Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Budapeşte kuşatması, Sovyet ve ordularının Macaristan'a ve onların Nazi Almanyası'ndan gelen Mihver müttefiklerine karşı genel saldırısıydı. Saldırı 29 Ekim 1944'ten 13 Şubat 1945'te Budapeşte'nin düşüşüne kadar sürdü. Bu, Sovyet Ordusunun Orta Avrupa'da gerçekleştirdiği en zor ve karmaşık saldırılardan biriydi. Bu, Nazi Almanyası'nın Avrupalı son müttefikini mağlup eden ve Avrupa'da II. Dünya Savaşı'nın sona ermesini büyük ölçüde hızlandıran SSCB için kesin bir zaferle sonuçlandı.
| Budapeşte Kuşatması | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| II. Dünya Savaşı Doğu Cephesi | |||||||
 Sovyet IS-2 tank | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
 Sovyetler Birliği Romanya |  Almanya Macaristan | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
 Rodion Malinovski Fyodor Tolbuhin |
 | ||||||
| Çatışan birlikler | |||||||
| |  Güney Ordu Grubu | ||||||
| Kayıplar | |||||||
| Sovyet: | 125.000 muharebe zayiatı | ||||||
| 76.000 sivil öldü | |||||||
Yaz aylarında Iasi-Kishinev saldırısında Romanya'yı güvence altına alan Sovyet kuvvetleri, Balkanlar'daki saldırılarına devam etti. Kızıl Ordu 31 Ağustos'ta Bükreş'e girdi, ardından batıya doğru Karpat Dağları üzerinden Macaristan'a ve güneye doğru Bulgaristan'a doğru ilerleyerek Belgrad saldırısında Yugoslav Partizanlara katıldı. Bu süreçte Kızıl Ordu güçleri, Alman rezervlerini Varşova - Berlin merkez ekseninden uzaklaştırdı, 6. Ordu'yu ikinci kez kuşatıp yok etti ve Güney Ukrayna Ordu Grubu'nun parçalanmış 8. Ordusunu batıya, Macaristan'a çekilmeye zorladı.
Ekim 1944'ten itibaren 2., ve Macaristan'a doğru ilerledi. Aralık ayı sonlarında Macaristan'ın başkentini izole ettikten sonra Sovyetler, Budapeşte'yi kuşattı ve saldırdı. 13 Şubat 1945'te şehir düştü.
Tarihi belgelere göre Budapeşte taarruzu beş döneme ayrılabilir:
- Birinci (29 Ekim 1944 - 3 Kasım 1944) ve ikinci dönem (7 Kasım 1944 - 24 Kasım 1944), Rodion Malinovsky liderliğindeki 2.Ukrayna Cephesi'nin iki büyük taarruzuyla belirlendi. Bu iki dönemdeki savaşlar son derece kanlı ve şiddetliydi, çünkü Almanlar Sovyet saldırısına karşı güçlü bir direniş gösterdi. Kızıl Ordu hatırı sayılır bir toprak kazanmayı başarsa da, şiddetli Alman direnişi ve kendi saldırı güçlerinin eksikliği nedeniyle Budapeşte'yi ele geçirmeyi başaramadılar.
- Üçüncü dönem (3 Aralık 1944 - 26 Aralık 1944), Fyodor Tolbukhin'in 3. Ukrayna Cephesi, Belgrad'ı kurtardıktan sonra Tuna nehrine ulaştı ve böylece Macaristan'daki Sovyet saldırı gücünü büyük ölçüde artırdı. Artık yeterli kuvvete sahip olan Sovyet cepheleri, Budapeşte'nin kuzeyi ve güneyinde iki yönlü bir saldırı başlattı ve sonunda şehri kuşattı ve yaklaşık 79.000 Alman ve Macar askerini Budapeşte'nin içinde kıstırdı.
- Dördüncü dönem (1 Ocak 1945 - 26 Ocak 1945), Budapeşte kuşatmasını hafifletmek amacıyla Alman takviye kuvvetleri tarafından başlatılan bir dizi güçlü karşı saldırıyla kutlandı. Bazı Alman birimleri şehrin dış mahallelerinin derinliklerine girmeyi başardı. Macaristan'ın başkentinden sadece 25 km uzaktaydı. Ancak Sovyetler, Almanların tüm saldırılarına karşı koymayı ve kuşatmayı sürdürmeyi başardı.
- Beşinci dönemde (27 Ocak 1945 – 13 Şubat 1945) Sovyetler, şehirdeki kuşatma altındaki savunucuları ortadan kaldırmak için güçlerini topladı. Alman birlikleri, 13 Şubat 1945'te teslim olmadan önce yaklaşık yarım ay daha savaştı ve Budapeşte bölgesinde dört ay süren kanlı çatışmalara son verdi. Tahmini 79.000 savunucudan 1.000'den azı ölümden veya esaretten kaçmayı başardı.
Budapeşte saldırısından sonra Güney Ordu Grubu'nun ana kuvvetleri neredeyse çöktü. Viyana'ya, Çekoslovakya'ya ve Almanya'nın güney sınırına giden yol Sovyetler ve müttefikleri için sonuna kadar açıktı. Sovyet iddialarına göre, Budapeşte'de Almanlar ve Macarlar 49.000 ölü asker kaybetti, 110.000'i ele geçirildi ve 269 tank imha edildi.
Bölgedeki Alman kuvvetlerinin çoğu yok edildiğinden, Batı Cephesinden birlikler bölgeye akın etti ve Mart ayında Almanlar, Balaton Gölü bölgesinde başarısız Bahar Uyanışı Operasyonunu başlattı. Bu operasyonun geniş hedefleri, Mihver'in elindeki son petrol üreten bölgelerden birini korumak ve Budapeşte'yi geri almaktı. Her iki hedefe de ulaşılamadı. Sovyet propagandasında bu saldırı Belgrad Taarruzu ve ile birlikte Stalin'in on darbesinden biri olarak listelendi.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b Самсонов, Александр Михайлович Крах фашистской агрессии 1939-1945. — М.: Наука, 1980. 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Rusça)
- ^ Минасян, М. M. Освобождение Юго-Восточной и Центральной Европы войсками 2-го и 3-го Украинских фронтов 1944-1945. Издательство "Наука", Москва, 1970. 10 Nisan 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Rusça)
- ^ Frieser et al. 2007.
- ^ . 27 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2010.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Budapeste kusatmasi Sovyet ve ordularinin Macaristan a ve onlarin Nazi Almanyasi ndan gelen Mihver muttefiklerine karsi genel saldirisiydi Saldiri 29 Ekim 1944 ten 13 Subat 1945 te Budapeste nin dususune kadar surdu Bu Sovyet Ordusunun Orta Avrupa da gerceklestirdigi en zor ve karmasik saldirilardan biriydi Bu Nazi Almanyasi nin Avrupali son muttefikini maglup eden ve Avrupa da II Dunya Savasi nin sona ermesini buyuk olcude hizlandiran SSCB icin kesin bir zaferle sonuclandi Budapeste KusatmasiII Dunya Savasi Dogu CephesiSovyet IS 2 tankTarih29 Ekim 1944 13 Subat 1945 3 ay 2 hafta ve 1 gun BolgeBudapeste MacaristanSonucSovyet zaferiTaraflar Sovyetler Birligi Romanya Almanya MacaristanKomutanlar ve liderlerRodion Malinovski Fyodor TolbuhinJohannes Friessner Otto WohlerCatisan birlikler2 Ukrayna CephesiGuney Ordu GrubuKayiplarSovyet 80 026 olu ve kayip 240 056 yarali ve hasta Toplam kayip 320 082 260 000 savas zayiati dahil 1 766 tank imha edildi 4 127 silah ve havan 293 ucak 135 100 hafif silah125 000 muharebe zayiati 48 000 olu 26 000 yarali 51 000 esir Toplam 270 000 muharebe zayiati76 000 sivil oldu Kusatmada 38 000 sivil oldu 7 000 i idam edildi 38 000 i calisma veya savas esiri kamplarinda oldu Yaz aylarinda Iasi Kishinev saldirisinda Romanya yi guvence altina alan Sovyet kuvvetleri Balkanlar daki saldirilarina devam etti Kizil Ordu 31 Agustos ta Bukres e girdi ardindan batiya dogru Karpat Daglari uzerinden Macaristan a ve guneye dogru Bulgaristan a dogru ilerleyerek Belgrad saldirisinda Yugoslav Partizanlara katildi Bu surecte Kizil Ordu gucleri Alman rezervlerini Varsova Berlin merkez ekseninden uzaklastirdi 6 Ordu yu ikinci kez kusatip yok etti ve Guney Ukrayna Ordu Grubu nun parcalanmis 8 Ordusunu batiya Macaristan a cekilmeye zorladi Ekim 1944 ten itibaren 2 ve Macaristan a dogru ilerledi Aralik ayi sonlarinda Macaristan in baskentini izole ettikten sonra Sovyetler Budapeste yi kusatti ve saldirdi 13 Subat 1945 te sehir dustu Tarihi belgelere gore Budapeste taarruzu bes doneme ayrilabilir Birinci 29 Ekim 1944 3 Kasim 1944 ve ikinci donem 7 Kasim 1944 24 Kasim 1944 Rodion Malinovsky liderligindeki 2 Ukrayna Cephesi nin iki buyuk taarruzuyla belirlendi Bu iki donemdeki savaslar son derece kanli ve siddetliydi cunku Almanlar Sovyet saldirisina karsi guclu bir direnis gosterdi Kizil Ordu hatiri sayilir bir toprak kazanmayi basarsa da siddetli Alman direnisi ve kendi saldiri guclerinin eksikligi nedeniyle Budapeste yi ele gecirmeyi basaramadilar Ucuncu donem 3 Aralik 1944 26 Aralik 1944 Fyodor Tolbukhin in 3 Ukrayna Cephesi Belgrad i kurtardiktan sonra Tuna nehrine ulasti ve boylece Macaristan daki Sovyet saldiri gucunu buyuk olcude artirdi Artik yeterli kuvvete sahip olan Sovyet cepheleri Budapeste nin kuzeyi ve guneyinde iki yonlu bir saldiri baslatti ve sonunda sehri kusatti ve yaklasik 79 000 Alman ve Macar askerini Budapeste nin icinde kistirdi Dorduncu donem 1 Ocak 1945 26 Ocak 1945 Budapeste kusatmasini hafifletmek amaciyla Alman takviye kuvvetleri tarafindan baslatilan bir dizi guclu karsi saldiriyla kutlandi Bazi Alman birimleri sehrin dis mahallelerinin derinliklerine girmeyi basardi Macaristan in baskentinden sadece 25 km uzaktaydi Ancak Sovyetler Almanlarin tum saldirilarina karsi koymayi ve kusatmayi surdurmeyi basardi Besinci donemde 27 Ocak 1945 13 Subat 1945 Sovyetler sehirdeki kusatma altindaki savunuculari ortadan kaldirmak icin guclerini topladi Alman birlikleri 13 Subat 1945 te teslim olmadan once yaklasik yarim ay daha savasti ve Budapeste bolgesinde dort ay suren kanli catismalara son verdi Tahmini 79 000 savunucudan 1 000 den azi olumden veya esaretten kacmayi basardi Budapeste saldirisindan sonra Guney Ordu Grubu nun ana kuvvetleri neredeyse coktu Viyana ya Cekoslovakya ya ve Almanya nin guney sinirina giden yol Sovyetler ve muttefikleri icin sonuna kadar acikti Sovyet iddialarina gore Budapeste de Almanlar ve Macarlar 49 000 olu asker kaybetti 110 000 i ele gecirildi ve 269 tank imha edildi Bolgedeki Alman kuvvetlerinin cogu yok edildiginden Bati Cephesinden birlikler bolgeye akin etti ve Mart ayinda Almanlar Balaton Golu bolgesinde basarisiz Bahar Uyanisi Operasyonunu baslatti Bu operasyonun genis hedefleri Mihver in elindeki son petrol ureten bolgelerden birini korumak ve Budapeste yi geri almakti Her iki hedefe de ulasilamadi Sovyet propagandasinda bu saldiri Belgrad Taarruzu ve ile birlikte Stalin in on darbesinden biri olarak listelendi Ayrica bakinizBudapeste Kusatmasi Bahar Uyanisi Operasyonu Macaristan in Sovyet isgaliKaynakca a b Samsonov Aleksandr Mihajlovich Krah fashistskoj agressii 1939 1945 M Nauka 1980 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Rusca Minasyan M M Osvobozhdenie Yugo Vostochnoj i Centralnoj Evropy vojskami 2 go i 3 go Ukrainskih frontov 1944 1945 Izdatelstvo Nauka Moskva 1970 10 Nisan 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde Rusca Frieser et al 2007 27 Temmuz 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Haziran 2010