Seyyid İbrahim Reisülsedati (Farsça: سید ابراهیم رئیسالساداتی) yaygın olarak bilinen adıyla İbrahim Reisi (Farsça: ابراهیم رئیسی; 14 Aralık 1960 - 19 Mayıs 2024), İranlı muhafazakâr politikacı, hukukçu ve İran'ın eski cumhurbaşkanıydı. İlkeci ve Müslüman bir hukukçu olarak 2021 seçimlerinden sonra cumhurbaşkanı olmuştu. 19 Mayıs 2024 tarihinde, Azerbaycan sınırındaki Culfa kasabasına yakın bir bölgede geçirdiği helikopter kazasında ölmüştür.
Hüccetülislam Seyyid İbrahim Reisi ابراهیم رئیسی | |
---|---|
2024'te Reisi | |
8. İran Cumhurbaşkanı | |
Görev süresi 3 Ağustos 2021 - 19 Mayıs 2024 | |
Yüce Lider | Ali Hamenei |
Yardımcı | Muhammed Muhbir |
Yerine geldiği | Hasan Ruhani |
Yerine gelen | Muhammed Muhbir (vekâleten) |
7. İran Yargı Erki Başkanı | |
Görev süresi 7 Mart 2019 - 1 Temmuz 2021 | |
Dinî Lider | Ali Hamenei |
Yerine geldiği | Sadık Laricani |
Yerine gelen | |
Düzenin Maslahatını Teşhis Konseyi Üyesi | |
Görev süresi 14 Ağustos 2017 - 7 Mart 2019 | |
Başkan | Mahmud Haşemi Şahrudi Sadık Laricani |
Dinî Lider | Ali Hamenei |
İran Başsavcısı | |
Görev süresi 23 Ağustos 2014 - 1 Nisan 2016 | |
Atayan | Sadık Laricani |
Yerine geldiği | Gulam Hüseyin Muhsini-Ejei |
Yerine gelen | Muhammed Montazeri |
Uzmanlar Meclisi Üyesi | |
Görev süresi 24 Mayıs 2016 - 19 Mayıs 2024 | |
Çoğunluk | 325.139 (%80) |
Seçim bölgesi | Güney Horasan |
Görev süresi 20 Şubat 2007 - 21 Mayıs 2016 | |
Çoğunluk | 200.906 (%69) |
Seçim bölgesi | Güney Horasan |
2. İran Yargı Erki Başkan Yardımcısı | |
Görev süresi 27 Temmuz 2004 - 23 Ağustos 2014 | |
Başkan | Mahmud Haşemi Şahrudi Sadık Laricani |
Yerine geldiği | Muhammed Hadi Marvi |
Yerine gelen | Gulam Hüseyin Muhsini-Ejei |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | Seyyid İbrahim Reisülsedati 14 Aralık 1960 Meşhed, Pehlevî İranı |
Ölüm | 19 Mayıs 2024 (63 yaşında) Uzi, Doğu Azerbaycan, İran |
Ölüm nedeni | Helikopter kazası |
Vatandaşlığı | İran |
Partisi | Muharip Din Adamları Derneği |
Diğer siyasi bağlantıları | İslami Cumhuriyet Partisi (1987'ye kadar) |
Evlilik(ler) | Cemile Alemülhüda (e. 1983; ö. 2024) |
Bitirdiği okul | Şehid Mutahhari Üniversitesi Kum Havzası |
Mesleği | Siyasetçi · kadı |
Dini | Şii İslam |
İmzası | |
Resmî site | Resmî sitesi |
Takma adı | Tahran Kasabı |
Reisi, İran yargı sisteminde 2004-2014 yılları arasında Başsavcı Yardımcılığı, 2014-2016 yılları arasında Başsavcılık ve 2019-2021 yılları arasında Başyargıçlık gibi çeşitli görevlerde bulundu. Ayrıca 1980'lerde ve 1990'larda Tahran Savcısı ve Savcı Yardımcısı olarak görev yaptı. 2016'dan 2019'a kadar bir bonyad olan Astan Quds Razavi'nin Vasisi ve Başkanı oldu. Güney Horasan Eyaleti'nden Uzmanlar Meclisi üyesidir ve ilk kez 2006 seçimlerinde bu göreve seçildi. Meşhed Cuma Namazı Hatibi ve İmam Rıza Türbesi Büyük İmamı Ahmed Alamolhoda'nın damadıdır.
Reisi, 2017 yılında muhafazakâr İslam Devrimi Güçleri Halk Cephesi'nin adayı olarak cumhurbaşkanlığına adaylığını koydu ve %57'ye %38,3 oyla ılımlı mevcut cumhurbaşkanı Hasan Ruhani'ye karşı kaybetti. Sıklıkla "Tahran Kasabı" olarak anılan İbrahim Reisi, 1988 yılında İran'da binlerce siyasi mahkûmun idam edilmesinden sorumlu olan ve bu nedenle "ölüm komitesi" olarak adlandırılan kovuşturma komitesindeki dört kişiden biriydi. ABD Yabancı Varlıklar Kontrol Ofisi tarafından 13876 sayılı Yürütme Emri uyarınca yaptırım uygulanmaktadır. Uluslararası insan hakları örgütleri ve Birleşmiş Milletler özel raportörleri tarafından insanlığa karşı suç işlemekle itham edilmektedir.
Reisi, 2021'de oyların %62,9'unu alarak Hasan Ruhani'nin yerine ikinci kez cumhurbaşkanlığına aday oldu. Birçok gözlemciye göre 2021 İran cumhurbaşkanlığı seçimlerine Ali Hamenei'nin müttefiki olarak görülen Reisi lehine hile karıştırıldı. Reisi genellikle Hamanei'nin yerine Dini Lider olarak geçecek isim olarak görülmektedir. İran siyasetinde sertlik yanlısı olarak kabul edilen Reisi'nin cumhurbaşkanlığı döneminde ABD ile Kapsamlı Ortak Eylem Planı (KOEP) müzakereleri çıkmaza girdi ve 16 Eylül'de Mehsa Emini'nin ölümüyle tetiklenen 2022 sonlarında ülke genelinde geniş çaplı protestolar yaşandı. Reisi döneminde İran, uranyum zenginleştirme faaliyetlerini yoğunlaştırdı, uluslararası denetimleri engelledi ve Ukrayna'yı işgal eden Rusya'ya destek verdi. Ayrıca İran, Gazze çatışması sırasında İsrail'e füze ve insansız hava aracı saldırısı düzenledi ve Hizbullah ve Husi hareketi gibi vekil grupları silahlandırmaya devam etti.
İlk yılları ve eğitimi
İbrahim Reisi, 14 Aralık 1960 tarihinde Meşhed'in Noghan bölgesinde din adamı bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Babası Seyid Hacı, o 5 yaşındayken öldü. Reisi, soy olarak Hüseyin ibn Ali (Hüseyni) Seyyidlerindendir ve Ali ibn Hüseyin Zeynel Abidin Seyyidlerine bağlıdır.
Reisi, ilk eğitimini "Cevadiye Okulu"nda aldı ve daha sonra Havza'da İslami ilahiyat okulunda okudu. 1975 yılında Kum Ruhban Okulu'ndaki eğitimine devam etmek için "Ayetullah Boroujerdi Okulu"na gitti. Motahari Üniversitesi'nden özel hukuk alanında doktora derecesi aldığını iddia etmektedir; ancak bu tartışmalıdır.
Yargıçlık kariyeri
İlk görevleri
1981 yılında Kerec savcılığına atandı. Daha sonra Hemedan Savcısı olarak atandı ve her iki görevi birlikte yürüttü. Birbirinden 300 km'den daha uzak iki şehirde aynı anda faaliyet gösterdi. Dört ay sonra Hemedan Eyaleti Savcısı olarak atandı.
Tahran savcı yardımcısı
1985'te Tahran Savcı Yardımcılığına atandı ve başkente taşındı. Üç yıl sonra, 1988'in başlarında Ruhullah Humeyni'nin dikkatini çekti ve Luristan, Simnan ve Kirmanşah gibi bazı vilayetlerdeki hukuki sorunları ele almak için Ruhullah Humeyni'den yargıdan bağımsız özel hükümler aldı.
1988 infazları
Hüseyin Ali Muntazeri, Reisi'yi 1988 yılında İranlı siyasi mahkûmların idam edilmesine karışan dört kişiden biri olarak adlandırdı. Diğer kişiler Morteza Eshraghi (Tahran Savcısı), Hossein-Ali Nayeri (Yargıç) ve Mostafa Pourmohammadi (Evin'deki MOI temsilcisi) idi. İlk iki kişinin isimleri Humeyni'nin emrinde geçmektedir. Pourmohammadi, infazlardaki rolünü reddetti ancak Reisi, konuyla ilgili bir açıklama yapmadı. Bu savcılık komitesi binlerce infaza karıştığı için gayri resmi olarak 'ölüm komitesi' olarak adlandırılmaktadır.
1988 İranlı siyasi mahkûmların infazı, 19 Temmuz 1988'de başlayan ve yaklaşık beş ay süren, İran genelinde devlet destekli bir dizi siyasi mahkûm infazıdır. Öldürülenlerin çoğunluğu İran Halkın Mücahitleri'nin destekçileriydi, ancak Fedailer ve İran Tudeh Partisi (Komünist Parti) de dahil olmak üzere diğer sol grupların destekçileri de idam edildi.Uluslararası Af Örgütü'ne göre "binlerce siyasi muhalif, İran'ın ülke genelindeki gözaltı tesislerinde sistematik olarak zorla kaybedilmeye maruz bırakıldı ve İran Dini Lideri tarafından verilen ve ülke genelindeki cezaevlerinde uygulanan bir emir uyarınca yargısız infaz edildi. Bu süre zarfında öldürülenlerin birçoğu bu süreçte işkence ve diğer zalimane, insanlık dışı veya aşağılayıcı muamele veya cezalara maruz kalmıştır."
Cinayetler, hem kapsamı hem de örtbas edilmesi bakımından modern İran tarihinde emsali olmayan bir siyasi tasfiye olarak nitelendirildi. Ancak idam edilen mahkûmların kesin sayısı tartışma konusu olmaya devam etmektedir. Uluslararası Af Örgütü düzinelerce mahkûm yakınıyla görüştükten sonra bu sayıyı binlerle ifade ederken, dönemin Dini Lideri Ruhullah Humeyni'nin yardımcısı Hüseyin Ali Muntazeri, anılarında bu sayıyı 2.800 ila 3.800 arasında vermektedir, ancak alternatif bir tahmine göre bu sayı 30.000'i aşmaktadır. Sayının çokluğu nedeniyle mahkûmlar altışarlı gruplar halinde forkliftlere yükleniyor ve yarım saatlik aralıklarla vinçlere asılıyordu.
Üst düzey görevler
Humeyni'nin ölümünden ve Ali Hamenei'nin yeni Dini Lider olarak seçilmesinden sonra Reisi, yeni atanan Başsavcı Muhammed Yezdi tarafından Tahran savcısı olarak görevlendirildi. Bu görevi 1989'dan 1994'e kadar beş yıl boyunca sürdürdü. 1994 yılında Genel Teftiş Bürosu'nun başına getirildi.
Reisi, 2004 yılından 2014 yılına kadar İran Başyargıcı Mahmud Haşimi Şahrudi tarafından atandığı İran Başyargıcı Birinci Yardımcısı olarak görev yaptı. Sadık Laricani'nin ilk dönem başyargıçlığı sırasında da görevini sürdürdü. Daha sonra 2014 yılında İran Başsavcısı olarak atandı ve Astan Quds Razavi'nin Başkanı olmak için istifa ettiği 2016 yılına kadar bu görevi sürdürdü. Ayrıca 2012-2021 yılları arasında Dini Lider Seyyid Ali Hamenei'nin emriyle Özel Ruhani Mahkeme savcısı olarak görev yaptı.
Cumhurbaşkanlığı
2021 cumhurbaşkanlığı seçimi
2021'de Reisi, cumhurbaşkanlığı için tekrar aday oldu ve seçimi kazandı. Seçimlere katılım oranı %48,8 oldu ve oyların %63'ü Reisi'ye gitti. Kullanılan 28,9 milyon oydan yaklaşık 3,7 milyonu, muhtemelen boş veya geçersiz protesto oyları olduğu için sayılmadı. Pek çok gözlemciye göre 2021 İran cumhurbaşkanlığı seçimlerine Reisi lehine hile karıştırıldı.
40'ı kadın olmak üzere 600'e yakın adayın kayıt yaptırdığı seçimde, 7 erkek aday seçimden bir ay önce Muhafız Konseyi'ndeki 12 hukukçu ve ilahiyatçı (adayların geçerliliğine ilişkin son kararı 'adayların niteliklerinin' gücüne dayanarak veren, seçilmemiş bir organ) tarafından onaylandı. Bu yedi adaydan üçü daha sonra oy verme gününden önce çekildi. The Economist'e göre, reformcu aday Muhsin Mehralizade çekilmeden önce, bir adaylar TV tartışması sırasında iktidardaki din adamlarının "güneşi, ayı ve gökleri belirli bir kişiyi cumhurbaşkanı yapmak için" hizaladığını söyleyerek oylamanın kesin bir sonuç olacağını ima etti. Adaylığı yasaklananlar arasında yer alan eski cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad da bir video mesajında oy kullanmayacağını açıkladı ve "Bu günahın bir parçası olmak istemiyorum." dedi.
Görev süresi
Reisi, 3 Ağustos 2021 tarihinde Dini Lider Ali Hamenei tarafından yayınlanan bir kararname ile İran'ın görevdeki cumhurbaşkanı olarak atandı. Reisi yemin töreninde yaptığı konuşmada, hükûmetinin ABD tarafından İran'a uygulanan yaptırımları kaldırmaya çalışacağını, ancak ekonominin nasıl yönetileceğinin yabancılar tarafından dikte edilmesine izin vermeyeceklerini söyledi. Reisi, 5 Ağustos'ta hem İran'dan hem de diğer ülkelerden yaklaşık 260 yetkilinin katıldığı bir törenle İslamî Şûra Meclisi önünde yemin etti. Konuşmasında İran'ın aslında Orta Doğu'nun istikrara kavuşmasından sorumlu olduğunu, İran'a yönelik yabancı baskılara direneceğini ancak özellikle İran'ın komşularıyla olmak üzere dış ilişkilerini genişleteceğini, Amerikan yaptırımlarının kaldırılmasına yönelik her türlü diplomatik hamleyi destekleme sözü verdiğini ve İran'ın nükleer programının sadece barışçıl amaçlar için olduğunu belirtti. Ayrıca İranlıların yaşam kalitesini arttırmaya çalışacağı ve insan haklarını savunacağı sözünü verdi.
5 Eylül'de Reisi, İmam Sadık Üniversitesi eski İslami eğitim ve yönetim dekanı Meysam Latifi'yi Cumhurbaşkanı Yardımcısı ve İdari ve İstihdam İşleri Teşkilatı Başkanı olarak atarken, Sowlat Mortazavi de İdari İşlerden Sorumlu Cumhurbaşkanı Yardımcısı ve Cumhurbaşkanlığı İdaresi Başkanı olarak atandı. Ayrıca eski Yönetim ve Planlama Teşkilatı Başkanı Farhad Rahbar da Cumhurbaşkanı'nın Ekonomik İşlerden Sorumlu Yardımcısı olarak atandı. Amir-Hossein Ghazizadeh Hashemi 12 Eylül'de Başkan Yardımcısı ve Şehit ve Gazi İşleri Vakfı Başkanı olarak atandı.
Bu arada COVID-19 aşısı ithalatı da Reisi'nin göreve gelmesinden bu yana artış gösterdi; İran'ın Şehrivar ayında 30 milyon dozdan fazla aşı ithal edilirken, bu rakam Şubat 2021'den bu yana ithal edilen aşı miktarından daha fazla oldu; Raisi'nin yemin ettiği Mordad ayında ise 13,4 milyon aşı ithal edildi. Dışişleri Bakanlığı, 19 Eylül'de 60 milyon aşının daha ithal edildiğini duyurdu.Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nun 76. oturumu öncesinde 21 Eylül'de önceden kaydedilmiş bir konuşma yapan Reisi, İran'ın nükleer programına ilişkin görüşmelere yeniden başlamak istediğini belirtti. Ayrıca ABD'nin hegemonyasının tüm dünyada reddedildiğini belirtti ve İran'a yönelik yaptırımlarını adaletsizlik olarak eleştirdi.
17 Eylül 2022'de Mehsa Emini'nin ölümünün ardından protestolar patlak verdi ve huzursuzluk tüm ülkeye yayıldı. Cumhurbaşkanı Reisi, cinayeti soruşturmak üzere bir komisyon kurma sözü verdi ancak bu durum protestoları etkilemedi çünkü kolluk kuvvetlerinin kontrol edilemeyen ayaklanmalar nedeniyle küçük şehirlerden çekildiği iddia edildi.
Siyasi görüşleri
Reisi, İran siyasetinde yaygın olarak sertlik yanlısı olarak görülmektedir. Cinsiyet ayrımcılığını güçlü bir şekilde desteklemektedir. Tahran Belediyesi'nde planlanan cinsiyet ayrımı hakkında 2014 yılında verdiği bir röportajda "Bence bu iyi bir hamle çünkü kadınların çoğunluğu tamamen rahat bir ortamda daha iyi iş çıkarıyor ve uyum gerekli" dedi. Reisi aynı zamanda üniversitelerin İslamileştirilmesi, internetin gözden geçirilmesi ve Batı kültürüne sansür uygulanmasının da destekçisidir. Reisi, ekonomik yaptırımları bir fırsat olarak gördüğünü iddia etmektedir.Şeriatın çok katı bir yorumuna dayanan hırsızların ellerinin kesilmesinin "onurlarımızdan" biri olduğunu ve bu tür cezaların şu anla sınırlı kalmayacağını ve gelecekte de devam edeceğini söyledi.1988'de İran'da siyasi mahkumların toplu olarak idam edilmesindeki rolü nedeniyle onurlandırılması ve kendisine saygı duyulması gerektiğini söyledi.
Reisi, Kasım 2019'da ABD Dışişleri Bakanlığı tarafından insan hakları ihlalleri iddiaları nedeniyle yaptırım uygulanan dokuz İranlı yetkiliden biridir. Halihazırda ABD Yabancı Varlıklar Kontrol Ofisi tarafından 13876 sayılı Yürütme Emri uyarınca yaptırım uygulanmaktadır. Uluslararası insan hakları örgütleri ve Birleşmiş Milletler özel raportörleri tarafından insanlığa karşı suç işlemekle itham edilmektedir.İskoçya'daki 2021 Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansına katılması halinde Reisi'nin insanlığa karşı suçlardan tutuklanması için resmî bir talepte bulunuldu.
Ekonomi
2017'de Reisi, "Direniş ekonomisinin harekete geçirilmesini ülkedeki yoksulluk ve yoksunluğu sona erdirmenin tek yolu olarak görüyorum" dedi. "Sonunda yabancı markalara fayda sağlayacak" ticari perakende yerine tarım sektörünün geliştirilmesini desteklemektedir.
2017 yılında, yolsuzlukla mücadele etmek ve altı milyon istihdam yaratmak amacıyla şu anda vatandaş başına 450.000 Rls olan aylık devlet yardımlarını üç katına çıkarma sözü verdi. Reisi, İran'a yönelik yaptırımlar hakkında şunları söyledi: "Yaptırımlar ekonomik güçlenme için bir fırsat olarak görülmeli ve yetersiz kalmak yerine kendimizi güçlendirmeliyiz."
Reisi yaptırımların kaldırılması konusuyla ilgili olarak şunları söyledi; "göreve gelen (seçilecek) her hükûmet baskıcı yaptırımları kaldırmalı ve bu ciddi bir şekilde takip edilmeli; yaptırımların etkisizleştirilmesi gündemde olmalı ve ekonomiyi şartlandırmamalıyız; ne korona ne sel ne de yaptırımların bir etkisi olmalı."
Kadın hakları
Devlet medyasına konuşan Reisi, "hiç kimsenin kız çocuklarının ve kadınların özgürlük ve haklarını ihlal etmeye hakkı olmadığını" ve "kadınların rolü olmadan kültür ve ekonomi hakkında konuşmanın eksik olduğunu" söyledi. "Kadın haklarının Allah vergisi olduğunu ve hükümetin bu hakkı kaybetmemekle kalmayıp gelişmesi için gerekli koşulları da yaratması gerektiğini" vurgulayan Reisi, "Pek çok alanda kadın rolünün boş olduğunu ve kadınların yetenek, yaratıcılık, inisiyatif ve yenilikçiliklerinden çokça yararlanılabileceğini" ifade etti.
Reisi, İran'da kadınlar için daha katı başörtüsü kısıtlamaları getiren emirleri imzaladı.
LGBT hakları
Reisi, eşcinsellik hakkında ayrımcı açıklamalarda bulunarak eşcinsel ilişkileri "vahşet" olarak nitelendirdi. İran İnsan Hakları Merkezi, bu tür söylemlerin ülkedeki LGBTQ+ bireylere yönelik önyargı ve şiddeti arttırdığını ileri sürmektedir.
Helikopter kazası ve ölümü
19 Mayıs 2024'te Reisi, Azerbaycan cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile yaptığı baraj açılışı ziyaretinden sonra İran'a dönerken İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emirabdullahiyan'ın da içinde bulunduğu ABD menşeili 1994 yılında üretilmiş Bell 212 model helikopter Azerbaycan sınırındaki Culfa ili yakınlarında bir kazaya karıştı.
İran, kaza yerini tespit etmek için devletin bütün imkanlarının kullanıldığı açıklasa da coğrafi şartlar ve kötü hava koşulları sebebiyle kazanın olduğu yere ulaşamadı. Bunun üzerine İran, Türkiye'den gece görüşü optiklerine sahip araçlar hususunda yardım istedi. Türkiye Millî Savunma Bakanlığı, arama-kurtarma çalışmaları için bir adet Cougar tipi helikopter ve bir adet Bayraktar Akıncı İHA görevlendirildiği açıkladı. Saat 23.30'da Batman'dan kalkış yapan Akıncı, 00.45'te kaza bölgesine ulaştı ve 02.36'da enkazın tam koordinatlarını tespit edip İran makamlarına bildirdi.
20 Mayıs sabahına doğru enkaza ulaşan İranlı yetkililer, düşen helikopterden kimsenin kurtulamadığını açıkladı. Helikopterde Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi, Dışişleri Bakanı Emirabdullahiya, Tebriz Valisi Malik Rahmeti ve İran lideri Ali Hameney'in Tebriz Temsilcisi Muhammed Ali Al-i Haşim bulunuyordu.
Kazada hayatını kaybedenlerin cenaze törenleri, 21 Mayıs'ta Tebriz'de başladı. İçişleri Bakanı Ahmed Vahidi'nin yaptığı konuşma sonrası naaşlar öncelikle Tahran'a, ardından da Kum şehrine götürüldü. Reisi'nin naaşı 23 Mayıs'ta Bircend'e götürülecek ve aynı gün memleketi Meşhed'de İmam Rıza Türbesi'ne defnedildi.
Reisi'nin hayatını kaybetmesi üzerine Bangladeş, Küba, Hindistan, Lübnan, Pakistan, Sri Lanka, Suriye ve Türkiye'de yas günü ilan edildi.İngiltere Güvenlikten Sorumlu Devlet Bakanı , Reisi'nin "yasını tutmayacağını" söyledi ve "rejiminin kendi ülkesinde binlerce kişiyi öldürdüğünü ve burada, Britanya'da ve Avrupa genelinde insanları hedef aldığını" ekledi.Amerika Birleşik Devletleri Ulusal Güvenlik Konseyi sözcüsü John Kirby, Reisi'yi "elleri çok kana bulanmış bir adam" olarak tanımladı.İsrail, Reisi için bir dakikalık saygı duruşunda bulunan Birleşmiş Milletleri eleştirerek bunu "rezalet" olarak nitelendirdi. Sürgündeki muhalif İran Halkın Mücahitleri Örgütü'nün lideri Meryem Recavi, Reisi'nin mirasının 1988'de İranlı siyasi mahkumların infazındaki rolüyle belirlendiğini söyledi ve kazayı "mollaların Yüce Meclisi'ne devasa ve onarılamaz bir stratejik darbe" olarak nitelendirdi. Lider Ali Hamaney ve tüm rejim", liderliği içinde "bir dizi yansıma ve krizi" tetikleyecekti. Tutuklu aktivist ve Nobel ödüllü Nergis Muhammedi'nin eşi Taghi Rahmani, Reisi'nin ölümünün Hamaney yönetimindeki İran liderliğini yapısal olarak değiştirmeyeceğini söyledi.
Kişisel yaşamı
Reisi, Meşhed Cuma Namazı İmamı Ahmad Alamolhoda'nın kızı Jamileh Alamolhoda ile evliydi. Tahran'daki Shahid Beheshti Üniversitesi'nde doçent ve üniversitenin Bilim ve Teknoloji Temel Araştırmalar Enstitüsü'nün başkanıydı. İki kızları ve iki torunları vardı. Kızlarından biri Şerif Üniversitesi'nde, diğeri ise Tahran Üniversitesi'nde okudu.
Seçimler tarihi
Yıl | Seçim | Seçim sonuçları | Durum | |
---|---|---|---|---|
Oylar | % | |||
2006 | Uzmanlar Meclisi | 200.906 | 68,6 (#1) | Kazandı |
2016 | Uzmanlar Meclisi | 325.139 | 80,0 (#1) | Kazandı |
2017 | Cumhurbaşkanlığı | 15.835.794 | 38,28 (#2) | Kaybetti |
2021 | Cumhurbaşkanlığı | 18.021.945 | 62,90 (#1) | Kazandı |
2024 | Uzmanlar Meclisi | 275.463 | 82,57 (#1) | Kazandı |
Kaynakça
- ^ . raisi.ir. 24 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "رئیسی چند کلاس سواد دارد؟". اقتصادنیوز. 24 Haziran 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Temmuz 2021.
- ^ . BBC News فارسی. 17 Mayıs 2014. 27 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b c d "زندگینامه حجتالاسلام و المسلمین سیدابراهیم رئیسی" (Farsça). Official Website of Seyyed Ebrahim Raisi. 23 Mart 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Nisan 2017.
- ^ "I24NEWS". 15 Eylül 2023. 28 Eylül 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Eylül 2023.
- ^ "Iran's president, foreign minister and others found dead at helicopter crash site, state media says". AP News (İngilizce). 20 Mayıs 2024. 20 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Mayıs 2024.
- ^ "Reisi'nin internet sitesinden resmi ölüm haberi". 20 Mayıs 2024. 20 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Mayıs 2024.
- ^ Maziar Motamedi (19 Haziran 2021). "Hardliner Ebrahim Raisi declared Iran's new president". Aljazeera English. 1 Eylül 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Haziran 2021.
- ^ . 15 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2017.
- ^ . 16 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2016.
- ^ a b "تولیت جدید آستان قدس رضوی را بهتر بشناسیم + سوابق کامل - تسنیم". خبرگزاری تسنیم | Tasnim (Farsça). 29 Haziran 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Mayıs 2024.
- ^ . 8 Mart 2016. 8 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2017.
- ^ . 3 Mart 2017. 24 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2017.
- ^ (PDF). Amnesty International. 15 Aralık 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2018.
- ^ . BBC Persian. 7 Mart 2017. 8 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2017.
- ^ Abrahamian, Ervand (4 Mayıs 2017). . Center for Human Rights in Iran. 5 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mayıs 2017.
- ^ Abrahamian, Ervand (1999). Tortured Confessions. University of California Press. ss. 210. ISBN .
- ^ . Abdorrahman Boroumand Center (İngilizce). 1 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2021.
- ^ . iranhr.net (İngilizce). 3 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2021.
- ^ Akhlaghi, Reza (14 Haziran 2013). . Foreign Policy Blog. 18 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2017.
- ^ . Iran News Update. 5 Mayıs 2017. 9 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2017.
- ^ . Center for Human Rights in Iran. 7 Eylül 2016. 26 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2017.
- ^ . National Council of Resistance of Iran. 8 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2017.
- ^ . 24 Eylül 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Abrahamian, Ervand, Tortured Confessions, University of California Press, 1999, 209-228
- ^ (PDF). 15 Aralık 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2018.
- ^ Abrahamian, Ervand (1999). . Berkeley: University of California Press. s. 210. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2013.
- ^ von Schwerin, Ulrich (2015). The Dissident Mullah: Ayatollah Montazeri and the Struggle for Reform in Revolutionary Iran. I.B.Tauris. ISBN .
- ^ Lamb, Christina (4 Şubat 2001). . The Daily Telegraph. 1 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2017.
- ^ The World's Most Notorious Dictators.
- ^ . 2014. 8 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2017.
- ^ Harkov, Lahav (20 Haziran 2021). . The Jerusalem Post. 20 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2021.
- ^ a b Yee, Vivian (19 Haziran 2021). . NYT. 20 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2021.
- ^ . CBS News. 19 Haziran 2021. 19 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ekim 2021.
- ^ a b . The Economist. 19 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ekim 2021.
- ^ . BBC News. 19 Haziran 2021. 20 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2021.
- ^ . Agence France-Presse. The Australian. 3 Ağustos 2021. 5 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2021.
- ^ Motamedi, Maziar (5 Ağustos 2021). . Al Jazeera. 6 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2021.
- ^ [Who is Meysam Latifi, the new head of the employment affairs organization of the country?]. Eghtesad Online (Farsça). 7 Eylül 2021. 19 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2021.
- ^ [Sowlat Mortazavi was made the executive vice president]. Donya-e-Eqtesad (Farsça). 6 Eylül 2021. 19 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2021.
- ^ [Farhad Rahbar was appointed as the President's Economic Assistant]. Donya-e-Eqtesad (Farsça). 6 Eylül 2021. 19 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2021.
- ^ [Ghazizadeh Hashemi took office in the government]. Donya-e-Eqtesad (Farsça). 12 Eylül 2021. 19 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Eylül 2021.
- ^ Motamedi, Maziar (22 Eylül 2021). . Al Jazeera. 22 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Eylül 2021.
- ^ Hafezi, Parisa (21 Eylül 2021). Adler, Leslie; Osterman, Cynthia (Ed.). . Reuters. 22 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Eylül 2021. r eksik
|soyadı1=
() - ^ فردا, رادیو (19 Eylül 2022). . رادیو فردا. 18 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Eylül 2022.
- ^ . 22 Eylül 2022. 24 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Eylül 2022.
- ^ . 2014. 9 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mayıs 2017.
- ^ . 8 Mayıs 2017. 13 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mayıs 2017.
- ^ . 10 Mayıs 2017. 19 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mayıs 2017.
- ^ . 11 Mayıs 2017. 12 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mayıs 2017.
- ^ . 12 Mayıs 2017. 14 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mayıs 2017.
- ^ نیوز, اخبار روز ایران و جهان | آفتاب (26 Ekim 2010). . fa (Farsça). 19 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2021.
- ^ . BBC News فارسی (Farsça). 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2021.
- ^ فردا, رادیو (21 Haziran 2021). . رادیو فردا (Farsça). 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2021.
- ^ . 3 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ekim 2020.
- ^ . home.treasury.gov. 18 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2021.
- ^ . RSF (İngilizce). 18 Mart 2019. 6 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2021.
- ^ Golnaz Esfandiari (7 Nisan 2017), , Radio Free Europe/Radio Liberty, 24 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 22 Nisan 2017
- ^ Najmeh Bozorgmehr (14 Nisan 2017), , Financial Times, 23 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 22 Nisan 2017
- ^ Najmeh Bozorgmehr (26 Nisan 2017), , Financial Times, 30 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 27 Nisan 2017
- ^ . ایسنا (Farsça). 10 Mayıs 2017. 13 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2024.
- ^ "وعده ابراهیم رئیسی برای رفع تحریم ها". روزنامه دنیای اقتصاد (Farsça). 20 Mayıs 2024. 24 Haziran 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Mayıs 2024.
- ^ "Raisi: No one has the right to violate the freedom and rights of girls and women". Tasnim News Agency (Iranian). Erişim tarihi: 2 Temmuz 2021.
- ^ . IRNA News Agency (Iranian). 14 Haziran 2021. 20 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2021.
- ^ "Iranian President Signs Decree Further Restricting How Women Can Dress". Radio Free Europe. 15 Ağustos 2022. 18 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Mayıs 2024.
- ^ Weinthal, Benjamin (25 Ağustos 2021). . The Jerusalem Post (İngilizce). 19 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . AP News (İngilizce). 19 Mayıs 2024. 19 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2024.
- ^ "The death of Iran's president would spark a high-stakes power struggle". The Economist. 19 Mayıs 2024. ISSN 0013-0613. 19 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Mayıs 2024.
- ^ "MSB, İran'daki helikopter kazasıyla ilgili Akıncı İHA ve gece görüş kabiliyetli Cougar tipi helikopter görevlendirdi". www.aa.com.tr. 22 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Mayıs 2024.
- ^ "Cumhurbaşkanı Reisi ve heyetini taşırken kazaya uğrayan helikopterin yerinin tespit edildiği bildirildi". www.aa.com.tr. 22 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Mayıs 2024.
- ^ "İran Cumhurbaşkanı Reisi ile Dışişleri Bakanı Abdullahiyan, helikopter kazasında hayatını kaybetti". www.aa.com.tr. 22 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Mayıs 2024.
- ^ "Thousands mourn Iran's Raisi in Tabriz procession after helicopter crash". Al Jazeera (İngilizce). 21 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Mayıs 2024.
- ^ "İran Cumhurbaşkanı Reisi'nin hayatını kaybetmesinin ardından Ankara'da bayraklar yarıya indirildi". www.aa.com.tr. 21 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Mayıs 2024.
- ^ Wintour, Patrick (20 Mayıs 2024). "No signal from helicopter that crashed killing Iran's president, Turkish minister says". The Guardian. ISSN 0261-3077. 20 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Mayıs 2024.
- ^ "Iran President Had 'Lot Of Blood On His Hands': White House". . Agence France-Presse. 20 Mayıs 2024. 20 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Mayıs 2024.
- ^ "UN Security Council Observes Minute Of Silence For Raisi". Barron's. 20 Mayıs 2024. 21 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Mayıs 2024.
- ^ "Exiled opposition group says Raisi death 'monumental blow' to Iran". France 24. . 20 Mayıs 2024. 20 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Mayıs 2024.
- ^ Parent, Deepa (20 Mayıs 2024). "'People are in no mood to mourn': mixed reactions in Tehran after death of President Ebrahim Reisi". The Guardian. ISSN 0261-3077. 20 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Mayıs 2024.
- ^ . 22 Nisan 2017. 24 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2017.
- ^ . 23 Nisan 2017. 14 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2017.
- ^ . 21 Nisan 2017. 14 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Nisan 2017.
- ^ . www.khabaronline.ir (Farsça). 30 Mayıs 2021. 3 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2021.
- ^ (Farsça). Khavarestan. 27 Şubat 2016. 16 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2017.
- ^ (Farsça). . 8 Haziran 2017. 10 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Haziran 2017.
- ^ . (Farsça). 19 Haziran 2021. 20 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2021.
Siyasi görevi | ||
---|---|---|
Önce gelen: Sadık Laricani | Yargı Erki Başkanı 2019- | Sonra gelen: Görevde |
Önce gelen: | İran'ın Savcı Genel Başkanı 2014-2016 | Sonra gelen: |
Önce gelen: Muhammed Hadi Mervi | 2005-2007 | Sonra gelen: |
Medya görevi | ||
Önce gelen: | 1994-2004 | Sonra gelen: Muhammed Niyazi |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Seyyid Ibrahim Reisulsedati Farsca سید ابراهیم رئیس الساداتی yaygin olarak bilinen adiyla Ibrahim Reisi Farsca ابراهیم رئیسی 14 Aralik 1960 19 Mayis 2024 Iranli muhafazakar politikaci hukukcu ve Iran in eski cumhurbaskaniydi Ilkeci ve Musluman bir hukukcu olarak 2021 secimlerinden sonra cumhurbaskani olmustu 19 Mayis 2024 tarihinde Azerbaycan sinirindaki Culfa kasabasina yakin bir bolgede gecirdigi helikopter kazasinda olmustur Huccetulislam Seyyid Ibrahim Reisi ابراهیم رئیسی2024 te Reisi8 Iran CumhurbaskaniGorev suresi 3 Agustos 2021 19 Mayis 2024Yuce Lider Ali HameneiYardimci Muhammed MuhbirYerine geldigi Hasan RuhaniYerine gelen Muhammed Muhbir vekaleten 7 Iran Yargi Erki BaskaniGorev suresi 7 Mart 2019 1 Temmuz 2021Dini Lider Ali HameneiYerine geldigi Sadik LaricaniYerine gelenDuzenin Maslahatini Teshis Konseyi UyesiGorev suresi 14 Agustos 2017 7 Mart 2019Baskan Mahmud Hasemi Sahrudi Sadik LaricaniDini Lider Ali HameneiIran BassavcisiGorev suresi 23 Agustos 2014 1 Nisan 2016Atayan Sadik LaricaniYerine geldigi Gulam Huseyin Muhsini EjeiYerine gelen Muhammed MontazeriUzmanlar Meclisi UyesiGorev suresi 24 Mayis 2016 19 Mayis 2024Cogunluk 325 139 80 Secim bolgesi Guney HorasanGorev suresi 20 Subat 2007 21 Mayis 2016Cogunluk 200 906 69 Secim bolgesi Guney Horasan2 Iran Yargi Erki Baskan YardimcisiGorev suresi 27 Temmuz 2004 23 Agustos 2014Baskan Mahmud Hasemi Sahrudi Sadik LaricaniYerine geldigi Muhammed Hadi MarviYerine gelen Gulam Huseyin Muhsini EjeiKisisel bilgilerDogum Seyyid Ibrahim Reisulsedati 14 Aralik 1960 1960 12 14 Meshed Pehlevi IraniOlum 19 Mayis 2024 63 yasinda Uzi Dogu Azerbaycan IranOlum nedeni Helikopter kazasiVatandasligi IranPartisi Muharip Din Adamlari DernegiDiger siyasi baglantilari Islami Cumhuriyet Partisi 1987 ye kadar Evlilik ler Cemile Alemulhuda e 1983 o 2024 Bitirdigi okul Sehid Mutahhari Universitesi Kum HavzasiMeslegi Siyasetci kadiDini Sii IslamImzasiResmi site Resmi sitesiTakma adi Tahran Kasabi Reisi Iran yargi sisteminde 2004 2014 yillari arasinda Bassavci Yardimciligi 2014 2016 yillari arasinda Bassavcilik ve 2019 2021 yillari arasinda Basyargiclik gibi cesitli gorevlerde bulundu Ayrica 1980 lerde ve 1990 larda Tahran Savcisi ve Savci Yardimcisi olarak gorev yapti 2016 dan 2019 a kadar bir bonyad olan Astan Quds Razavi nin Vasisi ve Baskani oldu Guney Horasan Eyaleti nden Uzmanlar Meclisi uyesidir ve ilk kez 2006 secimlerinde bu goreve secildi Meshed Cuma Namazi Hatibi ve Imam Riza Turbesi Buyuk Imami Ahmed Alamolhoda nin damadidir Reisi 2017 yilinda muhafazakar Islam Devrimi Gucleri Halk Cephesi nin adayi olarak cumhurbaskanligina adayligini koydu ve 57 ye 38 3 oyla ilimli mevcut cumhurbaskani Hasan Ruhani ye karsi kaybetti Siklikla Tahran Kasabi olarak anilan Ibrahim Reisi 1988 yilinda Iran da binlerce siyasi mahkumun idam edilmesinden sorumlu olan ve bu nedenle olum komitesi olarak adlandirilan kovusturma komitesindeki dort kisiden biriydi ABD Yabanci Varliklar Kontrol Ofisi tarafindan 13876 sayili Yurutme Emri uyarinca yaptirim uygulanmaktadir Uluslararasi insan haklari orgutleri ve Birlesmis Milletler ozel raportorleri tarafindan insanliga karsi suc islemekle itham edilmektedir Reisi 2021 de oylarin 62 9 unu alarak Hasan Ruhani nin yerine ikinci kez cumhurbaskanligina aday oldu Bircok gozlemciye gore 2021 Iran cumhurbaskanligi secimlerine Ali Hamenei nin muttefiki olarak gorulen Reisi lehine hile karistirildi Reisi genellikle Hamanei nin yerine Dini Lider olarak gececek isim olarak gorulmektedir Iran siyasetinde sertlik yanlisi olarak kabul edilen Reisi nin cumhurbaskanligi doneminde ABD ile Kapsamli Ortak Eylem Plani KOEP muzakereleri cikmaza girdi ve 16 Eylul de Mehsa Emini nin olumuyle tetiklenen 2022 sonlarinda ulke genelinde genis capli protestolar yasandi Reisi doneminde Iran uranyum zenginlestirme faaliyetlerini yogunlastirdi uluslararasi denetimleri engelledi ve Ukrayna yi isgal eden Rusya ya destek verdi Ayrica Iran Gazze catismasi sirasinda Israil e fuze ve insansiz hava araci saldirisi duzenledi ve Hizbullah ve Husi hareketi gibi vekil gruplari silahlandirmaya devam etti Ilk yillari ve egitimiIbrahim Reisi 14 Aralik 1960 tarihinde Meshed in Noghan bolgesinde din adami bir ailenin cocugu olarak dunyaya geldi Babasi Seyid Haci o 5 yasindayken oldu Reisi soy olarak Huseyin ibn Ali Huseyni Seyyidlerindendir ve Ali ibn Huseyin Zeynel Abidin Seyyidlerine baglidir Reisi ilk egitimini Cevadiye Okulu nda aldi ve daha sonra Havza da Islami ilahiyat okulunda okudu 1975 yilinda Kum Ruhban Okulu ndaki egitimine devam etmek icin Ayetullah Boroujerdi Okulu na gitti Motahari Universitesi nden ozel hukuk alaninda doktora derecesi aldigini iddia etmektedir ancak bu tartismalidir Yargiclik kariyeriIlk gorevleri 1981 yilinda Kerec savciligina atandi Daha sonra Hemedan Savcisi olarak atandi ve her iki gorevi birlikte yuruttu Birbirinden 300 km den daha uzak iki sehirde ayni anda faaliyet gosterdi Dort ay sonra Hemedan Eyaleti Savcisi olarak atandi Tahran savci yardimcisi 1985 te Tahran Savci Yardimciligina atandi ve baskente tasindi Uc yil sonra 1988 in baslarinda Ruhullah Humeyni nin dikkatini cekti ve Luristan Simnan ve Kirmansah gibi bazi vilayetlerdeki hukuki sorunlari ele almak icin Ruhullah Humeyni den yargidan bagimsiz ozel hukumler aldi 1988 infazlari Huseyin Ali Muntazeri Reisi yi 1988 yilinda Iranli siyasi mahkumlarin idam edilmesine karisan dort kisiden biri olarak adlandirdi Diger kisiler Morteza Eshraghi Tahran Savcisi Hossein Ali Nayeri Yargic ve Mostafa Pourmohammadi Evin deki MOI temsilcisi idi Ilk iki kisinin isimleri Humeyni nin emrinde gecmektedir Pourmohammadi infazlardaki rolunu reddetti ancak Reisi konuyla ilgili bir aciklama yapmadi Bu savcilik komitesi binlerce infaza karistigi icin gayri resmi olarak olum komitesi olarak adlandirilmaktadir 1980 lerde Reisi 1988 Iranli siyasi mahkumlarin infazi 19 Temmuz 1988 de baslayan ve yaklasik bes ay suren Iran genelinde devlet destekli bir dizi siyasi mahkum infazidir Oldurulenlerin cogunlugu Iran Halkin Mucahitleri nin destekcileriydi ancak Fedailer ve Iran Tudeh Partisi Komunist Parti de dahil olmak uzere diger sol gruplarin destekcileri de idam edildi Uluslararasi Af Orgutu ne gore binlerce siyasi muhalif Iran in ulke genelindeki gozalti tesislerinde sistematik olarak zorla kaybedilmeye maruz birakildi ve Iran Dini Lideri tarafindan verilen ve ulke genelindeki cezaevlerinde uygulanan bir emir uyarinca yargisiz infaz edildi Bu sure zarfinda oldurulenlerin bircogu bu surecte iskence ve diger zalimane insanlik disi veya asagilayici muamele veya cezalara maruz kalmistir Cinayetler hem kapsami hem de ortbas edilmesi bakimindan modern Iran tarihinde emsali olmayan bir siyasi tasfiye olarak nitelendirildi Ancak idam edilen mahkumlarin kesin sayisi tartisma konusu olmaya devam etmektedir Uluslararasi Af Orgutu duzinelerce mahkum yakiniyla gorustukten sonra bu sayiyi binlerle ifade ederken donemin Dini Lideri Ruhullah Humeyni nin yardimcisi Huseyin Ali Muntazeri anilarinda bu sayiyi 2 800 ila 3 800 arasinda vermektedir ancak alternatif bir tahmine gore bu sayi 30 000 i asmaktadir Sayinin coklugu nedeniyle mahkumlar altisarli gruplar halinde forkliftlere yukleniyor ve yarim saatlik araliklarla vinclere asiliyordu Ust duzey gorevler Humeyni nin olumunden ve Ali Hamenei nin yeni Dini Lider olarak secilmesinden sonra Reisi yeni atanan Bassavci Muhammed Yezdi tarafindan Tahran savcisi olarak gorevlendirildi Bu gorevi 1989 dan 1994 e kadar bes yil boyunca surdurdu 1994 yilinda Genel Teftis Burosu nun basina getirildi Reisi 2004 yilindan 2014 yilina kadar Iran Basyargici Mahmud Hasimi Sahrudi tarafindan atandigi Iran Basyargici Birinci Yardimcisi olarak gorev yapti Sadik Laricani nin ilk donem basyargicligi sirasinda da gorevini surdurdu Daha sonra 2014 yilinda Iran Bassavcisi olarak atandi ve Astan Quds Razavi nin Baskani olmak icin istifa ettigi 2016 yilina kadar bu gorevi surdurdu Ayrica 2012 2021 yillari arasinda Dini Lider Seyyid Ali Hamenei nin emriyle Ozel Ruhani Mahkeme savcisi olarak gorev yapti Cumhurbaskanligi2021 cumhurbaskanligi secimi Reisi 2021 baskanlik secimlerinde oy kullanirken 2021 de Reisi cumhurbaskanligi icin tekrar aday oldu ve secimi kazandi Secimlere katilim orani 48 8 oldu ve oylarin 63 u Reisi ye gitti Kullanilan 28 9 milyon oydan yaklasik 3 7 milyonu muhtemelen bos veya gecersiz protesto oylari oldugu icin sayilmadi Pek cok gozlemciye gore 2021 Iran cumhurbaskanligi secimlerine Reisi lehine hile karistirildi 40 i kadin olmak uzere 600 e yakin adayin kayit yaptirdigi secimde 7 erkek aday secimden bir ay once Muhafiz Konseyi ndeki 12 hukukcu ve ilahiyatci adaylarin gecerliligine iliskin son karari adaylarin niteliklerinin gucune dayanarak veren secilmemis bir organ tarafindan onaylandi Bu yedi adaydan ucu daha sonra oy verme gununden once cekildi The Economist e gore reformcu aday Muhsin Mehralizade cekilmeden once bir adaylar TV tartismasi sirasinda iktidardaki din adamlarinin gunesi ayi ve gokleri belirli bir kisiyi cumhurbaskani yapmak icin hizaladigini soyleyerek oylamanin kesin bir sonuc olacagini ima etti Adayligi yasaklananlar arasinda yer alan eski cumhurbaskani Mahmud Ahmedinejad da bir video mesajinda oy kullanmayacagini acikladi ve Bu gunahin bir parcasi olmak istemiyorum dedi Gorev suresi Raisi COVID 19 salgini sirasinda maske takiyor 2022 Reisi 3 Agustos 2021 tarihinde Dini Lider Ali Hamenei tarafindan yayinlanan bir kararname ile Iran in gorevdeki cumhurbaskani olarak atandi Reisi yemin toreninde yaptigi konusmada hukumetinin ABD tarafindan Iran a uygulanan yaptirimlari kaldirmaya calisacagini ancak ekonominin nasil yonetileceginin yabancilar tarafindan dikte edilmesine izin vermeyeceklerini soyledi Reisi 5 Agustos ta hem Iran dan hem de diger ulkelerden yaklasik 260 yetkilinin katildigi bir torenle Islami Sura Meclisi onunde yemin etti Konusmasinda Iran in aslinda Orta Dogu nun istikrara kavusmasindan sorumlu oldugunu Iran a yonelik yabanci baskilara direnecegini ancak ozellikle Iran in komsulariyla olmak uzere dis iliskilerini genisletecegini Amerikan yaptirimlarinin kaldirilmasina yonelik her turlu diplomatik hamleyi destekleme sozu verdigini ve Iran in nukleer programinin sadece bariscil amaclar icin oldugunu belirtti Ayrica Iranlilarin yasam kalitesini arttirmaya calisacagi ve insan haklarini savunacagi sozunu verdi 5 Eylul de Reisi Imam Sadik Universitesi eski Islami egitim ve yonetim dekani Meysam Latifi yi Cumhurbaskani Yardimcisi ve Idari ve Istihdam Isleri Teskilati Baskani olarak atarken Sowlat Mortazavi de Idari Islerden Sorumlu Cumhurbaskani Yardimcisi ve Cumhurbaskanligi Idaresi Baskani olarak atandi Ayrica eski Yonetim ve Planlama Teskilati Baskani Farhad Rahbar da Cumhurbaskani nin Ekonomik Islerden Sorumlu Yardimcisi olarak atandi Amir Hossein Ghazizadeh Hashemi 12 Eylul de Baskan Yardimcisi ve Sehit ve Gazi Isleri Vakfi Baskani olarak atandi Bu arada COVID 19 asisi ithalati da Reisi nin goreve gelmesinden bu yana artis gosterdi Iran in Sehrivar ayinda 30 milyon dozdan fazla asi ithal edilirken bu rakam Subat 2021 den bu yana ithal edilen asi miktarindan daha fazla oldu Raisi nin yemin ettigi Mordad ayinda ise 13 4 milyon asi ithal edildi Disisleri Bakanligi 19 Eylul de 60 milyon asinin daha ithal edildigini duyurdu Birlesmis Milletler Genel Kurulu nun 76 oturumu oncesinde 21 Eylul de onceden kaydedilmis bir konusma yapan Reisi Iran in nukleer programina iliskin gorusmelere yeniden baslamak istedigini belirtti Ayrica ABD nin hegemonyasinin tum dunyada reddedildigini belirtti ve Iran a yonelik yaptirimlarini adaletsizlik olarak elestirdi 17 Eylul 2022 de Mehsa Emini nin olumunun ardindan protestolar patlak verdi ve huzursuzluk tum ulkeye yayildi Cumhurbaskani Reisi cinayeti sorusturmak uzere bir komisyon kurma sozu verdi ancak bu durum protestolari etkilemedi cunku kolluk kuvvetlerinin kontrol edilemeyen ayaklanmalar nedeniyle kucuk sehirlerden cekildigi iddia edildi Siyasi gorusleriReisi Iran siyasetinde yaygin olarak sertlik yanlisi olarak gorulmektedir Cinsiyet ayrimciligini guclu bir sekilde desteklemektedir Tahran Belediyesi nde planlanan cinsiyet ayrimi hakkinda 2014 yilinda verdigi bir roportajda Bence bu iyi bir hamle cunku kadinlarin cogunlugu tamamen rahat bir ortamda daha iyi is cikariyor ve uyum gerekli dedi Reisi ayni zamanda universitelerin Islamilestirilmesi internetin gozden gecirilmesi ve Bati kulturune sansur uygulanmasinin da destekcisidir Reisi ekonomik yaptirimlari bir firsat olarak gordugunu iddia etmektedir Seriatin cok kati bir yorumuna dayanan hirsizlarin ellerinin kesilmesinin onurlarimizdan biri oldugunu ve bu tur cezalarin su anla sinirli kalmayacagini ve gelecekte de devam edecegini soyledi 1988 de Iran da siyasi mahkumlarin toplu olarak idam edilmesindeki rolu nedeniyle onurlandirilmasi ve kendisine saygi duyulmasi gerektigini soyledi Reisi Kasim 2019 da ABD Disisleri Bakanligi tarafindan insan haklari ihlalleri iddialari nedeniyle yaptirim uygulanan dokuz Iranli yetkiliden biridir Halihazirda ABD Yabanci Varliklar Kontrol Ofisi tarafindan 13876 sayili Yurutme Emri uyarinca yaptirim uygulanmaktadir Uluslararasi insan haklari orgutleri ve Birlesmis Milletler ozel raportorleri tarafindan insanliga karsi suc islemekle itham edilmektedir Iskocya daki 2021 Birlesmis Milletler Iklim Degisikligi Konferansina katilmasi halinde Reisi nin insanliga karsi suclardan tutuklanmasi icin resmi bir talepte bulunuldu Ekonomi Reisi Guney Afrika nin Johannesburg kentinde duzenlenen 15 BRICS Zirvesi sirasinda Hindistan Basbakani Narendra Modi ile birlikte 24 Agustos 2023 2017 de Reisi Direnis ekonomisinin harekete gecirilmesini ulkedeki yoksulluk ve yoksunlugu sona erdirmenin tek yolu olarak goruyorum dedi Sonunda yabanci markalara fayda saglayacak ticari perakende yerine tarim sektorunun gelistirilmesini desteklemektedir 2017 yilinda yolsuzlukla mucadele etmek ve alti milyon istihdam yaratmak amaciyla su anda vatandas basina 450 000 Rls olan aylik devlet yardimlarini uc katina cikarma sozu verdi Reisi Iran a yonelik yaptirimlar hakkinda sunlari soyledi Yaptirimlar ekonomik guclenme icin bir firsat olarak gorulmeli ve yetersiz kalmak yerine kendimizi guclendirmeliyiz Reisi yaptirimlarin kaldirilmasi konusuyla ilgili olarak sunlari soyledi goreve gelen secilecek her hukumet baskici yaptirimlari kaldirmali ve bu ciddi bir sekilde takip edilmeli yaptirimlarin etkisizlestirilmesi gundemde olmali ve ekonomiyi sartlandirmamaliyiz ne korona ne sel ne de yaptirimlarin bir etkisi olmali Kadin haklari Devlet medyasina konusan Reisi hic kimsenin kiz cocuklarinin ve kadinlarin ozgurluk ve haklarini ihlal etmeye hakki olmadigini ve kadinlarin rolu olmadan kultur ve ekonomi hakkinda konusmanin eksik oldugunu soyledi Kadin haklarinin Allah vergisi oldugunu ve hukumetin bu hakki kaybetmemekle kalmayip gelismesi icin gerekli kosullari da yaratmasi gerektigini vurgulayan Reisi Pek cok alanda kadin rolunun bos oldugunu ve kadinlarin yetenek yaraticilik inisiyatif ve yenilikciliklerinden cokca yararlanilabilecegini ifade etti Reisi Iran da kadinlar icin daha kati basortusu kisitlamalari getiren emirleri imzaladi LGBT haklari Reisi escinsellik hakkinda ayrimci aciklamalarda bulunarak escinsel iliskileri vahset olarak nitelendirdi Iran Insan Haklari Merkezi bu tur soylemlerin ulkedeki LGBTQ bireylere yonelik onyargi ve siddeti arttirdigini ileri surmektedir Helikopter kazasi ve olumuReisi olumunden saatler once Ilham Aliyev ile 19 Mayis 2024 te Azerbaycan sinirinda 19 Mayis 2024 te Reisi Azerbaycan cumhurbaskani Ilham Aliyev ile yaptigi baraj acilisi ziyaretinden sonra Iran a donerken Iran Disisleri Bakani Huseyin Emirabdullahiyan in da icinde bulundugu ABD menseili 1994 yilinda uretilmis Bell 212 model helikopter Azerbaycan sinirindaki Culfa ili yakinlarinda bir kazaya karisti Iran kaza yerini tespit etmek icin devletin butun imkanlarinin kullanildigi aciklasa da cografi sartlar ve kotu hava kosullari sebebiyle kazanin oldugu yere ulasamadi Bunun uzerine Iran Turkiye den gece gorusu optiklerine sahip araclar hususunda yardim istedi Turkiye Milli Savunma Bakanligi arama kurtarma calismalari icin bir adet Cougar tipi helikopter ve bir adet Bayraktar Akinci IHA gorevlendirildigi acikladi Saat 23 30 da Batman dan kalkis yapan Akinci 00 45 te kaza bolgesine ulasti ve 02 36 da enkazin tam koordinatlarini tespit edip Iran makamlarina bildirdi 20 Mayis sabahina dogru enkaza ulasan Iranli yetkililer dusen helikopterden kimsenin kurtulamadigini acikladi Helikopterde Cumhurbaskani Ibrahim Reisi Disisleri Bakani Emirabdullahiya Tebriz Valisi Malik Rahmeti ve Iran lideri Ali Hameney in Tebriz Temsilcisi Muhammed Ali Al i Hasim bulunuyordu Tahran da Reisi ve beraberindeki yetkililer icin cenaze toreni Kazada hayatini kaybedenlerin cenaze torenleri 21 Mayis ta Tebriz de basladi Icisleri Bakani Ahmed Vahidi nin yaptigi konusma sonrasi naaslar oncelikle Tahran a ardindan da Kum sehrine goturuldu Reisi nin naasi 23 Mayis ta Bircend e goturulecek ve ayni gun memleketi Meshed de Imam Riza Turbesi ne defnedildi Reisi nin hayatini kaybetmesi uzerine Banglades Kuba Hindistan Lubnan Pakistan Sri Lanka Suriye ve Turkiye de yas gunu ilan edildi Ingiltere Guvenlikten Sorumlu Devlet Bakani Reisi nin yasini tutmayacagini soyledi ve rejiminin kendi ulkesinde binlerce kisiyi oldurdugunu ve burada Britanya da ve Avrupa genelinde insanlari hedef aldigini ekledi Amerika Birlesik Devletleri Ulusal Guvenlik Konseyi sozcusu John Kirby Reisi yi elleri cok kana bulanmis bir adam olarak tanimladi Israil Reisi icin bir dakikalik saygi durusunda bulunan Birlesmis Milletleri elestirerek bunu rezalet olarak nitelendirdi Surgundeki muhalif Iran Halkin Mucahitleri Orgutu nun lideri Meryem Recavi Reisi nin mirasinin 1988 de Iranli siyasi mahkumlarin infazindaki roluyle belirlendigini soyledi ve kazayi mollalarin Yuce Meclisi ne devasa ve onarilamaz bir stratejik darbe olarak nitelendirdi Lider Ali Hamaney ve tum rejim liderligi icinde bir dizi yansima ve krizi tetikleyecekti Tutuklu aktivist ve Nobel odullu Nergis Muhammedi nin esi Taghi Rahmani Reisi nin olumunun Hamaney yonetimindeki Iran liderligini yapisal olarak degistirmeyecegini soyledi Kisisel yasamiReisi Meshed Cuma Namazi Imami Ahmad Alamolhoda nin kizi Jamileh Alamolhoda ile evliydi Tahran daki Shahid Beheshti Universitesi nde docent ve universitenin Bilim ve Teknoloji Temel Arastirmalar Enstitusu nun baskaniydi Iki kizlari ve iki torunlari vardi Kizlarindan biri Serif Universitesi nde digeri ise Tahran Universitesi nde okudu Secimler tarihiYil Secim Secim sonuclari DurumOylar 2006 Uzmanlar Meclisi 200 906 68 6 1 Kazandi2016 Uzmanlar Meclisi 325 139 80 0 1 Kazandi2017 Cumhurbaskanligi 15 835 794 38 28 2 Kaybetti2021 Cumhurbaskanligi 18 021 945 62 90 1 Kazandi2024 Uzmanlar Meclisi 275 463 82 57 1 KazandiKaynakca raisi ir 24 Nisan 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi رئیسی چند کلاس سواد دارد اقتصادنیوز 24 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Temmuz 2021 BBC News فارسی 17 Mayis 2014 27 Nisan 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi a b c d زندگی نامه حجت الاسلام و المسلمین سیدابراهیم رئیسی Farsca Official Website of Seyyed Ebrahim Raisi 23 Mart 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Nisan 2017 I24NEWS 15 Eylul 2023 28 Eylul 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Eylul 2023 Iran s president foreign minister and others found dead at helicopter crash site state media says AP News Ingilizce 20 Mayis 2024 20 Mayis 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Mayis 2024 Reisi nin internet sitesinden resmi olum haberi 20 Mayis 2024 20 Mayis 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Mayis 2024 Maziar Motamedi 19 Haziran 2021 Hardliner Ebrahim Raisi declared Iran s new president Aljazeera English 1 Eylul 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Haziran 2021 15 Nisan 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Nisan 2017 16 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Kasim 2016 a b تولیت جدید آستان قدس رضوی را بهتر بشناسیم سوابق کامل تسنیم خبرگزاری تسنیم Tasnim Farsca 29 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Mayis 2024 8 Mart 2016 8 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Nisan 2017 3 Mart 2017 24 Subat 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Nisan 2017 PDF Amnesty International 15 Aralik 2018 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 14 Aralik 2018 BBC Persian 7 Mart 2017 8 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Nisan 2017 Abrahamian Ervand 4 Mayis 2017 Center for Human Rights in Iran 5 Mayis 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Mayis 2017 Abrahamian Ervand 1999 Tortured Confessions University of California Press ss 210 ISBN 978 0520218666 Abdorrahman Boroumand Center Ingilizce 1 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Haziran 2021 iranhr net Ingilizce 3 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Haziran 2021 Akhlaghi Reza 14 Haziran 2013 Foreign Policy Blog 18 Mayis 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Mayis 2017 Iran News Update 5 Mayis 2017 9 Mart 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Mayis 2017 Center for Human Rights in Iran 7 Eylul 2016 26 Mayis 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Mayis 2017 National Council of Resistance of Iran 8 Haziran 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Mayis 2017 24 Eylul 2005 tarihinde kaynagindan arsivlendi Abrahamian Ervand Tortured Confessions University of California Press 1999 209 228 PDF 15 Aralik 2018 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 14 Aralik 2018 Abrahamian Ervand 1999 Berkeley University of California Press s 210 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Mart 2013 von Schwerin Ulrich 2015 The Dissident Mullah Ayatollah Montazeri and the Struggle for Reform in Revolutionary Iran I B Tauris ISBN 9780857737748 Lamb Christina 4 Subat 2001 The Daily Telegraph 1 Temmuz 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Haziran 2017 The World s Most Notorious Dictators 2014 8 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Nisan 2017 Harkov Lahav 20 Haziran 2021 The Jerusalem Post 20 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Haziran 2021 a b Yee Vivian 19 Haziran 2021 NYT 20 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Haziran 2021 CBS News 19 Haziran 2021 19 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Ekim 2021 a b The Economist 19 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Ekim 2021 BBC News 19 Haziran 2021 20 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Haziran 2021 Agence France Presse The Australian 3 Agustos 2021 5 Agustos 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Agustos 2021 Motamedi Maziar 5 Agustos 2021 Al Jazeera 6 Agustos 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Agustos 2021 Who is Meysam Latifi the new head of the employment affairs organization of the country Eghtesad Online Farsca 7 Eylul 2021 19 Mayis 2024 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Eylul 2021 Sowlat Mortazavi was made the executive vice president Donya e Eqtesad Farsca 6 Eylul 2021 19 Mayis 2024 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Eylul 2021 Farhad Rahbar was appointed as the President s Economic Assistant Donya e Eqtesad Farsca 6 Eylul 2021 19 Mayis 2024 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Eylul 2021 Ghazizadeh Hashemi took office in the government Donya e Eqtesad Farsca 12 Eylul 2021 19 Mayis 2024 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Eylul 2021 Motamedi Maziar 22 Eylul 2021 Al Jazeera 22 Eylul 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Eylul 2021 Hafezi Parisa 21 Eylul 2021 Adler Leslie Osterman Cynthia Ed Reuters 22 Eylul 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Eylul 2021 r eksik soyadi1 yardim فردا رادیو 19 Eylul 2022 رادیو فردا 18 Eylul 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Eylul 2022 22 Eylul 2022 24 Eylul 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Eylul 2022 2014 9 Mayis 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Mayis 2017 8 Mayis 2017 13 Mayis 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Mayis 2017 10 Mayis 2017 19 Eylul 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Mayis 2017 11 Mayis 2017 12 Mayis 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Mayis 2017 12 Mayis 2017 14 Mayis 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Mayis 2017 نیوز اخبار روز ایران و جهان آفتاب 26 Ekim 2010 fa Farsca 19 Mayis 2024 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Temmuz 2021 BBC News فارسی Farsca 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Temmuz 2021 فردا رادیو 21 Haziran 2021 رادیو فردا Farsca 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Temmuz 2021 3 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Ekim 2020 home treasury gov 18 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Haziran 2021 RSF Ingilizce 18 Mart 2019 6 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Haziran 2021 Golnaz Esfandiari 7 Nisan 2017 Radio Free Europe Radio Liberty 24 Nisan 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi erisim tarihi 22 Nisan 2017 Najmeh Bozorgmehr 14 Nisan 2017 Financial Times 23 Nisan 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi erisim tarihi 22 Nisan 2017 Najmeh Bozorgmehr 26 Nisan 2017 Financial Times 30 Nisan 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi erisim tarihi 27 Nisan 2017 ایسنا Farsca 10 Mayis 2017 13 Mayis 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Mayis 2024 وعده ابراهیم رئیسی برای رفع تحریم ها روزنامه دنیای اقتصاد Farsca 20 Mayis 2024 24 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Mayis 2024 Raisi No one has the right to violate the freedom and rights of girls and women Tasnim News Agency Iranian Erisim tarihi 2 Temmuz 2021 KB1 bakim Tanimlanamayan dil link IRNA News Agency Iranian 14 Haziran 2021 20 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Temmuz 2021 KB1 bakim Tanimlanamayan dil link Iranian President Signs Decree Further Restricting How Women Can Dress Radio Free Europe 15 Agustos 2022 18 Mayis 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Mayis 2024 Weinthal Benjamin 25 Agustos 2021 The Jerusalem Post Ingilizce 19 Nisan 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi AP News Ingilizce 19 Mayis 2024 19 Mayis 2024 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Mayis 2024 The death of Iran s president would spark a high stakes power struggle The Economist 19 Mayis 2024 ISSN 0013 0613 19 Mayis 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Mayis 2024 MSB Iran daki helikopter kazasiyla ilgili Akinci IHA ve gece gorus kabiliyetli Cougar tipi helikopter gorevlendirdi www aa com tr 22 Mayis 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Mayis 2024 Cumhurbaskani Reisi ve heyetini tasirken kazaya ugrayan helikopterin yerinin tespit edildigi bildirildi www aa com tr 22 Mayis 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Mayis 2024 Iran Cumhurbaskani Reisi ile Disisleri Bakani Abdullahiyan helikopter kazasinda hayatini kaybetti www aa com tr 22 Mayis 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Mayis 2024 Thousands mourn Iran s Raisi in Tabriz procession after helicopter crash Al Jazeera Ingilizce 21 Mayis 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Mayis 2024 Iran Cumhurbaskani Reisi nin hayatini kaybetmesinin ardindan Ankara da bayraklar yariya indirildi www aa com tr 21 Mayis 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Mayis 2024 Wintour Patrick 20 Mayis 2024 No signal from helicopter that crashed killing Iran s president Turkish minister says The Guardian ISSN 0261 3077 20 Mayis 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Mayis 2024 Iran President Had Lot Of Blood On His Hands White House Agence France Presse 20 Mayis 2024 20 Mayis 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Mayis 2024 UN Security Council Observes Minute Of Silence For Raisi Barron s 20 Mayis 2024 21 Mayis 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Mayis 2024 Exiled opposition group says Raisi death monumental blow to Iran France 24 20 Mayis 2024 20 Mayis 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Mayis 2024 Parent Deepa 20 Mayis 2024 People are in no mood to mourn mixed reactions in Tehran after death of President Ebrahim Reisi The Guardian ISSN 0261 3077 20 Mayis 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Mayis 2024 22 Nisan 2017 24 Nisan 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Nisan 2017 23 Nisan 2017 14 Temmuz 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Nisan 2017 21 Nisan 2017 14 Ocak 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Nisan 2017 www khabaronline ir Farsca 30 Mayis 2021 3 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Haziran 2021 Farsca Khavarestan 27 Subat 2016 16 Mart 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Nisan 2017 Farsca 8 Haziran 2017 10 Ekim 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Haziran 2017 Farsca 19 Haziran 2021 20 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Haziran 2021 Siyasi goreviOnce gelen Sadik Laricani Yargi Erki Baskani 2019 Sonra gelen GorevdeOnce gelen Iran in Savci Genel Baskani 2014 2016 Sonra gelen Once gelen Muhammed Hadi Mervi 2005 2007 Sonra gelen Medya goreviOnce gelen 1994 2004 Sonra gelen Muhammed Niyazi