Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Orhaniye (Osmanlıca: اورخانيه), Osmaniye sınıfı zırhlı fırkateyn sınıfının üçüncüsü gemisidir. 1860'larda Robert Napier and Sons tarafından Osmanlı donanması için Birleşik Krallık'ta inşa edilen bir zırhlı savaş gemisidir. Omurgası 1863 yılında serilen gemi, Haziran 1865'te denize indirildi. Orhaniye, ilk tasarlandığı haliyle burunda tek bir 229 mm Armstrong top ile bordalara dizili on dört 203 mm ve on 36 librelik top Armstrong top taşımaktaydı. Osmaniye sınıfı gemiler, 1877-1878 yıllarında gerçekleşen 93 Harbi sırasında gemiyi Akdeniz'de güvenli bir şekilde tutuldu Gemi, 1880'leri Haliç'te geçirdi. 1890'ların başında kapsamlı şekilde yeniden inşa edilerek daha modern bir barbetli gemiye dönüştürüldü. Buna rağmen 1897'de Osmanlı-Yunan Savaşı başladığında bakımsızlık ve mürettebatın eğitim eksikliği nedeniyle Yunan gemileriyle çatışmaya girmeye uygun durumda değildi. Sonuç olarak hiçbir çatışmada yer almadı ve savaştan sonra silahları söküldü. 1909'da aktif hizmetten çıkarıldıktan sonra kışla gemisi olarak kullanıldı. 1913'te hurda olarak satıldı ve parçalandı.
 Haliç'te demirli olan Orhaniye (1890'lar) | |
| Tarihçe | |
|---|---|
 Osmanlı İmparatorluğu | |
| Adı | Zırhlı Orhâniye Fırketeyn-i Humayunu (Osmanlıca: زرهلى اورخانيه فرقتين همايونى) |
| İnşa eden | Robert Napier and Sons, Glasgow |
| Kızağa konuluşu | 1863 |
| Denize indirilişi | 26 Haziran 1865 |
| Görevlendirme | 1866 |
| Hizmetten çıkışı | 31 Temmuz 1909 |
| Akıbet | 1913'te söküldü |
| Genel karakteristik | |
| Sınıf ve tipi | Osmaniye sınıfı zırhlı fırkateyn |
| Deplasman | 6.400 metrik ton (6.300 emperyal ton; 7.100 küçük ton) |
| Uzunluk | 91,4 m (299 ft 10 in) (loa) |
| Genişlik | 16,9 m (55 ft 5 in) |
| Su çekimi | 7,9 m (25 ft 11 in) |
| Kurulu güç | 6 kutu kazan |
| İtme gücü | 1 bileşik buhar motoru |
| Hız | 13,5 knot (25,0 km/sa; 15,5 mph) |
| Kişi kapasitesi |
|
| Silah donanımı | 1865
1884
1894
1897
|
| Zırh | |
Tasarım
Orhaniye 91,4 m uzunlukta, 16,9 m genişlikte ve 7,9 m su çekimindeydi. Demirden yapılmış gövdesi, burun kısmında bir mahmuz taşımakta ve normal yükte 6.400 metrik ton deplasmana sahipti. İlk tasarlandığı haliyle mürettebatı 26 subay ve 335 bahriyeliden oluşurken 1894 sonrasında ise mürettebat 250 kişiye indirilmişti.
Gemi, gücünü tek vida pervaneyi süren bir yatay bileşik motordan almaktaydı. Buhar, geminin ortasında bulunan geri çekilebilir bir bacaya bağlı altı kömürle çalışan kutu kazan tarafından sağlanmaktaydı. Gemi deniz denemelerinde en çok saatte 13,5 deniz mili (25,0 km/sa; 15,5 mph) hıza ulaşabilmişti; ancak on yıllarca süren kötü bakım sebebiyle 1891'de hızı saatte 6 deniz mili (11 km/sa; 6,9 mph) seviyesine dek düşmüştü. 750 metrik ton kömür taşıyabilen Orhaniye, üç direkli ek bir barka yelken teçhizatına da sahipti.
Gemi bir adet yivli namludan dolma 229 mm Armstrong top, on dört 203 mm namludan dolma Armstrong top ve on adet 36 librelik top taşımaktaydı. 229 mm top geminin ön kısmında, üst güverte üzerinde yer almaktaydı. Kalan toplar ise her bordada üst ve ana güverte üzerinde monte edilmişti. Geminin dövme demir zırhlı kemeri 140 mm kalınlığındaydı ve iki uçta 76 mm kalınlığında bölmeler ile sona ermekteydi. Kemer su hattının üstünde 1 m; altında ise gemi ortasında 2 m, uçlara doğru ise 1 m uzanmaktaydı. Kemerin üstünde 127 mm kalınlığında zırhlı plakalar top bataryalarını korurken, 114 mm kalınlığında uzunlamasına plakalar batarya zırhlarını birleştirmekteydi. Burundaki 229 mm top, 102 mm kalınlığında zırh ile korunmaktaydı.
Hizmet geçmişi
1862'de sipariş edilen Orhaniye, Glasgow'daki Robert Napier and Sons tarafından inşa edildi. Omurgası 1863 yılında serilen gemi, 26 Haziran 1865'te denize indirildi. 1866'da deniz denemelerini tamamlanarak aynı yıl donanmaya kabul edildi.
1870'lerin ortasında Osmanlı ile Balkan devletleri ve Rusya arasında gerilim artıyordu. 1875 ortalarında Hersek İsyanı başlamış, Sırbistan ise Temmuz 1876'da Osmanlı İmparatorluğu'na savaş ilan ederek Sırp-Osmanlı Savaşı'nı başlatmıştı. Osmanlı filosu, Rusya ile artan gerginlik sebebiyle çıkabilecek olası bir çatışmaya hazırlanmak üzere Eylül 1876 itibarıyla hazırlıklara başladı. 1877'nin başlarında gemi, Akdeniz Filosu'nun Girit'te üslenmiş olan 2. Tümen'ine atanmıştı. Bu birlikte Aziziye, Osmaniye, Mahmudiye, Mesudiye ve Mukaddeme-i Hayr ile beraber görev yapacaktı. Osmanlı İmparatorluğu ile Rus İmparatorluğu arasındaki 93 Harbi 24 Nisan 1877'de Rusya'nın savaş ilanı ile başladı. Osmanlı filosu, Abdülaziz'in başlattığı modernizasyon programı sayesinde on üç zırhlı fırkateyn ve zırhlı korvete, iki sahil koruma zırhlısına ve yedi nehir monitörüne sahipken Rus İmparatorluğu'nun Karadeniz'deki donanmasındaki zırhlılar ise Novgorod ve Vitse-admiral Popov gemilerinden ibaretti. Savaş esnasında diğer küçük Osmanlı zırhlısının aksine Orhaniye ve kardeş gemileri Akdeniz Filosu'nda kaldı. Donanma komutanlığı, filonun en büyük gemilerini kaybetmekten çekindiği için gemileri çatışma süresince ağırlıklı olarak limanda tuttu. Akdeniz Filosu'nun ahşap savaş gemileri Nisan 1877'de Arnavutluk kıyılarında devriye gezmek için sefer yaptılar; ancak Orhaniye ve geri kalan zırhlılar Suda Körfezi'nde kaldı.
1878'de savaşın sona ermesinin ardından Orhaniye, donanmanın geri kalanıyla beraber Haliç'e demirlendi. 1884'te 36 librelik toplar çıkartılarak, dört adet 47 mm seri ateşli (QF) Hotchkiss ve iki 25,4 mm dört namlulu Nordenfelt top ilave edildi. Gemi 1892-1894 arasında Tersane-i Amire'de yeniden donatıldı. Yenileme sırasında orijinal motoru yerine iki dikey üçlü genleşme motoru kuruldu, kutu kazanlar ise altı adet kömür yakıtlı Scotch deniz kazanı ile değiştirildi. Geminin yeni tahrik sistemi saatte 10 deniz mili (19 km/sa) hızla yol almasına izin vermekteydi. Modernizasyon esnasında geminin silahları da tamamen değiştirildi. Tüm eski namludan dolma toplar çıkarılarak yerlerine yeni Krupp kuyruktan dolma toplar takıldı. İki Krupp (240 mm K L/35) top, biri burunda diğeri ise kıçta olacak şekilde iki barbete monte edildi. Sekiz 150 mm L/25 Krupp top ve altı 105 mm L/25 Krupp top ise bordalara yerleştirildi. 47 mm'lik topların ikisi çıkarıldı ve üç Nordenfelt topu daha eklendi.
Şubat 1897'de Osmanlı-Yunan Savaşı'nın başlamasıyla Orhaniye, 1. Filo'ya dahil edildi. Osmanlıların yaptığı filo teftişinde Orhaniye de dahil olmak üzere hemen hemen tüm gemilerin, üç modern Hydra sınıfı zırhlıya sahip olan Yunan Donanması'na karşı savaşmaya uygun olmadığını ortaya çıkardı.Orhaniye ve kardeş gemilerine sadece üç yıl önce takılan Krupp toplardaki pistonların çoğunun büküldüğü ve silahları işe yaramaz hale getirdiği tespit edildi. Osmanlı filosu, Nisan ve Mayıs ayları boyunca gemilerin mürettebatı arasında moral yükseltmek amacıyla Ege Denizi'nde birkaç sorti yaptı; ancak Osmanlıların Yunan donanmasına saldırmaya niyeti yoktu. Gemiyi aktif şekilde kullanma şansı kalmayan donanma, Orhaniye'yi Çanakkale'ye gönderdi ve burada toplarını söktürdü.
Osmanlı filosunun durumu, başta teftişi yöneten Britanyalı Amiral Henry Woods ve Alman Amiral Eugen Kalau vom Hofe olmak üzere yabancı gözlemcilerden gizlenemedi. Devamında Padişah II. Abdülhamid, zırhlıların yabancı tersanelerde modernleştirilmesini içeren bir modernizasyon programı başlatmak durumunda kaldı. Krupp, Schichau-Werke ve AG Vulcan da dahil olmak üzere Alman firmaları gemileri yeniden inşa edeceklerdi; ancak gemileri inceledikten sonra Aralık 1897'de modernleştirmenin pratik olmaması ve Osmanlı hükûmetinin mali durumundan ötürü ödeme yapamaması riski yüzünden projeden geri çekildiler. Uzun bir müzakere sürecinin ardından Krupp, 11 Ağustos 1900'de başka savaş gemileriyle birlikte Orhaniye'yi de yeniden inşa etme sözleşmesini aldı. Ancak Aralık 1902'de Krupp anlaşmadan çekildi ve gemi yeniden inşa edilmedi. 1908'de gemi İstanbul'a çekildi ve 31 Temmuz 1909'da hizmetten çıkartıldı. 1913'te sökülene dek bir süre Kasımpaşa'da kışla gemisi olarak görev yaptı.
Kaynakça
- Özel
- ^ a b c d e f g h i Langensiepen & Güleryüz 1995, s. 133.
- ^ a b c d Gardiner 1979, s. 389.
- ^ a b Langensiepen & Güleryüz 1995, s. 5.
- ^ a b c Langensiepen & Güleryüz 1995, s. 194.
- ^ Sondhaus 2001, s. 123.
- ^ Sondhaus 2001, s. 90.
- ^ Langensiepen & Güleryüz 1995, s. 6.
- ^ Langensiepen & Güleryüz 1995, s. 8.
- ^ Gardiner 1979, s. 387.
- ^ Langensiepen & Güleryüz 1995, ss. 8-9, 133.
- ^ Langensiepen & Güleryüz 1995, ss. 9-10, 133.
- Genel
- Gardiner, Robert, (Ed.) (1979). Conway's All the World's Fighting Ships: 1860–1905. Londra: Conway Maritime Press. ISBN .
- Greene, Jack; Massignani, Alessandro (1998). Ironclads at War: The Origin and Development of the Armored Warship, 1854–1891. Pennsylvania: Combined Publishing. ISBN .
- Langensiepen, Bernd; Güleryüz, Ahmet (1995). The Ottoman Steam Navy 1828–1923. Londra: Conway Maritime Press. ISBN .
- Sondhaus, Lawrence (2001). Naval Warfare, 1815–1914. New York: Routledge. ISBN .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Orhaniye Osmanlica اورخانيه Osmaniye sinifi zirhli firkateyn sinifinin ucuncusu gemisidir 1860 larda Robert Napier and Sons tarafindan Osmanli donanmasi icin Birlesik Krallik ta insa edilen bir zirhli savas gemisidir Omurgasi 1863 yilinda serilen gemi Haziran 1865 te denize indirildi Orhaniye ilk tasarlandigi haliyle burunda tek bir 229 mm Armstrong top ile bordalara dizili on dort 203 mm ve on 36 librelik top Armstrong top tasimaktaydi Osmaniye sinifi gemiler 1877 1878 yillarinda gerceklesen 93 Harbi sirasinda gemiyi Akdeniz de guvenli bir sekilde tutuldu Gemi 1880 leri Halic te gecirdi 1890 larin basinda kapsamli sekilde yeniden insa edilerek daha modern bir barbetli gemiye donusturuldu Buna ragmen 1897 de Osmanli Yunan Savasi basladiginda bakimsizlik ve murettebatin egitim eksikligi nedeniyle Yunan gemileriyle catismaya girmeye uygun durumda degildi Sonuc olarak hicbir catismada yer almadi ve savastan sonra silahlari sokuldu 1909 da aktif hizmetten cikarildiktan sonra kisla gemisi olarak kullanildi 1913 te hurda olarak satildi ve parcalandi Halic te demirli olan Orhaniye 1890 lar TarihceOsmanli ImparatorluguAdiZirhli Orhaniye Firketeyn i Humayunu Osmanlica زرهلى اورخانيه فرقتين همايونى Insa edenRobert Napier and Sons GlasgowKizaga konulusu1863Denize indirilisi26 Haziran 1865Gorevlendirme1866Hizmetten cikisi31 Temmuz 1909Akibet1913 te sokulduGenel karakteristikSinif ve tipiOsmaniye sinifi zirhli firkateynDeplasman6 400 metrik ton 6 300 emperyal ton 7 100 kucuk ton Uzunluk91 4 m 299 ft 10 in loa Genislik16 9 m 55 ft 5 in Su cekimi7 9 m 25 ft 11 in Kurulu guc6 kutu kazanItme gucu1 bilesik buhar motoruHiz13 5 knot 25 0 km sa 15 5 mph Kisi kapasitesi26 subay 335 denizciSilah donanimi1865 1 229 mm Armstrong top 14 203 mm Armstrong top 10 36 pounder Armstrong top 1884 1 229 mm Armstrong top 14 203 mm Armstrong top 4 47 mm Hotchkiss top 2 25 4 mm Nordenfelt top 1894 2 240 mm L 35 Krupp top 8 150 mm L 25 Krupp top 5 105 mm L 25 Krupp top 2 47 mm Hotchkiss top 7 25 4 mm Nordenfelt top 1897 Silahlari sokulduZirhKemer 140 mm 5 5 in Top bataryasi 127 mm 5 in TasarimOsmaniye sinifi cizimi Orhaniye 91 4 m uzunlukta 16 9 m genislikte ve 7 9 m su cekimindeydi Demirden yapilmis govdesi burun kisminda bir mahmuz tasimakta ve normal yukte 6 400 metrik ton deplasmana sahipti Ilk tasarlandigi haliyle murettebati 26 subay ve 335 bahriyeliden olusurken 1894 sonrasinda ise murettebat 250 kisiye indirilmisti Gemi gucunu tek vida pervaneyi suren bir yatay bilesik motordan almaktaydi Buhar geminin ortasinda bulunan geri cekilebilir bir bacaya bagli alti komurle calisan kutu kazan tarafindan saglanmaktaydi Gemi deniz denemelerinde en cok saatte 13 5 deniz mili 25 0 km sa 15 5 mph hiza ulasabilmisti ancak on yillarca suren kotu bakim sebebiyle 1891 de hizi saatte 6 deniz mili 11 km sa 6 9 mph seviyesine dek dusmustu 750 metrik ton komur tasiyabilen Orhaniye uc direkli ek bir barka yelken techizatina da sahipti Gemi bir adet yivli namludan dolma 229 mm Armstrong top on dort 203 mm namludan dolma Armstrong top ve on adet 36 librelik top tasimaktaydi 229 mm top geminin on kisminda ust guverte uzerinde yer almaktaydi Kalan toplar ise her bordada ust ve ana guverte uzerinde monte edilmisti Geminin dovme demir zirhli kemeri 140 mm kalinligindaydi ve iki ucta 76 mm kalinliginda bolmeler ile sona ermekteydi Kemer su hattinin ustunde 1 m altinda ise gemi ortasinda 2 m uclara dogru ise 1 m uzanmaktaydi Kemerin ustunde 127 mm kalinliginda zirhli plakalar top bataryalarini korurken 114 mm kalinliginda uzunlamasina plakalar batarya zirhlarini birlestirmekteydi Burundaki 229 mm top 102 mm kalinliginda zirh ile korunmaktaydi Hizmet gecmisi1862 de siparis edilen Orhaniye Glasgow daki Robert Napier and Sons tarafindan insa edildi Omurgasi 1863 yilinda serilen gemi 26 Haziran 1865 te denize indirildi 1866 da deniz denemelerini tamamlanarak ayni yil donanmaya kabul edildi 1870 lerin ortasinda Osmanli ile Balkan devletleri ve Rusya arasinda gerilim artiyordu 1875 ortalarinda Hersek Isyani baslamis Sirbistan ise Temmuz 1876 da Osmanli Imparatorlugu na savas ilan ederek Sirp Osmanli Savasi ni baslatmisti Osmanli filosu Rusya ile artan gerginlik sebebiyle cikabilecek olasi bir catismaya hazirlanmak uzere Eylul 1876 itibariyla hazirliklara basladi 1877 nin baslarinda gemi Akdeniz Filosu nun Girit te uslenmis olan 2 Tumen ine atanmisti Bu birlikte Aziziye Osmaniye Mahmudiye Mesudiye ve Mukaddeme i Hayr ile beraber gorev yapacakti Osmanli Imparatorlugu ile Rus Imparatorlugu arasindaki 93 Harbi 24 Nisan 1877 de Rusya nin savas ilani ile basladi Osmanli filosu Abdulaziz in baslattigi modernizasyon programi sayesinde on uc zirhli firkateyn ve zirhli korvete iki sahil koruma zirhlisina ve yedi nehir monitorune sahipken Rus Imparatorlugu nun Karadeniz deki donanmasindaki zirhlilar ise Novgorod ve Vitse admiral Popov gemilerinden ibaretti Savas esnasinda diger kucuk Osmanli zirhlisinin aksine Orhaniye ve kardes gemileri Akdeniz Filosu nda kaldi Donanma komutanligi filonun en buyuk gemilerini kaybetmekten cekindigi icin gemileri catisma suresince agirlikli olarak limanda tuttu Akdeniz Filosu nun ahsap savas gemileri Nisan 1877 de Arnavutluk kiyilarinda devriye gezmek icin sefer yaptilar ancak Orhaniye ve geri kalan zirhlilar Suda Korfezi nde kaldi Orhaniye murettebati 1890 lar 1878 de savasin sona ermesinin ardindan Orhaniye donanmanin geri kalaniyla beraber Halic e demirlendi 1884 te 36 librelik toplar cikartilarak dort adet 47 mm seri atesli QF Hotchkiss ve iki 25 4 mm dort namlulu Nordenfelt top ilave edildi Gemi 1892 1894 arasinda Tersane i Amire de yeniden donatildi Yenileme sirasinda orijinal motoru yerine iki dikey uclu genlesme motoru kuruldu kutu kazanlar ise alti adet komur yakitli Scotch deniz kazani ile degistirildi Geminin yeni tahrik sistemi saatte 10 deniz mili 19 km sa hizla yol almasina izin vermekteydi Modernizasyon esnasinda geminin silahlari da tamamen degistirildi Tum eski namludan dolma toplar cikarilarak yerlerine yeni Krupp kuyruktan dolma toplar takildi Iki Krupp 240 mm K L 35 top biri burunda digeri ise kicta olacak sekilde iki barbete monte edildi Sekiz 150 mm L 25 Krupp top ve alti 105 mm L 25 Krupp top ise bordalara yerlestirildi 47 mm lik toplarin ikisi cikarildi ve uc Nordenfelt topu daha eklendi Subat 1897 de Osmanli Yunan Savasi nin baslamasiyla Orhaniye 1 Filo ya dahil edildi Osmanlilarin yaptigi filo teftisinde Orhaniye de dahil olmak uzere hemen hemen tum gemilerin uc modern Hydra sinifi zirhliya sahip olan Yunan Donanmasi na karsi savasmaya uygun olmadigini ortaya cikardi Orhaniye ve kardes gemilerine sadece uc yil once takilan Krupp toplardaki pistonlarin cogunun bukuldugu ve silahlari ise yaramaz hale getirdigi tespit edildi Osmanli filosu Nisan ve Mayis aylari boyunca gemilerin murettebati arasinda moral yukseltmek amaciyla Ege Denizi nde birkac sorti yapti ancak Osmanlilarin Yunan donanmasina saldirmaya niyeti yoktu Gemiyi aktif sekilde kullanma sansi kalmayan donanma Orhaniye yi Canakkale ye gonderdi ve burada toplarini sokturdu Osmanli filosunun durumu basta teftisi yoneten Britanyali Amiral Henry Woods ve Alman Amiral Eugen Kalau vom Hofe olmak uzere yabanci gozlemcilerden gizlenemedi Devaminda Padisah II Abdulhamid zirhlilarin yabanci tersanelerde modernlestirilmesini iceren bir modernizasyon programi baslatmak durumunda kaldi Krupp Schichau Werke ve AG Vulcan da dahil olmak uzere Alman firmalari gemileri yeniden insa edeceklerdi ancak gemileri inceledikten sonra Aralik 1897 de modernlestirmenin pratik olmamasi ve Osmanli hukumetinin mali durumundan oturu odeme yapamamasi riski yuzunden projeden geri cekildiler Uzun bir muzakere surecinin ardindan Krupp 11 Agustos 1900 de baska savas gemileriyle birlikte Orhaniye yi de yeniden insa etme sozlesmesini aldi Ancak Aralik 1902 de Krupp anlasmadan cekildi ve gemi yeniden insa edilmedi 1908 de gemi Istanbul a cekildi ve 31 Temmuz 1909 da hizmetten cikartildi 1913 te sokulene dek bir sure Kasimpasa da kisla gemisi olarak gorev yapti KaynakcaOzel a b c d e f g h i Langensiepen amp Guleryuz 1995 s 133 a b c d Gardiner 1979 s 389 a b Langensiepen amp Guleryuz 1995 s 5 a b c Langensiepen amp Guleryuz 1995 s 194 Sondhaus 2001 s 123 Sondhaus 2001 s 90 Langensiepen amp Guleryuz 1995 s 6 Langensiepen amp Guleryuz 1995 s 8 Gardiner 1979 s 387 Langensiepen amp Guleryuz 1995 ss 8 9 133 Langensiepen amp Guleryuz 1995 ss 9 10 133 GenelGardiner Robert Ed 1979 Conway s All the World s Fighting Ships 1860 1905 Londra Conway Maritime Press ISBN 0 85177 133 5 Greene Jack Massignani Alessandro 1998 Ironclads at War The Origin and Development of the Armored Warship 1854 1891 Pennsylvania Combined Publishing ISBN 0 938289 58 6 Langensiepen Bernd Guleryuz Ahmet 1995 The Ottoman Steam Navy 1828 1923 Londra Conway Maritime Press ISBN 978 0 85177 610 1 Sondhaus Lawrence 2001 Naval Warfare 1815 1914 New York Routledge ISBN 0 415 21478 5