Salmonelloz, Salmonella türünden patojenik bakteri'nin neden olduğu bir . İnsanlarda en yaygın semptomlar ishal, ateş, karın krampları ve kusmadır. Belirtiler tipik olarak maruziyetten 12 saat ila 36 saat sonra ortaya çıkar ve iki ila yedi gün arasında sürer. Bazen daha önemli hastalık dehidrasyon ile sonuçlanabilir. Yaşlı, genç ve olan diğerlerinin ciddi hastalık geliştirme olasılığı daha yüksektir. Belirli "Salmonella" türleri, veya paratifo ateşi ile sonuçlanabilir.
Salmonellosis | |
---|---|
kültürlenmiş insan hücrelerini istila eden Salmonella typhimuriumu (kırmızı) gösteriyor | |
Uzmanlık | |
Belirtiler | İshal, ateş, karın krampları, kusma |
Komplikasyon | , irritabl bağırsak sendromu |
Süre | 4-7 gün |
Tipler | Tifo, tifo olmayan |
Nedenleri | Salmonella |
Risk faktörü | Yaşlı, genç, , , |
Tanı | Dışkı testi, |
Ayırıcı tanı | Diğer gastroenterit türleri |
Korunma | Yiyeceklerin uygun şekilde hazırlanması ve pişirilmesi ve küçük çocuklar ve evcil hayvanlar arasındaki temasın denetlenmesi |
Tedavi | , intravenöz sıvılar, antibiyotikler |
Sıklık | Yılda 1,2 milyon tifo dışı vaka (ABD) (US) |
Ölüm | 90,300 (2015) |
Salmonellosis bir tür gıda zehirlenmesidir. Salmonellosis bir tür akut bağırsak enfeksiyonudur. Bunun yanında zoonozdur.
Nedeni ve teşhis
Salmonellanın iki tür vardır: ve birçok alttür ile Salmonella enterica. Enfeksiyon genellikle kontamine et, yumurta veya süt yiyerek yayılır. Diğer yiyecekler gübre ile temas ederse hastalığı yayabilir. Kediler, köpekler ve sürüngenler de dahil olmak üzere bir dizi evcil hayvan da enfeksiyonu taşıyabilir ve yayabilir. Teşhis dışkı testi veya ile yapılır.
Önleme ve tedavisi
Hastalığı önlemeye yönelik çabalar, yiyeceklerin uygun şekilde yıkanmasını, hazırlanmasını ve pişirilmesini içerir. Hafif hastalık tipik olarak özel tedavi gerektirmez. Daha önemli vakalar ve intravenöz sıvı replasmanı tedavisini gerektirebilir. Yüksek risk altında olan veya hastalığın bağırsak dışına yayıldığı kişilerde antibiyotikler önerilir.
Hastalık
Kirli yiyecek veya su yolu ile bulaşır. Enfeksiyonun birincil kaynağı bağırsaklarında Salmonella bakterileri bulunan hayvanlardır. Bakterinin bulunduğu gıdalar (et ve et ürünleri, çiğ yumurta ve pastörize edilmemiş süt vb.) ile bakteriler vücuda girer. 8 ila 48 saat arasında değişen bir süresine sahiptir. Belirtileri (semptomları) sıralarsak:
- Karın ağrıları,
- Kramplar,
- İshal,
- Mide bulantısı,
- Kusma,
- Ateş.
Hastalık genelde 2-5 gün sürer, bazen birkaç hafta da sürebilir.
Hayvanlarda Salmonellozis
Buzağılarda, 1 haftalık yaştan küçüklerde görülmemekle beraber hastalık perakut, akut ve subakut formda seyredebilir. Perakut form oldukça hızlı seyreder ve öldürücüdür.Akut formda ise belirgin bir ishal, ateş ve dehidratasyon ile seyreder.İshal, sarı-grimtrak renkte ve kötü kokuludur.Bazen kan veya mukus görülebilir.
- Mesenterial lenf yumrularında büyüme ve kanamalar görülür.
- Diffuz fibrinöz bir peritonitis vardır.
- Safra kesesi içinde ise belli fibrin kitleleri görülür, ki bu hastalığın teşhisi için önemli bir bulgudur.
- Hastalık subakut seyretmiş ise anterior bronchopneumonia görülür. Pleura'da adhesion ve küçük apse odaklarına rastlanılabilir.
Histopatolojik inceleme:
- Bağırsak villuslarında atrofi ve fibrinli eksudat görülür.
- İlerleyen olgularda bu lezyonlar nekrotik-difteroid bir hâl alır.
- Dalakta yapılan incelemelerde milier nekroz odakları görülür.
- Karaciğerde ise paratifoid nodüller vardır.
- Böbrekler, lenf düğümleri ve kemik iliğinde de benzeri lezyonlara rastlanılabilir.
Kanatlılarda, gençlerde S. pullorum'un neden olduğu pullorum hastalığı ve erginlerde S. gallinarum'un neden olduğu kanatlı tifosu görülür.
Bakteri
Salmonella'nın birçok türü vardır. Salmonella typhi, tifo hastalığına neden olur ve bir tür endotoksin üretir. Salmonella enteriditis ise sıkça görülen basit gıda zehirlenmesine neden olur. Burada rahatsızlığın ana nedeni yüksek sayılarda bulunan bakterilerden ibarettir. Glikoz fermentasyonu ile bu bakteriler büyük miktarda gaz üretirler. Enfeksiyonun ağır olduğu hastaları dışkılarının her gramında yaklaşık bir milyon Salmonella baterisi bulunabilir. Çoğu hasta (su verilmesi) terapileriyle tedavi edilebilmektedirler. Bazı durumlarda damardan (intravenös) rehidrasyon gerekli olabilir.Gıda temizliğine dikkat edilmeli hayvansal gıdalar başta olmak üzere tüketilirken hijyen kurallarına uyulmalıdır
1 - enkübasyon süresi, enfeksiyonun ortaya çıkışıyla ilk semptomların ortaya çıkışı arasındaki zaman dilimidir.
Kaynakça
- ^ a b c d e f g h i j k l m n "Salmonella". CDC (İngilizce). 9 Mart 2015. 25 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Mayıs 2017.
- ^ a b Hald, T. (2013). Advances in microbial food safety: 2. Pathogen update: Salmonella (İngilizce). Elsevier Inc. Chapters. s. 2.2. ISBN . 10 Eylül 2017 tarihinde kaynağından .
- ^ a b c "Salmonella Infections". MedlinePlus (İngilizce). 30 Nisan 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Mayıs 2017.
- ^ a b c d e f g h i j "Salmonella (non-typhoidal)". World Health Organization. December 2016. 20 Nisan 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Mayıs 2017.
- ^ "Global, regional, and national life expectancy, all-cause mortality, and cause-specific mortality for 249 causes of death, 1980-2015: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2015". Lancet. 388 (10053): 1459-1544. 8 Ekim 2016. doi:10.1016/s0140-6736(16)31012-1. (PMC) 5388903 $2. (PMID) 27733281.
- ^ "Salmonella". World Health Organization. 17 Nisan 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Mayıs 2017.
- ^ . 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2015.
Sınıflandırma | D |
---|---|
Dış kaynaklar |
|
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Salmonelloz Salmonella turunden patojenik bakteri nin neden oldugu bir Insanlarda en yaygin semptomlar ishal ates karin kramplari ve kusmadir Belirtiler tipik olarak maruziyetten 12 saat ila 36 saat sonra ortaya cikar ve iki ila yedi gun arasinda surer Bazen daha onemli hastalik dehidrasyon ile sonuclanabilir Yasli genc ve olan digerlerinin ciddi hastalik gelistirme olasiligi daha yuksektir Belirli Salmonella turleri veya paratifo atesi ile sonuclanabilir Salmonellosiskulturlenmis insan hucrelerini istila eden Salmonella typhimuriumu kirmizi gosteriyorUzmanlikBelirtilerIshal ates karin kramplari kusmaKomplikasyon irritabl bagirsak sendromuSure4 7 gunTiplerTifo tifo olmayanNedenleriSalmonellaRisk faktoruYasli genc TaniDiski testi Ayirici taniDiger gastroenterit turleriKorunmaYiyeceklerin uygun sekilde hazirlanmasi ve pisirilmesi ve kucuk cocuklar ve evcil hayvanlar arasindaki temasin denetlenmesiTedavi intravenoz sivilar antibiyotiklerSiklikYilda 1 2 milyon tifo disi vaka ABD US Olum90 300 2015 Salmonellosis bir tur gida zehirlenmesidir Salmonellosis bir tur akut bagirsak enfeksiyonudur Bunun yaninda zoonozdur Nedeni ve teshisSalmonellanin iki tur vardir ve bircok alttur ile Salmonella enterica Enfeksiyon genellikle kontamine et yumurta veya sut yiyerek yayilir Diger yiyecekler gubre ile temas ederse hastaligi yayabilir Kediler kopekler ve surungenler de dahil olmak uzere bir dizi evcil hayvan da enfeksiyonu tasiyabilir ve yayabilir Teshis diski testi veya ile yapilir Onleme ve tedavisiHastaligi onlemeye yonelik cabalar yiyeceklerin uygun sekilde yikanmasini hazirlanmasini ve pisirilmesini icerir Hafif hastalik tipik olarak ozel tedavi gerektirmez Daha onemli vakalar ve intravenoz sivi replasmani tedavisini gerektirebilir Yuksek risk altinda olan veya hastaligin bagirsak disina yayildigi kisilerde antibiyotikler onerilir HastalikKirli yiyecek veya su yolu ile bulasir Enfeksiyonun birincil kaynagi bagirsaklarinda Salmonella bakterileri bulunan hayvanlardir Bakterinin bulundugu gidalar et ve et urunleri cig yumurta ve pastorize edilmemis sut vb ile bakteriler vucuda girer 8 ila 48 saat arasinda degisen bir suresine sahiptir Belirtileri semptomlari siralarsak Karin agrilari Kramplar Ishal Mide bulantisi Kusma Ates Hastalik genelde 2 5 gun surer bazen birkac hafta da surebilir Salmonella infantisHayvanlarda Salmonellozis Buzagilarda 1 haftalik yastan kucuklerde gorulmemekle beraber hastalik perakut akut ve subakut formda seyredebilir Perakut form oldukca hizli seyreder ve oldurucudur Akut formda ise belirgin bir ishal ates ve dehidratasyon ile seyreder Ishal sari grimtrak renkte ve kotu kokuludur Bazen kan veya mukus gorulebilir Nekropside Mesenterial lenf yumrularinda buyume ve kanamalar gorulur Diffuz fibrinoz bir peritonitis vardir Safra kesesi icinde ise belli fibrin kitleleri gorulur ki bu hastaligin teshisi icin onemli bir bulgudur Hastalik subakut seyretmis ise anterior bronchopneumonia gorulur Pleura da adhesion ve kucuk apse odaklarina rastlanilabilir Histopatolojik inceleme Bagirsak villuslarinda atrofi ve fibrinli eksudat gorulur Ilerleyen olgularda bu lezyonlar nekrotik difteroid bir hal alir Dalakta yapilan incelemelerde milier nekroz odaklari gorulur Karacigerde ise paratifoid noduller vardir Bobrekler lenf dugumleri ve kemik iliginde de benzeri lezyonlara rastlanilabilir Kanatlilarda genclerde S pullorum un neden oldugu pullorum hastaligi ve erginlerde S gallinarum un neden oldugu kanatli tifosu gorulur BakteriSalmonella nin bircok turu vardir Salmonella typhi tifo hastaligina neden olur ve bir tur endotoksin uretir Salmonella enteriditis ise sikca gorulen basit gida zehirlenmesine neden olur Burada rahatsizligin ana nedeni yuksek sayilarda bulunan bakterilerden ibarettir Glikoz fermentasyonu ile bu bakteriler buyuk miktarda gaz uretirler Enfeksiyonun agir oldugu hastalari diskilarinin her graminda yaklasik bir milyon Salmonella baterisi bulunabilir Cogu hasta su verilmesi terapileriyle tedavi edilebilmektedirler Bazi durumlarda damardan intravenos rehidrasyon gerekli olabilir Gida temizligine dikkat edilmeli hayvansal gidalar basta olmak uzere tuketilirken hijyen kurallarina uyulmalidir 1 enkubasyon suresi enfeksiyonun ortaya cikisiyla ilk semptomlarin ortaya cikisi arasindaki zaman dilimidir Kaynakca a b c d e f g h i j k l m n Salmonella CDC Ingilizce 9 Mart 2015 25 Mayis 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Mayis 2017 a b Hald T 2013 Advances in microbial food safety 2 Pathogen update Salmonella Ingilizce Elsevier Inc Chapters s 2 2 ISBN 9780128089606 10 Eylul 2017 tarihinde kaynagindan a b c Salmonella Infections MedlinePlus Ingilizce 30 Nisan 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Mayis 2017 a b c d e f g h i j Salmonella non typhoidal World Health Organization December 2016 20 Nisan 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Mayis 2017 Global regional and national life expectancy all cause mortality and cause specific mortality for 249 causes of death 1980 2015 a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2015 Lancet 388 10053 1459 1544 8 Ekim 2016 doi 10 1016 s0140 6736 16 31012 1 PMC 5388903 2 PMID 27733281 Salmonella World Health Organization 17 Nisan 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Mayis 2017 6 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Temmuz 2015 SiniflandirmaDICD 10 A02 0ICD 9 CM 003 0MeSH D012480DiseasesDB 11765Dis kaynaklarMedlinePlus 000294