Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Arap-Bizans savaşları, 7. yüzyıldan 11. yüzyıla kadar Müslüman Araplar ile Bizans İmparatorluğu arasında yapılan savaşlardır. Çatışmalar, 7. yüzyılda İslam peygamberi Muhammed'in, Raşidun ve Emevi halifelerinin ilk Müslüman fetihleri sırasında başladı ve halefleri tarafından 11. yüzyılın ortalarına kadar devam etti.
630'larda Arabistan'dan Müslüman Arapların ortaya çıkışı, Bizans'ın güney eyaletlerinin (Suriye ve Mısır) hızla Arap Halifeliğine kaptırılmasıyla sonuçlandı. Sonraki elli yıl boyunca, Emevi halifeleri döneminde Araplar, hâlâ Bizans'ın elinde olan Anadolu'ya defalarca akınlar düzenleyecek, Bizans'ın başkenti Konstantinopolis'i iki kez kuşatacak ve Afrika'daki Bizans Eksarhlığı'nı fethedecekti. Bu durum, 718'deki İkinci Arap Konstantinopolis Kuşatması'nın başarısızlığa uğramasından sonra, Anadolu'nun doğu kenarındaki Toros Dağları'nın karşılıklı olarak yoğun biçimde tahkim edilmiş ve büyük ölçüde nüfusu azaltılmış bir sınır olarak kurulmasına kadar istikrar kazanmadı. Abbasi döneminde ilişkiler daha normal hale geldi, karşılıklı elçilikler gönderidi ve hatta ateşkes dönemleri yaşandı. Ancak 10. yüzyıla kadar Abbasi hükûmeti ya da yerel yöneticiler tarafından desteklenen baskınlar ve karşı baskınlarla çatışmalar kalıcı olarak devam etti.
İlk yüzyıllarda Bizanslılar genellikle savunma halindeydiler ve açık alan savaşlarından kaçınarak müstahkem kalelerine çekilmeyi tercih ettiler. Ancak 740'tan sonra Araplarla savaşmak ve kaybettikleri toprakları geri almak amacıyla baskınlar düzenlemeye başladılar. Buna karşı Abbasiler, Anadolu'da çoğunlukla büyük ve yıkıcı baskınlarla misillede bulundu.
Araplar donanma kurarak Akdeniz'e açıldı ve 650'lerden itibaren tüm Akdeniz bir savaş alanına dönüştü. Adalara ve kıyı yerleşimlerine karşı baskınlar ve karşı saldırılar başlatıldı. Arap akınları, Girit, Malta ve Sicilya'nın fethinden sonra 9. yüzyılda ve 10. yüzyılın başlarında doruğa ulaştı, filoları Fransa, Dalmaçya ve Konstantinopolis kıyılarına ulaştı.
861'den sonra Abbasi devletinin gerilemesi ve parçalanması ve buna paralel olarak Bizans İmparatorluğu'nun Makedon hanedanı yönetimi altında güçlenmesiyle birlikte gidişat yavaş yavaş tersine döndü. Yaklaşık 920'den 976'ya kadar itibaren elli yıllık bir süre içinde Bizanslılar Arap savunmasını kırdılar ve kuzey Suriye ile Büyük Ermenistan üzerindeki kontrollerini yeniden sağladılar. Arap-Bizans savaşlarının son yüzyılına, Suriye'deki Fatımilerle olan sınır çatışmaları hakim oldu. Ancak sınır, 1060'tan sonra Selçuklu Türkleri ortaya çıkana kadar sabit kaldı.
Arka plan
6. ve 7. yüzyıllarda devam eden ve yükseliş dönemine giren Bizans-Sasani savaşları ve yinelenen hıyarcıklı veba (Justinianus Vebası) salgınları, Arapların ani ortaya çıkışı ve yayılması karşısında her iki imparatorluğu da güçsüz ve savunmasız bıraktı. Bizans ve Pers imparatorlukları arasındaki savaşların sonuncusu Bizanslıların zaferiyle sonuçlandı: İmparator Herakleios kaybedilen tüm toprakları geri aldı ve 629'da Gerçek Haç'ı Kudüs'e geri getirdi.
İki imparatorluk da birkaç yıl içinde kendilerini Müslüman Araplarla savaş halinde bulduklarından askeri olarak toparlanmaya fırsat bulamadılar. Bu, tarihçi Howard Johnston'a göre bu ancak önüne ne bulursa katıp sürükleyen "bir insan seline" benzetilebilirdi. George Liska'ya göre ise "gereksiz yere uzayan Bizans-Pers çatışması İslam'ın yolunu açtı".
620'lerin sonlarında, İslam Peygamberi Muhammed, Arabistan'ın çoğunu fetih yoluyla ve komşu kabilelerle ittifaklar kurarak Müslüman yönetimi altında birleştirmeyi zaten başarmıştı ve ilk Müslüman-Bizans çatışmaları onun liderliği altında gerçekleşti. İmparator Herakleios ve Pers generali Şahrbaraz'ın 629'da Pers birliklerinin işgal altındaki Bizans doğu eyaletlerinden çekilmesine ilişkin şartlar üzerinde anlaşmaya varmasından sadece birkaç ay sonra, Arap ve Bizans birlikleri Bizans'ın vassal krallığı Gassaniler'in Muhammed'in elçisinin öldürülmesine tepki olarak Mute Muharebesi'nde karşı karşıya geldi. Muhammed 632'de öldü ve yerine yarımadanın tamamında güçlü bir Müslüman devletinin sağlamlaşmasıyla sonuçlanan başarılı Ridde Savaşları'ndan sonra tüm Arap Yarımadası'nın tartışmasız kontrolünü elinde bulunduran ilk Halife olan Ebu Bekir geçti.
Müslüman fetihleri, 629–718
Müslüman tarihçilerine göre, Bizans kuvvetlerinin Arabistan'ı işgal etme niyetiyle kuzey Arabistan'da yoğunlaştığına dair istihbarat alan Muhammed, Bizans ordusunu kuzeyde karşılamak amacıyla bir Müslüman ordusunu kuzeye, bugünkü kuzeybatı Suudi Arabistan'da bulunan Tebük'e götürdü. Ancak Bizans ordusu önceden geri çekilmişti. Her ne kadar tipik anlamda bir savaş olmasa da bu olay Müslüman Arapların Bizanslılarla ilk karşılaşmasını temsil ediyordu. Ancak bu durum hemen askeri bir düşmanlığa yol açmadı.
Tebük seferine ilişkin bir Bizans anlatımı yoktur ve ayrıntıların çoğu daha sonraki Müslüman kaynaklardan gelmektedir. Bir Bizans kaynağında muhtemelen 629 tarihli Mute Savaşı'na atıfta bulunulduğu ileri sürülse de bu kesin değildir. İlk çatışmalar, Bizans ve Sasani imparatorluklarının Arap vassal devletleri olan Gassaniler ve Lahmiler ile başlamış olabilir. Her halükarda, Müslüman Araplar 634'ten sonra her iki imparatorluğa karşı da topyekûn bir saldırı başlattılar ve bunun sonucunda Levant, Mısır ve İran'ın İslam adına fethi sağlandı. Bu fetihlerin başarılı Arap generalleri Halid bin Velid ve Amr bin el-'As'dı.
Bizans Suriye'sinin Araplarca fethi: 634–638
Levant'ta, Muhammed'in ölümünden sonra yerine geçen ve Raşidun Halifeleri adı verilen dört halifeden ilki Ebu Bekir'in emriyle Müslüman Arap ordusu, yerel birliklerin yanı sıra Bizans imparatorluk birliklerinden oluşan kuvvetlerle savaşmaya başladılar. İslam tarihçilerine göre, Suriye'nin her yerindeki Monofizitler ve Yahudiler, Arapların bu fetih harekâtlarını memnuniyetle karşıladılar. Arapları, kendilerini Bizans egemenliğinden kurtaran "kurtarıcılar" olarak gördüler.
Bizans İmparatoru Herakleios hastaydı ve 634'te Arapların Suriye'yi ve Bizans Filistini'ni fethetmesine direnmek için ordularına komuta edememişti. 634 yazında Ecnadeyn ve aynı yılın Aralık ayında veya 635'in Ocak ayında yapılan Fahl Muharebesi'nde Raşidun ordusu kesin bir zafer elde etti. Bu zaferden sonra Müslüman kuvvetleri 634 yılında Halid bin Velid'in komutası altında Şam'ı fethetti. Müslümanları yeni kazandıkları topraklardan çıkarmak için Bizans, aralarında Theodore Trithyrius ve Ermeni general Vahan'ın da bulunduğu büyük komutanların komutası altında mümkün olan en fazla sayıda askerin toplanıp gönderilmesini içeriyordu.
Suriye'de ilerleyişini sürdüren Müslüman ordusunu durdurmak için yukarıda bahsedilen Bizans ordusu 636'da Yermük önlerine geldi. Burada yapılan Yermük Muharebesi de kesin Arap zaferiyle sonuçlandı. Herakleios'un, 9. yüzyıl tarihçisi Balazuri'ye göre Konstantinopolis'e gitmek üzere Antakya'dan ayrılırken söylediği veda ünlemi onun hayal kırıklığının ifadesidir: "Elvada sana ey Suriye. Düşman için ne güzel bir memleketsin."
- Mute Muharebesi
- Tebük Seferi
- Dathin Muharebesi
- Firaz Muharebesi
- Karyeteyn Muharebesi
- Ecnadeyn Muharebesi
- Yermük Muharebesi
- Busra Muharebesi
- Halep Kuşatması
- Maraş (Germanicia) Kuşatması
- Demirköprü Muharebesi
- Konstantinopolis Kuşatması (674-678)
- Konstantinopolis Kuşatması (717-718)
- Kartaca Muharebesi (698)
- Sebastopolis Muharebesi
- Afyon (Akroinon) Savaşı
- Dazimon Muharebesi
Kaynakça
- ^ Theophanes, Chronicle, 317–327
* Greatrex–Lieu (2002), II, 217–227; Haldon (1997), 46; Baynes (1912), passim; Speck (1984), 178 - ^ Foss (1975), 746–747; Howard-Johnston (2006), xv
- ^ Liska (1998), 170
- ^ "Muhammad", Late Antiquity; Butler (2007), 145
- ^ Kaegi (1995), 67
- ^ Nicolle (1994), 47–49
- ^ a b Kaegi (1995), 112
- ^ . 11 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2016.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Arap Bizans savaslari 7 yuzyildan 11 yuzyila kadar Musluman Araplar ile Bizans Imparatorlugu arasinda yapilan savaslardir Catismalar 7 yuzyilda Islam peygamberi Muhammed in Rasidun ve Emevi halifelerinin ilk Musluman fetihleri sirasinda basladi ve halefleri tarafindan 11 yuzyilin ortalarina kadar devam etti Bizans ve Arap savaslarini gosteren harita 630 larda Arabistan dan Musluman Araplarin ortaya cikisi Bizans in guney eyaletlerinin Suriye ve Misir hizla Arap Halifeligine kaptirilmasiyla sonuclandi Sonraki elli yil boyunca Emevi halifeleri doneminde Araplar hala Bizans in elinde olan Anadolu ya defalarca akinlar duzenleyecek Bizans in baskenti Konstantinopolis i iki kez kusatacak ve Afrika daki Bizans Eksarhligi ni fethedecekti Bu durum 718 deki Ikinci Arap Konstantinopolis Kusatmasi nin basarisizliga ugramasindan sonra Anadolu nun dogu kenarindaki Toros Daglari nin karsilikli olarak yogun bicimde tahkim edilmis ve buyuk olcude nufusu azaltilmis bir sinir olarak kurulmasina kadar istikrar kazanmadi Abbasi doneminde iliskiler daha normal hale geldi karsilikli elcilikler gonderidi ve hatta ateskes donemleri yasandi Ancak 10 yuzyila kadar Abbasi hukumeti ya da yerel yoneticiler tarafindan desteklenen baskinlar ve karsi baskinlarla catismalar kalici olarak devam etti Ilk yuzyillarda Bizanslilar genellikle savunma halindeydiler ve acik alan savaslarindan kacinarak mustahkem kalelerine cekilmeyi tercih ettiler Ancak 740 tan sonra Araplarla savasmak ve kaybettikleri topraklari geri almak amaciyla baskinlar duzenlemeye basladilar Buna karsi Abbasiler Anadolu da cogunlukla buyuk ve yikici baskinlarla misillede bulundu Araplar donanma kurarak Akdeniz e acildi ve 650 lerden itibaren tum Akdeniz bir savas alanina donustu Adalara ve kiyi yerlesimlerine karsi baskinlar ve karsi saldirilar baslatildi Arap akinlari Girit Malta ve Sicilya nin fethinden sonra 9 yuzyilda ve 10 yuzyilin baslarinda doruga ulasti filolari Fransa Dalmacya ve Konstantinopolis kiyilarina ulasti 861 den sonra Abbasi devletinin gerilemesi ve parcalanmasi ve buna paralel olarak Bizans Imparatorlugu nun Makedon hanedani yonetimi altinda guclenmesiyle birlikte gidisat yavas yavas tersine dondu Yaklasik 920 den 976 ya kadar itibaren elli yillik bir sure icinde Bizanslilar Arap savunmasini kirdilar ve kuzey Suriye ile Buyuk Ermenistan uzerindeki kontrollerini yeniden sagladilar Arap Bizans savaslarinin son yuzyilina Suriye deki Fatimilerle olan sinir catismalari hakim oldu Ancak sinir 1060 tan sonra Selcuklu Turkleri ortaya cikana kadar sabit kaldi Arka plan6 ve 7 yuzyillarda devam eden ve yukselis donemine giren Bizans Sasani savaslari ve yinelenen hiyarcikli veba Justinianus Vebasi salginlari Araplarin ani ortaya cikisi ve yayilmasi karsisinda her iki imparatorlugu da gucsuz ve savunmasiz birakti Bizans ve Pers imparatorluklari arasindaki savaslarin sonuncusu Bizanslilarin zaferiyle sonuclandi Imparator Herakleios kaybedilen tum topraklari geri aldi ve 629 da Gercek Hac i Kudus e geri getirdi Iki imparatorluk da birkac yil icinde kendilerini Musluman Araplarla savas halinde bulduklarindan askeri olarak toparlanmaya firsat bulamadilar Bu tarihci Howard Johnston a gore bu ancak onune ne bulursa katip surukleyen bir insan seline benzetilebilirdi George Liska ya gore ise gereksiz yere uzayan Bizans Pers catismasi Islam in yolunu acti 620 lerin sonlarinda Islam Peygamberi Muhammed Arabistan in cogunu fetih yoluyla ve komsu kabilelerle ittifaklar kurarak Musluman yonetimi altinda birlestirmeyi zaten basarmisti ve ilk Musluman Bizans catismalari onun liderligi altinda gerceklesti Imparator Herakleios ve Pers generali Sahrbaraz in 629 da Pers birliklerinin isgal altindaki Bizans dogu eyaletlerinden cekilmesine iliskin sartlar uzerinde anlasmaya varmasindan sadece birkac ay sonra Arap ve Bizans birlikleri Bizans in vassal kralligi Gassaniler in Muhammed in elcisinin oldurulmesine tepki olarak Mute Muharebesi nde karsi karsiya geldi Muhammed 632 de oldu ve yerine yarimadanin tamaminda guclu bir Musluman devletinin saglamlasmasiyla sonuclanan basarili Ridde Savaslari ndan sonra tum Arap Yarimadasi nin tartismasiz kontrolunu elinde bulunduran ilk Halife olan Ebu Bekir gecti Musluman fetihleri 629 718Musluman tarihcilerine gore Bizans kuvvetlerinin Arabistan i isgal etme niyetiyle kuzey Arabistan da yogunlastigina dair istihbarat alan Muhammed Bizans ordusunu kuzeyde karsilamak amaciyla bir Musluman ordusunu kuzeye bugunku kuzeybati Suudi Arabistan da bulunan Tebuk e goturdu Ancak Bizans ordusu onceden geri cekilmisti Her ne kadar tipik anlamda bir savas olmasa da bu olay Musluman Araplarin Bizanslilarla ilk karsilasmasini temsil ediyordu Ancak bu durum hemen askeri bir dusmanliga yol acmadi Tebuk seferine iliskin bir Bizans anlatimi yoktur ve ayrintilarin cogu daha sonraki Musluman kaynaklardan gelmektedir Bir Bizans kaynaginda muhtemelen 629 tarihli Mute Savasi na atifta bulunuldugu ileri surulse de bu kesin degildir Ilk catismalar Bizans ve Sasani imparatorluklarinin Arap vassal devletleri olan Gassaniler ve Lahmiler ile baslamis olabilir Her halukarda Musluman Araplar 634 ten sonra her iki imparatorluga karsi da topyekun bir saldiri baslattilar ve bunun sonucunda Levant Misir ve Iran in Islam adina fethi saglandi Bu fetihlerin basarili Arap generalleri Halid bin Velid ve Amr bin el As di Bizans Suriye sinin Araplarca fethi 634 638 Levant ta Muhammed in olumunden sonra yerine gecen ve Rasidun Halifeleri adi verilen dort halifeden ilki Ebu Bekir in emriyle Musluman Arap ordusu yerel birliklerin yani sira Bizans imparatorluk birliklerinden olusan kuvvetlerle savasmaya basladilar Islam tarihcilerine gore Suriye nin her yerindeki Monofizitler ve Yahudiler Araplarin bu fetih harekatlarini memnuniyetle karsiladilar Araplari kendilerini Bizans egemenliginden kurtaran kurtaricilar olarak gorduler Bizans Imparatoru Herakleios hastaydi ve 634 te Araplarin Suriye yi ve Bizans Filistini ni fethetmesine direnmek icin ordularina komuta edememisti 634 yazinda Ecnadeyn ve ayni yilin Aralik ayinda veya 635 in Ocak ayinda yapilan Fahl Muharebesi nde Rasidun ordusu kesin bir zafer elde etti Bu zaferden sonra Musluman kuvvetleri 634 yilinda Halid bin Velid in komutasi altinda Sam i fethetti Muslumanlari yeni kazandiklari topraklardan cikarmak icin Bizans aralarinda Theodore Trithyrius ve Ermeni general Vahan in da bulundugu buyuk komutanlarin komutasi altinda mumkun olan en fazla sayida askerin toplanip gonderilmesini iceriyordu Suriye de ilerleyisini surduren Musluman ordusunu durdurmak icin yukarida bahsedilen Bizans ordusu 636 da Yermuk onlerine geldi Burada yapilan Yermuk Muharebesi de kesin Arap zaferiyle sonuclandi Herakleios un 9 yuzyil tarihcisi Balazuri ye gore Konstantinopolis e gitmek uzere Antakya dan ayrilirken soyledigi veda unlemi onun hayal kirikliginin ifadesidir Elvada sana ey Suriye Dusman icin ne guzel bir memleketsin Mute Muharebesi Tebuk Seferi Dathin Muharebesi Firaz Muharebesi Karyeteyn Muharebesi Ecnadeyn Muharebesi Yermuk Muharebesi Busra Muharebesi Halep Kusatmasi Maras Germanicia Kusatmasi Demirkopru Muharebesi Konstantinopolis Kusatmasi 674 678 Konstantinopolis Kusatmasi 717 718 Kartaca Muharebesi 698 Sebastopolis Muharebesi Afyon Akroinon Savasi Dazimon MuharebesiKaynakca Theophanes Chronicle 317 327 Greatrex Lieu 2002 II 217 227 Haldon 1997 46 Baynes 1912 passim Speck 1984 178 Foss 1975 746 747 Howard Johnston 2006 xv Liska 1998 170 Muhammad Late Antiquity Butler 2007 145 Kaegi 1995 67 Nicolle 1994 47 49 a b Kaegi 1995 112 11 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Subat 2016