Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Geledi Sultanlığı (Somalice: Saldanadda Geled, Arapça: سلطنة غلدي ) Gobroon Hanedanı olarak da bilinen, 17. yüzyıl sonları ve 19. yüzyıl boyunca Afrika Boynuzu'nun bazı kısımlarını yöneten bir Somali krallığıydı. Saltanat, Gobroon Hanedanı tarafından yönetildi. Ajuran Sultanlığı'nın çeşitli vasallarını yenen ve Gobroon Hanesi'ni kuran Geledi askeri tarafından kuruldu. Hanedanı Sultan ardışık saltanatları altında doruk noktasına ulaştı Geledi ordu kurdu ve başarıyla püskürtüldü ve Sultan başarıyla Geledi ekonomisini modernize edilerek sırasında Geledi gücünü konsolide, 1843 yılında, ve Umman İmparatorluğu'nun hükümdarı haraç almaya devam edecekti. Geledi Sultanlarının güçlü bölgesel bağları vardı ve Swahili sahilinde ve Witu Sultanlığı ile ittifaklar kurdular. Ticaret ve Geledi gücü, güçlü Sultan 1878'deki ölümüne kadar güçlü kalmaya devam edecekti. Saltanat nihayet 1908'de İtalyan Somaliland'ına dahil edildi ve 1910'da ölümüyle sona erdi.
Geledi Sultanlığı | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 17. yüzyıl sonu-1911 | |||||||||
 Afrika Boynuzu, çağdaş kaynaklara göre 1915 civarı. | |||||||||
 | |||||||||
| Başkent | Afgooye | ||||||||
| Yaygın dil(ler) | Somalice · Arapça | ||||||||
| Resmî din | Sünnî İslam | ||||||||
| Hükûmet | Monarşi | ||||||||
| Sultan İmam Şeyh | |||||||||
| |||||||||
| Tarihçe | |||||||||
| |||||||||
| |||||||||
Kökenleri
17. yüzyılın sonunda, Ajuran Sultanlığı düşüşteydi ve çeşitli vasallar şimdi özgürleşiyor veya yeni Somali güçleri tarafından emiliyordu. Bu güçlerden biri, Afgooye bölgesi üzerindeki egemenliğini sağlamlaştırmaya başlayan idi. , Silcis hükümdarı Umar Abrone ve zalim kızı Prenses Fay'e karşı ayaklanmaya öncülük etti. Silcis'e karşı kazandığı zaferden sonra İbrahim kendini Sultan ilan etti ve ardından Gobroon Hanedanlığı'nı kurdu .
Geledi Sultanlığı bir oldu Krallık soylu tarafından yönetilen bütününü kontrol klan ve uzayan kısımlarını
Shebelle Nehri ve Doğu Afrika ticaretine hakim. Geledi Sultanlığı, güney Arapları gibi asil Geledi hükümdarlarına haraç ödemeye zorlayacak güce sahipti.
içindeki soylular Ömer el-Din'in soyundan geldiğini iddia ediyor. Fakhr adında 3 erkek kardeşi vardı ve bunlara Shams, Umudi, Alahi ve Ahmed adlarıyla farklı isimler verilen 2 erkek kardeşi vardı. Birlikte, Arabistan'dan geldiklerini belirten Afarta Timid, 'gelen 4' olarak biliniyorlardı.
Bürokrasi
Geledi Sultanlığı, varlığı sırasında güçlü bir merkezi otorite uyguladı ve entegre bir modern devletin tüm organlarına ve tuzaklarına sahipti. İşleyen bir bürokrasi, kalıtsal bir asalet, adı aristokratlar, bir vergi sistemi, dış politika yürüten bir devlet bayrağı, profesyonel bir ordu gibi. Büyük saltanat, faaliyetlerinin halen var olan yazılı kayıtlarını da tuttu.
Geledi Sultanlığı'nın başkenti idi Afgooye hükümdarları büyük sarayda ikamet nerede. Krallık bir dizi vardı kaleler, kaleler ve bir kale de dahil olmak üzere ülke içinde çeşitli alanlarda mimarileri diğer çeşitli ve kale de .
Saltanat, Somali'nin tüm ve bölgelerini kapsıyordu . Bu, bazılarının Geledi konfederasyonu dediği şeydir. Konfederasyon sadece Digil ve Mirifle ile sınırlı kalmadı, , ve gibi diğer Somalilileri de bünyesine kattı . Böylesine çeşitli bir Sultanlığı yönetmek için, yöneticiler dolaylı bir yönetim politikasını teşvik ettiler. Cemaatin Malaklarının, İslawların (kabile reisleri), İmamların, Şeyhlerin (dini şahsiyetler) ve Ahiyaarların (önemli yaşlılar) saltanat yönetiminde önemli roller oynamasına izin verdiler. Geledi hükümdarları sadece Saltanatın siyasi başı değil, aynı zamanda dini liderler olarak da tasvir edildi.
Geledi Sultan'ın, padişahlığın belirli bölgelerini, genellikle kendi başlarına önemli bir etkiye sahip olan yakın akrabaları tarafından yönetilmesi için yetkilendirmesiyle de açık bir güç devri vardı. Sultan Ahmed Yusuf'un yönetimi İngiliz Parlamentosu tarafından böyle tanımlandı.
Somali kabilesi. Bu ve Brava, Marka ve Mogdisho'nun arkasındaki diğer kabilelerin şefi, bir günlük yürüyüş mesafesinde veya daha sonra Galhed'de ikamet eden Ahmed Yusuf'tur. İki gün daha içeride, kardeşi Aweka Haji tarafından yönetilen büyük bir kasaba olan Dafert var. Bunlar Ruhwaina'nın başlıca şehirleridir. Dört, beş ve sırasıyla altı saat sonra Marka Golveen (Golweyn), kasabaları yalan Bulo Mareerta Abobokur Yusuf olsa ismen birinci seçildi şefi emriyle, siyah-posta vergileri başka kardeşi tarafından yönetilir ve Addormo, kendi hesabına ve Marka ve valileri ile doğrudan görüşür. Bulo Mareta'da köle olarak yaklaşık 2.000 askerle birlikte yaşıyor; sık sık ziyaret ettiği Gulveen kasabaları ve Addormo'nun büyüyen mahsul, sığır vb. somaliler tarafından işgal edilmesi. ve Marka ile büyük bir ticaret yapmak. Sultan kardeşi , Abobokur Yusuf Brava & Marka ait Banadir limanları zıt toprakları yönetilen ve aynı zamanda bir haraç aldı Brava . Bu Abobokur Yusuf, Brava'ya haraç için elçiler göndermeye alışkındı ve yılda yaklaşık 2.000 dolar attı.
Ekonomi
Geledi Sultanlığı, Doğu Afrika ticaretine hakim olan Arabistan, İran, Hindistan, Yakın Doğu, Avrupa ve Swahili Dünyası ile ticaret yapan geniş bir ticaret ağını sürdürdü, kendi para birimini bastı ve bölgesel güçler olarak tanındı.
Geledi örneğinde, soylulara ve Saltanat'a sadece Shebelle ve vadilerinden yararlandığı pazar ekiminden değil, aynı zamanda köle ticaretine ve fildişi, pamuk gibi diğer girişimlere katılımlarından kaynaklanan servet tahakkuk etti., demir, altın ve diğer pek çok meta. Genellikle sığır, koyun, keçi ve tavuk gibi çiftlik hayvanları da yetiştirdiler.
On dokuzuncu yüzyılın başlarında, dini prestijlerini siyasi güce dönüştürdü ve giderek daha merkezileşen ve zengin bir devletin yöneticileri olarak kabul edildi. Daha önce de belirtildiği gibi, zenginliklerinin çoğu verimli nehir kıyısı topraklarının kontrolüne dayanıyordu. Kıyı limanları aracılığıyla elde edilen köle emeğini kullanan Geledi'ler, ekonomik temellerini, geleneksel tarım ve geçimlik tarıma bağımlılığından, büyük ölçüde ekim tarımı ve tahıl, pamuk, mısır, sorgum ve çeşitli türler gibi nakit mahsullerin üretimine dayalı bir yere kaydırdı. meyve ve sebzelerden, özellikle muz, mango, şeker kamışı, pamuk, domates, kabak ve çok daha fazlası. Tarihi kervan yolları ile geçilir. Kıyıya bağlı nehirlerde ticaret, iç pazarlara. Bu dönemde, Somali'nin Arap pazarlarına tarımsal üretimi o kadar büyüktü ki, Güney Somali kıyıları Yemen ve Umman'ın Tahıl Kıyısı olarak bilinmeye başladı.
Saltanatın karargahı olan Afgooye, son derece zengin ve büyük bir şehirdi. Afgooye, dokuma, ayakkabıcılık, sofra takımı, kuyumculuk, çömlekçilik gibi gelişen endüstrilere sahipti ve başka çeşitli ürünler üretti. Afgooye, yabancı kumaşlar, şeker, hurma ve ateşli silahlar karşılığında devekuşu tüyleri, leopar derileri ve aloe getiren karavanların kavşak noktasıydı. Et, süt ve yağ için çok sayıda çiftlik hayvanı yetiştirdiler. Afgooye'deki her evin zengin olduğu ve tek bir fakir bulamadığınız söyleniyor. Afgooye eteklerindeki çiftçiler büyük miktarda meyve ve sebze ürettiler.
Afgooye tüccarları zenginlikleriyle övündüler ; en zenginlerinden biri
Moordiinle iyo mereeyey iyo mooro lidow, maalki jeri keenow kuma moogi malabside . Moordiinle, Mereeyey ve Lidow'un tüm zenginliklerini getirin, hemen hemen fark edemiyorum.
Askeri
Geledi ordusu barış zamanında 20.000 askerden oluşuyordu ve savaş zamanlarında 50.000 askere çıkarılabiliyordu. Ordunun en yüksek komutanları, padişah ve erkek kardeşiydi ve bunlar da ve vardı. Orduya, Doğu Afrika silah ticaretini kontrol eden kıyı bölgelerindeki Somalili tüccarlar tarafından tüfek ve toplar sağlandı.
En iyi at ırkları yetiştirildi ve daha sonra olgunlaştıktan sonra orduya gönderildi. Askeri amaçlar için kullanılacaklardı ve iç ve kıyı bölgelerinde orduya barınak sağlamak için çok sayıda taş tahkimat inşa edildi. Her ilde, askerler Malaakh olarak bilinen bir askeri komutanın gözetiminde idi ve kıyı bölgeleri ve Hint okyanus ticareti bir donanma tarafından korundu.
Toplum
Geledi toplumu üç şatoya ayrılmıştır: soylular, halklar ve köleler (Helander tarafından benimsenen terimleri kullanırsak) Bu kastların her biri, Geledi devletini oluşturan çeşitli soy gruplarından oluşur; soy, iki kısım arasında bölünmüştür. Tolweyne ve Yebdaale, her biri şehrin kendi bölümünde yaşıyor. Eski toplumdaki soylular yönetici gruptu, ancak daha yaygın soyların desteğine bağlıydı.
Asalet
Soylu kast hükümdarlara aitti. Bununla birlikte, çoğu yönetici olmamasına rağmen, Geledi klanının tüm üyeleri de soylu olarak kabul edildi. Geledi krallığında, Geledi soyuna ait olmayan birçok bölgenin hükümdarları olduğu için asalet sadece Geledi klanına özel değildi.
Ortak
Halk, esas olarak Geledi Somalili olmayanlardan ve geleneksel olarak şehir sakinlerinden, çiftçilerden, kırsal göçebelerden ve ayrıca memurlar, tüccarlar, mühendisler, akademisyenler, askerler, rahipler, zanaatkarlar, liman işçileri ve diğer çeşitli mesleklerden oluşan tipik vatandaşlardı. Halk, krallıkta çoğunluktu ve onlara eşit muamele edildi.
Köleler
Köleler çoğunlukla Bantu kökenlidir ve işçilik için kullanılmıştır. Erkekler, çiftçi sahipleri tarafından yönetilen tarım işçisi olarak çalışacak ve bazıları mühendisler tarafından yönetilen inşaatta çalışacaktı. Ayrıca orduda görevlendirileceklerdi ve Geledi ordusunun geri kalanından ayrıldılar ve köle askerler anlamına gelen Memlükler olarak kollara ayrıldılar . Kadınlar ev hizmetçisi olarak çalışacak ve sahipleri için sağlamak, yemek yapmak, temizlemek ve çamaşır yıkamaktan çocuklara ve yaşlılara bakmaktan ve diğer ev işlerinden çeşitli ev hizmetlerini yerine getireceklerdi. Ayrıca herhangi bir cinsel ilişki için hor görülüyorlardı ve çekici olmadıkları varsayılıyordu.
Bantuslar köleliğe özel değildi. Oromolar bazen baskınlardan ve savaşlardan sonra köleleştirilirdi. Bununla birlikte, Bantu kölelerine karşı Oromoların algısı, ele geçirilmesi, tedavisi ve görevleri açısından belirgin farklılıklar vardı. Bireysel olarak, Oromo denekleri Somalili esirleri tarafından ırksal olarak kıskanç olarak görülmedi . Oromos, Bantus'la aynı rolleri üstlenmelerine rağmen, aynı şekilde muamele görmediler. Erkeklerin en talihlisi, hükümdar ve emirlerin memurları veya korumaları ya da zengin tüccarlar için işletme yöneticisi olarak çalıştı. Önemli kişisel özgürlüğe sahiptiler ve ara sıra kendi kölelerini tuttular. Güzellikleri için ödüllendirilen ve meşru cinsel partnerler olarak görülen birçok Oromo kadını, Somalili sahiplerinin eşi veya cariyesi olurken, diğerleri ev hizmetçisi oldu. En güzel olanlar genellikle zengin bir yaşam tarzına sahiplerdi ve seçkinlerin metresleri, hatta hükümdarlara anneler oldular.
Cetveller
| # | Sultan | Saltanat | Notlar |
|---|---|---|---|
| 1 | 17. yüzyılın sonları - 18. yüzyılın ortaları | Yendikten sonra Geledi Sultanlığı kurulan Ajura İmparatorluğu . Gobroon Hanedanlığı'nın ilk hükümdarı. | |
| 2 | 1828'in ortaları | Tahtı babadan devraldı. Geledi devletini askerileştirdi ve Oromo işgalcilerini başarıyla püskürttü ve Hint Okyanusu'ndaki Arap korsanlarla mücadele etti. | |
| 3 | 1828–1848 | Kural, Geledis'in altın çağının başlangıcı oldu. Bardhera Jama'a'yı yok etti ve Geledi ekonomisinde devrim yarattı. Umman İmparatorluğu hükümdarından haraç toplandı | |
| 4 | 1848–1878 | Doğu Afrika ticaretinde baskın ve Somali'ye yabancı girişini başarıyla önledi | |
| 5 | 1878-1910 | Tahtı babadan devraldı. Saltanat, Geledi saltanatının sonunu işaret etti. ve Dervish kararlı bir şekilde yendi. |
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Somali Sultanate: The Geledi City-state Over 150 Years - Virginia Luling (2002) Page 229
- ^ Historical Dictionary of Somalia. 25 Şubat 2003. s. xxix. ISBN . 16 Aralık 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
- ^ a b Encyclopedia of African History, Volume 2. Fitzroy Dearborn. 2005. s. 990. ISBN .
- ^ Marguerite (1978). "The Origins and Development of the Witu Sultanate". The International Journal of African Historical Studies. Vol. 11 (4): 669-688. 25 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Şubat 2021.
- ^ a b Historical Dictionary of Somalia. 25 Şubat 2003. s. 210. ISBN . 16 Aralık 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
- ^ Luling (1993), p.13.
- ^ Luling (2002), p.272.
- ^ Somali Sultanate: the Geledi city-state over 150 years (İngilizce). Transaction Publishers. 2002. ISBN .
- ^ Horn of Africa, Volume 15, Issues 1-4, (Horn of Africa Journal: 1997), p.130.
- ^ Michigan State University. African Studies Center, Northeast African studies, Volumes 11-12, (Michigan State University Press: 1989), p.32.
- ^ Sub-Saharan Africa Report, Issues 57-67. Foreign Broadcast Information Service. 1986. s. 34. 18 Şubat 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Şubat 2021.
- ^ S. B. Miles, On the Neighbourhood of Bunder Marayah, Vol. 42, (Blackwell Publishing on behalf of The Royal Geographical Society (with the institute of British Geographers): 1872), p.61-63.
- ^ Accounts and Papers volume 70. HM Stationary Office. 1876. s. 13.
- ^ Somali Sultanate: The Geledi City-state Over 150 Years - Virginia Luling (2002) Page 155
- ^ "The Society and it's Environment". Somalia, a Country Study. 1982. ISBN .
- ^ Historical Dictionary of Somalia. 25 Şubat 2003. s. 116. ISBN . 16 Aralık 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Ekim 2020.
- ^ East Africa and the Indian Ocean By Edward A. Alpers pg 66
- ^ a b Historical Dictionary of Somalia. 25 Şubat 2003. s. 28. ISBN . 16 Aralık 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Ekim 2020.
- ^ Transactions of the Bombay Geographical Society ..by Bombay Geographical Society pg.392
- ^ Patricians of the Benaadir: Islamic learning, commerce and Somali urban identity in the nineteenth century. University of Pennsylvania. 1996. s. 179. 23 Nisan 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Şubat 2021.
- ^ a b c Voice and Power. Routledge. 1996. s. 221. ISBN .
- ^ Henry Louis Gates, Africana: The Encyclopedia of the African and African American Experience, (Oxford University Press: 1999), p.1746
- ^ Bridget Anderson, World Directory of Minorities, (Minority Rights Group International: 1997), p. 456.
- ^ Catherine Lowe Besteman, Unraveling Somalia: Race, Class, and the Legacy of Slavery, (University of Pennsylvania Press: 1999), p. 116.
- ^ Catherine Lowe Besteman, Unraveling Somalia: Race, Class, and the Legacy of Slavery, (University of Pennsylvania Press: 1999), p. 82.
- ^ Abolition and Its Aftermath in the Indian Ocean Africa and Asia. Psychology Press. 2004. s. 121. ISBN . 24 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Şubat 2021.
- ^ The History of Somalia (İngilizce). Greenwood. ISBN . 4 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Şubat 2021.
- ^ Historical Dictionary of Somalia. 25 Şubat 2003. s. 26. ISBN . 16 Aralık 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
Konuyla ilgili yayınlar
- Somali Sultanate: the Geledi city-state over 150 years. Transaction Publishers. 2002. ISBN . 1 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Şubat 2021.
- The Use of the Past: Variation in Historical traditions in a South Somalia community. University of Besançon. 1993.
- Somali Sultanate: the Geledi city-state over 150 years. Transaction Publishers. 2002. ISBN . 1 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Şubat 2021.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Geledi Sultanligi Somalice Saldanadda Geled Arapca سلطنة غلدي Gobroon Hanedani olarak da bilinen 17 yuzyil sonlari ve 19 yuzyil boyunca Afrika Boynuzu nun bazi kisimlarini yoneten bir Somali kralligiydi Saltanat Gobroon Hanedani tarafindan yonetildi Ajuran Sultanligi nin cesitli vasallarini yenen ve Gobroon Hanesi ni kuran Geledi askeri tarafindan kuruldu Hanedani Sultan ardisik saltanatlari altinda doruk noktasina ulasti Geledi ordu kurdu ve basariyla puskurtuldu ve Sultan basariyla Geledi ekonomisini modernize edilerek sirasinda Geledi gucunu konsolide 1843 yilinda ve Umman Imparatorlugu nun hukumdari harac almaya devam edecekti Geledi Sultanlarinin guclu bolgesel baglari vardi ve Swahili sahilinde ve Witu Sultanligi ile ittifaklar kurdular Ticaret ve Geledi gucu guclu Sultan 1878 deki olumune kadar guclu kalmaya devam edecekti Saltanat nihayet 1908 de Italyan Somaliland ina dahil edildi ve 1910 da olumuyle sona erdi Geledi SultanligiSaldanadda Geledi Somalice سلطنة غلدي Arapca 17 yuzyil sonu 1911Afrika Boynuzu cagdas kaynaklara gore 1915 civari BaskentAfgooyeYaygin dil ler Somalice ArapcaResmi dinSunni IslamHukumetMonarsiSultan Imam Seyh 17 yuzyil sonu 18 yuzyil ortasi 1878 1911Tarihce Kurulusu17 yuzyil sonu Dagilisi1911Onculler ArdillarAjura Imparatorlugu Italyan SomalisiKokenleri17 yuzyilin sonunda Ajuran Sultanligi dususteydi ve cesitli vasallar simdi ozgurlesiyor veya yeni Somali gucleri tarafindan emiliyordu Bu guclerden biri Afgooye bolgesi uzerindeki egemenligini saglamlastirmaya baslayan idi Silcis hukumdari Umar Abrone ve zalim kizi Prenses Fay e karsi ayaklanmaya onculuk etti Silcis e karsi kazandigi zaferden sonra Ibrahim kendini Sultan ilan etti ve ardindan Gobroon Hanedanligi ni kurdu Geledi Sultanligi bir oldu Krallik soylu tarafindan yonetilen butununu kontrol klan ve uzayan kisimlarini Shebelle Nehri ve Dogu Afrika ticaretine hakim Geledi Sultanligi guney Araplari gibi asil Geledi hukumdarlarina harac odemeye zorlayacak guce sahipti icindeki soylular Omer el Din in soyundan geldigini iddia ediyor Fakhr adinda 3 erkek kardesi vardi ve bunlara Shams Umudi Alahi ve Ahmed adlariyla farkli isimler verilen 2 erkek kardesi vardi Birlikte Arabistan dan geldiklerini belirten Afarta Timid gelen 4 olarak biliniyorlardi BurokrasiHudur Kalesi 1924 te fotograflandi Geledi Sultanligi varligi sirasinda guclu bir merkezi otorite uyguladi ve entegre bir modern devletin tum organlarina ve tuzaklarina sahipti Isleyen bir burokrasi kalitsal bir asalet adi aristokratlar bir vergi sistemi dis politika yuruten bir devlet bayragi profesyonel bir ordu gibi Buyuk saltanat faaliyetlerinin halen var olan yazili kayitlarini da tuttu Geledi Sultanligi nin baskenti idi Afgooye hukumdarlari buyuk sarayda ikamet nerede Krallik bir dizi vardi kaleler kaleler ve bir kale de dahil olmak uzere ulke icinde cesitli alanlarda mimarileri diger cesitli ve kale de Saltanat Somali nin tum ve bolgelerini kapsiyordu Bu bazilarinin Geledi konfederasyonu dedigi seydir Konfederasyon sadece Digil ve Mirifle ile sinirli kalmadi ve gibi diger Somalilileri de bunyesine katti Boylesine cesitli bir Sultanligi yonetmek icin yoneticiler dolayli bir yonetim politikasini tesvik ettiler Cemaatin Malaklarinin Islawlarin kabile reisleri Imamlarin Seyhlerin dini sahsiyetler ve Ahiyaarlarin onemli yaslilar saltanat yonetiminde onemli roller oynamasina izin verdiler Geledi hukumdarlari sadece Saltanatin siyasi basi degil ayni zamanda dini liderler olarak da tasvir edildi Geledi Sultan in padisahligin belirli bolgelerini genellikle kendi baslarina onemli bir etkiye sahip olan yakin akrabalari tarafindan yonetilmesi icin yetkilendirmesiyle de acik bir guc devri vardi Sultan Ahmed Yusuf un yonetimi Ingiliz Parlamentosu tarafindan boyle tanimlandi Somali kabilesi Bu ve Brava Marka ve Mogdisho nun arkasindaki diger kabilelerin sefi bir gunluk yuruyus mesafesinde veya daha sonra Galhed de ikamet eden Ahmed Yusuf tur Iki gun daha iceride kardesi Aweka Haji tarafindan yonetilen buyuk bir kasaba olan Dafert var Bunlar Ruhwaina nin baslica sehirleridir Dort bes ve sirasiyla alti saat sonra Marka Golveen Golweyn kasabalari yalan Bulo Mareerta Abobokur Yusuf olsa ismen birinci secildi sefi emriyle siyah posta vergileri baska kardesi tarafindan yonetilir ve Addormo kendi hesabina ve Marka ve valileri ile dogrudan gorusur Bulo Mareta da kole olarak yaklasik 2 000 askerle birlikte yasiyor sik sik ziyaret ettigi Gulveen kasabalari ve Addormo nun buyuyen mahsul sigir vb somaliler tarafindan isgal edilmesi ve Marka ile buyuk bir ticaret yapmak Sultan kardesi Abobokur Yusuf Brava amp Marka ait Banadir limanlari zit topraklari yonetilen ve ayni zamanda bir harac aldi Brava Bu Abobokur Yusuf Brava ya harac icin elciler gondermeye aliskindi ve yilda yaklasik 2 000 dolar atti Ekonomi Geledi Sultanligi nin ana limani ve Islami merkeziydi Geledi Sultanligi Dogu Afrika ticaretine hakim olan Arabistan Iran Hindistan Yakin Dogu Avrupa ve Swahili Dunyasi ile ticaret yapan genis bir ticaret agini surdurdu kendi para birimini basti ve bolgesel gucler olarak tanindi Geledi orneginde soylulara ve Saltanat a sadece Shebelle ve vadilerinden yararlandigi pazar ekiminden degil ayni zamanda kole ticaretine ve fildisi pamuk gibi diger girisimlere katilimlarindan kaynaklanan servet tahakkuk etti demir altin ve diger pek cok meta Genellikle sigir koyun keci ve tavuk gibi ciftlik hayvanlari da yetistirdiler On dokuzuncu yuzyilin baslarinda dini prestijlerini siyasi guce donusturdu ve giderek daha merkezilesen ve zengin bir devletin yoneticileri olarak kabul edildi Daha once de belirtildigi gibi zenginliklerinin cogu verimli nehir kiyisi topraklarinin kontrolune dayaniyordu Kiyi limanlari araciligiyla elde edilen kole emegini kullanan Geledi ler ekonomik temellerini geleneksel tarim ve gecimlik tarima bagimliligindan buyuk olcude ekim tarimi ve tahil pamuk misir sorgum ve cesitli turler gibi nakit mahsullerin uretimine dayali bir yere kaydirdi meyve ve sebzelerden ozellikle muz mango seker kamisi pamuk domates kabak ve cok daha fazlasi Tarihi kervan yollari ile gecilir Kiyiya bagli nehirlerde ticaret ic pazarlara Bu donemde Somali nin Arap pazarlarina tarimsal uretimi o kadar buyuktu ki Guney Somali kiyilari Yemen ve Umman in Tahil Kiyisi olarak bilinmeye basladi Saltanatin karargahi olan Afgooye son derece zengin ve buyuk bir sehirdi Afgooye dokuma ayakkabicilik sofra takimi kuyumculuk comlekcilik gibi gelisen endustrilere sahipti ve baska cesitli urunler uretti Afgooye yabanci kumaslar seker hurma ve atesli silahlar karsiliginda devekusu tuyleri leopar derileri ve aloe getiren karavanlarin kavsak noktasiydi Et sut ve yag icin cok sayida ciftlik hayvani yetistirdiler Afgooye deki her evin zengin oldugu ve tek bir fakir bulamadiginiz soyleniyor Afgooye eteklerindeki ciftciler buyuk miktarda meyve ve sebze urettiler Afgooye tuccarlari zenginlikleriyle ovunduler en zenginlerinden biriMoordiinle iyo mereeyey iyo mooro lidow maalki jeri keenow kuma moogi malabside Moordiinle Mereeyey ve Lidow un tum zenginliklerini getirin hemen hemen fark edemiyorum AskeriGeledi geleneksel silahlari ve araclari Geledi ordusu baris zamaninda 20 000 askerden olusuyordu ve savas zamanlarinda 50 000 askere cikarilabiliyordu Ordunun en yuksek komutanlari padisah ve erkek kardesiydi ve bunlar da ve vardi Orduya Dogu Afrika silah ticaretini kontrol eden kiyi bolgelerindeki Somalili tuccarlar tarafindan tufek ve toplar saglandi En iyi at irklari yetistirildi ve daha sonra olgunlastiktan sonra orduya gonderildi Askeri amaclar icin kullanilacaklardi ve ic ve kiyi bolgelerinde orduya barinak saglamak icin cok sayida tas tahkimat insa edildi Her ilde askerler Malaakh olarak bilinen bir askeri komutanin gozetiminde idi ve kiyi bolgeleri ve Hint okyanus ticareti bir donanma tarafindan korundu ToplumGeledi toplumu uc satoya ayrilmistir soylular halklar ve koleler Helander tarafindan benimsenen terimleri kullanirsak Bu kastlarin her biri Geledi devletini olusturan cesitli soy gruplarindan olusur soy iki kisim arasinda bolunmustur Tolweyne ve Yebdaale her biri sehrin kendi bolumunde yasiyor Eski toplumdaki soylular yonetici gruptu ancak daha yaygin soylarin destegine bagliydi Asalet Soylu kast hukumdarlara aitti Bununla birlikte cogu yonetici olmamasina ragmen Geledi klaninin tum uyeleri de soylu olarak kabul edildi Geledi kralliginda Geledi soyuna ait olmayan bircok bolgenin hukumdarlari oldugu icin asalet sadece Geledi klanina ozel degildi Ortak Halk esas olarak Geledi Somalili olmayanlardan ve geleneksel olarak sehir sakinlerinden ciftcilerden kirsal gocebelerden ve ayrica memurlar tuccarlar muhendisler akademisyenler askerler rahipler zanaatkarlar liman iscileri ve diger cesitli mesleklerden olusan tipik vatandaslardi Halk krallikta cogunluktu ve onlara esit muamele edildi Koleler Sultan Osman Ahmed atli ve askerleri Koleler cogunlukla Bantu kokenlidir ve iscilik icin kullanilmistir Erkekler ciftci sahipleri tarafindan yonetilen tarim iscisi olarak calisacak ve bazilari muhendisler tarafindan yonetilen insaatta calisacakti Ayrica orduda gorevlendirileceklerdi ve Geledi ordusunun geri kalanindan ayrildilar ve kole askerler anlamina gelen Memlukler olarak kollara ayrildilar Kadinlar ev hizmetcisi olarak calisacak ve sahipleri icin saglamak yemek yapmak temizlemek ve camasir yikamaktan cocuklara ve yaslilara bakmaktan ve diger ev islerinden cesitli ev hizmetlerini yerine getireceklerdi Ayrica herhangi bir cinsel iliski icin hor goruluyorlardi ve cekici olmadiklari varsayiliyordu Bantuslar kolelige ozel degildi Oromolar bazen baskinlardan ve savaslardan sonra kolelestirilirdi Bununla birlikte Bantu kolelerine karsi Oromolarin algisi ele gecirilmesi tedavisi ve gorevleri acisindan belirgin farkliliklar vardi Bireysel olarak Oromo denekleri Somalili esirleri tarafindan irksal olarak kiskanc olarak gorulmedi Oromos Bantus la ayni rolleri ustlenmelerine ragmen ayni sekilde muamele gormediler Erkeklerin en talihlisi hukumdar ve emirlerin memurlari veya korumalari ya da zengin tuccarlar icin isletme yoneticisi olarak calisti Onemli kisisel ozgurluge sahiptiler ve ara sira kendi kolelerini tuttular Guzellikleri icin odullendirilen ve mesru cinsel partnerler olarak gorulen bircok Oromo kadini Somalili sahiplerinin esi veya cariyesi olurken digerleri ev hizmetcisi oldu En guzel olanlar genellikle zengin bir yasam tarzina sahiplerdi ve seckinlerin metresleri hatta hukumdarlara anneler oldular Cetveller Sultan Saltanat Notlar1 17 yuzyilin sonlari 18 yuzyilin ortalari Yendikten sonra Geledi Sultanligi kurulan Ajura Imparatorlugu Gobroon Hanedanligi nin ilk hukumdari 2 1828 in ortalari Tahti babadan devraldi Geledi devletini askerilestirdi ve Oromo isgalcilerini basariyla puskurttu ve Hint Okyanusu ndaki Arap korsanlarla mucadele etti 3 1828 1848 Kural Geledis in altin caginin baslangici oldu Bardhera Jama a yi yok etti ve Geledi ekonomisinde devrim yaratti Umman Imparatorlugu hukumdarindan harac toplandi4 1848 1878 Dogu Afrika ticaretinde baskin ve Somali ye yabanci girisini basariyla onledi5 1878 1910 Tahti babadan devraldi Saltanat Geledi saltanatinin sonunu isaret etti ve Dervish kararli bir sekilde yendi Ayrica bakinizAjuran Sultanligi Somali tarihi Sunni Musluman hanedanlarin listesiKaynakca Somali Sultanate The Geledi City state Over 150 Years Virginia Luling 2002 Page 229 Historical Dictionary of Somalia 25 Subat 2003 s xxix ISBN 9780810866041 16 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Subat 2014 a b Encyclopedia of African History Volume 2 Fitzroy Dearborn 2005 s 990 ISBN 9781579584542 Marguerite 1978 The Origins and Development of the Witu Sultanate The International Journal of African Historical Studies Vol 11 4 669 688 25 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Subat 2021 a b Historical Dictionary of Somalia 25 Subat 2003 s 210 ISBN 9780810866041 16 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Subat 2014 Luling 1993 p 13 Luling 2002 p 272 Somali Sultanate the Geledi city state over 150 years Ingilizce Transaction Publishers 2002 ISBN 978 1 874209 98 0 Horn of Africa Volume 15 Issues 1 4 Horn of Africa Journal 1997 p 130 Michigan State University African Studies Center Northeast African studies Volumes 11 12 Michigan State University Press 1989 p 32 Sub Saharan Africa Report Issues 57 67 Foreign Broadcast Information Service 1986 s 34 18 Subat 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Subat 2021 S B Miles On the Neighbourhood of Bunder Marayah Vol 42 Blackwell Publishing on behalf of The Royal Geographical Society with the institute of British Geographers 1872 p 61 63 Accounts and Papers volume 70 HM Stationary Office 1876 s 13 Somali Sultanate The Geledi City state Over 150 Years Virginia Luling 2002 Page 155 The Society and it s Environment Somalia a Country Study 1982 ISBN 9780844407753 Historical Dictionary of Somalia 25 Subat 2003 s 116 ISBN 9780810866041 16 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Ekim 2020 East Africa and the Indian Ocean By Edward A Alpers pg 66 a b Historical Dictionary of Somalia 25 Subat 2003 s 28 ISBN 9780810866041 16 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Ekim 2020 Transactions of the Bombay Geographical Society by Bombay Geographical Society pg 392 Patricians of the Benaadir Islamic learning commerce and Somali urban identity in the nineteenth century University of Pennsylvania 1996 s 179 23 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Subat 2021 a b c Voice and Power Routledge 1996 s 221 ISBN 9781135751746 Henry Louis Gates Africana The Encyclopedia of the African and African American Experience Oxford University Press 1999 p 1746 Bridget Anderson World Directory of Minorities Minority Rights Group International 1997 p 456 Catherine Lowe Besteman Unraveling Somalia Race Class and the Legacy of Slavery University of Pennsylvania Press 1999 p 116 Catherine Lowe Besteman Unraveling Somalia Race Class and the Legacy of Slavery University of Pennsylvania Press 1999 p 82 Abolition and Its Aftermath in the Indian Ocean Africa and Asia Psychology Press 2004 s 121 ISBN 978 0203493021 24 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Subat 2021 The History of Somalia Ingilizce Greenwood ISBN 9780313378577 4 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Subat 2021 Historical Dictionary of Somalia 25 Subat 2003 s 26 ISBN 9780810866041 16 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Subat 2014 Konuyla ilgili yayinlarSomali Sultanate the Geledi city state over 150 years Transaction Publishers 2002 ISBN 0 7658 0914 1 1 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Subat 2021 The Use of the Past Variation in Historical traditions in a South Somalia community University of Besancon 1993 Somali Sultanate the Geledi city state over 150 years Transaction Publishers 2002 ISBN 0 7658 0914 1 1 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Subat 2021