Jaan Kaplinski (d. 22 Ocak 1941, Tartu - ö. 8 Ağustos 2021) Estonyalı bir şair, filozof ve kültür eleştirmeni. Kaplinski, küresel meselelere odaklanan bağımsız zihniyle ve sol/liberal düşünceyi desteklemesi ile tanınır. Doğu felsefi okullarından (taoizm ve özellikle Budizmden) etkilenmiştir.
Jaan Kaplinski | |
---|---|
Jaan Kaplinski, Tallinn Edebiyat Festivali sırasında konuşma yaparken. | |
Doğum | 22 Ocak 1941 Tartu, Estonya |
Ölüm | 8 Ağustos 2021 (80 yaşında) |
Mezun olduğu okul(lar) | Tartu Üniversitesi |
Meslek | Yazar, çevirmen |
Evlilik | Tiia Toomet |
Çocuk(lar) | 5 |
Kaplinski, Tartu Üniversitesi'nde Roman dili ve dilbilim okudu, 1964'te Fransızca filoloğu olarak mezun oldu ve Tallinn Botanik Bahçesi'nde çevirmen, editör ve sosyolog ve ekolojist olarak çalıştı. Nobel Edebiyat Ödülü'ne aday gösterildi.
Yazıları
Jaan Kaplinski çok sayıda şiir, düzyazı ve deneme türlerinden oluşan yazılarını yayınladı. Tao Te Ching dahil olmak üzere Fransızca, İngilizce, İspanyolca, Çince yazılar ve Tomas Tranströmer'in çalışmalarını İsveççe'den çevirdi.
Kaplinski'nin kendi çalışmaları İngilizce, Fince, Fransızca, Norveççe, İsveççe, Hollandaca, İzlandaca, Macarca, Japonca, Letonca, Litvanca, Rusça, İbranice, Bulgarca ve Çekçe'ye çevrildi. Yazıları çevre sorunları, dil felsefesi, klasik Çin şiirleri, felsefe, budizm ve Estonya milliyetçiliği ile ilgilidir.
Kaplinski ayrıca İngilizce ve Fince şiirler yazdı. 2000'lerde Rusça yazmaya başladı ve ilk orijinal Rusça derlemesi (Estonca'dan Rusçaya çevrilmiş bazı şiirlerinden oluşan) 2014'te Gecenin Beyaz Kelebekleri (Белые бабочки ночи) adıyla çıktı ve Rusya'da ödül aldı.
Jaan Kaplinski, 40 entelektüel Mektubu (Neljakümne kiri) eyleminin yazarlarından ve başlatıcılarından biriydi. Sovyetlerin Estonya ilhakını protesto eden tanınmış Estonyalı entelektüellerin imzaladığı bir mektup, dönemin ana gazetelerine gönderildi. Açıkça muhalif olmasa da, mektup o dönemde hiçbir zaman basında yayınlanmadı ve imzalayanlar idari tedbirler kullanılarak bastırıldı.
Yarı otobiyografik romanı The Same River, Susan Wilson İngilizce çevirisiyle Peter Owen tarafından yayınlandı.
1997'de Baltık Meclisi Edebiyat, Sanat ve Bilim Ödülü'ne layık görüldü.
Siyaset
Kaplinski, 1992'den 1995'e kadar Riigikogu'nun (Estonya parlamentosu) üyesiydi. Başlangıçta Merkez Parti listesinde bir adaydı, ancak kısa süre sonra bağımsız bir temsilci oldu. 2004'ten beri Estonya Sosyal Demokrat Partisi üyesidir. 2005'te, yerel yönetim seçimleri Tartu'da yarıştı ve ESDP'nin listesindeki ilk aday oldu. Jaan Kaplinski 1.045 oy toplayarak ikinci Sosyal Demokrat aday seçildi (Estonya yerel seçimlerde açık liste sistemi kullanılır). Jaan Kaplinski, Toomas Hendrik Ilves'in adaylığını destekleyen entelektüellerden biriydi.
Kişisel hayatı
Jaan Kaplinski'nin annesi Estonyalıydı ve Polonyalı Yahudi babası, Tartu Üniversitesi'nde filoloji profesörü olan Jerzy Kaplinski'ydi. Sovyet birlikleri tarafından 1945'te bir Sovyet çalışma kampında açlıktan öldü. Kaplinski, Tartu Oyuncak Müzesi'nin yazarı ve yöneticisi Tiia Toomet ile evli ve üç oğulları var: Ott-Siim Toomet, Lauris Kaplinski, Lemmit Kaplinski. Küllike Kaplinski ile olan ilk evliliğinden Elo-Mall Toomet adında bir kızı vardır. Daha önce Estonyalı klasik filolog ve çevirmen Anne Lill ile uzun vadeli bir ilişkisi vardı ve bu ilişkiden bestecilik yapan Märt-Matis Lill adlı oğulları oldu.
Mirası
Ana kuşak asteroidi 29528 Kaplinski, Jaan Kaplinski'nin adını almıştır.
Şiirleri
- Doğu Batı Sınırı...
- The Wandering Border (Copper Canyon Press, 1987) (yazar tarafından Sam Hamill ve Riina Tamm ile çevrilmiştir)
- Akşam Her Şeyi Geri Getirir (Bloodaxe, 2004)
- Yeni Bir Divan'a Katkıda Bulunanlar: Doğu ile Batı Arasında Lirik Diyalog (Gingko Kütüphanesi, 2019)
Kaynakça
- ^ a b c d "Jaan Kaplinski - writer". Estonian Foreign Ministry. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2010.[][]
- ^ a b c . Scottish Poetry Library. 27 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2010.
- ^ . Arc Publications. 27 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2010.
- ^ Käärik (1 Nisan 2010). "Henn Käärik: mõtisklusi sotsioloogias". Tartu Postimees (Estonca). Postimees. 2 Nisan 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Mayıs 2010.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Mayıs 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 22 Eylül 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Mayıs 2021.
- ^ Benjamin Ivry, 'Will Bob Dylan, Jaan Kaplinski or Philip Roth Win the Nobel Prize This Year?,' 5 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . The Forward4 October 2016.
- ^ . Postimees (Estonca). 26 Ocak 2011. 7 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2020.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Jaan Kaplinski d 22 Ocak 1941 Tartu o 8 Agustos 2021 Estonyali bir sair filozof ve kultur elestirmeni Kaplinski kuresel meselelere odaklanan bagimsiz zihniyle ve sol liberal dusunceyi desteklemesi ile taninir Dogu felsefi okullarindan taoizm ve ozellikle Budizmden etkilenmistir Jaan KaplinskiJaan Kaplinski Tallinn Edebiyat Festivali sirasinda konusma yaparken Dogum22 Ocak 1941 1941 01 22 Tartu EstonyaOlum8 Agustos 2021 80 yasinda Mezun oldugu okul lar Tartu UniversitesiMeslekYazar cevirmenEvlilikTiia ToometCocuk lar 5 Kaplinski Tartu Universitesi nde Roman dili ve dilbilim okudu 1964 te Fransizca filologu olarak mezun oldu ve Tallinn Botanik Bahcesi nde cevirmen editor ve sosyolog ve ekolojist olarak calisti Nobel Edebiyat Odulu ne aday gosterildi YazilariJaan Kaplinski cok sayida siir duzyazi ve deneme turlerinden olusan yazilarini yayinladi Tao Te Ching dahil olmak uzere Fransizca Ingilizce Ispanyolca Cince yazilar ve Tomas Transtromer in calismalarini Isvecce den cevirdi Kaplinski nin kendi calismalari Ingilizce Fince Fransizca Norvecce Isvecce Hollandaca Izlandaca Macarca Japonca Letonca Litvanca Rusca Ibranice Bulgarca ve Cekce ye cevrildi Yazilari cevre sorunlari dil felsefesi klasik Cin siirleri felsefe budizm ve Estonya milliyetciligi ile ilgilidir Kaplinski ayrica Ingilizce ve Fince siirler yazdi 2000 lerde Rusca yazmaya basladi ve ilk orijinal Rusca derlemesi Estonca dan Ruscaya cevrilmis bazi siirlerinden olusan 2014 te Gecenin Beyaz Kelebekleri Belye babochki nochi adiyla cikti ve Rusya da odul aldi Jaan Kaplinski 40 entelektuel Mektubu Neljakumne kiri eyleminin yazarlarindan ve baslaticilarindan biriydi Sovyetlerin Estonya ilhakini protesto eden taninmis Estonyali entelektuellerin imzaladigi bir mektup donemin ana gazetelerine gonderildi Acikca muhalif olmasa da mektup o donemde hicbir zaman basinda yayinlanmadi ve imzalayanlar idari tedbirler kullanilarak bastirildi Yari otobiyografik romani The Same River Susan Wilson Ingilizce cevirisiyle Peter Owen tarafindan yayinlandi 1997 de Baltik Meclisi Edebiyat Sanat ve Bilim Odulu ne layik goruldu SiyasetKaplinski 1992 den 1995 e kadar Riigikogu nun Estonya parlamentosu uyesiydi Baslangicta Merkez Parti listesinde bir adaydi ancak kisa sure sonra bagimsiz bir temsilci oldu 2004 ten beri Estonya Sosyal Demokrat Partisi uyesidir 2005 te yerel yonetim secimleri Tartu da yaristi ve ESDP nin listesindeki ilk aday oldu Jaan Kaplinski 1 045 oy toplayarak ikinci Sosyal Demokrat aday secildi Estonya yerel secimlerde acik liste sistemi kullanilir Jaan Kaplinski Toomas Hendrik Ilves in adayligini destekleyen entelektuellerden biriydi Kisisel hayatiJaan Kaplinski nin annesi Estonyaliydi ve Polonyali Yahudi babasi Tartu Universitesi nde filoloji profesoru olan Jerzy Kaplinski ydi Sovyet birlikleri tarafindan 1945 te bir Sovyet calisma kampinda acliktan oldu Kaplinski Tartu Oyuncak Muzesi nin yazari ve yoneticisi Tiia Toomet ile evli ve uc ogullari var Ott Siim Toomet Lauris Kaplinski Lemmit Kaplinski Kullike Kaplinski ile olan ilk evliliginden Elo Mall Toomet adinda bir kizi vardir Daha once Estonyali klasik filolog ve cevirmen Anne Lill ile uzun vadeli bir iliskisi vardi ve bu iliskiden bestecilik yapan Mart Matis Lill adli ogullari oldu MirasiAna kusak asteroidi 29528 Kaplinski Jaan Kaplinski nin adini almistir SiirleriDogu Bati Siniri The Wandering Border Copper Canyon Press 1987 yazar tarafindan Sam Hamill ve Riina Tamm ile cevrilmistir Aksam Her Seyi Geri Getirir Bloodaxe 2004 Yeni Bir Divan a Katkida Bulunanlar Dogu ile Bati Arasinda Lirik Diyalog Gingko Kutuphanesi 2019 Kaynakca a b c d Jaan Kaplinski writer Estonian Foreign Ministry Erisim tarihi 11 Mayis 2010 olu kirik baglanti olu kirik baglanti a b c Scottish Poetry Library 27 Temmuz 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Mayis 2010 Arc Publications 27 Temmuz 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Mayis 2010 Kaarik 1 Nisan 2010 Henn Kaarik motisklusi sotsioloogias Tartu Postimees Estonca Postimees 2 Nisan 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Mayis 2010 Arsivlenmis kopya 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Mayis 2021 Arsivlenmis kopya 22 Eylul 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Mayis 2021 Benjamin Ivry Will Bob Dylan Jaan Kaplinski or Philip Roth Win the Nobel Prize This Year 5 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde The Forward4 October 2016 Postimees Estonca 26 Ocak 2011 7 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Agustos 2020