Mart 2016 Ankara saldırısı

Mart 2016 Ankara Saldırısı veya Güvenpark Saldırısı, 13 Mart 2016'da 18:45'te Güvenpark, Kızılay, Ankara'da otobüs duraklarına yakın bir mesafede gerçekleşen, 2'si saldırgan olmak üzere toplam 38 kişinin hayatını kaybettiği ve 19'u ağır 125 kişinin de yaralandığı bombalı araba saldırısı. Saldırı, Ekim 2015'teki ve Şubat 2016'daki patlamalar ile birlikte beş ay içinde Türkiye'nin başkentinde gerçekleşen üçüncü bombalı saldırı oldu.

Mart 2016 Ankara Saldırısı

Patlamanın gerçekleştiği Güvenpark önündeki otobüs durağı ve Ankaray girişi
Bölge	Ankara, Türkiye
Tarih	13 Mart 2016 (2016-03-13) 18:45 ()
Hedef	Siviller
Saldırı türü	Bombalı araç, İntihar saldırısı
Ölü	38
Yaralı	125
İşleyen	Seher Çağla Demir (TAK)
Şüpheliler	PKK
Örgüt(ler)	Üstlenen: TAK

Saldırı

Kızılay meydanı üzerinde Güvenpark metro girişinin bulunduğu alanda daha önce Viranşehir'den gelen beyaz renkli BMW marka bir araçla 18:45'te gerçekleştirilen bombalı saldırıda asıl hedefin Kızılay meydanından bulunan çevik kuvvet polislerinin olduğu ancak aracın, fark edilmesi ve ateş edilmesi sonrası ana yol üzerindeki belediye otobüsüne çarptığı ve patlamanın da bu esnada gerçekleştiği kaydedildi.

İstihbarat

11 Mart 2016 tarihinde Amerika Birleşik Devletleri'nin Ankara Büyükelçiliği, Bahçelievler'de bir saldırı olabileceğine dair uyarıda bulunmuştu. Aynı duyuruda Türkiye hükûmetine ait bina ve lojmanlara potansiyel bir saldırı olabileceğine yönelik bir istihbarat bilgisinin ellerinde olduğu da duyurulmuştu. Büyükelçilik Twitter hesabından yaptığı bir açıklamayla bu istihbaratın Türkiye hükûmeti kaynaklı olduğunu da belirtti.

Failler

Vikihaber'de bu konuyla ilgili haber var: Ankara'da bombalı saldırı: 37 ölü

Saldırının gerçekleştiği konum

Güvenpark

İki saldırganın MOBESE kameralarından tespit edildiği bildirilmiştir. Kesin kimlik tespiti için şüphelinin ailesinden DNA örneği alındığı ve DNA eşleşmesinin ardından ikinci saldırganın açık isminin kamuoyuyla paylaşılacağını ifade edilmiş, saldırıyı TAK örgütü üstlenmiş, saldırının 2015-16 Şırnak çatışmaları sırasında birkaç evin bodrum katlarında meydana gelen ölüm olayları üzerine gerçekleştirildiğini belirtmiştir. Örgütün yaptığı açıklamada saldırının "Seher Çağla Demir komutasında bir birimin" yaptığı ifade edilmiş, fakat sayı ya da diğer isimler konusunda ayrıntı verilmemiştir. Ancak Türkiye Cumhuriyeti İçişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada saldırıyı yapan kişinin Seher Çağla Demir olduğu, Demir'in 2013 tarihinden itibaren PKK mensubu olduğu, daha sonra Suriye'ye (Suriye Kürdistanı) geçtiği ve bu süre içerisinde YPG kamplarında eğitim aldığı ifade edilmiştir.

Saldırganlardan Seher Çağla Demir'in cenazesi ailesi tarafından reddedilmiş; kimse tarafından alınmayan cenaze, mülki idare amirliği tarafından gömülmüştür.

Sonuç

Gösteriler

Saldırı sonrası sosyal medya kullanıcıları #Ankara etiketiyle saldırıyı kınadı.

Saldırı birçok şehirde protesto edilmiştir. İstanbul'da; Beşiktaş Heykel Meydanı'nda,Sarıyer Çelik Gülersoy Parkı'nda,Kadıköy Süreyya Operası'nde,Bursa'da Heykel Meydanı'nda, Eskişehir'de üniversiteliler Espark önünde ve Hatay'da Uğur Mumcu alanında bir araya gelenler oturma eylemi düzenlenmiştir. Ankara'da ise Ege Mahallesi ve Konur Sokak'ta patlamada yaşamını yitirenler ve yaralılar için Ege Halkevi önünde nöbet tutulmuştur. İzmir'de Üçyol metro çıkışında saldırıyı kınamak için oturma eylemi yapılmıştır. Antalya'da da aralarında DİSK, KESK ve Antalya Tabip Odası üyelerinin de bulunduğu grup tarafından saldırı protesto edilmiştir.

Yayın yasağı

Olayın hemen ardından 6112 Sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş Yayın Hizmetleri Hakkındaki Kanun gereği saldırı hakkında bir sonraki karara kadar geçici yayın yasağı getirildi. Sonrasında Ankara 5. Sulh Ceza Hakimliği'nin kararıyla soruşturma tamamlanıncaya kadar geçen süre içinde soruşturma dosyası hakkında medyada her türlü haber, röportaj, eleştiri vb. yayınlara dair yayın yasağı kararı alındı.

Erişim engeli

Olayın ardından RTÜK, televizyonlara yayın yasağı getirirken TİB tarafından sosyal medyada yayınlanmaması gereken görüntülerin kullanıcılar tarafından paylaşıldığı için Twitter'a ve Facebook'a erişimi engelledi. Kısa bir süre kapalı kaldıktan sonra erişim engeli tekrar açıldı.

Kayıplar

Saldırı sonucunda 37 kişi hayatını kaybederken 19'u ağır 125 kişi yaralandı.

Hayatını kaybedenler

Kemal Bulut (Umut Bulut'un babası) Ayşe Bilgilioğlu Fehmi Çetinkaya Bağdat Çermik Perihan Çermik Muharrem Çermik Mehmet Yurtsever (CHP Keçiören eski ilçe başkanı) Murat Gül (Özel güvenlik görevlisi) Hamide Sibel Çetinkaya (Türkiye Cumhuriyeti Millî Eğitim Bakanlığı Bilgi Edinme Merkezi personeli) Sevinç Gökay Erdem Soydan Berkay Baş (ODTÜ öğrencisi) Taner Kılıç (Çaycı) Kerim Sağlam (Eskişehir Osmangazi Üniversitesi öğrencisi) Sümeyra Çakmak (Gazi Üniversitesi öğrencisi) Ferah Önder (Tarım Reformu Genel Müdürlüğü personeli) Feyza Acısu (Gazi Üniversitesi öğrencisi) Yaşar Durakoğlu (Emekli sanat tarihi öğretmeni)

Turgay Bulut (Taksici) Cemal Özdiker Elvin Buğra Arslan (Çankaya Üniversitesi öğrencisi) Oğuzhan Dura (Vakıflar Genel Müdürlüğü başmüfettişi) Eyüp Ensar Ulaş (Çaycı) Destina Peri Parlak (Lise öğrencisi) Kemal Kalıç (Emekli uzman çavuş) Elif Gizem Akkaya (Türk Hava Kurumu Üniversitesi öğrencisi) Zeynep Başak Gülsoy (Ufuk Üniversitesi öğrencisi) Nusrettin Can Çalkınsın (Gazi Üniversitesi öğrencisi) Ozancan Akkuş (ODTÜ öğrencisi) Atakan Eray Özyol (Lise öğrencisi) Mehmet Alan (Tabiat Tarihi Müzesi personeli) Nevzat Alagöz (Polis) Dorukhan Yusuf Özdemir (Lise Öğrencisi, Altınel Basketbol Genç Takım Kaptanı) Mehmet Emre Çakar (Lise öğrencisi) Feyyaz Aydın İsmail Karagöz

Tepkiler

Saldırının yapıldığı yerde Galatasaray SK, Fenerbahçe SK, Beşiktaş JK armalarının yanı sıra karanfiller

Ulusal

Saldırının ardından Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan,Başbakan Ahmet Davutoğlu,CHP genel başkanı Kemal Kılıçdaroğlu,MHP genel başkanı Devlet Bahçeli ve HDP eş başkanı Selahattin Demirtaş yaptıkları ayrı açıklamalarla hayatını kaybedenlerin yakınlarına başsağlığı diledi ve yaralılara geçmiş olsun dileklerini iletti.

Uluslararası

• Avrupa Birliği Dışişleri Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini ve Avrupa Komisyonu Genişlemeden ve Avrupa Komşuluk Politikasından sorumlu Komiseri Johannes Hahn ortak açıklamada, "Türkiye halkının sempati ve teröre karşı uluslararası çabaları artırmak için kararlılık" mesajı verildi.
• Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Ban Ki-mun'un saldırıya ilişkin açıklaması Genel Sekreterlik Sözcülüğü'nden yapılan açıklamayla duyuruldu, açıklamada saldırı kınanmış ve Birleşmiş Milletler'in Türk halkı ile hükûmetine olan desteği ve dayanışmasının devam edeceği söylendi.
• Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı Genel Sekreteri Lamberto Zannier, Ankara'daki saldırıyı kınadı.
• NATO NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg saldırıyı güçlü bir şekilde kınadığını bildirdi.

Ülkeler

Savunma Ataşesi Tuğgeneral Marc Sasseville, ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Tony Blinken ve ABD'nin Ankara Büyükelçisi John R. Bass saldırı yerine karanfil bırakırken

Vijecnica Kütüphanesi, Ankara ve İstanbul'daki saldırılar sonrası Türk bayrağının renkleriyle ışıklandırıldı.

•  ABD Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi Sözcüsü Ned Price, yaptığı yazılı açıklamayla saldırının ABD yönetimi tarafından kınandığını belirtti. ABD'nin Ankara Büyükelçisi John R. Bass ise Twitter hesabından taziye mesajı yayınladı.
•  Arjantin Dışişleri Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada birçok kişinin hayatını kaybetmesine ve yaralanmasına neden olan saldırıdan acımasız olarak bahsedilerek saldırının kınandığı belirtildi.
•  Arnavutluk Dışişleri Bakanı Ditmir Bushati saldırı sonrası yaptığı açıklamada Türkiye ile dayanışma içinde olduklarını söyledi.
•  Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev saldırıda hayatını kaybedenler için Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a taziye mesajı gönderdi. Azerbaycan Cumhurbaşkanlığı resmi internet sitesinde de bir taziye mesajı yayınlanarak saldırı kınandı.
•  Avustralya Dışişleri Bakanı Julie Bishop yaptığı açıklamada bombalı saldırıyı kınadı.
•  Bahreyn saldırıda hayatını kaybedenler için Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a taziye mektubu gönderdi.
•  Bosna-Hersek Bosna Sırp Cumhuriyeti (RS) Başkanı Milorad Dodik saldırıda hayatını kaybedenler için Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a taziye mektubu gönderdi.
•  Çekya saldırıda hayatını kaybedenler için başbakan Ahmet Davutoğlu'na taziye mektubu gönderdi.
•  Endonezya Dışişleri Bakanlığının resmi internet sitesinden yapılan açıklamada, "Dost ülke Türkiye'nin başkenti Ankara'da bomba yüklü araçla düzenlenen saldırıyı kınıyor, kurbanların ailelerine sabır diliyoruz." ifadesi kullanıldı.
•  Fransa Cumhurbaşkanı François Hollande, ülkesinin terörle mücadelede Türkiye'nin yanında olduğunu açıkladı.Elysee Sarayı'ndan saldırıyla ilgili yapılan yazılı açıklamada, "Fransa'nın Türk halkıyla dayanışma içinde olduğu ve terörizmle mücadelede Türkiye'nin yanında olduğu" söylendi. Fransa Başbakanı Manuel Valls da saldırıya ilişkin kınama mesajı yayımladı. Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Marc Ayrault da Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu’nu arayarak taziye mesajı iletti.
•  Hindistan Başbakanı Narendra Modi saldırıları kınadı ve saldırıda hayatını kaybedenlerin yakınlarına başsağlığı diledi.
•  İspanya Dışişleri Bakanlığı'ndan saldırıya yönelik yapılan açıklamada "İspanya, Ankara'da bugün meydana gelen ve çok sayıda ölü ve yaralıya neden olan bombalı terör saldırısını çok kararlı bir şekilde kınamaktadır" ifadeleri kullanıldı. Ankara'daki saldırıda hayatını kaybeden İspanyol vatandaşı olmadığı söylendi.
•  İngiltere Başbakanı David Cameron saldırının ardından resmi Twitter hesabından, "Ankara ve Fildişi Sahili'nde yaşanan kahredici terör saldırılarından ötürü dehşete düştüm. Düşüncelerim, olaylardan etkilenenlerle birliktedir" yazdı. İngiltere'nin Avrupa Birliğinden (AB) Sorumlu Dışişleri Bakan Yardımcısı David Lidington da Twitter mesajında saldırıyı kınadı ve Birleşik Krallık'ın Türkiye'nin yanında olduğunu yazdı. Birleşik Krallık'ın Ankara Büyükelçisi Richard Moore'de Twitter hesabından yazdığı mesajda saldırıyı kınadı.
•  İran Dışişleri Bakanlığı resmî internet sitesinde, Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hüseyin Cabiri Ensari'nin yayımladığı mesajında, "Ankara'daki terör saldırısını kınıyor, hayatını kaybedenlerin aileleri, Türk halkı ve devletinin acılarını paylaşıyoruz" ifadelerine yer verildi.
•  İsrail Binyamin Netanyahu'nun ofisinden yapılan açıklamada "Başbakan Netanyahu, masum sivillerin hayatını kaybettiği ve onlarca kişinin de yaralandığı Ankara'daki büyük ölçekli terör saldırısını kınıyor. İsrail, Türk halkının terörizme karşı olan savaşında yanında olduğunu belirtmekte ve uluslararası topluma teröre karşı savaşta birleşme çağrısı yapmaktadır." denildi
•  İtalya Başbakanı Matteo Renzi saldırıyı kınadı. İtalya Başbakanlığı resmî internet sitesinden yapılan yazılı açıklamada, Başbakan Renzi'nin Kızılay meydanında akşam saatlerinde meydana gelen saldırı dolayısıyla Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Başbakan Ahmet Davutoğlu'na taziyelerini gönderdiği belirtildi.
•  Kanada Dışişleri Bakanlığının Twitter hesabından yapılan açıklamada "Kanada, Ankara'da meydana gelen son ve anlamsız saldırı karşısında dehşete kapılmıştır. Tüm duygularımızla, dostumuz ve müttefikimiz olan Türkiye'nin yanındayız" denildi.
•  Katar Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada masum insanlara yönelik saldırı kınandı, Türkiye'nin güvenlik ve istikrarını sarsmayı hedefleyen saldırıda Katar'ın Türk halkıyla birlikte olduğu söylendi.
•  Kazakistan Devlet Başkanı Nursultan Nazarbayev saldırıda hayatını kaybedenler için Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a taziye mesajı gönderdi. Kazakistan devlet başkanlığı resmi internet sitesinden yayımlanan mesajda, Ankara'daki patlama sonrası Kazakistan'ın çok sayıda masum insanın hayatını kaybetmesinden ve yaralanmasından derin üzüntü duyduğunu bildirdi. Türkiye'ye komşu ülkelerde istikrarsızlığın artmasına karşın Türkiye'nin istikrar ve güvenliğini güçlendireceğinden emin olunduğu açıklandı.
•  Kosova Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Haşim Taçi de sosyal medya aracılığıyla saldırıyı kınadı.
•  Kuveyt Emiri Şeyh Sabah el-Ahmed el-Cabir es-Sabah da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a gönderdiği taziye mesajında saldırıyı kınadı.
•  Letonya Dışişleri Bakanı Edgars Rinkevics saldırıya ilişkin yaptığı açıklamada, "Türkiye'den bir kez daha korkunç bir haber aldık. Türkiye'de yaşanan terörü şiddetle kınıyorum" dedi.
•  Lüksemburg saldırıda hayatını kaybedenler için başbakan Ahmet Davutoğlu'na taziye mektubu gönderdi.
•  Macaristan saldırıda hayatını kaybedenler için başbakan Ahmet Davutoğlu'na taziye mektubu gönderdi.
•  Malezya saldırıda hayatını kaybedenler için Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a taziye mesajı gönderdi.
•  Mısır
•  Pakistan Dışişleri Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada, "Ankara Kızılay'da meydana gelen ve çok sayıda ölü ve yaralıların olduğu saldırıdan derin üzüntü duyuyoruz" denildi. Pakistan Başbakanı Navaz Şerif de saldırıyı kınayan mesaj yayınladı.
•  Rusya Uçak kriziyle ikili ilişkilerin iyice gerildiği Rusya'nın Devlet Başkanı Vladimir Putin saldırı sonrası ilk mesaj yayınlayan liderlerden olurken mesajında "Türk halkıyla birlikte yas tuttuğunu" bildirdi. Kremlin Basın Sözcüsü Dmitriy Peskov saldırıya ilişkin TASS ajansına yaptığı açıklamada saldırıyı kınadı.
•  Singapur Dışişleri Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada, "Ankara'da gerçekleşen bombalı saldırıyı şiddetle kınıyoruz. Singapur olarak ölenlerin ailelerine başsağlığı, yaralananlara da acil şifalar diliyoruz" denildi.
•  Suudi Arabistan Kralı Selman bin Abdülaziz el-Suud saldırı sonrası Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a taziye mesajı gönderdi. Suudi Arabistan İçişleri Bakanı Muhammed bin Nayif bin Abdülaziz ve Savunma Bakanı Muhammed bin Selman bin Abdülaziz de saldırıyla ilgili Erdoğan'a taziye mesajı gönderdi.
•  Tunus sivillere karşı gerçekleştirilen saldırıyı kınadı.
•  Ukrayna Devlet Başkanı Petro Poroşenko ve Ukrayna Başbakanı Arseniy Yatsenyuk yayınladıkları mesajlarında saldırıyı kınayarak Ukrayna'nın Türkiye'nin yanında olduğunu belirttiler.
•  Ürdün İletişim ve Enformasyon'dan Sorumlu Devlet Bakanı Muhammed el-Mumuni yaptığı açıklamada ülkesinin "terörle mücadelede Türkiye'nin yanında olduğunu" vurgulayarak, saldırıda hayatını kaybedenlerin ailelerine başsağlığı ve yaralananlara acil şifa diledi. Ürdün Dışişleri Bakanı Nasser Judeh ve Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu'nu arayarak taziye mesajı iletti.
•  Vatikan Papa Franciscus adına açıklama yapan Vatikan yönetimi, saldırının ardından Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a taziye mesajı yolladı.
•  Yunanistan Başbakanı Aleksis Çipras saldırıyla ilgili Başbakan Ahmet Davutoğlu'nun arayarak, Yunan halkı ve hükûmeti adına başsağlığı dileğinde bulundu, saldırıyı kınadı.

Sosyal medya

Saldırı sonrası araların Adriana Lima, Arda Turan, Didier Drogba, Mesut Özil, Hande Yener, Robin van Persie ve Luis Nani gibi kullanıcılarında olduğu pek çok Twitter ve Instagram kullanıcısı tarafından saldırıyı kınamak ve protesto etmek için #Ankara ve #PrayForAnkara hastagleri ile sosyal mesajların yanı sıra sosya görsel ya da işitsel medya paylaşıldı.

Diğer

Bosna-Hersek'in başkenti Saraybosna'da saldırılara maruz kalan Türkiye'ye destek için Vijecnica Kütüphanesi'nin dış cephesine Türk bayrağı yansıtıldı.Uluslararası Saraybosna Üniversitesi öğrencilerinin hazırladığı "Teröre Lanet" isimli kısa filmde 4 dilde Ankara saldırısı 4 dilde kınandı.Suudi Arabistan'ın Cidde kentinde bulunan kentin en büyük gökdelenlerinden biri Ankara ve İstanbul'daki saldırıların sonrasında Türk bayrağının renkleriyle ışıklandırıldı.

Dünya çapında Memur Sendikaları Konfederasyonu'na bağlı Eğitim-Bir-Sen'e birçok uluslararası sendikalardan ve sivil toplum kuruluşlarından tepki ve taziye mesajı geldi. İngiliz The Independent gazetesi Ankara'da art arda yaşanan saldırıları okurlarına aktarırken Avrupa'nın Türkiye'deki saldırılara karşı sessizliğini korumasını eleştirdi. Diğer yandan Kürdistan Bölgesel Yönetimi Başkanı Mesut Barzani'nin, saldırıyı kınadığı bildirildi.

Ayrıca bakınız

• Şubat 2016 Ankara saldırısı
• 2015 Ankara saldırısı
• Türkiye'deki intihar saldırıları listesi

Kaynakça

1. ^ ^{a b} Ankara saldırısında hayatını kaybedenlerin sayısı 38'e yükseldi 4 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., T24, 21 Mart 2016, Erişim tarihi: 21 Mart 2016.
2. ^ ^{a b} . Yarına Bakış. 14 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2016. 
3. ^ . Mynet.com. 15 Mart 2016. 17 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mart 2016. 
4. ^ "Reuters: Ankara'daki saldırıyı PKK yapmış gibi görünüyor". Haberturk.com. 13 Mart 2016. 14 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Mart 2016. 
5. ^ Ankara Saldırısını Kim Yaptı? Ankara Saldırısını PKK'nın Kolu TAK mı Yaptı? 15 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., 13 Şubat 2016, Erişim tarihi 15 Şubat 2016.
6. ^ "Ankara Kızılay'da patlama: 27 ölü, 75 yaralı". BBC Türkçe. 13 Mart 2016. 14 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Mart 2016. 
7. ^ "Valilik: Ankara'daki patlamada 27 kişi öldü, 125 kişi yaralandı!". 13 Mart 2016. 14 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Mart 2016. 
8. ^ . internethaber.com. 14 Mart 2016. 17 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Nisan 2016. 
9. ^ . Embassy of the United States - Ankara, Turkey. 11 Mart 2016. 13 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2016. 
10. ^ . CNNTurk.com. 13 Mart 2016. 14 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2016. 
11. ^ "ABD: Ankara'daki saldırı istihbaratını Türk hükümetinden aldık". 15 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Mart 2016. 
12. ^ . Ajanshaber.com. 15 Mart 2016. 17 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mart 2016. 
13. ^ ^{a b} Ankara saldırısını TAK üstlendi 30 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., BBC, 17 Mart 2016, Erişim tarihi: 17 Mart 2016.
14. ^ . 17 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mart 2016. 
15. ^ . Diken Gazetesi. DHA. 14 Mart 2016. 15 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2022. 
16. ^ . Hürriyet Gazetesi. 17 Mart 2016. 17 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2022. 
17. ^ . Hürriyet Gazetesi. 19 Mart 2016. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2022. 
18. ^ . T24 Gazetesi. 18 Mart 2016. 14 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2022. 
19. ^ ^{a b c d} "Ankara saldırısı protesto ediliyor". T24. 13 Mart 2016. 14 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Nisan 2016. 
20. ^ . evrensel.net. 16 Mart 2016. 19 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Nisan 2016. 
21. ^ . Sabah. 13 Mart 2016. 16 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2016. 
22. ^ "Twitter ve Facebook'a erişim engeli". Radikal. 13 Mart 2016. 14 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Mart 2016. 
23. ^ Kızılay'da Hayatını Kaybedenlerin Hikayeleri 24 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Bianet, 14 Mart 2016, Erişim tarihi: 17 Mart 2016.
24. ^ "Umut Bulut'un babası Ankara saldırısında hayatını kaybetti". Milliyet. 14 Mart 2016. 25 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Mart 2016. 
25. ^ . hurriyet.com.tr. 14 Mart 2016. 5 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2021. 
26. ^ "Cumhurbaşkanı Erdoğan: Masum vatandaşları hedef almaktadırlar". Hürriyet. 13 Mart 2016. 13 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Mart 2016. 
27. ^ "Başbakan Ahmet Davutoğlu'ndan Ankara mesajı". Hürriyet. 14 Mart 2016. 13 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Mart 2016. 
28. ^ . Yarına Bakış. 13 Mart 2016. 14 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2016. 
29. ^ "MHP lideri Devlet Bahçeli'den Ankara açıklaması". 13 Mart 2016. 17 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Mart 2016. 
30. ^ "Demirtaş'tan flaş Ankara saldırısı açıklaması". 14 Mart 2016. 15 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Mart 2016. 
31. ^ "NATO Ankara saldırısını kınadı". Radikal. 13 Mart 2016. 16 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Mart 2016. 
32. ^ ^{a b c d} Nerdun Hacıoğlu (13 Mart 2016). "Dünyadan Türkiye'ye büyük destek". Hürriyet. 14 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Mart 2016. 
33. ^ ^{a b c d e f g} "Dünya'dan Türkiye'ye büyük destek". Hürriyet. 13 Mart 2016. Erişim tarihi: 14 Mart 2016. 
34. ^ . 14 Mart 2016. 20 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mart 2016. 
35. ^ ^{a b c d e f g} Ayşe Sarıoğlu (15 Mart 2016). "Ankara'daki terör saldırısına dünyadan tepkiler". Anadolu Ajansı (AA). 17 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Mart 2016. 
36. ^ ^{a b} "Endonezya ve Singapur Ankara'daki saldırıyı kınadı". Türkiye Gazetesi. 14 Mart 2016. 16 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Mart 2016. 
37. ^ ^{a b c d} . Cnnturk.com. 14 Mart 2016. 15 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2016. 
38. ^ ^{a b} "Dünyadan Ankara saldırısına tepki yağıyor!". Habertürk. 13 Mart 2016. 14 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Mart 2016. 
39. ^ ^{a b c d e f g} "Ankara'daki terör saldırısına dünyadan tepkiler". Bugün. 14 Mart 2016. 28 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Mart 2016. 
40. ^ "Putin: Türk halkıyla birlikte yas tutuyorum". Sputniknews. 13 Mart 2016. 17 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Mart 2016. 
41. ^ "Ankara için dua edin". Hürriyet. 14 Mart 2016. 28 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Mart 2016. 
42. ^ "Onlar Türkiye'yi unutmadı". Milliyet. 23 Mart 2016. 28 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Mart 2016. 
43. ^ "Başbakan Davutoğlu'ndan Bosna Hersek'e Teşekkür". Haberler.com. 24 Mart 2016. 25 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Mart 2016. 
44. ^ "Bosna'daki Öğrenciler Terörü 4 Dilde Kınadı". haberler.com. 17 Mart 2016. 
45. ^ . Haber365.com. 24 Mart 2016. 25 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2016. 
46. ^ "Ankara Saldırısına Dünya Sendikalarından Kınama". İhlas Haber Ajansı. 16 Mart 2016. 28 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Mart 2016. 
47. ^ "İngiliz gazetesinden Ankara tepkisi!". İhlas Haber Ajansı. 24 Mart 2016. 28 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Mart 2016.