Lişana Deni modern bir Yahudi Aramice dilidir, genelde Neo-Aramice diye hitap edilir. Başlangıçta Türkiye sınırına yakın olan Kuzey Irak'taki Zaho'da ve komşu köylerinde konuşulurdu. Konuşanların birçoğu bugün Kudüs ve çevresinde yaşamaktadır. Diğer Neo-Aramice lehçeler olan Lişan Didan ve Lişanid Noşan isimlerine benzeyen Lişana Deni "bizim dilimiz" anlamına gelir. Bu dil için kullanılan diğer isimler Lişan Hozaye ("Yahudilerin dili") ve Kurdit ("Kürtçe")'dir. Dilbilimciler tarafından ise Zaho Yahudi Aramicesi denir.
Lişana Deni | |
---|---|
לשנא דני Lişana Deni, לשנא יהודיא Lişana Hozaye | |
Ana dili olanlar | İsrail, Irak |
Konuşan sayısı | 8000 (tarih gerekli) |
Dil ailesi | Varsayılan
|
Yazı sistemi | İbrani |
Dil kodları | |
ISO 639-2 | arc |
ISO 639-3 | lsd |
Kökeni ve Bugünü
Zaho bölgesinden batıda Urmiye Gölü ve kuzeydoğuda Senendec'e kadar olan bölgede çeşitli Aramice dilleri konuşulur. Lişana Deni bölgedeki diğer Yahudi lehçelerini konuşanlar tarafından kolaylıkla anlaşılan bir lehçe değildir. Lişana Deni'ye en yakın lehçe bölgedeki Hristiyanların konuştuğu 'dir; bunu 'nin Aşiret lehçesi takip eder.
I. Dünya Savaşı ve İsrail devletinin kurulmasıyla çoğunlukla Kudüs'e yerleşen Kürdistanlı Yahudiler modern İbranice'ye adapte oldular. Yeni nesiller İbranice konuşurken Lişana Deni dilini konuşan 8.000'den az kişi kalmıştır ve bunların çoğunluğu 50 yaşın üzerindedir. Bu dil birkaç on yıl içinde neslinin tükenme riskiyle karşı karşıyadır.
Lişana Deni İbrani alfabesi ile yazılır. Fonetik bir dil olan bu dilde yuvarlanan sesler yazılmaz.
Kaynakça
- Heinrichs, Wolfhart (ed.) (1990). Studies in Neo-Aramaic. Scholars Press: Atlanta, Georgia. .
- Maclean, Arthur John (1895). Grammar of the dialects of vernacular Syriac: as spoken by the Eastern Syrians of Kurdistan, north-west Persia, and the Plain of Mosul: with notices of the vernacular of the Jews of Azerbaijan and of Zakhu near Mosul. Cambridge University Press, London.
- Sabar, Yona (1975). The impact of Israeli Hebrew on the Neo-Aramaic dialect of the Kurdish Jews of Zakho: a case of language shift. Hebrew Union College Annual 46:489-508.
- Avenery, Iddo, The Aramaic Dialect of the Jews of Zakho. The Israel academy of Science and Humanities 1988.
Ayrıca bakınız
Yahudi dilleri |
Diğer |
Dış bağlantılar
- Ethnologue'da Lişana Deni 18 Ağustos 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
Yahudilik ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
Afro-Asyatik diller ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Lisana Deni modern bir Yahudi Aramice dilidir genelde Neo Aramice diye hitap edilir Baslangicta Turkiye sinirina yakin olan Kuzey Irak taki Zaho da ve komsu koylerinde konusulurdu Konusanlarin bircogu bugun Kudus ve cevresinde yasamaktadir Diger Neo Aramice lehceler olan Lisan Didan ve Lisanid Nosan isimlerine benzeyen Lisana Deni bizim dilimiz anlamina gelir Bu dil icin kullanilan diger isimler Lisan Hozaye Yahudilerin dili ve Kurdit Kurtce dir Dilbilimciler tarafindan ise Zaho Yahudi Aramicesi denir Lisana Deniלשנא דני Lisana Deni לשנא יהודיא Lisana HozayeAna dili olanlarIsrail IrakKonusan sayisi8000 tarih gerekli Dil ailesiVarsayilan Lisana DeniYazi sistemiIbraniDil kodlariISO 639 2arcISO 639 3lsdKokeni ve BugunuZaho bolgesinden batida Urmiye Golu ve kuzeydoguda Senendec e kadar olan bolgede cesitli Aramice dilleri konusulur Lisana Deni bolgedeki diger Yahudi lehcelerini konusanlar tarafindan kolaylikla anlasilan bir lehce degildir Lisana Deni ye en yakin lehce bolgedeki Hristiyanlarin konustugu dir bunu nin Asiret lehcesi takip eder I Dunya Savasi ve Israil devletinin kurulmasiyla cogunlukla Kudus e yerlesen Kurdistanli Yahudiler modern Ibranice ye adapte oldular Yeni nesiller Ibranice konusurken Lisana Deni dilini konusan 8 000 den az kisi kalmistir ve bunlarin cogunlugu 50 yasin uzerindedir Bu dil birkac on yil icinde neslinin tukenme riskiyle karsi karsiyadir Lisana Deni Ibrani alfabesi ile yazilir Fonetik bir dil olan bu dilde yuvarlanan sesler yazilmaz KaynakcaHeinrichs Wolfhart ed 1990 Studies in Neo Aramaic Scholars Press Atlanta Georgia ISBN 1 55540 430 8 Maclean Arthur John 1895 Grammar of the dialects of vernacular Syriac as spoken by the Eastern Syrians of Kurdistan north west Persia and the Plain of Mosul with notices of the vernacular of the Jews of Azerbaijan and of Zakhu near Mosul Cambridge University Press London Sabar Yona 1975 The impact of Israeli Hebrew on the Neo Aramaic dialect of the Kurdish Jews of Zakho a case of language shift Hebrew Union College Annual 46 489 508 Avenery Iddo The Aramaic Dialect of the Jews of Zakho The Israel academy of Science and Humanities 1988 Ayrica bakinizAramice Hulaula Ibrani alfabesi Musevi dilleri Yahudi AramicesiYahudi dilleri Afro Asya Ibraniceler Ibranice Kutsal Ibranice Samiri Ibranicesi Yemen IbranicesiAramiceler Hulaula Lisan Didan Lisana Deni Lisanid Nosan Yahudi AramicesiArapcalar Yahudi Arapcasi Yahudi Bagdat Arapcasi Yahudi Fas Arapcasi Yahudi Irak Arapcasi Yahudi Trablus Arapcasi Yahudi Tunus Arapcasi Yahudi Yemen ArapcasiDiger Kayla Yahudi BerbericesiHint Avrupa Cermen Yesivis Yidis YinglisRoman Italkian Katalanik Ladino Haketia Lusitanik Suadit Yahudi Aragoncasi Yahudi Latincesi ZarfatikHint Iran Buhori Cuhuri CidiDiger Knaanik YevanikTurk Karayca KirimcakcaDiger Kartveli GruzinikDravid Yahudi Malayalami gtdDis baglantilarEthnologue da Lisana Deni 18 Agustos 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Yahudilik ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz Afro Asyatik diller ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz