Bu maddedeki bilgilerin için ek kaynaklar gerekli.Kasım 2022) () ( |
Abdurrahman Şehbender (Arapça: عبد الرحمن الشهبندر) (6 Kasım 1879 - 6 Temmuz 1940), Suriye'deki Fransız Mandası döneminde önde gelen bir Suriyeli milliyetçi ve Fransız otoritesiyle uzlaşmanın önde gelen bir muhalifiydi. Arap milliyetçiliğine olan bağlılığı İttihat ve Terakki Cemiyeti ve onun "Türkleştirme" politikaları dönemine kadar uzanmaktadır. Birinci Dünya Savaşı sırasında Arap İsyanı'nı destekledi ve kısa bir süre Emir Faysal'ın dışişleri bakanlığını yürüttü.
Abdurrahman Şehbender | |
---|---|
Şehbender, Ocak 1920 | |
Doğum | 6 Kasım 1879 Şam, Osmanlı Suriyesi, Osmanlı İmparatorluğu |
Ölüm | 6 Temmuz 1940 (60 yaşında) Şam, Suriye |
Tanınma nedeni | Suriyeli milliyetçi |
Evlilik | Sarah |
Fransa, Temmuz 1920'de Suriye'yi işgal ettiğinde ülkeden kaçtı. Şehbender 1921'de geri döndü ve Fransız yönetimine karşı propaganda yapmak için "Demir El Cemiyeti"ni kurdu. Bu, manda yönetimi sırasında Şam'da ortaya çıkan ilk Suriyeli milliyetçi gruptu ve Şehbender bu grubun Humus ve Hama'ya yayılmasını organize etti. Nisan 1922'de Fransızlar onu ve diğer Demir El liderlerini kendi yönetimlerine karşı kışkırtıcılık yaptıkları gerekçesiyle tutukladılar. Tutuklamalar Şam'da birkaç gün süren gösterilere ve protestocularla Fransız güçleri arasında kanlı çatışmalara neden oldu. Buna rağmen Fransızlar Şehbender'i yıkıcı faaliyetlerden yargıladı ve 20 yıl hapse mahkûm etti.
Cezasının 1,5 yılını çektikten sonra Fransızlar tarafından sürgüne gönderildi ve burada Kahire merkezli Suriye-Filistin Kongresi'nin faaliyetlerine katıldı. Fransızlar 1924 yılında Suriye'ye dönmesine izin verdi. Ertesi yıl Şehbender Suriye'nin ilk milliyetçi partisi olan "Halk Partisi"nin kurulmasına öncülük etti. Daha sonra Suriye Devrimi'nin Cebel el-Dürzi'den Suriye'nin geri kalanına yayılmasını organize etmeye yardımcı oldu. Fransız yetkililerden kaçtı ve isyan süresince Cebel el-Dürzi'ye taşındı. Orada Sultan el-Atraş ile birlikte geçici bir hükûmet kurdu. İsyan 1927'de çöktüğünde Şehbender, Trans Ürdün'e ve oradan da Mısır'a kaçtı.
1937'de Fransız affı sürgünden dönmesine izin verdi. Şehbender, destekçilerini Fransa'ya Suriye'nin egemenliğini zedeleyen ayrıcalıklar tanıdığı gerekçesiyle Fransa-Suriye Antlaşması'na karşı çıkmaya yönlendirdi. Münir el-Eclani gibi güçlü Suriyeli politikacılar da ona katıldılar. Ayrıca Başbakan Cemil Merdam Bey'in Ulusal Blok hükûmetini itibarsızlaştırmak için siyasi bir kampanya yönetti. İkinci Dünya Savaşı sırasında Fransızlar, Ulusal Blok'a muhalefeti ve Birleşik Krallık ile Haşimiler'den aldığı destek nedeniyle Şehbender'la işbirliği yapmayı düşündü. Şehbender, Temmuz 1940'ta Şam'da bir suikast sonucu öldürüldü. Fransızlar, aralarında Cemil Mardam Bey ve Sadullah el-Cabiri'nin de bulunduğu Ulusal Blok'un önde gelen isimlerini cinayeti planlamakla suçladı ve bu kişiler Irak'a kaçtılar. Şehbender, Suriye'nin en popüler liderlerinden biri olmasına rağmen siyasi mirasını devam ettirecek bir örgüt kuramadı.
Notlar
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- Commins, David Dean. Historical Dictionary of Syria, ss. 142, 236-37. Scarecrow Press, 2004, .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddedeki bilgilerin dogrulanabilmesi icin ek kaynaklar gerekli Lutfen guvenilir kaynaklar ekleyerek maddenin gelistirilmesine yardimci olun Kaynaksiz icerik itiraz konusu olabilir ve kaldirilabilir Kaynak ara Abdurrahman Sehbender haber gazete kitap akademik JSTOR Kasim 2022 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Abdurrahman Sehbender Arapca عبد الرحمن الشهبندر 6 Kasim 1879 6 Temmuz 1940 Suriye deki Fransiz Mandasi doneminde onde gelen bir Suriyeli milliyetci ve Fransiz otoritesiyle uzlasmanin onde gelen bir muhalifiydi Arap milliyetciligine olan bagliligi Ittihat ve Terakki Cemiyeti ve onun Turklestirme politikalari donemine kadar uzanmaktadir Birinci Dunya Savasi sirasinda Arap Isyani ni destekledi ve kisa bir sure Emir Faysal in disisleri bakanligini yuruttu Abdurrahman SehbenderSehbender Ocak 1920Dogum6 Kasim 1879 1879 11 06 Sam Osmanli Suriyesi Osmanli ImparatorluguOlum6 Temmuz 1940 60 yasinda Sam SuriyeTaninma nedeniSuriyeli milliyetciEvlilikSarah Fransa Temmuz 1920 de Suriye yi isgal ettiginde ulkeden kacti Sehbender 1921 de geri dondu ve Fransiz yonetimine karsi propaganda yapmak icin Demir El Cemiyeti ni kurdu Bu manda yonetimi sirasinda Sam da ortaya cikan ilk Suriyeli milliyetci gruptu ve Sehbender bu grubun Humus ve Hama ya yayilmasini organize etti Nisan 1922 de Fransizlar onu ve diger Demir El liderlerini kendi yonetimlerine karsi kiskirticilik yaptiklari gerekcesiyle tutukladilar Tutuklamalar Sam da birkac gun suren gosterilere ve protestocularla Fransiz gucleri arasinda kanli catismalara neden oldu Buna ragmen Fransizlar Sehbender i yikici faaliyetlerden yargiladi ve 20 yil hapse mahkum etti Cezasinin 1 5 yilini cektikten sonra Fransizlar tarafindan surgune gonderildi ve burada Kahire merkezli Suriye Filistin Kongresi nin faaliyetlerine katildi Fransizlar 1924 yilinda Suriye ye donmesine izin verdi Ertesi yil Sehbender Suriye nin ilk milliyetci partisi olan Halk Partisi nin kurulmasina onculuk etti Daha sonra Suriye Devrimi nin Cebel el Durzi den Suriye nin geri kalanina yayilmasini organize etmeye yardimci oldu Fransiz yetkililerden kacti ve isyan suresince Cebel el Durzi ye tasindi Orada Sultan el Atras ile birlikte gecici bir hukumet kurdu Isyan 1927 de coktugunde Sehbender Trans Urdun e ve oradan da Misir a kacti 1937 de Fransiz affi surgunden donmesine izin verdi Sehbender destekcilerini Fransa ya Suriye nin egemenligini zedeleyen ayricaliklar tanidigi gerekcesiyle Fransa Suriye Antlasmasi na karsi cikmaya yonlendirdi Munir el Eclani gibi guclu Suriyeli politikacilar da ona katildilar Ayrica Basbakan Cemil Merdam Bey in Ulusal Blok hukumetini itibarsizlastirmak icin siyasi bir kampanya yonetti Ikinci Dunya Savasi sirasinda Fransizlar Ulusal Blok a muhalefeti ve Birlesik Krallik ile Hasimiler den aldigi destek nedeniyle Sehbender la isbirligi yapmayi dusundu Sehbender Temmuz 1940 ta Sam da bir suikast sonucu olduruldu Fransizlar aralarinda Cemil Mardam Bey ve Sadullah el Cabiri nin de bulundugu Ulusal Blok un onde gelen isimlerini cinayeti planlamakla sucladi ve bu kisiler Irak a kactilar Sehbender Suriye nin en populer liderlerinden biri olmasina ragmen siyasi mirasini devam ettirecek bir orgut kuramadi Notlar Halep te de Kizil El Cemiyeti adli benzer bir orgut Fransiz yonetimine karsi propaganda yapiyordu Ayrica bakinizBuyuk Suriye Isyani Ibrahim Hananu Sultan el Atras Fransiz Suriye ve Lubnan Mandasi Henri Gouraud Salih el Ali Fevzi el Kavukcu Ibrahim Hananu Sultan el Atras Salih el Ali Fevzi el KavukcuKaynakcaWikimedia Commons ta Abdurrahman Sehbender ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Commins David Dean Historical Dictionary of Syria ss 142 236 37 Scarecrow Press 2004 0 8108 4934 8