Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Fosfolipitler dört bileşenden oluşurlar; bir veya iki yağ asit grubu, negatif yüklü bir fosfat grubu, bir alkol grubu ve de bunları birbirine bağlayan bir omurga. Gliserol omurgalı fosfolipitlere veya fosfogliserit denir. Sfingozin omurgalı tek bir fosfolipit vardır: . Hücre zarlarının (membranlarının) ana bileşenleri fosfolipitler, kolesterol ve .
Fosfogliseritler
Fosfogliseritlerde, her yağ asidinin karboksil grubu, gliserolun karbon-1 ve karbon-2'sindeki hidroksil grubuyla esterleşmiştir. Fosfat grubu ise karbon-3'e bir ester bağı ile bağlanmıştır. Fosfat grubuna ayrıca bir grup bağlı değilse bu moleküle denir, hücre zarlarında çok az miktarda bulunan bu molekül diğer fosfogliseritlere hammaddelik yapar.
Fosfatidil kolin
Fosfatidilkolin, lesitinin bir diğer adıdır. Fosfat grubuna kolin bağlıdır. nöronlarda asetilkolin sentezinin bir kaynağıdır.
Fosfatidil etanolamin
Fosfat grubuna etanolamin bağlıdır. Fosfatidil etanolamin özellikle beyin ve omurilikte, ayrıca bakterilerin hücre zarlarında çok miktarda bulunur. başlıca fosfatidil etanolamindir.
Fosfatidil inositol
- Bu konu hakkında daha ayrıntılı bilgi için maddesine bakınız
Bu molekülün fosfat grubuna bağlıdır. Hücre zarlarında az miktarda bulunan fosfatidil inositol hücre içi sinyalizasyonda kullanılır.
Fosfatidil serin
Difosfatidil gliserol (Kardiolipin)
Mitokondri membranlarının önemli bir bileşenidir, ayrıca bazı bakterilerde görülür.
Sfingomiyelin
Sfingomiyelinin omurgası, palmitat ve serinden oluşmuş sfingozin adlı bir . Fosfat grubuna bir kolin grubu bağlıdır.
Sfingomiyelin bütün hücre zarlarında mevcuttur ve özellikle sinir sisteminde çok miktarda bulunur. Sinir hücrelerinin etrafına sarılı olan Schwann hücreleri ve oluşturduğu, miyelin isimli yalıtım tabakasının en önemli bileşenidir.
Sentez
Fosfogliserit sentezinin ilk aşamasında kimyasal olarak aktive edilmesi, yani reaksiyona girmeye eğilimli hale gelmesi gerekir. Fosfolipitlerin sentezinde ya aktive edilmiş bir diasilgliserol ya da aktive edilmiş bir alkol gerekir. Fosfatidil serin ve fosfatidil inositol oluşumunda, bir alkol (serin veya ) hidroksili ile sitidin difosfodiasilgliserol (CDP-diacylglycerol) arasında bir fosfo ester bağlantısı oluşur.
Fosfatidil etanolamin sentezinde, alkol önce ATP ile fosforlanır, sonra sitidin difosfat () ile reaksiyona girip aktive olur. Bu alkol ardından diasilgliserol ile reaksiyona girip son ürünü verir.
Memelilerde fosfatidil kolin iki yoldan sentezlenebilir: ya fosfatidil etanolamin sentezine benzer bir seri reaksiyonla ya da enziminin katalizlediği fosfatidil etanolaminin metilasyonu ile.
Sfingomiyelinin sentezinde, sfingozinin amino ucu, uzun zimcirli acyl CoA ile birleşerek oluşturur. Bunun ucundaki hidroksil grubuna fosfatidilkolin (diğer adıyla lesitin) eklenmesiyle sfingomiyelin meydana gelir.
Amfipatik özellik
Fosfolipitlerin fosfat grubunu içeren polar başları hidrofilik (suyu seven), apolar kuyrukları ise hidrofobik (suyu sevmeyen) özelliklidir. Bu yüzden sulu ortamda fosfolipitler hidrofobik kuyruklarını yan yana ve uçuca yerleştirerek, sadece hidrofilik başların suyla temas ettigi bir çifte tabaka oluştururlar. Oluşan bu çifte tabaka esnek, bir sıvı kristal gibi akışkan ve kısmen geçirgendir. Bu şekilde oluşan zar yapısının içinde yer alan fosfolipit ve diğer moleküller, zarın düzlemi içinde yatay olarak serbestçe hareket edebilirler. göre hücre zarındaki lipitler adeta bir mozaik yapı oluşturular ve bunun içinde yer alan protein ve diğer maddeler için bir çözücü olarak işlev görürler. Zarın oluşturduğu düzlemde bu moleküllerin difüzyon yoluyla yatay hareketi sayesine, hücre zarında çeşitli biyokimyasal reaksiyonlar gerçekleşir. Laboratuvar ortamında fosfolipit kullanarak lipozom veya adı verilen, küresel şekilli, içleri boş, lipit çift tabakalı bir zarla çevrili kesecikler yapılabilir. Bu keseciklerin içine bir madde (örneğin DNA) doldurup bunların hücre içine alınmasını sağlamak mümkündür.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Fosfolipitler dort bilesenden olusurlar bir veya iki yag asit grubu negatif yuklu bir fosfat grubu bir alkol grubu ve de bunlari birbirine baglayan bir omurga Gliserol omurgali fosfolipitlere veya fosfogliserit denir Sfingozin omurgali tek bir fosfolipit vardir Hucre zarlarinin membranlarinin ana bilesenleri fosfolipitler kolesterol ve Fosfolipitlerin sematik gosterimi R1 ve R2 yag asil gruplari X fosfolipidin tipini belirleyen bir alkol grubu Molekulun polar kismi suyla temasa egilimlidir apolar kismi ise sudan kacinir FosfogliseritlerFosfogliseritlerde her yag asidinin karboksil grubu gliserolun karbon 1 ve karbon 2 sindeki hidroksil grubuyla esterlesmistir Fosfat grubu ise karbon 3 e bir ester bagi ile baglanmistir Fosfat grubuna ayrica bir grup bagli degilse bu molekule denir hucre zarlarinda cok az miktarda bulunan bu molekul diger fosfogliseritlere hammaddelik yapar Fosfatidil kolin Fosfatidil kolin Mavi ve yesil yag asidi siyah gliserol omurga kirmizi fosfat mor kolin Fosfatidilkolin lesitinin bir diger adidir Fosfat grubuna kolin baglidir noronlarda asetilkolin sentezinin bir kaynagidir Fosfatidil etanolamin Fosfatidil etanolamin Mavi ve yesil yag asidi siyah gliserol omurga kirmizi fosfat mor etanolamin Fosfat grubuna etanolamin baglidir Fosfatidil etanolamin ozellikle beyin ve omurilikte ayrica bakterilerin hucre zarlarinda cok miktarda bulunur baslica fosfatidil etanolamindir Fosfatidil inositol Bu konu hakkinda daha ayrintili bilgi icin maddesine bakiniz Bu molekulun fosfat grubuna baglidir Hucre zarlarinda az miktarda bulunan fosfatidil inositol hucre ici sinyalizasyonda kullanilir Fosfatidilinositol Mavi ve yesil yag asidi siyah gliserol omurga kirmizi fosfat mor inositolFosfatidil serin Fosfatidil serin Mavi ve yesil yag asidi siyah gliserol omurga kirmizi fosfat mor serinDifosfatidil gliserol Kardiolipin Difosfatidil gliserol Mavi ve yesil yag asidi siyah gliserol omurga kirmizi fosfat mor gliserol Mitokondri membranlarinin onemli bir bilesenidir ayrica bazi bakterilerde gorulur Sfingomiyelin Sfingomiyelin Mavi yag asidi grubu kirmizi fosfat mor kolin siyah sfingozin Sfingomiyelinin omurgasi palmitat ve serinden olusmus sfingozin adli bir Fosfat grubuna bir kolin grubu baglidir Sfingomiyelin butun hucre zarlarinda mevcuttur ve ozellikle sinir sisteminde cok miktarda bulunur Sinir hucrelerinin etrafina sarili olan Schwann hucreleri ve olusturdugu miyelin isimli yalitim tabakasinin en onemli bilesenidir SentezFosfogliserit sentezinin ilk asamasinda kimyasal olarak aktive edilmesi yani reaksiyona girmeye egilimli hale gelmesi gerekir Fosfolipitlerin sentezinde ya aktive edilmis bir diasilgliserol ya da aktive edilmis bir alkol gerekir Fosfatidil serin ve fosfatidil inositol olusumunda bir alkol serin veya hidroksili ile sitidin difosfodiasilgliserol CDP diacylglycerol arasinda bir fosfo ester baglantisi olusur Fosfatidil etanolamin sentezinde alkol once ATP ile fosforlanir sonra sitidin difosfat ile reaksiyona girip aktive olur Bu alkol ardindan diasilgliserol ile reaksiyona girip son urunu verir Memelilerde fosfatidil kolin iki yoldan sentezlenebilir ya fosfatidil etanolamin sentezine benzer bir seri reaksiyonla ya da enziminin katalizledigi fosfatidil etanolaminin metilasyonu ile Sfingomiyelinin sentezinde sfingozinin amino ucu uzun zimcirli acyl CoA ile birleserek olusturur Bunun ucundaki hidroksil grubuna fosfatidilkolin diger adiyla lesitin eklenmesiyle sfingomiyelin meydana gelir Amfipatik ozellikFosfolipitlerin fosfat grubunu iceren polar baslari hidrofilik suyu seven apolar kuyruklari ise hidrofobik suyu sevmeyen ozelliklidir Bu yuzden sulu ortamda fosfolipitler hidrofobik kuyruklarini yan yana ve ucuca yerlestirerek sadece hidrofilik baslarin suyla temas ettigi bir cifte tabaka olustururlar Olusan bu cifte tabaka esnek bir sivi kristal gibi akiskan ve kismen gecirgendir Bu sekilde olusan zar yapisinin icinde yer alan fosfolipit ve diger molekuller zarin duzlemi icinde yatay olarak serbestce hareket edebilirler gore hucre zarindaki lipitler adeta bir mozaik yapi olusturular ve bunun icinde yer alan protein ve diger maddeler icin bir cozucu olarak islev gorurler Zarin olusturdugu duzlemde bu molekullerin difuzyon yoluyla yatay hareketi sayesine hucre zarinda cesitli biyokimyasal reaksiyonlar gerceklesir Laboratuvar ortaminda fosfolipit kullanarak lipozom veya adi verilen kuresel sekilli icleri bos lipit cift tabakali bir zarla cevrili kesecikler yapilabilir Bu keseciklerin icine bir madde ornegin DNA doldurup bunlarin hucre icine alinmasini saglamak mumkundur Ayrica bakinizHucre zari Biyokimya LipitKaynakca