Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Olba Krallığı veya Olba Tapınak Devleti, ilk çağda Mersin ilinde kurulmuş bir devlettir. Küçük bir devlet olan Olba Krallığı tarihinin büyük kısmını çevredeki Selevkos ve Roma İmparatorluğu gibi güçlü devletlerin vasalı olarak geçirmiştir. Günümüzde bu devletin izleri Mersin ilindeki yoğun antik eserlerde görülmektedir.
Olba Krallığı | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Olba kenti nekropolünden | |||||||
| Başkent | Olba | ||||||
| Hükûmet | Monarşi (teokratik) | ||||||
| Rahip kral | |||||||
| |||||||
| |||||||
| Günümüzdeki durumu | Mersin | ||||||
Sınırları
Olba devleti Taşlık Kilikya'da Toros dağları zirveleri ile Akdeniz kıyısı arasında kurulmuş küçük bir devletti. Doğu sınırı yaklaşık olarak Lamas Çayı, batı sınırı da Göksu Irmağı idi. Bu bölgeye arkeologlar Olba Territorium (Türkçe: Olba Bölgesi) adını verirler. Bu bölge günümüzde Mersin ilinde Erdemli ilçesinin batısı ile Silifke ilçesinin doğusunu kapsar.Mersin Üniversitesi'nden Murat Özyıldırım'a göre, Olba sözcüğü’nün kelime anlamı Antik Yunancada ‘’şanslı’’, ‘’mutlu’’, ‘’başarılı’’ anlamına gelmekteydi. Bölge arkeolojik eserler bakımından çok zengindir. Devletin başkenti günümüzde Toros Dağları üzerinde Uğuralanı olarak bilinen bir düzlükteydi. 36°05′08″K 33°58′09″D / 36.08556°K 33.96917°D koordinatlarındaki kentin adı da Olba’ydı. Uzun süre, Olba kentinin o dönemdeki adının Ura olduğuna inanılmıştı. Ancak tarihi veriler Ura kentinin deniz kenarında olduğunu gösterdiğinden, Toros dağları üzerindeki başkentin antik dönemdeki adının Ura oldugu iddiası günümüzde şüphe ile karşılanmaktadır. Başkent Olba, denizden yaklaşık bin metre yükseklikte olup akropolisi de, egemen olduğu vadiden yaklaşık 50 metre yükseklikteydi. Olba kentinin bulunduğu düzlük Kızkalesi'nde denize akan Şeytanderesi adlı çayın üst çığırındadır. Olba kentinin 4 kilometre batısında ise Pranaka adlı bir ibadet yeri vardı. (Sonradan aldığı adla Diokaesereia, günümüzde Diokaesereia örenlerinin olduğu yerde Uzuncaburç beldesi yer alır.)
Tarihi
Tuna Akçay'a göre, ilkçağda "tapınak devlet" kavramı genelde tapınağa ait, kült organizasyonundan bağımsız sivil kurumların olmadığı, territorium içerisinde rahipliği, dini yönetimi" tanımlamak için kullanılır. Tapınak devlet rahipler tarafından yönetilirdi. Seton LLoyd'a göre Olba rahiplerin yönettiği ve kutsallığını Helenistik Dönem öncesinden alan bir devletti. Bu devlette eski bereket tanrılarına tapılıyordu. Devletin topraklarını ekenlere "tanrının çiftçileri" deniyordu. Tarihçi Strabon'a göre, rahiplerin çoğu Teukros veya Aias adındaydı. Strabon ayrıca rahiplerin Kıbrıs'ta hüküm süren Teukros hanedanı ile akraba olduklarını da ileri sürüyordu. Devlet Helenistik dönem öncesinde oluşmuş, Helenistik dönemde Seleukos İmparatorluğuna, daha sonra da Roma İmparatorluğuna bağlanmıştı. Zeytincilik ve bağcılığa bağlı olarak hayli güçlü bir ekonomisi olan devlet Seleukos İmparatorluğunun son yıllarında büyük bir sorun ile karşılaştı. Otorite boşluğundan yararlanan Kilikya korsanları liman ve köyleri basıyor, yağma yapıyor, köy sakinlerini esir edip ve köle pazarlarında satıyorlardı. Bu durum Olba Devletine büyük zarar verdi.Seleukos İmparatorluğu korsanlarla baş edemiyordu. Roma İmparatorluğu ise başlangıçta, köle temin eden korsanlara karşı bir ölçüde müsamahalıydı. Ancak korsanlar Roma İmparatorluğuna da zarar vermeğe başlayınca, Roma senatosu korsanlar üzerine sefer yapma kararı aldı. Ne var ki ilk seferlerin başarıları geçici oldu. MÖ 104 de Marcus Antonius Orator ve MÖ 79 da Servilius Vatia Isauricus komutasındaki seferler sonunda korsanlık ancak kısmen önlenebildi ve sorun çözülemedi. Sonunda bölgeye olağanüstü yetkilerle gönderilen Birinci Triumvirlik üyesi Pompey MÖ 66 yılında korsanları tamamen ortadan kaldırdı. Böylelikle Olba Devleti de toparlanma fırsatı buldu. Ama artık bölgenin egemen gücü Roma İmparatorluğuydu. Zaten üç yıl sonra Seleukos İmparatorluğu da tarihten silindi.
Kraliçe Aba
| Aba | |
|---|---|
| Olba'nın tiran hükümdarı | |
 | |
| Hüküm süresi | MÖ 1. yüzyıl |
| Önce gelen | Ksenophanes |
| Eş(ler)i | Ailos Nikoronos |
| Çocuk(lar)ı | Nikanor, Arios |
| Babası | Ksenophanes |
Korsanların ortadan kaldırılmasından bir süre sonra Olba siyasetini yönlendiren kişi Kralice Aba oldu. Korsanlardan biri olan Ksenophanes’ın kızı Aba babasının öldürülmesinden sonra, tapınakta yetiştirilmiş ve evlilik yoluyla hanedana girerek Olba tarihinin en tanınan isimlerinden biri olmuştur. MÖ 43-39 yılları arasında işbaşında olan Kraliçe Aba Olba'nın Roma İmparatorluğuna bağlı bir vasal devlet olarak devamını sağlamıştır. O sırada Roma İmparatorluğu İkinci Triumvirligi üyesi Marcus Antonius Kilikya'yı, Olba toprakları dışında, Mısır Kraliçesi Kleopatra'ya tahsis etmişti. Kraliçe Aba ise Kleopatra ve Antonius ile anlaşarak Olba topraklarının Roma İmparatorluğuna bağlı özerk yöneticisi oldu. Aba o sırada ortaya çıkan bir veba salgınında eşi Ailos Nikoronos'u ve iki oğlunu kaybetti. Yakınları için Kanlıdivane'nin (Canytelis) batısında bir anıt mezar yaptırdı. Kanlıdivane'de Kraliçe Aba'ya ait bir yazıt vardır. Taki Aleksi tarafından okunduğu bildirilen yazıt şöyledirːAba, Kaligon Kapeos’un mirasçısı olup, Ailos Nikanoros Arios’un karısı ve Nikanor ve Arios’un anası olup, Arios’un vasiyeti ile görevlendirilip, Arios’un mezarına benden (Aba) başkasının konulmamasını istiyor ve emrediyorum. Bu emre karşı gelenin ve (onun) cehennemin kötü tanrılarının gazabını ve Sebaste (Ayas) şehri ve Kanigelle (Kanlıdivane) kentinin Sezar’ın veznesine 10.000 (drahmi) ödesin.
Aba öldükten sonra da devlet Aba'nın soyundan gelenlerce yönetilmeye devam edildi.
Devletin sonu
Olba Kraliçe Aba'nın Marcus Antonius ve Kleopatra ile kurduğu iyi ilişkiler sayesinde bir dönem daha devam ettiyse de bu sayılanların ölümünden sonra Olba'nın imparatorluk içindeki durumu bozulmağa başladı. İmparator Augustus tarafından MÖ 25 yılında bölgeye vali olarak atanan Kapadokya kralı Archelaus Sisines zamanında Olba yeniden güç kaybetti. Fakat Archelaus'un MS 17 deki ölümünden sonra Olba devletinin bir süre daha yarı bağlı yaşamına devam ettiği anlaşılmaktadır. Çünkü MS 138 yılına kadar Olba kendi parasını bastırabilmiştir. Antoninus Pius'un Roma İmparatoru olduğu dönemde ise Olba Roma İmparatorluğu adına para basmağa başlamıştır.
Ancak, Olba devleti yıkıldıktan sonra da, başkent Olba bir Roma kenti olarak varlığını korudu. Roma İmparatoru Vespasianus MS 72 de artık Diokaesareia adını alan Pranaka kutsal yerini Olba kentinden ayırmıştı. MS 199 yılında İmparator Septimius Severus bugünkü Kızılgeçit köyü dolaylarından başlayarak, Olba kentine Lamas ırmağından su getiren bir su kemeri ve çeşme yaptırdı. Su kemeri üzerindeki yazıtta "Olbalılar kenti" yazılıdır. Daha sonra kent Hristiyanlık döneminde Isauria eyaletine bağlı bir piskoposluk merkezi oldu. Aynı dönemde sadece 4 kilometre batıdaki Diokaesareia da ayrı bir piskoposluk merkeziydi.
Çağdaş kültürde Olba ve Kraliçe Aba
Mersin'de çeşitli iş yerleri ticari isim olarak Olba veya Kraliçe Aba adlarını almıştır. Sivil Toplum Kuruluşları arasında da Olba adı yaygındır. Mersin Olba Fotoğraf derneği Oba adını almış olup, lokali de Olba adını taşımaktadır. Öte yandan, 2013 yılında çevrilmiş olan bir macera filmi de "Kral Yolu Olba Krallığı" adını taşımaktadır. Konusu Olba Territorium'da geçen Bu filmin yönetmeni Serli Seta Nişanyan yazarı da Derya Kaya'dır. Filmin oyuncuları arasında Nilgün Belgün, Murat Soydan, Arda Esen ve Doğa Rutkay gibi isimler vardır. Kraliçe Aba'ya ilişkin en önemli eser ise Azeri sanatçı Ferhang Hüseyinov'un Kraliçe Aba adlı balesidir. Bu eserin metini Altay Bayram'a, kareografisi Şamil Teragulov'a aittir. Eserin Dünya prömiyeri 13 Ekim 2005 tarihinde Mersin Devlet Opera ve Balesi tarafından yapılmıştır. Eser metninin tarihi gerçeklere uygunluğu için Mersin Üniversitesi Arkeoloji Bölümü ile ortak çalışmalar yürütülmüştür.
Mersin Üniversitesinin 1998 yılından bu yana Olba dergisi adında yılda bir defa Mayıs ayında yayınlanan hakemli bir dergisi vardır. Bu dergi Küçükasya, Akdeniz bölgesi ve Ortadoğu’ya ilişkin orijinal sonuçlar içeren Prehistorya, Klasik Arkeoloji, Klasik Filoloji (ile Eski Çağ Dilleri ve Kültürleri), Eski Çağ Tarihi, Nümizmatik ve Erken Hristiyanlık Arkeolojisi alanlarında yazılmış makaleleri kapsamaktadır.
Olba arkeolojisi
Olba Territorium çok sayıda arkeolojik eserlerle doludur. Arkeolog ve sanat tarihçileri tarafından incelenen bu eserlerden bazılarının adları şunlardırː Adamkayalar • Akkale öreni • Cambazlı Kilisesi • Çatıören • Çanakçı Kaya Mezarları • Elaiussa Sebaste • Emirzeli • Kanlıdivane • Karakabaklı • Kız Kalesi • Lamas su kemeri • Mancınık Kalesi • Mezgitkale • Narlıkuyu • Öküzlü • Sinekkale • Tapureli • Uzuncaburç • Üçayaklı villa rustika.
Bu örenlerine ulaşmak için Mersin'i batıya bağlayan 
Devlet yolundan Limonlu beldesi - Silifke arasında kuzeye sapan asfalt il ve köy yollarını izlemek yeterlidir. Genellikle bu yerler Olba devleti döneminde yerleşim birimi olmuş, tapınaklar yapılmış, ancak Hristiyanlık döneminde bu eserlerin bir bölümü kiliseye çevrilmiştir. Kimi binalarda farklı kotlarda poligonal ve ortogonal taş işçiliği görülmesi binaların farklı dönemlerde kullanıldığını düşündürmektedir. Ayrıca daha sonra yapılan binalarda kullanılan inşaat malzemelerinin bir bölümü de devşirme taştır.
Başkent Olba kenti üzerindeki araştırmalar Hacı Bayram Üniversitesi'den Profesör Dr.Emel Erten başkanlığındaki bir ekip tarafından yürütülmektedir Kentte yapılan yüzey araştırmaları ve kazı çalışmaları sonrasında ortaya çıkarılan eserler şunlardır. Su kemeri (aquaduct), meclis (bouleuterion), çeşme (nymphaeum), binalar, sarnıçlar, ayrıca doğuya giden yol üzerinde çok sayıda kaya mezarı. En ilginç eserden biri 2015 yılında yapılan kazılarda ortaya çıkarılan bir taban mozaiğidir. İki ayrı pano halinde bulunan bu mozaiklerden ilkinde iki kadın ve bir erkek portresi ikincisinde ise kanatlı ve pelerinli melek tasvirleri bulunmaktadır. Bu mozaikler Silifke Müzesinde koruma altına alınmıştır.
Silifke'den Başkent Olba'ya gitmek için, Silifke'den kuzeye giden 33-56 no.lu il yolu izlenir. Uzuncaburç üzerinden Olba'ya ulaşan yolun toplam uzunluğu 34 kilometredir. Ancak doğuda aynı noktaya ulaşan başka yollar da vardır. Mersin Üniversitesi'nden Ümit Aydınoğlu antik dönemde sahilden içeriye giden bütün yolların Olba merkezli olduğunu belirtmektedir. Mersin'den gelen ziyaretçiler için doğudaki yollar daha uygundur. Mersin'den Cambazlı üzerinden giden yolun uzunluğu yaklaşık olarak 100 kilometredir.
Olba Territorium'da yer alan SIT alanlarına ilişkin bir seçki aşağıdadır.
-
![image]()
Kraliçe Aba'nın eşi ve çocukları için yaptırdığı anıtsal mezar (Kanlıdivane'de) -
![image]()
Su kemeri (Başkent Olba'da) -
![image]()
Şans tapınağı (Uzuncaburç'ta) -
![image]()
Helenistik tapınak (Uzuncaburç 'ta, Arka planda köyün camisi) -
![image]()
-
![image]()
Hermes Tapınağı (Çatıören'de) -
![image]()
Mezar (Cambazlı'da) -
![image]()
Pergola (Emirzeli'de) -
![image]()
Mozaik (Elaiussa Sebaste'de) -
![image]()
Kaynakça
- Özel;
- ^ Olba Territorium
- ^ a b Fatma Şengül
- ^ Celal Taşkıran
- ^ Haberler
- ^ a b Tuna Akçay
- ^ a b Seton LLoyd, sf 219
- ^ Olba aquaduct (İngilizce)]
- ^ Emel Erten, Murat Özyıldırım, Tuna Akçay
- ^ Hakan Öniz-Ahmet Ünal, sf 47
- ^ Kevser Taşdöner
- ^ a b Şahin Özkan
- ^ Semihi Vural
- ^ Silifke Belediyesi
- ^ Mersin Valiliği, sf 231-232
- ^ Olba Fotoğraf
- ^ Mynet
- ^ a b Yumuktepe Kraliçe Ana Balesi
- ^ Petroturk Haber
- ^ Olba Dergipark
- ^ Olba kazıları
- ^ T.C.Karayolları
- ^ Ümit Aydınoğlu
- Genel;
- "Olba Territorium". World Archaeology. 5 Mayıs 2010. 15 Ekim 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Ekim 2019.
- Şengül, Fatma. "Yeni Kültür destinasyonu". Turizm Araştırmaları Dergisi.
- Taşkıran, Celal. "meydancıkkale Arkeoloji Alanı". Yumuktepe.
- "Arkeolojik Yüzey çalışmaları Başlıyor". Haberler sitesi. 1 Temmuz 2008. 18 Ekim 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Kasım 2019.
- Alçay, Tuna. . 15 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2019.
- LLoyd, Seton (1998). Türkiye’nin Tarihi. Ankara: Tübitak. ISBN .
- "Ancient aqueducts in Turkey". On the Traces of Ancient Cultures. 14 Kasım 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Kasım 2019.
- Ertem, Özyıldırım, Akçay, Emel, Murat, Tuna (11 Kasım 2019). "Olba". 9 Kasım 2019 tarihinde kaynağından .
- Öniz, Hakan. Dana Adası. Arkeoloji ve Sanat yayınları. ISBN .
- Taşdöner, Kevser (8 Kasım 2019). "Romalı Triumvir Marcus Antonius'un Anadolu'da Siyasi Düzenlemeleri" (PDF). Ankara Üniversitesi. 3 Haziran 2018 tarihinde kaynağından (PDF).
- Özkan, Şahin. "Olba Kraliçesi Aba". Yumuktepe. 16 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ekim 2019.
- Vural, Semihi. "Kanlıdivane". Yumuktepe. 9 Kasım 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Kasım 2019.
- "Olba Antik Kenti". Silifke Belediyesi. 19 Ekim 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Kasım 2019.
- Çalışkan, Mehmet (2009). Mersin Ören Yerleri Kaleleri Müzeleri. İstanbul: Mersin Valiliği. ISBN .
- "Olba Fotoğraf Derneği". Olba Fotoğraf Derneği. 11 Eylül 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Kasım 2019.
- "Kral Yolu-Olba Krallığı". Mynet sinema arşivi. 23 Şubat 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Kasım 2019.
- "Kraliçe Aba Balesi". Yumuktepe. 12 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Kasım 2019.
- "Petromedya". Petroturk. 3 Kasım 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Kasım 2019.
- "Olba". Mersin Üniversitesi. 31 Mayıs 2018. 9 Kasım 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Kasım 2019.
- "Olba Kazıları". Hacı Bayram Veli Üniversitesi. 7 Aralık 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Kasım 2019.
- "5.Bölge haritası". Türkiye Cumhuriyeti Karayolları Genel Müdürlüğü. 10 Kasım 2019 tarihinde kaynağından .
- Aydınoğlu, Ümit (31 Mayıs 1998). Olba Bölgesi Yol Ağı. Mersin: Mersin Üniversitesi. ISSN 1301-7667.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Olba Kralligi veya Olba Tapinak Devleti ilk cagda Mersin ilinde kurulmus bir devlettir Kucuk bir devlet olan Olba Kralligi tarihinin buyuk kismini cevredeki Selevkos ve Roma Imparatorlugu gibi guclu devletlerin vasali olarak gecirmistir Gunumuzde bu devletin izleri Mersin ilindeki yogun antik eserlerde gorulmektedir Olba KralligiOlba kenti nekropolundenBaskentOlbaHukumetMonarsi teokratik Rahip kral Dagilisi138ArdillarRoma ImparatorluguGunumuzdeki durumuMersinSinirlariOlba devleti Taslik Kilikya da Toros daglari zirveleri ile Akdeniz kiyisi arasinda kurulmus kucuk bir devletti Dogu siniri yaklasik olarak Lamas Cayi bati siniri da Goksu Irmagi idi Bu bolgeye arkeologlar Olba Territorium Turkce Olba Bolgesi adini verirler Bu bolge gunumuzde Mersin ilinde Erdemli ilcesinin batisi ile Silifke ilcesinin dogusunu kapsar Mersin Universitesi nden Murat Ozyildirim a gore Olba sozcugu nun kelime anlami Antik Yunancada sansli mutlu basarili anlamina gelmekteydi Bolge arkeolojik eserler bakimindan cok zengindir Devletin baskenti gunumuzde Toros Daglari uzerinde Uguralani olarak bilinen bir duzlukteydi 36 05 08 K 33 58 09 D 36 08556 K 33 96917 D 36 08556 33 96917 koordinatlarindaki kentin adi da Olba ydi Uzun sure Olba kentinin o donemdeki adinin Ura olduguna inanilmisti Ancak tarihi veriler Ura kentinin deniz kenarinda oldugunu gosterdiginden Toros daglari uzerindeki baskentin antik donemdeki adinin Ura oldugu iddiasi gunumuzde suphe ile karsilanmaktadir Baskent Olba denizden yaklasik bin metre yukseklikte olup akropolisi de egemen oldugu vadiden yaklasik 50 metre yukseklikteydi Olba kentinin bulundugu duzluk Kizkalesi nde denize akan Seytanderesi adli cayin ust cigirindadir Olba kentinin 4 kilometre batisinda ise Pranaka adli bir ibadet yeri vardi Sonradan aldigi adla Diokaesereia gunumuzde Diokaesereia orenlerinin oldugu yerde Uzuncaburc beldesi yer alir TarihiTuna Akcay a gore ilkcagda tapinak devlet kavrami genelde tapinaga ait kult organizasyonundan bagimsiz sivil kurumlarin olmadigi territorium icerisinde rahipligi dini yonetimi tanimlamak icin kullanilir Tapinak devlet rahipler tarafindan yonetilirdi Seton LLoyd a gore Olba rahiplerin yonettigi ve kutsalligini Helenistik Donem oncesinden alan bir devletti Bu devlette eski bereket tanrilarina tapiliyordu Devletin topraklarini ekenlere tanrinin ciftcileri deniyordu Tarihci Strabon a gore rahiplerin cogu Teukros veya Aias adindaydi Strabon ayrica rahiplerin Kibris ta hukum suren Teukros hanedani ile akraba olduklarini da ileri suruyordu Devlet Helenistik donem oncesinde olusmus Helenistik donemde Seleukos Imparatorluguna daha sonra da Roma Imparatorluguna baglanmisti Zeytincilik ve bagciliga bagli olarak hayli guclu bir ekonomisi olan devlet Seleukos Imparatorlugunun son yillarinda buyuk bir sorun ile karsilasti Otorite boslugundan yararlanan Kilikya korsanlari liman ve koyleri basiyor yagma yapiyor koy sakinlerini esir edip ve kole pazarlarinda satiyorlardi Bu durum Olba Devletine buyuk zarar verdi Seleukos Imparatorlugu korsanlarla bas edemiyordu Roma Imparatorlugu ise baslangicta kole temin eden korsanlara karsi bir olcude musamahaliydi Ancak korsanlar Roma Imparatorluguna da zarar vermege baslayinca Roma senatosu korsanlar uzerine sefer yapma karari aldi Ne var ki ilk seferlerin basarilari gecici oldu MO 104 de Marcus Antonius Orator ve MO 79 da Servilius Vatia Isauricus komutasindaki seferler sonunda korsanlik ancak kismen onlenebildi ve sorun cozulemedi Sonunda bolgeye olaganustu yetkilerle gonderilen Birinci Triumvirlik uyesi Pompey MO 66 yilinda korsanlari tamamen ortadan kaldirdi Boylelikle Olba Devleti de toparlanma firsati buldu Ama artik bolgenin egemen gucu Roma Imparatorluguydu Zaten uc yil sonra Seleukos Imparatorlugu da tarihten silindi Kralice AbaAbaOlba nin tiran hukumdariHukum suresiMO 1 yuzyilOnce gelenKsenophanesEs ler iAilos NikoronosCocuk lar iNikanor AriosBabasiKsenophanes Korsanlarin ortadan kaldirilmasindan bir sure sonra Olba siyasetini yonlendiren kisi Kralice Aba oldu Korsanlardan biri olan Ksenophanes in kizi Aba babasinin oldurulmesinden sonra tapinakta yetistirilmis ve evlilik yoluyla hanedana girerek Olba tarihinin en taninan isimlerinden biri olmustur MO 43 39 yillari arasinda isbasinda olan Kralice Aba Olba nin Roma Imparatorluguna bagli bir vasal devlet olarak devamini saglamistir O sirada Roma Imparatorlugu Ikinci Triumvirligi uyesi Marcus Antonius Kilikya yi Olba topraklari disinda Misir Kralicesi Kleopatra ya tahsis etmisti Kralice Aba ise Kleopatra ve Antonius ile anlasarak Olba topraklarinin Roma Imparatorluguna bagli ozerk yoneticisi oldu Aba o sirada ortaya cikan bir veba salgininda esi Ailos Nikoronos u ve iki oglunu kaybetti Yakinlari icin Kanlidivane nin Canytelis batisinda bir anit mezar yaptirdi Kanlidivane de Kralice Aba ya ait bir yazit vardir Taki Aleksi tarafindan okundugu bildirilen yazit soyledirːAba Kaligon Kapeos un mirascisi olup Ailos Nikanoros Arios un karisi ve Nikanor ve Arios un anasi olup Arios un vasiyeti ile gorevlendirilip Arios un mezarina benden Aba baskasinin konulmamasini istiyor ve emrediyorum Bu emre karsi gelenin ve onun cehennemin kotu tanrilarinin gazabini ve Sebaste Ayas sehri ve Kanigelle Kanlidivane kentinin Sezar in veznesine 10 000 drahmi odesin Aba oldukten sonra da devlet Aba nin soyundan gelenlerce yonetilmeye devam edildi Devletin sonuOlba Kralice Aba nin Marcus Antonius ve Kleopatra ile kurdugu iyi iliskiler sayesinde bir donem daha devam ettiyse de bu sayilanlarin olumunden sonra Olba nin imparatorluk icindeki durumu bozulmaga basladi Imparator Augustus tarafindan MO 25 yilinda bolgeye vali olarak atanan Kapadokya krali Archelaus Sisines zamaninda Olba yeniden guc kaybetti Fakat Archelaus un MS 17 deki olumunden sonra Olba devletinin bir sure daha yari bagli yasamina devam ettigi anlasilmaktadir Cunku MS 138 yilina kadar Olba kendi parasini bastirabilmistir Antoninus Pius un Roma Imparatoru oldugu donemde ise Olba Roma Imparatorlugu adina para basmaga baslamistir Ancak Olba devleti yikildiktan sonra da baskent Olba bir Roma kenti olarak varligini korudu Roma Imparatoru Vespasianus MS 72 de artik Diokaesareia adini alan Pranaka kutsal yerini Olba kentinden ayirmisti MS 199 yilinda Imparator Septimius Severus bugunku Kizilgecit koyu dolaylarindan baslayarak Olba kentine Lamas irmagindan su getiren bir su kemeri ve cesme yaptirdi Su kemeri uzerindeki yazitta Olbalilar kenti yazilidir Daha sonra kent Hristiyanlik doneminde Isauria eyaletine bagli bir piskoposluk merkezi oldu Ayni donemde sadece 4 kilometre batidaki Diokaesareia da ayri bir piskoposluk merkeziydi Cagdas kulturde Olba ve Kralice AbaMersin de cesitli is yerleri ticari isim olarak Olba veya Kralice Aba adlarini almistir Sivil Toplum Kuruluslari arasinda da Olba adi yaygindir Mersin Olba Fotograf dernegi Oba adini almis olup lokali de Olba adini tasimaktadir Ote yandan 2013 yilinda cevrilmis olan bir macera filmi de Kral Yolu Olba Kralligi adini tasimaktadir Konusu Olba Territorium da gecen Bu filmin yonetmeni Serli Seta Nisanyan yazari da Derya Kaya dir Filmin oyunculari arasinda Nilgun Belgun Murat Soydan Arda Esen ve Doga Rutkay gibi isimler vardir Kralice Aba ya iliskin en onemli eser ise Azeri sanatci Ferhang Huseyinov un Kralice Aba adli balesidir Bu eserin metini Altay Bayram a kareografisi Samil Teragulov a aittir Eserin Dunya promiyeri 13 Ekim 2005 tarihinde Mersin Devlet Opera ve Balesi tarafindan yapilmistir Eser metninin tarihi gerceklere uygunlugu icin Mersin Universitesi Arkeoloji Bolumu ile ortak calismalar yurutulmustur Mersin Universitesinin 1998 yilindan bu yana Olba dergisi adinda yilda bir defa Mayis ayinda yayinlanan hakemli bir dergisi vardir Bu dergi Kucukasya Akdeniz bolgesi ve Ortadogu ya iliskin orijinal sonuclar iceren Prehistorya Klasik Arkeoloji Klasik Filoloji ile Eski Cag Dilleri ve Kulturleri Eski Cag Tarihi Numizmatik ve Erken Hristiyanlik Arkeolojisi alanlarinda yazilmis makaleleri kapsamaktadir Olba arkeolojisiOlba Territorium cok sayida arkeolojik eserlerle doludur Arkeolog ve sanat tarihcileri tarafindan incelenen bu eserlerden bazilarinin adlari sunlardirː Adamkayalar Akkale oreni Cambazli Kilisesi Catioren Canakci Kaya Mezarlari Elaiussa Sebaste Emirzeli Kanlidivane Karakabakli Kiz Kalesi Lamas su kemeri Mancinik Kalesi Mezgitkale Narlikuyu Okuzlu Sinekkale Tapureli Uzuncaburc Ucayakli villa rustika Bu orenlerine ulasmak icin Mersin i batiya baglayan Devlet yolundan Limonlu beldesi Silifke arasinda kuzeye sapan asfalt il ve koy yollarini izlemek yeterlidir Genellikle bu yerler Olba devleti doneminde yerlesim birimi olmus tapinaklar yapilmis ancak Hristiyanlik doneminde bu eserlerin bir bolumu kiliseye cevrilmistir Kimi binalarda farkli kotlarda poligonal ve ortogonal tas isciligi gorulmesi binalarin farkli donemlerde kullanildigini dusundurmektedir Ayrica daha sonra yapilan binalarda kullanilan insaat malzemelerinin bir bolumu de devsirme tastir Baskent Olba kenti uzerindeki arastirmalar Haci Bayram Universitesi den Profesor Dr Emel Erten baskanligindaki bir ekip tarafindan yurutulmektedir Kentte yapilan yuzey arastirmalari ve kazi calismalari sonrasinda ortaya cikarilan eserler sunlardir Su kemeri aquaduct meclis bouleuterion cesme nymphaeum binalar sarniclar ayrica doguya giden yol uzerinde cok sayida kaya mezari En ilginc eserden biri 2015 yilinda yapilan kazilarda ortaya cikarilan bir taban mozaigidir Iki ayri pano halinde bulunan bu mozaiklerden ilkinde iki kadin ve bir erkek portresi ikincisinde ise kanatli ve pelerinli melek tasvirleri bulunmaktadir Bu mozaikler Silifke Muzesinde koruma altina alinmistir Silifke den Baskent Olba ya gitmek icin Silifke den kuzeye giden 33 56 no lu il yolu izlenir Uzuncaburc uzerinden Olba ya ulasan yolun toplam uzunlugu 34 kilometredir Ancak doguda ayni noktaya ulasan baska yollar da vardir Mersin Universitesi nden Umit Aydinoglu antik donemde sahilden iceriye giden butun yollarin Olba merkezli oldugunu belirtmektedir Mersin den gelen ziyaretciler icin dogudaki yollar daha uygundur Mersin den Cambazli uzerinden giden yolun uzunlugu yaklasik olarak 100 kilometredir Olba Territorium da yer alan SIT alanlarina iliskin bir secki asagidadir Kralice Aba nin esi ve cocuklari icin yaptirdigi anitsal mezar Kanlidivane de Su kemeri Baskent Olba da Sans tapinagi Uzuncaburc ta Helenistik tapinak Uzuncaburc ta Arka planda koyun camisi Adamkayalar Hermes Tapinagi Catioren de Mezar Cambazli da Pergola Emirzeli de Mozaik Elaiussa Sebaste de Corasion Atakent te KaynakcaOzel Olba Territorium a b Fatma Sengul Celal Taskiran Haberler a b Tuna Akcay a b Seton LLoyd sf 219 Olba aquaduct Ingilizce Emel Erten Murat Ozyildirim Tuna Akcay Hakan Oniz Ahmet Unal sf 47 Kevser Tasdoner a b Sahin Ozkan Semihi Vural Silifke Belediyesi Mersin Valiligi sf 231 232 Olba Fotograf Mynet a b Yumuktepe Kralice Ana Balesi Petroturk Haber Olba Dergipark Olba kazilari T C Karayollari Umit Aydinoglu Genel Olba Territorium World Archaeology 5 Mayis 2010 15 Ekim 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Ekim 2019 Sengul Fatma Yeni Kultur destinasyonu Turizm Arastirmalari Dergisi Eksik ya da bos url yardim erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Taskiran Celal meydancikkale Arkeoloji Alani Yumuktepe Eksik ya da bos url yardim erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Arkeolojik Yuzey calismalari Basliyor Haberler sitesi 1 Temmuz 2008 18 Ekim 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Kasim 2019 Alcay Tuna 15 Ekim 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ekim 2019 LLoyd Seton 1998 Turkiye nin Tarihi Ankara Tubitak ISBN 975 403 084 7 Ancient aqueducts in Turkey On the Traces of Ancient Cultures 14 Kasim 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Kasim 2019 Ertem Ozyildirim Akcay Emel Murat Tuna 11 Kasim 2019 Olba 9 Kasim 2019 tarihinde kaynagindan KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link Oniz Hakan Dana Adasi Arkeoloji ve Sanat yayinlari ISBN 978 605 396 484 1 Tasdoner Kevser 8 Kasim 2019 Romali Triumvir Marcus Antonius un Anadolu da Siyasi Duzenlemeleri PDF Ankara Universitesi 3 Haziran 2018 tarihinde kaynagindan PDF Ozkan Sahin Olba Kralicesi Aba Yumuktepe 16 Mayis 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ekim 2019 Vural Semihi Kanlidivane Yumuktepe 9 Kasim 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Kasim 2019 Olba Antik Kenti Silifke Belediyesi 19 Ekim 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Kasim 2019 Caliskan Mehmet 2009 Mersin Oren Yerleri Kaleleri Muzeleri Istanbul Mersin Valiligi ISBN 978 605 4196 07 4 Olba Fotograf Dernegi Olba Fotograf Dernegi 11 Eylul 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Kasim 2019 Kral Yolu Olba Kralligi Mynet sinema arsivi 23 Subat 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Kasim 2019 Kralice Aba Balesi Yumuktepe 12 Mayis 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Kasim 2019 Petromedya Petroturk 3 Kasim 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Kasim 2019 Olba Mersin Universitesi 31 Mayis 2018 9 Kasim 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Kasim 2019 Olba Kazilari Haci Bayram Veli Universitesi 7 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Kasim 2019 5 Bolge haritasi Turkiye Cumhuriyeti Karayollari Genel Mudurlugu 10 Kasim 2019 tarihinde kaynagindan Aydinoglu Umit 31 Mayis 1998 Olba Bolgesi Yol Agi Mersin Mersin Universitesi ISSN 1301 7667