Sovyetler Birliği Kuruluş Antlaşması, genellikle Sovyetler Birliği olarak bilinen Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nin (SSCB) resmi olarak kurulduğu anlaşmadır. De jure birkaç Sovyet cumhuriyetinin birliğini yasalaştırdı ve yeni bir merkezileştirilmiş federal hükûmet kurdu (Sovyetler Birliği Sovyetleri Kongresi ve Sovyetler Birliği Merkez Yürütme Komitesi (SBMYK) yasama organıydı, Halk Komiserleri Kurulu ise yürütme organı idi) burada anahtar işlevler Moskova'da merkezileştirildi.
Rusça: Договор об образовании СССР Ukraynaca: Договір про утворення СРСР | |
---|---|
Antlaşmanın kapağı | |
Tür | Birlik Antlaşması |
İmzalanma | 30 Aralık 1922 |
Yer | Moskova, Rusya SFSC |
Bitiş | 26 Aralık 1991 Sovyetler Birliği Yüksek Sovyeti son oturumunda Birlik dağıldı |
Vikikaynak'ta Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nin Kuruluş Antlaşması |
İngilizce Vikikaynak'ta SSCB Kuruluş Antlaşması ile ilgili metin bulabilirsiniz. |
Rusça Vikikaynak'ta SSCB Kuruluş Antlaşması ile ilgili metin bulabilirsiniz. |
Antlaşma, SSCB Kuruluş Bildirgesi ile birlikte, 29 Aralık 1922'de Rusya SFSC, Ukrayna SSC, Beyaz Rusya SSC ve Transkafkasya SFSC delegelerinin katıldığı bir konferansta onaylandı ve Antlaşma ve Bildiri, SSCB'nin 1. Sovyetler Kongresi tarafından onaylandı ve 30 Aralık 1922'de sırasıyla delegasyonların başkanları – Mikhail Kalinin, Mikhail Tskhakaya, Mikhail Frunze ve Grigory Petrovsky, Aleksandr Chervyakov tarafından sırasıyla imzalandı. Antlaşma, yeni üyeleri kabul etmek için esneklik sağladı. Bu nedenle, 1940'a gelindiğinde, Sovyetler Birliği, kurucu dört cumhuriyetten, 15 cumhuriyete doğru büyüdü.
8 Aralık 1991'de Rusya, Ukrayna ve Beyaz Rusya Başkanları Belavezha Anlaşmaları'nı imzaladılar. Anlaşma SSCB'nin kurucuları tarafından feshedildiğini ilan edip (1922 SSCB Kuruluş Antlaşması'nın feshini) ve BDT'yi kurdular. 10 Aralıkta anlaşma Ukrayna ve Beyaz Rusya parlamentoları tarafından onaylandı. 12 Aralık'ta anlaşma Rus Parlamentosu tarafından onaylandı, sonuçta Rusya SFSC, SSCB Kuruluş Antlaşması'nı feshedip ve da facto Rusya'nın SSCB'den bağımsızlığını ilan etti.
26 Aralık 1991'de Sovyet parlamentosunun iki yasama organından biri olan Sovyetler Birliği Yüksek Sovyeti'nin Cumhuriyetlerinin Konseyi (diğer yasama organı Birlik Sovyet'inin yeter sayısı yoktu) tarafından Sovyet Birliği kendiliğinden dağıldı.
Antlaşmasının sebepleri
Antlaşma, Bolşevik Parti ve Birlik içindeki hükûmetlerin iç siyasi çatışmalarının bir sonucuydu. Başlangıçta Vladimir Lenin, Rusya'nın Ekim Devriminin tüm dış sınırları bu şekilde sona erdireceğini görmedi. Bu görüş, Rusya'nın gelecekteki bir Dünya devriminin sadece bir ilk adımı olduğuna inanan Leon Troçki ve taraftarları tarafından desteklendi. Bununla birlikte, Kızıl Ordu eski iç ulusal ve yabancı sınırlara yaklaşırken, onları geçmek için bir bahaneye ihtiyaç duydu. Bunun için bir yöntem, Kızıl Ordu mevcut hükûmeti devirdiğinde yetkileri devralacak bir alternatif hükûmet olan Sovyet Cumhuriyeti'nin kurulmasıydı. Ukrayna, Gürcistan, Ermenistan ve Azerbaycan'da durum böyle olurken, ve gibi yerlerde başarısız kampanyalar oldu. Alternatif olarak, ayakta kalan orduları zayıflatmak için bir azınlığın varlığını (ör. Tatar ve Başkurt özerk cumhuriyetlerinin kurulması) ve ulusal azınlığın olmadığı bir coğrafi bölgeye dayanan bir hükûmetleri - Uzak Doğu Cumhuriyeti, Türkistan- kullanıldı.
Bununla birlikte, Kızıl Ordu'nun büyük başarısızlığı, Troçki'nin Dünya Devrimi planlarını beklemeye aldı. Aynı zamanda, Josef Stalin'in yükselen figürü farklı bir gündem getirdi. Lenin, politikaları doğrultusunda ulusal cumhuriyetlerin kurulmasınını kalıcı bir özellik olarak gördü. 1922 yılının ilkbaharında Lenin ilk felçini geçirdi ve halen Milliyetler Halk Komiseri olan Stalin, Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreteri seçilerek yeni resmi bir makam kazandı.
Stalin, Rus İç Savaşı'nın sona ermesi ile Savaş komünizminin Yeni Ekonomi Politikasıyla yer değiştirildiğine göre, bunun de facto çerçevenin hukuki de jure olanla uyuşacak bir ülkeye ihtiyaç duyurduğu ve Bolşevik Devletin, tek egemen varlık olarak yeniden örgütlenmesini savundu. Bu, birçok parçalanmış Sovyet hükûmetinin tasfiye edilmesini ve Moskova'ya üstün egemenliğini geri kazandırmayı içeriyordu.
Bu yol, hem Korenizatsiya'nın savunucuları ve hem de özellikle de Ukrayna'daki (Hristian Rakovskinin muhalefeti) ve Gürcistan'ın (Gürcistan Olayı) bazı yerel yönetimler ile doğrudan çatışmaya neden oldu. Dolayısıyla antlaşma Bolşevik kampındaki farklı gruplar arasındaki, geniş azınlıkların (Gürcistan ve Ukrayna'nın adlandırılmış örnekleri) isteklerini karşılamak ve potansiyel genişlemeye izin vermek için bir uzlaşma olarak görülebilir.
Beyaz Rusya'nın en küçük cumhuriyeti olan Belarus, komşu İkinci Polonya Cumhuriyeti'nin yetkisini baltalamak ve büyük Yahudi azınlığını kullanmanın yanı sıra gelecekte de Beyaz Rusların ve Ukraynalıların gelecekte beşinci kol olması için resmi dillerine Rusça ve Beyaz Rusçanın yanına Lehçe ve Yidiş dilini ekledi. Aynı zamanda, kilit işlevlerin açıkça Moskova'nın elinde olacağı yeni bir merkezi federal hükûmet yaratıldı.
Önce gelen antlaşmalar listesi
- 30 Eylül 1920, Askeri ve Ekonomik Birlik Antlaşması (Rusya SFSC ve Azerbaycan SSC)
- 28 Aralık 1920, İşçi-Köylü Birlik Antlaşması (Rusya SFSC ve Ukrayna SSC)
- 16 Ocak 1921, İşçi-Köylü Birlik Antlaşması (Rusya SFSC ve Beyaz Rusya SSC)
İçerik
Orijinal belge, bir kapak sayfası, deklarasyon, antlaşma (önsöz ve 26 madde) ve imzalayan delegasyonların imzalarını içerir.
Kapak sayfasında, Sovyet Sosyalist Cumhuriyetleri Birliği başlığı ile tam kelimeleriyle Sovyet Sosyalist Cumhuriyetleri'nin Birliği'nin kurulması Antlaşması Rusça, Fransızca, İngilizce ve Almanca olarak dört dilde yazılmıştı Ayrıca ilk Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği armasını içeriyordu.
Bildiri, çağın uluslararası ilişkiler ve anlaşmanın neden gerekli olduğunu yansıtacak şekilde yazılmıştı. Anlatıya göre şu anda iki ayrı kamp vardı: sömürgecilik, şovenizm ve sosyal ve etnik eşitsizliklerle "sömüren" Kapitalizm ve karşılıklı güven, barış ve uluslararası işbirliği ve dayanışmaya sahip "özgür" sosyalizm. Birincisi ikincisini yok etmeye çalışıyordu, fakat ikincisinin temelini oluşturduğu ortak iyilik yüzünden birincisi başarısız oldu.
Devamında Bildiri'de Birlik'in neden gerekli bir adım olduğu konusunda üç sebep sıralanır. Her şeyden önce, İç Savaş sonrasında cumhuriyetlerin ekonomilerinin çoğunu yok oldu ve yeni sosyalist düzende yeniden inşası, daha yakın bir ekonomik işbirliği olmaksızın zorlaştı. İkincisi, yabancı tehditler sosyalist kampın üzerinde durmaya devam ediyor ve egemenliği savunmak için bir ittifak gerekiyor. Nihayet, ideolojik sebep, yani Sovyet yönetimi doğasında Enternasyonaldir ve çalışan kitleleri tek bir sosyalist ailenin içinde birleştirmeye itiyor. Bu üç sebep; refah, güvenlik ve kalkınmayı garanti edecek tek bir devlette birleşmeyi haklı kılıyor.
Sonuç olarak, Bildiri sonuçta ortaya çıkan Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nin, halkların özgür iradeleri üzerine kurulan, amaçlarının Ekim Devrimi'nin ideallerini takip etmek olduğu, her sosyalist cumhuriyetin, Birliğin kendi iradesine göre ve sosyalist İrredantizmin Sovyet dış siyasetini tavsiye ettiğini (bkz. Dünya devrimi) belirterek, antlaşmanın "...tüm çalışanların bir "Dünya Sosyalist Sovyet Cumhuriyeti" ne birleştirilmesi yolunda belirleyici bir adım olacağını." belirtti.
Bildiri'yi, bir önsöz ve 26 madde içeren antlaşmanın kendisi izler.
- Önsöz belirtir ki Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti, Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti, Beyaz Rusya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ve Transkafkasya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti'nin (Gürcistan, Azerbaycan ve Ermenistan'ı içeren) özgür iradeleri ile, Antlaşmada listelenen maddelere tabi olan tek Sovyetler Birliği kurulmasında hem fikirdir.
- Madde 1, Birliğin yetkilerinin içereceği sorumlulukların yetkinliğini listeler. Bunların hepsi dış işleri içerir; Uluslararası anlaşmalar; dış sınırlarda değişim; Yeni cumhuriyetleri kabul ederek Birliğin genişlemesi; Savaş ilan etme ve barışa katılma; yurt içi ve yurt dışı ticaret; ekonomik kalkınma üzerindeki otorite; tek bir posta ve ulaştırma hizmetleri yaratmak; silahlı kuvvetler; iç göç; tek yargı, eğitim ve sağlık hizmetlerinin yaratılması ve tüm ölçüm birimlerinin bir araya getirilmesi. Yukarıdakilerin hepsi doğrudan birlik yetkisi tarafından doğrudan kontrol edilebilirdi. Dahası, son bent açıkça belirtir ki tüm Cumhuriyetlerin ilgili makamlarının bu Antlaşmayı ihlal edildiği düşünüldüğünde Birliğin yetkililerinin (Sovyetler Birliği Kongresi, Halk Komiserleri Konseyi veya Merkez Yürütme Komitesi olmak üzere), ilgili eylemi geri alabilirler.
- Madde 2-10, Birliğin yüksek otoritelerinin yapısını belirlemiştir. Anlaşmaya göre, yasama otoritesi Sovyetler Birliği Kongresi ve kongreler arasında bunun Sovyetler Birliği Merkez İcra Komitesi (TsIK) tarafından yapılması gerekiyordu (2). Kongreye katılacak temsilciler, kentsel alanlarda her 25.000 seçmene bir, kırsal alanlarda her 125.000 seçmene bir olacak şekilde seçilen yerel Sovyetler tarafından seçilecekler (3). Kongre delegesi, Cumhuriyet'in partilerden ziyade yerel Guberniya Sovyeti tarafından seçilecekti (4). Kongreler her yıl düzenlenecek veya en az iki Cumhuriyetin veya Birliğin Tsik'in (5) talepleriyle çağrılabilecektir. TsIK, kongreler arasında yürütme işlevlerini yerine getiren ana organ olacaktır. Bu TsiK, üyeleri orantılı olarak Birliğin nüfusuna temsil edildiği ve Kongre tarafından seçilen 371 kişilik bir organdır (6). Birlik TsIK, düzenli olarak yılda dört kez toplanacak, düzensiz oturumlar ise Birlik hükûmeti (Halk Komiserleri Konseyi) ya da Kurucu Cumhuriyetlerden birisi tarafından talep edilmesi halinde çağrılabilir (7). Kongre ve TsIK, Birlik Cumhuriyetlerinin başkentlerinde TsIK'in Prezidium'u tarafından kararlaştırılacak sırayla düzenlenecekti (8). Prezidium, oturumlar arasındaki en yüksek güç organı olacak olan TsIK tarafından atanacaktı (9). Bu Prezidium, dört cumhuriyeti temsil eden dört başkan ile on dokuz üyeden oluşacaktır (10). Prezidium, aynı zamanda, TsIK'i olağanüstü toplantıya çağırma yetkisine sahipti.
- Madde 11, Yetkili makam, Yürütme erki olarak Halk Komiserleri Konseyi'ni (SNK) tayin etti. Konsey üyeleri TsIK tarafından atandı ve her birine bir başkan ve yardımcıları da dahil on Bakanlık (komiserlik) dahil.
- Madde 12, Sovyetler Birliği Yüksek Mahkemesinin (TsIK'ın kontrolü altında) ve gizli polis olan OGPU'nun (SNK'nın kontrolü altında olduğu ve OGPU başkanının önerge ile SNK'nın bir katılımcısı olması) görevlerini belirler. Bu iki kurumun yaratılmasının gereği, bu maddede suç ve karşı-devrimci unsurların üstesinden gelmek için önlemler olarak gösterilir.
- Madde 13-17, Birliğin üst organları (TsIK ve SNK) ile her cumhuriyetin yargılama usulleri çerçevesini belirler. Birliğin SNK kararnamelerinin tümü her cumhuriyette geçerlidir (13). Ayrıca, Birliğin kararlarının tümünün kurucu cumhuriyetin resmi dilinde (Rusça, Ukraynaca, Beyaz Rusça, Gürcüce, Ermenice ve Türk dilleri (yani Azerice)) basılacağını belirten Birliğin çok dilli yönü de doğrular (14). Birliğin SNK kararının ancak Birlik'in TsIK veya Başkanlık Divanı tarafından bozulabileceği belirtildi (16) ve bir cumhuriyetin TsIK'ı, Birliğin TsIK Kararını veya kararnamesini protesto etmeyi seçerse, protesto belgenin kendisinin uygulanmasını durdurmaz (15). İkincisi ancak, mevcut yasalarla açık ihlallerin olması halinde mümkündür ve bu gibi durumlarda cumhuriyet Birliğin SNK'sını ve ilgili komiserliğe derhal bildirmelidir (17).
- Madde 18, Cumhuriyetlerin elinde kalacak otoriteleri sıralar ve her biri bir Başkan, vekilleri, on bir Bakanlık (komiserlik) içeren ilgili Halk Komiserleri Konseyi ile özellikle dış işleri, savunma, dış ticaret, ulaşım ve lojistik konuları olmak üzere birçok Birlik seviyesinde Komiserlikte istişari oya sahip temsilcileri belirler.
- Aynı zamanda Madde 19, Cumhuriyet seviyesindeki organları belirler, Ulusal ekonominin Yüksek Sovyeti (başkanının ilgili cumhuriyetin SNK'da da yer alacağı), yiyecek arzı, maliye ve emek komiserliklerinin yanı sıra Sovyet denetimi ().
- Madde 20, Cumhuriyetlerin bütçelerinin Birliğin bütçesini oluşturacağını ve Cumhuriyetlerin masrafların ve harcamalarının Birliğin TsIK tarafından belirleneceğini tartıştı. Üstelik, ikincisi, eğer varsa her bir Cumhuriyetin alacağı kâr payını da belirler.
- Madde 21-23, tek bir Sovyet vatandaşlığıNI (21), devlet simgeleriNİ (bayrak, Millî marş ve arma-22) oluşturur ve Birliğin başkentini, Moskova olarak belirler (23).
- Madde 24, Cumhuriyetlerin anayasalarını antlaşmaya uygun hale getirmelerini talep eder.
- Madde 25, Antlaşmaya yapılacak herhangi bir tadilat, ekleme veya değişikliğin yalnızca Sovyetler Birliği Kongresi tarafından yapılabileceğini belirtir.
- Madde 26, Bildiri'de yer alan her cumhuriyetin Birliği terk etme hakkına sahip olduğu hükmünü tekrarlar.
Hemen sonra sonuçları
Siyaset
Başlangıçta anlaşma büyük siyasi yelpazeyi değiştirmek için pek bir şey yapmadı. RSFSC'nin en üst organlarının idari konumlarının çoğu otomatik olarak SSCB'ye devredildi. Örneğin, Bütün Birlik Merkezi İcra Komitesi (TsIK) Başkanlığı, Rusya'daki TsIK olarak başkanlığını da sürdürecek olan Mikhail Kalinin tarafından alındı. Aynı şekilde, Lenin'in Devrimden bu yana yaptığı RSFSC Halk Komiserleri Konseyi (SNK) başkanlığı, Birlik'in SNK Başkanlığına dönüştürülecekti. Bununla birlikte, Lenin felç nedeniyle rahatsız olduğu için, her iki makam, Hükûmetin başkanlığına vekalet eden tarafından dolduruldu.
Josef Stalin'in Komünist Parti Genel Sekreteri pozisyonu da değişmedi. Ancak Partinin konumu değişti. Anlaşmadan önce Rus Komünist Partisi (Bolşevikler) (RKP (b)), uzak bölgelerdeki faaliyetleri denetleyen kendi bürolarına (örneğin, Türkistan bürosu, Transkafkasya bürosu, vb.) sahipti. Anlaşma sonrasında parti, Bütün Birlik Komünist Partisi (Bolşevikler) olarak yeniden düzenlendi (VKP (b) - V, Vezyouuznaya, Bütün Birlik). Cumhuriyetlerdeki partiler devam ederken, Rusya'nın partisi sadece primus inter pares durumunu korumakla kalmadı, aynı zamanda SSCB'de resmi olarak yüksek otoriteliği devraldı.
Orta Asya
Anlaşmanın imzalanması sırasında iktidarın Sovyet olarak bölünmesinin çözülmediği bir alan, birçok sorun içeren 'ydı. Rus İç Savaşı sırasında önemli bir savaş alanı olan bölge daha sonra dengesiz kaldı. Türkistan, oldukça yakın bir tarihte 1867-1885 yılları arasında Rusya'nın denetimine girdi. Ayrıca, Çarlık günlerinde (örneğin Transkafkasya, 19. yüzyılın ortalarında feodal yönetimini kaybetti) sınırlandırılan eski Rus İmparatorluğu'nun diğer etnik sınırlarından farklı olarak, Sovyet yetkilileri Buhara Emirliği ve Hive Hanlığı gibi, asla Rusya'nın bir parçası olmamış iki ili de jure devraldı. Rus İç Savaşı sırasında diğer cumhuriyetlerin kaderini paylaştılar, fakat burada onların özel statüleri korundu ve Buhara ve Harezm Halk Sovyet Cumhuriyeti olarak kuruldular. Mihail Frunze'nin zaferlerine rağmen, çatışma sürmekte ve 1922'de bütün iller Basmacı Hareketi'nin kontrolü altındaydı.
Bu sorunu çözmek için, korenizatsiya politikası doğrultusunda Orta Asya'da geniş kapsamlı bir ulusal sınırlandırma programı başlatıldı. 27 Ekim 1924'te TsIK, eski Buhara ve Hive Halk Cumhuriyetleri ile RSFSC'nin Türkistan, Özbekistan SSC ve Türkmenistan SSC olarak yeniden düzenleyen bir kararname yayınladı, 13 Mayıs 1925'te her ikisi de tam Birlik Cumhuriyetlerinden oldular. Yeni cumhuriyetlerin sınırları etnik gruplarla örtüşüyordu ve Özbekistan başlangıçta Tacikistan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'ni içerirken, 16 Ekim 1929'da tam bir Birlik Cumhuriyeti'ne yükseltilerek, Tacikistan SSC oldu.
Sovyet Anayasası
Ocak 1924'te, Antlaşma ile uyumlu çağrılan Sovyetler Birliği Sovyetleri İkinci Kongresi, ilk Sovyet Anayasasını onayladı. Anayasa metni temelde Antlaşmanın yeniden yazılması ve genişletilmesiydi. Hatta aynı Deklarasyonu içeriyordu. Antlaşma 26 madde içerirken Anayasa 72 madde içeren 11 fasıla bölünmüştü.
Sonucu ve Meşruluğu
Bazı uzmanlar, orijinal Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nin, iç düzenlemeyi büyük ölçüde değiştiren ve SSCB'yi Birlik temelli konfederasyondan uygun bir federal ülke olarak yeniden örgütleyen 1936 Sovyet Anayasasının 5 Aralık 1936'da kabul edilmesi üzerine ortadan kalktığını savunurlar. Yeni Anayasa, Sovyet Kongresi yerine adında kalıcı bir parlamento yarattı. Yetkililerin çoğunu da bir araya getirdi ve en önemlisi, Komünist Parti'nin SSCB'de çalışan kitlelerinin arkasındaki itici güç rolü tasdik edildi.
Orijinal Antlaşma'ya gelince, Anayasanın kabul edilmesi Birliğin düzenini yeniden organize etti. Transkafkasya SFSC'nin varlığı sona erdi ve onu oluşturan üç cumhuriyet tamamen Birliğe kabul edildi. Aynı anda RSFSC'nin iki özerk parçası olan Kazak ve Kırgız ÖSSC'leri tam cumhuriyet olarak yeniden organize edildi. Bu nedenle, yedi, on bir oldu.
Transkafkasya SFFSC, Azerbaycan, Ermenistan ve Gürcistan SSC'lerine bölündüğü 5 Aralık 1936 tarihine kadar varlığını devam ettirdi. Aynı gün RSFSC'nin parçası olan Türkistan ÖSSC'nin varlığı sona erdi ve toprakları yeni kurulan Kazak ve Kırgız ÖSSC'leri tarafında paylaşıldı.
1940
II. Dünya Savaşı'nın başlangıcında, 1941 yılında Almanların SSCB'yi işgal etmeden önce birkaç yeni cumhuriyet oluşturuldu. Birincisi, daha önce RSFSC parçası olan Karelya ÖSSC, 31 Mart 1940'ta Karelo-Fin SSC olarak tam bir Birlik Cumhuriyeti'ne yükseltildi.
1940 yılında, SSCB'nin Baltık ülkelerini işgal edip ve ilhak etmesinden sonra, Litvanya, Letonya ve Estonya, Litvanya SSC (13 Temmuz), Letonya SSC (21 Temmuz) ve Estonya SSC'ye (gene 21 Temmuz) dönüştürüldü ve sırasıyla 3 Ağustos, 5 Ağustos ve 6 Ağustos'ta Birlik Cumhuriyeti'ne katıldılar. Son cumhuriyet, Ukrayna SSC parçası olan Moldava ÖSSC'si ile Besarabya'nın geniş toprakları birleştirilerek Moldova SSC kuruldu.
İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra hiçbir yeni cumhuriyet kurulamamıştır, bunun yerine Karello-Finlandiya SSC, özerk cumhuriyete indirgenmiş ve 16 Temmuz 1956'da RSFSC'ne yeniden eklenmiştir.
Yürürlükten kaldırılması
8 Aralık 1991'de Ukrayna ve Beyaz Rusya SSC'leri ve RSFSC liderleri, 25 Aralık 1991'den geçerli SSCB'yi dağıtan, 1922 antlaşmasının yürürlükten kaldırılması konusunda anlaştılar.
15 Mart 1996'da Rusya Federasyonu Devlet Duması, RSFSC Yüksek Sovyeti'nin haksız, anayasaya aykırı "Sovyetler Birliği Antlaşması'nın Yürürlükten kaldırılması" kararının RSFSC Anayasasının ciddi bir şekilde ihlali, uluslararası hukuk normları ve daha sonra yürürlüğe giren yasaların ihlal edildiğini belirterek yasal durumunu belirtti.
Zaman Çizelgesi
- 21 Aralık 1922 – Antlaşma imzalandı.
- 30 Aralık 1922 – Antlaşma onaylandı.
- 27 Ekim 1924 – Özbek ve Türkmen nüfuslu Türkistan ÖSSC (daha önce RSFSC) bölgeleri birlik cumhuriyetlerinden biri oldu.
- 16 Ekim 1929 – Tacik ÖSSC'den (daha önce RSFSC parçası) meydana geldi.
- 5 Aralık 1936 – 1936 Sovyet Anayasası kabul edildi:
- Transkafkasya SFFSC, Azerbaycan, Ermenistan ve Gürcistan SSC'lerine bölündü.
- RSFSC parçası Kazak ve Kırgız ÖSSC'leri, Kazakistan ve Kırgız SSC'leri oldu.
- 31 Mart 1940 – Kış Savaşı sonrası, Karelya ÖSSC ve Finlandiya (Finlandiya Demokratik Cumhuriyeti) tarafından terk edilen topraklar Karelo-Fin SSC olarak birleştirildi
- SSCB, Baltık ülkelerini işgal etti ve ilhak etti:
- 3 Ağustos 1940 – Litvanya SSC, SSCB'ye katıldı.
- 5 Ağustos 1940 – Letonya SSC, SSCB'ye katıldı.
- 6 Ağustos 1940 – Estonya SSC, SSCB'ye katıldı.
- 24 Ağustos 1940 – Ukrayna SSC parçası Moldava ÖSSCi, Moldova SSC oldu ve Besarabya'nın Romen topraklarını ilhak etti.
- July 16, 1956 – Karelo-Fin SSC özerk cumhuriyate düşürülüp, RSFSC tarafından yeniden ilhak edildi.
- 24 Ağustos 1991 - Ukrayna bağımsızlığını ilan etti.
- 8 Aralık 1991 – Dört kurucu cumhuriyetin üçünün anlaşması ile Antlaşma Sonlandı.
- 25 Aralık 1991 – Antlaşma sona erdi.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ (Rusça)Voted Unanimously for the Union 4 Aralık 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ (Rusça)Creation of the USSR 3 Ocak 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde . at Khronos.ru
- ^ . 9 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2017.
- ^ (Rusça) ПОСТАНОВЛЕНИЕ ГОСУДАРСТВЕННОЙ ДУМЫ ФЕДЕРАЛЬНОГО СОБРАНИЯ РОССИЙСКОЙ ФЕДЕРАЦИИ 17 Nisan 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Dış bağlantılar
- Original scan15 Ocak 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sovyetler Birligi Kurulus Antlasmasi genellikle Sovyetler Birligi olarak bilinen Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birligi nin SSCB resmi olarak kuruldugu anlasmadir De jure birkac Sovyet cumhuriyetinin birligini yasalastirdi ve yeni bir merkezilestirilmis federal hukumet kurdu Sovyetler Birligi Sovyetleri Kongresi ve Sovyetler Birligi Merkez Yurutme Komitesi SBMYK yasama organiydi Halk Komiserleri Kurulu ise yurutme organi idi burada anahtar islevler Moskova da merkezilestirildi Sovyetler Birligi Kurulus AntlasmasiRusca Dogovor ob obrazovanii SSSR Ukraynaca Dogovir pro utvorennya SRSRAntlasmanin kapagiTurBirlik AntlasmasiImzalanma30 Aralik 1922YerMoskova Rusya SFSCBitis26 Aralik 1991 Sovyetler Birligi Yuksek Sovyeti son oturumunda Birlik dagildiVikikaynak ta Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birligi nin Kurulus AntlasmasiIngilizce Vikikaynak ta SSCB Kurulus Antlasmasi ile ilgili metin bulabilirsiniz Rusca Vikikaynak ta SSCB Kurulus Antlasmasi ile ilgili metin bulabilirsiniz Antlasma SSCB Kurulus Bildirgesi ile birlikte 29 Aralik 1922 de Rusya SFSC Ukrayna SSC Beyaz Rusya SSC ve Transkafkasya SFSC delegelerinin katildigi bir konferansta onaylandi ve Antlasma ve Bildiri SSCB nin 1 Sovyetler Kongresi tarafindan onaylandi ve 30 Aralik 1922 de sirasiyla delegasyonlarin baskanlari Mikhail Kalinin Mikhail Tskhakaya Mikhail Frunze ve Grigory Petrovsky Aleksandr Chervyakov tarafindan sirasiyla imzalandi Antlasma yeni uyeleri kabul etmek icin esneklik sagladi Bu nedenle 1940 a gelindiginde Sovyetler Birligi kurucu dort cumhuriyetten 15 cumhuriyete dogru buyudu 8 Aralik 1991 de Rusya Ukrayna ve Beyaz Rusya Baskanlari Belavezha Anlasmalari ni imzaladilar Anlasma SSCB nin kuruculari tarafindan feshedildigini ilan edip 1922 SSCB Kurulus Antlasmasi nin feshini ve BDT yi kurdular 10 Aralikta anlasma Ukrayna ve Beyaz Rusya parlamentolari tarafindan onaylandi 12 Aralik ta anlasma Rus Parlamentosu tarafindan onaylandi sonucta Rusya SFSC SSCB Kurulus Antlasmasi ni feshedip ve da facto Rusya nin SSCB den bagimsizligini ilan etti 26 Aralik 1991 de Sovyet parlamentosunun iki yasama organindan biri olan Sovyetler Birligi Yuksek Sovyeti nin Cumhuriyetlerinin Konseyi diger yasama organi Birlik Sovyet inin yeter sayisi yoktu tarafindan Sovyet Birligi kendiliginden dagildi Antlasmasinin sebepleriAntlasmanin ic kapagi Antlasma Bolsevik Parti ve Birlik icindeki hukumetlerin ic siyasi catismalarinin bir sonucuydu Baslangicta Vladimir Lenin Rusya nin Ekim Devriminin tum dis sinirlari bu sekilde sona erdirecegini gormedi Bu gorus Rusya nin gelecekteki bir Dunya devriminin sadece bir ilk adimi olduguna inanan Leon Trocki ve taraftarlari tarafindan desteklendi Bununla birlikte Kizil Ordu eski ic ulusal ve yabanci sinirlara yaklasirken onlari gecmek icin bir bahaneye ihtiyac duydu Bunun icin bir yontem Kizil Ordu mevcut hukumeti devirdiginde yetkileri devralacak bir alternatif hukumet olan Sovyet Cumhuriyeti nin kurulmasiydi Ukrayna Gurcistan Ermenistan ve Azerbaycan da durum boyle olurken ve gibi yerlerde basarisiz kampanyalar oldu Alternatif olarak ayakta kalan ordulari zayiflatmak icin bir azinligin varligini or Tatar ve Baskurt ozerk cumhuriyetlerinin kurulmasi ve ulusal azinligin olmadigi bir cografi bolgeye dayanan bir hukumetleri Uzak Dogu Cumhuriyeti Turkistan kullanildi Bununla birlikte Kizil Ordu nun buyuk basarisizligi Trocki nin Dunya Devrimi planlarini beklemeye aldi Ayni zamanda Josef Stalin in yukselen figuru farkli bir gundem getirdi Lenin politikalari dogrultusunda ulusal cumhuriyetlerin kurulmasinini kalici bir ozellik olarak gordu 1922 yilinin ilkbaharinda Lenin ilk felcini gecirdi ve halen Milliyetler Halk Komiseri olan Stalin Sovyetler Birligi Komunist Partisi Genel Sekreteri secilerek yeni resmi bir makam kazandi Stalin Rus Ic Savasi nin sona ermesi ile Savas komunizminin Yeni Ekonomi Politikasiyla yer degistirildigine gore bunun de facto cercevenin hukuki de jure olanla uyusacak bir ulkeye ihtiyac duyurdugu ve Bolsevik Devletin tek egemen varlik olarak yeniden orgutlenmesini savundu Bu bircok parcalanmis Sovyet hukumetinin tasfiye edilmesini ve Moskova ya ustun egemenligini geri kazandirmayi iceriyordu Bu yol hem Korenizatsiya nin savunuculari ve hem de ozellikle de Ukrayna daki Hristian Rakovskinin muhalefeti ve Gurcistan in Gurcistan Olayi bazi yerel yonetimler ile dogrudan catismaya neden oldu Dolayisiyla antlasma Bolsevik kampindaki farkli gruplar arasindaki genis azinliklarin Gurcistan ve Ukrayna nin adlandirilmis ornekleri isteklerini karsilamak ve potansiyel genislemeye izin vermek icin bir uzlasma olarak gorulebilir Beyaz Rusya nin en kucuk cumhuriyeti olan Belarus komsu Ikinci Polonya Cumhuriyeti nin yetkisini baltalamak ve buyuk Yahudi azinligini kullanmanin yani sira gelecekte de Beyaz Ruslarin ve Ukraynalilarin gelecekte besinci kol olmasi icin resmi dillerine Rusca ve Beyaz Ruscanin yanina Lehce ve Yidis dilini ekledi Ayni zamanda kilit islevlerin acikca Moskova nin elinde olacagi yeni bir merkezi federal hukumet yaratildi Once gelen antlasmalar listesi 30 Eylul 1920 Askeri ve Ekonomik Birlik Antlasmasi Rusya SFSC ve Azerbaycan SSC 28 Aralik 1920 Isci Koylu Birlik Antlasmasi Rusya SFSC ve Ukrayna SSC 16 Ocak 1921 Isci Koylu Birlik Antlasmasi Rusya SFSC ve Beyaz Rusya SSC IcerikSSCB nin kurulmasi hakkinda Deklarasyon ve Antlasma 1922 sayfa 3 Imzalar ile Orijinal belge bir kapak sayfasi deklarasyon antlasma onsoz ve 26 madde ve imzalayan delegasyonlarin imzalarini icerir Kapak sayfasinda Sovyet Sosyalist Cumhuriyetleri Birligi basligi ile tam kelimeleriyle Sovyet Sosyalist Cumhuriyetleri nin Birligi nin kurulmasi Antlasmasi Rusca Fransizca Ingilizce ve Almanca olarak dort dilde yazilmisti Ayrica ilk Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birligi armasini iceriyordu Bildiri cagin uluslararasi iliskiler ve anlasmanin neden gerekli oldugunu yansitacak sekilde yazilmisti Anlatiya gore su anda iki ayri kamp vardi somurgecilik sovenizm ve sosyal ve etnik esitsizliklerle somuren Kapitalizm ve karsilikli guven baris ve uluslararasi isbirligi ve dayanismaya sahip ozgur sosyalizm Birincisi ikincisini yok etmeye calisiyordu fakat ikincisinin temelini olusturdugu ortak iyilik yuzunden birincisi basarisiz oldu Devaminda Bildiri de Birlik in neden gerekli bir adim oldugu konusunda uc sebep siralanir Her seyden once Ic Savas sonrasinda cumhuriyetlerin ekonomilerinin cogunu yok oldu ve yeni sosyalist duzende yeniden insasi daha yakin bir ekonomik isbirligi olmaksizin zorlasti Ikincisi yabanci tehditler sosyalist kampin uzerinde durmaya devam ediyor ve egemenligi savunmak icin bir ittifak gerekiyor Nihayet ideolojik sebep yani Sovyet yonetimi dogasinda Enternasyonaldir ve calisan kitleleri tek bir sosyalist ailenin icinde birlestirmeye itiyor Bu uc sebep refah guvenlik ve kalkinmayi garanti edecek tek bir devlette birlesmeyi hakli kiliyor Sonuc olarak Bildiri sonucta ortaya cikan Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birligi nin halklarin ozgur iradeleri uzerine kurulan amaclarinin Ekim Devrimi nin ideallerini takip etmek oldugu her sosyalist cumhuriyetin Birligin kendi iradesine gore ve sosyalist Irredantizmin Sovyet dis siyasetini tavsiye ettigini bkz Dunya devrimi belirterek antlasmanin tum calisanlarin bir Dunya Sosyalist Sovyet Cumhuriyeti ne birlestirilmesi yolunda belirleyici bir adim olacagini belirtti Bildiri yi bir onsoz ve 26 madde iceren antlasmanin kendisi izler Onsoz belirtir ki Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Beyaz Rusya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ve Transkafkasya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti nin Gurcistan Azerbaycan ve Ermenistan i iceren ozgur iradeleri ile Antlasmada listelenen maddelere tabi olan tek Sovyetler Birligi kurulmasinda hem fikirdir Madde 1 Birligin yetkilerinin icerecegi sorumluluklarin yetkinligini listeler Bunlarin hepsi dis isleri icerir Uluslararasi anlasmalar dis sinirlarda degisim Yeni cumhuriyetleri kabul ederek Birligin genislemesi Savas ilan etme ve barisa katilma yurt ici ve yurt disi ticaret ekonomik kalkinma uzerindeki otorite tek bir posta ve ulastirma hizmetleri yaratmak silahli kuvvetler ic goc tek yargi egitim ve saglik hizmetlerinin yaratilmasi ve tum olcum birimlerinin bir araya getirilmesi Yukaridakilerin hepsi dogrudan birlik yetkisi tarafindan dogrudan kontrol edilebilirdi Dahasi son bent acikca belirtir ki tum Cumhuriyetlerin ilgili makamlarinin bu Antlasmayi ihlal edildigi dusunuldugunde Birligin yetkililerinin Sovyetler Birligi Kongresi Halk Komiserleri Konseyi veya Merkez Yurutme Komitesi olmak uzere ilgili eylemi geri alabilirler Madde 2 10 Birligin yuksek otoritelerinin yapisini belirlemistir Anlasmaya gore yasama otoritesi Sovyetler Birligi Kongresi ve kongreler arasinda bunun Sovyetler Birligi Merkez Icra Komitesi TsIK tarafindan yapilmasi gerekiyordu 2 Kongreye katilacak temsilciler kentsel alanlarda her 25 000 secmene bir kirsal alanlarda her 125 000 secmene bir olacak sekilde secilen yerel Sovyetler tarafindan secilecekler 3 Kongre delegesi Cumhuriyet in partilerden ziyade yerel Guberniya Sovyeti tarafindan secilecekti 4 Kongreler her yil duzenlenecek veya en az iki Cumhuriyetin veya Birligin Tsik in 5 talepleriyle cagrilabilecektir TsIK kongreler arasinda yurutme islevlerini yerine getiren ana organ olacaktir Bu TsiK uyeleri orantili olarak Birligin nufusuna temsil edildigi ve Kongre tarafindan secilen 371 kisilik bir organdir 6 Birlik TsIK duzenli olarak yilda dort kez toplanacak duzensiz oturumlar ise Birlik hukumeti Halk Komiserleri Konseyi ya da Kurucu Cumhuriyetlerden birisi tarafindan talep edilmesi halinde cagrilabilir 7 Kongre ve TsIK Birlik Cumhuriyetlerinin baskentlerinde TsIK in Prezidium u tarafindan kararlastirilacak sirayla duzenlenecekti 8 Prezidium oturumlar arasindaki en yuksek guc organi olacak olan TsIK tarafindan atanacakti 9 Bu Prezidium dort cumhuriyeti temsil eden dort baskan ile on dokuz uyeden olusacaktir 10 Prezidium ayni zamanda TsIK i olaganustu toplantiya cagirma yetkisine sahipti Madde 11 Yetkili makam Yurutme erki olarak Halk Komiserleri Konseyi ni SNK tayin etti Konsey uyeleri TsIK tarafindan atandi ve her birine bir baskan ve yardimcilari da dahil on Bakanlik komiserlik dahil Madde 12 Sovyetler Birligi Yuksek Mahkemesinin TsIK in kontrolu altinda ve gizli polis olan OGPU nun SNK nin kontrolu altinda oldugu ve OGPU baskaninin onerge ile SNK nin bir katilimcisi olmasi gorevlerini belirler Bu iki kurumun yaratilmasinin geregi bu maddede suc ve karsi devrimci unsurlarin ustesinden gelmek icin onlemler olarak gosterilir Madde 13 17 Birligin ust organlari TsIK ve SNK ile her cumhuriyetin yargilama usulleri cercevesini belirler Birligin SNK kararnamelerinin tumu her cumhuriyette gecerlidir 13 Ayrica Birligin kararlarinin tumunun kurucu cumhuriyetin resmi dilinde Rusca Ukraynaca Beyaz Rusca Gurcuce Ermenice ve Turk dilleri yani Azerice basilacagini belirten Birligin cok dilli yonu de dogrular 14 Birligin SNK kararinin ancak Birlik in TsIK veya Baskanlik Divani tarafindan bozulabilecegi belirtildi 16 ve bir cumhuriyetin TsIK i Birligin TsIK Kararini veya kararnamesini protesto etmeyi secerse protesto belgenin kendisinin uygulanmasini durdurmaz 15 Ikincisi ancak mevcut yasalarla acik ihlallerin olmasi halinde mumkundur ve bu gibi durumlarda cumhuriyet Birligin SNK sini ve ilgili komiserlige derhal bildirmelidir 17 Madde 18 Cumhuriyetlerin elinde kalacak otoriteleri siralar ve her biri bir Baskan vekilleri on bir Bakanlik komiserlik iceren ilgili Halk Komiserleri Konseyi ile ozellikle dis isleri savunma dis ticaret ulasim ve lojistik konulari olmak uzere bircok Birlik seviyesinde Komiserlikte istisari oya sahip temsilcileri belirler Ayni zamanda Madde 19 Cumhuriyet seviyesindeki organlari belirler Ulusal ekonominin Yuksek Sovyeti baskaninin ilgili cumhuriyetin SNK da da yer alacagi yiyecek arzi maliye ve emek komiserliklerinin yani sira Sovyet denetimi Madde 20 Cumhuriyetlerin butcelerinin Birligin butcesini olusturacagini ve Cumhuriyetlerin masraflarin ve harcamalarinin Birligin TsIK tarafindan belirlenecegini tartisti Ustelik ikincisi eger varsa her bir Cumhuriyetin alacagi kar payini da belirler Madde 21 23 tek bir Sovyet vatandasligiNI 21 devlet simgeleriNI bayrak Milli mars ve arma 22 olusturur ve Birligin baskentini Moskova olarak belirler 23 Madde 24 Cumhuriyetlerin anayasalarini antlasmaya uygun hale getirmelerini talep eder Madde 25 Antlasmaya yapilacak herhangi bir tadilat ekleme veya degisikligin yalnizca Sovyetler Birligi Kongresi tarafindan yapilabilecegini belirtir Madde 26 Bildiri de yer alan her cumhuriyetin Birligi terk etme hakkina sahip oldugu hukmunu tekrarlar Hemen sonra sonuclariSiyaset Baslangicta anlasma buyuk siyasi yelpazeyi degistirmek icin pek bir sey yapmadi RSFSC nin en ust organlarinin idari konumlarinin cogu otomatik olarak SSCB ye devredildi Ornegin Butun Birlik Merkezi Icra Komitesi TsIK Baskanligi Rusya daki TsIK olarak baskanligini da surdurecek olan Mikhail Kalinin tarafindan alindi Ayni sekilde Lenin in Devrimden bu yana yaptigi RSFSC Halk Komiserleri Konseyi SNK baskanligi Birlik in SNK Baskanligina donusturulecekti Bununla birlikte Lenin felc nedeniyle rahatsiz oldugu icin her iki makam Hukumetin baskanligina vekalet eden tarafindan dolduruldu Josef Stalin in Komunist Parti Genel Sekreteri pozisyonu da degismedi Ancak Partinin konumu degisti Anlasmadan once Rus Komunist Partisi Bolsevikler RKP b uzak bolgelerdeki faaliyetleri denetleyen kendi burolarina ornegin Turkistan burosu Transkafkasya burosu vb sahipti Anlasma sonrasinda parti Butun Birlik Komunist Partisi Bolsevikler olarak yeniden duzenlendi VKP b V Vezyouuznaya Butun Birlik Cumhuriyetlerdeki partiler devam ederken Rusya nin partisi sadece primus inter pares durumunu korumakla kalmadi ayni zamanda SSCB de resmi olarak yuksek otoriteligi devraldi Orta Asya Anlasmanin imzalanmasi sirasinda iktidarin Sovyet olarak bolunmesinin cozulmedigi bir alan bircok sorun iceren ydi Rus Ic Savasi sirasinda onemli bir savas alani olan bolge daha sonra dengesiz kaldi Turkistan oldukca yakin bir tarihte 1867 1885 yillari arasinda Rusya nin denetimine girdi Ayrica Carlik gunlerinde ornegin Transkafkasya 19 yuzyilin ortalarinda feodal yonetimini kaybetti sinirlandirilan eski Rus Imparatorlugu nun diger etnik sinirlarindan farkli olarak Sovyet yetkilileri Buhara Emirligi ve Hive Hanligi gibi asla Rusya nin bir parcasi olmamis iki ili de jure devraldi Rus Ic Savasi sirasinda diger cumhuriyetlerin kaderini paylastilar fakat burada onlarin ozel statuleri korundu ve Buhara ve Harezm Halk Sovyet Cumhuriyeti olarak kuruldular Mihail Frunze nin zaferlerine ragmen catisma surmekte ve 1922 de butun iller Basmaci Hareketi nin kontrolu altindaydi Bu sorunu cozmek icin korenizatsiya politikasi dogrultusunda Orta Asya da genis kapsamli bir ulusal sinirlandirma programi baslatildi 27 Ekim 1924 te TsIK eski Buhara ve Hive Halk Cumhuriyetleri ile RSFSC nin Turkistan Ozbekistan SSC ve Turkmenistan SSC olarak yeniden duzenleyen bir kararname yayinladi 13 Mayis 1925 te her ikisi de tam Birlik Cumhuriyetlerinden oldular Yeni cumhuriyetlerin sinirlari etnik gruplarla ortusuyordu ve Ozbekistan baslangicta Tacikistan Ozerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ni icerirken 16 Ekim 1929 da tam bir Birlik Cumhuriyeti ne yukseltilerek Tacikistan SSC oldu Sovyet Anayasasi Ocak 1924 te Antlasma ile uyumlu cagrilan Sovyetler Birligi Sovyetleri Ikinci Kongresi ilk Sovyet Anayasasini onayladi Anayasa metni temelde Antlasmanin yeniden yazilmasi ve genisletilmesiydi Hatta ayni Deklarasyonu iceriyordu Antlasma 26 madde icerirken Anayasa 72 madde iceren 11 fasila bolunmustu Sonucu ve MesruluguBazi uzmanlar orijinal Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birligi nin ic duzenlemeyi buyuk olcude degistiren ve SSCB yi Birlik temelli konfederasyondan uygun bir federal ulke olarak yeniden orgutleyen 1936 Sovyet Anayasasinin 5 Aralik 1936 da kabul edilmesi uzerine ortadan kalktigini savunurlar Yeni Anayasa Sovyet Kongresi yerine adinda kalici bir parlamento yaratti Yetkililerin cogunu da bir araya getirdi ve en onemlisi Komunist Parti nin SSCB de calisan kitlelerinin arkasindaki itici guc rolu tasdik edildi Orijinal Antlasma ya gelince Anayasanin kabul edilmesi Birligin duzenini yeniden organize etti Transkafkasya SFSC nin varligi sona erdi ve onu olusturan uc cumhuriyet tamamen Birlige kabul edildi Ayni anda RSFSC nin iki ozerk parcasi olan Kazak ve Kirgiz OSSC leri tam cumhuriyet olarak yeniden organize edildi Bu nedenle yedi on bir oldu Transkafkasya SFFSC Azerbaycan Ermenistan ve Gurcistan SSC lerine bolundugu 5 Aralik 1936 tarihine kadar varligini devam ettirdi Ayni gun RSFSC nin parcasi olan Turkistan OSSC nin varligi sona erdi ve topraklari yeni kurulan Kazak ve Kirgiz OSSC leri tarafinda paylasildi 1940II Dunya Savasi nin baslangicinda 1941 yilinda Almanlarin SSCB yi isgal etmeden once birkac yeni cumhuriyet olusturuldu Birincisi daha once RSFSC parcasi olan Karelya OSSC 31 Mart 1940 ta Karelo Fin SSC olarak tam bir Birlik Cumhuriyeti ne yukseltildi 1940 yilinda SSCB nin Baltik ulkelerini isgal edip ve ilhak etmesinden sonra Litvanya Letonya ve Estonya Litvanya SSC 13 Temmuz Letonya SSC 21 Temmuz ve Estonya SSC ye gene 21 Temmuz donusturuldu ve sirasiyla 3 Agustos 5 Agustos ve 6 Agustos ta Birlik Cumhuriyeti ne katildilar Son cumhuriyet Ukrayna SSC parcasi olan Moldava OSSC si ile Besarabya nin genis topraklari birlestirilerek Moldova SSC kuruldu Ikinci Dunya Savasi ndan sonra hicbir yeni cumhuriyet kurulamamistir bunun yerine Karello Finlandiya SSC ozerk cumhuriyete indirgenmis ve 16 Temmuz 1956 da RSFSC ne yeniden eklenmistir Yururlukten kaldirilmasiBeyaz Rusya Viskuly Hukumet Sarayi nda SSCB yi dagitan 1922 antlasmasinin yururlukten kaldiran antlasmanin imza toreni 8 Aralik 1991 8 Aralik 1991 de Ukrayna ve Beyaz Rusya SSC leri ve RSFSC liderleri 25 Aralik 1991 den gecerli SSCB yi dagitan 1922 antlasmasinin yururlukten kaldirilmasi konusunda anlastilar 15 Mart 1996 da Rusya Federasyonu Devlet Dumasi RSFSC Yuksek Sovyeti nin haksiz anayasaya aykiri Sovyetler Birligi Antlasmasi nin Yururlukten kaldirilmasi kararinin RSFSC Anayasasinin ciddi bir sekilde ihlali uluslararasi hukuk normlari ve daha sonra yururluge giren yasalarin ihlal edildigini belirterek yasal durumunu belirtti Zaman Cizelgesi21 Aralik 1922 Antlasma imzalandi 30 Aralik 1922 Antlasma onaylandi 27 Ekim 1924 Ozbek ve Turkmen nufuslu Turkistan OSSC daha once RSFSC bolgeleri birlik cumhuriyetlerinden biri oldu 16 Ekim 1929 Tacik OSSC den daha once RSFSC parcasi meydana geldi 5 Aralik 1936 1936 Sovyet Anayasasi kabul edildi Transkafkasya SFFSC Azerbaycan Ermenistan ve Gurcistan SSC lerine bolundu RSFSC parcasi Kazak ve Kirgiz OSSC leri Kazakistan ve Kirgiz SSC leri oldu 31 Mart 1940 Kis Savasi sonrasi Karelya OSSC ve Finlandiya Finlandiya Demokratik Cumhuriyeti tarafindan terk edilen topraklar Karelo Fin SSC olarak birlestirildi SSCB Baltik ulkelerini isgal etti ve ilhak etti 3 Agustos 1940 Litvanya SSC SSCB ye katildi 5 Agustos 1940 Letonya SSC SSCB ye katildi 6 Agustos 1940 Estonya SSC SSCB ye katildi 24 Agustos 1940 Ukrayna SSC parcasi Moldava OSSCi Moldova SSC oldu ve Besarabya nin Romen topraklarini ilhak etti July 16 1956 Karelo Fin SSC ozerk cumhuriyate dusurulup RSFSC tarafindan yeniden ilhak edildi 24 Agustos 1991 Ukrayna bagimsizligini ilan etti 8 Aralik 1991 Dort kurucu cumhuriyetin ucunun anlasmasi ile Antlasma Sonlandi 25 Aralik 1991 Antlasma sona erdi Ayrica bakinizBDTKaynakca Rusca Voted Unanimously for the Union 4 Aralik 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Rusca Creation of the USSR 3 Ocak 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde at Khronos ru 9 Mart 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Agustos 2017 Rusca POSTANOVLENIE GOSUDARSTVENNOJ DUMY FEDERALNOGO SOBRANIYa ROSSIJSKOJ FEDERACII 17 Nisan 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Dis baglantilarOriginal scan15 Ocak 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde