Dimyat'ın Yağmalanması, 22-24 Mayıs 853'te Nil Deltası'ndaki liman kenti Dimyat'a Bizans donanması tarafından yapılan başarılı bir baskındır. O sırada garnizonu bulunmayan şehir yağmalandı. Hem çok sayıda esir verdi, hem de Girit Emirliği'ne yönelik büyük miktarlarda silah ve malzeme de elde edildi. Sonraki yıllarda tekrarlanan Bizans saldırısı, Abbasi makamlarını şaşkına uğrattı ve kıyıları yeniden düzenlemek ve yerel filoyu güçlendirmek için acil önlemler alınarak, Tolunoğulları ve Fatımiler dönemlerinde doruğa çıkan Mısır donanmasının canlanmasına başlandı.
Dimyat'ın Yağmalanması | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Arap-Bizans savaşları | |||||||
Akdeniz'de Arap-Bizans deniz çatışması haritası, 7-11. yüzyıllar | |||||||
| |||||||
Taraflar | |||||||
Bizans İmparatorluğu | Abbasiler | ||||||
Komutanlar ve liderler | |||||||
"Ibn Qaṭūnā" | bilinmiyor | ||||||
Çatışan birlikler | |||||||
85 gemi, 5,000 insan | bilinmiyor |
Arka plan
820'lerde Bizans İmparatorluğu, Akdeniz'deki deniz üstünlüğünü yok eden iki büyük kayıp yaşadı: Müslümanların Sicilya'yı fethinin başlaması ve Girit'in Endülüslere kaybı. Bu kayıplar, Sarazen korsanlarının Akdeniz'in Hristiyan kuzey kıyılarına neredeyse istediği gibi baskın düzenlediği bir dönemi başlattı. Müslüman gemileri için bir sığınak haline gelen Girit Emirliği'nin kurulması Ege Denizi'ni akınlara açarken, Sicilya'yı kısmen de olsa kontrol etmeleri Arapların İtalya ve Adriyatik kıyılarına baskın yapmasına ve hatta yerleşmesine olanak sağladı. Endülüs fethinin hemen ardından Girit'i geri almak için birkaç Bizans girişiminin yanı sıra 842/43'teki büyük çaplı bir istila ağır kayıplarla başarısız oldu.
Bizans'ın Dimyat seferi
853'te Bizans hükûmeti yeni bir yaklaşım denedi: Doğrudan Girit'e saldırmak yerine, adanın tedarik hatlarını, Alexander Vasiliev'in sözleriyle "Giritli korsanların cephaneliği" olan, özellikle Mısır'dan ayırmaya çalıştılar. Arap tarihçi el-Taberi, Doğu Akdeniz'deki Müslüman deniz üslerine eş zamanlı baskınlar yapmak üzere toplam 300 gemiden oluşan üç filonun hazırlandığını ve gönderildiğini bildirdi. İlk iki filonun kesin hedefleri bilinmiyor, ancak üçüncüsü, Arap kaynaklarında sadece "İbn Kaan" olarak bilinen bir komutanın emrindeki 85 gemi ve 5.000 adamdan oluşan filo Mısır kıyılarına yöneldi.
Modern bilim insanları tarafından "Ibn Kaṭūnā" için çeşitli tanımlamalar yapıldı, ancak herhangi bir kesin kanıt ortaya çıkarılamadı. Henri Grégoire, isimlerindeki ünsüzlerin benzerliğine dayanarak, muhtemelen 843'te ölen Sergios Niketiates ve Konstantinos Kontomites ile özdeşleştirmeyi önerdi. 1952'de daha sonraki bir çalışmasında, Arapça isminin Bizans unvanı epi tou koitonos'un ("imparatorluk yatak odası sorumlusu") bir tercümesi olduğunu düşünerek, parakoimomenos Damian ile özdeşleştirilebileceğini öne sürdü. Daha önce, 1913'te Süryani bilim insanı E. W. Brooks, Photeinos Stratigos ile bir özdeşleşme önermişti.
Mısır deniz savunması zayıftı. Mısır filosu Emevi dönemindeki zirvesine göre gerilemişti ve çoğunlukla Akdeniz'den ziyade Nil'de bulunuyordu. Gönüllü garnizonlar tarafından yönetilen kıyı bataklıkları boyunca surlar, 8. yüzyılın sonlarında terk edilmişti. Bizanslılar 811/12'de ve daha sonra y. 815'te, Mısır kıyılarına baskınlar yaptı. Bizans filosu 22 Mayıs 853'te Dimyat'a ulaştı. Vali Anbasah ibn Ishaq al-Dabbi'nin Fustat'ta düzenlediği saldırı arefe gününe denk geldiği için şehirde garnizon yoktu. Dimyat'ın sakinleri, iki gün boyunca yağmalanan ve ardından Bizans birlikleri tarafından yakılan savunmasız şehirden kaçtı. Bizanslılar, yaklaşık altı yüz Arap ve Kıpti kadını ve ayrıca Girit'e gönderilmek üzere hazırlanmış olan büyük miktarda silah ve diğer malzemeleri ele geçirdiler. Filo daha sonra doğuya gitti ve güçlü Ushtun kalesine saldırdı. Kaleyi ele geçirdikten sonra geri dönmeden önce orada bulunan birçok topçu ve kuşatma silahını yaktılar.
Sonrası ve etkileri
Dimyat'taki baskın, tarihçi Vassilios Christides'e göre, Bizans ordusu tarafından üstlenilen "en parlak askeri operasyonlardan biri" olmasına rağmen, Bizans kaynaklarında tamamen göz ardı edilir, çünkü çoğu kaynak III. Mihael'e (hükümdarlığı 842-867) ve saltanatına karşı düşmanca tutumlarıyla olayları çarpıtmıştır. Sonuç olarak, baskın sadece el-Taberi ve Ya'qubi tarafından aktarılan iki Arap kaynağı aracılığıyla tanınmıştır
Bizanslılar geri döndü ve 854'te Dimyat'a tekrar baskın düzenledi. Başka bir baskın muhtemelen 855'te gerçekleşti, çünkü Arap kaynakları, Mısır'a bir Bizans donanmasının gelişinin Abbasi yetkilileri tarafından ifade edildiğini ortaya koymaktadır. 859'da Bizans filosu Farama'ya saldırdı. Bu başarılara rağmen, Ege'deki Sarazen korsanlığı hız kesmeden devam etti ve 904'te Bizans İmparatorluğu'nun ikinci şehri olan Selanik'in Yağmalanması ve hain Trabluslu Leon'un ve Tarsuslu Damyanah'ın faaliyetleri ile 900'lerin başında zirvesine ulaştı. Bizanslıların Girit'i ele geçirmeleri ve Ege'nin kontrolünü ele geçirmeleri 961 yılına kadar mümkün olmadı.
Arap tarihçilerine göre, baskın bu olayların hemen sonrasında Mısır'ın denizden savunmasızlığının farkına varılmasına yol açtı. Uzun bir ihmal döneminden sonra, Mısır'ın deniz savunması Vali Anbasah tarafından güçlendirildi. Baskından sonraki dokuz ay içinde, Dimyat, Tinnis ve İskenderiye ile birlikte yeniden güçlendirildi. Gemiler inşa edilirken ve yeni filolar yetiştirilirken Reşid, Borollos, Ashmun, at-Tina ve Nastarawwa'da çeşitli çalışmalar yapıldı. Denizcilerin çoğu, Kıptiler ve içerideki Araplar arasından zorla askere alınmıştı, bu da Anbasa'ya çağdaş kaynaklarda kötü bir ün kazandırdı ve ona yönelik şikayetler Halife el-Mütevekkil'e iletildi. El-Makrizi ve Kıpti kaynakları gibi daha sonraki Arap kaynakları, yeni filonun sonraki yıllarda Bizanslılara yönelik baskınlarda kullanıldığını, ancak hiçbir ayrıntı kaydedilmediğini doğrulamaktadır. Bu faaliyetin genellikle, Tolunoğulları hanedanı döneminde (868-905) 100 kadar gemiye ulaşan ve daha sonra Fatimiler döneminde (969-1171) zirvesine ulaşan Mısır donanmasının yeniden doğuşunu işaret edişi olarak kabul edilir.
Kaynakça
- ^ Pryor & Jeffreys 2006, ss. 46–49.
- ^ Whittow 1996, ss. 151–152.
- ^ Bury 1912, ss. 289–292.
- ^ Pryor & Jeffreys 2006, ss. 46–47.
- ^ Christides 1981, s. 92.
- ^ Pryor & Jeffreys 2006, s. 47.
- ^ a b Bury 1912, s. 292.
- ^ PmbZ, Ibn Qaṭūnā (#2651); Konstantinos Kontomytes (#3929/corr.); Sergios (#6664).
- ^ PmbZ, Ibn Qaṭūnā (#2651); Damianos (#1212).
- ^ PmbZ, Ibn Qaṭūnā (#2651); Photeinos (#6241).
- ^ Kubiak 1970, ss. 44–50.
- ^ Bury 1912, ss. 292–293.
- ^ a b Bury 1912, s. 293.
- ^ Christides 1984, s. 164.
- ^ Kubiak 1970, s. 59.
- ^ Rémondon 1953, ss. 248–250.
- ^ Christides 1981, ss. 93–100.
- ^ Pryor & Jeffreys 2006, ss. 61–64, 71, 72.
- ^ Levi della Vida 1944, ss. 216–221.
- ^ Kubiak 1970, ss. 55–59.
- ^ Christides 1984, ss. 52ff..
- ^ Daha sonraki 9. yüzyılda Mısır filolarının faaliyetleri için, krş. Kubiak 1970, ss. 59–65.
Kaynaklar
- Bury, John Bagnell (1912). A History of the Eastern Roman Empire from the Fall of Irene to the Accession of Basil I (A.D. 802–867). Londra: Macmillan and Company.
- Christides, Vassilios (1981). "The Raids of the Moslems of Crete in the Aegean Sea: Piracy and Conquest". Byzantion. 51: 76-111. ISSN 0378-2506.
- Christides, Vassilios (1984). The Conquest of Crete by the Arabs (ca. 824): A Turning Point in the Struggle between Byzantium and Islam. Atina: .
- Kubiak, Władyslaw B. (1970). "The Byzantine Attack on Damietta in 853 and the Egyptian Navy in the 9th Century". Byzantion. 40: 45-66. ISSN 0378-2506.
- (1944). "A papyrus reference to the Damietta raid of 853 A.D.". Byzantion. 17: 212-221. ISSN 0378-2506.
- Lilie, Ralph-Johannes; Ludwig, Claudia; Pratsch, Thomas; Zielke, Beate (2013). Prosopographie der mittelbyzantinischen Zeit Online. Berlin-Brandenburgische Akademie der Wissenschaften. Nach Vorarbeiten F. Winkelmanns erstellt (Almanca). Berlin ve Boston: De Gruyter.
- Pryor, John H.; Jeffreys, Elizabeth M. (2006). The Age of the ΔΡΟΜΩΝ: The Byzantine Navy ca. 500–1204. Leiden and Boston: Brill Academic Publishers. ISBN . 3 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Kasım 2020.
- Rémondon, Roger (1953). "A propos de la menace byzantine sur Damiette, sous le règne de Michel III". Byzantion (Fransızca). 23: 245-250. ISSN 0378-2506.
- Whittow, Mark (1996). The Making of Byzantium, 600–1025. Berkeley and Los Angeles: University of California Press. ISBN . 18 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Kasım 2020.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Dimyat in Yagmalanmasi 22 24 Mayis 853 te Nil Deltasi ndaki liman kenti Dimyat a Bizans donanmasi tarafindan yapilan basarili bir baskindir O sirada garnizonu bulunmayan sehir yagmalandi Hem cok sayida esir verdi hem de Girit Emirligi ne yonelik buyuk miktarlarda silah ve malzeme de elde edildi Sonraki yillarda tekrarlanan Bizans saldirisi Abbasi makamlarini saskina ugratti ve kiyilari yeniden duzenlemek ve yerel filoyu guclendirmek icin acil onlemler alinarak Tolunogullari ve Fatimiler donemlerinde doruga cikan Misir donanmasinin canlanmasina baslandi Dimyat in YagmalanmasiArap Bizans savaslariAkdeniz de Arap Bizans deniz catismasi haritasi 7 11 yuzyillarTarih22 24 Mayis 853BolgeDimyat MisirSonucBizans zaferiTaraflarBizans ImparatorluguAbbasilerKomutanlar ve liderler Ibn Qaṭuna bilinmiyorCatisan birlikler85 gemi 5 000 insanbilinmiyorArka plan820 lerde Bizans Imparatorlugu Akdeniz deki deniz ustunlugunu yok eden iki buyuk kayip yasadi Muslumanlarin Sicilya yi fethinin baslamasi ve Girit in Enduluslere kaybi Bu kayiplar Sarazen korsanlarinin Akdeniz in Hristiyan kuzey kiyilarina neredeyse istedigi gibi baskin duzenledigi bir donemi baslatti Musluman gemileri icin bir siginak haline gelen Girit Emirligi nin kurulmasi Ege Denizi ni akinlara acarken Sicilya yi kismen de olsa kontrol etmeleri Araplarin Italya ve Adriyatik kiyilarina baskin yapmasina ve hatta yerlesmesine olanak sagladi Endulus fethinin hemen ardindan Girit i geri almak icin birkac Bizans girisiminin yani sira 842 43 teki buyuk capli bir istila agir kayiplarla basarisiz oldu Bizans in Dimyat seferi853 te Bizans hukumeti yeni bir yaklasim denedi Dogrudan Girit e saldirmak yerine adanin tedarik hatlarini Alexander Vasiliev in sozleriyle Giritli korsanlarin cephaneligi olan ozellikle Misir dan ayirmaya calistilar Arap tarihci el Taberi Dogu Akdeniz deki Musluman deniz uslerine es zamanli baskinlar yapmak uzere toplam 300 gemiden olusan uc filonun hazirlandigini ve gonderildigini bildirdi Ilk iki filonun kesin hedefleri bilinmiyor ancak ucuncusu Arap kaynaklarinda sadece Ibn Kaan olarak bilinen bir komutanin emrindeki 85 gemi ve 5 000 adamdan olusan filo Misir kiyilarina yoneldi Modern bilim insanlari tarafindan Ibn Kaṭuna icin cesitli tanimlamalar yapildi ancak herhangi bir kesin kanit ortaya cikarilamadi Henri Gregoire isimlerindeki unsuzlerin benzerligine dayanarak muhtemelen 843 te olen Sergios Niketiates ve Konstantinos Kontomites ile ozdeslestirmeyi onerdi 1952 de daha sonraki bir calismasinda Arapca isminin Bizans unvani epi tou koitonos un imparatorluk yatak odasi sorumlusu bir tercumesi oldugunu dusunerek parakoimomenos Damian ile ozdeslestirilebilecegini one surdu Daha once 1913 te Suryani bilim insani E W Brooks Photeinos Stratigos ile bir ozdeslesme onermisti Misir deniz savunmasi zayifti Misir filosu Emevi donemindeki zirvesine gore gerilemisti ve cogunlukla Akdeniz den ziyade Nil de bulunuyordu Gonullu garnizonlar tarafindan yonetilen kiyi batakliklari boyunca surlar 8 yuzyilin sonlarinda terk edilmisti Bizanslilar 811 12 de ve daha sonra y 815 te Misir kiyilarina baskinlar yapti Bizans filosu 22 Mayis 853 te Dimyat a ulasti Vali Anbasah ibn Ishaq al Dabbi nin Fustat ta duzenledigi saldiri arefe gunune denk geldigi icin sehirde garnizon yoktu Dimyat in sakinleri iki gun boyunca yagmalanan ve ardindan Bizans birlikleri tarafindan yakilan savunmasiz sehirden kacti Bizanslilar yaklasik alti yuz Arap ve Kipti kadini ve ayrica Girit e gonderilmek uzere hazirlanmis olan buyuk miktarda silah ve diger malzemeleri ele gecirdiler Filo daha sonra doguya gitti ve guclu Ushtun kalesine saldirdi Kaleyi ele gecirdikten sonra geri donmeden once orada bulunan bircok topcu ve kusatma silahini yaktilar Sonrasi ve etkileriDimyat taki baskin tarihci Vassilios Christides e gore Bizans ordusu tarafindan ustlenilen en parlak askeri operasyonlardan biri olmasina ragmen Bizans kaynaklarinda tamamen goz ardi edilir cunku cogu kaynak III Mihael e hukumdarligi 842 867 ve saltanatina karsi dusmanca tutumlariyla olaylari carpitmistir Sonuc olarak baskin sadece el Taberi ve Ya qubi tarafindan aktarilan iki Arap kaynagi araciligiyla taninmistir Bizanslilar geri dondu ve 854 te Dimyat a tekrar baskin duzenledi Baska bir baskin muhtemelen 855 te gerceklesti cunku Arap kaynaklari Misir a bir Bizans donanmasinin gelisinin Abbasi yetkilileri tarafindan ifade edildigini ortaya koymaktadir 859 da Bizans filosu Farama ya saldirdi Bu basarilara ragmen Ege deki Sarazen korsanligi hiz kesmeden devam etti ve 904 te Bizans Imparatorlugu nun ikinci sehri olan Selanik in Yagmalanmasi ve hain Trabluslu Leon un ve Tarsuslu Damyanah in faaliyetleri ile 900 lerin basinda zirvesine ulasti Bizanslilarin Girit i ele gecirmeleri ve Ege nin kontrolunu ele gecirmeleri 961 yilina kadar mumkun olmadi Arap tarihcilerine gore baskin bu olaylarin hemen sonrasinda Misir in denizden savunmasizliginin farkina varilmasina yol acti Uzun bir ihmal doneminden sonra Misir in deniz savunmasi Vali Anbasah tarafindan guclendirildi Baskindan sonraki dokuz ay icinde Dimyat Tinnis ve Iskenderiye ile birlikte yeniden guclendirildi Gemiler insa edilirken ve yeni filolar yetistirilirken Resid Borollos Ashmun at Tina ve Nastarawwa da cesitli calismalar yapildi Denizcilerin cogu Kiptiler ve icerideki Araplar arasindan zorla askere alinmisti bu da Anbasa ya cagdas kaynaklarda kotu bir un kazandirdi ve ona yonelik sikayetler Halife el Mutevekkil e iletildi El Makrizi ve Kipti kaynaklari gibi daha sonraki Arap kaynaklari yeni filonun sonraki yillarda Bizanslilara yonelik baskinlarda kullanildigini ancak hicbir ayrinti kaydedilmedigini dogrulamaktadir Bu faaliyetin genellikle Tolunogullari hanedani doneminde 868 905 100 kadar gemiye ulasan ve daha sonra Fatimiler doneminde 969 1171 zirvesine ulasan Misir donanmasinin yeniden dogusunu isaret edisi olarak kabul edilir Kaynakca Pryor amp Jeffreys 2006 ss 46 49 Whittow 1996 ss 151 152 Bury 1912 ss 289 292 Pryor amp Jeffreys 2006 ss 46 47 Christides 1981 s 92 Pryor amp Jeffreys 2006 s 47 a b Bury 1912 s 292 PmbZ Ibn Qaṭuna 2651 Konstantinos Kontomytes 3929 corr Sergios 6664 PmbZ Ibn Qaṭuna 2651 Damianos 1212 PmbZ Ibn Qaṭuna 2651 Photeinos 6241 Kubiak 1970 ss 44 50 Bury 1912 ss 292 293 a b Bury 1912 s 293 Christides 1984 s 164 Kubiak 1970 s 59 Remondon 1953 ss 248 250 Christides 1981 ss 93 100 Pryor amp Jeffreys 2006 ss 61 64 71 72 Levi della Vida 1944 ss 216 221 Kubiak 1970 ss 55 59 Christides 1984 ss 52ff Daha sonraki 9 yuzyilda Misir filolarinin faaliyetleri icin krs Kubiak 1970 ss 59 65 KaynaklarBury John Bagnell 1912 A History of the Eastern Roman Empire from the Fall of Irene to the Accession of Basil I A D 802 867 Londra Macmillan and Company Christides Vassilios 1981 The Raids of the Moslems of Crete in the Aegean Sea Piracy and Conquest Byzantion 51 76 111 ISSN 0378 2506 Christides Vassilios 1984 The Conquest of Crete by the Arabs ca 824 A Turning Point in the Struggle between Byzantium and Islam Atina Kubiak Wladyslaw B 1970 The Byzantine Attack on Damietta in 853 and the Egyptian Navy in the 9th Century Byzantion 40 45 66 ISSN 0378 2506 1944 A papyrus reference to the Damietta raid of 853 A D Byzantion 17 212 221 ISSN 0378 2506 Lilie Ralph Johannes Ludwig Claudia Pratsch Thomas Zielke Beate 2013 Prosopographie der mittelbyzantinischen Zeit Online Berlin Brandenburgische Akademie der Wissenschaften Nach Vorarbeiten F Winkelmanns erstellt Almanca Berlin ve Boston De Gruyter Pryor John H Jeffreys Elizabeth M 2006 The Age of the DROMWN The Byzantine Navy ca 500 1204 Leiden and Boston Brill Academic Publishers ISBN 978 90 04 15197 0 3 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Kasim 2020 Remondon Roger 1953 A propos de la menace byzantine sur Damiette sous le regne de Michel III Byzantion Fransizca 23 245 250 ISSN 0378 2506 Whittow Mark 1996 The Making of Byzantium 600 1025 Berkeley and Los Angeles University of California Press ISBN 0 520 20496 4 18 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Kasim 2020