Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Procambarus clarkii, Güneydoğu ABD bölgesine özgü olan ancak diğer kıtalarda da genellikle istilacı tür olarak bulunan bir tatlı su kerevit türüdür.
| Procambarus clarkii | ||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||||||||
| Korunma durumu | ||||||||||||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | ||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||
Procambarus clarkii , 1852 |
Dağılımı ve yayılması
P. clarkii'nin doğal dağılım alanı Meksika'nın kuzeyinden Florida'nın kuzeybatısına Meksika Körfezi kıyısı boyunca ve iç sularda da Illinois eyaletinin güneyi ve Ohio'ya kadar olan bölgedir. Doğal bölgesinin dışında Amerika kıtalarının diğer bölgelerine, Asya, Afrika ve Avrupa'da bazı ülkelere de yayılmıştır. Avrupa'nın kuzeyinde bulunan popülasyonu yayılmadan kendi sayılarını korusa da Güney Avrupa'da P. clarkii etkin olarak çoğalmakta ve yeni bölgeleri istila etmektedir. Bu yayılma bölgede yerel olarak yaşayan Astacus astacus ve zararına olmaktadır. Özellikle yağmurlu mevsimlerde bazı P. clarkii bireylerinin kısmen kuru zeminde büyük mesafeler katettiği bildirilmiştir. Akvaryum ticareti ve balıkçıların da bazı bölgelerde yayılmasını hızlandırdığı düşünülmektedir. Şistozomiyaz yaşam döngüsü içinde yer alan salyangozlara karşı biyolojik mücadele için de P. clarkii türünü kullanma denemeleri Kenya gibi ülkelerde yapılmıştır.
Ekoloji
P. clarkii en çok yavaş akan nehirler, bataklıklar, baraj gölleri, sulama kanalları ve pirinç tarlaları gibi ılık tatlı su kaynaklarında bulunur. On ayaklılar takımının ekolojik olarak en kolay adapte olabilen türü olarak görülmektedir. Dört aya kadar kuraklığa dayanabilen bu tür yalnızca mevsimsel olarak sulak olan yerlerde bile üreyebilmektedir. Hızlı büyüyen P. clarkii 50 g.'dan fazla bir ağırlığa ve 5,5–12 cm boyuna ulaşabilmektedir. Kerevitler için sıra dışı olsa da kısmen tuzlu suyu tolere edebilmektedir. Procambarus clarkii'nin ortalama yaşam süresi beş yıldır. Bazı bireylerin altı yaşın üzerine çıkabildiği bilinmektedir.
P. clarkii'nin toprağı kazma özelliği özellikle pirinç tarlaları olmak üzere suda yetişen ürünlere zarar vermekte ve suyollarının yolunun değişmesine neden olabilmektedir. Beslenme özellikleri yerel ekosistemlere zarar vermektedir. Yerel kerevit türleri ile rekabette öne geçmektedir. Ayrıca kerevit vebası mantarı Aphanomyces astaci, kerevit virüsü vibriozis ve omurgalılar için parazit olan bazı kurtların
Ekonomik önemi
Dünya üzerinde kerevit hasadının önemli bir bölümünü P. clarkii türü oluşturmaktadır. Kerevit üreticiliği 18. yüzyılda Louisiana'da pirinç tarlalarında başlamıştır. Son yıllarda dünya kerevit üretiminde ön sıraya Çin yerleşmiştir. Pirinç tarlalarında üremek için yerel balık türlerinden daha uygun olan bazı kabuklu türleri Çin'e getirilmiştir.
P. clarkii ayrıca İspanya gibi başka ülkelere de üretilmek için getirilmiş ve yerel Astacus astacus kerevit türleri için uygun olmayan yerlerde bile üreyebilmesi nedeniyle başarılı olmuştur. P. clarkii aynı zamanda biyolojik tedarik şirketleri tarafından öğrenim ve araştırma amaçlarıyla da pazarlanmaktadır. P. clarkii'nin beyaz, mavi ve turuncu gibi değişik renk melezleri de evcil hayvan mağazalarında satılmaktadır.
P. clarkii yerleştirildiği bazı bölgelerde ise ekonomik kayıplarla karşılaşılmıştır. Örneğin Portekiz'in Baixo Mondego bölgesinde pirinç üretimi kârında %6,3'lük bir düşüş gözlemlenmiştir.
Gıda olarak tüketimi
Procambarus clarkii ABD, Kamboçya, Avrupa, Çin, Afrika, Avustralya, Kanada, Yeni Zelanda ve Karayiplerde besin maddesi olarak tüketilmektedir. ABD'de yapılan kerevit üretiminin %98'i Louisiana'da yapılmaktadır.
1990 yılında Dünya kerevit üretiminin %90'ı Louisiana'da yapılmış ve %70'i de bölgede tüketilmiştir.
Louisiana kereviti genel olarak tuz, acıbiber, limon, sarımsak, defne yapraklarından oluşan sos ve patates, koçanıyla birlikte mısır, soğan, sarımsak ve sosisle birlikte büyük bir kazanda kaynatılır.
Notlar
- ^ "Procambarus clarkii (crustacean)". Global Invasive Species Database. 31 Mart 2006. 11 Nisan 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Kasım 2012.
- ^ "Crawfish culture: A Louisiana aquaculture success story" (pdf). World Aquaculture. 35 (4). ss. 31-35, 60-61. 10 Mart 2012 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 5 Kasım 2012.
- ^ "Crayfish effects on seeds and seedlings: identification and quantification of damage". Freshwater Biology. 50 (4). 2005. ss. 697-704. doi:10.1111/j.1365-2427.2005.01343.x.
- ^ (PDF). SRAC Publication. Cilt 42. Southern Regional Aquaculture Center. 1990. 12 Aralık 2010 tarihinde kaynağından (pdf) arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Kasım 2012.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Procambarus clarkii Guneydogu ABD bolgesine ozgu olan ancak diger kitalarda da genellikle istilaci tur olarak bulunan bir tatli su kerevit turudur Procambarus clarkiiKorunma durumuAsgari endise altinda IUCN 2 3 Biyolojik siniflandirmaUst alem EukaryotaAlem AnimaliaAlt alem EumetazoaSube ArthropodaAlt sube Crustacea KabuklularSinif MalacostracaTakim Decapoda On ayaklilar Familya CambaridaeCins Tur P clarkiiIkili adlandirmaProcambarus clarkii 1852Dagilimi ve yayilmasiP clarkii nin dogal dagilim alani Meksika nin kuzeyinden Florida nin kuzeybatisina Meksika Korfezi kiyisi boyunca ve ic sularda da Illinois eyaletinin guneyi ve Ohio ya kadar olan bolgedir Dogal bolgesinin disinda Amerika kitalarinin diger bolgelerine Asya Afrika ve Avrupa da bazi ulkelere de yayilmistir Avrupa nin kuzeyinde bulunan populasyonu yayilmadan kendi sayilarini korusa da Guney Avrupa da P clarkii etkin olarak cogalmakta ve yeni bolgeleri istila etmektedir Bu yayilma bolgede yerel olarak yasayan Astacus astacus ve zararina olmaktadir Ozellikle yagmurlu mevsimlerde bazi P clarkii bireylerinin kismen kuru zeminde buyuk mesafeler katettigi bildirilmistir Akvaryum ticareti ve balikcilarin da bazi bolgelerde yayilmasini hizlandirdigi dusunulmektedir Sistozomiyaz yasam dongusu icinde yer alan salyangozlara karsi biyolojik mucadele icin de P clarkii turunu kullanma denemeleri Kenya gibi ulkelerde yapilmistir EkolojiP clarkii sirttan gorunus P clarkii en cok yavas akan nehirler batakliklar baraj golleri sulama kanallari ve pirinc tarlalari gibi ilik tatli su kaynaklarinda bulunur On ayaklilar takiminin ekolojik olarak en kolay adapte olabilen turu olarak gorulmektedir Dort aya kadar kurakliga dayanabilen bu tur yalnizca mevsimsel olarak sulak olan yerlerde bile ureyebilmektedir Hizli buyuyen P clarkii 50 g dan fazla bir agirliga ve 5 5 12 cm boyuna ulasabilmektedir Kerevitler icin sira disi olsa da kismen tuzlu suyu tolere edebilmektedir Procambarus clarkii nin ortalama yasam suresi bes yildir Bazi bireylerin alti yasin uzerine cikabildigi bilinmektedir P clarkii nin topragi kazma ozelligi ozellikle pirinc tarlalari olmak uzere suda yetisen urunlere zarar vermekte ve suyollarinin yolunun degismesine neden olabilmektedir Beslenme ozellikleri yerel ekosistemlere zarar vermektedir Yerel kerevit turleri ile rekabette one gecmektedir Ayrica kerevit vebasi mantari Aphanomyces astaci kerevit virusu vibriozis ve omurgalilar icin parazit olan bazi kurtlarinEkonomik onemiDunya uzerinde kerevit hasadinin onemli bir bolumunu P clarkii turu olusturmaktadir Kerevit ureticiligi 18 yuzyilda Louisiana da pirinc tarlalarinda baslamistir Son yillarda dunya kerevit uretiminde on siraya Cin yerlesmistir Pirinc tarlalarinda uremek icin yerel balik turlerinden daha uygun olan bazi kabuklu turleri Cin e getirilmistir P clarkii ayrica Ispanya gibi baska ulkelere de uretilmek icin getirilmis ve yerel Astacus astacus kerevit turleri icin uygun olmayan yerlerde bile ureyebilmesi nedeniyle basarili olmustur P clarkii ayni zamanda biyolojik tedarik sirketleri tarafindan ogrenim ve arastirma amaclariyla da pazarlanmaktadir P clarkii nin beyaz mavi ve turuncu gibi degisik renk melezleri de evcil hayvan magazalarinda satilmaktadir P clarkii yerlestirildigi bazi bolgelerde ise ekonomik kayiplarla karsilasilmistir Ornegin Portekiz in Baixo Mondego bolgesinde pirinc uretimi karinda 6 3 luk bir dusus gozlemlenmistir Gida olarak tuketimi Louisiana dan haslanmis kerevit Procambarus clarkii ABD Kambocya Avrupa Cin Afrika Avustralya Kanada Yeni Zelanda ve Karayiplerde besin maddesi olarak tuketilmektedir ABD de yapilan kerevit uretiminin 98 i Louisiana da yapilmaktadir 1990 yilinda Dunya kerevit uretiminin 90 i Louisiana da yapilmis ve 70 i de bolgede tuketilmistir Louisiana kereviti genel olarak tuz acibiber limon sarimsak defne yapraklarindan olusan sos ve patates kocaniyla birlikte misir sogan sarimsak ve sosisle birlikte buyuk bir kazanda kaynatilir Notlar Procambarus clarkii crustacean Global Invasive Species Database 31 Mart 2006 11 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Kasim 2012 Crawfish culture A Louisiana aquaculture success story pdf World Aquaculture 35 4 ss 31 35 60 61 10 Mart 2012 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 5 Kasim 2012 Crayfish effects on seeds and seedlings identification and quantification of damage Freshwater Biology 50 4 2005 ss 697 704 doi 10 1111 j 1365 2427 2005 01343 x PDF SRAC Publication Cilt 42 Southern Regional Aquaculture Center 1990 12 Aralik 2010 tarihinde kaynagindan pdf arsivlendi Erisim tarihi 5 Kasim 2012