Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kırım sorunu, Ukrayna ile Rusya arasında Kırım'ın statüsü konusunda bir anlaşmazlıktır.
| 2014 Kırım Krizi | |||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||||||||||||||||||||||||
| Kırım'ın konumu Kırmızı: Rusya Açık Yeşil: Ukrayna Koyu Yeşil: Kırım | |||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||
Arka plan
Çarlık Rusya ve Sovyetler Birliği döneminde Moskova yönetiminde olan Kırım Yarımadası, 1954 yılında Sovyet lider Nikita Kruşçev tarafından Ukrayna'ya bağlanmıştır. 1991 yılında yapılan referandum ile 'özerk cumhuriyet' statüsünü almıştır ve Sovyetler Birliği dağıldıktan sonra da Ukrayna'ya bağlı özerk yapı olarak varlığını sürdürmüştür. 1994 Budapeşte Memorandumu ile ABD, Birleşik Krallık ve Rusya Ukrayna'nın toprak bütünlüğünü tahaahhüt etmişlerdir. 1997 yılında ise Ukrayna ve Rusya arasında imzalanan anlaşma ile Rus donanmasının Sivastopol'deki varlığı uzatılmıştır. Demografik olarak ise Ukraynaca konuşan nüfusun en az bulunduğu yerlerden biri olmuştur. Tatarların Uzak Asya'ya sürülmesi ve Ruslaştırma politikaları Kırım yarımadasında Rusların artmasına ve etnik Rusların sayılarının Tatarlar ile etnik Ukraynalılara karşı daha fazla olmasına sebep olmuştur.
Rusların Kırım ve Donbass bölgelerinde sayıca fazla olmaları geçmiş dönemdeki seçim sonuçlarına da yansımıştır. Yarımadadaki Tatar ve Ukraynalılar, Rus etkisine karşı çıkarken; etnik Ruslar Rusya ile yakın politikaları savunan partileri desteklemiş ve Euroskeptik bakış açılarını korumuşlardır. Yevromaydan gösterileri patlak vermeden yapılan son seçimlerde Rus yanlısı politikalarıyla bilinen Yanukoviç, Kırım'da %52,34 oy oranı ile Lugansk ve Donetsk bölgelerinden sonraki en yüksek oy oranına erişmiştir.
21 Şubat 2014 tarihinde Ukrayna cumhurbaşkanı Viktor Yanukoviç aylar süren gösteriler sonrası Rusya'ya kaçmıştır. Ukrayna hükûmeti değişmiş ve Batı yanlısı bir hükûmet gelmiştir. Rusya, yeni hükûmeti tanımamıştır ve darbe girişimi olarak nitelendirmiştir.
Rusya yanlısı milislerin denetimi sağlaması
23 Şubat'ta Sivastopol şehrinde Rusya yanlısı gösteriler başlamıştır. Simferopol ve Sivastopol'de Rusya yanlıları yerel milis örgütlenmeler oluşturmaya başlamışlardır. Aynı gün Kerç şehrinde Ukrayna bayrağı indirilmiş ve Rus bayrağı takılmıştır. 26 Şubat'ta Rus silahlarına sahip ve Rus yapımı giysiler giyen fakat herhangi bir arma veya bayrak taşımayan Rus yanlısı milisler, Kırım yarımadasındaki pek çok stratejik noktayı ele geçirmişlerdir. İlk olarak 4,000-5,000 civarında Kırım Tatarı ve Yevromaydan destekçisi Rus yanlısı ayrılıkçılarla karşı karşıya gelmişlerdir. İki kişi ölmüştür. Rus yanlısı milisler Sivastopol ile Simferopol arasındaki yolu tutmuş ve güvenlik noktaları oluşturmuşlardır. Ertesi gün başkent Simferopol'de Kırım parlamento binası ele geçirilmiştir.
Mart ayının ilk haftasında Anapa'dan da takviye kuvvetler alan Rus güçleri, Sivastopol'deki Ukrayna donanmasını kuşatmış ve teslim olmalarını istemiştir. Bunun yanında da Simferopol'deki Ukrayna birlikleri de kuşatılmış ve çıkışlarına izin verilmemiştir. 6 Mart'ta Kırım Yüksek Konseyi 16 Mart tarihinde Kırım'ın Rusya'ya katılıp katılmayacağını belirleyen referandum yapacaklarını açıklamıştır. 8 Mart'ta Kırım yarımadasını Ukrayna ana karasına bağlayan yol üzerindeki Çongar köyü ele geçirilmiş ve Ukrayna askerî personeli ve ailelerinin bölgeyi terk etmeleri istenmiştir.
Referandum ve Kırım'ın Rusya'ya katılması
16 Mart 2014 tarihinde referandum yapılmıştır. %83 oranında katılım oranının olduğu referandum sonucunda; Kırım'da %96.77, Sivastopol'de ise %95.6 oranında Rusya'ya bağlanmak yönünde oy kullanılmıştır. Bir gün sonra Kırım parlamentosu resmen Rusya'ya bağlanma talebini iletmiştir. İlerleyen günlerde Obama 11 Ukraynalı ve Rus yetkiliye yaptırım kararını açıklamıştır. Ayrıca, Rusya'nın G8 üyeliği de askıya alınmıştır. 27 Mart'ta BM Güvenlik Konseyi, Kırım referandumunun yasal olmadığını belirten bir karar çıkarmıştır.
17 Mart 2014 tarihinde Rusya devlet başkanı Vladimir Putin Rusya'nın Kırım'ı ilhakını onaylayan imzayı atmış ve Kırım resmen Rusya'ya katılmıştır.
Sonrasında yaşananlar
Kırım'ın Rusya'ya resmen dahil olmasından sonra, Rusya bölgede çok hızlı bir şekilde kendi yönetimine karşı olanlara karşı tasfiye politikalarına girişmiştir. Kırım Tatarları, Ukrayna ile bütünlükten yana olduklarını ifade etmişler ve Rus işgaline karşı çıkmışlardır. Bunun üzerine bazı Kırım Tatarları kaybolmuş veya ölü bulunmuşlardır. Kırım Tatarlarının lideri ve Ukrayna milletvekili Mustafa Abdülcemil Kırımoğlu'na 2019 yılına kadar Kırım'a giriş yasağı getirilmiştir. Kırım Tatar Millî Meclisi, 14 Eylül tarihindeki Kırım parlamento seçimlerine katılmayacağını açıklamış ve tüm Tatarları seçimleri boykot etmeye çağırmıştır. Seçimlerden iki gün sonra Rus güçleri Kırım milli meclisine baskın düzenlemiş ve pek çok önemli materyale el koymuşlardır. 27 Ocak 2015'te Kırım Tatarlarının televizyonu olan ATR de Rus istihbaratının baskınına uğramıştır.
UEFA, Kırım takımlarının Rusya liglerinde mücadele edemeyeceğini açıklamıştır.
Uluslararası tepkiler
Rusya'nın Kırım'ı ilhak etmesi özellikle Batı kamuoyunda büyük tepkiye neden olmuştur. NATO, Rusya'nın Kırım'ı ilhakını uluslararası hukukun ihlali olarak değerlendirmiştir.Avrupa Konseyi, Ukrayna'nın toprak bütünlüğüne tam desteğini ifade etmiştir. Alman şansölye Angela Merkel bu durumun Rusya'ya ekonomik ve siyasi açıdan pahalıya mal olacağını ifade etmiştir. Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu da Türkiye'nin Kırım'ın ilhakını kesinlikle kabul etmediğini ifade etmiştir. Türkiye'nin Kırımdaki gelişmeleri de yakından takip ettiği ve Kırım Tatarlarının yanında durduğu sık sık ifade edilmiştir.
ABD ve Avrupa Birliği, Rusya'ya karşı ekonomik yaptırım uygulama kararı almışlardır. ABD Başkanı Barack Obama, Kırım ile her türlü ihracat ve ithalatı yasaklayan kanun hükmünde bir kararname imzalamıştır. Avrupa Birliği de Kırım ile her türlü ticareti yasaklamıştır. AB gemileri Kırım limanlarına demirlemekten men edilmişlerdir.
Rusya'nın Kırım'ı ilhakını ise Rusya dışında Afganistan, Nikaragua, Suriye ve Venezuela tanımıştır. Bunun yanında de-facto devletler Abhazya, Dağlık Karabağ ve Güney Osetya da ilhakı tanımışlardır.
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 23 Şubat 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Şubat 2014.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 7 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Şubat 2015.
- ^ a b Russia redeploys ships of Baltic and Northern fleets to Sevastopol, violates agreement with Ukraine 10 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. . March 3, 2014
- ^ a b c [Ukraine: Russian soldiers from Chechnya and Ulyanovsk in Crimea], Postimees, EE, 5 Mart 2014, 10 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 20 Şubat 2015
- ^ . Netkafa.com. 22 Mart 2014. 6 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2014.
- ^ Gumuchian, Marie-Louise; Smith-Spark, Laura; Formanek, Ingrid (27 Şubat 2014). "Gunmen seize government buildings in Ukraine's Crimea, raise Russian flag". CNN. 3 Mart 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Şubat 2014.
- ^ Gabidullin, Ildar; Edwards, Maxim (15 Mart 2014). . Al Jazeera. Aljazeera Satellite Network. 16 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mart 2014.
On March 5, Tatarstan President Rustam Minnikhanov signed an agreement on co-operation between Tatarstan and the new Crimean authorities, the actual contents of which were to be established over the coming month. The agreement implies significant collaboration between ten government institutions as well as significant financial aid to Crimea from Tatarstan businesses.
- ^ "Ukraine Live", The Daily Telegraph, 3 Mart 2014, 3 Mart 2014 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 20 Şubat 2015
- ^ "Ukraine Crisis: On Crimea's new border the Russian Army waits". The Daily Telegraph. 3 Mart 2014. 6 Mart 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Mart 2014.
- ^ Shuster, Simon (8 Şubat 2014). "Ukraine: Russia Ups the Ante in Crimea". Time. 6 Mart 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Mart 2014.
- ^ . 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ekim 2020.
- ^ Про звільнення С. Куніцина з посади Постійного Представника... | від 26.03.2014 № 342/2014 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Ukraynaca)
- ^ a b "Ukraine navy officers reject plea to defect to Russian-backed Crimea". The Guardian. 3 Mart 2014. 23 Kasım 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Şubat 2015.
- ^ "Ukrainian warships blocked from leaving port by Russian ships", The Daily Telegraph, 6 Mart 2014, 24 Mart 2015 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 20 Şubat 2015
- ^ "Ukraine Crimea: Rival rallies confront one another". BBC News. 1 Ocak 1970. 15 Kasım 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Mart 2014.
- ^ "Russian Citizen Elected Sevastopol Mayor Amid Pro-Moscow Protests in Crimea". The Moscow Times. 25 Şubat 2014. 3 Nisan 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Mart 2014.
- ^ a b "Ukraine leader Turchynov warns of 'danger of separatism'". Euronews. 25 Şubat 2014. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Mart 2014.
- ^ "Russian flags flood Crimean capital as thousands back takeover by Russia". The Straits Times. 9 Mart 2014. 9 Mart 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Mart 2014.
- ^ "Pro-Russian rally in Crimea decries Kiev 'bandits'". The Washington Post. 25 Şubat 2014. 27 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2014.
- ^ Pollard, Ruth (13 Mart 2014). "Russia closing door on Crimea as troops build up". Sydney Morning Herald. 12 Mart 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Mart 2014.
- ^ . CBS News. CBS Interactive, Inc. 25 Mart 2014. 25 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2014.
- ^ . UA. Interfax. 20 Ekim 2012. 27 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2014.
- ^ "Russia puts military on high alert as Crimea protests leave one man dead". The Guardian. 26 Şubat 2014. 27 Şubat 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Şubat 2014.
- ^ Ewen MacAskill, defence correspondent (28 Şubat 2014). "Ukraine military still a formidable force despite being dwarfed by neighbour". The Guardian. 23 Ekim 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Mart 2014.
- ^ "Putin Talks Tough But Cools Tensions Over Ukraine". National Public Radio. 4 Mart 2014. 5 Mart 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Mart 2014.
- ^ Faiola, Anthony (17 Mart 2014). "Ukraine mobilizes reservists but relies on diplomacy". Washington Post. 19 Mart 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Mart 2014.
- ^ "Russia puts military on high alert as Crimea protests leave one man dead". The Guardian. 26 Şubat 2014. 27 Şubat 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Şubat 2014.
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;RallyDeathsisimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ "ВЗГЛЯД / В давке на митинге в Симферополе погибли три человека". Vz.ru. 23 Mart 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Mart 2014.
- ^ "94 ЛЮДИНИ ЗАГИНУЛО ЗА ЧАС ПРОТЕСТІВ В УКРАЇНІ - МОЗ | Українська правда". Pravda.com.ua. 5 Ekim 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Mart 2014.
- ^ . 14 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2014.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 16 Ocak 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Şubat 2015.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Şubat 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Şubat 2015.
- ^ . 8 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2015.
- ^ . 16 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2014.
- ^ http://www.bbc.co.uk/turkce/haberler/2014/02/140228_ukrayna_kirim []
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Mart 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Mart 2014.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Şubat 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Şubat 2015.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Şubat 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Şubat 2015.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 23 Nisan 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Şubat 2015.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 8 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Şubat 2015.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Aralık 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Şubat 2015.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 5 Haziran 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Şubat 2015.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Şubat 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Şubat 2015.
- ^ . 21 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2015.
- ^ . 21 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2015.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 29 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Şubat 2015.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Mart 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Mart 2014.
- ^ . 19 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2015.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Şubat 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Şubat 2015.
- ^ . 21 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2015.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Şubat 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Şubat 2015.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Şubat 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Şubat 2015.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Şubat 2015.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Şubat 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Şubat 2015.
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta 2014 Crimean crisis ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
- Ukraine crisis3 Mart 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., on BBC News Online (İngilizce)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kirim sorunu Ukrayna ile Rusya arasinda Kirim in statusu konusunda bir anlasmazliktir 2014 Kirim KriziKirim in konumu Kirmizi Rusya Acik Yesil Ukrayna Koyu Yesil KirimTarih 23 Subat 2014 19 Mart 2014Yer Kirim UkraynaSebep Viktor Yanukovic hukumetinin devrilmesine tepkiSonuc Rusya Kirim i ilhak ettiTaraflarRusya Rus Karadeniz Filosu Rus Baltik Filosu Rus Kuzey Filosu Rus 31nci Hava Indirme Tugayi Rus deniz piyadeleri Rus Askeri Istihbarati 22nci Bagimsiz Rus Muhafizlari Spetsnaz Tugayi Kirim Halk Cumhuriyeti Kirimli milisler Kirim Ulusal Muhafizlari Kirim Berkutu Rus destekli milisler Sivastopol Federal Sehri Tataristan Kuban Kazaklari Gece Kurtlari Milli Firka Ukrayna Turchynov Baskanligi Kirim Ozerk Cumhuriyeti cumhurbaskanligi temsilcileri 26 Mart a kadar Euromaidan hareketi Birinci Yatsenyuk Hukumeti Ukrayna Ulusal Muhafizlari Ukrayna Silahli Kuvvetleri Ukrayna Kara Kuvvetleri Ukrayna Donanmasi Ukrayna Hava Kuvvetleri Siyasi Partiler Batkivshchyna Svoboda Partisi Reform Icin Ukrayna Demokratik Ittifaki Sag Sektor Kirim Tatar Milli MeclisiOne cikan kisilerSergey Aksyonov Rustam Temirgaliev Volodymyr Konstantinov Denis Berezovsky Aleksei Chalyi Viktor Yanukovych Vladimir Putin Sergey Shoygu Aleksandr Vitko Oleksandr Turchynov Arseniy Yatsenyuk Arsen Avakov Valentyn Nalyvaichenko Serhiy Kunitsyn Serhiy Hayduk Mustafa Abdulcemil Kirimoglu Refat ChubarovSayiProtestocular 20 000 Sevastopol 10 000 Simferopol Gonullu birlikler 5 000 Sevastopol 1 700 Simferopol Rus askeri gucleri 20 000 30 000 asker Ukrayna Silahli kuvvetleri taraf degistirenler 12 000 Protestocular 4 000 10 000 Simferopol Ukrayna Ordusu 5 000 22 000 asker 40 000 yedek asker goreve cagrildi Kirim disinda KayiplarBircok hayati tehlikesi olan yarali Tum Ukrayna donanmasi ile beraber yaklasik 100 ile 200 arasi Ukraynali deniz askeri kendi iradeleri disinda Rus kuvvetleri tarafindan tutulmaktadir 2 3 sivil oldu143 000 multeci Rusya tahmini Arka planCarlik Rusya ve Sovyetler Birligi doneminde Moskova yonetiminde olan Kirim Yarimadasi 1954 yilinda Sovyet lider Nikita Kruscev tarafindan Ukrayna ya baglanmistir 1991 yilinda yapilan referandum ile ozerk cumhuriyet statusunu almistir ve Sovyetler Birligi dagildiktan sonra da Ukrayna ya bagli ozerk yapi olarak varligini surdurmustur 1994 Budapeste Memorandumu ile ABD Birlesik Krallik ve Rusya Ukrayna nin toprak butunlugunu tahaahhut etmislerdir 1997 yilinda ise Ukrayna ve Rusya arasinda imzalanan anlasma ile Rus donanmasinin Sivastopol deki varligi uzatilmistir Demografik olarak ise Ukraynaca konusan nufusun en az bulundugu yerlerden biri olmustur Tatarlarin Uzak Asya ya surulmesi ve Ruslastirma politikalari Kirim yarimadasinda Ruslarin artmasina ve etnik Ruslarin sayilarinin Tatarlar ile etnik Ukraynalilara karsi daha fazla olmasina sebep olmustur Ruslarin Kirim ve Donbass bolgelerinde sayica fazla olmalari gecmis donemdeki secim sonuclarina da yansimistir Yarimadadaki Tatar ve Ukraynalilar Rus etkisine karsi cikarken etnik Ruslar Rusya ile yakin politikalari savunan partileri desteklemis ve Euroskeptik bakis acilarini korumuslardir Yevromaydan gosterileri patlak vermeden yapilan son secimlerde Rus yanlisi politikalariyla bilinen Yanukovic Kirim da 52 34 oy orani ile Lugansk ve Donetsk bolgelerinden sonraki en yuksek oy oranina erismistir 2012 parlamento secim sonuclarinda Yanukovic yanlilari mavi 21 Subat 2014 tarihinde Ukrayna cumhurbaskani Viktor Yanukovic aylar suren gosteriler sonrasi Rusya ya kacmistir Ukrayna hukumeti degismis ve Bati yanlisi bir hukumet gelmistir Rusya yeni hukumeti tanimamistir ve darbe girisimi olarak nitelendirmistir Rusya yanlisi milislerin denetimi saglamasi23 Subat ta Sivastopol sehrinde Rusya yanlisi gosteriler baslamistir Simferopol ve Sivastopol de Rusya yanlilari yerel milis orgutlenmeler olusturmaya baslamislardir Ayni gun Kerc sehrinde Ukrayna bayragi indirilmis ve Rus bayragi takilmistir 26 Subat ta Rus silahlarina sahip ve Rus yapimi giysiler giyen fakat herhangi bir arma veya bayrak tasimayan Rus yanlisi milisler Kirim yarimadasindaki pek cok stratejik noktayi ele gecirmislerdir Ilk olarak 4 000 5 000 civarinda Kirim Tatari ve Yevromaydan destekcisi Rus yanlisi ayrilikcilarla karsi karsiya gelmislerdir Iki kisi olmustur Rus yanlisi milisler Sivastopol ile Simferopol arasindaki yolu tutmus ve guvenlik noktalari olusturmuslardir Ertesi gun baskent Simferopol de Kirim parlamento binasi ele gecirilmistir Mart ayinin ilk haftasinda Anapa dan da takviye kuvvetler alan Rus gucleri Sivastopol deki Ukrayna donanmasini kusatmis ve teslim olmalarini istemistir Bunun yaninda da Simferopol deki Ukrayna birlikleri de kusatilmis ve cikislarina izin verilmemistir 6 Mart ta Kirim Yuksek Konseyi 16 Mart tarihinde Kirim in Rusya ya katilip katilmayacagini belirleyen referandum yapacaklarini aciklamistir 8 Mart ta Kirim yarimadasini Ukrayna ana karasina baglayan yol uzerindeki Congar koyu ele gecirilmis ve Ukrayna askeri personeli ve ailelerinin bolgeyi terk etmeleri istenmistir Referandum ve Kirim in Rusya ya katilmasi16 Mart 2014 tarihinde referandum yapilmistir 83 oraninda katilim oraninin oldugu referandum sonucunda Kirim da 96 77 Sivastopol de ise 95 6 oraninda Rusya ya baglanmak yonunde oy kullanilmistir Bir gun sonra Kirim parlamentosu resmen Rusya ya baglanma talebini iletmistir Ilerleyen gunlerde Obama 11 Ukraynali ve Rus yetkiliye yaptirim kararini aciklamistir Ayrica Rusya nin G8 uyeligi de askiya alinmistir 27 Mart ta BM Guvenlik Konseyi Kirim referandumunun yasal olmadigini belirten bir karar cikarmistir 17 Mart 2014 tarihinde Rusya devlet baskani Vladimir Putin Rusya nin Kirim i ilhakini onaylayan imzayi atmis ve Kirim resmen Rusya ya katilmistir Sonrasinda yasananlarKirim in Rusya ya resmen dahil olmasindan sonra Rusya bolgede cok hizli bir sekilde kendi yonetimine karsi olanlara karsi tasfiye politikalarina girismistir Kirim Tatarlari Ukrayna ile butunlukten yana olduklarini ifade etmisler ve Rus isgaline karsi cikmislardir Bunun uzerine bazi Kirim Tatarlari kaybolmus veya olu bulunmuslardir Kirim Tatarlarinin lideri ve Ukrayna milletvekili Mustafa Abdulcemil Kirimoglu na 2019 yilina kadar Kirim a giris yasagi getirilmistir Kirim Tatar Milli Meclisi 14 Eylul tarihindeki Kirim parlamento secimlerine katilmayacagini aciklamis ve tum Tatarlari secimleri boykot etmeye cagirmistir Secimlerden iki gun sonra Rus gucleri Kirim milli meclisine baskin duzenlemis ve pek cok onemli materyale el koymuslardir 27 Ocak 2015 te Kirim Tatarlarinin televizyonu olan ATR de Rus istihbaratinin baskinina ugramistir UEFA Kirim takimlarinin Rusya liglerinde mucadele edemeyecegini aciklamistir Uluslararasi tepkilerRusya nin Kirim i ilhak etmesi ozellikle Bati kamuoyunda buyuk tepkiye neden olmustur NATO Rusya nin Kirim i ilhakini uluslararasi hukukun ihlali olarak degerlendirmistir Avrupa Konseyi Ukrayna nin toprak butunlugune tam destegini ifade etmistir Alman sansolye Angela Merkel bu durumun Rusya ya ekonomik ve siyasi acidan pahaliya mal olacagini ifade etmistir Turkiye Cumhuriyeti Disisleri Bakani Mevlut Cavusoglu da Turkiye nin Kirim in ilhakini kesinlikle kabul etmedigini ifade etmistir Turkiye nin Kirimdaki gelismeleri de yakindan takip ettigi ve Kirim Tatarlarinin yaninda durdugu sik sik ifade edilmistir Rusya nin Kirim i isgaline devletlerin tepkileri Bariscil cozumden yana oldugunu ifade eden devletler Ukrayna nin toprak butunlugunu destekleyen devletler Rusya nin eylemlerini kinayan devletler Rusya nin eylemlerini isgal olarak kinayan devletler Rusya nin eylemlerini destekleyen ya da yeni Ukrayna hukumetini kinayan devletler Rusya nin eylemlerini taniyan devletler Ukrayna Rusya Resmi aciklama yok Bilgi yok ABD ve Avrupa Birligi Rusya ya karsi ekonomik yaptirim uygulama karari almislardir ABD Baskani Barack Obama Kirim ile her turlu ihracat ve ithalati yasaklayan kanun hukmunde bir kararname imzalamistir Avrupa Birligi de Kirim ile her turlu ticareti yasaklamistir AB gemileri Kirim limanlarina demirlemekten men edilmislerdir Rusya nin Kirim i ilhakini ise Rusya disinda Afganistan Nikaragua Suriye ve Venezuela tanimistir Bunun yaninda de facto devletler Abhazya Daglik Karabag ve Guney Osetya da ilhaki tanimislardir Kaynakca Arsivlenmis kopya 23 Subat 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Subat 2014 Arsivlenmis kopya 7 Temmuz 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Subat 2015 a b Russia redeploys ships of Baltic and Northern fleets to Sevastopol violates agreement with Ukraine 10 Eylul 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde March 3 2014 a b c Ukraine Russian soldiers from Chechnya and Ulyanovsk in Crimea Postimees EE 5 Mart 2014 10 Kasim 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi erisim tarihi 20 Subat 2015 Netkafa com 22 Mart 2014 6 Ekim 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Ekim 2014 Gumuchian Marie Louise Smith Spark Laura Formanek Ingrid 27 Subat 2014 Gunmen seize government buildings in Ukraine s Crimea raise Russian flag CNN 3 Mart 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Subat 2014 Gabidullin Ildar Edwards Maxim 15 Mart 2014 Al Jazeera Aljazeera Satellite Network 16 Mart 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Mart 2014 On March 5 Tatarstan President Rustam Minnikhanov signed an agreement on co operation between Tatarstan and the new Crimean authorities the actual contents of which were to be established over the coming month The agreement implies significant collaboration between ten government institutions as well as significant financial aid to Crimea from Tatarstan businesses Ukraine Live The Daily Telegraph 3 Mart 2014 3 Mart 2014 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 20 Subat 2015 Ukraine Crisis On Crimea s new border the Russian Army waits The Daily Telegraph 3 Mart 2014 6 Mart 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Mart 2014 Shuster Simon 8 Subat 2014 Ukraine Russia Ups the Ante in Crimea Time 6 Mart 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Mart 2014 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Ekim 2020 Pro zvilnennya S Kunicina z posadi Postijnogo Predstavnika vid 26 03 2014 342 2014 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ukraynaca a b Ukraine navy officers reject plea to defect to Russian backed Crimea The Guardian 3 Mart 2014 23 Kasim 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Subat 2015 Ukrainian warships blocked from leaving port by Russian ships The Daily Telegraph 6 Mart 2014 24 Mart 2015 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 20 Subat 2015 Ukraine Crimea Rival rallies confront one another BBC News 1 Ocak 1970 15 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Mart 2014 Russian Citizen Elected Sevastopol Mayor Amid Pro Moscow Protests in Crimea The Moscow Times 25 Subat 2014 3 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Mart 2014 a b Ukraine leader Turchynov warns of danger of separatism Euronews 25 Subat 2014 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Mart 2014 Russian flags flood Crimean capital as thousands back takeover by Russia The Straits Times 9 Mart 2014 9 Mart 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Mart 2014 Pro Russian rally in Crimea decries Kiev bandits The Washington Post 25 Subat 2014 27 Subat 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Mart 2014 Pollard Ruth 13 Mart 2014 Russia closing door on Crimea as troops build up Sydney Morning Herald 12 Mart 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Mart 2014 CBS News CBS Interactive Inc 25 Mart 2014 25 Mart 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Mart 2014 UA Interfax 20 Ekim 2012 27 Eylul 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Mart 2014 Russia puts military on high alert as Crimea protests leave one man dead The Guardian 26 Subat 2014 27 Subat 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Subat 2014 Ewen MacAskill defence correspondent 28 Subat 2014 Ukraine military still a formidable force despite being dwarfed by neighbour The Guardian 23 Ekim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Mart 2014 Putin Talks Tough But Cools Tensions Over Ukraine National Public Radio 4 Mart 2014 5 Mart 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Mart 2014 Faiola Anthony 17 Mart 2014 Ukraine mobilizes reservists but relies on diplomacy Washington Post 19 Mart 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Mart 2014 Russia puts military on high alert as Crimea protests leave one man dead The Guardian 26 Subat 2014 27 Subat 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Subat 2014 Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi RallyDeaths isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme VZGLYaD V davke na mitinge v Simferopole pogibli tri cheloveka Vz ru 23 Mart 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Mart 2014 94 LYuDINI ZAGINULO ZA ChAS PROTESTIV V UKRAYiNI MOZ Ukrayinska pravda Pravda com ua 5 Ekim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Mart 2014 14 Temmuz 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Mart 2014 Arsivlenmis kopya 16 Ocak 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Subat 2015 Arsivlenmis kopya 15 Subat 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Subat 2015 8 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Subat 2015 16 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Mart 2014 http www bbc co uk turkce haberler 2014 02 140228 ukrayna kirim yalin URL Arsivlenmis kopya 4 Mart 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Mart 2014 Arsivlenmis kopya 21 Subat 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Subat 2015 Arsivlenmis kopya 21 Subat 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Subat 2015 Arsivlenmis kopya 23 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Subat 2015 Arsivlenmis kopya 8 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Subat 2015 Arsivlenmis kopya 25 Aralik 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Subat 2015 Arsivlenmis kopya 5 Haziran 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Subat 2015 Arsivlenmis kopya 21 Subat 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Subat 2015 21 Subat 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2015 21 Subat 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2015 Arsivlenmis kopya 29 Agustos 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Subat 2015 Arsivlenmis kopya 11 Mart 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Mart 2014 19 Subat 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Subat 2015 Arsivlenmis kopya 21 Subat 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Subat 2015 21 Subat 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2015 Arsivlenmis kopya 21 Subat 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Subat 2015 Arsivlenmis kopya 21 Subat 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Subat 2015 Arsivlenmis kopya 2 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Subat 2015 Arsivlenmis kopya 21 Subat 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Subat 2015 Dis baglantilarWikimedia Commons ta 2014 Crimean crisis ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur Ukraine crisis3 Mart 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde on BBC News Online Ingilizce