Kadro, Ocak 1932-Ocak 1935 arasında yayınlanan aylık fikir dergisi. Kadrocular olarak da anılan Kadro dergisinin kurucuları Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Şevket Süreyya Aydemir, Vedat Nedim Tör, Burhan Asaf Belge, İsmail Hüsrev Tökin'dir.
Kadro dergisinin ilk sayısı | |
Editör | Şevket Süreyya Aydemir |
---|---|
Kategoriler | Dergi |
Sıklık | Aylık |
İlk sayı | Ocak 1932 |
Son sayı | Aralık 1934/Ocak 1935 |
Ülke | Türkiye |
Dil | Türkçe |
Yayın hayatı
Derginin ilk sayısı 23 Ocak 1932'de çıktı. 36. sayıda (Ocak 1935) yayınına son verdi. Rejimin yöneticileriyle ters düştü, çoğu Marksist veya Marksist kökenliydi. Başta Recep Peker tarafından olmak üzere, Kemalizmi değiştirmeyi istemekle suçlandılar. Dergi, Yakup Kadri'nin Tiran Elçiliğine atanmasından sonra faaliyetlerine son verdi.
Yazar kadrosu
Kadrocular
Kadro dergisi Şevket Süreyya Aydemir önderliğinde, Kadrocular olarak bilinen 4 kişilik bir grup tarafından çıkarılmıştır (diğer isimler Burhan Asaf Belge, İsmail Hüsrev Tökin, Vedat Nedim Tör). Bir dönem TKP içinde yer alan Kadrocular, Ocak 1925'te İstanbul'da gerçekleşen TKP 3. Kongresi'nde parti yönetimini üstlenmiş, TKP'nin asıl lideri Şefik Hüsnü'nün yurtdışında olması nedeniyle partinin o dönemki çalışmalarını fiilen yürütmüş ve yönetmiştir. 1927'de Şefik Hüsnü ile yaşadıkları ihtilaf nedeniyle partiden ayrılmışlardır. TKP tarafından (özellikle Şefik Hüsnü ve Hikmet Kıvılcımlı) "döneklik", "itirafçılık", hatta "ihbarcılık"la suçlandılar ve 1927 Tevkifatının sorumlusu ilan edildiler. Kadrocular ise bu suçlamaları kabul etmemiş, TKP üzerindeki Komintern etkisinden rahatsız oldukları ve yaşadıkları fikir ayrılıkları nedeniyle ayrıldıklarını söylemiştir.
TKP kökenli bu 4 isim, zamanla Ankara'ya yerleştiler ve Kemalist devlet bürokrasisi içinde yer buldular. Bu süreçte Atatürk'ün yakın çevresinden Yakup Kadri Karaosmanoğlu ile tanıştılar ve onun hamiliğinde Kadro dergisini çıkarmaya karar verdiler. Bu isimlere ek olarak Mehmet Şevki Yazman, derginin ilk senesinde yer almamış, ilk yazısı 13. sayıda yayınlanmış olsa da Şevket Süreyya Aydemir tarafından Kadrocular arasında kabul edilmiştir.
Kadrocuların dergiye katkısı şöyledir:
- Şevket Süreyya Aydemir (1.-36. sayılar arası 55 yazı)
- Burhan Asaf Belge (1.-36. sayılar arası 49 yazı)
- İsmail Hüsrev Tökin (1.-36. sayılar arası 43 yazı)
- Vedat Nedim Tör (1.-36. sayılar arası 42 yazı)
- Yakup Kadri Karaosmanoğlu (1.-36. sayılar arası 42 yazı)
- Mehmet Şevki Yazman (13.-36. sayılar arası 21 yazı)
Derginin imzasız başyazıları Şevket Süreyya Aydemir tarafından kaleme alınmıştır.
Diğer yazarlar
- Falih Rıfkı Atay (4 yazı)
- İsmet İnönü (1 yazı)
- Behçet Kemal Çağlar (1 yazı)
- İbrahim Necmi Dilmen (6 yazı)
- Ahmet Hamdi Başar (3 yazı)
- Eflatun Cem Güney (1 yazı)
Bu tanınmış isimler dışında Kadro'ya katkıda bulunan diğer yazarlar şunlardır: Tahir Hayrettin (5), Münir İriboz (4), Mehmet İlhan (2), Şakir Hâzım (2), Mümtaz Ziya (2), Neşet Halil (1), Abdurrahman Şefik (1), Hakkı Mahir (1), Mühendis Nazir (1), Dr. Muhlis Etem (1), Mansur Tekin (1). (Parantez içindeki rakamlar yayınlanan yazılarının sayısıdır.)
Çeviri yazılar ve röportajlar
Kadro'da İngiliz sanayici Lord Melchett (Henry Ludwig Mond) ile Fransız iktisatçı M. Henri Eyraud'un birer makalesinin çevirisi yayınlanmıştır.
Kadro'da yayınlanan tek röportaj ise Nazi karşıtı Alman sağcı dergi 'ın yayın yönetmeni ile yapılandır.
Mustafa Kemal'in demeci
Atatürk'ün Kadro'ya desteği bilinmektedir, ancak her ne kadar Kadro'da dönemin başbakanı İsmet İnönü'nün "Fırkamızın Devletçilik Vasfı" başlıklı bir yazısı yayınlanmış olsa da, Mustafa Kemal'in dergiye yazı anlamında herhangi bir katkısı söz konusu değildir. Fakat Cumhuriyet'in 10. yılı vesilesiyle çıkartılan ve İsmet İnönü'nün de yazısının da yer aldığı Ekim 1933 tarihli özel sayıda Mustafa Kemal'in destek demeci bulunmaktadır. "Gazi Hazretlerinin Kadro'ya İltifatları" başlığıyla ve "Büyük Şef'imizin, Cümhuriyetin onuncu yıl dönümü münasebetiyle, mecmuamıza şevk ve cesaret veren iltifatları" sunuşuyla hemen ilk sayfada yayınlanan demeç şöyledir:
“ | Hatırlıyorum ki, Kadro intişar ederken maksadının Türk milletine hâs meslek ve metodun millet ve memlekette teessüs ve inkişafına hizmet olduğunu yazmıştı. Kadro'ya bu maksadında geniş muvaffakıyet temenni ederim. | „ |
—Gazi M. Kemal |
Görüşleri
Derginin amacı inkılapları oturtmak ve bir ideoloji meydana getirmekti. Şevket Süreyya Aydemir ilk sayıda Kadro'nun çıkış amacını şu şekilde açıklamıştır:
“ | Türkiye bir inkılâp içindedir. Bu inkılâp kendine prensip ve onu yaşatacaklara şuur olabilecek bütün nazarî ve fikrî unsurlara maliktir. Ancak bu nazarî ve fikrî unsurlar inkılâba İDEOLOJİ olabilecek bir fikriyat sistemi içinde terkip ve tedvin edilmiş değildir. Gerek millî mahiyeti gerek beynelmilel şümul ve tesirleri itibarile, tarihin en manalı hareketlerinden biri olan inkılâbımızın, zatinde mündemiç bu ileri fikir ve prensip unsurlarını, şimdi inkılâbın seyri içinde ve onun icaplarına uygun bir şekilde izah işi, bugünkü Türk inkılâp münevverliğine düşen vazifelerin en acil ve en şereflisidir. (...) Cihanın bin bir çeşit hadisata gebe olan bugünkü esrarengiz gidişi içinde, mukadderatını kendi inkılâbının mukadderatına bağlayan inkılâp neslimizin muhtaç olduğu inkılâp şevkini her zaman uyanık tutmak ve inkılâbımızın bir bakışta idrakimizi durdurur gibi görünen coşkun ve mürekkep cereyanına daima hâkim kalabîlmek için, onun prensiplerini hududu muayyen kriteryumlar şeklinde bilmeye, benimsemeye ve benimsetmiye mecburuz. KADRO, BUNUN İÇİN ÇIKIYOR. | „ |
Devletçiliği savundukları için özel sektörden uzak durdu. Kemalizmi savundu, Marksizm'den farklı bir sosyalist yol izlemeye çalıştı.
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
- Derginin tamamı Almanya'daki Bonn Üniversitesi Kütüphanesi'nin sayfalarında online okunabilir.
- Kadro Hareketi ve Kadrocular 12 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Kadro Hareketi İle İlgili Bir Değerlendirme ve Bazı Düzeltmeler
- Kadro bir davadır ve yoluna devam ediyor[]
Kaynakça
- ^ a b c d Ataöv, Türkkaya (20 Haziran 1962). "Atatürk Kadro'yu Niçin Destekledi (Şevket Süreyya ile Röportaj)". Yön, 27. 6 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Eylül 2015.
- ^ "Yazar Dizini", (Yayına hazırlayan: Özgür Erdem) (2011). Kadro Tıpkıbasım. İstanbul: İleri Yayınları. ss. XXIII-XXIX. ISBN .
- ^ Kadro Tıpkıbasım (Yayına hazırlayan: Özgür Erdem). İstanbul: İleri Yayınları. 2011. ISBN .
- ^ Tüysüzoğlu, Göktürk (İlkbahar 2011). "Kadro Hareketi ve Kadrocular". Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 4. ss. 19-32. 4 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Eylül 2015.
- ^ Lord Melchett için bakınız: İngilizce Vikipedi maddesi 7 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ M. Henri Eyraud'un kitaplarının bir listesi için bakınız: Fransızca Amazon.com 5 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ "Kadro ve Die Tat". Kadro, 6. Haziran 1932. ss. 5-8.
- ^ "Gazi Hazretlerinin Kadro'ya İltifatları". Kadro, 22. Ekim 1933. s. 3.
- ^ "Kadro". Kadro, 1. Ocak 1932. s. 3.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kadro Ocak 1932 Ocak 1935 arasinda yayinlanan aylik fikir dergisi Kadrocular olarak da anilan Kadro dergisinin kuruculari Yakup Kadri Karaosmanoglu Sevket Sureyya Aydemir Vedat Nedim Tor Burhan Asaf Belge Ismail Husrev Tokin dir Kadro dergisiKadro dergisinin ilk sayisiEditorSevket Sureyya AydemirKategorilerDergiSiklikAylikIlk sayiOcak 1932Son sayiAralik 1934 Ocak 1935UlkeTurkiyeDilTurkceYayin hayatiDerginin ilk sayisi 23 Ocak 1932 de cikti 36 sayida Ocak 1935 yayinina son verdi Rejimin yoneticileriyle ters dustu cogu Marksist veya Marksist kokenliydi Basta Recep Peker tarafindan olmak uzere Kemalizmi degistirmeyi istemekle suclandilar Dergi Yakup Kadri nin Tiran Elciligine atanmasindan sonra faaliyetlerine son verdi Yazar kadrosuKadrocular Kadro dergisi Sevket Sureyya Aydemir onderliginde Kadrocular olarak bilinen 4 kisilik bir grup tarafindan cikarilmistir diger isimler Burhan Asaf Belge Ismail Husrev Tokin Vedat Nedim Tor Bir donem TKP icinde yer alan Kadrocular Ocak 1925 te Istanbul da gerceklesen TKP 3 Kongresi nde parti yonetimini ustlenmis TKP nin asil lideri Sefik Husnu nun yurtdisinda olmasi nedeniyle partinin o donemki calismalarini fiilen yurutmus ve yonetmistir 1927 de Sefik Husnu ile yasadiklari ihtilaf nedeniyle partiden ayrilmislardir TKP tarafindan ozellikle Sefik Husnu ve Hikmet Kivilcimli doneklik itirafcilik hatta ihbarcilik la suclandilar ve 1927 Tevkifatinin sorumlusu ilan edildiler Kadrocular ise bu suclamalari kabul etmemis TKP uzerindeki Komintern etkisinden rahatsiz olduklari ve yasadiklari fikir ayriliklari nedeniyle ayrildiklarini soylemistir TKP kokenli bu 4 isim zamanla Ankara ya yerlestiler ve Kemalist devlet burokrasisi icinde yer buldular Bu surecte Ataturk un yakin cevresinden Yakup Kadri Karaosmanoglu ile tanistilar ve onun hamiliginde Kadro dergisini cikarmaya karar verdiler Bu isimlere ek olarak Mehmet Sevki Yazman derginin ilk senesinde yer almamis ilk yazisi 13 sayida yayinlanmis olsa da Sevket Sureyya Aydemir tarafindan Kadrocular arasinda kabul edilmistir Kadrocularin dergiye katkisi soyledir Sevket Sureyya Aydemir 1 36 sayilar arasi 55 yazi Burhan Asaf Belge 1 36 sayilar arasi 49 yazi Ismail Husrev Tokin 1 36 sayilar arasi 43 yazi Vedat Nedim Tor 1 36 sayilar arasi 42 yazi Yakup Kadri Karaosmanoglu 1 36 sayilar arasi 42 yazi Mehmet Sevki Yazman 13 36 sayilar arasi 21 yazi Derginin imzasiz basyazilari Sevket Sureyya Aydemir tarafindan kaleme alinmistir Diger yazarlar Falih Rifki Atay 4 yazi Ismet Inonu 1 yazi Behcet Kemal Caglar 1 yazi Ibrahim Necmi Dilmen 6 yazi Ahmet Hamdi Basar 3 yazi Eflatun Cem Guney 1 yazi Bu taninmis isimler disinda Kadro ya katkida bulunan diger yazarlar sunlardir Tahir Hayrettin 5 Munir Iriboz 4 Mehmet Ilhan 2 Sakir Hazim 2 Mumtaz Ziya 2 Neset Halil 1 Abdurrahman Sefik 1 Hakki Mahir 1 Muhendis Nazir 1 Dr Muhlis Etem 1 Mansur Tekin 1 Parantez icindeki rakamlar yayinlanan yazilarinin sayisidir Ceviri yazilar ve roportajlar Kadro da Ingiliz sanayici Lord Melchett Henry Ludwig Mond ile Fransiz iktisatci M Henri Eyraud un birer makalesinin cevirisi yayinlanmistir Kadro da yayinlanan tek roportaj ise Nazi karsiti Alman sagci dergi in yayin yonetmeni ile yapilandir Mustafa Kemal in demeci Mustafa Kemal in Kadro dergisine demeci Ekim 1933 Ataturk un Kadro ya destegi bilinmektedir ancak her ne kadar Kadro da donemin basbakani Ismet Inonu nun Firkamizin Devletcilik Vasfi baslikli bir yazisi yayinlanmis olsa da Mustafa Kemal in dergiye yazi anlaminda herhangi bir katkisi soz konusu degildir Fakat Cumhuriyet in 10 yili vesilesiyle cikartilan ve Ismet Inonu nun de yazisinin da yer aldigi Ekim 1933 tarihli ozel sayida Mustafa Kemal in destek demeci bulunmaktadir Gazi Hazretlerinin Kadro ya Iltifatlari basligiyla ve Buyuk Sef imizin Cumhuriyetin onuncu yil donumu munasebetiyle mecmuamiza sevk ve cesaret veren iltifatlari sunusuyla hemen ilk sayfada yayinlanan demec soyledir Hatirliyorum ki Kadro intisar ederken maksadinin Turk milletine has meslek ve metodun millet ve memlekette teessus ve inkisafina hizmet oldugunu yazmisti Kadro ya bu maksadinda genis muvaffakiyet temenni ederim Gazi M KemalGorusleriDerginin amaci inkilaplari oturtmak ve bir ideoloji meydana getirmekti Sevket Sureyya Aydemir ilk sayida Kadro nun cikis amacini su sekilde aciklamistir Turkiye bir inkilap icindedir Bu inkilap kendine prensip ve onu yasatacaklara suur olabilecek butun nazari ve fikri unsurlara maliktir Ancak bu nazari ve fikri unsurlar inkilaba IDEOLOJI olabilecek bir fikriyat sistemi icinde terkip ve tedvin edilmis degildir Gerek milli mahiyeti gerek beynelmilel sumul ve tesirleri itibarile tarihin en manali hareketlerinden biri olan inkilabimizin zatinde mundemic bu ileri fikir ve prensip unsurlarini simdi inkilabin seyri icinde ve onun icaplarina uygun bir sekilde izah isi bugunku Turk inkilap munevverligine dusen vazifelerin en acil ve en sereflisidir Cihanin bin bir cesit hadisata gebe olan bugunku esrarengiz gidisi icinde mukadderatini kendi inkilabinin mukadderatina baglayan inkilap neslimizin muhtac oldugu inkilap sevkini her zaman uyanik tutmak ve inkilabimizin bir bakista idrakimizi durdurur gibi gorunen coskun ve murekkep cereyanina daima hakim kalabilmek icin onun prensiplerini hududu muayyen kriteryumlar seklinde bilmeye benimsemeye ve benimsetmiye mecburuz KADRO BUNUN ICIN CIKIYOR Devletciligi savunduklari icin ozel sektorden uzak durdu Kemalizmi savundu Marksizm den farkli bir sosyalist yol izlemeye calisti Ayrica bakinizKadrocular 1927 Tevkifati Sevket Sureyya AydemirDis baglantilarDerginin tamami Almanya daki Bonn Universitesi Kutuphanesi nin sayfalarinda online okunabilir Kadro Hareketi ve Kadrocular 12 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Kadro Hareketi Ile Ilgili Bir Degerlendirme ve Bazi Duzeltmeler Kadro bir davadir ve yoluna devam ediyor olu kirik baglanti Kaynakca a b c d Ataov Turkkaya 20 Haziran 1962 Ataturk Kadro yu Nicin Destekledi Sevket Sureyya ile Roportaj Yon 27 6 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Eylul 2015 Yazar Dizini Yayina hazirlayan Ozgur Erdem 2011 Kadro Tipkibasim Istanbul Ileri Yayinlari ss XXIII XXIX ISBN 978 605 5452 12 4 Kadro Tipkibasim Yayina hazirlayan Ozgur Erdem Istanbul Ileri Yayinlari 2011 ISBN 978 605 5452 12 4 Tuysuzoglu Gokturk Ilkbahar 2011 Kadro Hareketi ve Kadrocular Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi 4 ss 19 32 4 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Eylul 2015 Lord Melchett icin bakiniz Ingilizce Vikipedi maddesi 7 Eylul 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi M Henri Eyraud un kitaplarinin bir listesi icin bakiniz Fransizca Amazon com 5 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Kadro ve Die Tat Kadro 6 Haziran 1932 ss 5 8 Gazi Hazretlerinin Kadro ya Iltifatlari Kadro 22 Ekim 1933 s 3 Kadro Kadro 1 Ocak 1932 s 3