Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Fındık, huşgiller (Betulaceae) familyasından Corylus cinsini oluşturan çalı ve ağaç türlerinin ortak adı.
| Fındık | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Corylus avellana | |||||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | |||||||||||||
| |||||||||||||
Morfolojik özellikleri
Basit, yuvarlak, yapraklarının kenarları çift dişli, ucu sivridir. Çiçekler yapraklardan hemen önce ilkbaharda açar. Bir evciklidir. Erkek çiçekler kedicik şeklinde 5–12 cm uzunluğunda sarı renklidir. Dişi çiçekler çok küçüktür, kış boyunca tomurcuklarda gizlenir, 1 – 3 mm uzunluğunda kırmızı renklidir. Nuks meyve 1-2-3 cm uzunluğunda 1–2 cm çapındadır, kabuğun etrafını tamamen veya kısmen kuşatan bir bulunur. Kadehciğin şekil ve yapısı fındık türlerinin teşhisinde önemlidir.
Boyu en fazla 5 metre, ortalama boyu 3 metre, yazın yapraklı ve kış aylarında yaprak döken bir ağaçtır. Basit yapraklı ve yaprak kenarları çift dişlidir.
Sürgünler: bir önceki yılın sürgünleri kahverengi olurken, yeni sürgünleri sarı ila gri arasında renge sahiptir.
Çiçeklenme zamanı Türkiye'de Mart - Nisan ayları, Çiçek rengi: Sarı tonlarında Çiçek süresi: Mayıs sonuna kadardır.
Yaşama elverişli en düşük rakım 10 metre üzeri, bilinen en yüksek rakımı 1600 metredir.
Türkiye'de yaşadığı şehirler: Adana, Afyonkarahisar, Artvin, Bartın, Balıkesir, Bitlis, Düzce, Erzurum, Giresun, Hatay, Isparta, İstanbul, Kastamonu, Kırklareli, Kütahya, Ordu, Rize, Samsun, Sakarya, Sinop, Tokat, Trabzon, Tunceli, Zonguldak.
Türler
- (Corylus americana)
- Adi fındık (Corylus avellana)
- (Corylus californica)
- (Corylus chinensis)
- Kafkas fındığı (Corylus colchica)
- Ağaç fındığı (Corylus colurna)
- (Corylus cornuta)
- (Corylus fargesii)
- (Corylus ferox)
- Corylus ferox var. ferox
- Corylus ferox var. tibetica
- Asya fındığı (Corylus heterophylla)
- Corylus heterophylla var. heterophylla
- Corylus heterophylla var. sutchuenensis
- Corylus heterophylla var. thunbergii
- Lambert fındığı (Corylus maxima)
- (Corylus yunnanensis)
- (Corylus jacquemontii)
- (Corylus sieboldiana)
- Corylus sieboldiana var. brevirostris
- Corylus sieboldiana var. mandshurica
- Corylus sieboldiana var. sieboldiana
- (Corylus wangii)
- (C. avellana × C. colurna'nın melezi)
- (C. avellana × C. chinensis'nin melezi)
Yetişme koşulları
Kışların ılık geçtiği nemli ve humuslu toprağı sever. Yıllık 1000–2000 mm kadar yağış ister.
Fındığın faydaları
Çok iyi bir enerji kaynağıdır, vücuda güç ve enerji verir, beden ve zihin yorgunluğunu giderir. Fındık, kalp ve damar sağlığı açısından çok faydalıdır. Kolesterolü düşürür, kalp ritmini ayarlamaya yardımcı olur. Düzenli olarak her gün fındık yemek kalp krizi geçirme riskini azaltmakta çok etkilidir. Kansızlığa iyi gelir, vücut ve kemik gelişimini destekler. Hamilelerin hem kendileri için hem de doğacak çocukları için fındık yemeleri çok faydalıdır. Cinsel gücü arttırır, varislere iyi gelir. Fındık, soğuk algınlığı ve akciğer hastalıklarına da faydalıdır. Ayrıca, cildi güzelleştirdiği bilinmektedir. En önemli özelliği ise kansızlığa çok iyi gelmesidir.
Zararlıları
Türkiye'de fındığın en önemli zararlıları olarak, karamuk oluşturup fındığın iç bağlamamasına ya da lekeli olmasına sebep olarak ekonomik zararı dokunan iki böcek türü vardır: Yarım kanatlılar takımından fındık yeşil kokarcası (Palomena prasina) ile kın kanatlılar takımından Fındık kurdu (Curculio nucum). Ayrıca Balaninus nucum da önemli bir fındık zararlısı olarak bilinmektedir. Bu konuda 1915'te bir Osmanlı Ermeni ziraatçisi olan Antreasyan'ın önemli çalışmaları bulunmaktadır.
Dünyada fındık üretimi
Başlıca üretici ülkelerin yıllara göre kabuklu fındık üretim miktarını gösteren tablo (ton).
| Ülke | 2008 | 2009 | 2010 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014! width="50"|2015 | Ortalama | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Türkiye | 800.791 | 500.000 | 600.000 | 430.000 | 660.000 | 549.000 | 412.000 | 646.000 | 588.974 |
| İtalya | 125.000 | 85.000 | 87.200 | 140.000 | 85.000 | 120.000 | 100.000 | 125.000 | 102.525 |
| Azerbaycan | 40.000 | 30.000 | 25.000 | 55.000 | 45.000 | 35.000 | 25.000 | 50.000 | 34.848 |
| Gürcistan | 35.000 | 27.000 | 40.000 | 30.000 | 40.000 | 30.000 | 35.000 | 40.000 | 28.424 |
| ABD | 36.280 | 42.600 | 24.500 | 35.000 | 36.000 | 35.000 | 36.300 | 43.500 | 34.045 |
| İspanya | 26.000 | 18.000 | 20.000 | 22.000 | 16.000 | 19.500 | 19.500 | 20.000 | 21.000 |
| Diğerleri | 5.900 | 20.000 | 27.000 | 27.000 | 27.000 | 25.000 | 25.000 | 45.000 | 31.988 |
| TOPLAM | 1.068.971 | 722.600 | 823.700 | 739.000 | 909.000 | 813.500 | 660.773 | 969.000 | 841.804 |
Ayrıca Çin, İran, Şili, Avustralya ve Fransa da fındık üretiminde önemli ülkelerdendir. Listedeki ülkelerin yanında küçük miktarlarda üretim yapan diğer ülkeler şunlardır: Polonya, Yunanistan, Belarus, Hırvatistan, Tacikistan, Özbekistan, Rusya, Kamerun, Portekiz, Moldova, Ukrayna, Tacikistan, Tunus, Slovakya, Slovenya, Suriye, Kıbrıs, Arjantin, Avusturya, Estonya, Yeni Zelanda ve Romanya.
Dünya fındık ticareti
Dünyada ticarete konu olan fındığının büyük kısmı (%91) Avrupa ülkeleri tarafından satın alınır ve çoğunlukla (%80) şekerleme ve çikolata sanayinde kullanılır. 2000-2008 yılları arasında %85'i Türkiye tarafından satılan ortalama 540 bin ton kabuklu fındık ticareti gerçekleşmiştir. İtalya, Almanya, Amerika Birleşik Devletleri ve İspanya, Türkiye dışındaki önemli ihracatçı ülkelerdir. Hollanda, Belçika, Lüksemburg, Avusturya, Birleşik Krallık, İrlanda, İsviçre, Bulgaristan, Macaristan ve Kanada, fındık üretmemesine karşın ithal ettiği ürünü ihraç eden ülkelerdendir.
Dünyada en fazla fındık satın alan ülkeler şunlardır; Almanya, İtalya, Fransa, İsviçre, Belçika, Lüksemburg, Rusya, Avusturya, Hollanda, Birleşik Krallık, ABD, İspanya, Polonya, Yunanistan, Danimarka.
Türkiye son 30 yılda ortalama olarak 400.000 ton kabuklu fındığa eşdeğer 200 bin ton iç fındık ihracatı yapmıştır. Son yıllarda fındık üretiminin artmasına bağlı olarak bu miktarda artmaktadır. ile 2010-11 sezonunda 527 bin ton kabuklu fındığa karşılık gelen 263 bin ton ihracat gerçekleştirilmiştir. 2011-2012 sezonu ihracatımız ülke gruplarına göre: %74 AB ülkeleri, %10 diğer Avrupa ülkeleri, %9,5 deniz aşırı ülkeler, %6 diğer ülkeler şeklindedir. Ülkeler bazında ihracat: %21 Almanya, %17 İtalya, %14 Fransa, %4 Polonya ve %4 Kanada şeklindedir.
Türkiye fındığını %58 oranında iç fındık, %17 işlenmiş bütün fındık, %25 ileri işlenmiş fındık olarak ihraç eder.
Türkiye Cumhuriyeti Ticaret Bakanlığına göre: Fındık ihracatı tarımsal ihracatın %15-20'sini, genel ihracatın %2'sini oluşturur. 380 bin aile, 700 bin hektar alanda fındık üreterek, 3 milyon kişiye geçim imkânı sunar. 2012/13 sezonunda 600 bin ton kabuklu fındığa eşdeğer ihracat yapılmış ve Cumhuriyet tarihi rekoru olan 1,8 milyar dolar gelir elde edilmiştir.
Galeri
-
![image]()
Erkek çiçek -
![image]()
Dişi çiçekler -
![image]()
Olgunlaşmamış fındık çotanağı -
![image]()
Fındık tanesi ve içi -
![image]()
İkiz fındık -
![image]()
Farelerin yediği fındıklar -
![image]()
Fındık tanesinin çimlenmesi (yabani fındık oluşur) -
![image]()
Kabuğundan ayrılmış taze fındık -
![image]()
İkiye bölünmüş taze fındık -
![image]()
Dişi çiçeğin kesiti -
![image]()
Fındık ocağı -
![image]()
Sivri fındık ve fındık kurdu larvası -
![image]()
Ağaç fındığı (Corylus colurna) -
![image]()
(Corylus americana) -
![image]()
Kabuklu fındıklara yakın çekim -
![image]()
Tombul fındık -
![image]()
Görele tombul (yağlı) fındığı
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Sezai BALCI-Mevlüt KAYA, Nişan Antreasyan, Fındık Ziraati ve Ticareti, Serüven Kitap, İstanbul, 2015.
- ^ "Türkiye'de Fındık Üretimi" (PDF). 2012 Fındık Sektör Raporu. tmo.gov.tr. 2013. 7 Ekim 2013 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 3 Nisan 2014.
- ^ "DÜNYADA FINDIK SEKTÖRÜNÜN GÖRÜNÜMÜ" (PDF). tmo.gov.tr. Erişim tarihi: 15 Kasım 2014.[]
- ^ "DÜNYA ÜRETİM" (PDF). GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI. Şubat 2016. 29 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 29 Ekim 2016.
- ^ Gümrük ve Ticaret Bakanlığı (Ocak 2013). "Dünya Üretimi" (PDF). 2012 fındık Raporu. gtb.gov. 7 Nisan 2014 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 3 Nisan 2014.
- ^ a b Gümrük ve Ticaret Bakanlığı (Ocak 2013). "İhracat" (PDF). 2012 fındık Raporu. gtb.gov. 7 Nisan 2014 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 3 Nisan 2014.
- ^ . 21 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2016.
- ^ [1] 7 Nisan 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Ticaret Bakanlığı Basın açıklaması
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Findik husgiller Betulaceae familyasindan Corylus cinsini olusturan cali ve agac turlerinin ortak adi FindikCorylus avellanaBiyolojik siniflandirmaAlem PlantaeBolum TracheophytaSinif MagnoliopsidaTakim FagalesFamilya BetulaceaeCIns Corylus L Sp Pl 998 1753 Morfolojik ozellikleriBasit yuvarlak yapraklarinin kenarlari cift disli ucu sivridir Cicekler yapraklardan hemen once ilkbaharda acar Bir evciklidir Erkek cicekler kedicik seklinde 5 12 cm uzunlugunda sari renklidir Disi cicekler cok kucuktur kis boyunca tomurcuklarda gizlenir 1 3 mm uzunlugunda kirmizi renklidir Nuks meyve 1 2 3 cm uzunlugunda 1 2 cm capindadir kabugun etrafini tamamen veya kismen kusatan bir bulunur Kadehcigin sekil ve yapisi findik turlerinin teshisinde onemlidir Boyu en fazla 5 metre ortalama boyu 3 metre yazin yaprakli ve kis aylarinda yaprak doken bir agactir Basit yaprakli ve yaprak kenarlari cift dislidir Surgunler bir onceki yilin surgunleri kahverengi olurken yeni surgunleri sari ila gri arasinda renge sahiptir Ciceklenme zamani Turkiye de Mart Nisan aylari Cicek rengi Sari tonlarinda Cicek suresi Mayis sonuna kadardir Yasama elverisli en dusuk rakim 10 metre uzeri bilinen en yuksek rakimi 1600 metredir Turkiye de yasadigi sehirler Adana Afyonkarahisar Artvin Bartin Balikesir Bitlis Duzce Erzurum Giresun Hatay Isparta Istanbul Kastamonu Kirklareli Kutahya Ordu Rize Samsun Sakarya Sinop Tokat Trabzon Tunceli Zonguldak Turler Corylus americana Adi findik Corylus avellana Corylus californica Corylus chinensis Kafkas findigi Corylus colchica Agac findigi Corylus colurna Corylus cornuta Corylus fargesii Corylus ferox Corylus ferox var ferox Corylus ferox var tibetica Asya findigi Corylus heterophylla Corylus heterophylla var heterophylla Corylus heterophylla var sutchuenensis Corylus heterophylla var thunbergii Lambert findigi Corylus maxima Corylus yunnanensis Corylus jacquemontii Corylus sieboldiana Corylus sieboldiana var brevirostris Corylus sieboldiana var mandshurica Corylus sieboldiana var sieboldiana Corylus wangii C avellana C colurna nin melezi C avellana C chinensis nin melezi Yetisme kosullariKislarin ilik gectigi nemli ve humuslu topragi sever Yillik 1000 2000 mm kadar yagis ister Findigin faydalariCok iyi bir enerji kaynagidir vucuda guc ve enerji verir beden ve zihin yorgunlugunu giderir Findik kalp ve damar sagligi acisindan cok faydalidir Kolesterolu dusurur kalp ritmini ayarlamaya yardimci olur Duzenli olarak her gun findik yemek kalp krizi gecirme riskini azaltmakta cok etkilidir Kansizliga iyi gelir vucut ve kemik gelisimini destekler Hamilelerin hem kendileri icin hem de dogacak cocuklari icin findik yemeleri cok faydalidir Cinsel gucu arttirir varislere iyi gelir Findik soguk alginligi ve akciger hastaliklarina da faydalidir Ayrica cildi guzellestirdigi bilinmektedir En onemli ozelligi ise kansizliga cok iyi gelmesidir ZararlilariTurkiye de findigin en onemli zararlilari olarak karamuk olusturup findigin ic baglamamasina ya da lekeli olmasina sebep olarak ekonomik zarari dokunan iki bocek turu vardir Yarim kanatlilar takimindan findik yesil kokarcasi Palomena prasina ile kin kanatlilar takimindan Findik kurdu Curculio nucum Ayrica Balaninus nucum da onemli bir findik zararlisi olarak bilinmektedir Bu konuda 1915 te bir Osmanli Ermeni ziraatcisi olan Antreasyan in onemli calismalari bulunmaktadir Dunyada findik uretimiBaslica uretici ulkelerin yillara gore kabuklu findik uretim miktarini gosteren tablo ton Ulke 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 width 50 2015 OrtalamaTurkiye 800 791 500 000 600 000 430 000 660 000 549 000 412 000 646 000 588 974Italya 125 000 85 000 87 200 140 000 85 000 120 000 100 000 125 000 102 525Azerbaycan 40 000 30 000 25 000 55 000 45 000 35 000 25 000 50 000 34 848Gurcistan 35 000 27 000 40 000 30 000 40 000 30 000 35 000 40 000 28 424ABD 36 280 42 600 24 500 35 000 36 000 35 000 36 300 43 500 34 045Ispanya 26 000 18 000 20 000 22 000 16 000 19 500 19 500 20 000 21 000Digerleri 5 900 20 000 27 000 27 000 27 000 25 000 25 000 45 000 31 988TOPLAM 1 068 971 722 600 823 700 739 000 909 000 813 500 660 773 969 000 841 804 Ayrica Cin Iran Sili Avustralya ve Fransa da findik uretiminde onemli ulkelerdendir Listedeki ulkelerin yaninda kucuk miktarlarda uretim yapan diger ulkeler sunlardir Polonya Yunanistan Belarus Hirvatistan Tacikistan Ozbekistan Rusya Kamerun Portekiz Moldova Ukrayna Tacikistan Tunus Slovakya Slovenya Suriye Kibris Arjantin Avusturya Estonya Yeni Zelanda ve Romanya Dunya findik ticaretiDunyada ticarete konu olan findiginin buyuk kismi 91 Avrupa ulkeleri tarafindan satin alinir ve cogunlukla 80 sekerleme ve cikolata sanayinde kullanilir 2000 2008 yillari arasinda 85 i Turkiye tarafindan satilan ortalama 540 bin ton kabuklu findik ticareti gerceklesmistir Italya Almanya Amerika Birlesik Devletleri ve Ispanya Turkiye disindaki onemli ihracatci ulkelerdir Hollanda Belcika Luksemburg Avusturya Birlesik Krallik Irlanda Isvicre Bulgaristan Macaristan ve Kanada findik uretmemesine karsin ithal ettigi urunu ihrac eden ulkelerdendir Dunyada en fazla findik satin alan ulkeler sunlardir Almanya Italya Fransa Isvicre Belcika Luksemburg Rusya Avusturya Hollanda Birlesik Krallik ABD Ispanya Polonya Yunanistan Danimarka Turkiye son 30 yilda ortalama olarak 400 000 ton kabuklu findiga esdeger 200 bin ton ic findik ihracati yapmistir Son yillarda findik uretiminin artmasina bagli olarak bu miktarda artmaktadir ile 2010 11 sezonunda 527 bin ton kabuklu findiga karsilik gelen 263 bin ton ihracat gerceklestirilmistir 2011 2012 sezonu ihracatimiz ulke gruplarina gore 74 AB ulkeleri 10 diger Avrupa ulkeleri 9 5 deniz asiri ulkeler 6 diger ulkeler seklindedir Ulkeler bazinda ihracat 21 Almanya 17 Italya 14 Fransa 4 Polonya ve 4 Kanada seklindedir Turkiye findigini 58 oraninda ic findik 17 islenmis butun findik 25 ileri islenmis findik olarak ihrac eder Turkiye Cumhuriyeti Ticaret Bakanligina gore Findik ihracati tarimsal ihracatin 15 20 sini genel ihracatin 2 sini olusturur 380 bin aile 700 bin hektar alanda findik ureterek 3 milyon kisiye gecim imkani sunar 2012 13 sezonunda 600 bin ton kabuklu findiga esdeger ihracat yapilmis ve Cumhuriyet tarihi rekoru olan 1 8 milyar dolar gelir elde edilmistir GaleriErkek cicek Disi cicekler Olgunlasmamis findik cotanagi Findik tanesi ve ici Ikiz findik Farelerin yedigi findiklar Findik tanesinin cimlenmesi yabani findik olusur Kabugundan ayrilmis taze findik Ikiye bolunmus taze findik Disi cicegin kesiti Findik ocagi Sivri findik ve findik kurdu larvasi Agac findigi Corylus colurna Corylus americana Kabuklu findiklara yakin cekim Tombul findik Gorele tombul yagli findigiAyrica bakinizCay bitki Kaynakca Sezai BALCI Mevlut KAYA Nisan Antreasyan Findik Ziraati ve Ticareti Seruven Kitap Istanbul 2015 Turkiye de Findik Uretimi PDF 2012 Findik Sektor Raporu tmo gov tr 2013 7 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 3 Nisan 2014 DUNYADA FINDIK SEKTORUNUN GORUNUMU PDF tmo gov tr Erisim tarihi 15 Kasim 2014 olu kirik baglanti DUNYA URETIM PDF GUMRUK VE TICARET BAKANLIGI Subat 2016 29 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 29 Ekim 2016 Gumruk ve Ticaret Bakanligi Ocak 2013 Dunya Uretimi PDF 2012 findik Raporu gtb gov 7 Nisan 2014 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 3 Nisan 2014 a b Gumruk ve Ticaret Bakanligi Ocak 2013 Ihracat PDF 2012 findik Raporu gtb gov 7 Nisan 2014 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 3 Nisan 2014 21 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Ekim 2016 1 7 Nisan 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ticaret Bakanligi Basin aciklamasi