Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
| Ekonomi |
 |
| Genel sınıflandırma |
|---|
| (Teknikler) |
| Dalları ve alt dalları |
| Davranışsal · · |
| · · Ekonomistler |
Karşılaştırmalı üstünlükler teorisi, iktisat biliminde bir grubun bir malı göreceli olarak daha az maliyetle üretebildiği bir durumda ticaretin ticaret yapan iki taraf için de nasıl faydalı olacağını anlatır. Önemli olan üretimdeki mutlak maliyetler değil fakat fırsat maliyetidir. Karşılaştırmalı üstünlükler modern uluslararası ticaret teorisinin anlaşılabilmesi için önemlidir. David Ricardo tarafından oluşturulmuştur.
Adam Smith tarafından savunulan Mutlak üstünlükler'de bir ülke diğer bir ülkeyle kıyaslandığında birim girdi başına daha fazla çıktı üretir. Bu iddiayı kabul etmeyen Karşılaştırmalı üstünlükler teorisine göre ise eğer bir ülke her türlü çıktı üretiminde mutlak (dez)avantaja sahipse, diğer ülke bazı malların üretiminde uzmanlaşarak bu malları ihraç edebilir.
Örnekler
Aşağıdaki örnekler teorinin mantığını kavramada yardımcı olabilir.
Örnek 1
İki adam bir adada tek başlarına olsunlar. Hayatta kalmak için su taşıma, balık avlama, yemek pişirme ve ev inşa etme gibi bazı ekonomik aktiviteleri gerçekleştirmek zorundadırlar. Birinci adamın genç, güçlü ve eğitimli olduğunu, aynı zamanda her türlü işte daha hızlı, daha iyi ve daha üretken olduğunu varsayalım. Bu adam her türlü aktivitede mutlak üstünlüğe sahiptir. İkinci adamın yaşlı, güçsüz ve eğitimsiz olduğunu kabul edelim. Bu adam ise her türlü ekonomik aktivitede mutlak dezavantaja sahiptir. Bazı aktivitelerde iki adam arasındaki farkın çok büyük bazılarında ise küçük olduğunu varsayalım.
Birbirlerinden ayrı ayrı çalışmaları faydalarına olur mu? Hayır. Uzmanlaşma ve takas (ticaret) her ikisinin de faydasına olacaktır.
O zaman çalışmalarını nasıl bölüşeceklerdir? Karşılaştırmalı üstünlükler teorisine göre (mutlak üstünlük değil), genç adam hangi işlerde daha iyiyse o işlere daha fazla zaman ayıracak, yaşlı adam ise genç adama göre biraz daha kötü olduğu işler üzerinde yoğunlaşacaktır. Bu tarz bir düzenleme toplam üretimi artıracak ve/veya toplam işgücünü azaltacaktır. Ticaret, ikisini de daha zengin yapacaktır.
Örnek 2
A 100 P1 ve 100 P2 İhtiyaç duyuyor
B 100 P1 ve 100 P2 İhtiyaç duyuyor
A: Ticaret Yok
| Ürün | Maliyet | Üretim | Maliyet |
|---|---|---|---|
| P1 | 10 | 100 | 1000 |
| P2 | 20 | 100 | 2000 |
| Net | - | 200 | 3000 |
B: Ticaret Yok
| Ürün | Maliyet | Üretim | Maliyet |
|---|---|---|---|
| P1 | 15 | 100 | 1500 |
| P2 | 25 | 100 | 2500 |
| Net | - | 200 | 4000 |
A Ticaret İle: 56 P2 için 100 P1
| Ürün | Maliyet | Üretim | Maliyet |
|---|---|---|---|
| P1 | 10 | 200 | 2000 |
| P2 | 20 | 44 | 880 |
| Net | - | 244 | 2880 |
B Ticaret İle: 100 P1 için 56 P2
| Ürün | Maliyet | Üretim | Maliyet |
|---|---|---|---|
| P1 | 15 | 0 | 0 |
| P2 | 25 | 156 | 3900 |
| Net | - | 156 | 3900 |
Bu sayede A 120 birim maliyet veya 4% ve B 100 birim maliyet veya 2.5% tasarruf etti. Açıkça görüldüğü üzere A ticaretten daha kazançlı çıktı fakat iki taraf da büyüdü. Eğer B P1 üreticilerini korumak için vergi koymaya kalkarsa ticaretten daha fazla pay elde edebilir fakat tasarrufları azalır.
Örnek 3
Eşit büyüklükte iki ülke olduğunu varsayalım, Kuzeyistan ve Güneyistan. Her ikisi de iki mal üretsin ve tüketsin, Besin ve Kumaş. Eğer her iki ülke de tüm üretken kapasitelerini ve kaynaklarını Besin üretimi için kullanırlarsa çıktı miktarları aşağıdaki gibi olur:
- Kuzeyistan: 100 ton
- Güneyistan: 200 ton
Tersine her iki ülke de tüm kaynaklarını Kumaş üretiminde kullanırlarsa çıktı miktarı şöyle olur:
- Kuzeyistan: 100 ton
- Güneyistan: 100 ton
Her iki ülkenin de iki mal arasında sabit fırsat maliyetlerine sahip olduğunu ve her iki ülkenin de durumunda olduğunu varsaymamaız gerekir.Aynı zamanda üretim faktörlerinin ülke içinde sektörler arası akışkanlığının tam, ülkeler arasında bu akışkanlığın sıfır olduğunu da varsaymamız gerekir. Son olarak fiyatların koşullarında belirlendiği varsayılmalıdır.
Güneyistan Besin üretiminde sahiptir ve ülkeler Kumaş üretiminde eşit derecede üretkendirler. Sezgisel olarak ticaretin iki ülke için karşılıklı yarar sağlamayacağı düşünülebilir. Fakat fırsat maliyetlerinin incelenmesi farklı bir sonucu gözler önüne serer. Kuzeyistan için 1 ton Besin üretmenin fırsat maliyeti 1 ton Kumaştır. Fakat Güneyistan için bu maliyeti 0,5 tondur (1 ton Kumaş üretmenin fırsat maliyeti ise 2 ton Besindir.).
Bu şekilde ele alındığında Güneyistan, Kuzeyistan'a göre daha düşük olan fırsat maliyeti nedeniyle Besin üretiminde karşılaştırmalı üstünlüğe sahiptir. Kuzeyistan ise Kumaş üretiminde karşılaştırmalı üstünlüğe sahip olacaktır.
Farklı fırsat maliyetleri ülkelerin uzmanlaşıp ticaret yaptıkları durumda çift taraflı fayda kazançlarına yol açacaktır. Aşağıdaki başlangıç durumunu ele alalım. İki ülke de sadece yerel olarak üretim ve tüketim yapsın. Bu durumda üretim ve tüketim hacimleri şöyle olacaktır:
| Besin | Kumaş | |
|---|---|---|
| Kuzeyistan | 50 | 50 |
| Güneyistan | 100 | 50 |
| Dünya Toplamı | 150 | 100 |
Şimdi iki ülke arasındaki ticaretin sonuçlarını inceleyelim. Bu örnekte Besin ve Kumaşın uluslararası döviz kurunu belirleyen tüketici tercihlerinin herhangi bir formülasyonu yoktur. Fakat verili üretim olanakları altında ticaretin yaralı olabilmesi için Kuzeyistan 1 ton Besin karşılığında en az 1 ton Kumaş, Güneyistan ise 1 ton Kumaş karşılığında en az 2 ton Besin gibi bir fiyat isteyecektir. Buradan da şu sonuç çıkar, döviz kuru bu iki değer arasında gerçekleşecektir. Bu noktadan sonra uluslararası ticaret fiyatının 1 ton Besin için 2/3 ton Kumaş olduğu varsayılacaktır.
Eğer her iki ülke de karşılaştırmalı üstünlüğe sahip oldukları malların üretiminde tam olarak uzmanlaşırlarsa çıktı miktarları şöyle olacaktır:
| Besin | Kumaş | |
|---|---|---|
| Kuzeyistan | 0 | 100 |
| Güneyistan | 200 | 0 |
| Dünya Toplamı | 200 | 100 |
Dünya Besin üretiminin arttığına, Kumaş üretiminin ise sabit kaldığına dikkat edin. 1 ton Besin için 2/3 ton Kumaş döviz kurunu kullanarak Kuzeyistan ve Güneyistan aşağıdaki tüketim imkânına ulaşmak için ticaret yaparlar:
| Besin | Kumaş | |
|---|---|---|
| Kuzeyistan | 75 | 50 |
| Güneyistan | 125 | 50 |
| Dünya Toplamı | 200 | 100 |
Kuzeyistan 75 ton Besin için 50 ton Kumaş ticareti yapmıştır. Her iki ülke de kazançlı çıkmıştır. Bu sayede ülkeler kendi dışındaki bir noktada tüketim yaparlar.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- Bernhofen, Daniel M.; Brown, John C. (2016). "Testing the General Validity of the Heckscher-Ohlin Theorem". American Economic Journal: Microeconomics. 8 (4): 54–90. doi:10.1257/mic.20130126.
- Findlay, Ronald (1987). "Comparative Advantage". The New Palgrave: A Dictionary of Economics. 1: 514–17.
- Markusen, Melvin, Kaempfer and Maskus, "International Trade: Theory and Evidence"
- A. O'Sullivan & S.M. Sheffrin (2003). Economics. Principles & Tools.
- Paul R. Krugman, Maurice Obstfeld: Internationale Wirtschaft. Theorie und Politik der Außenwirtschaft. 7. Auflage. Pearson Studium, München u. a. 2006, .
- Xenia Matschke, Gautam Tripathi: Das Ricardianische Außenhandels-Modell bei einem Kontinuum von Gütern. 19 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . In: Das Wirtschaftsstudium (WISU). Jg. 28, Heft 6, Juni 1999, S. 871–878.
- Robert S. Pindyck, Daniel L. Rubinfeld: Mikroökonomie. 5., aktualisierte Auflage. Pearson Studium, München u. a. 2003, .
- Hans Pohl (Historiker)(Hrsg.): Die Auswirkungen von Zöllen und anderen Handelshemmnissen auf Wirtschaft und Gesellschaft vom Mittelalter bis zur Gegenwart (Vierteljahrschrift für Sozial- und Wirtschaftsgeschichte. Beihefte. Nr. 80 Referate der Arbeitstagung der Gesellschaft für Sozial- und Wirtschaftsgeschichte. 11). Steiner-Verlag Wiesbaden, Stuttgart 1987, .
- David Ricardo: The Principles of Political Economy and Taxation. John Murray, London 1817.
- Horst Siebert (Ökonom): Außenwirtschaft (= UTB 8081.). 6., völlig überarbeitete Auflage. G. Fischer, Stuttgart u. a. 1994, .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ekonomi Asya Avrupa OkyanusyaGenel siniflandirmaMikroekonomi Makroekonomi Ekonomik dusunce tarihi Metodoloji HeterodoksTekniklerMatematiksel Ekonometri Milli muhasebeDallari ve alt dallariDavranissal Buyume Gelisme Tarih Uluslararasi Ekonomiler Monetarizm ve Finansal ekonomi Kamu ve Refah ekonomisi Calisma Isletme Bilgi Egitim Oyun kurami Hukuk Tarim Yesil Ekonomik cografyaListelerKategoriler Ekonomistler Anarsizm Kapitalizm Liberalizm Komunizm Korporatizm Fasizm Piyasa sosyalizmi Devletcilik Merkantilizm Sosyalizm Sendika Ucuncu gorusEkonomi Kavram ve TarihiBu kutu goruntuletartisdegistir Karsilastirmali ustunlukler teorisi iktisat biliminde bir grubun bir mali goreceli olarak daha az maliyetle uretebildigi bir durumda ticaretin ticaret yapan iki taraf icin de nasil faydali olacagini anlatir Onemli olan uretimdeki mutlak maliyetler degil fakat firsat maliyetidir Karsilastirmali ustunlukler modern uluslararasi ticaret teorisinin anlasilabilmesi icin onemlidir David Ricardo tarafindan olusturulmustur Adam Smith tarafindan savunulan Mutlak ustunlukler de bir ulke diger bir ulkeyle kiyaslandiginda birim girdi basina daha fazla cikti uretir Bu iddiayi kabul etmeyen Karsilastirmali ustunlukler teorisine gore ise eger bir ulke her turlu cikti uretiminde mutlak dez avantaja sahipse diger ulke bazi mallarin uretiminde uzmanlasarak bu mallari ihrac edebilir OrneklerAsagidaki ornekler teorinin mantigini kavramada yardimci olabilir Ornek 1 Iki adam bir adada tek baslarina olsunlar Hayatta kalmak icin su tasima balik avlama yemek pisirme ve ev insa etme gibi bazi ekonomik aktiviteleri gerceklestirmek zorundadirlar Birinci adamin genc guclu ve egitimli oldugunu ayni zamanda her turlu iste daha hizli daha iyi ve daha uretken oldugunu varsayalim Bu adam her turlu aktivitede mutlak ustunluge sahiptir Ikinci adamin yasli gucsuz ve egitimsiz oldugunu kabul edelim Bu adam ise her turlu ekonomik aktivitede mutlak dezavantaja sahiptir Bazi aktivitelerde iki adam arasindaki farkin cok buyuk bazilarinda ise kucuk oldugunu varsayalim Birbirlerinden ayri ayri calismalari faydalarina olur mu Hayir Uzmanlasma ve takas ticaret her ikisinin de faydasina olacaktir O zaman calismalarini nasil boluseceklerdir Karsilastirmali ustunlukler teorisine gore mutlak ustunluk degil genc adam hangi islerde daha iyiyse o islere daha fazla zaman ayiracak yasli adam ise genc adama gore biraz daha kotu oldugu isler uzerinde yogunlasacaktir Bu tarz bir duzenleme toplam uretimi artiracak ve veya toplam isgucunu azaltacaktir Ticaret ikisini de daha zengin yapacaktir Ornek 2 A 100 P1 ve 100 P2 Ihtiyac duyuyor B 100 P1 ve 100 P2 Ihtiyac duyuyor A Ticaret Yok Urun Maliyet Uretim MaliyetP1 10 100 1000P2 20 100 2000Net 200 3000 B Ticaret Yok Urun Maliyet Uretim MaliyetP1 15 100 1500P2 25 100 2500Net 200 4000 A Ticaret Ile 56 P2 icin 100 P1 Urun Maliyet Uretim MaliyetP1 10 200 2000P2 20 44 880Net 244 2880 B Ticaret Ile 100 P1 icin 56 P2 Urun Maliyet Uretim MaliyetP1 15 0 0P2 25 156 3900Net 156 3900 Bu sayede A 120 birim maliyet veya 4 ve B 100 birim maliyet veya 2 5 tasarruf etti Acikca goruldugu uzere A ticaretten daha kazancli cikti fakat iki taraf da buyudu Eger B P1 ureticilerini korumak icin vergi koymaya kalkarsa ticaretten daha fazla pay elde edebilir fakat tasarruflari azalir Ornek 3 Esit buyuklukte iki ulke oldugunu varsayalim Kuzeyistan ve Guneyistan Her ikisi de iki mal uretsin ve tuketsin Besin ve Kumas Eger her iki ulke de tum uretken kapasitelerini ve kaynaklarini Besin uretimi icin kullanirlarsa cikti miktarlari asagidaki gibi olur Kuzeyistan 100 ton Guneyistan 200 ton Tersine her iki ulke de tum kaynaklarini Kumas uretiminde kullanirlarsa cikti miktari soyle olur Kuzeyistan 100 ton Guneyistan 100 ton Her iki ulkenin de iki mal arasinda sabit firsat maliyetlerine sahip oldugunu ve her iki ulkenin de durumunda oldugunu varsaymamaiz gerekir Ayni zamanda uretim faktorlerinin ulke icinde sektorler arasi akiskanliginin tam ulkeler arasinda bu akiskanligin sifir oldugunu da varsaymamiz gerekir Son olarak fiyatlarin kosullarinda belirlendigi varsayilmalidir Guneyistan Besin uretiminde sahiptir ve ulkeler Kumas uretiminde esit derecede uretkendirler Sezgisel olarak ticaretin iki ulke icin karsilikli yarar saglamayacagi dusunulebilir Fakat firsat maliyetlerinin incelenmesi farkli bir sonucu gozler onune serer Kuzeyistan icin 1 ton Besin uretmenin firsat maliyeti 1 ton Kumastir Fakat Guneyistan icin bu maliyeti 0 5 tondur 1 ton Kumas uretmenin firsat maliyeti ise 2 ton Besindir Bu sekilde ele alindiginda Guneyistan Kuzeyistan a gore daha dusuk olan firsat maliyeti nedeniyle Besin uretiminde karsilastirmali ustunluge sahiptir Kuzeyistan ise Kumas uretiminde karsilastirmali ustunluge sahip olacaktir Farkli firsat maliyetleri ulkelerin uzmanlasip ticaret yaptiklari durumda cift tarafli fayda kazanclarina yol acacaktir Asagidaki baslangic durumunu ele alalim Iki ulke de sadece yerel olarak uretim ve tuketim yapsin Bu durumda uretim ve tuketim hacimleri soyle olacaktir Ticaret oncesi uretim ve tuketim Besin KumasKuzeyistan 50 50Guneyistan 100 50Dunya Toplami 150 100 Simdi iki ulke arasindaki ticaretin sonuclarini inceleyelim Bu ornekte Besin ve Kumasin uluslararasi doviz kurunu belirleyen tuketici tercihlerinin herhangi bir formulasyonu yoktur Fakat verili uretim olanaklari altinda ticaretin yarali olabilmesi icin Kuzeyistan 1 ton Besin karsiliginda en az 1 ton Kumas Guneyistan ise 1 ton Kumas karsiliginda en az 2 ton Besin gibi bir fiyat isteyecektir Buradan da su sonuc cikar doviz kuru bu iki deger arasinda gerceklesecektir Bu noktadan sonra uluslararasi ticaret fiyatinin 1 ton Besin icin 2 3 ton Kumas oldugu varsayilacaktir Eger her iki ulke de karsilastirmali ustunluge sahip olduklari mallarin uretiminde tam olarak uzmanlasirlarsa cikti miktarlari soyle olacaktir Ticaret sonrasi uretim Besin KumasKuzeyistan 0 100Guneyistan 200 0Dunya Toplami 200 100 Dunya Besin uretiminin arttigina Kumas uretiminin ise sabit kaldigina dikkat edin 1 ton Besin icin 2 3 ton Kumas doviz kurunu kullanarak Kuzeyistan ve Guneyistan asagidaki tuketim imkanina ulasmak icin ticaret yaparlar Ticaret sonrasi tuketim Besin KumasKuzeyistan 75 50Guneyistan 125 50Dunya Toplami 200 100 Kuzeyistan 75 ton Besin icin 50 ton Kumas ticareti yapmistir Her iki ulke de kazancli cikmistir Bu sayede ulkeler kendi disindaki bir noktada tuketim yaparlar Ayrica bakinizMutlak ustunluklerKaynakcaBernhofen Daniel M Brown John C 2016 Testing the General Validity of the Heckscher Ohlin Theorem American Economic Journal Microeconomics 8 4 54 90 doi 10 1257 mic 20130126 Findlay Ronald 1987 Comparative Advantage The New Palgrave A Dictionary of Economics 1 514 17 Markusen Melvin Kaempfer and Maskus International Trade Theory and Evidence A O Sullivan amp S M Sheffrin 2003 Economics Principles amp Tools Paul R Krugman Maurice Obstfeld Internationale Wirtschaft Theorie und Politik der Aussenwirtschaft 7 Auflage Pearson Studium Munchen u a 2006 ISBN 3 8273 7199 6 Xenia Matschke Gautam Tripathi Das Ricardianische Aussenhandels Modell bei einem Kontinuum von Gutern 19 Subat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde In Das Wirtschaftsstudium WISU Jg 28 Heft 6 Juni 1999 S 871 878 Robert S Pindyck Daniel L Rubinfeld Mikrookonomie 5 aktualisierte Auflage Pearson Studium Munchen u a 2003 ISBN 3 8273 7025 6 Hans Pohl Historiker Hrsg Die Auswirkungen von Zollen und anderen Handelshemmnissen auf Wirtschaft und Gesellschaft vom Mittelalter bis zur Gegenwart Vierteljahrschrift fur Sozial und Wirtschaftsgeschichte Beihefte Nr 80Referate der Arbeitstagung der Gesellschaft fur Sozial und Wirtschaftsgeschichte 11 Steiner Verlag Wiesbaden Stuttgart 1987 ISBN 3 515 04739 5 David Ricardo The Principles of Political Economy and Taxation John Murray London 1817 Horst Siebert Okonom Aussenwirtschaft UTB 8081 6 vollig uberarbeitete Auflage G Fischer Stuttgart u a 1994 ISBN 3 437 40319 2