Ludwig Heinrich Edler von Mises (29 Eylül 1881 - 10 Ekim 1973) Avusturyalı-AmerikalıAvusturya Okulu ekonomisti, tarihçi, ve sosyolog. Mises, klasik liberalizmin toplumsal katkıları ve tüketicilerin gücü üzerine kapsamlı yazılar yazdı ve dersler verdi. En çok komünizm ve kapitalizmi karşılaştıran praksiyoloji çalışmalarıyla tanınır.
Ludwig von Mises | |
---|---|
![]() | |
Doğumu | Ludwig Heinrich Edler von Mises 29 Eylül 1881 Lemberg, Galiçya ve Lodomerya Krallığı, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu |
Ölümü | 10 Ekim 1973 (92 yaşında) New York, ABD |
Evlilik | Margit von Mises |
Alma mater | Viyana Üniversitesi |
Çağı | 20. yüzyıl felsefesi (Avusturya Okulu) |
Bölgesi | Batı felsefesi |
Okulu | Avusturya Okulu |
Kurumu |
|
Doktora danışmanı | Eugen von Boehm-Bawerk |
İlgi alanları | İktisat, politik iktisat, bilim felsefesi, epistemoloji, metodoloji, rasyonalizm, mantık, klasik liberalizm, sağ liberteryenizm |
Önemli fikirleri | Avusturya iş döngüsü teorisi, Katallaktik, Ekonomik hesaplama problemi, Metodolojik ikilik, Praksiyoloji, Miktar teorisi |
İmzası |
Mises, 1940 yılında Avusturya'dan Amerika Birleşik Devletleri'ne göç etmiştir. 20. yüzyılın ortalarından bu yana, liberteryen hareketler Mises'in yazılarından güçlü bir şekilde etkilenmiştir. Mises'in öğrencisi Friedrich Hayek, Mises'i savaş sonrası dönemde klasik liberalizmin yeniden canlanmasındaki en önemli figürlerden biri olarak görmüştür. Hayek'in "The Transmission of the Ideals of Freedom" (Özgürlük İdeallerinin Aktarımı) adlı çalışması, Mises'in 20. yüzyıl liberteryen hareketindeki etkisine büyük bir övgü niteliğindedir.
Mises'in Özel Semineri önde gelen bir iktisatçı grubuydu. Aralarında Friedrich Hayek ve Oskar Morgenstern'in bulunduğu birçok öğrencisi Avusturya'dan Amerika Birleşik Devletleri ve İngiltere'ye göç etmiştir. Mises'in Avusturya'da yaklaşık yetmişe yakın öğrencisi olduğu belirtilmektedir.
Biyografi
İlk yılları

Ludwig von Mises, Avusturya-Macaristan'ın Galiçya bölgesindeki Lemberg şehrinde Yahudi bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Babası Arthur Edler von Mises'in ailesi 19. yüzyılda Avusturya'da soylular sınıfına yükselmiş (Edler, topraksız soylu bir aileye işaret eder) ve demiryollarının finansmanı ve inşasıyla uğraşmışlardı. Annesi Adele (kızlık soyadı Landau), Avusturya Parlamentosu'nda Liberal Parti milletvekili olan Joachim Landau'nun yeğeniydi. Arthur von Mises, Czernowitz demiryolu şirketinde inşaat mühendisi olarak Lemberg'de görev yapıyordu.
Mises 12 yaşına geldiğinde akıcı bir şekilde Almanca, Rusça, Lehçe ve Fransızca konuşuyor, Latince okuyor ve Ukraynaca anlayabiliyordu. Mises'in bir matematikçi, Viyana Çevresi üyesi ve olasılık teorisyeni olan Richard von Mises adında küçük bir erkek kardeşi vardı. Ludwig ve Richard henüz çocukken aileleri Viyana'ya geri taşındı.
Mises, 1900 yılında Viyana Üniversitesine devam etti ve Carl Menger'in çalışmalarından etkilendi. Mises'in babası 1903 yılında öldü. Üç yıl sonra, Mises 1906 yılında hukuk fakültesinden doktorasını aldı. Mises, 1913'ten 1938'e kadar üniversitede profesörlük yapmış ve bu süre zarfında Friedrich Hayek'e danışmanlık yapmıştır.
Avrupa'da Yaşam
Mises, 1904-1914 yılları arasında Avusturyalı iktisatçı Eugen von Boehm-Bawerk tarafından verilen derslere katıldı. Şubat 1906'da mezun oldu (Juris Doctor) ve Avusturya'nın mali idaresinde devlet memuru olarak kariyerine başladı.
Birkaç ay sonra Viyana'da bir hukuk bürosunda stajyerlik yapmak üzere ayrıldı. Bu süre zarfında Mises ekonomi dersleri vermeye başladı ve 1909 yılının başlarında Avusturya Ticaret ve Sanayi Odası'na katılarak 1934 yılında Avusturya'dan ayrılana kadar Avusturya hükûmetine ekonomi danışmanı olarak hizmet verdi. I. Dünya Savaşı sırasında Mises, Avusturya-Macaristan topçu birliğinde cephe subayı ve Savaş Bakanlığı'nda ekonomi danışmanı olarak görev yaptı.
Mises, Avusturya Ticaret Odası'nın baş ekonomistiydi ve Avusturya şansölyesi Engelbert Dollfuß'un ekonomi danışmanıydı. Daha sonra Mises, Hristiyan demokrat politikacı ve Avusturya tahtının (Büyük Savaş'ın ardından 1918'de yasal olarak lağvedilmişti) sahibi Otto von Habsburg'un ekonomi danışmanlığını yaptı. Mises, 1934 yılında Avusturya'dan ayrılarak İsviçre'nin Cenevre kentine gitti ve 1940 yılına kadar burada Uluslararası Çalışmalar Lisansüstü Enstitüsü'nde profesörlük yaptı. İsviçre'deyken Mises, eski bir aktris ve Ferdinand Serény'nin dul eşi olan Margit Herzfeld Serény ile evlendi.
Amerika Birleşik Devletleri'nde çalışma
![]() |
1940 yılında Mises ve eşi, Nazi Almanyası'nın Avrupa'daki ilerleyişinden kaçarak Avusturya'dan Amerika Birleşik Devletleri'nin New York şehrine göç etti.Rockefeller Vakfı'nın bursuyla Amerika Birleşik Devletleri'ne gelmişti. Amerika Birleşik Devletleri'ne kaçan diğer birçok klasik liberal akademisyen gibi, Amerikan üniversitelerinde bir pozisyon elde etmek için William Volker Fonu'ndan destek aldı. Mises, New York Üniversitesinde misafir profesör oldu ve 1945'ten 1969'da emekli olana kadar bu görevi sürdürdü, ancak üniversite tarafından maaşa bağlanmadı. New York Üniversitesi Mütevelli Heyeti üyesi olan işadamı ve liberteryen yorumcu Lawrence Fertig, Mises'i ve çalışmalarını finanse etmiştir.
Bu dönemin bir kısmında Mises, New York Üniversitesi öğretim üyesi ve Avusturya sürgünü Richard von Coudenhove-Kalergi tarafından yönetilen Pan-Europa hareketi için para birimi meselelerini inceledi. Mises, 1947 yılında Mont Pelerin Cemiyeti'nin kurucu üyelerinden biri oldu. Mises, 1962 yılında Washington'daki Avusturya Büyükelçiliği'nde politik ekonomi dalında Avusturya Bilim ve Sanat Nişanı'nı almıştır.
Mises, 87 yaşında öğretmenlikten emekli oldu ve 92 yaşında New York'ta öldü. Hartsdale, New York'taki Ferncliff Mezarlığı'nda gömülüdür. Grove Şehir Koleji, 20.000 sayfalık Mises belgeleri ve yayınlanmamış eser arşivine ev sahipliği yapmaktadır. Mises'in kişisel kütüphanesi, vasiyeti üzerine Hillsdale Kolejine verilmiştir.
Bir zamanlar Mises, yazar Ayn Rand'ın çalışmalarını övmüş ve Rand da genellikle Mises'in çalışmalarına olumlu bakmıştır ancak ikilinin, örneğin kapitalizmin ahlaki temeli konusunda güçlü anlaşmazlıkları olan değişken bir ilişkisi olmuştur.
Ekonomi alanındaki katkıları ve etkisi
Mises, klasik liberalizm adına kapsamlı yazılar yazdı ve dersler verdi. Mises, büyük eseri İnsan Eylemi'nde praksiyolojiyi sosyal bilimlerin genel kavramsal temeli olarak benimsemiş ve iktisada metodolojik yaklaşımını ortaya koymuştur.
Mises ekonomik müdahalesizlikten yanaydı ve bir anti-emperyalistti.I. Dünya Savaşı'nı insanlık tarihinde bir dönüm noktası olarak nitelendirdi ve şöyle yazdı: "Savaş her zamankinden daha korkutucu ve yıkıcı hâle geldi çünkü artık serbest ekonominin yarattığı son derece gelişmiş tekniğin tüm araçlarıyla yürütülüyor. Burjuva uygarlığı zenginlik yaratmak için demiryolları ve elektrik santralleri inşa etmiş, patlayıcılar ve uçaklar icat etmiştir. Emperyalizm, barış araçlarını yıkımın hizmetine sunmuştur. Modern araçlarla insanlığı tek bir darbede yok etmek çok kolay olurdu."
Mises, 1920'de yazdığı bir makalede Ekonomik Hesaplama Problemi'ni planlı ekonomilere ve fiyat mekanizmasının reddine dayanan sosyalizmlerin bir eleştirisi olarak ortaya koymuştur. "Sosyalist Toplumda Ekonomik Hesaplama" başlıklı ilk makalesinde Mises, kapitalizmde fiyat sisteminin doğasını tanımlamakta ve bireysel öznel değerlerin toplumda kaynakların rasyonel tahsisi için gerekli nesnel bilgiye nasıl dönüştürüldüğünü anlatmaktadır. Mises, sosyalist ekonomilerdeki fiyatlandırma sistemlerinin zorunlu olarak eksik olduğunu, çünkü bir kamu kuruluşunun tüm üretim araçlarına sahip olması durumunda, sermaye malları için rasyonel fiyatlar elde edilemeyeceğini, çünkü bunların nihai malların aksine "değişim nesnesi" değil, yalnızca malların iç transferi olduğunu savunmuştur. Bu nedenle, fiyatlandırılmamışlardır ve dolayısıyla sistem zorunlu olarak irrasyonel olacaktır çünkü merkezi planlamacılar mevcut kaynakları nasıl verimli bir şekilde tahsis edeceklerini bilemeyeceklerdir. "Sosyalist bir toplumda rasyonel ekonomik faaliyetin mümkün olmadığını" yazmıştır. Mises, sosyalizm eleştirisini 1922 tarihli “Socialism” (Sosyalizm) adlı kitabında daha da geliştirmiştir: “Ekonomik ve Sosyolojik Bir Analiz” adlı kitabında, piyasa fiyat sisteminin praksiyolojinin bir ifadesi olduğunu ve herhangi bir bürokrasi biçimi tarafından taklit edilemeyeceğini savunmuştur.
Mises, 1956 tarihli “Anti-Kapitalist Zihniyet” adlı kitabında Amerikan sosyalizmini incelemiş ve serbest piyasaya yönelik entelektüel muhalefeti ele almıştır. Mises, bu entelektüellerin, büyük işletmelerin gelişmesi için gerekli olduğunu savunduğu kitlesel taleple başa çıkma gerekliliğine karşı çok küskün olduklarını ileri sürdü.
Mises'in Avrupa'daki dostları ve öğrencileri arasında Wilhelm Röpke ve Alfred Müller-Armack (Almanya Başbakanı Ludwig Erhard'ın danışmanları), Jacques Rueff (Charles de Gaulle'ün para danışmanı), Gottfried Haberler (daha sonra Harvard'da profesör), Lionel, Lord Robbins (Londra Ekonomi Okulundan), İtalya Cumhurbaşkanı Luigi Einaudi ve 2007 Nobel Ekonomi Bilimleri Anma Ödülü sahibi Leonid Hurwicz yer almaktadır.
Ekonomist ve siyaset teorisyeni Friedrich Hayek, Mises'i ilk kez Avusturya'nın Birinci Dünya Savaşı sonrası borçlarıyla ilgilenen bir devlet dairesinde onun yardımcısı olarak çalışırken tanıdı. 1956'da bir partide Mises'e kadeh kaldırırken Hayek şöyle demişti: "Onu tanıdığım en iyi eğitimli ve bilgili adamlardan biri olarak tanıdım". Mises'in Viyana'daki seminerleri, oradaki yerleşik iktisatçılar arasında canlı tartışmaları teşvik etti. Toplantılar, Viyana'dan geçmekte olan diğer önemli ekonomistler tarafından da ziyaret edildi.
New York Üniversitesindeki seminerinde ve evindeki gayri resmî toplantılarda Mises, Avrupa'daki ününü duymuş olan üniversite ve lise öğrencilerinin ilgisini çekti. Notlardan özenle hazırlanmış dersler verirken dinlediler. New York'ta yirmi yıl boyunca verdiği gayri resmî seminere katılanlar arasında Israel Kirzner, Hans Sennholz, Ralph Raico, Leonard Liggio, George Reisman ve Murray Rothbard bulunmaktadır. Mises'in çalışmaları Benjamin Anderson, Leonard Read, Henry Hazlitt, Max Eastman, hukukçu Sylvester J. Petro ve romancı Ayn Rand gibi diğer Amerikalıları da etkilemiştir.
Mises Enstitüsü'nün Kuruluşu
Ludwig Von Mises'in ekonomik çalışmalarının bir sonucu olarak Mises Enstitüsü, 1982 yılında Lew Rockwell, Burton Blumert ve Murray Rothbard tarafından Cato Enstitüsü ile Cato Enstitüsü'nün kurucularından biri olan Rothbard arasındaki ayrılığın ardından kurulmuştur. Kuruluşu, Ron Paul tarafından finanse edilmiştir.
Mises Enstitüsü, Ludwig Von Mises, Murray Rothbard, Hans-Hermann Hoppe ve diğer önde gelen ekonomistler tarafından yazılmış binlerce ücretsiz kitabı e-kitap ve sesli kitap formatında sunmaktadır. Ayrıca, Mises Enstitüsü bir yüksek lisans programı da sunmaktadır.
Resepsiyon
Mises'in argümanları hakkındaki tartışmalar
İktisat tarihçisi Bruce Caldwell, 20. yüzyılın ortalarında pozitivizm ve Keynesçiliğin yükselişiyle birlikte Mises'in birçok kişi tarafından "arketipik 'bilimsel olmayan' iktisatçı" olarak görülmeye başlandığını yazmıştır.The Economist dergisi, 1957 yılında “The Anti-Capitalistic Mentality”(Anti-Kapitalist Zihniyet) adlı kitabı hakkında yaptığı bir değerlendirmede Mises hakkında şunları söylemiştir: "Profesör von Mises'in muhteşem bir analitik zekâsı ve özgürlük için takdire şayan bir tutkusu var; ancak insan doğasının bir öğrencisi olarak sıfırdan daha kötü ve bir tartışmacı olarak Hyde Park standardında". Muhafazakâr yorumcu Whittaker Chambers, National Review'da bu kitap hakkında benzer şekilde olumsuz bir eleştiri yayınladı ve Mises'in anti-kapitalist duyguların "kıskançlıktan" kaynaklandığı yönündeki tezinin "hiçbir şey bilmeyen muhafazakârlığın" en "hiçbir şey bilmeyen" örneğini oluşturduğunu belirtti.
Akademisyen Scott Scheall, iktisatçı Terence Hutchison'ı, Hutchison'ın 1938 tarihli The Significance and Basic Postulates of Economic Theory kitabından başlayarak ve 1981 tarihli The Politics and Philosophy of Economics kitabı gibi daha sonraki yayınlarında "Mises'in apriorizminin en ısrarlı eleştirmeni" olarak adlandırmıştır:Marksistler, Keynesyenler ve Avusturyalılar. Scheall, Friedrich Hayek'in de hayatının ilerleyen dönemlerinde (Mises öldükten sonra) Mises'in apriorizmine ilişkin çekincelerini dile getirdiğini belirtmiştir. 1978'de yapılan bir röportajda Hayek, "[Mises'in] argümanlarındaki ... neredeyse on sekizinci yüzyıl rasyonalizmini asla kabul edemeyeceğini" söylemiştir.
Hayek 1978 yılında verdiği bir röportajda Mises'in Sosyalizm kitabı hakkında şunları söylemiştir:
İlk başta hepimiz onun korkunç derecede abartılı ve hatta saldırgan bir üslup kullandığını düşündük. Gördüğünüz gibi, hepimizin en derin duygularını incitti, ancak yavaş yavaş bizi kazandı, ancak uzun bir süre boyunca - sonuçlarında genellikle haklı olduğunu öğrendim, ancak argümanından tamamen memnun değildim.
Ekonomist Milton Friedman, Mises'in düşüncelerinde esnek olmadığını düşünmüş, ancak Mises'in zorlu yaşamının ve akademi tarafından kabul görmemesinin muhtemel suçlular olduğunu eklemiştir:
Gelir dağılımını ve artan oranlı gelir vergilerinin olup olmaması gerektiğini tartışıyorduk. Oradaki bazı insanlar bunun için bir gerekçe olabileceği görüşünü dile getiriyorlardı. Aynı derecede anlamlı olan bir başka olay: Fritz Machlup, Mises'in öğrencisi ve en sadık müritlerinden biriydi. Mont Pelerin toplantılarından birinde Machlup, sanırım altın standardı fikrini sorguladığı bir konuşma yaptı; dalgalı döviz kurları lehine çıktı. Mises o kadar kızmıştı ki Machlup ile üç yıl boyunca konuşmadı. Bazı insanların gelip onları tekrar bir araya getirmesi gerekiyordu. Bunu anlamak zor, Mises gibi insanların hayatları boyunca nasıl zulüm gördüklerini göz önünde bulundurarak bunu biraz anlayabilirsiniz.
Mises'in öğrencisi olan iktisatçı Murray Rothbard, onun uzlaşmaz olduğunu kabul etmekle birlikte, yıpratıcı olduğu yönündeki haberlere karşı çıkmaktadır. Kendi ifadesiyle, Mises "inanılmaz derecede tatlı, sürekli olarak öğrencilere yapacakları araştırma projeleri bulan, hiç şaşmayan bir nezakete sahip ve zamanının ekonomi kurumunun ellerinde uğradığı ayrımcılık konusunda asla acı çekmeyen" biriydi.
Mises öldükten sonra dul eşi Margit, Benjamin Anderson hakkında yazdığı bir pasajdan alıntı yaptı. Bunun Mises'in kendi kişiliğini en iyi şekilde tanımladığını söyledi:
En önemli özellikleri değişmez dürüstlüğü ve tereddütsüz samimiyetiydi. Asla pes etmedi. Doğru olduğunu düşündüğü şeyleri her zaman özgürce ifade etmiştir. Popüler ama sorumsuz politikalara yönelik eleştirilerini bastırmaya ya da sadece yumuşatmaya hazır olsaydı, kendisine en etkili mevki ve makamlar teklif edilirdi. Ama asla taviz vermedi.
Faşizm hakkında yorumlar
Marksistler, Herbert Marcuse ve Perry Anderson ile Alman yazar Claus-Dieter Krohn, Mises'i 1927 tarihli Liberalizm adlı kitabında İtalyan faşizmini, özellikle de solcu unsurları bastırmasını onaylayarak yazmakla suçladılar. 2009 yılında ekonomist J. Bradford DeLong ve sosyolog Richard Seymour bu suçlamayı tekrarlamıştır.
Mises, 1927 tarihli Liberalizm kitabında şöyle yazmıştır:
Faşizmin ve diktatörlük kurmayı amaçlayan benzer hareketlerin iyi niyetli oldukları ve müdahalelerinin şimdilik Avrupa medeniyetini kurtardığı inkar edilemez. Faşizmin bu şekilde kendisi için kazandığı erdem tarihte ebediyen yaşayacaktır. Ancak politikası şu an için kurtuluş getirmiş olsa da, sürekli başarı vaat edecek türden değildir. Faşizm acil bir geçici durumdu. Bunu daha fazlası olarak görmek ölümcül bir hata olur.
Mises biyografi yazarı Jörg Guido Hülsmann, Mises'in faşizmi desteklediğini öne süren eleştirmenlerin "saçma" olduğunu söylüyor ve alıntının tamamının faşizmi tehlikeli olarak tanımladığını belirtiyor. Mises'in, Rusya'da Bolşeviklerin ve Almanya'da yükselen komünistlerin örneklediği gibi, yükselmekte olan komünizme ve sosyalizme karşı "acil bir geçici durumdan" daha fazlası olduğunu düşünmenin "ölümcül bir hata" olduğunu söylediğini belirtiyor. Hülsmann Mises'te yazıyor: Liberalizmin Son Şövalyesi'nde Mises'in Anavatan Cephesi partisinin kart sahibi bir üyesi olduğunu ve bunun "muhtemelen kamu ve yarı kamu kuruluşlarının tüm çalışanları için zorunlu" olduğunu yazmaktadır.
Mises, 1927 tarihli Liberalizm kitabında faşizm hakkında da yazmıştır:
Kaba kuvvetle bastırma her zaman aklın daha iyi silahlarını kullanmadaki yetersizliğin itirafıdır - daha iyi çünkü sadece onlar nihai başarı vaadinde bulunur. Faşizmin muzdarip olduğu ve nihayetinde çöküşüne neden olacak temel hata budur. Faşizmin bazı ülkelerde kazandığı zafer, mülkiyet sorunu üzerine verilen uzun mücadeleler dizisinin yalnızca bir bölümüdür. Bir sonraki bölüm Komünizmin zaferi olacak. Ancak mücadelenin nihai sonucunu silahlar değil, fikirler belirleyecektir. İnsanları savaşan gruplar halinde gruplandıran, silahları onların eline veren ve silahların kime karşı ve kimin için kullanılacağını belirleyen fikirlerdir. Son tahlilde teraziyi çeviren silahlar değil, yalnızca onlardır. Faşizmin iç politikası için çok fazla. Uluslararası ilişkilerde güç kullanma ilkesine dayanan dış politikasının, tüm modern uygarlığı yok etmesi gereken sonu gelmez bir dizi savaşa yol açmaktan geri kalmayacağı daha fazla tartışmayı gerektirmez. Mevcut ekonomik kalkınma düzeyimizi korumak ve daha da yükseltmek için uluslar arasında barış sağlanmalıdır. Ancak yönetildikleri ideolojinin temel ilkesi, kendi ulusunun uluslar topluluğundaki yerini sadece güç kullanarak koruyabileceği inancı ise, barış içinde bir arada yaşayamazlar.
Nazizmle ilgili olarak Mises, 1944 tarihli “Omnipotent Government” (Her Şeye Gücü Yeten Hükûmet) adlı kitabında Müttefiklere "Nazizmi ezmeleri" ve "Nazi iktidarı tamamen kırılana kadar umutsuzca mücadele etmeleri" çağrısında bulunmuştur.
Eserleri
- The Theory of Money and Credit (Para ve Kredi Teorisi) (1912)
Bu kitabında Mises, İngiliz klasik ekonomisinde David Ricardo ile başlamış olan mikro-makro çatallaşmasını kapatmış, ekonominin bireysel insan davranışıyla adım adım analizine dayanan bir bilim olduğunu vurgulamıştır. Para bireysel davranışın ve piyasa ekonomisinin analiziyle bütünleştirilmiştir. Ayrıca mevcut bankacılık uygulamaları analizini dönüştürmüş, Ricardocu Para Okulu geleneğine dönerek, enflasyonist kısmi rezerv kredi sisteminin ilga edilmesinin doğru olduğunu göstermiştir.
- Socialism: An Economic and Sociological Analysis (Sosyalizm; Ekonomik ve Sosyolojik Bir Analiz) (1922)
Bu Kitap, Sosyalizm ve türevlerinin derinlemesine analizi ve oluşan manzaranın çarpıcı bir kritiğidir. Mises bu eseriyle neden tamamen sosyalist kontrolün olduğu bir toplumda ekonomik hesaplamanın mümkün olmayacağını ve bunun sosyalistler tarafından bile kabul görmüş bir problem olduğuna işaret etmektedir. Kitap, Liberte Yayınları tarafından Türkçeye çevrilmiştir.
- Liberalism or The Free and Prosperous Commonwealth (Liberalizm veya Özgür ve Müreffeh Ulus) (1927)
Bu kitap, klasik liberalizmde devletin görevinin etkili bir şekilde yapılmış ifadesidir. Mises; bu kitapla devletin görevini tarif etmiş ve nelerin barışı, özgürlüğü ve refahı teşvik edip etmeyeceğini açıklamıştır.
- A Critique of Interventionism (Müdahaleciliğin Eleştirisi) (1929)
Bu eser, 1920'ler Avrupa'sında yaşanmış olan ekonomik tartışmalar üzerine yazılmış olan makalelerin bir derlemesidir. Bu derlemede Mises; o günün Avrupa'sında fiyat kontrollerini ve bankaların kamulaştırılmasını içeren programları ve Marksizm'i ısrarla eleştirmiştir.
- Bureaucracy (Bürokrasi) (1944)
Bu çalışma, bürokratik idare ile kar ve zarar üzerine kurulu yönetim arasındaki farkların yalın bir dille ifade edildiği tarafsız bir çalışmadır. Bürokrasi devlet yönetiminde makul seviyede etkin olabilir ancak kar-zarar üzerine kurulu idareyle önemli ayrımları bulunmaktadır. Bürokrasi devlet içindir, iş dünyasında ise kar-zarar üzerine kurulu yönetim geçerli olmak zorundadır. Birçok yazar büyük şirketleri devlet şeklinde bürokratik bir yapı olarak görmüştür ancak bu köklü bir yanılgıdır. İş dünyası büyüklük ile değil kar ve zarar ile ilgilenmektedir. Bir şirket her birinin kendi bilânçosunu tuttuğu çok sayıda kısımlara bölünebilir. Bazen bu bölünmüş kısımlarda kayıtların çift girişle tutulması zaruridir. Diğer yandan, devlet, iş dünyasındaki gibi müşterilerine karşı sorumlu değildir, ancak toplum baskısı vasıtasıyla yönlendirilebilir, demokrasi gibi. Demokrasi; çoğunluğun kontrolü olmasına rağmen yine de en cazip yönetim şeklidir. Kitap, Liberte Yayınları tarafından Türkçeye çevrilmiştir.

- Human Action: A Treatise on Economics (İnsan Faaliyetleri: Ekonomi Üzerine Bir Bilimsel İnceleme) (1949)
Bu eser, ekonomi ve sosyal bilimler üzerine kapsamlı akademik bir çalışmadır. Mises'in; bireyin tercihlerinin neden-sonuç ilişkisi içerisinde amaçlı olduğunu ortaya koyduğu ve metodolojik çalışma esaslarını belirttiği temel kitabıdır.
- The Anti-Capitalistic Mentality (Anti-Kapitalist Zihniyet) (1956)
Kitap, Mises'in kapitalizmin neden yanlış anlaşıldığını ve korkularak reddedildiğini ortaya koyduğu teorisini içerir. Amaçlarına ulaşamamış kıskanç girişimcilerin başarısızlıklarını kapitalizme yüklediklerini ileri sürdü. Ekonomik teori, Mises'in muhakeme ve değerler yargısı üzerine kurularak ifade edilmiştir. Kitap, Liberte Yayınları tarafından Türkçeye çevrilmiştir.
- The Historical Setting of the Austrian School of Economics (Avusturya İktisat Okulunun Tarihsel Süreci) (1962)
Bu eser, Mises'in Avusturya ekonomi teorisinin gelişimini gözden geçirdiği eseridir. Kitap, Avusturya İktisat Okulunun öncülerinin özellikle Menger ve Böhm-Bawerk'in kısa biyografilerini içerir. Mises, subjektif ekonominin tümdengelimcilikle nasıl yükselişe geçtiğini ve Avusturya İktisat Okulu'nun önemini anlatmıştır.
Kaynakça
- ^ a b c d "Ludwig von Mises". Encyclopædia Britannica (İngilizce). 7 Haziran 2023. 20 Şubat 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Haziran 2023.
- ^ "Profiles: Ludwig von Mises". Mises Institutes. 28 Temmuz 2014. 10 Kasım 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Ağustos 2023.
- ^ Hayek, Friedrich A. (2012). "The Transmission of the Ideals of Economic Freedom". Econ Journal Watch. 9 (2): 163-169. 3 Haziran 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Ağustos 2023.
- ^ Mises, Ludwig von (2013). Notes and Recollections (PDF). . s. 69. ISBN .
- ^ Beller, Steven (1989). Vienna and the Jews, 1867–1938: A Cultural History. Cambridge University Press.
- ^ a b c d Hülsmann, Jörg Guido (2007). Mises: The Last Knight of Liberalism. Ludwig von Mises Institute. ISBN .
- ^ , "The Cultural Background of Ludwig von Mises" 6 Mart 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., The Ludwig von Mises Institute, p. 1
- ^ "Richard von Mises". Encyclopædia Britannica. 3 Ekim 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Ağustos 2013.
- ^ Von Mises, Ludwig; Goddard, Arthur (1979). Liberalism: A Socio-Economic Exposition (2 bas.). Sheed Andrews and McMeel. ISBN .
- ^ a b "Biography of Ludwig von Mises (1881–1973) ('Chronology')". Mises.org. 12 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Temmuz 2013.
- ^ Mises, Ludwig von, The Historical Setting of the Austrian School of Economics, Arlington House, 1969, reprinted by the , 1984, p. 10, Rothbard, Murray, The Essential Ludwig von Mises, 2nd printing, Ludwig von Mises Institute, 1983, p. 30.
- ^ Rothbard, Murray, The Essential Ludwig von Mises, Ludwig von Mises Institute, 1988, p. 25.
- ^ Mises in Wartime 2 Ekim 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Mises Institute
- ^ "The Free Market: Meaning of the Mises Papers, The". Mises.org. 27 Ocak 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Kasım 2009.
- ^ a b Mises, Margit von, My Years with Ludwig von Mises 9 Ekim 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., , 1976; 2nd enlarged ed., Cedar Falls, IA: Center for Futures Education, 1984. . OCLC 11668538
- ^ Kitch, Edmund W. (April 1983). "The Fire of Truth: A Remembrance of Law and Economics at Chicago, 1932–1970". Journal of Law and Economics. 26 (1): 163-234. doi:10.1086/467030.
- ^ Moss, Laurence S. "Introduction". The Economics of Ludwig von Mises: Toward a Critical Reappraisal. Sheed and Ward, 1976.
- ^ . "Mises on Money". . 21 January 2002 [1] 20 Şubat 2016 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi
- ^ Coudenhove-Kalergi, Richard Nikolaus, Graf von (1953). An idea conquers the world. Londra: Hutchinson. s. 247.
- ^ Kurien Society of Science and Art website 30 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Listing of recipients of the ; Google Translated page 24 Şubat 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., accessed June 5, 2013.
- ^ Rothbard, Murray, Ludwig von Mises: Scholar, Creator, Hero, the Ludwig von Mises Institute, 1988, p. 61.
- ^ Austrian Student Scholars Conference Announcement 2 Ağustos 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., website, 2013, accessed June 8, 2013.
- ^ "About – Collections – Mossey Library". lib.hillsdale.edu. 20 Ekim 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Temmuz 2016.
- ^ http://www.iea.org.uk/sites/default/files/publications/files/upldbook514pdf.pdf 3 Eylül 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Jennifer Burns (2009). Goddess of the Market: Ayn Rand and the American Right. Oxford University Press. ss. 106, 141. ISBN .
- ^ For example, Murray Rothbard, a leading Austrian school economist, has written that, by the 1920s, "Mises was clearly the outstanding bearer of the great Austrian tradition." Ludwig von Mises: Scholar, Creator, Hero, the Ludwig von Mises Institute, 1988, p. 25.
- ^ "Why Intervention Persists". 16 Mart 2005. 29 Eylül 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Ağustos 2023.
- ^ "The Anti-Imperialism of Mises". 24 Haziran 2013. 23 Mart 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Ağustos 2023.
- ^ "Ludwig von Mises on World War I | Ludwig von Mises". 6 Nisan 2017. 2 Şubat 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Ağustos 2023.
- ^ a b c d Von Mises, Ludwig (1990). (PDF). . 16 Aralık 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2008.
- ^ Rothbard, Murray, Ludwig von Mises: Scholar, Creator, Hero, the Ludwig von Mises Institute, 1988, p. 67.
- ^ Vaughn, Karen I (1998). Austrian Economics in America. Cambridge University Press. ISBN . pp. 66–67.
- ^ Reisman, George, Capitalism: a Treatise on Economics, "Introduction," Jameson Books, 1996; and Mises, Margit von, My Years with Ludwig von Mises, 2nd enlarged edit., Center for Future Education, 1984, pp. 136–137.
- ^ On Mises's influence, see Rothbard, Murray, The Essential Ludwig von Mises, 2nd printing, the Ludwig von Mises Institute, 1983; on Eastman's conversion "from Marx to Mises," see Diggins, John P., Up From Communism Harper & Row, 1975, pp. 201–233; on Mises's students and seminar attendees, see Mises, Margit von, My Years with Ludwig von Mises, Arlington House, 1976, 2nd enlarged edit., Center for Future Education, 1984.
- ^ "Books & Library". 5 Eylül 2019. 16 Şubat 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Ocak 2022.
- ^ Caldwell, Bruce (2004). Hayek's Challenge. The University of Chicago Press. ss. 125-126. ISBN .
- ^ "Liberalism in Caricature", The Economist
- ^ Quoted in , Whittaker Chambers: A Biography, (Random House, New York, 1997), p. 500. .
- ^ a b c Scheall, Scott (July 2017). "What is extreme about Mises's extreme apriorism?". . 24 (3): 226-249. doi:10.1080/1350178X.2017.1356439.
- ^ UCLA Oral History (Interview with Friedrich Hayek), /Internet Archive, 1978. Retrieved on 4 April 2009 (Blog.Mises.org 27 Haziran 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .), source with quotes
- ^ "Best of Both Worlds (Interview with Milton Friedman)". Reason. June 1995. 11 Ekim 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Ağustos 2023.
- ^ Murray Rothbard, YouTube'da "The Future of Austrian Economics", 1990 talk at Mises University at Stanford, at MisesMedia Youtube channel.
- ^ Kirzner, Israel M. (2001). Ludwig von Mises: The Man and his Economics. Wilmington, DE: ISI Books. s. 31. ISBN . OCLC 47734733.
- ^ Ralph Raico, "Mises on Fascism, Democracy, and Other Questions, Journal of Libertarian Studies (1996) 12:1 pp. 1–27
- ^ Richard Seymour, [The Meaning of Cameron], (Zero Books, John Hunt, London, 2010), p. 32,
- ^ a b Ludwig von Mises, "Liberalism" 31 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Chapter 10, The Argument of Fascism, 1927.
- ^ Mises: The Last Knight of Liberalism (2007) p. 677
- ^ von Mises, Ludwig (1944). Omnipotent Government: The Rise of the Total State and Total War (PDF) (İngilizce). United States: . s. 264 (282 for the pdf). ISBN . 12 Nisan 2022 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 25 Ağustos 2023.
Dış bağlantılar
Vikisöz'de Ludwig von Mises ile ilgili sözleri bulabilirsiniz. |
- Mises Enstitüsü 24 Ağustos 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Mises Enstitüsü Türkiye 2 Haziran 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ludwig Heinrich Edler von Mises 29 Eylul 1881 10 Ekim 1973 Avusturyali AmerikaliAvusturya Okulu ekonomisti tarihci ve sosyolog Mises klasik liberalizmin toplumsal katkilari ve tuketicilerin gucu uzerine kapsamli yazilar yazdi ve dersler verdi En cok komunizm ve kapitalizmi karsilastiran praksiyoloji calismalariyla taninir Ludwig von MisesDogumuLudwig Heinrich Edler von Mises 29 Eylul 1881 1881 09 29 Lemberg Galicya ve Lodomerya Kralligi Avusturya Macaristan ImparatorluguOlumu10 Ekim 1973 92 yasinda New York ABDEvlilikMargit von MisesAlma materViyana UniversitesiCagi20 yuzyil felsefesi Avusturya Okulu BolgesiBati felsefesiOkuluAvusturya OkuluKurumuViyana Universitesi 1919 1934 Uluslararasi ve Kalkinma Calismalari Lisansustu Enstitusu 1934 1940 New York Universitesi 1945 1969 Doktora danismaniEugen von Boehm BawerkIlgi alanlariIktisat politik iktisat bilim felsefesi epistemoloji metodoloji rasyonalizm mantik klasik liberalizm sag liberteryenizmOnemli fikirleriAvusturya is dongusu teorisi Katallaktik Ekonomik hesaplama problemi Metodolojik ikilik Praksiyoloji Miktar teorisiEtkilendikleri Aristo Kant Menger Brentano Say Bastiat TurgotEtkiledikleri Hayek Rothbard Kirzner Hoppe Schumpeter Friedman Buchanan Robbins Allais Lange Hicks Lachmann Rand Hazlitt Reisman Paul Smith Imzasi Mises 1940 yilinda Avusturya dan Amerika Birlesik Devletleri ne goc etmistir 20 yuzyilin ortalarindan bu yana liberteryen hareketler Mises in yazilarindan guclu bir sekilde etkilenmistir Mises in ogrencisi Friedrich Hayek Mises i savas sonrasi donemde klasik liberalizmin yeniden canlanmasindaki en onemli figurlerden biri olarak gormustur Hayek in The Transmission of the Ideals of Freedom Ozgurluk Ideallerinin Aktarimi adli calismasi Mises in 20 yuzyil liberteryen hareketindeki etkisine buyuk bir ovgu niteligindedir Mises in Ozel Semineri onde gelen bir iktisatci grubuydu Aralarinda Friedrich Hayek ve Oskar Morgenstern in bulundugu bircok ogrencisi Avusturya dan Amerika Birlesik Devletleri ve Ingiltere ye goc etmistir Mises in Avusturya da yaklasik yetmise yakin ogrencisi oldugu belirtilmektedir BiyografiIlk yillari Ludwig von Mises in buyuk buyukbabasi Mayer Rachmiel Mises in 1881 yilinda Avusturya Krali I Franz Joseph tarafindan verilen armasi Ludwig von Mises Avusturya Macaristan in Galicya bolgesindeki Lemberg sehrinde Yahudi bir ailenin cocugu olarak dunyaya geldi Babasi Arthur Edler von Mises in ailesi 19 yuzyilda Avusturya da soylular sinifina yukselmis Edler topraksiz soylu bir aileye isaret eder ve demiryollarinin finansmani ve insasiyla ugrasmislardi Annesi Adele kizlik soyadi Landau Avusturya Parlamentosu nda Liberal Parti milletvekili olan Joachim Landau nun yegeniydi Arthur von Mises Czernowitz demiryolu sirketinde insaat muhendisi olarak Lemberg de gorev yapiyordu Mises 12 yasina geldiginde akici bir sekilde Almanca Rusca Lehce ve Fransizca konusuyor Latince okuyor ve Ukraynaca anlayabiliyordu Mises in bir matematikci Viyana Cevresi uyesi ve olasilik teorisyeni olan Richard von Mises adinda kucuk bir erkek kardesi vardi Ludwig ve Richard henuz cocukken aileleri Viyana ya geri tasindi Mises 1900 yilinda Viyana Universitesine devam etti ve Carl Menger in calismalarindan etkilendi Mises in babasi 1903 yilinda oldu Uc yil sonra Mises 1906 yilinda hukuk fakultesinden doktorasini aldi Mises 1913 ten 1938 e kadar universitede profesorluk yapmis ve bu sure zarfinda Friedrich Hayek e danismanlik yapmistir Avrupa da Yasam Mises 1904 1914 yillari arasinda Avusturyali iktisatci Eugen von Boehm Bawerk tarafindan verilen derslere katildi Subat 1906 da mezun oldu Juris Doctor ve Avusturya nin mali idaresinde devlet memuru olarak kariyerine basladi Birkac ay sonra Viyana da bir hukuk burosunda stajyerlik yapmak uzere ayrildi Bu sure zarfinda Mises ekonomi dersleri vermeye basladi ve 1909 yilinin baslarinda Avusturya Ticaret ve Sanayi Odasi na katilarak 1934 yilinda Avusturya dan ayrilana kadar Avusturya hukumetine ekonomi danismani olarak hizmet verdi I Dunya Savasi sirasinda Mises Avusturya Macaristan topcu birliginde cephe subayi ve Savas Bakanligi nda ekonomi danismani olarak gorev yapti Mises Avusturya Ticaret Odasi nin bas ekonomistiydi ve Avusturya sansolyesi Engelbert Dollfuss un ekonomi danismaniydi Daha sonra Mises Hristiyan demokrat politikaci ve Avusturya tahtinin Buyuk Savas in ardindan 1918 de yasal olarak lagvedilmisti sahibi Otto von Habsburg un ekonomi danismanligini yapti Mises 1934 yilinda Avusturya dan ayrilarak Isvicre nin Cenevre kentine gitti ve 1940 yilina kadar burada Uluslararasi Calismalar Lisansustu Enstitusu nde profesorluk yapti Isvicre deyken Mises eski bir aktris ve Ferdinand Sereny nin dul esi olan Margit Herzfeld Sereny ile evlendi Amerika Birlesik Devletleri nde calisma Harici videoBettina Greaves on Ludwig von Mises s Life 1994 1940 yilinda Mises ve esi Nazi Almanyasi nin Avrupa daki ilerleyisinden kacarak Avusturya dan Amerika Birlesik Devletleri nin New York sehrine goc etti Rockefeller Vakfi nin bursuyla Amerika Birlesik Devletleri ne gelmisti Amerika Birlesik Devletleri ne kacan diger bircok klasik liberal akademisyen gibi Amerikan universitelerinde bir pozisyon elde etmek icin William Volker Fonu ndan destek aldi Mises New York Universitesinde misafir profesor oldu ve 1945 ten 1969 da emekli olana kadar bu gorevi surdurdu ancak universite tarafindan maasa baglanmadi New York Universitesi Mutevelli Heyeti uyesi olan isadami ve liberteryen yorumcu Lawrence Fertig Mises i ve calismalarini finanse etmistir Bu donemin bir kisminda Mises New York Universitesi ogretim uyesi ve Avusturya surgunu Richard von Coudenhove Kalergi tarafindan yonetilen Pan Europa hareketi icin para birimi meselelerini inceledi Mises 1947 yilinda Mont Pelerin Cemiyeti nin kurucu uyelerinden biri oldu Mises 1962 yilinda Washington daki Avusturya Buyukelciligi nde politik ekonomi dalinda Avusturya Bilim ve Sanat Nisani ni almistir Mises 87 yasinda ogretmenlikten emekli oldu ve 92 yasinda New York ta oldu Hartsdale New York taki Ferncliff Mezarligi nda gomuludur Grove Sehir Koleji 20 000 sayfalik Mises belgeleri ve yayinlanmamis eser arsivine ev sahipligi yapmaktadir Mises in kisisel kutuphanesi vasiyeti uzerine Hillsdale Kolejine verilmistir Bir zamanlar Mises yazar Ayn Rand in calismalarini ovmus ve Rand da genellikle Mises in calismalarina olumlu bakmistir ancak ikilinin ornegin kapitalizmin ahlaki temeli konusunda guclu anlasmazliklari olan degisken bir iliskisi olmustur Ekonomi alanindaki katkilari ve etkisiMises klasik liberalizm adina kapsamli yazilar yazdi ve dersler verdi Mises buyuk eseri Insan Eylemi nde praksiyolojiyi sosyal bilimlerin genel kavramsal temeli olarak benimsemis ve iktisada metodolojik yaklasimini ortaya koymustur Mises ekonomik mudahalesizlikten yanaydi ve bir anti emperyalistti I Dunya Savasi ni insanlik tarihinde bir donum noktasi olarak nitelendirdi ve soyle yazdi Savas her zamankinden daha korkutucu ve yikici hale geldi cunku artik serbest ekonominin yarattigi son derece gelismis teknigin tum araclariyla yurutuluyor Burjuva uygarligi zenginlik yaratmak icin demiryollari ve elektrik santralleri insa etmis patlayicilar ve ucaklar icat etmistir Emperyalizm baris araclarini yikimin hizmetine sunmustur Modern araclarla insanligi tek bir darbede yok etmek cok kolay olurdu Mises 1920 de yazdigi bir makalede Ekonomik Hesaplama Problemi ni planli ekonomilere ve fiyat mekanizmasinin reddine dayanan sosyalizmlerin bir elestirisi olarak ortaya koymustur Sosyalist Toplumda Ekonomik Hesaplama baslikli ilk makalesinde Mises kapitalizmde fiyat sisteminin dogasini tanimlamakta ve bireysel oznel degerlerin toplumda kaynaklarin rasyonel tahsisi icin gerekli nesnel bilgiye nasil donusturuldugunu anlatmaktadir Mises sosyalist ekonomilerdeki fiyatlandirma sistemlerinin zorunlu olarak eksik oldugunu cunku bir kamu kurulusunun tum uretim araclarina sahip olmasi durumunda sermaye mallari icin rasyonel fiyatlar elde edilemeyecegini cunku bunlarin nihai mallarin aksine degisim nesnesi degil yalnizca mallarin ic transferi oldugunu savunmustur Bu nedenle fiyatlandirilmamislardir ve dolayisiyla sistem zorunlu olarak irrasyonel olacaktir cunku merkezi planlamacilar mevcut kaynaklari nasil verimli bir sekilde tahsis edeceklerini bilemeyeceklerdir Sosyalist bir toplumda rasyonel ekonomik faaliyetin mumkun olmadigini yazmistir Mises sosyalizm elestirisini 1922 tarihli Socialism Sosyalizm adli kitabinda daha da gelistirmistir Ekonomik ve Sosyolojik Bir Analiz adli kitabinda piyasa fiyat sisteminin praksiyolojinin bir ifadesi oldugunu ve herhangi bir burokrasi bicimi tarafindan taklit edilemeyecegini savunmustur Mises 1956 tarihli Anti Kapitalist Zihniyet adli kitabinda Amerikan sosyalizmini incelemis ve serbest piyasaya yonelik entelektuel muhalefeti ele almistir Mises bu entelektuellerin buyuk isletmelerin gelismesi icin gerekli oldugunu savundugu kitlesel taleple basa cikma gerekliligine karsi cok kuskun olduklarini ileri surdu Mises in Avrupa daki dostlari ve ogrencileri arasinda Wilhelm Ropke ve Alfred Muller Armack Almanya Basbakani Ludwig Erhard in danismanlari Jacques Rueff Charles de Gaulle un para danismani Gottfried Haberler daha sonra Harvard da profesor Lionel Lord Robbins Londra Ekonomi Okulundan Italya Cumhurbaskani Luigi Einaudi ve 2007 Nobel Ekonomi Bilimleri Anma Odulu sahibi Leonid Hurwicz yer almaktadir Ekonomist ve siyaset teorisyeni Friedrich Hayek Mises i ilk kez Avusturya nin Birinci Dunya Savasi sonrasi borclariyla ilgilenen bir devlet dairesinde onun yardimcisi olarak calisirken tanidi 1956 da bir partide Mises e kadeh kaldirirken Hayek soyle demisti Onu tanidigim en iyi egitimli ve bilgili adamlardan biri olarak tanidim Mises in Viyana daki seminerleri oradaki yerlesik iktisatcilar arasinda canli tartismalari tesvik etti Toplantilar Viyana dan gecmekte olan diger onemli ekonomistler tarafindan da ziyaret edildi New York Universitesindeki seminerinde ve evindeki gayri resmi toplantilarda Mises Avrupa daki ununu duymus olan universite ve lise ogrencilerinin ilgisini cekti Notlardan ozenle hazirlanmis dersler verirken dinlediler New York ta yirmi yil boyunca verdigi gayri resmi seminere katilanlar arasinda Israel Kirzner Hans Sennholz Ralph Raico Leonard Liggio George Reisman ve Murray Rothbard bulunmaktadir Mises in calismalari Benjamin Anderson Leonard Read Henry Hazlitt Max Eastman hukukcu Sylvester J Petro ve romanci Ayn Rand gibi diger Amerikalilari da etkilemistir Mises Enstitusu nun Kurulusu Ludwig Von Mises in ekonomik calismalarinin bir sonucu olarak Mises Enstitusu 1982 yilinda Lew Rockwell Burton Blumert ve Murray Rothbard tarafindan Cato Enstitusu ile Cato Enstitusu nun kurucularindan biri olan Rothbard arasindaki ayriligin ardindan kurulmustur Kurulusu Ron Paul tarafindan finanse edilmistir Mises Enstitusu Ludwig Von Mises Murray Rothbard Hans Hermann Hoppe ve diger onde gelen ekonomistler tarafindan yazilmis binlerce ucretsiz kitabi e kitap ve sesli kitap formatinda sunmaktadir Ayrica Mises Enstitusu bir yuksek lisans programi da sunmaktadir ResepsiyonMises in argumanlari hakkindaki tartismalar Iktisat tarihcisi Bruce Caldwell 20 yuzyilin ortalarinda pozitivizm ve Keynesciligin yukselisiyle birlikte Mises in bircok kisi tarafindan arketipik bilimsel olmayan iktisatci olarak gorulmeye baslandigini yazmistir The Economist dergisi 1957 yilinda The Anti Capitalistic Mentality Anti Kapitalist Zihniyet adli kitabi hakkinda yaptigi bir degerlendirmede Mises hakkinda sunlari soylemistir Profesor von Mises in muhtesem bir analitik zekasi ve ozgurluk icin takdire sayan bir tutkusu var ancak insan dogasinin bir ogrencisi olarak sifirdan daha kotu ve bir tartismaci olarak Hyde Park standardinda Muhafazakar yorumcu Whittaker Chambers National Review da bu kitap hakkinda benzer sekilde olumsuz bir elestiri yayinladi ve Mises in anti kapitalist duygularin kiskancliktan kaynaklandigi yonundeki tezinin hicbir sey bilmeyen muhafazakarligin en hicbir sey bilmeyen ornegini olusturdugunu belirtti Akademisyen Scott Scheall iktisatci Terence Hutchison i Hutchison in 1938 tarihli The Significance and Basic Postulates of Economic Theory kitabindan baslayarak ve 1981 tarihli The Politics and Philosophy of Economics kitabi gibi daha sonraki yayinlarinda Mises in apriorizminin en israrli elestirmeni olarak adlandirmistir Marksistler Keynesyenler ve Avusturyalilar Scheall Friedrich Hayek in de hayatinin ilerleyen donemlerinde Mises oldukten sonra Mises in apriorizmine iliskin cekincelerini dile getirdigini belirtmistir 1978 de yapilan bir roportajda Hayek Mises in argumanlarindaki neredeyse on sekizinci yuzyil rasyonalizmini asla kabul edemeyecegini soylemistir Hayek 1978 yilinda verdigi bir roportajda Mises in Sosyalizm kitabi hakkinda sunlari soylemistir Ilk basta hepimiz onun korkunc derecede abartili ve hatta saldirgan bir uslup kullandigini dusunduk Gordugunuz gibi hepimizin en derin duygularini incitti ancak yavas yavas bizi kazandi ancak uzun bir sure boyunca sonuclarinda genellikle hakli oldugunu ogrendim ancak argumanindan tamamen memnun degildim Ekonomist Milton Friedman Mises in dusuncelerinde esnek olmadigini dusunmus ancak Mises in zorlu yasaminin ve akademi tarafindan kabul gormemesinin muhtemel suclular oldugunu eklemistir Gelir dagilimini ve artan oranli gelir vergilerinin olup olmamasi gerektigini tartisiyorduk Oradaki bazi insanlar bunun icin bir gerekce olabilecegi gorusunu dile getiriyorlardi Ayni derecede anlamli olan bir baska olay Fritz Machlup Mises in ogrencisi ve en sadik muritlerinden biriydi Mont Pelerin toplantilarindan birinde Machlup sanirim altin standardi fikrini sorguladigi bir konusma yapti dalgali doviz kurlari lehine cikti Mises o kadar kizmisti ki Machlup ile uc yil boyunca konusmadi Bazi insanlarin gelip onlari tekrar bir araya getirmesi gerekiyordu Bunu anlamak zor Mises gibi insanlarin hayatlari boyunca nasil zulum gorduklerini goz onunde bulundurarak bunu biraz anlayabilirsiniz Mises in ogrencisi olan iktisatci Murray Rothbard onun uzlasmaz oldugunu kabul etmekle birlikte yipratici oldugu yonundeki haberlere karsi cikmaktadir Kendi ifadesiyle Mises inanilmaz derecede tatli surekli olarak ogrencilere yapacaklari arastirma projeleri bulan hic sasmayan bir nezakete sahip ve zamaninin ekonomi kurumunun ellerinde ugradigi ayrimcilik konusunda asla aci cekmeyen biriydi Mises oldukten sonra dul esi Margit Benjamin Anderson hakkinda yazdigi bir pasajdan alinti yapti Bunun Mises in kendi kisiligini en iyi sekilde tanimladigini soyledi En onemli ozellikleri degismez durustlugu ve tereddutsuz samimiyetiydi Asla pes etmedi Dogru oldugunu dusundugu seyleri her zaman ozgurce ifade etmistir Populer ama sorumsuz politikalara yonelik elestirilerini bastirmaya ya da sadece yumusatmaya hazir olsaydi kendisine en etkili mevki ve makamlar teklif edilirdi Ama asla taviz vermedi Fasizm hakkinda yorumlar Marksistler Herbert Marcuse ve Perry Anderson ile Alman yazar Claus Dieter Krohn Mises i 1927 tarihli Liberalizm adli kitabinda Italyan fasizmini ozellikle de solcu unsurlari bastirmasini onaylayarak yazmakla sucladilar 2009 yilinda ekonomist J Bradford DeLong ve sosyolog Richard Seymour bu suclamayi tekrarlamistir Mises 1927 tarihli Liberalizm kitabinda soyle yazmistir Fasizmin ve diktatorluk kurmayi amaclayan benzer hareketlerin iyi niyetli olduklari ve mudahalelerinin simdilik Avrupa medeniyetini kurtardigi inkar edilemez Fasizmin bu sekilde kendisi icin kazandigi erdem tarihte ebediyen yasayacaktir Ancak politikasi su an icin kurtulus getirmis olsa da surekli basari vaat edecek turden degildir Fasizm acil bir gecici durumdu Bunu daha fazlasi olarak gormek olumcul bir hata olur Mises biyografi yazari Jorg Guido Hulsmann Mises in fasizmi destekledigini one suren elestirmenlerin sacma oldugunu soyluyor ve alintinin tamaminin fasizmi tehlikeli olarak tanimladigini belirtiyor Mises in Rusya da Bolseviklerin ve Almanya da yukselen komunistlerin ornekledigi gibi yukselmekte olan komunizme ve sosyalizme karsi acil bir gecici durumdan daha fazlasi oldugunu dusunmenin olumcul bir hata oldugunu soyledigini belirtiyor Hulsmann Mises te yaziyor Liberalizmin Son Sovalyesi nde Mises in Anavatan Cephesi partisinin kart sahibi bir uyesi oldugunu ve bunun muhtemelen kamu ve yari kamu kuruluslarinin tum calisanlari icin zorunlu oldugunu yazmaktadir Mises 1927 tarihli Liberalizm kitabinda fasizm hakkinda da yazmistir Kaba kuvvetle bastirma her zaman aklin daha iyi silahlarini kullanmadaki yetersizligin itirafidir daha iyi cunku sadece onlar nihai basari vaadinde bulunur Fasizmin muzdarip oldugu ve nihayetinde cokusune neden olacak temel hata budur Fasizmin bazi ulkelerde kazandigi zafer mulkiyet sorunu uzerine verilen uzun mucadeleler dizisinin yalnizca bir bolumudur Bir sonraki bolum Komunizmin zaferi olacak Ancak mucadelenin nihai sonucunu silahlar degil fikirler belirleyecektir Insanlari savasan gruplar halinde gruplandiran silahlari onlarin eline veren ve silahlarin kime karsi ve kimin icin kullanilacagini belirleyen fikirlerdir Son tahlilde teraziyi ceviren silahlar degil yalnizca onlardir Fasizmin ic politikasi icin cok fazla Uluslararasi iliskilerde guc kullanma ilkesine dayanan dis politikasinin tum modern uygarligi yok etmesi gereken sonu gelmez bir dizi savasa yol acmaktan geri kalmayacagi daha fazla tartismayi gerektirmez Mevcut ekonomik kalkinma duzeyimizi korumak ve daha da yukseltmek icin uluslar arasinda baris saglanmalidir Ancak yonetildikleri ideolojinin temel ilkesi kendi ulusunun uluslar toplulugundaki yerini sadece guc kullanarak koruyabilecegi inanci ise baris icinde bir arada yasayamazlar Nazizmle ilgili olarak Mises 1944 tarihli Omnipotent Government Her Seye Gucu Yeten Hukumet adli kitabinda Muttefiklere Nazizmi ezmeleri ve Nazi iktidari tamamen kirilana kadar umutsuzca mucadele etmeleri cagrisinda bulunmustur EserleriThe Theory of Money and Credit Para ve Kredi Teorisi 1912 Bu kitabinda Mises Ingiliz klasik ekonomisinde David Ricardo ile baslamis olan mikro makro catallasmasini kapatmis ekonominin bireysel insan davranisiyla adim adim analizine dayanan bir bilim oldugunu vurgulamistir Para bireysel davranisin ve piyasa ekonomisinin analiziyle butunlestirilmistir Ayrica mevcut bankacilik uygulamalari analizini donusturmus Ricardocu Para Okulu gelenegine donerek enflasyonist kismi rezerv kredi sisteminin ilga edilmesinin dogru oldugunu gostermistir Socialism An Economic and Sociological Analysis Sosyalizm Ekonomik ve Sosyolojik Bir Analiz 1922 Bu Kitap Sosyalizm ve turevlerinin derinlemesine analizi ve olusan manzaranin carpici bir kritigidir Mises bu eseriyle neden tamamen sosyalist kontrolun oldugu bir toplumda ekonomik hesaplamanin mumkun olmayacagini ve bunun sosyalistler tarafindan bile kabul gormus bir problem olduguna isaret etmektedir Kitap Liberte Yayinlari tarafindan Turkceye cevrilmistir Liberalism or The Free and Prosperous Commonwealth Liberalizm veya Ozgur ve Mureffeh Ulus 1927 Bu kitap klasik liberalizmde devletin gorevinin etkili bir sekilde yapilmis ifadesidir Mises bu kitapla devletin gorevini tarif etmis ve nelerin barisi ozgurlugu ve refahi tesvik edip etmeyecegini aciklamistir A Critique of Interventionism Mudahaleciligin Elestirisi 1929 Bu eser 1920 ler Avrupa sinda yasanmis olan ekonomik tartismalar uzerine yazilmis olan makalelerin bir derlemesidir Bu derlemede Mises o gunun Avrupa sinda fiyat kontrollerini ve bankalarin kamulastirilmasini iceren programlari ve Marksizm i israrla elestirmistir Bureaucracy Burokrasi 1944 Bu calisma burokratik idare ile kar ve zarar uzerine kurulu yonetim arasindaki farklarin yalin bir dille ifade edildigi tarafsiz bir calismadir Burokrasi devlet yonetiminde makul seviyede etkin olabilir ancak kar zarar uzerine kurulu idareyle onemli ayrimlari bulunmaktadir Burokrasi devlet icindir is dunyasinda ise kar zarar uzerine kurulu yonetim gecerli olmak zorundadir Bircok yazar buyuk sirketleri devlet seklinde burokratik bir yapi olarak gormustur ancak bu koklu bir yanilgidir Is dunyasi buyukluk ile degil kar ve zarar ile ilgilenmektedir Bir sirket her birinin kendi bilancosunu tuttugu cok sayida kisimlara bolunebilir Bazen bu bolunmus kisimlarda kayitlarin cift girisle tutulmasi zaruridir Diger yandan devlet is dunyasindaki gibi musterilerine karsi sorumlu degildir ancak toplum baskisi vasitasiyla yonlendirilebilir demokrasi gibi Demokrasi cogunlugun kontrolu olmasina ragmen yine de en cazip yonetim seklidir Kitap Liberte Yayinlari tarafindan Turkceye cevrilmistir Ludwig von Mises Human Action A Treatise on Economics Insan Faaliyetleri Ekonomi Uzerine Bir Bilimsel Inceleme 1949 Bu eser ekonomi ve sosyal bilimler uzerine kapsamli akademik bir calismadir Mises in bireyin tercihlerinin neden sonuc iliskisi icerisinde amacli oldugunu ortaya koydugu ve metodolojik calisma esaslarini belirttigi temel kitabidir The Anti Capitalistic Mentality Anti Kapitalist Zihniyet 1956 Kitap Mises in kapitalizmin neden yanlis anlasildigini ve korkularak reddedildigini ortaya koydugu teorisini icerir Amaclarina ulasamamis kiskanc girisimcilerin basarisizliklarini kapitalizme yuklediklerini ileri surdu Ekonomik teori Mises in muhakeme ve degerler yargisi uzerine kurularak ifade edilmistir Kitap Liberte Yayinlari tarafindan Turkceye cevrilmistir The Historical Setting of the Austrian School of Economics Avusturya Iktisat Okulunun Tarihsel Sureci 1962 Bu eser Mises in Avusturya ekonomi teorisinin gelisimini gozden gecirdigi eseridir Kitap Avusturya Iktisat Okulunun onculerinin ozellikle Menger ve Bohm Bawerk in kisa biyografilerini icerir Mises subjektif ekonominin tumdengelimcilikle nasil yukselise gectigini ve Avusturya Iktisat Okulu nun onemini anlatmistir Kaynakca a b c d Ludwig von Mises Encyclopaedia Britannica Ingilizce 7 Haziran 2023 20 Subat 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Haziran 2023 Profiles Ludwig von Mises Mises Institutes 28 Temmuz 2014 10 Kasim 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Agustos 2023 Hayek Friedrich A 2012 The Transmission of the Ideals of Economic Freedom Econ Journal Watch 9 2 163 169 3 Haziran 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Agustos 2023 Mises Ludwig von 2013 Notes and Recollections PDF s 69 ISBN 978 0865978539 Beller Steven 1989 Vienna and the Jews 1867 1938 A Cultural History Cambridge University Press a b c d Hulsmann Jorg Guido 2007 Mises The Last Knight of Liberalism Ludwig von Mises Institute ISBN 978 1933550183 The Cultural Background of Ludwig von Mises 6 Mart 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde The Ludwig von Mises Institute p 1 Richard von Mises Encyclopaedia Britannica 3 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Agustos 2013 Von Mises Ludwig Goddard Arthur 1979 Liberalism A Socio Economic Exposition 2 bas Sheed Andrews and McMeel ISBN 978 0836251067 a b Biography of Ludwig von Mises 1881 1973 Chronology Mises org 12 Temmuz 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Temmuz 2013 Mises Ludwig von The Historical Setting of the Austrian School of Economics Arlington House 1969 reprinted by the 1984 p 10 Rothbard Murray The Essential Ludwig von Mises 2nd printing Ludwig von Mises Institute 1983 p 30 Rothbard Murray The Essential Ludwig von Mises Ludwig von Mises Institute 1988 p 25 Mises in Wartime 2 Ekim 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde Mises Institute The Free Market Meaning of the Mises Papers The Mises org 27 Ocak 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Kasim 2009 a b Mises Margit von My Years with Ludwig von Mises 9 Ekim 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde 1976 2nd enlarged ed Cedar Falls IA Center for Futures Education 1984 978 0915513000 OCLC 11668538 Kitch Edmund W April 1983 The Fire of Truth A Remembrance of Law and Economics at Chicago 1932 1970 Journal of Law and Economics 26 1 163 234 doi 10 1086 467030 Moss Laurence S Introduction The Economics of Ludwig von Mises Toward a Critical Reappraisal Sheed and Ward 1976 Mises on Money 21 January 2002 1 20 Subat 2016 tarihinde Archive is sitesinde arsivlendi Coudenhove Kalergi Richard Nikolaus Graf von 1953 An idea conquers the world Londra Hutchinson s 247 Kurien Society of Science and Art website 30 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Listing of recipients of the Google Translated page 24 Subat 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde accessed June 5 2013 Rothbard Murray Ludwig von Mises Scholar Creator Hero the Ludwig von Mises Institute 1988 p 61 Austrian Student Scholars Conference Announcement 2 Agustos 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde website 2013 accessed June 8 2013 About Collections Mossey Library lib hillsdale edu 20 Ekim 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Temmuz 2016 http www iea org uk sites default files publications files upldbook514pdf pdf 3 Eylul 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde Jennifer Burns 2009 Goddess of the Market Ayn Rand and the American Right Oxford University Press ss 106 141 ISBN 978 0199740895 For example Murray Rothbard a leading Austrian school economist has written that by the 1920s Mises was clearly the outstanding bearer of the great Austrian tradition Ludwig von Mises Scholar Creator Hero the Ludwig von Mises Institute 1988 p 25 Why Intervention Persists 16 Mart 2005 29 Eylul 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Agustos 2023 The Anti Imperialism of Mises 24 Haziran 2013 23 Mart 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Agustos 2023 Ludwig von Mises on World War I Ludwig von Mises 6 Nisan 2017 2 Subat 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Agustos 2023 a b c d Von Mises Ludwig 1990 PDF 16 Aralik 2014 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 8 Eylul 2008 Rothbard Murray Ludwig von Mises Scholar Creator Hero the Ludwig von Mises Institute 1988 p 67 Vaughn Karen I 1998 Austrian Economics in America Cambridge University Press ISBN 978 0521637657 pp 66 67 Reisman George Capitalism a Treatise on Economics Introduction Jameson Books 1996 and Mises Margit von My Years with Ludwig von Mises 2nd enlarged edit Center for Future Education 1984 pp 136 137 On Mises s influence see Rothbard Murray The Essential Ludwig von Mises 2nd printing the Ludwig von Mises Institute 1983 on Eastman s conversion from Marx to Mises see Diggins John P Up From Communism Harper amp Row 1975 pp 201 233 on Mises s students and seminar attendees see Mises Margit von My Years with Ludwig von Mises Arlington House 1976 2nd enlarged edit Center for Future Education 1984 Books amp Library 5 Eylul 2019 16 Subat 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Ocak 2022 Caldwell Bruce 2004 Hayek s Challenge The University of Chicago Press ss 125 126 ISBN 978 0226091914 Liberalism in Caricature The Economist Quoted in Whittaker Chambers A Biography Random House New York 1997 p 500 978 0375751455 a b c Scheall Scott July 2017 What is extreme about Mises s extreme apriorism 24 3 226 249 doi 10 1080 1350178X 2017 1356439 UCLA Oral History Interview with Friedrich Hayek Internet Archive 1978 Retrieved on 4 April 2009 Blog Mises org 27 Haziran 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde source with quotes Best of Both Worlds Interview with Milton Friedman Reason June 1995 11 Ekim 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Agustos 2023 Murray Rothbard YouTube da The Future of Austrian Economics 1990 talk at Mises University at Stanford at MisesMedia Youtube channel Kirzner Israel M 2001 Ludwig von Mises The Man and his Economics Wilmington DE ISI Books s 31 ISBN 978 1882926688 OCLC 47734733 Ralph Raico Mises on Fascism Democracy and Other Questions Journal of Libertarian Studies 1996 12 1 pp 1 27 Richard Seymour The Meaning of Cameron Zero Books John Hunt London 2010 p 32 1846944562 a b Ludwig von Mises Liberalism 31 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Chapter 10 The Argument of Fascism 1927 Mises The Last Knight of Liberalism 2007 p 677 von Mises Ludwig 1944 Omnipotent Government The Rise of the Total State and Total War PDF Ingilizce United States s 264 282 for the pdf ISBN 978 0865977549 12 Nisan 2022 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 25 Agustos 2023 Dis baglantilarVikisoz de Ludwig von Mises ile ilgili sozleri bulabilirsiniz Mises Enstitusu 24 Agustos 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde Mises Enstitusu Turkiye 2 Haziran 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde