Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Damat Melek Mehmed Paşa, (d. 1719 - ö. 1802 İstanbul) Kaptan-ı Derya; çeşitli eyaletlerde valilik ve muhafızlık görevlerinde bulunmuş ve III. Selim saltanatında 4 Mayıs 1792 - 19 Ekim 1794 tarihleri arasında iki yıl beş ay on altı gün sadrazamlik yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.
| Damat Melek Mehmed Paşa | |
|---|---|
| Osmanlı Sadrazamı | |
| Görev süresi 4 Mayıs 1792 - 19 Ekim 1794 | |
| Hükümdar | III. Selim |
| Yerine geldiği | Koca Yusuf Paşa |
| Yerine gelen | Safranbolulu İzzet Mehmed Paşa |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 1719 |
| Ölüm | 1802 (82-83 yaşlarında) İstanbul |
Hayatı
Doğum tarihi olasılıkla 1719'dur. Babası 1714 ile 1718-1721 dönemlerinde iki kez kaptan-ı deryalık yapmış olan İzmirli Süleyman Paşa'dır. "Melek" lakabını yakışıklı, halim selim tabiatlı olmasından almıştır. III. Ahmed'in kızlarından Zeynep Aşıma Hanım ile evlenmesi ile damnad-ı şehriyarı olması dolayışla "Damad" olarak anılmıştır.
Birinci kaptan-ı deryalığı
Babası kaptan-ı derya iken bulunduğu Taman'da derya beyi olarak göreve başladı. Sonra İstanbul'a geldikten sonra tersane kethudalığı yaptı. Sonra beylerbeyi rütbesi ile ilk kez kaptan-ı derya görevine getirildi (Kasım 1752). Çıktığı Akdeniz seferinde başarı kazanması nedeniyle 27 Nisan 1754'te kendisine bir tuğ verilerek vezir rütbesine terfi ettirildi. 1754 yazında ikinci defa Akdeniz seferine çıktı.
Ancak, Hekimoğlu Ali Paşa'nın Sadrazam olmasının ardından 2 Nisan 1755'te azledildi. Önce İstanköy'e sürgün edilerek 17.000 kuruş caize borcunun tahsili için de emir çıkartıldıysa da, daha sonra affedilerek Hanya Muhafızlığına getirildi.
Yeniden yükselişi
1756 yılında Köse Mustafa Paşa'nın yeniden sadrazamlığa getirilmesiyle, Melek Mehmed Paşa'ya da vezirlik rütbesi iade edildi ve Rumeli Beylerbeyi olarak Selanik'e gönderildi. 1757 yılında ise III. Mustafa'nın tahta çıkmasının ardından Nişancı olarak saraya davet edildi. III. Ahmed'in kızı ve padişahın kız kardeşi Zeyneb Sultan'la evlendi. Bu evlilik kariyeri açısından bir dönüm noktası teşkil etti. Yanya sancağı mutasarrıfı olarak Kubbealtı vezirleri arasına katıldı.
Haziran 1764’te Vidin ve 1765’te Belgrad Muhafızlığına getirilen Melek Mehmed Paşa, aynı yıl hanımıyla birlikte ikamet etmek üzere İstanbul’a davet edilerek kendisine Anadolu Beylerbeyliği verildi. Bu göreve atanmasının hemen ardından Muhsinzade Mehmed Paşa’nın Sadrazamlığa getirildiği sırada bir ay kadar sadâret kaymakamlığı görevinde bulunduysa da yeni Sadrazam Mehmed Paşa'yı Aydın Beylerbeyliği göreviyle merkezden uzaklaştırdı. Mart 1766'da ise Rumeli Beylerbeyliğine tayin edildi.
İkinci kaptan-ı deryalığı
1767 yılında Köse Mustafa Paşa'nın yeniden Sadrazam olmasıyla Melek Mehmed Paşa da ikinci kez kaptan-ı deryalık görevine getirildi. Mehmed Paşa, 1767 Mayıs'ında korsan faaliyetlerini önlemek üzere mutad Akdeniz seferine açıldı ve 9 Ocak 1769'da İstanbul'a döndü ve ikinci kez Nişancılık görevine getirildi.
1768'de yine sadaret kaymakamı görevine getirildi. 1768-1774 Osmanlı-Rus Savaşı'nda sadrazam ve serdar-ı ekrem olan Yağlıkçızade Mehmed Emin Paşa (1768-1769), Moldovancı Ali Paşa (1769), İvazzade Halil Paşa (1769-1770), Silahdar Mehmed Paşa (1770-1771) ve Muhsinzade Mehmed Paşa (1771-1774) ordunun başında cephede bulunmaktayken Melek Mehmet Paşa 6 yıl süreyle İstanbul'da sedaret kaymakamı görevi yaptı. 1774'te yeni padişah olan I. Abdülhamit'in tahta geçmesi ve savaşın Küçük Kaynarca Antlaşması ile sona ermesi ile bu görevden ayrıldı.
Vezir payesi de geri alınarak Şubat 1774'te Cezayirli Gazi Hasan Paşa yerine 3. kez kaptan-ı derya görevi verildi. Bu görevden Temmuz 1774'te azledildi ve taşraya gönderildi.
1779 ve 1783'te iki kez Mora muhasallığı; 1780'de Mısır valiliği; 1783'te tekrar Vidin muhafızlığı yaptı. Sonra yine rikap kaymakamlığına getirildi. Sonra Kandiye Muhafızlığı görevine gitti.
III. Selim'in 1789'da başlayan padişahlık dönemi sırasında 4 Mayıs 1792'de 73 yaşında olmasına rağmen Kandiye muhafızlığından alınarak İstanbul'da sadrazamlığa getirildi. Onun bu göreve getirilmesine de baş neden 1768-1774 Osmanlı-Rus Savaşı döneminde Sadrazamlar cephede iken 6 yıl sedaret kaymakamlığı yapmakta iken halk arasında temiz, dürüst, ahlaklı birisi olarak tanınması dolayısıyla bu görevde üstün başarılı olmasıydı. III. Selim döneminin ıslahat faaliyetlerinin büyük bir kısmı Melek Mehmet Paşa'nın sedaret döneminde uygulanmaya başlandı. Fakat gittikçe yüksek yaşını göstermeye başlamıştı. Bu nedenle iki yıl beş ay on altı gün sedaretten sonra 19 Ekim 1794'te istifa etti.
Sadrazamların azlinden sonra sürgüne gönderilmeleri adet olmuştu. Ama bu gelenek Melek Mehmed Paşa için uygulanmadı. Ortaköy'de bulunan sahil yalısında emekli olarak yaşamaya izin verildi. İstifasından 8 yıl sonra 83 yaşında iken 1802'de yalısında öldü. Eşi Zeyneb Sultan'ın Soğukçeşme'de yaptırdığı türbeye eşinin yanına gömüldü.
Kaynakça
- ^ Kayaş, Ahmet, "Mehmed Paşa (Melek, Damat)" (1999) Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi, İstanbul:Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık A.Ş. C.2 s.163
- ^ "XVIII. Yüzyıl Osmanlı Siyasî ve Sosyal Örgüsünde Bir Devlet Adamı Biyografisi: Hekimoğlu Ali Paşa (1689-1758)", Mehmet Yılmaz Akbulut, 29 Mayıs Üniversitesi, İstanbul (2020), s.617
Dış bağlantılar
- Danışmend, İsmail Hâmi, (1961) Osmanlı Devlet Erkâni, İstanbul:Türkiye Yayınevi.
- Kayas, Ahmet, "Mehmed Paşa (Melek, Damat)" (1999) Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi, İstanbul:Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık A.Ş. C.2 s.163
| Siyasi görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Koca Yusuf Paşa |  Osmanlı Sadrazamı 4 Mayıs 1792 - 19 Ekim 1794 | Sonra gelen: Safranbolulu İzzet Mehmed Paşa |
| Askerî görevi | ||
| Önce gelen: Cezayirli Gazi Hasan Paşa | Kaptan-ı Derya 24 Şubat 1774 - Temmuz 1774 | Sonra gelen: Cezayirli Gazi Hasan Paşa |
| Önce gelen: Tosun Mehmed Paşa | Kaptan-ı Derya 1766 - 1768 | Sonra gelen: Eğribozlu İbrahim Paşa |
| Önce gelen: Karabağlı Süleyman Paşa | Kaptan-ı Derya 1762 - Aralık 1763 | Sonra gelen: Nişli Mehmed Paşa |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Damat Melek Mehmed Pasa d 1719 o 1802 Istanbul Kaptan i Derya cesitli eyaletlerde valilik ve muhafizlik gorevlerinde bulunmus ve III Selim saltanatinda 4 Mayis 1792 19 Ekim 1794 tarihleri arasinda iki yil bes ay on alti gun sadrazamlik yapmis bir Osmanli devlet adamidir Damat Melek Mehmed PasaOsmanli SadrazamiGorev suresi 4 Mayis 1792 19 Ekim 1794Hukumdar III SelimYerine geldigi Koca Yusuf PasaYerine gelen Safranbolulu Izzet Mehmed PasaKisisel bilgilerDogum 1719Olum 1802 82 83 yaslarinda IstanbulHayatiDogum tarihi olasilikla 1719 dur Babasi 1714 ile 1718 1721 donemlerinde iki kez kaptan i deryalik yapmis olan Izmirli Suleyman Pasa dir Melek lakabini yakisikli halim selim tabiatli olmasindan almistir III Ahmed in kizlarindan Zeynep Asima Hanim ile evlenmesi ile damnad i sehriyari olmasi dolayisla Damad olarak anilmistir Birinci kaptan i deryaligi Babasi kaptan i derya iken bulundugu Taman da derya beyi olarak goreve basladi Sonra Istanbul a geldikten sonra tersane kethudaligi yapti Sonra beylerbeyi rutbesi ile ilk kez kaptan i derya gorevine getirildi Kasim 1752 Ciktigi Akdeniz seferinde basari kazanmasi nedeniyle 27 Nisan 1754 te kendisine bir tug verilerek vezir rutbesine terfi ettirildi 1754 yazinda ikinci defa Akdeniz seferine cikti Ancak Hekimoglu Ali Pasa nin Sadrazam olmasinin ardindan 2 Nisan 1755 te azledildi Once Istankoy e surgun edilerek 17 000 kurus caize borcunun tahsili icin de emir cikartildiysa da daha sonra affedilerek Hanya Muhafizligina getirildi Yeniden yukselisi 1756 yilinda Kose Mustafa Pasa nin yeniden sadrazamliga getirilmesiyle Melek Mehmed Pasa ya da vezirlik rutbesi iade edildi ve Rumeli Beylerbeyi olarak Selanik e gonderildi 1757 yilinda ise III Mustafa nin tahta cikmasinin ardindan Nisanci olarak saraya davet edildi III Ahmed in kizi ve padisahin kiz kardesi Zeyneb Sultan la evlendi Bu evlilik kariyeri acisindan bir donum noktasi teskil etti Yanya sancagi mutasarrifi olarak Kubbealti vezirleri arasina katildi Haziran 1764 te Vidin ve 1765 te Belgrad Muhafizligina getirilen Melek Mehmed Pasa ayni yil hanimiyla birlikte ikamet etmek uzere Istanbul a davet edilerek kendisine Anadolu Beylerbeyligi verildi Bu goreve atanmasinin hemen ardindan Muhsinzade Mehmed Pasa nin Sadrazamliga getirildigi sirada bir ay kadar sadaret kaymakamligi gorevinde bulunduysa da yeni Sadrazam Mehmed Pasa yi Aydin Beylerbeyligi goreviyle merkezden uzaklastirdi Mart 1766 da ise Rumeli Beylerbeyligine tayin edildi Ikinci kaptan i deryaligi 1767 yilinda Kose Mustafa Pasa nin yeniden Sadrazam olmasiyla Melek Mehmed Pasa da ikinci kez kaptan i deryalik gorevine getirildi Mehmed Pasa 1767 Mayis inda korsan faaliyetlerini onlemek uzere mutad Akdeniz seferine acildi ve 9 Ocak 1769 da Istanbul a dondu ve ikinci kez Nisancilik gorevine getirildi 1768 de yine sadaret kaymakami gorevine getirildi 1768 1774 Osmanli Rus Savasi nda sadrazam ve serdar i ekrem olan Yaglikcizade Mehmed Emin Pasa 1768 1769 Moldovanci Ali Pasa 1769 Ivazzade Halil Pasa 1769 1770 Silahdar Mehmed Pasa 1770 1771 ve Muhsinzade Mehmed Pasa 1771 1774 ordunun basinda cephede bulunmaktayken Melek Mehmet Pasa 6 yil sureyle Istanbul da sedaret kaymakami gorevi yapti 1774 te yeni padisah olan I Abdulhamit in tahta gecmesi ve savasin Kucuk Kaynarca Antlasmasi ile sona ermesi ile bu gorevden ayrildi Vezir payesi de geri alinarak Subat 1774 te Cezayirli Gazi Hasan Pasa yerine 3 kez kaptan i derya gorevi verildi Bu gorevden Temmuz 1774 te azledildi ve tasraya gonderildi 1779 ve 1783 te iki kez Mora muhasalligi 1780 de Misir valiligi 1783 te tekrar Vidin muhafizligi yapti Sonra yine rikap kaymakamligina getirildi Sonra Kandiye Muhafizligi gorevine gitti III Selim in 1789 da baslayan padisahlik donemi sirasinda 4 Mayis 1792 de 73 yasinda olmasina ragmen Kandiye muhafizligindan alinarak Istanbul da sadrazamliga getirildi Onun bu goreve getirilmesine de bas neden 1768 1774 Osmanli Rus Savasi doneminde Sadrazamlar cephede iken 6 yil sedaret kaymakamligi yapmakta iken halk arasinda temiz durust ahlakli birisi olarak taninmasi dolayisiyla bu gorevde ustun basarili olmasiydi III Selim doneminin islahat faaliyetlerinin buyuk bir kismi Melek Mehmet Pasa nin sedaret doneminde uygulanmaya baslandi Fakat gittikce yuksek yasini gostermeye baslamisti Bu nedenle iki yil bes ay on alti gun sedaretten sonra 19 Ekim 1794 te istifa etti Sadrazamlarin azlinden sonra surgune gonderilmeleri adet olmustu Ama bu gelenek Melek Mehmed Pasa icin uygulanmadi Ortakoy de bulunan sahil yalisinda emekli olarak yasamaya izin verildi Istifasindan 8 yil sonra 83 yasinda iken 1802 de yalisinda oldu Esi Zeyneb Sultan in Sogukcesme de yaptirdigi turbeye esinin yanina gomuldu Kaynakca Kayas Ahmet Mehmed Pasa Melek Damat 1999 Yasamlari ve Yapitlariyla Osmanlilar Ansiklopedisi Istanbul Yapi Kredi Kultur Sanat Yayincilik A S C 2 s 163 ISBN 975 08 0072 9 XVIII Yuzyil Osmanli Siyasi ve Sosyal Orgusunde Bir Devlet Adami Biyografisi Hekimoglu Ali Pasa 1689 1758 Mehmet Yilmaz Akbulut 29 Mayis Universitesi Istanbul 2020 s 617Dis baglantilarDanismend Ismail Hami 1961 Osmanli Devlet Erkani Istanbul Turkiye Yayinevi Kayas Ahmet Mehmed Pasa Melek Damat 1999 Yasamlari ve Yapitlariyla Osmanlilar Ansiklopedisi Istanbul Yapi Kredi Kultur Sanat Yayincilik A S C 2 s 163 ISBN 975 08 0072 9Siyasi goreviOnce gelen Koca Yusuf Pasa Osmanli Sadrazami 4 Mayis 1792 19 Ekim 1794 Sonra gelen Safranbolulu Izzet Mehmed PasaAskeri goreviOnce gelen Cezayirli Gazi Hasan Pasa Kaptan i Derya 24 Subat 1774 Temmuz 1774 Sonra gelen Cezayirli Gazi Hasan PasaOnce gelen Tosun Mehmed Pasa Kaptan i Derya 1766 1768 Sonra gelen Egribozlu Ibrahim PasaOnce gelen Karabagli Suleyman Pasa Kaptan i Derya 1762 Aralik 1763 Sonra gelen Nisli Mehmed Pasa