Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Aküt veya vurgu işareti (´) Latin, Kiril ve Yunan betiklerine dayalı alfabeler ile birçok modern yazı dilinde kullanılan aksan işaretidir. Sesli harfler üzerine konulan aksan işareti olarak da geçer. Asıl olarak Fransızca kökenli bir kelimedir ve Fransızca yazılışı Accent aigu şeklindedir.
Kullanımı
Vurguyu göstermek için
Vurgu işareti, bazı dillerde vurgunun hangi heceye düştüğünü göstermek için kullanılır.
- Felemenkçe: Felemenkçede vurgunun bağlamdan belli olmadığı durumlarda vurguyu göstermek için (Örnek: vóórkomen - voorkómen), veya kapalı ünlüleri göstermek için (Örnek: hé - hè). Kısa kelimelerde anlam karışıklığını engellemek için de kullanılabilir (Örnek: één - een).
- İtalyanca: İtalyancada vurgu genellikle sondan ikinci hecede bulunur. Ancak bazı kelimelerde kural dışı bir şekilde vurgunun son hecede bulunduğu da olabilir. Bu tür durumlarda vurgunun ya bir accento chiuso (Aküt aksan (´)) ya da bir accento grave (Grav aksan (`)) ile işaretlenmesi gerekir. Eğer son hece kapalı olan /e/ veya /o/ seslerinden birisiyle bitiyorsa é veya ó harfleri kullanılır. Son hece /ɛ/ veya /ɔ/ seslerinden birisiyle bitiyorsa è veya ò kullanılır. Diğer ünlüler için sadece accento grave kullanılır.
- İspanyolca: İspanyolcada vurgu genelde son üç heceden birisinde olur. Genellikle; n ve s hariç ünsüzlerle biten kelimelerde son hecede, diğer kelimelerde de sondan ikinci hece vurgulanır. Buna olan istisnalar bir acento agudo (´) ile gösterilir.
- Katalanca: e ve o üzerindeki kullanımı İtalyancadakine benzer. à her zaman grav aksan kullanır, í ve ú her zaman aküt aksan kullanır.
- Portekizce: Portekizcede vurgu ya acento agudo (´) ile ya da acento circunfexo (^) gösterilir. á, é ve ó geniş sesleri (/a/, /ɛ/ ve /ɔ/); â, ê ve ô ise dar sesleri (/ɐ/, /e/ ve /o/) gösterir. í ve ú ise sadece acento agudo ile kullanılır.
- Rusça: Rusçada vurgu genellikle gösterilmez. Ancak sözlükler, dil öğrenenlere yönelik kaynaklar ve çocuklar için yazılmış bazı kaynaklar vurguyu острого ударения (ostrovo udareniya) (´) ile gösterir.
- Yunanca: Yunancada vurguyu göstermek için aküt aksan kullanılır. Yunancada çok heceli her kelimede vurguyu göstermek zorunludur.
Ünlü yüksekliğini göstermek için
- Fransızca: Fransızcada sadece é üzerinde kullanılır. é, /e/ sesini gösterirken è ve ê /ɛ/ sesini gösterir ve aksansız e ise /ə/ sesini gösterir.
- İtalyanca (yukarıya bkz.)
- Katalanca (yukarıya bkz.)
- Portekizce (yukarıya bkz.)
Ünlü uzunluğunu göstermek için
- Çekçe: Çekçede á, é, í, ó, ú, ý harfleri uzun ünlüleri gösterirken aksansız a, e, i, o, u, y kısa ünlüleri temsil eder ve čárka ismiyle bilinir. Kelime sonlarında uzun /uː/ sesini göstermek için kroužek işaretini içeren ů harfi kullanılır.
- İrlandaca: Síneadh fada olarak bilinir ve uzun ünlüleri göstermek için kullanılır.
- Macarca: Macarcada uzun ünlüleri göstermek için kullanılır ve hosszú ékezet olarak bilinir. í, ó ve ú ünlüleri; i, o ve u ünlülerinin uzun versiyonudur. Kısa olan ö ve ü ünlülerin uzun versiyonları ő ve ű ile gösterilir. á ve é sadece uzunluk açısından değil, ses değeri olarak da a ve e'den farklıdır.
- Slovakça: Slovakçada dĺžeň olarak bilinir ve sadece ünlülerde değil, hece kökü oluşturan ŕ ve ĺ ünsüzlerinde de kullanılır.
Damaksıl ünsüzleri göstermek için
- Lehçe: Lehçede ć, ś ve ź üzerinde kullanılır. Damaksıl ünsüz sesleri (/t͡ɕ/, /ɕ/ ve /ʑ/ seslerini) temsil eder.
- Sırpça, Hırvatça ve Boşnakça: Bu dillerde de /t͡ɕ/ sesini göstermek için ć harfi kullanılır.
Ton
Vietnamca ve Çincede aküt aksan, yükselen bir tonu göstermek için kullanılır. Uluslararası Fonetik Alfabede ise ince tonla söylenen bir ünlüyü belirtmek için kullanılır.
Farklı sesleri göstermek için
Bilgisayar klavyesinde yazılış
Ünlü harfler
ALT + 0225 = á
ALT + 0237 = í
ALT + 0243 = ó
ALT + 0250 = ú
ALT + 0193 = Á
ALT + 0201 = É
ALT + 0205 = Í
ALT + 0211 = Ó
ALT + 0218 = Ú
Kaynakça
- Kuhn, Markus (7 May 2001). "Apostrophe and acute accent confusion". Computer Laboratory, University of Cambridge. Retrieved 4 June 2012.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Akut veya vurgu isareti Latin Kiril ve Yunan betiklerine dayali alfabeler ile bircok modern yazi dilinde kullanilan aksan isaretidir Sesli harfler uzerine konulan aksan isareti olarak da gecer Asil olarak Fransizca kokenli bir kelimedir ve Fransizca yazilisi Accent aigu seklindedir KullanimiVurguyu gostermek icin Vurgu isareti bazi dillerde vurgunun hangi heceye dustugunu gostermek icin kullanilir Felemenkce Felemenkcede vurgunun baglamdan belli olmadigi durumlarda vurguyu gostermek icin Ornek voorkomen voorkomen veya kapali unluleri gostermek icin Ornek he he Kisa kelimelerde anlam karisikligini engellemek icin de kullanilabilir Ornek een een Italyanca Italyancada vurgu genellikle sondan ikinci hecede bulunur Ancak bazi kelimelerde kural disi bir sekilde vurgunun son hecede bulundugu da olabilir Bu tur durumlarda vurgunun ya bir accento chiuso Akut aksan ya da bir accento grave Grav aksan ile isaretlenmesi gerekir Eger son hece kapali olan e veya o seslerinden birisiyle bitiyorsa e veya o harfleri kullanilir Son hece ɛ veya ɔ seslerinden birisiyle bitiyorsa e veya o kullanilir Diger unluler icin sadece accento grave kullanilir Ispanyolca Ispanyolcada vurgu genelde son uc heceden birisinde olur Genellikle n ve s haric unsuzlerle biten kelimelerde son hecede diger kelimelerde de sondan ikinci hece vurgulanir Buna olan istisnalar bir acento agudo ile gosterilir Katalanca e ve o uzerindeki kullanimi Italyancadakine benzer a her zaman grav aksan kullanir i ve u her zaman akut aksan kullanir Portekizce Portekizcede vurgu ya acento agudo ile ya da acento circunfexo gosterilir a e ve o genis sesleri a ɛ ve ɔ a e ve o ise dar sesleri ɐ e ve o gosterir i ve u ise sadece acento agudo ile kullanilir Rusca Ruscada vurgu genellikle gosterilmez Ancak sozlukler dil ogrenenlere yonelik kaynaklar ve cocuklar icin yazilmis bazi kaynaklar vurguyu ostrogo udareniya ostrovo udareniya ile gosterir Yunanca Yunancada vurguyu gostermek icin akut aksan kullanilir Yunancada cok heceli her kelimede vurguyu gostermek zorunludur Unlu yuksekligini gostermek icin Fransizca Fransizcada sadece e uzerinde kullanilir e e sesini gosterirken e ve e ɛ sesini gosterir ve aksansiz e ise e sesini gosterir Italyanca yukariya bkz Katalanca yukariya bkz Portekizce yukariya bkz Unlu uzunlugunu gostermek icin Cekce Cekcede a e i o u y harfleri uzun unluleri gosterirken aksansiz a e i o u y kisa unluleri temsil eder ve carka ismiyle bilinir Kelime sonlarinda uzun uː sesini gostermek icin krouzek isaretini iceren u harfi kullanilir Irlandaca Sineadh fada olarak bilinir ve uzun unluleri gostermek icin kullanilir Macarca Macarcada uzun unluleri gostermek icin kullanilir ve hosszu ekezet olarak bilinir i o ve u unluleri i o ve u unlulerinin uzun versiyonudur Kisa olan o ve u unlulerin uzun versiyonlari o ve u ile gosterilir a ve e sadece uzunluk acisindan degil ses degeri olarak da a ve e den farklidir Slovakca Slovakcada dĺzen olarak bilinir ve sadece unlulerde degil hece koku olusturan ŕ ve ĺ unsuzlerinde de kullanilir Damaksil unsuzleri gostermek icin Lehce Lehcede c s ve z uzerinde kullanilir Damaksil unsuz sesleri t ɕ ɕ ve ʑ seslerini temsil eder Sirpca Hirvatca ve Bosnakca Bu dillerde de t ɕ sesini gostermek icin c harfi kullanilir Ton Vietnamca ve Cincede akut aksan yukselen bir tonu gostermek icin kullanilir Uluslararasi Fonetik Alfabede ise ince tonla soylenen bir unluyu belirtmek icin kullanilir Farkli sesleri gostermek icin Izlandaca Su sesleri temsil etmek icin kullanilir a au e jɛ i y i o ou u u Turkmence y harfinde kullanilir ve Turkcedeki y harfine tekabul eden j sesini temsil eder Bilgisayar klavyesinde yazilisUnlu harfler ALT 0225 a ALT 0237 i ALT 0243 o ALT 0250 u ALT 0193 A ALT 0201 E ALT 0205 I ALT 0211 o ALT 0218 UKaynakcaKuhn Markus 7 May 2001 Apostrophe and acute accent confusion Computer Laboratory University of Cambridge Retrieved 4 June 2012