Bu maddedeki üslubun, ansiklopedik bir yazıdan beklenen resmî ve ciddi üsluba uygun olmadığı düşünülmektedir. |
Demokratik sosyalizm, sosyalist piyasa ekonomisi içinde ekonomik demokrasi, ve işçilerin öz yönetimine veya alternatif bir merkeziyetçi planlı sosyalist ekonomi biçimine özel bir vurgu yaparak, siyasi demokrasiyi ve bir tür sosyal sermayeli ekonomiyi destekleyen solcu bir siyaset felsefesidir. Demokratik sosyalistler, kapitalizmin doğası gereği özgürlük, eşitlik ve dayanışma değerleriyle bağdaşmadığını ve bu ideallerin ancak sosyalist bir toplumun gerçekleştirilmesiyle elde edilebileceğini savunuyorlar. Çoğu demokratik sosyalist, sosyalizme kademeli bir geçiş arayışında olsa da, demokratik sosyalizm, sosyalizmi kurmanın aracı olarak devrimci veya reformist siyaseti destekleyebilir. Demokratik sosyalizm, 20. yüzyılda Sovyetler Birliği'nde ve diğer ülkelerde tek parti devletine doğru gerilemeye karşı çıkan sosyalistler tarafından popülerleştirildi.
Demokratik sosyalizm, çoğu sosyalistin sosyalizm kavramıyla anladığı şeydir; çok geniş (tek partili Marksist-Leninist devleti reddeden sosyalistler) veya daha sınırlı bir kavram (savaş sonrası sosyal demokrasi) olabilir. Geniş bir hareket olarak liberteryen sosyalizm,piyasa sosyalizmi, ve devrimci sosyalizm biçimlerinin yanı sıra ,liberal sosyalizm,sosyal demokrasi ve hepsi demokrasiye bağlılığı paylaşan bazı devlet sosyalizmi ve ütopik sosyalizm biçimlerini içerir.
Demokratik sosyalizm, muhaliflerin genellikle pratikte otoriter ve antidemokratik olarak algıladıkları Marksizm-Leninizm ile tezat oluşturuyor. Demokratik sosyalistler, 20. yüzyılda Sovyetler Birliği ve diğer Marksist–Leninist devletlerde oluşan yönetim biçimi olarak reddederek Stalinist siyasal sisteme ve Sovyet tipi ekonomik planlama sistemine karşı çıkıyorlar. Demokratik sosyalizm, demokratik sosyalistlerin ekonominin kapitalizmden sosyalizme sistemik dönüşümüne kararlı olmaları temelinde Üçüncü Yol sosyal demokrasisinden de ayrılır.
Sosyalizmi uzun vadeli bir hedef olarak görmekle birlikte, bazı ılımlı demokratik sosyalistler, kapitalizmin aşırılıklarını dizginlemekle daha fazla ilgilenirler ve günümüzde onu insancıllaştırmak için ilerici reformları desteklerken, diğer demokratik sosyalistler ise, toplumsal eşitsizlikleri gidermeye ve bastırmaya yönelik ekonomik müdahalecilik ve benzeri politika reformlarının çelişkileri daha da şiddetlendirerek başka bir yerde farklı bir kisveyle ortaya çıkmalarına neden olacağına inanmaktadır. Bu demokratik sosyalistler, kapitalizmle ilgili temel sorunların sistemin doğasından olduğuna ve ancak özel mülkiyetin yerine üretim araçlarının geçirilmesi yoluyla kapitalist üretim biçiminin sosyalist üretim biçimiyle değiştirilmesiyle çözülebileceğine ve demokrasiyi endüstriyel demokrasi biçiminde ekonomik alana yayılması gerektiğine inanıyorlar. Demokratik sosyalizmin temel eleştirisi demokrasi ve sosyalizmin uyumluluğuna odaklanmıştır. Birçok akademisyen ve siyasi yorumcu, ile demokratik sosyalizmi siyasi bir ideoloji olarak ayırt etme eğilimindedir; birincisi Sovyet Bloğunu, ikincisi ise İngiltere, Fransa ve İsveç gibi ülkelerde demokratik olarak seçilen Batı Bloğu ülkelerindeki demokratik sosyalist partileri temsil etmektedir. Ne var ki, Soğuk Savaş'ın sona ermesinin ardından, neoliberal bir konsensüsün, gelişmiş kapitalist dünyadaki sosyal demokrat konsensüsün yerini almasıyla bu ülkelerin çoğu sosyalizmden uzaklaşmıştır.
Genel bakış
Demokratik sosyalizm, liberal demokratik siyasal yönetim sisteminin yanında üretim araçlarının sosyal ve kolektif olarak sahiplenildiği ya da kontrol edildiği sahip olmak olarak tanımlanır. Demokratik sosyalistler, kendini tanımlayan sosyalist devletlerin ve Marksizm-Leninizmin çoğunu reddederler.İngiliz İşçi Partisi politikacısı , demokratik sosyalizmi liberteryen sosyalizmle birlikte, ve devlet sosyalizminin aksine (Amerikalı sosyalist aktivist tarafından popülerleştirilen kavramı kullanarak) aşağıdan gelen bir biçimi olarak sınıflandırır. Peter Hain için bu otoriter ve demokratik ayrım, reformistler ve devrimciler arasındakinden daha önemlidir. Demokratik sosyalizmde, sosyalizmi karakterize eden bir bütün olarak nüfusun ve özellikle de işçilerin ekonominin öz yönetimine aktif katılımıdır, devlet tarafından koordine edilen merkezîleşmiş ekonomik planlama ve millileştirme ise kendi içinde sosyalizmi temsil etmemektedir. Benzer, daha karmaşık bir argüman Nicos Poulantzas tarafından yapılmıştır. Draper'a göre, devrimci-demokratik sosyalizm aşağıdan bir sosyalizmdir ve şunları yazar: "İkinci Enternasyonal'de aşağıdan-devrimci-demokratik bir sosyalizmin önde gelen sözcüsü, inancını ve umudunu özgür bir işçi sınıfının kendiliğinden mücadelesine o kadar vurgulu bir şekilde koyan Rosa Luxemburg'du ki, mit yapıcılar onun için bir teori icat ettiler: ." Benzer şekilde, Eugene V. Debs hakkında şunları yazdı: "Debsci sosyalizm' halkın kalbinden muazzam bir tepki uyandırdı, ancak Debs'in devrimci-demokratik sosyalizmin bir tribünü olarak ardılı yoktu."
Bazı Marksist sosyalistler Karl Marx'ın demokrasiye olan inancını vurgulamakta ve kendilerine demokratik sosyalist demektedirler.Büyük Britanya Sosyalist Partisi ve , klasik formülasyonunda sosyalizmi, "toplumun çıkarına ve çıkarına zenginlik üretme ve dağıtma araç ve araçlarının ortak mülkiyetine ve demokratik kontrolüne dayanan bir toplum sistemi" olarak tanımlamaktadır." Buna ek olarak, sosyalist bir toplumun özellikleri olarak , ve ücretli emeğin kaldırılmasını, ayni hesaplamaya dayalı devletsiz, mülksüz, para sonrası bir ekonomi olarak nitelendirmeyi, üreticilerin özgür birlikteliğini, işyeri demokrasisini ve değiş tokuş için değil, kullanılmak üzere üretilen mal ve hizmetlere ücretsiz erişimi içerir. Bu özellikler genellikle komünist bir toplumu tanımlamak için ayrılmış olsa da, bu,komünizme ve sosyalizme birbirinin yerine atıfta bulunan Marx, Friedrich Engels ve diğerlerinin kullanımıyla tutarlıdır.
Tanımı
Demokratik sosyalist bir tanım olarak siyaset bilimci şöyle diyor:
Demokratik sosyalizm şu şekilde tanımlanabilir:
- Mülkiyetin çoğu, çoğu büyük endüstri, kamu hizmeti ve ulaşım sistemi de dahil olmak üzere, demokratik olarak seçilmiş bir hükümet tarafından tutulur.
- Özel mülk birikimine bir sınır getirilmesi
- Devletin ekonomiyi düzenlemesi
- Kamu tarafından finanse edilen kapsamlı yardım ve emeklilik programları
- Sosyal maliyetler ve hizmetlerin sağlanması, verimlilik ölçütü olarak salt mali hususlara eklenmiştir.
Kamuya açık mülk, üretken mülk ve önemli altyapı ile sınırlıdır; kişisel mülklere, evlere ve küçük işletmelere yayılmaz. Ve pratikte pek çok demokratik sosyalist ülkede, pek çok büyük şirkete yayılmamıştır.
Diğer bir örnek ise Demokratik sosyalizmi ademi merkeziyetçi bir sosyal sermayeli ekonomi olarak tanımlayan ve merkezîleşmiş, Sovyet tipi ekonomik planlamayı reddeden örgütle birlikte (DSA):
Sosyal mülkiyet, işçilere ait kooperatifler veya işçiler ve tüketici temsilcileri tarafından yönetilen kamuya ait işletmeler gibi birçok biçim alabilir. Demokratik sosyalistler mümkün olduğunca ademi merkeziyetçilikten yana. Enerji ve çelik gibi endüstrilerdeki büyük sermaye yoğunlaşmaları, bir tür devlet mülkiyeti gerektirebilirken, birçok tüketim malları endüstrisi, en iyi şekilde kooperatif olarak işletilebilir. Demokratik sosyalistler uzun zamandır bütün ekonominin merkezî olarak planlanması gerektiği inancını reddetmişlerdir. Demokratik planlamanın toplu taşıma, konut ve enerji gibi büyük sosyal yatırımları şekillendirebileceğine inanmakla birlikte, birçok tüketim malına olan talebi belirlemek için piyasa mekanizmalarına ihtiyaç vardır.
DSA, "sadece bürokratik elitlerinin onları 'sosyalist' olarak adlandırdığı için öyle yapmadığını; rejimlerini de 'demokratik' olarak adlandırdıklarını" öne sürerek, kendi kendini sosyalist olarak tanımlayan devletleri eleştirdi. DSA, nihayetinde sosyalizmi tesis etmeye kararlı olmakla birlikte, siyasi faaliyetlerinin büyük bölümünü kapitalizm içindeki reformlara odaklıyor ve şöyle diyor: "Yarın kapitalizme derhal bir son verme ihtimalimiz olmadığı için, DSA bugün şirketlerin gücünü zayıflatacak ve emekçilerin gücünü artıracak reformlar için mücadele ediyor." Özgürlükçü sosyalizmle özdeşleşen İşçi Partisi siyasetçisi Peter Hain şu tanımı veriyor:
Demokratik sosyalizm, bireysel özgürlüğü destekleyen ve kim olduklarına ya da gelirlerinin ne olduğuna bakılmaksızın herkesin güçlenmesi için gerekli koşulları sağlayan aktif, demokratik olarak hesap verebilir bir devlet anlamına gelmelidir. Artan demokrasi ve sosyal adalete ulaşmak için ademi merkeziyetçilik ve yetkilendirme ile tamamlanmalıdır. Bugün demokratik sosyalizmin görevi, kontrol, mülkiyet ve karar alma süreçlerinin azami ademi merkeziyetçiliği yoluyla demokrasi ve özgürlük konusundaki yüksek zemini yeniden tesis etmektir. Çünkü sosyalizm ancak yoğun taleple halktan geliyorsa başarılabilir. Sosyalist hükümetin görevi, zorlayıcı değil kolaylaştırıcı olmalıdır. Misyonu, özünde çoğulcu bir demokrasi nosyonu ile gücü toplamak yerine dağıtmaktır.
Bir diğer önde gelen solcu İşçi Partisi siyasetçisi , demokratik sosyalizmi "açık, özgürlükçü, çoğulcu, insancıl ve demokratik" bir sosyalizm olarak tanımladı; muhaliflerimiz ve k İngiltere'deki kitle iletişim araçlarını kontrol eden küçük bir grup insan tarafından kasıtlı olarak sunulan sert, merkezîleşmiş, diktatör ve mekanistik imgelerle ortak hiçbir şey yok" Demokratik sosyalizm, her zaman böyle olmasa da, kapitalizmi aşmayı ve değiştirmeyi amaçlayan bir ideolojinin aksine, bazen kapitalizm içindeki politikaları temsil eder. Birmingham Üniversitesi'nde Demokratik Sosyalizm ve Sosyal Politika alanında bir okuyucu olan Robert M. Page, İşçi Partisi Başbakanı Clement Attlee ve hükûmetinin (mali yeniden dağıtım, bir dereceye kadar ve güçlü bir refah devleti) siyasetine atıfta bulunmak için dönüştürücü demokratik sosyalizm hakkında yazdı. İşçi Partisi siyasetçisi ve İşçi Partisi Başbakanı Harold Wilson tartışıyor:
En etkili revizyonist İşçi düşünürü Anthony Crosland, İkinci Dünya Savaşı'ndan bu yana daha "hayırsever" bir kapitalizm biçiminin ortaya çıktığını ileri sürdü. Crosland'a göre, artık "temel" ekonomik dönüşüme ihtiyaç duymadan toplumda daha fazla eşitlik sağlamak mümkündü. Crosland için, ekonominin etkin yönetiminden elde edilen büyüme temettüsünün mali yeniden dağıtım yoluyla değil, "yoksul yanlısı" kamu hizmetlerine yatırılması durumunda daha anlamlı bir eşitlik biçimi sağlanabilir.
Hemen hemen tüm demokratik sosyalistler, emekçi ve sosyal demokrat partilerin üye olduğu Sosyalist Enternasyonal, demokratik sosyalizmin gelişmesinin hedefini ilan eder. Demokratik sosyalizmin bazı eğilimleri, sosyalizme geçiş için sosyal devrimi savunur ve onu bazı sosyal demokrasi biçimlerinden ayırır. Sovyet siyasetinde demokratik sosyalizm, Sovyetler Birliği modelinin demokratik bir şekilde yeniden şekillendirilmiş halidir. Sovyet lideri Mihail Gorbaçov, perestroyka'yı "yeni, insancıl ve demokratik bir sosyalizm inşa etmek" olarak nitelendirdi." Sonuç olarak, bazı eski komünist partiler kendilerini demokratik sosyalist olarak yeniden adlandırdılar. Buna Almanya'da Sol gibi partiler de dahildir, kendisi Almanya Sosyalist Birlik Partisi'nin yasal halefi olan Demokratik Sosyalizm Partisi'nin yerine geçen bir parti.
Demokratik sosyalizm ve sosyal demokrasi
Sosyal demokrasi ve demokratik sosyalizm kavramları, hem politikacılar hem de halk tarafından sürekli karıştırılan iki terimdir. Sosyal demokrasi, kapitalizmin iyileştirilmesi ve Keynesyen denge adımlarını içerirken; demokratik sosyalizm, sosyalizmin temelini oluşturan üretim araçlarının mülkiyetinin topluma geçişi konusundaki teoride ısrarcıdır ve devrimci yönelimler içerir.
Demokratik sosyalizm ve Marksizm-Leninizm
Demokratik sosyalistler, Lenin'in proletarya diktatörlüğüne ve Sovyet rejimine karşıdır ve gücün devlet veya sermaye gibi tek bir yerde toplanmasından çok, olabildiğince topluma ve işçilere dağıtılmasından yanadır.
Tarihi
Demokratik sosyalizm tarihi, 1800'lü yıllardaki siyaset filozoflarına ve sosyal hareketlere kadar geriye götürülebilir. Avrupa'da ortaya çıkan sosyal hareketlerin çoğu, amaçları bakımından farklı olmalarına rağmen demokratik karar verme ve üretim araçlarının kamu mülkiyeti talebini paylaşmışlar, bunları savundukları toplumun temel özellikleri olarak görmüşlerdir.
Fransa'daki sosyal hareketler arasında yer alan Owenizm, Fourierizm ve Saint-Simonianizm, ütopik sosyalizmin temellerini atmıştır. Birleşik Krallık'ta ise Çartizm, halktan güçlü bir destek alarak, hükûmetin kabul ettiği bazı kararlar üzerinde etkili olmuştur.
Pierre-Joseph Prudhon, ilerleyen zamanlarda ortaya koyduğu görüşlerle anarşizmi ve mutualist ekonomiyi geliştirmiştir. Piyasaların gerekli olduğunu kabul etmekle birlikte, sermaye birikimi ve özel mülkiyetin toplumu yozlaştırdığını düşünmüştür. Bunun yerine, işçi kooperatiflerinin üretim araçlarını kontrol etmesini ve herkesin kaynakları kullanma konusunda eşit sorumluluğa sahip olmasını desteklemiştir. Emek-değer teorisine önem vermiş, işçi kooperatiflerinin ortak emek üzerinden ilerlemesi gerektiğini savunarak, emek sömürüsünü engellemeyi amaçlamıştır.
1900'lü yılların başlarında demokratik sosyalizm, Fabian Derneği'nden ve Eduard Bernstein'ın Almanya'daki evrimsel sosyalizmi tarafından teşvik edilen kademeli sosyalizm görüşünden de büyük ölçüde etkilenmiştir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b c Edelstein 1993.
- ^ Anderson & Herr 2007, p. 448.
- ^ Sinclair 1918; Busky 2000, p. 7; Abjorensen 2019, p. 115.
- ^ - Euclid Tsakalotis, "European Employment Policies: A New Social Democratic Model for Europe" in The Economics of the Third Way: Experiences from Around the World (eds. Philip Arestis & Malcolm C. Sawyer: Edward Elgar Publishing 2001), p. 26: "most left-wing approaches (social democratic, democratic socialist, and so on) to how the market economy works..."). - "Introduction" in The Nordic Model of Social Democracy (eds. Nik Brandal, Øivind Bratberg & Dag Einar Thorsen: Palgrave Macmillan, 2013): "In Scandinavia, as in the rest of the world, 'social democracy' and 'democratic socialism' have often been used interchangeably to define the part of the left pursuing gradual reform through democratic means."
- ^ a b Alt et al. 2010, p. 401.
- ^ Busky 2000, p. 10.
- ^ Alt et al. 2010, p. 401; Abjorensen 2019, p. 115.
- ^ Williams 1985, p. 289; Foley 1994, p. 23; Eatwell & Wright 1999, p. 80; Busky 2000, pp. 7–8.
- ^ Sinclair 1918; Busky 2000, pp. 7–8.
- ^ a b Busky 2000, pp. 7–8; Prychitko 2002, p. 72.
- ^ Hamilton 1989; Pierson 2005; Page 2007.
- ^ Draper 1966, pp. 57–84; Hain 1995; Hain 2000, p. 118.
- ^ Hain 1995; Anderson & Herr 2007, p. 448.
- ^ Draper 1966, "The "Revisionist" Facade", "The 100% American Scene"; Alt et al. 2010, p. 401.
- ^ Dearlove & Saunders 2000; Gaus & Kukathas 2004, p. 420; Thompson 2006.
- ^ Adams 1999, p. 127; Gaus & Kukathas 2004, p. 420.
- ^ Williams 1985, p. 289; Foley 1994, p. 23; Eatwell & Wright 1999, p. 80; Busky 2000, pp. 7–8; Sargent 2008, pp. 117–118.
- ^ Busky 2000, p. 93.
- ^ a b Sargent 2008, p. 118.
- ^ Eatwell & Wright 1999, p. 80; Busky 2000, pp. 7–8; Prychitko 2002, p. 72.
- ^ Prychitko 2002, p. 72.
- ^ Whyman 2005, pp. 1–5, 61, 215.
- ^ Roemer 1994, pp. 25–27; Berman 1998, p. 57; Bailey 2009, p. 77; Lamb 2015, pp. 415–416
- ^ Eatwell & Wright 1999, p. 80; Alt et al. 2010, p. 401.
- ^ Clarke 1981; Bardhan & Roemer 1992, pp. 101–116; Weisskopf 1994, pp. 297–318.
- ^ Eatwell & Wright 1999, p. 80; Anderson & Herr 2007, p. 447; Schweickart 2007, p. 448; Alt et al. 2010, p. 401.
- ^ Barrett 1978.
- ^ Barrett 1978; Heilbroner 1991; Kendall 2011, pp. 125–127; Li 2015, pp. 60–69.
- ^ Sanandaji, Nima. . Foreign Policy (İngilizce). 27 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2022.
- ^ . POLITICO (İngilizce). 13 Ocak 2022. 13 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2022.
- ^ . The Independent (İngilizce). 28 Aralık 2019. 29 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2022.
- ^ Steven Best; Richard Kahn; Anthony J. Nocella II; Peter McLaren, eds. (2011). "Introduction: Pathologies of Power and the Rise of the Global Industrial Complex". The Global Industrial Complex: Systems of Domination. Rowman & Littlefield. p. xviii. ISBN 978-0739136980.
- ^ Sinclair 1918; Busky 2000, p. 7; Anderson & Herr 2007, pp. 445–448; Abjorensen 2019, p. 115.Sinclair 1918; Busky 2000, p. 7; Anderson & Herr 2007, pp. 445–448; Abjorensen 2019, p. 115.
- ^ Eatwell & Wright 1999, p. 80; Busky 2000, pp. 7–8; Prychitko 2002, p. 72; Alt et al. 2010, p. 401.
- ^ Draper 1966, pp. 57–84.
- ^ Hain 2000.
- ^ Hain 1995.
- ^ Wilhelm 1985, pp. 118–130; Ellman 2007, p. 22.
- ^ Eatwell & Wright 1999, p. 80; Busky 2000, pp. 7–8; Alistair & Pyper 2000, p. 677; Prychitko 2002, p. 72; Alt et al. 2010, p. 401.
- ^ Poulantzas 1978.
- ^ Draper 1966, "The "Revisionist" Facade".
- ^ Draper 1966, "The 100% American Scene".
- ^ Megill 1970, p. 45; Draper 1974, pp. 101–124; Jossa 2010, pp. 335–354; Sarkar 2019.
- ^ Barker 2019, "Chapter V. The Aims and Policy of the Socialists".
- ^ Socialist Party of Great Britain (Our Object and Declaration of Principles); Socialist Party of Great Britain (FAQ); Socialist Party of Great Britain (What is Socialism?).
- ^ Marx 1875, "Part I"
- ^ Steele 1992, pp. 44–45; Hudis et al. 2008.
- ^ Sargent 2008, p. 117.
- ^ Democratic Socialists of America (FAQ), "Doesn't socialism mean that the government will own and run everything?".
- ^ Democratic Socialists of America (FAQ), "Hasn't socialism been discredited by the collapse of Communism in the USSR and Eastern Europe?".
- ^ . Democratic Socialists of America (DSA) (İngilizce). 1 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2022.
- ^ Hain 1995; Hain 2000.
- ^ Hain 2015, pp. 133–148.
- ^ Hall 2011, p. 45; White 2014.
- ^ Benn & Mullin 1979.
- ^ Page, Robert M. (Ocak 2007). "Without a Song in their Heart: New Labour, the Welfare State and the Retreat from Democratic Socialism". Journal of Social Policy (İngilizce). 36 (1): 19-37. doi:10.1017/S0047279406000353. ISSN 1469-7823. 8 Mart 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Eylül 2022.
- ^ Busky, Donald F. (2000). Democratic socialism : a global survey. Westport, Conn.: Praeger. ISBN . OCLC 50320977.
- ^ Edelstein 1993; Alt et al. 2010, p. 401; Abjorensen 2019, p. 115.
- ^ Christensen 1990, pp. 123–146.
- ^ Sargent 2008, p. 118; Lamb 2015, p. 415.
- ^ "İlk Anarşist: Pierre-Joseph Proudhon Kimdi?". The First Anarchist: Who Was Pierre-Joseph Proudhon?. The Collector. 22 Ağustos 2023. 1 Mart 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Mart 2024.
- The underlying cause of this oppression, Proudhon argues, is the existence of state-backed property rights. Property, in his view, is both theft and freedom. It is theft when one person owns the property that others need to survive. Property is theft when the person who owns it can own it without occupying it and can derive rent, income, and profit simply because they hold legal title. It is this form of property that allows a minority of property owners to control a majority of citizens, who are forever in debt simply because they don’t hold “title.” In this sense, property enabled a form of enslavement of the propertyless by the propertied minority. It is this enslavement that Proudhon’s anarchism seeks to challenge.
- ^ Bernstein 1907; Cole 1961; Steger 1997.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddedeki uslubun ansiklopedik bir yazidan beklenen resmi ve ciddi usluba uygun olmadigi dusunulmektedir Maddeyi gelistirerek ya da konuyla ilgili tartismaya katilarak Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz Demokratik sosyalizm sosyalist piyasa ekonomisi icinde ekonomik demokrasi ve iscilerin oz yonetimine veya alternatif bir merkeziyetci planli sosyalist ekonomi bicimine ozel bir vurgu yaparak siyasi demokrasiyi ve bir tur sosyal sermayeli ekonomiyi destekleyen solcu bir siyaset felsefesidir Demokratik sosyalistler kapitalizmin dogasi geregi ozgurluk esitlik ve dayanisma degerleriyle bagdasmadigini ve bu ideallerin ancak sosyalist bir toplumun gerceklestirilmesiyle elde edilebilecegini savunuyorlar Cogu demokratik sosyalist sosyalizme kademeli bir gecis arayisinda olsa da demokratik sosyalizm sosyalizmi kurmanin araci olarak devrimci veya reformist siyaseti destekleyebilir Demokratik sosyalizm 20 yuzyilda Sovyetler Birligi nde ve diger ulkelerde tek parti devletine dogru gerilemeye karsi cikan sosyalistler tarafindan populerlestirildi Demokratik sosyalizm cogu sosyalistin sosyalizm kavramiyla anladigi seydir cok genis tek partili Marksist Leninist devleti reddeden sosyalistler veya daha sinirli bir kavram savas sonrasi sosyal demokrasi olabilir Genis bir hareket olarak liberteryen sosyalizm piyasa sosyalizmi ve devrimci sosyalizm bicimlerinin yani sira liberal sosyalizm sosyal demokrasi ve hepsi demokrasiye bagliligi paylasan bazi devlet sosyalizmi ve utopik sosyalizm bicimlerini icerir Demokratik sosyalizm muhaliflerin genellikle pratikte otoriter ve antidemokratik olarak algiladiklari Marksizm Leninizm ile tezat olusturuyor Demokratik sosyalistler 20 yuzyilda Sovyetler Birligi ve diger Marksist Leninist devletlerde olusan yonetim bicimi olarak reddederek Stalinist siyasal sisteme ve Sovyet tipi ekonomik planlama sistemine karsi cikiyorlar Demokratik sosyalizm demokratik sosyalistlerin ekonominin kapitalizmden sosyalizme sistemik donusumune kararli olmalari temelinde Ucuncu Yol sosyal demokrasisinden de ayrilir Sosyalizmi uzun vadeli bir hedef olarak gormekle birlikte bazi ilimli demokratik sosyalistler kapitalizmin asiriliklarini dizginlemekle daha fazla ilgilenirler ve gunumuzde onu insancillastirmak icin ilerici reformlari desteklerken diger demokratik sosyalistler ise toplumsal esitsizlikleri gidermeye ve bastirmaya yonelik ekonomik mudahalecilik ve benzeri politika reformlarinin celiskileri daha da siddetlendirerek baska bir yerde farkli bir kisveyle ortaya cikmalarina neden olacagina inanmaktadir Bu demokratik sosyalistler kapitalizmle ilgili temel sorunlarin sistemin dogasindan olduguna ve ancak ozel mulkiyetin yerine uretim araclarinin gecirilmesi yoluyla kapitalist uretim biciminin sosyalist uretim bicimiyle degistirilmesiyle cozulebilecegine ve demokrasiyi endustriyel demokrasi biciminde ekonomik alana yayilmasi gerektigine inaniyorlar Demokratik sosyalizmin temel elestirisi demokrasi ve sosyalizmin uyumluluguna odaklanmistir Bircok akademisyen ve siyasi yorumcu ile demokratik sosyalizmi siyasi bir ideoloji olarak ayirt etme egilimindedir birincisi Sovyet Blogunu ikincisi ise Ingiltere Fransa ve Isvec gibi ulkelerde demokratik olarak secilen Bati Blogu ulkelerindeki demokratik sosyalist partileri temsil etmektedir Ne var ki Soguk Savas in sona ermesinin ardindan neoliberal bir konsensusun gelismis kapitalist dunyadaki sosyal demokrat konsensusun yerini almasiyla bu ulkelerin cogu sosyalizmden uzaklasmistir Genel bakisDemokratik sosyalizm liberal demokratik siyasal yonetim sisteminin yaninda uretim araclarinin sosyal ve kolektif olarak sahiplenildigi ya da kontrol edildigi sahip olmak olarak tanimlanir Demokratik sosyalistler kendini tanimlayan sosyalist devletlerin ve Marksizm Leninizmin cogunu reddederler Ingiliz Isci Partisi politikacisi demokratik sosyalizmi liberteryen sosyalizmle birlikte ve devlet sosyalizminin aksine Amerikali sosyalist aktivist tarafindan populerlestirilen kavrami kullanarak asagidan gelen bir bicimi olarak siniflandirir Peter Hain icin bu otoriter ve demokratik ayrim reformistler ve devrimciler arasindakinden daha onemlidir Demokratik sosyalizmde sosyalizmi karakterize eden bir butun olarak nufusun ve ozellikle de iscilerin ekonominin oz yonetimine aktif katilimidir devlet tarafindan koordine edilen merkezilesmis ekonomik planlama ve millilestirme ise kendi icinde sosyalizmi temsil etmemektedir Benzer daha karmasik bir arguman Nicos Poulantzas tarafindan yapilmistir Draper a gore devrimci demokratik sosyalizm asagidan bir sosyalizmdir ve sunlari yazar Ikinci Enternasyonal de asagidan devrimci demokratik bir sosyalizmin onde gelen sozcusu inancini ve umudunu ozgur bir isci sinifinin kendiliginden mucadelesine o kadar vurgulu bir sekilde koyan Rosa Luxemburg du ki mit yapicilar onun icin bir teori icat ettiler Benzer sekilde Eugene V Debs hakkinda sunlari yazdi Debsci sosyalizm halkin kalbinden muazzam bir tepki uyandirdi ancak Debs in devrimci demokratik sosyalizmin bir tribunu olarak ardili yoktu Bazi Marksist sosyalistler Karl Marx in demokrasiye olan inancini vurgulamakta ve kendilerine demokratik sosyalist demektedirler Buyuk Britanya Sosyalist Partisi ve klasik formulasyonunda sosyalizmi toplumun cikarina ve cikarina zenginlik uretme ve dagitma arac ve araclarinin ortak mulkiyetine ve demokratik kontrolune dayanan bir toplum sistemi olarak tanimlamaktadir Buna ek olarak sosyalist bir toplumun ozellikleri olarak ve ucretli emegin kaldirilmasini ayni hesaplamaya dayali devletsiz mulksuz para sonrasi bir ekonomi olarak nitelendirmeyi ureticilerin ozgur birlikteligini isyeri demokrasisini ve degis tokus icin degil kullanilmak uzere uretilen mal ve hizmetlere ucretsiz erisimi icerir Bu ozellikler genellikle komunist bir toplumu tanimlamak icin ayrilmis olsa da bu komunizme ve sosyalizme birbirinin yerine atifta bulunan Marx Friedrich Engels ve digerlerinin kullanimiyla tutarlidir Tanimi Demokratik sosyalist bir tanim olarak siyaset bilimci soyle diyor Demokratik sosyalizm su sekilde tanimlanabilir Mulkiyetin cogu cogu buyuk endustri kamu hizmeti ve ulasim sistemi de dahil olmak uzere demokratik olarak secilmis bir hukumet tarafindan tutulur Ozel mulk birikimine bir sinir getirilmesi Devletin ekonomiyi duzenlemesi Kamu tarafindan finanse edilen kapsamli yardim ve emeklilik programlari Sosyal maliyetler ve hizmetlerin saglanmasi verimlilik olcutu olarak salt mali hususlara eklenmistir Kamuya acik mulk uretken mulk ve onemli altyapi ile sinirlidir kisisel mulklere evlere ve kucuk isletmelere yayilmaz Ve pratikte pek cok demokratik sosyalist ulkede pek cok buyuk sirkete yayilmamistir Diger bir ornek ise Demokratik sosyalizmi ademi merkeziyetci bir sosyal sermayeli ekonomi olarak tanimlayan ve merkezilesmis Sovyet tipi ekonomik planlamayi reddeden orgutle birlikte DSA Sosyal mulkiyet iscilere ait kooperatifler veya isciler ve tuketici temsilcileri tarafindan yonetilen kamuya ait isletmeler gibi bircok bicim alabilir Demokratik sosyalistler mumkun oldugunca ademi merkeziyetcilikten yana Enerji ve celik gibi endustrilerdeki buyuk sermaye yogunlasmalari bir tur devlet mulkiyeti gerektirebilirken bircok tuketim mallari endustrisi en iyi sekilde kooperatif olarak isletilebilir Demokratik sosyalistler uzun zamandir butun ekonominin merkezi olarak planlanmasi gerektigi inancini reddetmislerdir Demokratik planlamanin toplu tasima konut ve enerji gibi buyuk sosyal yatirimlari sekillendirebilecegine inanmakla birlikte bircok tuketim malina olan talebi belirlemek icin piyasa mekanizmalarina ihtiyac vardir DSA sadece burokratik elitlerinin onlari sosyalist olarak adlandirdigi icin oyle yapmadigini rejimlerini de demokratik olarak adlandirdiklarini one surerek kendi kendini sosyalist olarak tanimlayan devletleri elestirdi DSA nihayetinde sosyalizmi tesis etmeye kararli olmakla birlikte siyasi faaliyetlerinin buyuk bolumunu kapitalizm icindeki reformlara odakliyor ve soyle diyor Yarin kapitalizme derhal bir son verme ihtimalimiz olmadigi icin DSA bugun sirketlerin gucunu zayiflatacak ve emekcilerin gucunu artiracak reformlar icin mucadele ediyor Ozgurlukcu sosyalizmle ozdeslesen Isci Partisi siyasetcisi Peter Hain su tanimi veriyor Demokratik sosyalizm bireysel ozgurlugu destekleyen ve kim olduklarina ya da gelirlerinin ne olduguna bakilmaksizin herkesin guclenmesi icin gerekli kosullari saglayan aktif demokratik olarak hesap verebilir bir devlet anlamina gelmelidir Artan demokrasi ve sosyal adalete ulasmak icin ademi merkeziyetcilik ve yetkilendirme ile tamamlanmalidir Bugun demokratik sosyalizmin gorevi kontrol mulkiyet ve karar alma sureclerinin azami ademi merkeziyetciligi yoluyla demokrasi ve ozgurluk konusundaki yuksek zemini yeniden tesis etmektir Cunku sosyalizm ancak yogun taleple halktan geliyorsa basarilabilir Sosyalist hukumetin gorevi zorlayici degil kolaylastirici olmalidir Misyonu ozunde cogulcu bir demokrasi nosyonu ile gucu toplamak yerine dagitmaktir Bir diger onde gelen solcu Isci Partisi siyasetcisi demokratik sosyalizmi acik ozgurlukcu cogulcu insancil ve demokratik bir sosyalizm olarak tanimladi muhaliflerimiz ve k Ingiltere deki kitle iletisim araclarini kontrol eden kucuk bir grup insan tarafindan kasitli olarak sunulan sert merkezilesmis diktator ve mekanistik imgelerle ortak hicbir sey yok Demokratik sosyalizm her zaman boyle olmasa da kapitalizmi asmayi ve degistirmeyi amaclayan bir ideolojinin aksine bazen kapitalizm icindeki politikalari temsil eder Birmingham Universitesi nde Demokratik Sosyalizm ve Sosyal Politika alaninda bir okuyucu olan Robert M Page Isci Partisi Basbakani Clement Attlee ve hukumetinin mali yeniden dagitim bir dereceye kadar ve guclu bir refah devleti siyasetine atifta bulunmak icin donusturucu demokratik sosyalizm hakkinda yazdi Isci Partisi siyasetcisi ve Isci Partisi Basbakani Harold Wilson tartisiyor En etkili revizyonist Isci dusunuru Anthony Crosland Ikinci Dunya Savasi ndan bu yana daha hayirsever bir kapitalizm biciminin ortaya ciktigini ileri surdu Crosland a gore artik temel ekonomik donusume ihtiyac duymadan toplumda daha fazla esitlik saglamak mumkundu Crosland icin ekonominin etkin yonetiminden elde edilen buyume temettusunun mali yeniden dagitim yoluyla degil yoksul yanlisi kamu hizmetlerine yatirilmasi durumunda daha anlamli bir esitlik bicimi saglanabilir Hemen hemen tum demokratik sosyalistler emekci ve sosyal demokrat partilerin uye oldugu Sosyalist Enternasyonal demokratik sosyalizmin gelismesinin hedefini ilan eder Demokratik sosyalizmin bazi egilimleri sosyalizme gecis icin sosyal devrimi savunur ve onu bazi sosyal demokrasi bicimlerinden ayirir Sovyet siyasetinde demokratik sosyalizm Sovyetler Birligi modelinin demokratik bir sekilde yeniden sekillendirilmis halidir Sovyet lideri Mihail Gorbacov perestroyka yi yeni insancil ve demokratik bir sosyalizm insa etmek olarak nitelendirdi Sonuc olarak bazi eski komunist partiler kendilerini demokratik sosyalist olarak yeniden adlandirdilar Buna Almanya da Sol gibi partiler de dahildir kendisi Almanya Sosyalist Birlik Partisi nin yasal halefi olan Demokratik Sosyalizm Partisi nin yerine gecen bir parti Demokratik sosyalizm ve sosyal demokrasi Sosyal demokrasi ve demokratik sosyalizm kavramlari hem politikacilar hem de halk tarafindan surekli karistirilan iki terimdir Sosyal demokrasi kapitalizmin iyilestirilmesi ve Keynesyen denge adimlarini icerirken demokratik sosyalizm sosyalizmin temelini olusturan uretim araclarinin mulkiyetinin topluma gecisi konusundaki teoride israrcidir ve devrimci yonelimler icerir Demokratik sosyalizm ve Marksizm Leninizm Demokratik sosyalistler Lenin in proletarya diktatorlugune ve Sovyet rejimine karsidir ve gucun devlet veya sermaye gibi tek bir yerde toplanmasindan cok olabildigince topluma ve iscilere dagitilmasindan yanadir TarihiDemokratik sosyalizm tarihi 1800 lu yillardaki siyaset filozoflarina ve sosyal hareketlere kadar geriye goturulebilir Avrupa da ortaya cikan sosyal hareketlerin cogu amaclari bakimindan farkli olmalarina ragmen demokratik karar verme ve uretim araclarinin kamu mulkiyeti talebini paylasmislar bunlari savunduklari toplumun temel ozellikleri olarak gormuslerdir Fransa daki sosyal hareketler arasinda yer alan Owenizm Fourierizm ve Saint Simonianizm utopik sosyalizmin temellerini atmistir Birlesik Krallik ta ise Cartizm halktan guclu bir destek alarak hukumetin kabul ettigi bazi kararlar uzerinde etkili olmustur Pierre Joseph Prudhon ilerleyen zamanlarda ortaya koydugu goruslerle anarsizmi ve mutualist ekonomiyi gelistirmistir Piyasalarin gerekli oldugunu kabul etmekle birlikte sermaye birikimi ve ozel mulkiyetin toplumu yozlastirdigini dusunmustur Bunun yerine isci kooperatiflerinin uretim araclarini kontrol etmesini ve herkesin kaynaklari kullanma konusunda esit sorumluluga sahip olmasini desteklemistir Emek deger teorisine onem vermis isci kooperatiflerinin ortak emek uzerinden ilerlemesi gerektigini savunarak emek somurusunu engellemeyi amaclamistir 1900 lu yillarin baslarinda demokratik sosyalizm Fabian Dernegi nden ve Eduard Bernstein in Almanya daki evrimsel sosyalizmi tarafindan tesvik edilen kademeli sosyalizm gorusunden de buyuk olcude etkilenmistir Ayrica bakiniz21 yuzyil sosyalizmi Marksizm Sosyal DemokrasiKaynakca a b c Edelstein 1993 Anderson amp Herr 2007 p 448 Sinclair 1918 Busky 2000 p 7 Abjorensen 2019 p 115 Euclid Tsakalotis European Employment Policies A New Social Democratic Model for Europe in The Economics of the Third Way Experiences from Around the World eds Philip Arestis amp Malcolm C Sawyer Edward Elgar Publishing 2001 p 26 most left wing approaches social democratic democratic socialist and so on to how the market economy works Introduction in The Nordic Model of Social Democracy eds Nik Brandal Oivind Bratberg amp Dag Einar Thorsen Palgrave Macmillan 2013 In Scandinavia as in the rest of the world social democracy and democratic socialism have often been used interchangeably to define the part of the left pursuing gradual reform through democratic means a b Alt et al 2010 p 401 Busky 2000 p 10 Alt et al 2010 p 401 Abjorensen 2019 p 115 Williams 1985 p 289 Foley 1994 p 23 Eatwell amp Wright 1999 p 80 Busky 2000 pp 7 8 Sinclair 1918 Busky 2000 pp 7 8 a b Busky 2000 pp 7 8 Prychitko 2002 p 72 Hamilton 1989 Pierson 2005 Page 2007 Draper 1966 pp 57 84 Hain 1995 Hain 2000 p 118 Hain 1995 Anderson amp Herr 2007 p 448 Draper 1966 The Revisionist Facade The 100 American Scene Alt et al 2010 p 401 Dearlove amp Saunders 2000 Gaus amp Kukathas 2004 p 420 Thompson 2006 Adams 1999 p 127 Gaus amp Kukathas 2004 p 420 Williams 1985 p 289 Foley 1994 p 23 Eatwell amp Wright 1999 p 80 Busky 2000 pp 7 8 Sargent 2008 pp 117 118 Busky 2000 p 93 a b Sargent 2008 p 118 Eatwell amp Wright 1999 p 80 Busky 2000 pp 7 8 Prychitko 2002 p 72 Prychitko 2002 p 72 Whyman 2005 pp 1 5 61 215 Roemer 1994 pp 25 27 Berman 1998 p 57 Bailey 2009 p 77 Lamb 2015 pp 415 416 Eatwell amp Wright 1999 p 80 Alt et al 2010 p 401 Clarke 1981 Bardhan amp Roemer 1992 pp 101 116 Weisskopf 1994 pp 297 318 Eatwell amp Wright 1999 p 80 Anderson amp Herr 2007 p 447 Schweickart 2007 p 448 Alt et al 2010 p 401 Barrett 1978 Barrett 1978 Heilbroner 1991 Kendall 2011 pp 125 127 Li 2015 pp 60 69 Sanandaji Nima Foreign Policy Ingilizce 27 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Eylul 2022 POLITICO Ingilizce 13 Ocak 2022 13 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Eylul 2022 The Independent Ingilizce 28 Aralik 2019 29 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Eylul 2022 Steven Best Richard Kahn Anthony J Nocella II Peter McLaren eds 2011 Introduction Pathologies of Power and the Rise of the Global Industrial Complex The Global Industrial Complex Systems of Domination Rowman amp Littlefield p xviii ISBN 978 0739136980 Sinclair 1918 Busky 2000 p 7 Anderson amp Herr 2007 pp 445 448 Abjorensen 2019 p 115 Sinclair 1918 Busky 2000 p 7 Anderson amp Herr 2007 pp 445 448 Abjorensen 2019 p 115 Eatwell amp Wright 1999 p 80 Busky 2000 pp 7 8 Prychitko 2002 p 72 Alt et al 2010 p 401 Draper 1966 pp 57 84 Hain 2000 Hain 1995 Wilhelm 1985 pp 118 130 Ellman 2007 p 22 Eatwell amp Wright 1999 p 80 Busky 2000 pp 7 8 Alistair amp Pyper 2000 p 677 Prychitko 2002 p 72 Alt et al 2010 p 401 Poulantzas 1978 Draper 1966 The Revisionist Facade Draper 1966 The 100 American Scene Megill 1970 p 45 Draper 1974 pp 101 124 Jossa 2010 pp 335 354 Sarkar 2019 Barker 2019 Chapter V The Aims and Policy of the Socialists Socialist Party of Great Britain Our Object and Declaration of Principles Socialist Party of Great Britain FAQ Socialist Party of Great Britain What is Socialism Marx 1875 Part I Steele 1992 pp 44 45 Hudis et al 2008 Sargent 2008 p 117 Democratic Socialists of America FAQ Doesn t socialism mean that the government will own and run everything Democratic Socialists of America FAQ Hasn t socialism been discredited by the collapse of Communism in the USSR and Eastern Europe Democratic Socialists of America DSA Ingilizce 1 Eylul 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Eylul 2022 Hain 1995 Hain 2000 Hain 2015 pp 133 148 Hall 2011 p 45 White 2014 Benn amp Mullin 1979 Page Robert M Ocak 2007 Without a Song in their Heart New Labour the Welfare State and the Retreat from Democratic Socialism Journal of Social Policy Ingilizce 36 1 19 37 doi 10 1017 S0047279406000353 ISSN 1469 7823 8 Mart 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Eylul 2022 Busky Donald F 2000 Democratic socialism a global survey Westport Conn Praeger ISBN 0 313 00208 8 OCLC 50320977 Edelstein 1993 Alt et al 2010 p 401 Abjorensen 2019 p 115 Christensen 1990 pp 123 146 Sargent 2008 p 118 Lamb 2015 p 415 Ilk Anarsist Pierre Joseph Proudhon Kimdi The First Anarchist Who Was Pierre Joseph Proudhon The Collector 22 Agustos 2023 1 Mart 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Mart 2024 The underlying cause of this oppression Proudhon argues is the existence of state backed property rights Property in his view is both theft and freedom It is theft when one person owns the property that others need to survive Property is theft when the person who owns it can own it without occupying it and can derive rent income and profit simply because they hold legal title It is this form of property that allows a minority of property owners to control a majority of citizens who are forever in debt simply because they don t hold title In this sense property enabled a form of enslavement of the propertyless by the propertied minority It is this enslavement that Proudhon s anarchism seeks to challenge Bernstein 1907 Cole 1961 Steger 1997