Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Aşağı Tananalar ya da Aşağı Tanana Atabaskları (Aşağı Tananaca Kokht’ana «ahali, mahâl sakinleri, meskûn olanlar», Denak’a; İngilizce: Lower Tanana, Lower Tanana Athabascans, Lower Tanana Indians, Lower-Middle Tanana Athabascans, Tanana, Tanana proper, Minto), Amerika Birleşik Devletlerine bağlı Alaska eyaletinin İç Alaska coğrafi bölgesindeki Yukon–Koyukuk Census Area sayım bölgesiyle Fairbanks North Star Borough ilçesinde Tanana nehrinin Yukon Nehri'ne döküldüğü aşağı kısımlarında Tanana kasabasından yukarıki mecralarında ve civarında taygada yaşayan, sığın avlayan avcı ve toplayıcı, yarı göçebe, anasoylu, önceleri animist ya da şamanist iken sonradan Hristiyan olan Alaska Atabasklarından Kızılderili halkı. Alaska Yerli Dil Merkezine göre 400 kişilik etnik nüfustan 25 kadarı anadillerini konuşabiliyor.
 | |
| Önemli nüfusa sahip bölgeler | |
|---|---|
 Alaska | 400 |
| Diller | |
| Din | |
Diyalekt ve kabileler
Aşağı Tananalar en üst yapı olarak 5-6 kabile (regional band) biçiminde yapılanır ve bunlar Aşağı Tananacanın 3 ayrı şivesini kullanırlar:
- Minto-Nenana şivesi (İng. Minto Flats-Nenana River dialect). Minto (Menhti) ve Nenana (Nina Noʼ) yörelerinde konuşulur. Günümüzde konuşulmakta olan tek Aşağı Tananaca biçimidir ve o yüzden İngilizcede Minto adı dilin adı olarak da kullanılmaktadır.
- Minto band (Minto Flats band) — Kuzeyde Guçinler, batıda Koyukonlarla komşudurlar. Güneybatısında Nenana-Toklat, güneydoğusunda Wood River, doğusunda Chena kabileleri yer alır.
- Nenana-Toklat band — Batıda Koyukonlar, güneyde komşudur. Kuzeyinde Minto, doğusunda Wood River kabileleri yer alır.
- Wood River band — Güneyde Denağinalarla komşudur. Batısında Nenana-Toklat, kuzeyinde Minto, Chena (çok az sınırı vardır), doğusunda Salcha kabileleri yer alır.
- Chena şivesi (İng. Chena River dialect). Chena Village (Chʼenoʼ) köyünde konuşulurken 1978 yılında tükenmiştir
- Chena band — Kuzeyde Guçinlerle komşudur. Batısında Minto, kuzeybatısında az sınırla Wood River, güneyi ve doğusunda Salcha kabileleri yer alır. Fairbanks kenti bunların topraklarındadır.
- Salcha-Goodpaster şivesi (İng. Salcha River dialect, Salcha-Goodpaster dialect). Salcha (Sol Chaget) yöresinde konuşulurken (1978 yılında yalnızca 3 konuşanı kalmıştı) son konuşanının 1993'te ölmesiyle tükenmiştir ve diğerlerinden oldukça farklı olduğu için kimi dilcilerce Orta Tananaca (İng. Middle Tanana) adı altında Tanana dillerinin dördüncüsü olarak kabul edilmekte ve konuşanları Orta Tananalar adıyla dördüncü Tanana halkı olarak verilmektedir.
- Salcha-Goodpaster bands
- Salcha band (Salchaket band) — Kuzeydoğuda Hanlarla, güneyde Ahtnalarla komşudur. Kuzeyinde Chena, batısında Wood River, doğusunda Delta-Goodpaster kabileleri yer alır. Salcha kabilesiyle karşılaşan ilk kişi, köyünü Salchakent adıyla 1898 yılında kaydeden ABD Jeoloji Araştırmaları Kurumu (USGS) baş jeoloğu 'tur.
- Delta-Goodpaster band (Big Delta-Goodpaster band) — Kuzeydoğuda Hanlarla, güneyde Ahtnalarla komşudur. Kuzeyi ve batısında Salcha, doğusunda Tanakrosların Healy River-Joseph band kabilesi yer alır.
- Salcha-Goodpaster bands
Komşuluk
Alaska'da, kuzeyde ve kuzeybatıda Koyukonlarla, kuzeydoğuda Guçinlerle, doğuda Hanlarla ve Tanakroslarla, güneyde Ahtnalar komşudurlar.
Yerleşimleri
Aşağı Tananalar adını aldığı Tanana Nehri'nin (Tth’itu’) kıyılarında bir dizi yerleşim kurmuşlardır. Bu yerleşimler Yukon Nehri'ne yakın olandan başlayarak Minto ya da Old Minto (Menhti Xwghottthit), Nenana (Toghotili), (Sol Chaget) ve (Jiiz Cheeg) olarak sıralanır.
Ekonomi
Avcılık ve toplayıcılık
Ticaret
Kızılderililerle ticaret: Aşağı Tananalarla ile Yukarı Yukon Koyukonları ticaret yaparlardı.Nucha’la’woy’ya («where the two rivers meet») ya da Noochuloghoyet («the point of the big river peninsula»; tarihi kaynaklarda: Nukluroyit, Nuclavyette, Nukluklayet, Nukiukahyet, Nuklukait,, Nuklaciyat, Nuklukyat, Noukelakayet, Tuklukyet) ): Tanana ve Yukon nehirlerinin birleştiği noktada olması dolayısıyla, Tanana noktası Avrupalıların 1863 yılında bölgeye gelmesinden önceleri Koyukonlar ile Aşağı Tananalar arasında geleneksel ticaret ve toplantı yapılan bir yerdi.
Avrupalılarla ticaret: Merkantilist Avruplıların bölgeye ulaşmasından sonra onlarla en aktif ticaret başlamış oldu. Günümüzde ABD Ordusu'nun Fairbanks yakınlarındaki askeri tesisleri olan geçmişte ilk önce ticaret karakolu olarak kurulmuştu. Bu karakolun etki sahasındaki yerlilerin kabileleri (band) Salcha, Big Delta-Goodpaster, Wood River, Chena bands olarak Avrupalılarla ticaret yapma döneminde kaydedilmiştir.
Şirketleşme
Rus Amerikası döneminde ABD'nin Ruslarla birlikte idare ettiği Alaska'yı 1867 yılında Rus İmparatorluğundan satın almasından bu yana 100 yıldır çözülemeyen yerlilerinin (Eskimo ve Kızılderililerin) toprak taleplerini çözmek üzere ABD Kongresinde 18 Aralık 1971 tarihinde başkan Richard Nixon tarafından imzalanarak yürülüğe giren ve ABD tarihinin en büyük toprak talebini karşılayan yasa olan Alaska Yerli Talepleri Çözümleme Yasası (ANCSA) gereği kurulan Alaska Yerli Bölge Şirketlerinden Doyon, Limited (DOYON) yerli bölge şirketine bağlı 2 köy şirketi Aşağı Tananalara aittir. Köy şirketleri topraklarının yüzey hakkına sahiptir, fakat bölge şirketleri hem köy şirketlerinin hakkına hem de toprakların yeraltı hakkına sahiptir.
| Yerli Köy Şirketi | Yerleşim |
|---|---|
| Seth-do-ya-ah Corporation | Minto |
| Toghotthele Corporation | Nenana |
Tanana Chiefs Conference adlı kâr amacı gütmeyen konsorsiyumda temsil edilen Aşağı Tanana regional bandları:
Kaynakça
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;refAnlcpopisimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ Holton, Gary. 2010. Behind the Map: The reification of indigenous language boundaries in Alaska. Working Papers in Athabaskan Languages, ed. by S. Tuttle & J. Spence, 75-87. (Alaska Native Language Center Working Papers 8). Fairbanks: Alaska Native Language Fairbanks.
- ^ . 22 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2013.
- ^ "The Map of Indigeneous Peoples and Languages of Alaska". 10 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2013.
- ^ Stephen Adolphe Wurm, Peter Mühlhäusler & Darrell T. Tyron (1996), Atlas of Languages of Intercultural Communication in the Pacific, Asia, and the Americas
- ^ Jones, E. 1986. Koyukon ethnography. Alaska Historical Commission studies in history, No. 17 1. Fairbanks: University of Alaska, Fairbanks, Alaska Native Language Center. 78 p.
- ^ . 21 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2013.
- ^ (PDF). 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2013.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Asagi Tananalar ya da Asagi Tanana Atabasklari Asagi Tananaca Kokht ana ahali mahal sakinleri meskun olanlar Denak a Ingilizce Lower Tanana Lower Tanana Athabascans Lower Tanana Indians Lower Middle Tanana Athabascans Tanana Tanana proper Minto Amerika Birlesik Devletlerine bagli Alaska eyaletinin Ic Alaska cografi bolgesindeki Yukon Koyukuk Census Area sayim bolgesiyle Fairbanks North Star Borough ilcesinde Tanana nehrinin Yukon Nehri ne dokuldugu asagi kisimlarinda Tanana kasabasindan yukariki mecralarinda ve civarinda taygada yasayan sigin avlayan avci ve toplayici yari gocebe anasoylu onceleri animist ya da samanist iken sonradan Hristiyan olan Alaska Atabasklarindan Kizilderili halki Alaska Yerli Dil Merkezine gore 400 kisilik etnik nufustan 25 kadari anadillerini konusabiliyor Asagi Tananalar Kokht ana Denak a Tanana Irmagi Tthʼituʼ kiyisinda Asagi Tananalara ait ev Chena Chʼenoʼ koyu 1997Onemli nufusa sahip bolgelerAlaska400DillerAsagi Tananaca IngilizceDinHristiyanlik Animizm SamanizmDiyalekt ve kabilelerAsagi Tananalar en ust yapi olarak 5 6 kabile regional band biciminde yapilanir ve bunlar Asagi Tananacanin 3 ayri sivesini kullanirlar Minto Nenana sivesi Ing Minto Flats Nenana River dialect Minto Menhti ve Nenana Nina Noʼ yorelerinde konusulur Gunumuzde konusulmakta olan tek Asagi Tananaca bicimidir ve o yuzden Ingilizcede Minto adi dilin adi olarak da kullanilmaktadir Minto band Minto Flats band Kuzeyde Gucinler batida Koyukonlarla komsudurlar Guneybatisinda Nenana Toklat guneydogusunda Wood River dogusunda Chena kabileleri yer alir Nenana Toklat band Batida Koyukonlar guneyde komsudur Kuzeyinde Minto dogusunda Wood River kabileleri yer alir Wood River band Guneyde Denaginalarla komsudur Batisinda Nenana Toklat kuzeyinde Minto Chena cok az siniri vardir dogusunda Salcha kabileleri yer alir Chena sivesi Ing Chena River dialect Chena Village Chʼenoʼ koyunde konusulurken 1978 yilinda tukenmistir Chena band Kuzeyde Gucinlerle komsudur Batisinda Minto kuzeybatisinda az sinirla Wood River guneyi ve dogusunda Salcha kabileleri yer alir Fairbanks kenti bunlarin topraklarindadir Salcha Goodpaster sivesi Ing Salcha River dialect Salcha Goodpaster dialect Salcha Sol Chaget yoresinde konusulurken 1978 yilinda yalnizca 3 konusani kalmisti son konusaninin 1993 te olmesiyle tukenmistir ve digerlerinden oldukca farkli oldugu icin kimi dilcilerce Orta Tananaca Ing Middle Tanana adi altinda Tanana dillerinin dorduncusu olarak kabul edilmekte ve konusanlari Orta Tananalar adiyla dorduncu Tanana halki olarak verilmektedir Salcha Goodpaster bands Salcha band Salchaket band Kuzeydoguda Hanlarla guneyde Ahtnalarla komsudur Kuzeyinde Chena batisinda Wood River dogusunda Delta Goodpaster kabileleri yer alir Salcha kabilesiyle karsilasan ilk kisi koyunu Salchakent adiyla 1898 yilinda kaydeden ABD Jeoloji Arastirmalari Kurumu USGS bas jeologu tur Delta Goodpaster band Big Delta Goodpaster band Kuzeydoguda Hanlarla guneyde Ahtnalarla komsudur Kuzeyi ve batisinda Salcha dogusunda Tanakroslarin Healy River Joseph band kabilesi yer alir KomsulukAlaska da kuzeyde ve kuzeybatida Koyukonlarla kuzeydoguda Gucinlerle doguda Hanlarla ve Tanakroslarla guneyde Ahtnalar komsudurlar YerlesimleriAsagi Tananalar adini aldigi Tanana Nehri nin Tth itu kiyilarinda bir dizi yerlesim kurmuslardir Bu yerlesimler Yukon Nehri ne yakin olandan baslayarak Minto ya da Old Minto Menhti Xwghottthit Nenana Toghotili Sol Chaget ve Jiiz Cheeg olarak siralanir EkonomiTanana Irmagi Tthʼituʼ kiyisinda Asagi Tananalara ait balik kampi 1997 Nehirdeki tahta alet Batililar tarafindan tanitilan balik carkidirAvcilik ve toplayicilik Ticaret Kizilderililerle ticaret Asagi Tananalarla ile Yukari Yukon Koyukonlari ticaret yaparlardi Nucha la woy ya where the two rivers meet ya da Noochuloghoyet the point of the big river peninsula tarihi kaynaklarda Nukluroyit Nuclavyette Nukluklayet Nukiukahyet Nuklukait Nuklaciyat Nuklukyat Noukelakayet Tuklukyet Tanana ve Yukon nehirlerinin birlestigi noktada olmasi dolayisiyla Tanana noktasi Avrupalilarin 1863 yilinda bolgeye gelmesinden onceleri Koyukonlar ile Asagi Tananalar arasinda geleneksel ticaret ve toplanti yapilan bir yerdi Avrupalilarla ticaret Merkantilist Avruplilarin bolgeye ulasmasindan sonra onlarla en aktif ticaret baslamis oldu Gunumuzde ABD Ordusu nun Fairbanks yakinlarindaki askeri tesisleri olan gecmiste ilk once ticaret karakolu olarak kurulmustu Bu karakolun etki sahasindaki yerlilerin kabileleri band Salcha Big Delta Goodpaster Wood River Chena bands olarak Avrupalilarla ticaret yapma doneminde kaydedilmistir Sirketlesme Rus Amerikasi doneminde ABD nin Ruslarla birlikte idare ettigi Alaska yi 1867 yilinda Rus Imparatorlugundan satin almasindan bu yana 100 yildir cozulemeyen yerlilerinin Eskimo ve Kizilderililerin toprak taleplerini cozmek uzere ABD Kongresinde 18 Aralik 1971 tarihinde baskan Richard Nixon tarafindan imzalanarak yuruluge giren ve ABD tarihinin en buyuk toprak talebini karsilayan yasa olan Alaska Yerli Talepleri Cozumleme Yasasi ANCSA geregi kurulan Alaska Yerli Bolge Sirketlerinden Doyon Limited DOYON yerli bolge sirketine bagli 2 koy sirketi Asagi Tananalara aittir Koy sirketleri topraklarinin yuzey hakkina sahiptir fakat bolge sirketleri hem koy sirketlerinin hakkina hem de topraklarin yeralti hakkina sahiptir Yerli Koy Sirketi YerlesimSeth do ya ah Corporation MintoToghotthele Corporation Nenana Tanana Chiefs Conference adli kar amaci gutmeyen konsorsiyumda temsil edilen Asagi Tanana regional bandlari Minto NenanaKaynakca Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi refAnlcpop isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Holton Gary 2010 Behind the Map The reification of indigenous language boundaries in Alaska Working Papers in Athabaskan Languages ed by S Tuttle amp J Spence 75 87 Alaska Native Language Center Working Papers 8 Fairbanks Alaska Native Language Fairbanks 22 Eylul 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Ocak 2013 The Map of Indigeneous Peoples and Languages of Alaska 10 Aralik 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Ocak 2013 Stephen Adolphe Wurm Peter Muhlhausler amp Darrell T Tyron 1996 Atlas of Languages of Intercultural Communication in the Pacific Asia and the Americas Jones E 1986 Koyukon ethnography Alaska Historical Commission studies in history No 17 1 Fairbanks University of Alaska Fairbanks Alaska Native Language Center 78 p 21 Mart 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Ocak 2013 PDF 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 24 Ocak 2013