Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Batı dünyasında modern spektroskopi 17. yüzyılda başlamıştır. Özellikle prizmalar olmak üzere optik bilimi alanındaki ilerlemeler, güneş spektrumunun sistematik biçimde gözlemlenebilmesine olanak verdi. Isaac Newton, beyaz ışığı oluşturmak üzere birleşen gökkuşağı renklerini tarif etmek için spektrum kelimesini kullanan ilk kişi oldu. 1800'lerin başında Joseph von Fraunhofer, spektroskopinin daha hassas ve niceliksel bir bilimsel teknik haline gelmesine imkân veren dağınımlı spektrometreler ile deneyler yaptı. O zamandan beri spektroskopi kimya, fizik ve astronomi alanlarında önemli bir rol oynadı ve oynamaya devam ediyor. Fraunhofer, birkaç tanesi daha önce Wollaston tarafından gözlemlenmiş olmasına rağmen, artık kendi adıyla anılan Güneş'in spektrumundaki koyu çizgileri gözlemlemiş ve ölçmüştür.
Kökenleri ve deneysel gelişimi
Romalılar bir prizmanın gökkuşağı renklerini oluşturabildiğini zaten biliyorlardı. Newton, bilindiği üzere spektroskopinin kurucusu olarak kabul edilir ancak güneş spektrumunu ilk çalışan ve raporlayan bilim insanı Newton değildi. Athanasius Kircher (1646), (1648), Robert Boyle (1664) ve 'nin (1665) çalışmaları Newton’un optik bilimi deneylerinden (1666-1672) önce gelmektedir. Newton "Opticks" adlı eserinde ışığın dağılımı üzerine deneylerini ve teorik açıklamalarını yayınlamıştır. Newton’un deneyleri beyaz ışığın bir prizma yoluyla bileşen renklerine ayrılabileceğini ve bu bileşenlerin tekrar beyaz ışığı meydana getirmek üzere bir araya getirilebileceğini göstermiştir. Newton prizmanın renkleri açığa vurmadığını veya meydana getirmediğini, ama beyaz ışığı bileşenlerine ayırdığını göstermiştir. Newton’un ışığın parçacık teorisi, dalga teorisi ile giderek daha başarılı olmuştur. Dağılan ışığın niceliksel ölçümünün tanınması ve standartlaşması 19uncu yüzyıldan önce gerçekleşmemiştir. Daha sonraki birçok spektroskopik deneyler gibi, Newton’un beyaz ışık kaynakları, alevler, güneş ve yıldızlardan meydana geliyordu. Prizmalarla daha sonra yapılan deneyler, spektrumun özellikle kimyasal bileşenlerle birleştiğinin ilk göstergelerini sağlamıştır. Bilim insanları, alkol alevlerine tuz eklendiğinde rengin farklı desenlerinin emisyonunu gözlemlemişlerdir.
Joseph von Fraunhofer, dalgaboyu dağılım kaynağı olarak bir prizmayı bir kırınım ağı ile değiştirerek önemli bir deneysel aşama kaydetmiştir. Fraunhofer, kendi çalışmalarını Thomas Young, François Arago ve Augustin-Jean Fresnel tarafından geliştirilen ışık girişim teorilerinin üzerine oluşturmuştur. Fraunhofer, bir kırınım ağı oluşturmak için ışığın tek bir dikdörtgen yarıktan, iki yarıktan ve vs, binlerce yarığı yakın biçimde yerleştirmek suretiyle bir yol elde ederek, geçen ışığın etkisinin göstermek için kendi deneylerini yürütmüştür. Bir kırınım ağı ile elde edilen girişim hem bir prizmadaki spektrum çözünürlüğünü arttırır hem de dağılan dalgaboylarının ölçülebilmesine imkân verir. Fraunhofer’in ölçülen dalgaboyu ölçeğini tespiti çoklu ortam laboratuvarlarında, çoklu kaynaklardan (alevler ve güneş) ve farklı aygıtlarla gözlemlenen eşleştirme spektrumuna giden yolu açmıştır. Fraunhofer güneş spektrumunun ve gözlemlediği karanlık çizgilerin sistematik gözlemlerini yürütmüş ve yayınlamış ve günümüzde hala Fraunhofer çizgileri olarak bilinen dalgaboylarını tanımlamıştır.
1800’lerin başında, birkaç bilim insanı spektroskopi teknikleri ve anlayışını daha ileriye götürmüştür. 1820’de John Herschel ile alev spektroskopisini kullanarak tuzların sistematik gözlemlerini gerçekleştirmişlerdir.
1835’de Charles Wheatstone farklı metallerin kıvılcımlarının emisyon spektrumundaki farklı parlak çizgilerle ve dolayısıyla alev spektroskopisi için alternatif bir mekanizma ortaya çıkararak kolaylıkla ayırt edilebileceğini açıklamıştır. 1849’da, J.B.L.Foucault, aynı dalgaboyunda görünen absorpsiyon ve emisyon çizgilerinin her ikisinin de nedeninin aynı madde olduğunu, ikisinin arasındaki farklılığın ışık kaynağının sıcaklığından kaynaklandığını deneysel olarak göstermiştir. 1853’de İsveçli fizikçi Anders Jonas Ångström, Optiska Undersökningar (Optik çalışmalar) isimli çalışmasında gaz spektrumu üzerine gözlemlerini ve teorilerini sunmuştur. Ångström akkor halindeki bir gazın absorbe edebileceği aynı dalga boyundaki ışık ışınlarını yaydığını öne sürmüştür. Ångström, Foucalt’ın deneysel sonuçlarından haberdar değildi. Aynı zamanda ve William Thomson (Kelvin) da benzer önermeleri tartışıyorlardı. Ångström, daha sonra Balmer çizgilerini tanımlayan hidrojenden emisyon spektrumunu da ölçtü. 1854 ve 1855’de hidrojenin Balmer çizgilerinin bağımsız gözlemi dahil, metallerin ve gazların spektrumuna ilişkin gözlemlerini yayınladı.
Spektrumun sistematik biçimde kimyasal elementlere dayandırılması 1860'ta Alman fizikçi Gustav Kirchhoff ve kimyacı Robert Bunsen’in çalışmasıyla başlamıştır. Bunsen ve Kirchhoff, Fraunhofer’in optik tekniklerini, Bunsen’in geliştirilmiş alev kaynağını ve çok sistematik deneysel bir süreci kimyasal bileşenler spektrumunun detaylı bir incelemesinde uyguladılar. Bunsen ve Kirchhoff, kimyasal elementler ve onların benzersiz spektral desenleri arasındaki bağlantıyı tespit ettiler. Süreç içinde analitik spektroskopi tekniğini oluşturdular. 1860'ta sekiz elementin spektrası hakkındaki bulgularını yayınladılar ve bu elementlerin birçok doğal bileşik içindeki varlığını tanımladılar. Bunsen ve Kirchhoff spektroskopinin kimyasal analizlerin izlenmesinde kullanılabileceğini gösterdiler ve keşfettikleri birçok kimyasal element daha önceden bilinmiyordu. Kirchhoff ve Bunsen ayrıca, kendi karşılık gelen spektralarına dayalı olarak belirli elementlere güneş soğurma çizgileri atfederek soğurma ve emisyon çizgileri arasındaki bağlantıyı tam olarak tespit ettiler. Kirchhoff, günümüzde Kirchhoff’un Termal Radyasyon Yasası olarak bilinen yasa dahil, spektral soğurma ve emisyonun niteliği hakkındaki temel araştırmalara katkıda bulunmaya devam etti. Kirchhoff’un bu yasayı spektroskopiye uygulaması spektroskopinin üç yasasına yansıtıldı:
- Yüksek basınç altında akkor halindeki bir katı, sıvı veya gaz sürekli bir spektrum yayar.
- Düşük basınç altında sıcak bir gaz bir “parlak-çizgi” veya emisyon-çizgi spektrumu yayar.
- Soğuk, düşük yoğunluklu gaz yoluyla görüntülenen sürekli bir spektrum kaynağı bir soğurma-çizgi spektrumu üretir.
1860'ta William Huggins ve karısı spektroskopiyi yıldızların dünyada bulunan aynı elementlerden meydana geldiğini tespit etmek için kullanmışlardır. 1868’de eksensel hızını tespit edebilmek için göresiz Doppler-kaymasını (kırmızıya kayma) Sirius yıldızının spektrum denkleminde de kullanmışlardır.Kedi Gözü bulutsusu (NGC 6543) analiz edildiği zaman bir gezegensi bulutun spektrumunu ilk alanlar da onlardı. Spektral teknikler kullanarak, bulutsuları galaksilerden ayırabiliyorlardı.
Johann Balmer 1885’de dört görünür hidrojen çizgisinin tam sayılarla ifade edilebilecek bir serinin parçası olduğunu keşfetti. Bunu birkaç yıl sonra, ilave çizgi serilerini tarifleyen Rydberg formülü takip etti.
Bu arada, Maxwell (1873) tarafından gerçekleştirilen geçmiş deneyimlerin somut bir özeti onun elektromanyetik dalga denklemleriyle neticelendi.
Kuantum mekaniğinin gelişimi
Yirminci yüzyılında başlarında, spektroskopi araştırması kuantum mekaniğinin gelişimine önemli katkı yaptı. Kuantum mekaniği spektroskopik gözlemlerin anlaşılması için bir açıklama ve teorik çerçeve sağladı.
Lazer spektroskopisi
Lazer ve ondan önce gelen maser, spektroskopi uzmanları tarafından keşfedilmiştir. Lazerler deneysel spektroskopiyi önemli ölçüde ilerlettiler.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Fraunhofer, J. (1817). "Bestimmung des Brechungs- und des Farbenzerstreuungs-Vermögens verschiedener Glasarten, in Bezug auf die Vervollkommnung achromatischer Fernröhre". Annalen der Physik. 56 (7): 264-313. Bibcode:1817AnP....56..264F. doi:10.1002/andp.18170560706. 27 Ocak 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Şubat 2024.
- ^ Brand, John C. D. (1995). Lines of Light: The Sources of Dispersive Spectroscopy, 1800 - 1930. Gordon and Breach Publishers. s. 57. ISBN .
- ^ Burns, Thorburn (1987). "Aspects of the development of colorimetric analysis and quantitative molecular spectroscopy in the ultraviolet-visible region". Burgess, C.; Mielenz, K. D. (Ed.). Advances in Standards and Methodology in Spectrophotometry. Burlington: Elsevier Science. s. 1. ISBN . 31 Aralık 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Ocak 2016.
- ^ "The Era of Classical Spectroscopy". 8 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Kasım 2012.
- ^ Brand, p. 58
- ^ Brand, pp. 37-42
- ^ "A Timeline of Atomic Spectroscopy". 9 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Kasım 2012.
- ^ Gore, George (1878). The Art of Scientific Discovery: Or, The General Conditions and Methods of Research in Physics and Chemistry. Longmans, Green, and Co. s. 179.
- ^ Brand, p. 59
- ^ Brian Bowers (2001). Sir Charles Wheatstone FRS: 1802-1875 (2. bas.). IET. ss. 207-208. ISBN . 9 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Ocak 2016.
- ^ a b Brand, pp. 60-62
- ^ Wagner, H. J. (2005). "Early Spectroscopy and the Balmer Lines of Hydrogen". Journal of Chemical Education. 82 (3). s. 380. Bibcode:2005JChEd..82..380W. doi:10.1021/ed082p380.1. 13 Ekim 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Kasım 2012.
- ^ Retcofsky, H. L. (2003). "Spectrum Analysis Discoverer?". Journal of Chemical Education. 80 (9). s. 1003. Bibcode:2003JChEd..80.1003R. doi:10.1021/ed080p1003.1. 13 Ekim 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Kasım 2012.
- ^ Kirchhoff, G.; Bunsen, R. (1860). "Chemische Analyse durch Spectralbeobachtungen". Annalen der Physik. 180 (6). ss. 161-189. Bibcode:1860AnP...186..161K. doi:10.1002/andp.18601860602. 23 Nisan 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Kasım 2012.
- ^ Kirchhoff, G.; Bunsen, R. (1901). "Chemical Analysis By Spectral Observations". Brace, D. B. (Ed.). The Laws of Radiation and Absorption: Memoirs by Prévost, Stewart, Kirchhoff, and Kirchhoff and Bunsen. New York: American Book Company. ss. 99-125.
- ^ Brand, pp. 63-64
- ^ Singh, Simon (2005). Big Bang. Harper Collins. ss. 238-246. ISBN .
- ^ Kwok, Sun (2000). "Chapter 1: History and overview". The Origin and Evolution of Planetary Nebulae. Cambridge University Press. ss. 1-7. ISBN .
Dış bağlantılar
- MIT Spectroscopy Lab'ın Spektroskopi Tarihçesi 5 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Spectroscopy Magazine' n "Atomik spektroskopi'nin zaman çizelgesi"9 Ağustos 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bati dunyasinda modern spektroskopi 17 yuzyilda baslamistir Ozellikle prizmalar olmak uzere optik bilimi alanindaki ilerlemeler gunes spektrumunun sistematik bicimde gozlemlenebilmesine olanak verdi Isaac Newton beyaz isigi olusturmak uzere birlesen gokkusagi renklerini tarif etmek icin spektrum kelimesini kullanan ilk kisi oldu 1800 lerin basinda Joseph von Fraunhofer spektroskopinin daha hassas ve niceliksel bir bilimsel teknik haline gelmesine imkan veren daginimli spektrometreler ile deneyler yapti O zamandan beri spektroskopi kimya fizik ve astronomi alanlarinda onemli bir rol oynadi ve oynamaya devam ediyor Fraunhofer birkac tanesi daha once Wollaston tarafindan gozlemlenmis olmasina ragmen artik kendi adiyla anilan Gunes in spektrumundaki koyu cizgileri gozlemlemis ve olcmustur Cam prizmadan kirilarak spektruma ayrilan isik Renk dagilim acilari gorsellestirme icin abartilmistir Kokenleri ve deneysel gelisimiRomalilar bir prizmanin gokkusagi renklerini olusturabildigini zaten biliyorlardi Newton bilindigi uzere spektroskopinin kurucusu olarak kabul edilir ancak gunes spektrumunu ilk calisan ve raporlayan bilim insani Newton degildi Athanasius Kircher 1646 1648 Robert Boyle 1664 ve nin 1665 calismalari Newton un optik bilimi deneylerinden 1666 1672 once gelmektedir Newton Opticks adli eserinde isigin dagilimi uzerine deneylerini ve teorik aciklamalarini yayinlamistir Newton un deneyleri beyaz isigin bir prizma yoluyla bilesen renklerine ayrilabilecegini ve bu bilesenlerin tekrar beyaz isigi meydana getirmek uzere bir araya getirilebilecegini gostermistir Newton prizmanin renkleri aciga vurmadigini veya meydana getirmedigini ama beyaz isigi bilesenlerine ayirdigini gostermistir Newton un isigin parcacik teorisi dalga teorisi ile giderek daha basarili olmustur Dagilan isigin niceliksel olcumunun taninmasi ve standartlasmasi 19uncu yuzyildan once gerceklesmemistir Daha sonraki bircok spektroskopik deneyler gibi Newton un beyaz isik kaynaklari alevler gunes ve yildizlardan meydana geliyordu Prizmalarla daha sonra yapilan deneyler spektrumun ozellikle kimyasal bilesenlerle birlestiginin ilk gostergelerini saglamistir Bilim insanlari alkol alevlerine tuz eklendiginde rengin farkli desenlerinin emisyonunu gozlemlemislerdir Gorsel gorunur Fraunhofer cizgileriyle gunes spektrumu Joseph von Fraunhofer dalgaboyu dagilim kaynagi olarak bir prizmayi bir kirinim agi ile degistirerek onemli bir deneysel asama kaydetmistir Fraunhofer kendi calismalarini Thomas Young Francois Arago ve Augustin Jean Fresnel tarafindan gelistirilen isik girisim teorilerinin uzerine olusturmustur Fraunhofer bir kirinim agi olusturmak icin isigin tek bir dikdortgen yariktan iki yariktan ve vs binlerce yarigi yakin bicimde yerlestirmek suretiyle bir yol elde ederek gecen isigin etkisinin gostermek icin kendi deneylerini yurutmustur Bir kirinim agi ile elde edilen girisim hem bir prizmadaki spektrum cozunurlugunu arttirir hem de dagilan dalgaboylarinin olculebilmesine imkan verir Fraunhofer in olculen dalgaboyu olcegini tespiti coklu ortam laboratuvarlarinda coklu kaynaklardan alevler ve gunes ve farkli aygitlarla gozlemlenen eslestirme spektrumuna giden yolu acmistir Fraunhofer gunes spektrumunun ve gozlemledigi karanlik cizgilerin sistematik gozlemlerini yurutmus ve yayinlamis ve gunumuzde hala Fraunhofer cizgileri olarak bilinen dalgaboylarini tanimlamistir 1800 lerin basinda birkac bilim insani spektroskopi teknikleri ve anlayisini daha ileriye goturmustur 1820 de John Herschel ile alev spektroskopisini kullanarak tuzlarin sistematik gozlemlerini gerceklestirmislerdir 1835 de Charles Wheatstone farkli metallerin kivilcimlarinin emisyon spektrumundaki farkli parlak cizgilerle ve dolayisiyla alev spektroskopisi icin alternatif bir mekanizma ortaya cikararak kolaylikla ayirt edilebilecegini aciklamistir 1849 da J B L Foucault ayni dalgaboyunda gorunen absorpsiyon ve emisyon cizgilerinin her ikisinin de nedeninin ayni madde oldugunu ikisinin arasindaki farkliligin isik kaynaginin sicakligindan kaynaklandigini deneysel olarak gostermistir 1853 de Isvecli fizikci Anders Jonas Angstrom Optiska Undersokningar Optik calismalar isimli calismasinda gaz spektrumu uzerine gozlemlerini ve teorilerini sunmustur Angstrom akkor halindeki bir gazin absorbe edebilecegi ayni dalga boyundaki isik isinlarini yaydigini one surmustur Angstrom Foucalt in deneysel sonuclarindan haberdar degildi Ayni zamanda ve William Thomson Kelvin da benzer onermeleri tartisiyorlardi Angstrom daha sonra Balmer cizgilerini tanimlayan hidrojenden emisyon spektrumunu da olctu 1854 ve 1855 de hidrojenin Balmer cizgilerinin bagimsiz gozlemi dahil metallerin ve gazlarin spektrumuna iliskin gozlemlerini yayinladi Kirchhoff ve Bunsen Spektroskopu Spektrumun sistematik bicimde kimyasal elementlere dayandirilmasi 1860 ta Alman fizikci Gustav Kirchhoff ve kimyaci Robert Bunsen in calismasiyla baslamistir Bunsen ve Kirchhoff Fraunhofer in optik tekniklerini Bunsen in gelistirilmis alev kaynagini ve cok sistematik deneysel bir sureci kimyasal bilesenler spektrumunun detayli bir incelemesinde uyguladilar Bunsen ve Kirchhoff kimyasal elementler ve onlarin benzersiz spektral desenleri arasindaki baglantiyi tespit ettiler Surec icinde analitik spektroskopi teknigini olusturdular 1860 ta sekiz elementin spektrasi hakkindaki bulgularini yayinladilar ve bu elementlerin bircok dogal bilesik icindeki varligini tanimladilar Bunsen ve Kirchhoff spektroskopinin kimyasal analizlerin izlenmesinde kullanilabilecegini gosterdiler ve kesfettikleri bircok kimyasal element daha onceden bilinmiyordu Kirchhoff ve Bunsen ayrica kendi karsilik gelen spektralarina dayali olarak belirli elementlere gunes sogurma cizgileri atfederek sogurma ve emisyon cizgileri arasindaki baglantiyi tam olarak tespit ettiler Kirchhoff gunumuzde Kirchhoff un Termal Radyasyon Yasasi olarak bilinen yasa dahil spektral sogurma ve emisyonun niteligi hakkindaki temel arastirmalara katkida bulunmaya devam etti Kirchhoff un bu yasayi spektroskopiye uygulamasi spektroskopinin uc yasasina yansitildi Yuksek basinc altinda akkor halindeki bir kati sivi veya gaz surekli bir spektrum yayar Dusuk basinc altinda sicak bir gaz bir parlak cizgi veya emisyon cizgi spektrumu yayar Soguk dusuk yogunluklu gaz yoluyla goruntulenen surekli bir spektrum kaynagi bir sogurma cizgi spektrumu uretir 1860 ta William Huggins ve karisi spektroskopiyi yildizlarin dunyada bulunan ayni elementlerden meydana geldigini tespit etmek icin kullanmislardir 1868 de eksensel hizini tespit edebilmek icin goresiz Doppler kaymasini kirmiziya kayma Sirius yildizinin spektrum denkleminde de kullanmislardir Kedi Gozu bulutsusu NGC 6543 analiz edildigi zaman bir gezegensi bulutun spektrumunu ilk alanlar da onlardi Spektral teknikler kullanarak bulutsulari galaksilerden ayirabiliyorlardi Johann Balmer 1885 de dort gorunur hidrojen cizgisinin tam sayilarla ifade edilebilecek bir serinin parcasi oldugunu kesfetti Bunu birkac yil sonra ilave cizgi serilerini tarifleyen Rydberg formulu takip etti Bu arada Maxwell 1873 tarafindan gerceklestirilen gecmis deneyimlerin somut bir ozeti onun elektromanyetik dalga denklemleriyle neticelendi Kuantum mekaniginin gelisimiYirminci yuzyilinda baslarinda spektroskopi arastirmasi kuantum mekaniginin gelisimine onemli katki yapti Kuantum mekanigi spektroskopik gozlemlerin anlasilmasi icin bir aciklama ve teorik cerceve sagladi Lazer spektroskopisiLazer ve ondan once gelen maser spektroskopi uzmanlari tarafindan kesfedilmistir Lazerler deneysel spektroskopiyi onemli olcude ilerlettiler Ayrica bakinizKutle spektrometrisi Kuantum mekaniginin tarihiKaynakca Fraunhofer J 1817 Bestimmung des Brechungs und des Farbenzerstreuungs Vermogens verschiedener Glasarten in Bezug auf die Vervollkommnung achromatischer Fernrohre Annalen der Physik 56 7 264 313 Bibcode 1817AnP 56 264F doi 10 1002 andp 18170560706 27 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Subat 2024 Brand John C D 1995 Lines of Light The Sources of Dispersive Spectroscopy 1800 1930 Gordon and Breach Publishers s 57 ISBN 2884491627 Burns Thorburn 1987 Aspects of the development of colorimetric analysis and quantitative molecular spectroscopy in the ultraviolet visible region Burgess C Mielenz K D Ed Advances in Standards and Methodology in Spectrophotometry Burlington Elsevier Science s 1 ISBN 9780444599056 31 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Ocak 2016 The Era of Classical Spectroscopy 8 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Kasim 2012 Brand p 58 Brand pp 37 42 A Timeline of Atomic Spectroscopy 9 Agustos 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Kasim 2012 Gore George 1878 The Art of Scientific Discovery Or The General Conditions and Methods of Research in Physics and Chemistry Longmans Green and Co s 179 Brand p 59 Brian Bowers 2001 Sir Charles Wheatstone FRS 1802 1875 2 bas IET ss 207 208 ISBN 978 0 85296 103 2 9 Mayis 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Ocak 2016 a b Brand pp 60 62 Wagner H J 2005 Early Spectroscopy and the Balmer Lines of Hydrogen Journal of Chemical Education 82 3 s 380 Bibcode 2005JChEd 82 380W doi 10 1021 ed082p380 1 13 Ekim 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Kasim 2012 Retcofsky H L 2003 Spectrum Analysis Discoverer Journal of Chemical Education 80 9 s 1003 Bibcode 2003JChEd 80 1003R doi 10 1021 ed080p1003 1 13 Ekim 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Kasim 2012 Kirchhoff G Bunsen R 1860 Chemische Analyse durch Spectralbeobachtungen Annalen der Physik 180 6 ss 161 189 Bibcode 1860AnP 186 161K doi 10 1002 andp 18601860602 23 Nisan 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Kasim 2012 Kirchhoff G Bunsen R 1901 Chemical Analysis By Spectral Observations Brace D B Ed The Laws of Radiation and Absorption Memoirs by Prevost Stewart Kirchhoff and Kirchhoff and Bunsen New York American Book Company ss 99 125 Brand pp 63 64 Singh Simon 2005 Big Bang Harper Collins ss 238 246 ISBN 9780007162215 Kwok Sun 2000 Chapter 1 History and overview The Origin and Evolution of Planetary Nebulae Cambridge University Press ss 1 7 ISBN 0 521 62313 8 Dis baglantilarMIT Spectroscopy Lab in Spektroskopi Tarihcesi 5 Agustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Spectroscopy Magazine n Atomik spektroskopi nin zaman cizelgesi 9 Agustos 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde