Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
İsrail kültürü, 1948 yılında devlet kurulmadan önce gelişmeye başladı ve içerisinde dindar ve laik hayatların mirasını bulundurmaktadır. İsrail kültürünün çeşitliliği, nüfusunun çeşitliliğinden gelir. Kökeni Doğu Akdeniz ülkelerinden ve dünyanın her tarafından çeşitli kültürel geçmişleriyle gelen göçmenler, İsrail’in kültürünün gelişmesinde büyük rol oynadı ve bu kültür dünyadaki kültürel trendleri ve kültürel değişimleri, yapısı gereği takip eder. İsrail kültürü ayrıca diasporadaki Yahudi tarihini de yansıtır. Bunun içerisinde 19. yüzyıl sonuna doğru başlayan Siyonist akımı ideolojisi de vardır.
İsrail’deki geleneklerin kökeni, etnik ve dindar İbrani geleneklerin sentezinden gelir ve İsrailli sanatçılar daima yapıtlarında, sınırları zorlamaktadırlar. Bu sanat eserleriyle birlikte, sanatçılar, yapıtlarıyla öz teşhislerde bulunur, sosyal değişikliklere ilham verir ve aynı zamanda İsrail’in ve İsrail’de yaşayan insanların güzelliklerini ortaya koyar.
Siyonizm kısmen dini geleneklere dayanır. Yahudi insanları İsrail topraklarına bağlar. Bu yahudi millet bilinci ilk olarak İkinci Tapınak döneminin sonunda ortaya çıkmıştır. Fakat, modern Siyonizm Avrupa’da yayılan anti-Semitizm’e bir cevap olarak, hem politik hem de dini olarak şekillendi. Modern milliyetçiliğin bir dalı olarak gelişti. İlk başta diğer Yahudi hareketlerle yarıştı ve Siyonizm, Holokost esnasında ve sonrasında politik Yahudilik halini aldı.
Genel bakış
İsrail kültürü dinamik ve heterojendir. 5 kıtadan ve 100 den fazla ülkeden göç eden göçmenlerle beslenen bu kültür, Arap, Rus, Etiyopya ve Ortodoks alt kültürlerinin kendine özgü gazete ve kültürel ağlarıyla birlikte oldukça çeşitli bir hal aldı. Bununla birlikte İsrail kültürü, aile merkezlidir ve topluluk olma anlayışı güçlüdür. Birçok önemli kültürel kurumun Kudüs’te olmasına rağmen, Tel Aviv laik kültürün merkezi olarak bilinir. ülkenin her yerinde ve yurt dışında birçok konser verir. İsrail Yayın Kurumu’na ait senfoni orkestrası İsrail’de ve Dünya’nın birçok yerinde konserler verir. İsrail’in her şehrine ait, üyelerinin birçoğu Sovyet Birliği’nden gelmiş olan, orkestraları da vardır. İsrail’deki dans şirketleri arasında olan ve , dünyaca tanınır. Tiyatro, İsrail kültürünün önemli bir yanıdır. Milli tiyatro Habima, 1917 yılında kuruldu. Bunun yanı sıra, Cameri Tiyatrou, , , Hayfa, Beerşeba, Safed, Jaffa ve tiyatroları, sanatçı gruplarını daima misafir eder. Başlıca müzeler Tel Aviv, Herzliya ve Kudüs’tedir. Kudüs’teki İsrail Müzesi; Yahudi dini sanat, heykel ve diğer önemli sanat eserlerin içinde bulunduğu büyük bir koleksiyona sahiptir.
İbranice
Yeni göçmenlerin gelmesiyle, İbranice eğitimi büyük bir önem kazandı. kuran Eliezer Ben-Yehuda, 20. yüzyılın ihtiyacını karşılayacak binlerce yeni kelimeyi, dini kitaptan, Talmudtan ve birçok kaynaktan ortaya çıkardı. İbranice öğrenmek, “Yehudi, daber İvrit” (Yahudiler – İbranice konuşur) mottosuyla, milli bir amaç oldu. adında İbranice öğrenmeyi amaçlayan okullar, İsrail’in her yerinde kuruldu.
Kültürel etkiler
İsrail kültürünün gelişmesinde, Aliyah ya da göç dalgaları ve Kutsal topraklardaki Yahudilerden çok etkilendi. Farklı kültürlere sahip ülkelerden gelen yahudiler, geldikleri ülkelerin kendine özgü kültürlerini de yanlarında getirdi. Rus kültürü, İsrail’deki sanatta kaçınılmaz etkiler getirdi. Habima Tiyatrosu, ülkeye Rus ve Yidiş kökler getirdi. Yerel Arap kültürü, dansı, dili ve davranışları etkiledi. İngiliz mandası döneminden kalan İngiliz kültürünün de etkisi mevcuttur. Alman kültürü mimari de birçok iz bıraktı, özellikle Tel Aviv’deki mimaride Bauhaus etkisi oldukça gözle görülebilir.
Edebiyatta, oldukça saygı duyulan eserler 1950 ve 1960’lı yıllar arasında görülür. Edebiyatta öncü isimler arasında; , , Amos Oz, ve Meir Shalev vardır.
İsrail kültürü üzerinde olan etkiler aşamalı olarak gelişti. 1950'li yıllarda gözle görülür etkiler, İngiltere, Fransa ve Amerika’dan geldi. 1960'lı yılların başında ve 1970'li yıllarda diğer etkiler ortaya çıkmaya başladı. Tiyatrodaki Rus etkisi zayıflarken, Avrupa tiyatrosundan Bertolt Brecht gibi diğer tiyatro ekolleri Rus tiyatrosunun yerini almaya başladı. Müzikte, Fransız etkisi azaldı ve yerini birçok farklı akıml aldı. Bunların arasında, İngiliz popüler müziği (Beatles) ve Yunan müziği vardır.
Filmde ve müzikte, Arap ülkelerinden göç eden Yahudilerin büyük etkisi oldu. ve komedi grupları, abartılı Mizrahi geleneklerine satirik bir eleştiri sunup, Aşkenazi kültürünü yansıtma girişiminde bulundu. Popüler müzikte, İngiliz, Avrupa ve Güney Amerika etkileri ve bunların yanında Türk, Yunan ve Arap müziği gittikçe daha önemli hale geldi.
Kültür mozaiği yaklaşımı
İsrail’in ilk başbakanı David Ben Gurion, devletin ilk yıllarında, Avrupa, Kuzey Afrika ve Asya’dan gelen göçmen Yahudilerle, ülkenin kurulmasında katkısı olan yerleşik Yahudi halkı, bir kültür mozaiği oluşturma trendiyle bir arada yaşamalarını sağlayacak girişimlerde bulunarak. Birbirlerini yabancılaştırmadan ortak ve zengin bir İsrail kültürüyle yaşamalarını sağlayacak birlikteliği oluşturmak istedi.
Bu amacı gerçekleştirmeye yardımcı olacak iki farklı destek vardı; ve eğitim sistemi. İsrail Güvenlik Güçleri, milli bir ordu oluşturmayı amaçlayan, her nereden geliyor olurlarsa olsunlar, bütün halk için ortak taban oluşturacak bir gereçti. İsrail yasalarıyla tek tipleştirilmiş eğitim sistemi ise birçok farklı yerden gelen öğrencilerin aynı okullarda eğitim görüp kaynaşmalarını sağlamıştır. Zamanla İsrail halkı çoğulculaştı ve kültür mozaiği birçoğulcu kültür içinde eridi.
Edebiyat
İbrani edebiyatının ilk eserleri, göçmen yazarlardan geldi. (1881-1921) ve Shmuel Yosef Agnon (1888-1970) Modern İbrani Edebiyatının öncüleri olarak bilinir. Brenner, ümit ve çaresizlik arasında, Siyonizm girişiminin getirdiği realitelerle çırpındı. Agnon, Yahudi mirasıyla 19.-20. yüzyıl Avrupa Edebiyatını sentezledi. Günlük hayatta geleneksel yaşamlar, inanış kayıpları ve kişilerin kimliklerinden uzaklaşması üzerine kurgular yazdı. 1966’da Agnon Nobel Edebiyat ödülünü aldı. İsrail Devleti’nin kurulduğu 1940-1950'li yıllarda, edebiyat bireysellik ve devlete bağlılık temaları üzerinde yoğunlaştı. 1960'larda ise , Amos Oz ve gibi yazarlar ideolojilerden kopup yeni anlatım türlerini denediler. 1980'ler de ve 1990'ların başında İbrani Edebiyatından eserler birçok dile çevrildi ve birçok İsrailli yazar uluslararası ödüller kazandı.
Görsel sanatlar
20. yüzyılın başından itibaren, İsrail’de görsel sanatlar, doğu ve batının iç içe girdiği yaratıcı bir karışımı içerdi. Bu karışım ayrıca İsrail şehirlerinin karakterini de yansıtır. Resim, heykel ve fotoğraf sanatında İsrail’in coğrafik elementleri, değişen manzaralar, yükseltiler, deniz ve kumsal büyük yere sahiptir ve her zaman dinamik öğeler katar sanatın bu dallarına. Bir bütün olarak, yerel manzaralar, sorunlar ve politika İsrail’deki sanatın merkezinde bulunur ve özel kalmasını sağlar. İsrail sanat hareketinin erken öncülerinden biri, Osmanlı dönemindeki Bezalel Sanat ve Tasarım Akademisi'dir. Buradaki sanatçılar kutsal ve Siyonist elementleri, Avrupa’da yeşeren Art Nouveau hareketinden, sembolizmden ve geleneksel Farsi ve Suriye’den gelen etkilerle sergilediler. İsrail, canlı galerilere sahiptir bunların arasında Tel Aviv’de bulunan çağdaş Raw Art Galerisi ve Kudüs’teki temsilci Galerisi vardır.
Müzik
İsrail’de klasik müzik, 1930'lu yıllardan beri oldukça canlıdır, çünkü yüzlerce müzik öğretmeni, öğrencileri, besteciler, entrümentalistler ve şarkıcılar, Avrupa'daki Nazizm tehdidinden kaçıp İsrail’e geldi. İsrail aynı zamanda birinci sınıf müzik topluluklarına ev sahibidir. Bunların arasında ve Yeni İsrail Operası vardır. İsrail’deki klasik müziğin başlangıcı 1936 yılında gerçekleşti. 1980'li yılların başında, İsrail Operası büyük prodüksiyonlar sahneledi. 1990’lardaki Rus göçmenleri klasik müzik arenasını yeni yetenek ve müzik severlerle geliştirdi. İsrail’deki çağdaş müzik, oldukça çeşitli, dinamik ve eklektiktir. Birçok müzik tarzlarını birleştirir ve içinde, orta doğu, soul, rock, jazz, hip-hop, elektronik, Arapça, popüler ve ana akım müziğin etkilerini barındırır. İsrail’de müzik hem doğu hem de batı elementlerini içerir.
Dans
İsrail’deki geleneksel dansların içinde Hora vardır. İsrail’deki modern dans uluslararası saygınlığa sahiptir. ve gibi İsrailli koreograflar uluslararası olarak en orijinal ve en esnek koreograflar olarak bilinirler. Önemli İsrailli dans grupları arasında Batsheva Dans Topluluğu ve Kibbutz Çağdaş Dans grubu vardır. Dünyanın her yerinden birçok insan Temmuz ayında, Karmiel’de gerçekleşen dans festivaline gelirler. Bu festival ilk olarak İsrail Folklor dans organizasyonu olarak başladı. Ama şimdilerde çeşitli performanslar, workshoplar ve açık dans seansları içerir.
Birçok ünlü dans grubu ve koreograflar, İsrail’e gelip bu festival de dans edip dersler verir. Temmuz 2010’da Mikhail Baryshnikov İsrail’e gösteri için geldi.
Tiyatro
İsrail’de tiyatro, devletin kurulmasından 50 yıl önce kuruldu. İlk İbrani tiyatro grubu 1904 yılından 1914 yılına Filistin’de aktifti. İlk profesyonel İbrani tiyatro, 1917 yılında Moskova’da kuruldu ve 1931 yılında Filistin’e taşındı ve ülkenin ilk milli tiyatrosu oldu. 1925 yılında kuruldu, sosyalist ve kutsal temaları işledi. 1948 yılından sonra, iki baskın motif işlendi; Holokost ve . 1950'lerde sanatçılar devlet-öncesi rüyalarla hayal kırıklıkları arasındaki boşlukları işledi. 1970'lerde İsrail tiyatrosu daha eleştirel oldu ve İsrailli kimliğinin uç noktalarını portreledi. Günümüzde İsrail Tiyatrosu hem tarz hem de içerik olarak oldukça çeşitli bir hal aldı ve bütün oyunların yarısı yerel prodüksiyonlardır.
Sinema
İsrail’de film yapımcılığı, 1950 yılındaki başlangıcı itibarıyla birçok büyük gelişmeler gösterdi. İlk filmler İsrailli kişiler tarafından yazıldı ve yönetildi. Bunların arasında “Tepe 24 cevap vermiyor” ve “On kişiydiler” vardır. Birçok güncel film İsraillilerin çoğunun paylaştığı ortak tecrübeyi içeriyor. Bunların arasında Holokost’tan kurtulanlar, onların çocukları (Aviya Yazı ve Domim Ağacı Altında) ve sonrasında İsrail’e göçenler hakkında olan filmler vardır. Ayrıca İsrail-Arap çatışmaları ve anlaşmazlıklarının çeşitli yönlerini ortaya seren filmlerde mevcuttur. İsrail film endüstrisi uluslararası ödüller alarak dünyada tanınmaya devam ediyor. İsrail filmleri arasından 3 film ardı ardına 3 yıl Oscar ödülüne aday gösterilmişti: "Beaufort" (2008), "Waltz with Bashir" (2009) ve "Ajami" (2010).
Mutfak
İsrail kültürünün heterojen olduğu kadar, İsrail mutfağı da oldukça heterojendir ve hem yerel hem de göçmenlerin getirdiği dünyanın her yerinden unsurlar vardır. Devletin 1948’deki kurulumuyla birlikte İsrail’de birçok mutfaktan beslenmiş karışık bir mutfak gelişmiştir. Mizrahi, Sefarad, Yemen Yahudisi ve Aşkenazi, ve Orta Doğu'da geleneksel olarak yenen birçok yiyecek dahil olmak üzere çeşitli Yahudi mutfak tarzlarının unsurlarının benimsenmesi ve sürekli uyarlanmasıyla bir İsrail füzyon mutfağı gelişti.
Moda
İsrail uluslararası moda ve tasarım merkezilerinden biri olmuştur. Gottex yüzücü kıyafetleri gibi birçok İsrailli tasarımcı, önemli moda günlerinde koleksiyonlarını gösterirler. Tel Aviv, 1980'den itibaren kendi Moda Haftasına ev sahipliği yapıyor.
Spor
Fiziksel düzgünlük Yahudi kültüründe çok önemlidir. Bu anlayış 20. yüzyılın başlarında Filistin Hahamı Abraham “Vücut ruhu destekler ve bu nedenle sadece sağlıklı bir vücut sağlıklı bir ruh taşıyabilir” fikriyle güçlendi. Günümüze kadar, İsrail yedi adet olimpiyat madalyası kazandı. İlk olarak 1992’de ilk madalya kazanıldı, 2004’te Yelkenli dalında altın madalya ve Paralimpik Olimpiyatlarda 100’ün üzerinde madalya kazanıldı.
Açık alan ve tatil kültürü
Kamp ve yürüyüş yapmak İsrail kültürünün birer parçasıdır. Milli parklar ve doğal alanlar yılda 6.5 milyon ziyaretçi ağırlar. Öğrenciler ve gençlik grupları ülkenin birçok yerinde yürüyüş aktivitelerine katılır. Bununla birlikte birçok İsrailli genç birkaç ay diğer ülkelerde açık alan aktivitelerine katılır.190 km’lik Akdeniz kıyısı, deniz aktivitelerine olanak verir. İsrail’de 100 sörf plajı vardır, bunun yanı sıra plaj voleyboluna benzeyen Matkot oyunu, ülkenin meşhur sporlarından biri halini almıştırMatkot is a popular paddle ball game similar to , often referred to as the country's national sport.
Evlenme kültürü
Yahudiler arasındaki bütün evlilikler, Hahambaşı tarafından gerçekleşir ve düğünler ise Yahudi geleneklerine göre yapılır. Resmî nikâhlar İsrail’de pek yapılmaz, fakat birçok- laik çift sadece resmî nikâh için yakın ülkelere giderler (Örn: Kıbrıs). Bazı yahudiler batı tarzı kıyafetler kullansa da geleneksel kıyafet ve takılar düğün öncesi rituellere dahil olur. Kına yakmak Yahudiler tarafından da gerçekleşen bir evlilik rituelidir. Tevrat ve tarihçilere göre, kına yakmak, Antik İsrail krallığında bir evlilik öncesi ritueli olarak gerçekleşirdi.
Kaynakça
- ^ Cultural Affairs: Introduction 27 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . by the Cultural Affairs Department at the Embassy of Israel in London
- ^ "Dr. Sergey Zagraevsky. The Past, the Present and the Future of the Jewish nation". 18 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Mayıs 2012.
- ^ "Break dancing across the Green Line". 21 Şubat 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Mayıs 2012.
- ^ "Culture in Israel". 28 Haziran 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ekim 2020.
- ^ . 7 Eylül 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2012.
- ^ a b c "Focus on Israel: Language and Literature in Israel". 19 Nisan 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Mayıs 2012.
- ^ CultureIL- Art - Everything about Israeli Culture and more
- ^ "Israeli Dance". 5 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2012.
- ^ . Galilee Development Authority. 21 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2007.
- ^ "Mikhail Baryshnikov and Ana Laguna to Perform in Israel". 2 Aralık 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Mayıs 2012.
- ^ a b "Israeli Theatre: A culmination of foreign and native influences". 10 Mart 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Mayıs 2012.
- ^ Gold, Rozanne (20 Temmuz 1994). "A Region's Tastes Commingle in Israel". The New York Times. 17 Eylül 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Şubat 2017.
- ^ Roden, The Book of Jewish Food, pp 202-207
- ^ Gur,The Book of New Israeli Food
- ^ What’s New in Tel Aviv 19 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., by David Kaufman, March 2008.
- ^ "Letter from Israel: Culture and Leisure". 22 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2012.
- ^ Beach Safety Management
- ^ Fogelman, Shay (12 Temmuz 2009). "Beach Paddle Battle". Haaretz. 4 Ağustos 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Mayıs 2012.
- ^ "All about Marriage and Weddings in Judaism". 19 Ekim 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Mayıs 2012.
- ^ "Israelis turn to secular weddingsad". 5 Aralık 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Mayıs 2012.
- ^ "Henna: Lawsonia Inermis". 13 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Mayıs 2012.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Israil kulturu 1948 yilinda devlet kurulmadan once gelismeye basladi ve icerisinde dindar ve laik hayatlarin mirasini bulundurmaktadir Israil kulturunun cesitliligi nufusunun cesitliliginden gelir Kokeni Dogu Akdeniz ulkelerinden ve dunyanin her tarafindan cesitli kulturel gecmisleriyle gelen gocmenler Israil in kulturunun gelismesinde buyuk rol oynadi ve bu kultur dunyadaki kulturel trendleri ve kulturel degisimleri yapisi geregi takip eder Israil kulturu ayrica diasporadaki Yahudi tarihini de yansitir Bunun icerisinde 19 yuzyil sonuna dogru baslayan Siyonist akimi ideolojisi de vardir Hora dansi 1948Kudus TiyatrosuYahudi ibadet sembolleri Israil deki geleneklerin kokeni etnik ve dindar Ibrani geleneklerin sentezinden gelir ve Israilli sanatcilar daima yapitlarinda sinirlari zorlamaktadirlar Bu sanat eserleriyle birlikte sanatcilar yapitlariyla oz teshislerde bulunur sosyal degisikliklere ilham verir ve ayni zamanda Israil in ve Israil de yasayan insanlarin guzelliklerini ortaya koyar Siyonizm kismen dini geleneklere dayanir Yahudi insanlari Israil topraklarina baglar Bu yahudi millet bilinci ilk olarak Ikinci Tapinak doneminin sonunda ortaya cikmistir Fakat modern Siyonizm Avrupa da yayilan anti Semitizm e bir cevap olarak hem politik hem de dini olarak sekillendi Modern milliyetciligin bir dali olarak gelisti Ilk basta diger Yahudi hareketlerle yaristi ve Siyonizm Holokost esnasinda ve sonrasinda politik Yahudilik halini aldi Genel bakisIsrail kulturu dinamik ve heterojendir 5 kitadan ve 100 den fazla ulkeden goc eden gocmenlerle beslenen bu kultur Arap Rus Etiyopya ve Ortodoks alt kulturlerinin kendine ozgu gazete ve kulturel aglariyla birlikte oldukca cesitli bir hal aldi Bununla birlikte Israil kulturu aile merkezlidir ve topluluk olma anlayisi gucludur Bircok onemli kulturel kurumun Kudus te olmasina ragmen Tel Aviv laik kulturun merkezi olarak bilinir ulkenin her yerinde ve yurt disinda bircok konser verir Israil Yayin Kurumu na ait senfoni orkestrasi Israil de ve Dunya nin bircok yerinde konserler verir Israil in her sehrine ait uyelerinin bircogu Sovyet Birligi nden gelmis olan orkestralari da vardir Israil deki dans sirketleri arasinda olan ve dunyaca taninir Tiyatro Israil kulturunun onemli bir yanidir Milli tiyatro Habima 1917 yilinda kuruldu Bunun yani sira Cameri Tiyatrou Hayfa Beerseba Safed Jaffa ve tiyatrolari sanatci gruplarini daima misafir eder Baslica muzeler Tel Aviv Herzliya ve Kudus tedir Kudus teki Israil Muzesi Yahudi dini sanat heykel ve diger onemli sanat eserlerin icinde bulundugu buyuk bir koleksiyona sahiptir IbraniceDimona daki Ulpan Ibranice Okulu 1955 Yeni gocmenlerin gelmesiyle Ibranice egitimi buyuk bir onem kazandi kuran Eliezer Ben Yehuda 20 yuzyilin ihtiyacini karsilayacak binlerce yeni kelimeyi dini kitaptan Talmudtan ve bircok kaynaktan ortaya cikardi Ibranice ogrenmek Yehudi daber Ivrit Yahudiler Ibranice konusur mottosuyla milli bir amac oldu adinda Ibranice ogrenmeyi amaclayan okullar Israil in her yerinde kuruldu Kulturel etkilerIsrail kulturunun gelismesinde Aliyah ya da goc dalgalari ve Kutsal topraklardaki Yahudilerden cok etkilendi Farkli kulturlere sahip ulkelerden gelen yahudiler geldikleri ulkelerin kendine ozgu kulturlerini de yanlarinda getirdi Rus kulturu Israil deki sanatta kacinilmaz etkiler getirdi Habima Tiyatrosu ulkeye Rus ve Yidis kokler getirdi Yerel Arap kulturu dansi dili ve davranislari etkiledi Ingiliz mandasi doneminden kalan Ingiliz kulturunun de etkisi mevcuttur Alman kulturu mimari de bircok iz birakti ozellikle Tel Aviv deki mimaride Bauhaus etkisi oldukca gozle gorulebilir Edebiyatta oldukca saygi duyulan eserler 1950 ve 1960 li yillar arasinda gorulur Edebiyatta oncu isimler arasinda Amos Oz ve Meir Shalev vardir Israil kulturu uzerinde olan etkiler asamali olarak gelisti 1950 li yillarda gozle gorulur etkiler Ingiltere Fransa ve Amerika dan geldi 1960 li yillarin basinda ve 1970 li yillarda diger etkiler ortaya cikmaya basladi Tiyatrodaki Rus etkisi zayiflarken Avrupa tiyatrosundan Bertolt Brecht gibi diger tiyatro ekolleri Rus tiyatrosunun yerini almaya basladi Muzikte Fransiz etkisi azaldi ve yerini bircok farkli akiml aldi Bunlarin arasinda Ingiliz populer muzigi Beatles ve Yunan muzigi vardir Filmde ve muzikte Arap ulkelerinden goc eden Yahudilerin buyuk etkisi oldu ve komedi gruplari abartili Mizrahi geleneklerine satirik bir elestiri sunup Askenazi kulturunu yansitma girisiminde bulundu Populer muzikte Ingiliz Avrupa ve Guney Amerika etkileri ve bunlarin yaninda Turk Yunan ve Arap muzigi gittikce daha onemli hale geldi Kultur mozaigi yaklasimiIsrail in ilk basbakani David Ben Gurion devletin ilk yillarinda Avrupa Kuzey Afrika ve Asya dan gelen gocmen Yahudilerle ulkenin kurulmasinda katkisi olan yerlesik Yahudi halki bir kultur mozaigi olusturma trendiyle bir arada yasamalarini saglayacak girisimlerde bulunarak Birbirlerini yabancilastirmadan ortak ve zengin bir Israil kulturuyle yasamalarini saglayacak birlikteligi olusturmak istedi Bu amaci gerceklestirmeye yardimci olacak iki farkli destek vardi ve egitim sistemi Israil Guvenlik Gucleri milli bir ordu olusturmayi amaclayan her nereden geliyor olurlarsa olsunlar butun halk icin ortak taban olusturacak bir gerecti Israil yasalariyla tek tiplestirilmis egitim sistemi ise bircok farkli yerden gelen ogrencilerin ayni okullarda egitim gorup kaynasmalarini saglamistir Zamanla Israil halki cogulculasti ve kultur mozaigi bircogulcu kultur icinde eridi EdebiyatIsrailli yazar David Grossman Ibrani edebiyatinin ilk eserleri gocmen yazarlardan geldi 1881 1921 ve Shmuel Yosef Agnon 1888 1970 Modern Ibrani Edebiyatinin onculeri olarak bilinir Brenner umit ve caresizlik arasinda Siyonizm girisiminin getirdigi realitelerle cirpindi Agnon Yahudi mirasiyla 19 20 yuzyil Avrupa Edebiyatini sentezledi Gunluk hayatta geleneksel yasamlar inanis kayiplari ve kisilerin kimliklerinden uzaklasmasi uzerine kurgular yazdi 1966 da Agnon Nobel Edebiyat odulunu aldi Israil Devleti nin kuruldugu 1940 1950 li yillarda edebiyat bireysellik ve devlete baglilik temalari uzerinde yogunlasti 1960 larda ise Amos Oz ve gibi yazarlar ideolojilerden kopup yeni anlatim turlerini denediler 1980 ler de ve 1990 larin basinda Ibrani Edebiyatindan eserler bircok dile cevrildi ve bircok Israilli yazar uluslararasi oduller kazandi Gorsel sanatlarKitap tapinagi 20 yuzyilin basindan itibaren Israil de gorsel sanatlar dogu ve batinin ic ice girdigi yaratici bir karisimi icerdi Bu karisim ayrica Israil sehirlerinin karakterini de yansitir Resim heykel ve fotograf sanatinda Israil in cografik elementleri degisen manzaralar yukseltiler deniz ve kumsal buyuk yere sahiptir ve her zaman dinamik ogeler katar sanatin bu dallarina Bir butun olarak yerel manzaralar sorunlar ve politika Israil deki sanatin merkezinde bulunur ve ozel kalmasini saglar Israil sanat hareketinin erken onculerinden biri Osmanli donemindeki Bezalel Sanat ve Tasarim Akademisi dir Buradaki sanatcilar kutsal ve Siyonist elementleri Avrupa da yeseren Art Nouveau hareketinden sembolizmden ve geleneksel Farsi ve Suriye den gelen etkilerle sergilediler Israil canli galerilere sahiptir bunlarin arasinda Tel Aviv de bulunan cagdas Raw Art Galerisi ve Kudus teki temsilci Galerisi vardir MuzikIsrail de klasik muzik 1930 lu yillardan beri oldukca canlidir cunku yuzlerce muzik ogretmeni ogrencileri besteciler entrumentalistler ve sarkicilar Avrupa daki Nazizm tehdidinden kacip Israil e geldi Israil ayni zamanda birinci sinif muzik topluluklarina ev sahibidir Bunlarin arasinda ve Yeni Israil Operasi vardir Israil deki klasik muzigin baslangici 1936 yilinda gerceklesti 1980 li yillarin basinda Israil Operasi buyuk produksiyonlar sahneledi 1990 lardaki Rus gocmenleri klasik muzik arenasini yeni yetenek ve muzik severlerle gelistirdi Israil deki cagdas muzik oldukca cesitli dinamik ve eklektiktir Bircok muzik tarzlarini birlestirir ve icinde orta dogu soul rock jazz hip hop elektronik Arapca populer ve ana akim muzigin etkilerini barindirir Israil de muzik hem dogu hem de bati elementlerini icerir DansBatsheva Dans Toplulugu Israil deki geleneksel danslarin icinde Hora vardir Israil deki modern dans uluslararasi sayginliga sahiptir ve gibi Israilli koreograflar uluslararasi olarak en orijinal ve en esnek koreograflar olarak bilinirler Onemli Israilli dans gruplari arasinda Batsheva Dans Toplulugu ve Kibbutz Cagdas Dans grubu vardir Dunyanin her yerinden bircok insan Temmuz ayinda Karmiel de gerceklesen dans festivaline gelirler Bu festival ilk olarak Israil Folklor dans organizasyonu olarak basladi Ama simdilerde cesitli performanslar workshoplar ve acik dans seanslari icerir Bircok unlu dans grubu ve koreograflar Israil e gelip bu festival de dans edip dersler verir Temmuz 2010 da Mikhail Baryshnikov Israil e gosteri icin geldi TiyatroHabimah Tiyatrosu Israil de tiyatro devletin kurulmasindan 50 yil once kuruldu Ilk Ibrani tiyatro grubu 1904 yilindan 1914 yilina Filistin de aktifti Ilk profesyonel Ibrani tiyatro 1917 yilinda Moskova da kuruldu ve 1931 yilinda Filistin e tasindi ve ulkenin ilk milli tiyatrosu oldu 1925 yilinda kuruldu sosyalist ve kutsal temalari isledi 1948 yilindan sonra iki baskin motif islendi Holokost ve 1950 lerde sanatcilar devlet oncesi ruyalarla hayal kirikliklari arasindaki bosluklari isledi 1970 lerde Israil tiyatrosu daha elestirel oldu ve Israilli kimliginin uc noktalarini portreledi Gunumuzde Israil Tiyatrosu hem tarz hem de icerik olarak oldukca cesitli bir hal aldi ve butun oyunlarin yarisi yerel produksiyonlardir SinemaThe Doron Sinema Merkezi Tel Aviv Israil de film yapimciligi 1950 yilindaki baslangici itibariyla bircok buyuk gelismeler gosterdi Ilk filmler Israilli kisiler tarafindan yazildi ve yonetildi Bunlarin arasinda Tepe 24 cevap vermiyor ve On kisiydiler vardir Bircok guncel film Israillilerin cogunun paylastigi ortak tecrubeyi iceriyor Bunlarin arasinda Holokost tan kurtulanlar onlarin cocuklari Aviya Yazi ve Domim Agaci Altinda ve sonrasinda Israil e gocenler hakkinda olan filmler vardir Ayrica Israil Arap catismalari ve anlasmazliklarinin cesitli yonlerini ortaya seren filmlerde mevcuttur Israil film endustrisi uluslararasi oduller alarak dunyada taninmaya devam ediyor Israil filmleri arasindan 3 film ardi ardina 3 yil Oscar odulune aday gosterilmisti Beaufort 2008 Waltz with Bashir 2009 ve Ajami 2010 MutfakCam fistiklariyla suslenmis Hummus Israil kulturunun heterojen oldugu kadar Israil mutfagi da oldukca heterojendir ve hem yerel hem de gocmenlerin getirdigi dunyanin her yerinden unsurlar vardir Devletin 1948 deki kurulumuyla birlikte Israil de bircok mutfaktan beslenmis karisik bir mutfak gelismistir Mizrahi Sefarad Yemen Yahudisi ve Askenazi ve Orta Dogu da geleneksel olarak yenen bircok yiyecek dahil olmak uzere cesitli Yahudi mutfak tarzlarinin unsurlarinin benimsenmesi ve surekli uyarlanmasiyla bir Israil fuzyon mutfagi gelisti ModaIsrail uluslararasi moda ve tasarim merkezilerinden biri olmustur Gottex yuzucu kiyafetleri gibi bircok Israilli tasarimci onemli moda gunlerinde koleksiyonlarini gosterirler Tel Aviv 1980 den itibaren kendi Moda Haftasina ev sahipligi yapiyor SporIsrail in ilk olimpiyatisti Fiziksel duzgunluk Yahudi kulturunde cok onemlidir Bu anlayis 20 yuzyilin baslarinda Filistin Hahami Abraham Vucut ruhu destekler ve bu nedenle sadece saglikli bir vucut saglikli bir ruh tasiyabilir fikriyle guclendi Gunumuze kadar Israil yedi adet olimpiyat madalyasi kazandi Ilk olarak 1992 de ilk madalya kazanildi 2004 te Yelkenli dalinda altin madalya ve Paralimpik Olimpiyatlarda 100 un uzerinde madalya kazanildi Acik alan ve tatil kulturuKibbutz Almog misafirevi Kamp ve yuruyus yapmak Israil kulturunun birer parcasidir Milli parklar ve dogal alanlar yilda 6 5 milyon ziyaretci agirlar Ogrenciler ve genclik gruplari ulkenin bircok yerinde yuruyus aktivitelerine katilir Bununla birlikte bircok Israilli genc birkac ay diger ulkelerde acik alan aktivitelerine katilir 190 km lik Akdeniz kiyisi deniz aktivitelerine olanak verir Israil de 100 sorf plaji vardir bunun yani sira plaj voleyboluna benzeyen Matkot oyunu ulkenin meshur sporlarindan biri halini almistirMatkot is a popular paddle ball game similar to often referred to as the country s national sport Evlenme kulturuYahudiler arasindaki butun evlilikler Hahambasi tarafindan gerceklesir ve dugunler ise Yahudi geleneklerine gore yapilir Resmi nikahlar Israil de pek yapilmaz fakat bircok laik cift sadece resmi nikah icin yakin ulkelere giderler Orn Kibris Bazi yahudiler bati tarzi kiyafetler kullansa da geleneksel kiyafet ve takilar dugun oncesi rituellere dahil olur Kina yakmak Yahudiler tarafindan da gerceklesen bir evlilik rituelidir Tevrat ve tarihcilere gore kina yakmak Antik Israil kralliginda bir evlilik oncesi ritueli olarak gerceklesirdi Kaynakca Cultural Affairs Introduction 27 Eylul 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde by the Cultural Affairs Department at the Embassy of Israel in London Dr Sergey Zagraevsky The Past the Present and the Future of the Jewish nation 18 Temmuz 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Mayis 2012 Break dancing across the Green Line 21 Subat 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Mayis 2012 Culture in Israel 28 Haziran 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Ekim 2020 7 Eylul 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Mayis 2012 a b c Focus on Israel Language and Literature in Israel 19 Nisan 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Mayis 2012 CultureIL Art Everything about Israeli Culture and more Israeli Dance 5 Agustos 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Mayis 2012 Galilee Development Authority 21 Temmuz 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Agustos 2007 Mikhail Baryshnikov and Ana Laguna to Perform in Israel 2 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Mayis 2012 a b Israeli Theatre A culmination of foreign and native influences 10 Mart 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Mayis 2012 Gold Rozanne 20 Temmuz 1994 A Region s Tastes Commingle in Israel The New York Times 17 Eylul 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Subat 2017 Roden The Book of Jewish Food pp 202 207 Gur The Book of New Israeli Food What s New in Tel Aviv 19 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde by David Kaufman March 2008 Letter from Israel Culture and Leisure 22 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Kasim 2012 Beach Safety Management Fogelman Shay 12 Temmuz 2009 Beach Paddle Battle Haaretz 4 Agustos 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Mayis 2012 All about Marriage and Weddings in Judaism 19 Ekim 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Mayis 2012 Israelis turn to secular weddingsad 5 Aralik 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Mayis 2012 Henna Lawsonia Inermis 13 Mayis 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Mayis 2012