Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Birleşik Arap Emirlikleri (Arapça: الإمارات العربية المتحدة, el-İmârâtü'l-Arabiyyetü'l-Müttahide), kısaca BAE, Orta Doğu'da Arap Yarımadası'nın güneydoğusunda bulunan, Umman ve Suudi Arabistan'la komşu olan ülke. BAE, Abu Dabi, Dubai, Acman, Füceyre, Resü'l-Hayme, Şârika ve Ümmü'l-Kayveyn adlı yedi emirlikten oluşmaktadır. Ülkenin başkenti ve büyük ikinci emirliği olan Abu Dabi, aynı zamanda ülkenin siyasi, endüstriyel ve kültürel merkezi konumundadır.
Birleşik Arap Emirlikleri الإمارات العربية المتحدة el-İmârâtü'l-Arabiyyetü'l-Müttahide | |||||
|---|---|---|---|---|---|
Slogan الله ,الوطن ,الرئيس Allah, el-Vaṭan, er-Re'īs "Allah, Vatan, Lider" | |||||
 | |||||
| Başkent | Abu Dabi | ||||
| En büyük | Dubai | ||||
| Resmî dil(ler) | Arapça | ||||
| Etnik gruplar | % 16,5 Emirlik halkı (vatandaş), % 83,5 yabancı işçilera | ||||
| Resmî din | İslam | ||||
| Demonim | BAE'li | ||||
| Hükûmet | Emirlikler federasyonu | ||||
| |||||
| Yasama organı | |||||
| Tarihçe | |||||
| |||||
| Yüzölçümü | |||||
• Toplam | 83.600 km2 (115.) | ||||
• Su (%) | önemsiz miktar | ||||
| Nüfus | |||||
• 2020 tahminî | 9.890.400 (92..) | ||||
• 2005 sayımı | 4.106.427 | ||||
• Yoğunluk | 99/km2 (110.) | ||||
| GSYİH (SAGP) | 2021 tahminî | ||||
• Toplam | 683,182 milyar $ (34.) | ||||
• Kişi başına | 59.844 $ (12..) | ||||
| GSYİH (nominal) | 2021 tahminî | ||||
• Toplam | 401,513 milyar $ (33.) | ||||
• Kişi başına | 35.171 $ (24.) | ||||
| Gini (2014) | 32.5 orta | ||||
| İGE (2019) |  0.890çok yüksek · 31. | ||||
| Para birimi | BAE Dirhemi (AED) | ||||
| Zaman dilimi | UTC+4 (+4) | ||||
• Yaz (YSU) | UTC+4 (not observed) | ||||
| Tarih formatı | gg/aa/yyyy (CE) | ||||
| Trafik akışı | sağ | ||||
| Telefon kodu | |||||
| İnternet alan adı | .ae, | ||||
Tarih
16. yüzyılda başlayan Portekiz etkisi 17. yüzyılda yerini İngilizlere bıraktı. Başat kabile ile Arabistan içlerinden gelen Hanbelîleri korsan olarak ilan eden İngilizler, 1819-1820'de kıyı limanlarına karşı saldırıya geçti. Aslında İngilizlerin asıl amacı, bölge ticaretini kendi egemenlikleri altına almaktı. Mahalli esnafın büyük bir direnişi dahi İngilizleri deniz ticaretini kendi güdümleri altına almalarını engelleyemedi ve sonunda korsanlığa son veren 1820 Denizlerde Genel Barış Antlaşması'nı zorla kabul ettirdiler. 1853 yılında 'nın imzalanması üzerine bölgeye Ateşkes Kıyısı adı verildi. İngilizler 1892 yılında olarak bilinen bir paktın oluşmasını sağlayarak bölgenin dış politikasını denetim altına aldılar.
Ateşkes Kıyısı 1873-1947 arasında İngiliz Doğu Hindistan Kumpanyası, sonraki yıllarda da tarafından yönetildi. 1971 yılında İngilizlerin Basra Körfezi'nden çekilmesi üzerine emirlikler "Birleşik Arap Emirlikleri" adı altında bir federasyon oluşturarak 2 Aralık 1971 tarihinde İngiltere'den bağımsızlıklarını ilan etmişlerdir. Ülkede bağımsızlık günü millî bayram olarak kutlanılır. Anayasası ise, yine 2 Aralık 1971'de oluşturulmuştur.
Ekonomi
Birleşik Arap Emirlikleri'nin en önemli gelir kaynağı petroldür. 1992'de toplam 837 milyon varil petrol üretmiştir.[]OPEC ülkeleri arasında 1993'te gerçekleştirilen anlaşmadan sonraki günlük petrol üretimi 2 milyon 160 bin varildir.[] 1993'teki petrol rezervi 64 milyar 750 milyon varil olarak tahmin ediliyordu. Doğal gazın da ülke ekonomisine önemli katkısı olmaktadır. 1992'de 25.5 milyar m³ doğal gaz üretmiştir.[] 1993'teki doğal gaz rezervi de 5.5 trilyon m³ olarak tahmin ediliyordu. Petrol ve doğal gazdan elde edilen gelirin gayri safi yurt içi hasıladaki payı %47'dir.
Şubat 2021'de Birleşik Arap Emirlikleri, BAE vatandaşlık kanununda önemli değişiklikler yaptı. Hükûmet, nitelikli yatırımcıların ve özel yeteneklere sahip kişilerin aileleriyle birlikte vatandaşlığa alınmasına izin vermeye karar verdi. Birleşik Arap Emirlikleri, ekonomisine katkıda bulunabilecek yatırımcıların yanı sıra özel yetenekleri de ülkeye çekmeyi hedefliyor.
Sanayi
Ülkenin en önemli sanayi kuruluşları petrol arıtma tesisleridir.[] Ruveys'teki arıtma tesisleri günde 300.000 varil petrol işleyebilmektedir. Ruveys'te ayrıca petrol yan ürünleri çıkaran petrokimya tesisleri bulunmaktadır. Aynı bölgede doğal gaz işleme tesisleri de kurulmuştur ve bu tesislerde propan ve bütan gaz üretilmektedir. Ummunnar'daki arıtma tesisleri de günde 60.000 varil petrol işleyebilmektedir.
Birleşik Arap Emirlikleri petrol gelirlerini diğer sanayi alanlarında değerlendirmek suretiyle millî sanayisini geliştirmeye çalışmaktadır. Bu amaçla birçok fabrika ve sanayi tesisi kurulmuştur. Başta gelen sanayi tesisleri çimento, alüminyum, kablo ve kiremit üretimi üzerinedir.[] Bunların yanı sıra bazı küçük sanayi tesisleri de kurulmuştur. İmalat sanayisinin gayri safi yurt içi hasıladaki payı %7'dir.[] Çalışan nüfusun yaklaşık %14'ü sanayi sektöründe iş görmektedir.[] Buna petrol tesislerinde çalışanlar da dahildir.
Tarım, hayvancılık ve balıkçılık
Birleşik Arap Emirlikleri'nin hem Basra Körfezi hem de Umman Denizi boyunca uzun birer kıyısının olması balıkçılık ve inci avcılığı imkânı vermektedir. İnci ticareti eski önemini kısmen kaybetmiş olsa da balıkçılık yine bir gelir kaynağı olarak sürdürülmektedir. 1991'de 92,5 ton balık ve deniz ürünü avlanmıştır.
Topraklarının genelde çöl olmasına rağmen ülkede modern usullerle kısmen tarım da yapılmaktadır.[] 1992'de başta hurma olmak üzere 240 bin ton meyve, 365 bin ton sebze üretilmiştir. Çok yaygın olmamakla birlikte hayvancılık da yapılmaktadır. 1992'de ülkede 55 bin baş sığır, 275 bin baş koyun bulunuyordu. Tarım ve hayvancılıktan elde edilen gelirin millî gelir içindeki payı %2'dir. Tarım, hayvancılık ve balıkçılık sektöründe çalışanlar tüm çalışan nüfusun %6.4'ünü oluşturmaktadır.
Ticaret
Dış ticaretten de önemli miktarda gelir sağlanmaktadır. Dubai Emirliği'nin merkezi olan Dubai şehri aynı zamanda bir ticaret merkezidir. Bu şehirde ve adlı iki büyük limanın bulunması şehre ticari yönden canlılık kazandırmaktadır. Adı geçen limanlar vasıtasıyla ülkenin dünyayla deniz bağlantısı sağlanmaktadır.
Dubai'nin bir ticaret merkezi olmasında buranın yönetiminin ekonomik politikasının da etkisi olmuştur. Dubai yönetimi yabancı sermaye sahiplerine ve ticaretçilere her türlü kolaylığı sağlamaktadır. Dubai'nin yanı sıra Ebu Zaby'da da geniş kapasiteli, modern donanımlı iki uluslararası liman bulunmaktadır. Dış ticarete önem verilmesi ve yabancı sermaye sahiplerine kolaylık sağlanması ülkede bankacılık sektörünün gelişmesine de imkân sağlamıştır. Çalışanların üçte ikisinin Asyalılardan oluştuğu belirlenmiştir. Yabancıların ülkede ucuz bir işgücü olarak değerlendirilmesi toplumdaki sosyal dengelerin bozulmasına yol açmıştır.[]
BAE; petrol, petrol ürünleri ve doğal gazın yanı sıra alüminyum, inci, hurma ve kurutulmuş balık ihraç etmektedir. İthal ettiği malların başında ise makineler, ulaşım araçları, elektrikli ve elektronik araçlar, dayanıklı tüketim malları, kimyasal maddeler, ilaç, gıda maddeleri, canlı hayvan gelir. Dış ticareti daha çok Amerika Birleşik Devletleri, Fransa, Hollanda ve Japonya iledir.[] Dış ticaretinde açık olmamaktadır.[] 1990'da ihracatı ithalatından yaklaşık 8,5 milyar dolar daha fazla olmuştur.[]
Siyaset ve yönetim
Ülke monarşi ile yönetilen Yedi Emirlikten oluşan federasyon ile yönetilir. (Arapçada el-İmârât el-Arabiyye el-Müttahide İngilizcede United Arab Emirates) Birleşik Arap Emirlikleri'nde emirlikler iç işlerinde bağımsız, dış işlerinde Birleşik Arap Emirlikleri'ne bağlıdır. Ülkenin başkenti Abu Dabi'dir. En büyük şehri ise dünyaca ünlü kent olan Dubai'dir. Körfez ülkeleri içerisinde en liberal dış ticaret rejimine sahiptir.
Silahlı kuvvetler
Askeri Organlar: Silahlı Kuvvetler, Deniz Kuvvetleri (Denizcilik ve Kıyı Güvenlik Kuvvetleri), Hava ve Hava Savunma Kuvvetleri, Federal Polis Kuvvetleri. Askerlik Hizmeti yaşı ve Zorunluluğu: 18 yaşındaki herkes; zorunlu askerlik hizmeti bulunmamaktadır.
Demografi
| Tarihî nüfus | ||
|---|---|---|
| Yıl | Nüfus | %± Artış |
| 1960 | 92,610 | — |
| 1963 | 95,000 | 0,85% |
| 1968 | 180,226 | 13,66% |
| 1975 | 557,887 | 17,52% |
| 1980 | 1,042,099 | 13,31% |
| 1985 | 1,379,303 | 5,77% |
| 1995 | 2,411,041 | 5,74% |
| 1999 | 2,938,000 | 5,07% |
| 2005 | 4,106,427 | 5,74% |
| 2010 | 8,264,070 | 15,01% |
| 2011 | 8,925,096 | 8,00% |
| 2012 | 9,205,651 | 3,14% |
| 2013 | 9,346,129 | 1,53% |
| Kaynaklar: | ||
Birleşik Arap Emirlikleri'nde her 100 kadına 219 erkek düşer, 25-64 arasında bu oran 322'ye kadar çıkar. Bu oranlar Katar'dan sonra erkeklerin aleyhine olan dünyanın en yüksek ikinci cinsiyet oranlarıdır.
Dil
Ülkede diğer Arap ülkelerinde olduğu gibi resmî dil Arapçadır. Eğitim genelde İngilizcedir ve özellikle iş hayatında yaygın olarak İngilizce kullanılır. Ülkede çok yabancı olduğu için (Hintçe, Endonezce) İngilizce de yaygındır. Ticaret dili Fransızca, Arapça, Farsça ve İngilizcedir.
Din
Ülkedeki en yaygın din ise %77'lik oranıyla İslam'dır. Azınlık dinleri olarak da %12 ile Hristiyanlık, %4 ile Hinduluk ve diğer dinler takip ederler.
Altyapı
Enerji
BAE'de 1991'de 13 milyar 790 milyon kw/saat elektrik üretilmiştir.[] Aynı yıldaki elektrik tüketimi de bu rakama eşittir. Kişi başına yıllık elektrik tüketimi ortalama 8460 kw/saattir.[] Yapımı devam eden dört reaktörlü Barakah Nükleer Enerji Santrali'nin işletme lisansının 60 yıllığına Nawah Energy Company şirketine verildiği 17 Şubat 2020'de duyuruldu. İkinci reaktörü de %95 oranında inşa edilmiş santral, tamamlandığında toplam 5 bin 600 megawatt elektrik üretebilecek.
Ulaşım
Birleşik Arap Emirlikleri'nin dört havaalanı mevcuttur ve hepsi de uluslararası trafiğe açıktır. Daha önce Gulf Air'a ortak olan ülke, 1985'te söz konusu şirketten ayrılarak kendi havayolu şirketini (Emirates) kurdu. Ülkenin ithalat ve ihracatta kullanılan birçok limanı bulunmaktadır. BAE'nin 100 grostonun üstünde yük taşıyabilen 276 gemisi vardır. (Limanları ve deniz nakliyatı hakkında ayrıca "Ekonomi" kısmına bkz.) Birleşik Arap Emirlikleri'nin 4500 km. karayolu mevcuttur.[] Bu ülkede ortalama 4 kişiye bir motorlu ulaşım aracı düşmektedir.[]
Sağlık
BAE'de 35 hastane, 3220 doktor, 190 diş doktoru, 7250 hemşire mevcuttur.[] 615 kişiye bir doktor düşmektedir. Sağlık hizmetleri iyi bir seviyededir.[] Sağlık kurumları modern cihazlarla donatılmıştır.
Eğitim
Ortaöğretim düzeyindeki eğitim sistemi, yetkisi altında olduğu Abu Dabi hariç tüm emirliklerde eğitim, Eğitim Bakanlığı tarafından izlenir. Sistem, İlkokul, ortaokul ve liseden oluşur. Devlet okulları devlet tarafından finanse edilir ve müfredat, Birleşik Arap Emirlikleri'nin kalkınma hedeflerine uyacak şekilde oluşturulur. Devlet okulunda eğitim dili Arapçadır ve ikinci dil olarak İngilizce öğretilmektedir. Uluslararası akreditasyona sahip birçok özel okul da bulunmaktadır. Ülkedeki devlet okulları BAE vatandaşları için ücretsizdir, özel okulların ücretleri ise değişiklik göstermektedir.
Yükseköğretim sistemi Yükseköğretim Bakanlığı tarafından izlenmektedir. Bakanlık ayrıca lisans kurumlarına öğrenci kabul etmekten de sorumludur. 2015 yılında yetişkin okuryazarlık oranı %93,8 idi.
BAE, eğitim ve araştırmayı geliştirmeye büyük ilgi göstermiştir. Girişimler arasında Araştırma Merkezlerinin ve ile İşletme Geliştirme Enstitüsünün kurulması yer alır. QS Sıralamasına göre, ülkedeki en üst sıradaki üniversiteler (dünya çapında 421-430.), Halife Üniversitesi (dünya çapında 441-450.), (431-440.) ve (dünya çapında 551-600). Birleşik Arap Emirlikleri, Küresel İnovasyon Endeksi'nde 2019'da 36. sırada iken, 2021'de 33. sırada yer aldı.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "BAE Anayasası" (PDF). constituteproject.org. 25 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 13 Nisan 2011. (madde 7).
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Aralık 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Ağustos 2021.
- ^ . www.worldometers.info. 2 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b c d "United Arab Emirates". International Monetary Fund. 9 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Ocak 2021.
- ^ . data.worldbank.org. World Bank. 30 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2020.
- ^ (PDF) (İngilizce). United Nations Development Programme. 15 Aralık 2020. 15 Aralık 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2020.
- ^ . Mpiweb.org. 4 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2009.
- ^ . 27 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ (PDF). 20 Ocak 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2017.
- ^ "Population (Total)". World Bank. 24 Mart 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Mart 2017.
- ^ . World Gazetteer. 3 Temmuz 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Sex ratio". The World Factbook. 30 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2017.
- ^ "Abu Dabi Arap dünyasının ilk nükleer santralinin işletme lisansını verdi" tr.euronews.com kaynağından 18 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde . 18 Şubat 2020 tarihinde arşivlendi. Erişim tarihi 18 Şubat 2020.
- ^ . Aud.edu. 24 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Middle East :: United Arab Emirates – The World Factbook – Central Intelligence Agency". www.cia.gov. 9 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Ekim 2019.
- ^ . Web.archive.org. 31 Temmuz 2008. 31 Temmuz 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . Top Universities (İngilizce). 25 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2022.
- ^ . (İngilizce). United Nations. 20 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2022.
- ^ . www.wipo.int (İngilizce). 10 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2021.
- ^ . ec.europa.eu. 2 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2021.
- ^ . INSEAD Knowledge (İngilizce). 28 Ekim 2013. 2 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2021.
Dış bağlantılar
- http://www.uae.gov.ae 16 Mart 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Birleşik Arap Emirlikleri'nde yaşayan Türklerin bilgi portali 13 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- http://www.cbuae.gov.ae4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Birlesik Arap Emirlikleri Arapca الإمارات العربية المتحدة el Imaratu l Arabiyyetu l Muttahide kisaca BAE Orta Dogu da Arap Yarimadasi nin guneydogusunda bulunan Umman ve Suudi Arabistan la komsu olan ulke BAE Abu Dabi Dubai Acman Fuceyre Resu l Hayme Sarika ve Ummu l Kayveyn adli yedi emirlikten olusmaktadir Ulkenin baskenti ve buyuk ikinci emirligi olan Abu Dabi ayni zamanda ulkenin siyasi endustriyel ve kulturel merkezi konumundadir Birlesik Arap Emirlikleriالإمارات العربية المتحدة el Imaratu l Arabiyyetu l MuttahideBayrak ArmaSlogan الله الوطن الرئيس Allah el Vaṭan er Re is Allah Vatan Lider Milli mars Ulusum Cok Yasa BaskentAbu DabiEn buyukDubaiResmi dil ler ArapcaEtnik gruplar 16 5 Emirlik halki vatandas 83 5 yabanci iscileraResmi dinIslamDemonimBAE liHukumetEmirlikler federasyonu Devlet BaskaniMuhammed bin Zayid en Nehyan BasbakanMuhammed bin Rasid el MektumYasama organiTarihce Bagimsizlik Birlesik Krallik tan2 Aralik 1971Yuzolcumu Toplam83 600 km2 115 Su onemsiz miktarNufus 2020 tahmini9 890 400 92 2005 sayimi4 106 427 Yogunluk99 km2 110 GSYIH SAGP 2021 tahmini Toplam683 182 milyar 34 Kisi basina59 844 12 GSYIH nominal 2021 tahmini Toplam401 513 milyar 33 Kisi basina35 171 24 Gini 2014 32 5 ortaIGE 2019 0 890 cok yuksek 31 Para birimiBAE Dirhemi AED Zaman dilimiUTC 4 GST 4 Yaz YSU UTC 4 not observed Tarih formatigg aa yyyy CE Trafik akisisagTelefon koduInternet alan adi ae a 23 diger Araplar 42 3 Guney Asyalilar 12 1 diger Asyalilar 6 0 diger yabanci isciler b Ulkenin tam boyutu Basra Korfezi ndeki adalarin bircogunun boyutu ile ilgili bilgi eksikligi ve Suudi Arabistan ile kesin belirlenmemis kara sinirlari nedeniyle tartismalidir Tarih16 yuzyilda baslayan Portekiz etkisi 17 yuzyilda yerini Ingilizlere birakti Basat kabile ile Arabistan iclerinden gelen Hanbelileri korsan olarak ilan eden Ingilizler 1819 1820 de kiyi limanlarina karsi saldiriya gecti Aslinda Ingilizlerin asil amaci bolge ticaretini kendi egemenlikleri altina almakti Mahalli esnafin buyuk bir direnisi dahi Ingilizleri deniz ticaretini kendi gudumleri altina almalarini engelleyemedi ve sonunda korsanliga son veren 1820 Denizlerde Genel Baris Antlasmasi ni zorla kabul ettirdiler 1853 yilinda nin imzalanmasi uzerine bolgeye Ateskes Kiyisi adi verildi Ingilizler 1892 yilinda olarak bilinen bir paktin olusmasini saglayarak bolgenin dis politikasini denetim altina aldilar Ateskes Kiyisi 1873 1947 arasinda Ingiliz Dogu Hindistan Kumpanyasi sonraki yillarda da tarafindan yonetildi 1971 yilinda Ingilizlerin Basra Korfezi nden cekilmesi uzerine emirlikler Birlesik Arap Emirlikleri adi altinda bir federasyon olusturarak 2 Aralik 1971 tarihinde Ingiltere den bagimsizliklarini ilan etmislerdir Ulkede bagimsizlik gunu milli bayram olarak kutlanilir Anayasasi ise yine 2 Aralik 1971 de olusturulmustur EkonomiBirlesik Arap Emirlikleri nin en onemli gelir kaynagi petroldur 1992 de toplam 837 milyon varil petrol uretmistir kaynak belirtilmeli OPEC ulkeleri arasinda 1993 te gerceklestirilen anlasmadan sonraki gunluk petrol uretimi 2 milyon 160 bin varildir kaynak belirtilmeli 1993 teki petrol rezervi 64 milyar 750 milyon varil olarak tahmin ediliyordu Dogal gazin da ulke ekonomisine onemli katkisi olmaktadir 1992 de 25 5 milyar m dogal gaz uretmistir kaynak belirtilmeli 1993 teki dogal gaz rezervi de 5 5 trilyon m olarak tahmin ediliyordu Petrol ve dogal gazdan elde edilen gelirin gayri safi yurt ici hasiladaki payi 47 dir Subat 2021 de Birlesik Arap Emirlikleri BAE vatandaslik kanununda onemli degisiklikler yapti Hukumet nitelikli yatirimcilarin ve ozel yeteneklere sahip kisilerin aileleriyle birlikte vatandasliga alinmasina izin vermeye karar verdi Birlesik Arap Emirlikleri ekonomisine katkida bulunabilecek yatirimcilarin yani sira ozel yetenekleri de ulkeye cekmeyi hedefliyor Sanayi Ulkenin en onemli sanayi kuruluslari petrol aritma tesisleridir kaynak belirtilmeli Ruveys teki aritma tesisleri gunde 300 000 varil petrol isleyebilmektedir Ruveys te ayrica petrol yan urunleri cikaran petrokimya tesisleri bulunmaktadir Ayni bolgede dogal gaz isleme tesisleri de kurulmustur ve bu tesislerde propan ve butan gaz uretilmektedir Ummunnar daki aritma tesisleri de gunde 60 000 varil petrol isleyebilmektedir Birlesik Arap Emirlikleri petrol gelirlerini diger sanayi alanlarinda degerlendirmek suretiyle milli sanayisini gelistirmeye calismaktadir Bu amacla bircok fabrika ve sanayi tesisi kurulmustur Basta gelen sanayi tesisleri cimento aluminyum kablo ve kiremit uretimi uzerinedir kaynak belirtilmeli Bunlarin yani sira bazi kucuk sanayi tesisleri de kurulmustur Imalat sanayisinin gayri safi yurt ici hasiladaki payi 7 dir kaynak belirtilmeli Calisan nufusun yaklasik 14 u sanayi sektorunde is gormektedir kaynak belirtilmeli Buna petrol tesislerinde calisanlar da dahildir Tarim hayvancilik ve balikcilik Birlesik Arap Emirlikleri nin hem Basra Korfezi hem de Umman Denizi boyunca uzun birer kiyisinin olmasi balikcilik ve inci avciligi imkani vermektedir Inci ticareti eski onemini kismen kaybetmis olsa da balikcilik yine bir gelir kaynagi olarak surdurulmektedir 1991 de 92 5 ton balik ve deniz urunu avlanmistir Topraklarinin genelde col olmasina ragmen ulkede modern usullerle kismen tarim da yapilmaktadir kaynak belirtilmeli 1992 de basta hurma olmak uzere 240 bin ton meyve 365 bin ton sebze uretilmistir Cok yaygin olmamakla birlikte hayvancilik da yapilmaktadir 1992 de ulkede 55 bin bas sigir 275 bin bas koyun bulunuyordu Tarim ve hayvanciliktan elde edilen gelirin milli gelir icindeki payi 2 dir Tarim hayvancilik ve balikcilik sektorunde calisanlar tum calisan nufusun 6 4 unu olusturmaktadir Ticaret Dis ticaretten de onemli miktarda gelir saglanmaktadir Dubai Emirligi nin merkezi olan Dubai sehri ayni zamanda bir ticaret merkezidir Bu sehirde ve adli iki buyuk limanin bulunmasi sehre ticari yonden canlilik kazandirmaktadir Adi gecen limanlar vasitasiyla ulkenin dunyayla deniz baglantisi saglanmaktadir Dubai nin bir ticaret merkezi olmasinda buranin yonetiminin ekonomik politikasinin da etkisi olmustur Dubai yonetimi yabanci sermaye sahiplerine ve ticaretcilere her turlu kolayligi saglamaktadir Dubai nin yani sira Ebu Zaby da da genis kapasiteli modern donanimli iki uluslararasi liman bulunmaktadir Dis ticarete onem verilmesi ve yabanci sermaye sahiplerine kolaylik saglanmasi ulkede bankacilik sektorunun gelismesine de imkan saglamistir Calisanlarin ucte ikisinin Asyalilardan olustugu belirlenmistir Yabancilarin ulkede ucuz bir isgucu olarak degerlendirilmesi toplumdaki sosyal dengelerin bozulmasina yol acmistir kaynak belirtilmeli BAE petrol petrol urunleri ve dogal gazin yani sira aluminyum inci hurma ve kurutulmus balik ihrac etmektedir Ithal ettigi mallarin basinda ise makineler ulasim araclari elektrikli ve elektronik araclar dayanikli tuketim mallari kimyasal maddeler ilac gida maddeleri canli hayvan gelir Dis ticareti daha cok Amerika Birlesik Devletleri Fransa Hollanda ve Japonya iledir kaynak belirtilmeli Dis ticaretinde acik olmamaktadir kaynak belirtilmeli 1990 da ihracati ithalatindan yaklasik 8 5 milyar dolar daha fazla olmustur kaynak belirtilmeli Siyaset ve yonetimUlke monarsi ile yonetilen Yedi Emirlikten olusan federasyon ile yonetilir Arapcada el Imarat el Arabiyye el Muttahide Ingilizcede United Arab Emirates Birlesik Arap Emirlikleri nde emirlikler ic islerinde bagimsiz dis islerinde Birlesik Arap Emirlikleri ne baglidir Ulkenin baskenti Abu Dabi dir En buyuk sehri ise dunyaca unlu kent olan Dubai dir Korfez ulkeleri icerisinde en liberal dis ticaret rejimine sahiptir Silahli kuvvetler Askeri Organlar Silahli Kuvvetler Deniz Kuvvetleri Denizcilik ve Kiyi Guvenlik Kuvvetleri Hava ve Hava Savunma Kuvvetleri Federal Polis Kuvvetleri Askerlik Hizmeti yasi ve Zorunlulugu 18 yasindaki herkes zorunlu askerlik hizmeti bulunmamaktadir DemografiTarihi nufusYilNufus Artis 1960 92 610 1963 95 000 0 85 1968 180 226 13 66 1975 557 887 17 52 1980 1 042 099 13 31 1985 1 379 303 5 77 1995 2 411 041 5 74 1999 2 938 000 5 07 2005 4 106 427 5 74 2010 8 264 070 15 01 2011 8 925 096 8 00 2012 9 205 651 3 14 2013 9 346 129 1 53 Kaynaklar Birlesik Arap Emirlikleri nde her 100 kadina 219 erkek duser 25 64 arasinda bu oran 322 ye kadar cikar Bu oranlar Katar dan sonra erkeklerin aleyhine olan dunyanin en yuksek ikinci cinsiyet oranlaridir Dil Ulkede diger Arap ulkelerinde oldugu gibi resmi dil Arapcadir Egitim genelde Ingilizcedir ve ozellikle is hayatinda yaygin olarak Ingilizce kullanilir Ulkede cok yabanci oldugu icin Hintce Endonezce Ingilizce de yaygindir Ticaret dili Fransizca Arapca Farsca ve Ingilizcedir Din Ulkedeki en yaygin din ise 77 lik oraniyla Islam dir Azinlik dinleri olarak da 12 ile Hristiyanlik 4 ile Hinduluk ve diger dinler takip ederler AltyapiEnerji BAE de 1991 de 13 milyar 790 milyon kw saat elektrik uretilmistir kaynak belirtilmeli Ayni yildaki elektrik tuketimi de bu rakama esittir Kisi basina yillik elektrik tuketimi ortalama 8460 kw saattir kaynak belirtilmeli Yapimi devam eden dort reaktorlu Barakah Nukleer Enerji Santrali nin isletme lisansinin 60 yilligina Nawah Energy Company sirketine verildigi 17 Subat 2020 de duyuruldu Ikinci reaktoru de 95 oraninda insa edilmis santral tamamlandiginda toplam 5 bin 600 megawatt elektrik uretebilecek Ulasim Birlesik Arap Emirlikleri nin dort havaalani mevcuttur ve hepsi de uluslararasi trafige aciktir Daha once Gulf Air a ortak olan ulke 1985 te soz konusu sirketten ayrilarak kendi havayolu sirketini Emirates kurdu Ulkenin ithalat ve ihracatta kullanilan bircok limani bulunmaktadir BAE nin 100 grostonun ustunde yuk tasiyabilen 276 gemisi vardir Limanlari ve deniz nakliyati hakkinda ayrica Ekonomi kismina bkz Birlesik Arap Emirlikleri nin 4500 km karayolu mevcuttur kaynak belirtilmeli Bu ulkede ortalama 4 kisiye bir motorlu ulasim araci dusmektedir kaynak belirtilmeli Saglik BAE de 35 hastane 3220 doktor 190 dis doktoru 7250 hemsire mevcuttur kaynak belirtilmeli 615 kisiye bir doktor dusmektedir Saglik hizmetleri iyi bir seviyededir kaynak belirtilmeli Saglik kurumlari modern cihazlarla donatilmistir EgitimOrtaogretim duzeyindeki egitim sistemi yetkisi altinda oldugu Abu Dabi haric tum emirliklerde egitim Egitim Bakanligi tarafindan izlenir Sistem Ilkokul ortaokul ve liseden olusur Devlet okullari devlet tarafindan finanse edilir ve mufredat Birlesik Arap Emirlikleri nin kalkinma hedeflerine uyacak sekilde olusturulur Devlet okulunda egitim dili Arapcadir ve ikinci dil olarak Ingilizce ogretilmektedir Uluslararasi akreditasyona sahip bircok ozel okul da bulunmaktadir Ulkedeki devlet okullari BAE vatandaslari icin ucretsizdir ozel okullarin ucretleri ise degisiklik gostermektedir Yuksekogretim sistemi Yuksekogretim Bakanligi tarafindan izlenmektedir Bakanlik ayrica lisans kurumlarina ogrenci kabul etmekten de sorumludur 2015 yilinda yetiskin okuryazarlik orani 93 8 idi BAE egitim ve arastirmayi gelistirmeye buyuk ilgi gostermistir Girisimler arasinda Arastirma Merkezlerinin ve ile Isletme Gelistirme Enstitusunun kurulmasi yer alir QS Siralamasina gore ulkedeki en ust siradaki universiteler dunya capinda 421 430 Halife Universitesi dunya capinda 441 450 431 440 ve dunya capinda 551 600 Birlesik Arap Emirlikleri Kuresel Inovasyon Endeksi nde 2019 da 36 sirada iken 2021 de 33 sirada yer aldi Ayrica bakinizAl Dhafra Hava Ussu Birlesik Arap Emirlikleri nde LGBT haklariKaynakca BAE Anayasasi PDF constituteproject org 25 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 13 Nisan 2011 madde 7 Arsivlenmis kopya 3 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Agustos 2021 www worldometers info 2 Subat 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi a b c d United Arab Emirates International Monetary Fund 9 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Ocak 2021 data worldbank org World Bank 30 Mart 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Mart 2020 PDF Ingilizce United Nations Development Programme 15 Aralik 2020 15 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 15 Aralik 2020 Mpiweb org 4 Subat 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Temmuz 2009 27 Subat 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi PDF 20 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 25 Mart 2017 Population Total World Bank 24 Mart 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Mart 2017 World Gazetteer 3 Temmuz 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Sex ratio The World Factbook 30 Kasim 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Mart 2017 Abu Dabi Arap dunyasinin ilk nukleer santralinin isletme lisansini verdi tr euronews com kaynagindan 18 Mayis 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde 18 Subat 2020 tarihinde arsivlendi Erisim tarihi 18 Subat 2020 Aud edu 24 Aralik 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Middle East United Arab Emirates The World Factbook Central Intelligence Agency www cia gov 9 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Ekim 2019 Web archive org 31 Temmuz 2008 31 Temmuz 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Top Universities Ingilizce 25 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Temmuz 2022 Ingilizce United Nations 20 Eylul 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Mart 2022 www wipo int Ingilizce 10 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Eylul 2021 ec europa eu 2 Eylul 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Eylul 2021 INSEAD Knowledge Ingilizce 28 Ekim 2013 2 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Eylul 2021 Dis baglantilarhttp www uae gov ae 16 Mart 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde Birlesik Arap Emirlikleri nde yasayan Turklerin bilgi portali 13 Kasim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde http www cbuae gov ae4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde