Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
'Şovenizm Üzerine Notlar' (ya da 'Milliyetçilik Üzerine Notlar'), George Orwell tarafından Mayıs 1945'te tamamlanan ve İngiliz Polemic dergisinin Ekim 1945'teki ilk sayısında yayınlanan bir denemedir. İngiliz tarih profesörü ve siyaset teorisyeni Gregory Claeys tarafından Orwell'in Bin Dokuz Yüz Seksen Dört adlı romanını iyi anlamak için temel öneme sahip bir kaynak olduğu belirtilmektedir.
Orwell, bu makalesinin başında "şimdilerde öyle yaygın bir düşünce alışkanlığı var ki hemen her konuda düşünce tarzımızı etkilemesine rağmen henüz ona bir isim konmuş değil" diyerek mevcut seçenekler arasından "milliyetçilik" kelimesini seçtiğini fakat bunu "pek normal anlamda kullanmadığını" belirttikten sonra, bunun insanların sağduyuyu göz ardı etmesine ve gerçeklere karşı daha da cahilleşmesine neden olduğunu öne sürer.
Deneme kısa süre içinde Fransızca, Felemenkçe, İtalyanca ve Fince 'ye çevrilerek bu dillerde İngilizce "nationalism" (milliyetçilik) için o sıralarda bu anlamda kullanımı yeni başlayıp daha sonra yaygınlaşan şovenizm tercih edilmiştir. Makalenin son Türkçe çevirisinde de bu kavramda karar kılınmıştır.
İçerik
Makale İkinci Dünya Savaşı'nın son aşamalarında, Avrupa kıtasının siyasi hareketlerin yıkıcı etkilerine henüz yeni tanık olduğu bir sırada yazılmıştır. Şovenizmin farklı insan grupları arasında nasıl tahribata yol açabileceğinin ve bu gruplar içinde cehaleti nasıl kışkırtabileceğinin bir örneği olarak Nazizm ele alınır. Orwell genel bir argüman ortaya koymak için Nazizmi diğer şovenist ideoloji biçimleriyle karşılaştırır ve şovenizmin işlevini sorgular.
Şovenizm Orwell'in "kendini belirli bir ulus ya da benzeri bir başka grupla özdeşleştirip onu iyi ve kötünün kavramlarının da üzerinde bir konuma yerleştirerek onun çıkarlarını kollamaktan başka bir görev bilmeme" eğilimine verdiği isimdir. Bu, tarih boyunca görülebilen ve yaygın bir durumdur. Şovenizm siyasi bir tarafı tutmak olarak tanımlanır fakat aynı zamanda bir dini, ırkı, ideolojiyi ya da herhangi başka bir soyut fikri de kapsayabilir. Orwell şovenizmin bu biçimlerine örnek olarak komünizm, siyasi Katolisizm, Siyonizm, antisemitizm, Troçkizm ve pasifizmi belirtir.
Orwell ayrıca bu "şovenizm" tanımının kendisinin ve diğer birçok insanın sahip olduğu "yurtseverlik" kavramı ile karıştırılmaması gerektiğini vurgular: "Tabiatıyla yurtseverlik ... savunmacıdır. Oysa şovenizm güç arzusundan ayrı tutulamaz."
Orwell şovenizmin insanların düşünce ve davranışlarını gündelik karar verme ve akıl yürütme süreçlerinde bile büyük ölçüde etkilediğini ileri sürer. Bunun için bir örnek olarak şu soruyu ele alır: "Üç büyük Müttefikten hangisi Nazizmin yenilmesine en çok katkıda bulunmuştur?" Amerika Birleşik Devletleri, Britanya ve Sovyetler Birliği'nin tarafını tutan insanlar bu soruya cevap olarak önce tuttukları ülkeyi belirtip sonra bunu destekleyici argümanlar aramaya başlayacaklardır.
Orwell'in ele aldığı konulardan biri de şovenist duyguların insan düşüncesi üzerindeki etkisidir. Şovenizm insanların dürüstlükten uzaklaşmasına neden olur çünkü şovenist kişi bir tarafı seçtikten sonra o hizip aleyhindeki argümanlara bakmaksızın kendi tarafının en güçlü olduğuna kendini inandırır. Bu üstünlük duygusundan hareketle insanlar kendi hiziplerini savunurlar. Başka bir hizipten gelen en ufak bir kötüleme ya da eleştiri sert bir şekilde karşılık vermelerine ya da şiddet kullanmalarına neden olur. Çünkü kendilerinden daha büyük bir varlığa hizmet ettiklerini düşünmektedirler ve bu da onlara güvenlik hissi vermekte olup bu yüzden onu savunmaları gerektiğini düşünmektedirler.
Ayrıca, kendilerini aldatma noktasına varıncaya kadar cahil bir hale gelebilirler:
- Şovenist kendi tarafının yaptığı mezalimleri tasvip etmediğini belirtmemekle kalmayıp hatta bunları işitmemek gibi kayda değer bir yeteneğe de sahiptir. Hitler'in İngiliz hayranları tam altı yıl boyunca Dachau ve Buchenwald'ın varlığından haberdar olmamayı başardılar. Alman toplama kamplarını en yüksek sesle lanetleyenler ise, Rusya'da da toplama kamplarının olduğundan çoğu kez oldukça bihaberdirler ya da sadece belli belirsiz bir şekilde haberdardırlar. 1933 yılında milyonlarca kişinin öldüğü Ukrayna'daki kıtlık gibi büyük olaylar İngiliz Rusofillerin çoğunluğunun dikkatinden kaçmıştır.
Bu tür insanlar, duyguları olguları doğru bir şekilde ele almalarını engellediğinden, yalnızca gerçek olarak değerlendirdikleri bilgileri kabul ederek yanlılığa yatkın hale gelirler. İnsanlar ancak kendi zihinlerinde tasvip ettikleri şeylerin gerçek olduğuna öylesine inanırlar ki onu mutlak gerçek olarak görürler: "Onların kendi versiyonlarının Tanrı huzurunda gerçekten olup bitenleri yansıttığını ve kayıtları da buna uygun olarak yeniden düzenlemekte haklı olduklarına inanıyor olmaları daha muhtemel."
Orwell ayrıca ana vatanları yerine hakkında gerçek bir bilgiye sahip olmadıkları başka bir ülke adına daha şovenist hale gelen aydınların aptallığını ve sahtekarlığını da eleştirir. Orwell, örneğin, Stalin gibi liderler hakkında yazılan ve onların kudretini, gücünü ve doğruluğunu anlatan romantizm örneklerinin çoğunun aydınlar tarafından yazıldığını belirtir. Bir aydın, belirli bir kamuoyundan, "yani bir aydın olarak kamuoyunun onun bildiği kesimi"nden etkilenir. Etrafı şüphecilik ve hoşnutsuzlukla dolu olup bu kendi ülkesine çok derin bir bağlılıkla pek uyuşmaz: "Hâlâ bir anavatan ihtiyacı duyduğu için de bunu yurtdışında araması doğaldır. Bunu bulunca ise kendisini kurtardığına inandığı aynı duyguların içine fütursuzca yuvarlanabilir."
Ayrıca Orwell şovenist duyguları takip edenleri tanımlayan üç özellik belirtir: saplantı, istikrarsızlık ve gerçeklere kayıtsızlık.
Saplantı, şovenistlerin hiziplerine nasıl tutkuyla bağlı olduklarını ifade eder: "Hemen hemen hiçbir şovenist mümkün olabildiğince kendi güç grubunun üstünlüğü dışındaki herhangi bir şey hakkında ne düşünür, ne konuşur, ne de yazar. Şovenistin aidiyetini saklı tutması imkânsız değilse bile zordur. ... [aidiyet için seçtiği] bizzat bir ülke ise genel olarak onun sadece askeri güç ve politik erdem bakımından değil, sanat, edebiyat, spor, dil yapısı, insanlarının fiziksel güzelliği ve belki de iklim, manzara ve mutfak bakımından da üstün olduğunu iddia eder. Bayrakların doğru teşhir edilmesi, başlıkların görece büyüklüğü ve farklı ülkelerin adlarının doğru sıralanması gibi şeyler konusunda büyük bir hassasiyet gösterir."
"Bazı şovenistler şizofreniden uzak değillerdir; fiziksel dünya ile hiçbir alakası olmayan güç ve fetih düşleri içinde mutlu mesut yaşarlar." (s. 132) Orwell'e göre, haber yapılan felaketler hakkındaki belirsizlikler ("Ağustos 1944 Varşova ayaklanması hakkındaki doğrular ve yanlışlar nelerdi? Polonya'daki gaz fırınları hakkında söylenenler doğru mu?") "çılgınca birtakım inançlara kapılmayı daha kolay hale getiriyor. Hiçbir şey hiçbir zaman tam olarak kanıtlanmadığı ya da çürütülmediği için en aşikâr bir olay bile fütursuzca inkâr edilebiliyor. ... şovenist çoğu kez gerçek dünyada neler olup bittiğine karşı bir bakıma kayıtsızdır."
İstikrarsız konusunda Orwell şovenizmin çeşitli şekillerde ironik hale gelebileceğini düşünür. Şovenist grupların saygı duyduğu liderlerin birçoğu yücelttikleri ülkeye ait bile olmayıp tamamen yabancılardır. Daha sık olarak "milliyetin şüpheli olduğu çevre bölgelerden" gelirler. Örneğin, Stalin Gürcü, Hitler Avusturyalı idi fakat her ikisi de sırasıyla Rusya'da ve Almanya'da putlaştırıldı.
Orwell'e göre gerçeklere kayıtsızlık "benzer gerçekler arasındaki benzerlikleri görmeme gücü" demek olup tüm şovenistlerin ortak bir özelliğidir. Şovenizmin insanları gerçek dünyadaki olguları algılamaktan nasıl alıkoyduğunu anlatır. İşkence, rehineler, zorla çalıştırma, toplu sınır dışı etmeler, yargısız hapis, sahtecilik, suikast, sivillerin bombalanması gibi eylemlerin hepsi "iyi ya da kötü" kavramıyla alakasız görülür ve söz konusu mezalimi "bizim taraf" yaptığında buna hiç karşı çıkılmaz. Bazı şovenistler bu tür eylemleri savunma zahmetine bile girerek ve bunu destekleyecek argümanlar ararlar.
Orwell, News Chronicle dergisinin Almanlar tarafından asılan Rusların resimlerini Almanların insanı şoke edici barbarlığı olarak yayınladıktan birkaç yıl sonra Ruslar tarafından asılan Almanların çok benzer fotoğraflarını tasvip edici şekilde yayınlamasını buna bir örnek olarak gösterir. Bir başka benzer olay Paris'te bir güruh tarafından yarı çıplak haldeki kadınların Nazilerle iş birliği yaptıkları için taciz edilmelerinin fotoğraflarının başka bir gazete tarafından tasvip edici bir edayla yayınlanmasıdır. Oysa söz konusu fotoğraflar savaş öncesi yıllarda Berlin'de Nazi güruhlar tarafından taciz edilen Yahudilerin görüntülerine çok benzemektedir.
Ek okumalar
- Julien Benda'nın 1927 yılında yayınlanan ve Şovenizm Üzerine Notlar'daki konuların çoğunun ele alındığı La Trahison Des Clercs adlı kitabı.
- Gregory Claeys, "Orwell's 'Notes on Nationalism' and Nineteen Eighty-Four", Thomas Horan (editör), "Critical Insights: Nineteen Eighty-Four (The Salem Press, 2016), s. 71-82.
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
- Notes on Nationalism 25 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . – Denemenin Gutenberg Avustralya web sitesindeki İngilizce aslı.
- Notes on Nationalism 18 Temmuz 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde . - Denemenin Orwell Vakfı web sitesindeki İngilizce aslı.
Kaynakça
- Orwell, George (Şubat 2024). Şovenizm Üzerine Notlar. Totalitarizm Üzerine. Liberte Yayınları. s. 117-143. ISBN .
- ^ Orwell 2021, s. 117-118.
- ^ Orwell 2021, s. 119.
- ^ Orwell 2021, s. 118-119.
- ^ Orwell 2021, s. 120.
- ^ Orwell 2021, s. 129.
- ^ a b Orwell 2021, s. 131.
- ^ Orwell 2021, s. 128.
- ^ Orwell 2021, s. 125.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sovenizm Uzerine Notlar ya da Milliyetcilik Uzerine Notlar George Orwell tarafindan Mayis 1945 te tamamlanan ve Ingiliz Polemic dergisinin Ekim 1945 teki ilk sayisinda yayinlanan bir denemedir Ingiliz tarih profesoru ve siyaset teorisyeni Gregory Claeys tarafindan Orwell in Bin Dokuz Yuz Seksen Dort adli romanini iyi anlamak icin temel oneme sahip bir kaynak oldugu belirtilmektedir Orwell bu makalesinin basinda simdilerde oyle yaygin bir dusunce aliskanligi var ki hemen her konuda dusunce tarzimizi etkilemesine ragmen henuz ona bir isim konmus degil diyerek mevcut secenekler arasindan milliyetcilik kelimesini sectigini fakat bunu pek normal anlamda kullanmadigini belirttikten sonra bunun insanlarin sagduyuyu goz ardi etmesine ve gerceklere karsi daha da cahillesmesine neden oldugunu one surer Deneme kisa sure icinde Fransizca Felemenkce Italyanca ve Fince ye cevrilerek bu dillerde Ingilizce nationalism milliyetcilik icin o siralarda bu anlamda kullanimi yeni baslayip daha sonra yayginlasan sovenizm tercih edilmistir Makalenin son Turkce cevirisinde de bu kavramda karar kilinmistir IcerikMakale Ikinci Dunya Savasi nin son asamalarinda Avrupa kitasinin siyasi hareketlerin yikici etkilerine henuz yeni tanik oldugu bir sirada yazilmistir Sovenizmin farkli insan gruplari arasinda nasil tahribata yol acabileceginin ve bu gruplar icinde cehaleti nasil kiskirtabileceginin bir ornegi olarak Nazizm ele alinir Orwell genel bir arguman ortaya koymak icin Nazizmi diger sovenist ideoloji bicimleriyle karsilastirir ve sovenizmin islevini sorgular Sovenizm Orwell in kendini belirli bir ulus ya da benzeri bir baska grupla ozdeslestirip onu iyi ve kotunun kavramlarinin da uzerinde bir konuma yerlestirerek onun cikarlarini kollamaktan baska bir gorev bilmeme egilimine verdigi isimdir Bu tarih boyunca gorulebilen ve yaygin bir durumdur Sovenizm siyasi bir tarafi tutmak olarak tanimlanir fakat ayni zamanda bir dini irki ideolojiyi ya da herhangi baska bir soyut fikri de kapsayabilir Orwell sovenizmin bu bicimlerine ornek olarak komunizm siyasi Katolisizm Siyonizm antisemitizm Trockizm ve pasifizmi belirtir Orwell ayrica bu sovenizm taniminin kendisinin ve diger bircok insanin sahip oldugu yurtseverlik kavrami ile karistirilmamasi gerektigini vurgular Tabiatiyla yurtseverlik savunmacidir Oysa sovenizm guc arzusundan ayri tutulamaz Orwell sovenizmin insanlarin dusunce ve davranislarini gundelik karar verme ve akil yurutme sureclerinde bile buyuk olcude etkiledigini ileri surer Bunun icin bir ornek olarak su soruyu ele alir Uc buyuk Muttefikten hangisi Nazizmin yenilmesine en cok katkida bulunmustur Amerika Birlesik Devletleri Britanya ve Sovyetler Birligi nin tarafini tutan insanlar bu soruya cevap olarak once tuttuklari ulkeyi belirtip sonra bunu destekleyici argumanlar aramaya baslayacaklardir Orwell in ele aldigi konulardan biri de sovenist duygularin insan dusuncesi uzerindeki etkisidir Sovenizm insanlarin durustlukten uzaklasmasina neden olur cunku sovenist kisi bir tarafi sectikten sonra o hizip aleyhindeki argumanlara bakmaksizin kendi tarafinin en guclu olduguna kendini inandirir Bu ustunluk duygusundan hareketle insanlar kendi hiziplerini savunurlar Baska bir hizipten gelen en ufak bir kotuleme ya da elestiri sert bir sekilde karsilik vermelerine ya da siddet kullanmalarina neden olur Cunku kendilerinden daha buyuk bir varliga hizmet ettiklerini dusunmektedirler ve bu da onlara guvenlik hissi vermekte olup bu yuzden onu savunmalari gerektigini dusunmektedirler Ayrica kendilerini aldatma noktasina varincaya kadar cahil bir hale gelebilirler Sovenist kendi tarafinin yaptigi mezalimleri tasvip etmedigini belirtmemekle kalmayip hatta bunlari isitmemek gibi kayda deger bir yetenege de sahiptir Hitler in Ingiliz hayranlari tam alti yil boyunca Dachau ve Buchenwald in varligindan haberdar olmamayi basardilar Alman toplama kamplarini en yuksek sesle lanetleyenler ise Rusya da da toplama kamplarinin oldugundan cogu kez oldukca bihaberdirler ya da sadece belli belirsiz bir sekilde haberdardirlar 1933 yilinda milyonlarca kisinin oldugu Ukrayna daki kitlik gibi buyuk olaylar Ingiliz Rusofillerin cogunlugunun dikkatinden kacmistir Bu tur insanlar duygulari olgulari dogru bir sekilde ele almalarini engellediginden yalnizca gercek olarak degerlendirdikleri bilgileri kabul ederek yanliliga yatkin hale gelirler Insanlar ancak kendi zihinlerinde tasvip ettikleri seylerin gercek olduguna oylesine inanirlar ki onu mutlak gercek olarak gorurler Onlarin kendi versiyonlarinin Tanri huzurunda gercekten olup bitenleri yansittigini ve kayitlari da buna uygun olarak yeniden duzenlemekte hakli olduklarina inaniyor olmalari daha muhtemel Orwell ayrica ana vatanlari yerine hakkinda gercek bir bilgiye sahip olmadiklari baska bir ulke adina daha sovenist hale gelen aydinlarin aptalligini ve sahtekarligini da elestirir Orwell ornegin Stalin gibi liderler hakkinda yazilan ve onlarin kudretini gucunu ve dogrulugunu anlatan romantizm orneklerinin cogunun aydinlar tarafindan yazildigini belirtir Bir aydin belirli bir kamuoyundan yani bir aydin olarak kamuoyunun onun bildigi kesimi nden etkilenir Etrafi suphecilik ve hosnutsuzlukla dolu olup bu kendi ulkesine cok derin bir baglilikla pek uyusmaz Hala bir anavatan ihtiyaci duydugu icin de bunu yurtdisinda aramasi dogaldir Bunu bulunca ise kendisini kurtardigina inandigi ayni duygularin icine futursuzca yuvarlanabilir Ayrica Orwell sovenist duygulari takip edenleri tanimlayan uc ozellik belirtir saplanti istikrarsizlik ve gerceklere kayitsizlik Saplanti sovenistlerin hiziplerine nasil tutkuyla bagli olduklarini ifade eder Hemen hemen hicbir sovenist mumkun olabildigince kendi guc grubunun ustunlugu disindaki herhangi bir sey hakkinda ne dusunur ne konusur ne de yazar Sovenistin aidiyetini sakli tutmasi imkansiz degilse bile zordur aidiyet icin sectigi bizzat bir ulke ise genel olarak onun sadece askeri guc ve politik erdem bakimindan degil sanat edebiyat spor dil yapisi insanlarinin fiziksel guzelligi ve belki de iklim manzara ve mutfak bakimindan da ustun oldugunu iddia eder Bayraklarin dogru teshir edilmesi basliklarin gorece buyuklugu ve farkli ulkelerin adlarinin dogru siralanmasi gibi seyler konusunda buyuk bir hassasiyet gosterir Bazi sovenistler sizofreniden uzak degillerdir fiziksel dunya ile hicbir alakasi olmayan guc ve fetih dusleri icinde mutlu mesut yasarlar s 132 Orwell e gore haber yapilan felaketler hakkindaki belirsizlikler Agustos 1944 Varsova ayaklanmasi hakkindaki dogrular ve yanlislar nelerdi Polonya daki gaz firinlari hakkinda soylenenler dogru mu cilginca birtakim inanclara kapilmayi daha kolay hale getiriyor Hicbir sey hicbir zaman tam olarak kanitlanmadigi ya da curutulmedigi icin en asikar bir olay bile futursuzca inkar edilebiliyor sovenist cogu kez gercek dunyada neler olup bittigine karsi bir bakima kayitsizdir Istikrarsiz konusunda Orwell sovenizmin cesitli sekillerde ironik hale gelebilecegini dusunur Sovenist gruplarin saygi duydugu liderlerin bircogu yucelttikleri ulkeye ait bile olmayip tamamen yabancilardir Daha sik olarak milliyetin supheli oldugu cevre bolgelerden gelirler Ornegin Stalin Gurcu Hitler Avusturyali idi fakat her ikisi de sirasiyla Rusya da ve Almanya da putlastirildi Orwell e gore gerceklere kayitsizlik benzer gercekler arasindaki benzerlikleri gormeme gucu demek olup tum sovenistlerin ortak bir ozelligidir Sovenizmin insanlari gercek dunyadaki olgulari algilamaktan nasil alikoydugunu anlatir Iskence rehineler zorla calistirma toplu sinir disi etmeler yargisiz hapis sahtecilik suikast sivillerin bombalanmasi gibi eylemlerin hepsi iyi ya da kotu kavramiyla alakasiz gorulur ve soz konusu mezalimi bizim taraf yaptiginda buna hic karsi cikilmaz Bazi sovenistler bu tur eylemleri savunma zahmetine bile girerek ve bunu destekleyecek argumanlar ararlar Orwell News Chronicle dergisinin Almanlar tarafindan asilan Ruslarin resimlerini Almanlarin insani soke edici barbarligi olarak yayinladiktan birkac yil sonra Ruslar tarafindan asilan Almanlarin cok benzer fotograflarini tasvip edici sekilde yayinlamasini buna bir ornek olarak gosterir Bir baska benzer olay Paris te bir guruh tarafindan yari ciplak haldeki kadinlarin Nazilerle is birligi yaptiklari icin taciz edilmelerinin fotograflarinin baska bir gazete tarafindan tasvip edici bir edayla yayinlanmasidir Oysa soz konusu fotograflar savas oncesi yillarda Berlin de Nazi guruhlar tarafindan taciz edilen Yahudilerin goruntulerine cok benzemektedir Ek okumalarJulien Benda nin 1927 yilinda yayinlanan ve Sovenizm Uzerine Notlar daki konularin cogunun ele alindigi La Trahison Des Clercs adli kitabi Gregory Claeys Orwell s Notes on Nationalism and Nineteen Eighty Four Thomas Horan editor Critical Insights Nineteen Eighty Four The Salem Press 2016 s 71 82 Ayrica bakinizDis baglantilarNotes on Nationalism 25 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Denemenin Gutenberg Avustralya web sitesindeki Ingilizce asli Notes on Nationalism 18 Temmuz 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde Denemenin Orwell Vakfi web sitesindeki Ingilizce asli KaynakcaOrwell George Subat 2024 Sovenizm Uzerine Notlar Totalitarizm Uzerine Liberte Yayinlari s 117 143 ISBN 978 605 9823 55 5 Orwell 2021 s 117 118 Orwell 2021 s 119 Orwell 2021 s 118 119 Orwell 2021 s 120 Orwell 2021 s 129 a b Orwell 2021 s 131 Orwell 2021 s 128 Orwell 2021 s 125