Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Lipoprotein lipaz (LPL; EC 3.1.1.34), şilomikron ve VLDL lipoproteinlerindeki trigliseritleri bir monoasilgliserol molekülü ve serbest yağ asitlerine hidrolizleyen, lipaz türü bir enzimdir. Reaksiyon ürünleri dokunun kullanımına yarar. Kofaktör olarak apolipoprotein 'ye gerek duyar.
LPL, kılcal damarların çeperlerindeki endotel hücrelerde bulunur. Enzim, hücrelerin yüzeyinde, damar lümeni tarafında bulunan, eksi yüklü (HSPG) moleküllerine bağlıdır. Enzim reaksiyonu sonucu oluşan yağ asitleri hücreye girdikten sonra ya yakılırlar ya da tekrar triglserite dönüştürülürler.
LPL bozuklukları taşıyan kişiler koroner kalp hastalığı, ateroskleroz ve/veya obezite riski taşırlar.Ayrıca "Tümör Nekroz Faktör Alfa" inflamasyon sırasında LPL'yi inhibe eder.Bu olay inflamasyonda iştah azalmasına ve kaşeksiye sebep olabilir.
Gen
LPL geni (eski adıyla LIPD) liporotein lipaz proteinini kodlar. Gen, kromozom 8 üzerinde, 8p22 konumundadır. İki alternatif olması nedeniyle gen iki farklı mRNA kodlar. 10 eksonlu, 30 kb uzunluğundadır. Hepatik lipaz ve pankreatik lipaz enzimlerinin genleri ile aynı gen ailesine aittir. Geni düzenleyen transkripsiyon faktörleri arasında bulunmaktadır.
Protein
Lipoprotein lipazin olgun hali 448 amino asit uzunluğundadır. Kütlesinin yaklaşık %12'si karbonhidratlardan oluşur. Proteinin belli bölgeleri apoC-II'ye ve heparin'e bağlanır.
LPL'nin farklı dokularda farklı vardır. biçimi insülin tarafından aktive olur ama kas ve miyokarddaki biçimi olmaz. İyi beslenme halinde yağ dokunun neden yağ biriktiği böyle açıklanabilir.
İşlev
LPL bir homodimer olarak çalışır ve iki işlevi vardır: hem trigliserit hidrolaz, hem de reseptör aracılıklı lipoprotein alımında ligand veya köprüleme faktörüdür. Trigliserit hidrolaz olarak aşağıdaki reaksiyonu katalizler:
- triasilgliserol → yağ asidi + 2-monoasilgliserol
LPL hem lipoproteine hem de hücre yüzeyindeki reseptör moleküllere bağlanarak bir köprü işlevi görür. LPL'nin bağlandığı hücre proteinleri şunlardır: HSPG, LDL reseptörü, , , ve . LPL, köprü işlevini bir lipoproteinle hücre arasında yapabileceği gibi, iki hücre tipi arasında da yapabildiği gösterilmiştir: LPL'nin, monosit yüzey HSPG ile arter endotel hücreler arasında köprü kurduğu gösterilmiştir.
Fizyoloji
LPL hidroliz ardından geriye kalan kilomikron artıkları karaciğerde apoE'yi tanıyan bir reseptör aracılığıyla dolaşımdan alınırlar. VLDL tanecikleri ise bu hidroliz işlemi sonucunda IDL taneciklerine olurlar. IDL, LPL tarafından işlenmeye devam eder ve apoE'yi kaybettikten sonra LDL taneciklerine dönüşür.
LPL'nin sentezlendiği dokular başlıca yağ dokusu, düz kas ve miyokard, ayrıca süt veren . Daha düşük düzeyde makrofajlarda, hormon yapan adrenal bez ve yumurtalıklarda, bazı sinir hücreleri, aort, dalak, testisler, akciğer ve böbrekte üretilir. Fetal karaciğerde de bulunur ama doğum sonrasında karaciğerdeki üretimi son bulur.
İnsülin adipositlerde LPL sentezini ve onu kapiler endotele yerleşimini hızlandırır. fizyolojik şartlarda onun ya da RNA üretimini etkileyen düzenleyici faktörler arasında katekolaminler, büyüme hormonu, , insülin, östrogen, prolaktin, paratiroid hormonu, , tiroksin ve vitamin D3 sayılabilir.
Patofizyoloji
Genin ifadesi kalp, kas ve yağ dokularında olur. LPL eksikliğine neden olan mutasyonlar 'ya neden olurlar, daha az aşırı mutasyonlar ise lipoprotein metabolizmasında çeşitli bozukluklarla ilişkili bulunmuşlardır. Bu durum kendini hipertrigliseridemia'ya (kanda yüksek trigliserit düzeyi olma haline) neden olur. Çok yağlı diyet belli dokulara spesifik aşırı LPL üretimine neden olur. Dokuya özgün insülin direnci ve bundan kaynaklanan tip 2 diyabet mellitus gelişmesi buna bağlanmıştır.
Heterozigotlar normal LPL konsatrasyonunu yarısına sahipler. Belirgin bir lipit anormalliği yoktur ama (yemek sonrası kanda lipit düzeyinin artması) ile plazma TG düzeyleri bozulur, yani bozuk bir triglicerit toleransı gösterirler. Homozigotlarda olur. Bu hastalarda erken ateroskleroz görülür.
Kaynakça
- Lipoprotein lipase: structure, function, regulation, and role in disease. Mead JR, Irvine SA, Ramji DP. 2002 Journal of Molecular Medicine vol 80: 753-769
Notlar
- ^ Kim SY, Park SM, Lee ST (2006). "Apolipoprotein C-II is a novel substrate for matrix metalloproteinases". Biochem. Biophys. Res. Commun. 339 (1). ss. 47-54. doi:10.1016/j.bbrc.2005.10.182. (PMID) 16314153.
- ^ "Entrez Gene: LPL lipoprotein lipase". 17 Ekim 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Mart 2009.
- ^ Okubo M, Horinishi A, Saito M; ve diğerleri. (2007). "A novel complex deletion-insertion mutation mediated by Alu repetitive elements leads to lipoprotein lipase deficiency". Mol. Genet. Metab. 92 (3). ss. 229-33. doi:10.1016/j.ymgme.2007.06.018. (PMID) 17706445.
- ^ Miesenbock, G.; Holzl, B.; Foger, B.; Brandstatter, E.; Paulweber, B.; Sandhofer, F.; Patsch, J. R. : Heterozygous lipoprotein lipase deficiency due to a missense mutation as the cause of impaired triglyceride tolerance with multiple lipoprotein abnormalities. J. Clin. Invest. 91: 448-455, 1993. PubMed ID : 8432854
- ^ Benlian, P.; De Gennes, J. L.; Foubert, L.; Zhang, H.; Gagne, S. E.; Hayden, M. : Premature atherosclerosis in patients with familial chylomicronemia caused by mutations in the lipoprotein lipase gene. New Eng. J. Med. 335: 848-854, 1996. PubMed ID : 8778602
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Lipoprotein lipaz LPL EC 3 1 1 34 silomikron ve VLDL lipoproteinlerindeki trigliseritleri bir monoasilgliserol molekulu ve serbest yag asitlerine hidrolizleyen lipaz turu bir enzimdir Reaksiyon urunleri dokunun kullanimina yarar Kofaktor olarak apolipoprotein ye gerek duyar LPL kilcal damarlarin ceperlerindeki endotel hucrelerde bulunur Enzim hucrelerin yuzeyinde damar lumeni tarafinda bulunan eksi yuklu HSPG molekullerine baglidir Enzim reaksiyonu sonucu olusan yag asitleri hucreye girdikten sonra ya yakilirlar ya da tekrar triglserite donusturulurler LPL bozukluklari tasiyan kisiler koroner kalp hastaligi ateroskleroz ve veya obezite riski tasirlar Ayrica Tumor Nekroz Faktor Alfa inflamasyon sirasinda LPL yi inhibe eder Bu olay inflamasyonda istah azalmasina ve kaseksiye sebep olabilir GenLPL geni eski adiyla LIPD liporotein lipaz proteinini kodlar Gen kromozom 8 uzerinde 8p22 konumundadir Iki alternatif olmasi nedeniyle gen iki farkli mRNA kodlar 10 eksonlu 30 kb uzunlugundadir Hepatik lipaz ve pankreatik lipaz enzimlerinin genleri ile ayni gen ailesine aittir Geni duzenleyen transkripsiyon faktorleri arasinda bulunmaktadir ProteinLipoprotein lipazin olgun hali 448 amino asit uzunlugundadir Kutlesinin yaklasik 12 si karbonhidratlardan olusur Proteinin belli bolgeleri apoC II ye ve heparin e baglanir LPL nin farkli dokularda farkli vardir bicimi insulin tarafindan aktive olur ama kas ve miyokarddaki bicimi olmaz Iyi beslenme halinde yag dokunun neden yag biriktigi boyle aciklanabilir IslevLPL bir homodimer olarak calisir ve iki islevi vardir hem trigliserit hidrolaz hem de reseptor aracilikli lipoprotein aliminda ligand veya kopruleme faktorudur Trigliserit hidrolaz olarak asagidaki reaksiyonu katalizler triasilgliserol yag asidi 2 monoasilgliserol LPL hem lipoproteine hem de hucre yuzeyindeki reseptor molekullere baglanarak bir kopru islevi gorur LPL nin baglandigi hucre proteinleri sunlardir HSPG LDL reseptoru ve LPL kopru islevini bir lipoproteinle hucre arasinda yapabilecegi gibi iki hucre tipi arasinda da yapabildigi gosterilmistir LPL nin monosit yuzey HSPG ile arter endotel hucreler arasinda kopru kurdugu gosterilmistir FizyolojiLPL hidroliz ardindan geriye kalan kilomikron artiklari karacigerde apoE yi taniyan bir reseptor araciligiyla dolasimdan alinirlar VLDL tanecikleri ise bu hidroliz islemi sonucunda IDL taneciklerine olurlar IDL LPL tarafindan islenmeye devam eder ve apoE yi kaybettikten sonra LDL taneciklerine donusur LPL nin sentezlendigi dokular baslica yag dokusu duz kas ve miyokard ayrica sut veren Daha dusuk duzeyde makrofajlarda hormon yapan adrenal bez ve yumurtaliklarda bazi sinir hucreleri aort dalak testisler akciger ve bobrekte uretilir Fetal karacigerde de bulunur ama dogum sonrasinda karacigerdeki uretimi son bulur Insulin adipositlerde LPL sentezini ve onu kapiler endotele yerlesimini hizlandirir fizyolojik sartlarda onun ya da RNA uretimini etkileyen duzenleyici faktorler arasinda katekolaminler buyume hormonu insulin ostrogen prolaktin paratiroid hormonu tiroksin ve vitamin D3 sayilabilir PatofizyolojiGenin ifadesi kalp kas ve yag dokularinda olur LPL eksikligine neden olan mutasyonlar ya neden olurlar daha az asiri mutasyonlar ise lipoprotein metabolizmasinda cesitli bozukluklarla iliskili bulunmuslardir Bu durum kendini hipertrigliseridemia ya kanda yuksek trigliserit duzeyi olma haline neden olur Cok yagli diyet belli dokulara spesifik asiri LPL uretimine neden olur Dokuya ozgun insulin direnci ve bundan kaynaklanan tip 2 diyabet mellitus gelismesi buna baglanmistir Heterozigotlar normal LPL konsatrasyonunu yarisina sahipler Belirgin bir lipit anormalligi yoktur ama yemek sonrasi kanda lipit duzeyinin artmasi ile plazma TG duzeyleri bozulur yani bozuk bir triglicerit toleransi gosterirler Homozigotlarda olur Bu hastalarda erken ateroskleroz gorulur KaynakcaLipoprotein lipase structure function regulation and role in disease Mead JR Irvine SA Ramji DP 2002 Journal of Molecular Medicine vol 80 753 769Notlar Kim SY Park SM Lee ST 2006 Apolipoprotein C II is a novel substrate for matrix metalloproteinases Biochem Biophys Res Commun 339 1 ss 47 54 doi 10 1016 j bbrc 2005 10 182 PMID 16314153 KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link Entrez Gene LPL lipoprotein lipase 17 Ekim 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Mart 2009 Okubo M Horinishi A Saito M ve digerleri 2007 A novel complex deletion insertion mutation mediated by Alu repetitive elements leads to lipoprotein lipase deficiency Mol Genet Metab 92 3 ss 229 33 doi 10 1016 j ymgme 2007 06 018 PMID 17706445 KB1 bakim Digerlerinin yanlis kullanimi link KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link Miesenbock G Holzl B Foger B Brandstatter E Paulweber B Sandhofer F Patsch J R Heterozygous lipoprotein lipase deficiency due to a missense mutation as the cause of impaired triglyceride tolerance with multiple lipoprotein abnormalities J Clin Invest 91 448 455 1993 PubMed ID 8432854 Benlian P De Gennes J L Foubert L Zhang H Gagne S E Hayden M Premature atherosclerosis in patients with familial chylomicronemia caused by mutations in the lipoprotein lipase gene New Eng J Med 335 848 854 1996 PubMed ID 8778602