Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
1437-1444 Osmanlı-Macar Savaşı, 1437 ve 1444 arasında Osmanlı Devleti ile Macar Krallığı arasında süren ve 12 Haziran 1444 tarihinde Edirne-Segedin Antlaşması'nın imzalanmasıyla biten savaş.
| Osmanlı-Macar Savaşı (1437-1444) | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Osmanlı-Macaristan Savaşları | |||||||||||
 | |||||||||||
| |||||||||||
| Taraflar | |||||||||||
 Osmanlı İmparatorluğu |  Macaristan Krallığı  Lehistan Krallığı Sırbistan Prensliği Eflak Prensliği Transilvanya Litvanya Büyük Dükalığı Papalık Devleti | ||||||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||||||
|
(ölü) |  Sigismund II. Albert Ladislas Hunyadi Yanoş Cesarini Brankoviç II. Basarab | ||||||||||
| Güçler | |||||||||||
| 40.000 | 40.000 | ||||||||||
Savaş öncesindeki durum
Bu dönemde Macar Kralı Sigismund 1433'te Kutsal Roma İmparatorluğu tacını da elde ettiği gibi, 1419'da ele geçirdiği Bohemya Krallığı tahtındaki konumunu 1437'de kabul ettirebilmişti (Hussit savaşları). Bu mücadelelerini başarıyla sonuçlandıran Sigismund aynı yıl (1437) güneyindeki tehdit olan Osmanlı Devleti'yle mücadeleye karar verdi.
Macaristan'ın Alacahisar Baskını ve savaşın başlaması (1437)
Macar Kralı Sigismund Leh (Polonyalı), Çek ve Macar askerlerinden oluşan bir orduyu Osmanlı topraklarına saldırı/yağma için gönderdi. 18 Haziran'da başlayan saldırıda Güvercinlik (Golubaç) yağmalandı. 22 Haziran'da 'taki Tuna ince filosunu yakan birlikler sınırdan 130 km içeri girerek 23 Haziran'da Alacahisar (Kruşevaç) ve çevresini yakıp yıktılar. Bölgeye takviye olarak gönderilen Evrenosoğlu Ali Bey'in birliklerini püskürterek Macar topraklarına döndüler.
Bu suretle, ateşkesin 1431'den beri yenilenmemesi sonrasında süregiden vekalet savaşı Osmanlı-Macar Savaşına dönüşmüş oldu. Macar ordusu Niğbolu Muharebesi'nden bu yana ilk kez Osmanlı topraklarına bu kadar geniş çaplı bir harekâtla tecavüz ederken, II. Murad da gerek sözkonusu saldırının karşılığını vermek, gerek (1437 yılında Macar ordusuna serbest geçiş sağlayan) Sırbistan Prensliği'ne son vererek topraklarını Osmanlı Devleti'ne katmak üzere sefer hazırlıklarına başladı.
II. Murad müteakip sefer mevsiminde (1438 ilkbahar-yaz) Macaristan Krallığı üzerine yürümeyi tasarlarken koşullar da Osmanlı Devleti'nin lehine gelişti. 50 yıldır Macar tahtındaki Kral Sigismund 9 Aralık 1437'de (69 yaşında) öldü. Tahta 18 Aralık 1437'de Sigismund'un kızı Elizabeth'le evli Avusturya Dükü (Habsburg Hanedanı'ndan) II. Albert geçti. Bununla birlikte Yeni Kral II. Albert tahta geçtikten sonra tüm dikkatini öncelikle Bohemya ve Polonya'daki gerginliklere yöneltmek zorunda kaldı.
II. Murad'ın Macaristan Seferi (1438)
Koşulların sefer için uygun olduğunu gören II. Murad yaklaşık 40.000 kişilik bir ordu hazırladı. Macar Kralı Sigismund ise Alacahisar baskınının intikamını II. Murad'ın şahsen almak isteyeceğini beklediğinden ordusunu büyük oranda seferber etmişti. Ancak, Türk ordusunun taarruzunun nereden geleceğini tahmin edemediği gibi, birliklerinin bir bölümünü Sırbistan Prensi Brankoviç'e takviye olarak göndermişti.
Edirne'den yola çıkan Türk ordusu ise Sofya-Vidin üzerinden geçip Tuna'yı aştı ve Eflak topraklarına girdi. Eflaklıların arkadan bir askerî harekâtlarına engel olmak amacıyla II. Murad, Eflak Voyvodası II. Vlad'ı beraberine kılavuz olarak almıştı. Eflak topraklarının batısında Tuna'nın kuzey kıyısını takip eden Türk ordusu 'ten sonra Macaristan Krallığı'na bağlı Erdel topraklarına girdi. Erdel toprakları içinde ilerleyen Türk ordusu Hunedoara ve 'i zaptedip çevresini istila etti, ancak bölgenin merkezi Sibiu (Hermannstadt) kalesini sekiz gün kuşattıysa da alamadı. Daha kuzeydeki Mediaș ve Sighișoara (Schässburg) ve Braşov'a (Kronstadt) zaptedildikten sonra Türk ordusu tekrar Eflak üzerinden geçip Tuna'yı aşarak Osmanlı topraklarına döndü. II. Murad'ın 45 gün süren seferinin bitiminde istilaya uğrayan bölge yerlebir olmuş, Macar mukavemeti kırılmış ve yaklaşık 70.000 esir alınmıştı.
Seferin ardından Ağustos-Kasım döneminde yaklaşık 20.000 sipahi ve akıncıdan oluşan birliğin başında Evrenosoğlu Ali Bey Sekelistan'ı istila ettiği gibi, Ekim'de de Mediaș civarında karşılaştığı 12.000 kişilik Sekel birliğiyle giriştiği muharebede büyük bir zafer kazandı ve 15 kontu da esir aldı. İstila sonucunda Türk birlikleri yaklaşık ilave 30.000 esir almıştı.
II. Murad'ın Sırbistan Seferi (1439)
II. Murad Macaristan seferinden sonraki yıl Sırbistan Prensliği'nin topraklarını hedefledi. Sırp Prensi Brankoviç 1437'deki Alacahisar Baskını için Macar birliklerine topraklarından serbest geçiş sağladığı gibi, (Eflak Prensi II. Vlad'ın aksine) II. Murad'ın davetine rağmen 1438'deki Macaristan seferine (kılavuz olarak) katılmamıştı. Seferden sonra ise 1438-39 kışında Brankoviç'in kızı Mara'yla evlenen II. Murad Brankoviç'i de Edirne Sarayı'na davet etti. Brankoviç ise, bunu bir tuzak olarak görüp, başkent Semendire'de oğlu Gregori'yi bırakarak diğer oğlu Lazar'la Macaristan'a kaçtı.
Brankoviç'in daveti bir tuzak olarak görmesi ise yersiz değildi, zira aynı şekilde Edirne'ye davet edilen Eflak Prensi II. Vlad önce derdest edilerek Gelibolu'da bir kuleye hapsedilmiş ve ancak iki oğlunu rehin bıraktıktan sonra serbest bırakılmış ve yeniden Eflak prensliğini almıştı.
Bu gelişmelerin ardından II. Murad ilkbaharda ordusunun başında Sırbistan'ın 1428 yılından beri elinde kalan ufak toprak parçası ve Semendire üzerine yürüdü. Yaklaşık üç aylık bir kuşatmadan ardından (hacdan dönen) İshak Bey'in komutasındaki takviye birliklerin de katılmasıyla taarruza geçen Türk ordusu 16 Ağustos'ta (bazı kaynaklara göre 27 Ağustos) kaleyi fethetti.
Aynı dönemde ise, Rumeli Beylerbeyi Şahabeddin Paşa Nobırda kalesini kuşartırken, 6 Ağustos'ta (bazı kaynaklara göre İshak Bey) kaleyi kurtarmaya gelen Macar-Sırp ordusunu kale civarındaki imha etti.
Bu sefer sonucunda (1441'de fethedilecek Nobırda haricinde) Sırbistan Prensliği'nin tüm toprakları Osmanlı Devleti'ne katılmış oldu. Macar Kralı Albert ise Nisan aylarında Viyana'dayken, II. Murad'ın Semendire üzerine yürümesi üzerine o da ordusuyla Segedin'e indi. Ancak beklediği takviyeleri alamadığı gibi, Semendire'nin düşmesinden kısa bir süre önce de beraberindeki bazı kontlar birlikleriyle Kral Albert'in yanından ayrıldılar. Kral Albert de elindeki birliklerle Türk ordusuna karşı taarruz etmeye cesaret edemedi ve hareketsiz kaldı. Osmanlı Devleti'yle savaşabilmek için daha büyük ve merkezî bir orduya ihtiyaç olduğunu anlayan Kral Albert tüm soylulara 100 dinarlık vergi koydu ve elde edilecek gelirle daha geniş bir ordu kurmayı amaçladı. Bununla birlikte, bu girişiminin sonucunu göremeden Viyana'ya dönüş yolunda 27 Ekim 1439'da dizanteriden öldü.
II. Murad'ın Belgrad Kuşatması (1440)
Macaristan Krallığı 1440 yılına kral seçimleriyle meşgul bir şekilde girdi. Ocak ayında toplanan soylular 15 Mayıs'ta aynı zamanda Polonya Kralı olan Ladislas'ı tahta çıkardılar. Bu suretle Osmanlı Devleti'nin kuzeyindeki iki büyük devletin toprakları Yagelon Hanedanı bayrağı altında birleşmiş oldu. Bu sayede iki devletin kaynakları Osmanlı Devleti'yle sürmekte olan savaşa yönlendirilebilecekti.
Bununla birlikte Osmanlı birlikleri Macaristan'ı büyük bir baskı altında tutmaya da devam ediyordu. Haziran 1439-Mayıs 1440 arasında Macar topraklarına beş büyük akın gerçekleştiren Akıncılar, bu krallığın güneyine büyük yıkım getirmişler, büyük sayıda esir ve ganimetle dönmüşlerdi. Bu akınlar sonucunda 1438 başından bu yana yaklaşık 160.000 kişi esir edilmişti.
II. Murad ise 1440 yıılında Macarların elinde bulunan Belgrad Kalesi'ni fethetmeyi hedefledi. Aynı dönemde Türk birlikleri Temmuz'da Sırpların elinde kalan diğer kale olan Nobırda'yı da sıkıştırmaya başladılar. Bir Türk birliği Gilan civarındaki Makreş'te meydana gelen bir Macar-Sırp birliğini büyük bir yenilgiye uğrattı. Bununla birlikte, müstahkem bir mevki olan Nobırda'nın alınabilmesi bir sonraki seneyi buldu.
II. Murad komutasında, Haziran sonunda Belgrad kalesini kuşatan Türk ordusu ise başarılı olamadı ve II. Murad Ekim'de kuşatmayı kaldırdı. İlk defa Türkler’e karşı kullanılan tüfek ateşi bu başarısızlığın âmillerinden biri gibi görünmektedir. Bu başarısızlık, 1421-1440 arasında sürekli zaferler kazanmış II. Murad açısından bir dönüm noktası oldu. Zira, Fatih Sultan Mehmed dönemine kadar kazanılacak parlak zaferlere rağmen, Osmanlı Devleti'nin savunmaya geçmek zorunda kaldığı ve bizzat II. Murad'in iki kez tahttan feragat ettiği bir döneme girildi.
Osmanlılar'ın Nobırda'yı fethi (1441)
Belgrad Kuşatmasının başarısız olmasının ardından Osmanlılar Sırp Prensliği'nin elinde kalan son toprak olan Nobırda'ya yöneldiler. Rumeli Beylerbeyi Hadım Şehabettin Paşa komutasındaki Türk birlikleri 27 Haziran 1441'de kaleyi fethettiler.
Öte yandan, Kral Ladislas ülkesinde iç muhalefeti büyük oranda bastırmış ve kendini Macaristan'a da kral olarak benimsetmeyi başarmıştı. Hunyad kontu Hunyadi Yanoş'un Belgrad'a gelerek Osmanlı Devleti'ne karşı savunmada kalmak yerine savaşı Osmanlı topraklarına taşımaya yönelik stratejisi Kral Ladislas'ın fikirleriyle örtüştü.
Nobırda'nın fethinden kısa bir süre sonra Yanoş komutasındaki Macar birlikleri 9-12 Temmuz arasında Osmanlıların sınır bölgelerini yağmaladılar. Yağmacıları durdurmaya çalışan İshak Bey başarılı olamadı.
Osmanlılar'ın Erdel ve Slavonya'ya taarruzları, Yanoş'un zaferleri (1442)
Macarların Osmanlı topraklarını yağmalamaları, aynı 1437'deki Alacahisar Baskını'nın ertesinde olduğu gibi Osmanlı Devleti'nin misillemesini tetikledi. İki kola ayrılan Türk birlikleri Slavonya'yı ve Eflak üzerinden Erdel'i hedeflediler. Slavonya'ya ayrılan kol başarılı bir harekât icra edip Srebrenik'i fethederken, bölgenin valisi Matko Talloci'nin kardeşi Frank Talloci'yi bölgedeki ufak çaplı çatışmada sonucunda esir aldı.
komutasındaki yaklaşık 15.000 süvarilik akıncı kolu ise Alba Iulia'ya (Weissenburg) kadar ilerledi. 18 Mart 1442'deki 'nde Türk birlikleri Macar/Sekel birliklerine karşı zafer kazandılar. Ancak, Eflak yönünde dönerken 22 Mart'ta Sibiu'da Hunyadi Yanoş komutasındaki Macar birliklerinin baskınına uğradı ve Mezid Bey'in de öldüğü muharebede Türk birlikleri ağır kayıplar vererek yenildi.
Osmanlı topraklarına çekilen Türk birliklerinin takip ederek Eflak'a giren Hunyadi Yanoş, Türk yanlısı Voyvoda II. Mircea'yı tahttan indirerek II. Basarab'ı tahta çıkardı. Bu şekilde Eflak yeniden Macar etkisine girdi.
Yaz aylarına kadar Osmanlı Devleti ve Macaristan Krallığı arasında esir değişimini hedefleyen müzakereler yürütüldüyse de sonuçsuz kaldı. Bunun üzerine, gerek Türk akıncı birliklerinin 22 Mart'taki yenilgisinin intikamını almak gerek Eflak'ta Osmanlı nüfuzunu yeniden kurmak amacıyla Rumeli Beylerbeyi Hadım Şehabettin Paşa komutasındaki Rumeli ordusu Eflak'a doğru harekete geçti. Akıncılar ülkenin dört bir yanına dağılarak Eflak direnişini kırdılarsa da bu defa Şehabettin Paşa eksik ordusuyla Yanoş'un baskınına uğradı ve 2 Eylül 1442'deki Vazag Muharebesi'nde büyük bir yenilgi aldı.
Çatışmalar (1443)
Macar komutan Yanoş, geri çekilen Rumeli ordusunun yarattığı boşluktan istifade ederek Vidin'i yağmaladı. 1443'ün Mart ayında ise Macar birlikleri Sırbistan ve Bosna'daki Türk akıncı üslerine saldırdılar.
II. Murad ise 1442 yılında yaşanan iki yenilgiyi telafi etmek amacıyla ordusunun başında yeni bir Macaristan seferine hazırlandıysa da, Karamanoğulları'nın Anadolu'da çıkardığı huzursuzluklarla uğraşmak zorunda kaldığından Rumeli'ye geçemedi.
Hunyadi Yanoş ise bir yıl önce kazandığı iki zaferin verdiği özgüvenle savaşı tamamen Türk topraklarına taşıma fikrini harekete geçirdi.
Macaristan'ın Kış Seferi (1443-1444)
Papalık ve Venedik'in desteğiyle Macar ordusu 1396 yılında hezimetle sonuçlanan (Niğbolu Muharebesi) seferden 47 yıl sonra Osmanlı topraklarına yönelik tam teşekküllü bir saldırı harekâtı başladı. Krallığın, Papalık teşvikiyle gelen paralı askerlerin de katılımıyla, yaklaşık 15.000 kişiye ulaşan ordusu 22 Temmuz 1443'te Buda'dan harekete geçti. Hunyadi Yanoş'un komutasındaki yaklaşık 15.000 asker, Sırp Prensi Brankoviç'e bağlı 8.000 süvari ve 2.000 Eflaklı süvarinin Belgrad'da bu orduya katılmasıyla 40.000'i aşkın askerden oluşan büyük bir Macar-Haçlı ordusu Osmanlı başkenti Edirne'yi hedefleyerek Ekim ayında Sırp Prensin kılavuzluğunda Tuna'yı geçti. Osmanlı birliklerinin bir bölümünün Anadolu'da bir bölümünün Mora'da olması, bir bölümünün de kış mevsimi nedeniyle sancaklarına dağılması nedeniyle Rumeli'de mevcut olan boşluktan yararlanan Macar-Haçlı ordusu Rumeli Beylerbeyi Kasım Paşa'nın küçük çaplı birliğini püskürttükten sonra Niş'i ele geçirdi. Kasım Paşa, Turahan Bey ve İshak Bey'in öncü birlikleriyle yapılan çatışmaları kazandıktan sonra, 3 Kasım'da Niş Muharebesi'nde bu komutanların birleşik ordularını mağlup etti. Bu muharebede Macarların başarıyla uyguladıkları taktikleri öne çıktı. Sırp Prensi Brankoviç'in seferin sonlandırılması fikrine karşın, Kral Ladislas ve Hunyadi Yanoş'un seferin sürdürülmesi fikriyle 9 Kasım'da ileri harekâtına devam eden Macar-Haçlı ordusu Pirot'a girdi, ardından da 1 Aralık'ta önceden tahliye edilmiş olan Sofya'yı işgal etti. II. Murad ise ordusuyla geçidini takviye ederek Macar-Haçlı ordusunu karşılamak için hazırlandı. Soğuk geçen kışın etkisiyle erimeye başlayan Macar-Haçlı ordusu 10 Aralık'ta geçitlere dayanarak kamp kurdu. 12 Aralık'ta Kasım Paşa'nın taarruzuyla sarsılan Macar-Haçlı ordusu 13-15 Aralık'taki karşı taarruzlarında ağır kayıplara uğradı ve 16 Aralık'tan itibaren ağırlıklarını bırakarak çekilmeye başladı. 20 Aralık'ta Sofya'yı geride bırakan ordu takip eden Turahan Bey komutasındaki Türk birliklerini 2 Ocak 1444'te 'nde yenilgiye uğrattı.
Mütareke ve Barış müzakereleri
II. Murad Karaman sorununa son vermek üzere Anadolu'ya dönmek için Macar Krallığı'na barış teklif etti. Teklifi reddeden Macar-Haçlı ordusu 25 Ocak'ta Belgrad'a ve 2 Şubat'ta Buda'ya muzaffer bir şekilde girdi. Muhtelif muharebelerde ele geçirilen Osmanlı sancaklarının ihtişamı İzladi Derbendi Muharebesi'nde uğranan yenilgiyi gizledi.
Bununla birlikte, Macar-Haçlı ordusunun sefer mevsimi olmayan bir dönemdeki kararlı taarruzu Osmanlı Devleti'ni sarsmıştı. Macarlar, Rumeli ordusu toparlanamadan saldırmanın avantajlarını görmüşlerdi. Buna karşılık, seferin nihai hedefi olan Edirne ele geçirilemediği gibi, bir donanmanın yokluğu Çanakkale Boğazı'nın abluka altına alınamamasına ve II. Murad komutasındaki birliklerin Anadolu'dan Rumeli'ye geçişinin engellenememesine neden olmuştu (Macarlar, Venediklilerin donanma hazırlama konusundaki isteksizliklerine tepki göstermişler, II. Murad'ın Rumeli'ye geçerek Edirne'yi kurtarması ve İzladi Derbendi'nde Macarlara ağır kayıplar verdirmesinin sorumluluğunu Venediklilerin tutumuna bağlamışlardı). Seferin Macarlar açısından en somut kazanımı, Osmanlı egemenliğine girmiş Sırp topraklarının geri alınması ve Prens Brankoviç'in tahtına iade edilmesi oldu.
Sırbistan Prensliği'nin yeniden kurulmasıyla eşzamanlı olarak, Macar-Haçlı ordusundan firar eden İskender Bey de Kroya ve Debre'yi ele geçirerek Arnavutluk'un bağımsızlığını ilan etti. Bu şekilde Sırbistan ve Eflak'tan sonra Arnavutluk'taki Türk egemenliği de sarsıldı.
1444 yılının ilk aylarında da Venedik, Papalığın girişimiyle bu defa bir donanma hazırlamaya, Macarlar da bu donanma eşliğinde yeni bir taarruz planlamaya başladılar. 1444 yılında Karamanlı İbrahim Bey Anadolu'da yeniden taarruza geçti. İki uzak cephede savaş tehlikesi, Arnavutluk ve Mora'daki kırılgan durum ve Venedik donanmasının olası bir ablukası sonucunda Rumeli'ye asker geçirememe tehlikesi karşısında II. Murad Macaristan'a kalıcı bir barış için yeniden yaklaştı. Müzakerelere aracılığı Sırp Prensi Brankoviç yaptı.
Macaristan'daki konumunu güçlendirerek savaşa devam etmek isteyen Kral Ladislas'a Tatar saldırıları ve büyük bir deprem sonucu sarsılan Polonyalılar muhalefet etti. Buna karşılık Papalık, Burgundiya, Venedik, (Osmanlı'ya bağlı) Dubrovnik ve (Osmanlı haraçgüzarı) Bizans; Macaristan Krallığı'nın Osmanlılara karşı yürüttüğü savaşı sürdürmesini arzu ediyordu.
Edirne-Segedin Antlaşması (1444)
6 Mart 1444'te ilk müzakereler başladı. Ardından 24 Nisan 1444'te Kral Ladislas II. Murad'a müzakereleri kabul ettiğini belirten bir mektupla birlikte elçisi Stojka Gisdaniç'i Edirne'ye gönderdi. Esirlerin teatisinde varılan uzlaşının ardından toprak meseleleri müzakere edildi. Osmanlılar, Macarların 1443-1444 seferinde kaybettikleri Güvercinlik (Golubaç) ve Semendire'nin iadesini temine çalıştılar. Ancak Karaman Beyi İbrahim'in Anadolu'daki saldırıları nedeniyle apar topar 12 Haziran'da mevcut koşullarda barışa razı oldular.
10 yıl süreli Antlaşma'ya göre, Sırbistan Despotluğu Osmanlı Devleti'ne bağlı bir devlet olarak yeniden kurulurken, Eflak'ın yükümlülükleri de haraç vermekle sınırlandırıldı. Osmanlı elçi heyetinin Segedin'e varışının ardından 15 Ağustos 1444'ta Hunyadi Yanoş; Kral Ladislas ve Prens Brankoviç adına da yemin ederek Antlaşmayı onayladı.
Sonrasındaki süreç
Antlaşma'nın onaylanmasının ardından, 22 Ağustos 1444'ta Brankoviç Sırp Despotluğunun başına geçti. Buna karşılık Macaristan Krallığı, Papalık temsilcisi Cesarini'nin kışkırtmalarıyla Antlaşmayı feshetme fikrine yöneldi.
Batı sınırlarında barış ve istikrarı sağlayan Osmanlı Devleti Karamanlılar üzerine sefer açtılar ve İbrahim Bey'le imzalanan Yenişehir Sevgendnamesi ile Anadolu'daki tehlikeyi de bertaraf ettiler. Her iki cephede de (önceden fethettiği toprakları eski sahiplerine iade etme pahasına da olsa) sükuneti sağladığına kâni olan II. Murad 1444 Ağustos'unda oğlu II. Mehmed lehine tahttan feragat etti.
Bu gelişmeler olurken Polonya-Macar Kralı Ladislas Edirne-Segedin Antlaşması'nı tanımadığını ilan ederek yeminini bozdu. Kral Ladislas komutasındaki Macar-Haçlı ordusu 1444 sonbaharında bu defa Tuna boyunca Osmanlı topraklarını istila etti ancak nihayetinde Varna Muharebesi'nde Türk ordusu tarafında büyük bir hezimete uğratıldı.
Böylelikle, Edirne-Segedin Antlaşması son derece kısa ömürlü oldu ve 1449'a kadar sürecek yeni bir Osmanlı-Macar Savaşı başladı.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ (PDF). 10 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2020.
- ^ a b ""The Holy Wars of King Wladislas and Sultan Murad: The Ottoman-Christian Conflict from 1438-1444", John Jefferson, Brill (2012), s. 163-164". 8 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Nisan 2020.
- ^ . 6 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2020.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
1437 1444 Osmanli Macar Savasi 1437 ve 1444 arasinda Osmanli Devleti ile Macar Kralligi arasinda suren ve 12 Haziran 1444 tarihinde Edirne Segedin Antlasmasi nin imzalanmasiyla biten savas Osmanli Macar Savasi 1437 1444 Osmanli Macaristan SavaslariTarih1437 1444BolgeSirbistan Bulgaristan Eflak Erdel Bosna SlavonyaSebepMacaristan Kralligi nin Alacahisar Baskini yla 1431 den beri suren ateskesi bozmasiSonucEdirne Segedin Antlasmasi 1444 Cografi DegisikliklerOsmanlilar 1426 1428 Osmanli Macar Savasi ve 1426 1428 Osmanli Macar Savasi ndaki kazanimlarini Sirbistan Prensligi ne iade ettiler Bulgaristan Sirbistan Prensligi ve Eflak Voyvodaligi uzerindeki Osmanli hakimiyeti Macarlarca tekrar tanindiTaraflarOsmanli ImparatorluguMacaristan Kralligi Lehistan Kralligi Sirbistan Prensligi Eflak Prensligi Transilvanya Litvanya Buyuk Dukaligi Papalik DevletiKomutanlar ve liderlerII Murad Candarli Halil Pasa Hadim Sehabettin Pasa Kasim Pasa Evrenosoglu Ali Bey Ishak Bey Turahan Bey olu Sigismund II Albert Ladislas Hunyadi Yanos Cesarini Brankovic II BasarabGucler40 00040 000Savas oncesindeki durumBu donemde Macar Krali Sigismund 1433 te Kutsal Roma Imparatorlugu tacini da elde ettigi gibi 1419 da ele gecirdigi Bohemya Kralligi tahtindaki konumunu 1437 de kabul ettirebilmisti Hussit savaslari Bu mucadelelerini basariyla sonuclandiran Sigismund ayni yil 1437 guneyindeki tehdit olan Osmanli Devleti yle mucadeleye karar verdi Macaristan in Alacahisar Baskini ve savasin baslamasi 1437 Macar Krali Sigismund Leh Polonyali Cek ve Macar askerlerinden olusan bir orduyu Osmanli topraklarina saldiri yagma icin gonderdi 18 Haziran da baslayan saldirida Guvercinlik Golubac yagmalandi 22 Haziran da taki Tuna ince filosunu yakan birlikler sinirdan 130 km iceri girerek 23 Haziran da Alacahisar Krusevac ve cevresini yakip yiktilar Bolgeye takviye olarak gonderilen Evrenosoglu Ali Bey in birliklerini puskurterek Macar topraklarina donduler Bu suretle ateskesin 1431 den beri yenilenmemesi sonrasinda suregiden vekalet savasi Osmanli Macar Savasina donusmus oldu Macar ordusu Nigbolu Muharebesi nden bu yana ilk kez Osmanli topraklarina bu kadar genis capli bir harekatla tecavuz ederken II Murad da gerek sozkonusu saldirinin karsiligini vermek gerek 1437 yilinda Macar ordusuna serbest gecis saglayan Sirbistan Prensligi ne son vererek topraklarini Osmanli Devleti ne katmak uzere sefer hazirliklarina basladi II Murad muteakip sefer mevsiminde 1438 ilkbahar yaz Macaristan Kralligi uzerine yurumeyi tasarlarken kosullar da Osmanli Devleti nin lehine gelisti 50 yildir Macar tahtindaki Kral Sigismund 9 Aralik 1437 de 69 yasinda oldu Tahta 18 Aralik 1437 de Sigismund un kizi Elizabeth le evli Avusturya Duku Habsburg Hanedani ndan II Albert gecti Bununla birlikte Yeni Kral II Albert tahta gectikten sonra tum dikkatini oncelikle Bohemya ve Polonya daki gerginliklere yoneltmek zorunda kaldi II Murad in Macaristan Seferi 1438 1630 da Sibiu Hermannstadt kenti ve kalesi Kosullarin sefer icin uygun oldugunu goren II Murad yaklasik 40 000 kisilik bir ordu hazirladi Macar Krali Sigismund ise Alacahisar baskininin intikamini II Murad in sahsen almak isteyecegini beklediginden ordusunu buyuk oranda seferber etmisti Ancak Turk ordusunun taarruzunun nereden gelecegini tahmin edemedigi gibi birliklerinin bir bolumunu Sirbistan Prensi Brankovic e takviye olarak gondermisti Edirne den yola cikan Turk ordusu ise Sofya Vidin uzerinden gecip Tuna yi asti ve Eflak topraklarina girdi Eflaklilarin arkadan bir askeri harekatlarina engel olmak amaciyla II Murad Eflak Voyvodasi II Vlad i beraberine kilavuz olarak almisti Eflak topraklarinin batisinda Tuna nin kuzey kiyisini takip eden Turk ordusu ten sonra Macaristan Kralligi na bagli Erdel topraklarina girdi Erdel topraklari icinde ilerleyen Turk ordusu Hunedoara ve i zaptedip cevresini istila etti ancak bolgenin merkezi Sibiu Hermannstadt kalesini sekiz gun kusattiysa da alamadi Daha kuzeydeki Mediaș ve Sighișoara Schassburg ve Brasov a Kronstadt zaptedildikten sonra Turk ordusu tekrar Eflak uzerinden gecip Tuna yi asarak Osmanli topraklarina dondu II Murad in 45 gun suren seferinin bitiminde istilaya ugrayan bolge yerlebir olmus Macar mukavemeti kirilmis ve yaklasik 70 000 esir alinmisti Seferin ardindan Agustos Kasim doneminde yaklasik 20 000 sipahi ve akincidan olusan birligin basinda Evrenosoglu Ali Bey Sekelistan i istila ettigi gibi Ekim de de Mediaș civarinda karsilastigi 12 000 kisilik Sekel birligiyle giristigi muharebede buyuk bir zafer kazandi ve 15 kontu da esir aldi Istila sonucunda Turk birlikleri yaklasik ilave 30 000 esir almisti II Murad in Sirbistan Seferi 1439 Semendire kalesinin krokisi II Murad Macaristan seferinden sonraki yil Sirbistan Prensligi nin topraklarini hedefledi Sirp Prensi Brankovic 1437 deki Alacahisar Baskini icin Macar birliklerine topraklarindan serbest gecis sagladigi gibi Eflak Prensi II Vlad in aksine II Murad in davetine ragmen 1438 deki Macaristan seferine kilavuz olarak katilmamisti Seferden sonra ise 1438 39 kisinda Brankovic in kizi Mara yla evlenen II Murad Brankovic i de Edirne Sarayi na davet etti Brankovic ise bunu bir tuzak olarak gorup baskent Semendire de oglu Gregori yi birakarak diger oglu Lazar la Macaristan a kacti Brankovic in daveti bir tuzak olarak gormesi ise yersiz degildi zira ayni sekilde Edirne ye davet edilen Eflak Prensi II Vlad once derdest edilerek Gelibolu da bir kuleye hapsedilmis ve ancak iki oglunu rehin biraktiktan sonra serbest birakilmis ve yeniden Eflak prensligini almisti Bu gelismelerin ardindan II Murad ilkbaharda ordusunun basinda Sirbistan in 1428 yilindan beri elinde kalan ufak toprak parcasi ve Semendire uzerine yurudu Yaklasik uc aylik bir kusatmadan ardindan hacdan donen Ishak Bey in komutasindaki takviye birliklerin de katilmasiyla taarruza gecen Turk ordusu 16 Agustos ta bazi kaynaklara gore 27 Agustos kaleyi fethetti Ayni donemde ise Rumeli Beylerbeyi Sahabeddin Pasa Nobirda kalesini kusartirken 6 Agustos ta bazi kaynaklara gore Ishak Bey kaleyi kurtarmaya gelen Macar Sirp ordusunu kale civarindaki imha etti Bu sefer sonucunda 1441 de fethedilecek Nobirda haricinde Sirbistan Prensligi nin tum topraklari Osmanli Devleti ne katilmis oldu Macar Krali Albert ise Nisan aylarinda Viyana dayken II Murad in Semendire uzerine yurumesi uzerine o da ordusuyla Segedin e indi Ancak bekledigi takviyeleri alamadigi gibi Semendire nin dusmesinden kisa bir sure once de beraberindeki bazi kontlar birlikleriyle Kral Albert in yanindan ayrildilar Kral Albert de elindeki birliklerle Turk ordusuna karsi taarruz etmeye cesaret edemedi ve hareketsiz kaldi Osmanli Devleti yle savasabilmek icin daha buyuk ve merkezi bir orduya ihtiyac oldugunu anlayan Kral Albert tum soylulara 100 dinarlik vergi koydu ve elde edilecek gelirle daha genis bir ordu kurmayi amacladi Bununla birlikte bu girisiminin sonucunu goremeden Viyana ya donus yolunda 27 Ekim 1439 da dizanteriden oldu II Murad in Belgrad Kusatmasi 1440 Belgrad kalesinin gravuru Macaristan Kralligi 1440 yilina kral secimleriyle mesgul bir sekilde girdi Ocak ayinda toplanan soylular 15 Mayis ta ayni zamanda Polonya Krali olan Ladislas i tahta cikardilar Bu suretle Osmanli Devleti nin kuzeyindeki iki buyuk devletin topraklari Yagelon Hanedani bayragi altinda birlesmis oldu Bu sayede iki devletin kaynaklari Osmanli Devleti yle surmekte olan savasa yonlendirilebilecekti Bununla birlikte Osmanli birlikleri Macaristan i buyuk bir baski altinda tutmaya da devam ediyordu Haziran 1439 Mayis 1440 arasinda Macar topraklarina bes buyuk akin gerceklestiren Akincilar bu kralligin guneyine buyuk yikim getirmisler buyuk sayida esir ve ganimetle donmuslerdi Bu akinlar sonucunda 1438 basindan bu yana yaklasik 160 000 kisi esir edilmisti II Murad ise 1440 yiilinda Macarlarin elinde bulunan Belgrad Kalesi ni fethetmeyi hedefledi Ayni donemde Turk birlikleri Temmuz da Sirplarin elinde kalan diger kale olan Nobirda yi da sikistirmaya basladilar Bir Turk birligi Gilan civarindaki Makres te meydana gelen bir Macar Sirp birligini buyuk bir yenilgiye ugratti Bununla birlikte mustahkem bir mevki olan Nobirda nin alinabilmesi bir sonraki seneyi buldu II Murad komutasinda Haziran sonunda Belgrad kalesini kusatan Turk ordusu ise basarili olamadi ve II Murad Ekim de kusatmayi kaldirdi Ilk defa Turkler e karsi kullanilan tufek atesi bu basarisizligin amillerinden biri gibi gorunmektedir Bu basarisizlik 1421 1440 arasinda surekli zaferler kazanmis II Murad acisindan bir donum noktasi oldu Zira Fatih Sultan Mehmed donemine kadar kazanilacak parlak zaferlere ragmen Osmanli Devleti nin savunmaya gecmek zorunda kaldigi ve bizzat II Murad in iki kez tahttan feragat ettigi bir doneme girildi Osmanlilar in Nobirda yi fethi 1441 Nobirda kalesinin krokisi Belgrad Kusatmasinin basarisiz olmasinin ardindan Osmanlilar Sirp Prensligi nin elinde kalan son toprak olan Nobirda ya yoneldiler Rumeli Beylerbeyi Hadim Sehabettin Pasa komutasindaki Turk birlikleri 27 Haziran 1441 de kaleyi fethettiler Ote yandan Kral Ladislas ulkesinde ic muhalefeti buyuk oranda bastirmis ve kendini Macaristan a da kral olarak benimsetmeyi basarmisti Hunyad kontu Hunyadi Yanos un Belgrad a gelerek Osmanli Devleti ne karsi savunmada kalmak yerine savasi Osmanli topraklarina tasimaya yonelik stratejisi Kral Ladislas in fikirleriyle ortustu Nobirda nin fethinden kisa bir sure sonra Yanos komutasindaki Macar birlikleri 9 12 Temmuz arasinda Osmanlilarin sinir bolgelerini yagmaladilar Yagmacilari durdurmaya calisan Ishak Bey basarili olamadi Osmanlilar in Erdel ve Slavonya ya taarruzlari Yanos un zaferleri 1442 Hunyadi Yanos Macarlarin Osmanli topraklarini yagmalamalari ayni 1437 deki Alacahisar Baskini nin ertesinde oldugu gibi Osmanli Devleti nin misillemesini tetikledi Iki kola ayrilan Turk birlikleri Slavonya yi ve Eflak uzerinden Erdel i hedeflediler Slavonya ya ayrilan kol basarili bir harekat icra edip Srebrenik i fethederken bolgenin valisi Matko Talloci nin kardesi Frank Talloci yi bolgedeki ufak capli catismada sonucunda esir aldi komutasindaki yaklasik 15 000 suvarilik akinci kolu ise Alba Iulia ya Weissenburg kadar ilerledi 18 Mart 1442 deki nde Turk birlikleri Macar Sekel birliklerine karsi zafer kazandilar Ancak Eflak yonunde donerken 22 Mart ta Sibiu da Hunyadi Yanos komutasindaki Macar birliklerinin baskinina ugradi ve Mezid Bey in de oldugu muharebede Turk birlikleri agir kayiplar vererek yenildi Osmanli topraklarina cekilen Turk birliklerinin takip ederek Eflak a giren Hunyadi Yanos Turk yanlisi Voyvoda II Mircea yi tahttan indirerek II Basarab i tahta cikardi Bu sekilde Eflak yeniden Macar etkisine girdi Yaz aylarina kadar Osmanli Devleti ve Macaristan Kralligi arasinda esir degisimini hedefleyen muzakereler yurutulduyse de sonucsuz kaldi Bunun uzerine gerek Turk akinci birliklerinin 22 Mart taki yenilgisinin intikamini almak gerek Eflak ta Osmanli nufuzunu yeniden kurmak amaciyla Rumeli Beylerbeyi Hadim Sehabettin Pasa komutasindaki Rumeli ordusu Eflak a dogru harekete gecti Akincilar ulkenin dort bir yanina dagilarak Eflak direnisini kirdilarsa da bu defa Sehabettin Pasa eksik ordusuyla Yanos un baskinina ugradi ve 2 Eylul 1442 deki Vazag Muharebesi nde buyuk bir yenilgi aldi Catismalar 1443 Macar komutan Yanos geri cekilen Rumeli ordusunun yarattigi bosluktan istifade ederek Vidin i yagmaladi 1443 un Mart ayinda ise Macar birlikleri Sirbistan ve Bosna daki Turk akinci uslerine saldirdilar II Murad ise 1442 yilinda yasanan iki yenilgiyi telafi etmek amaciyla ordusunun basinda yeni bir Macaristan seferine hazirlandiysa da Karamanogullari nin Anadolu da cikardigi huzursuzluklarla ugrasmak zorunda kaldigindan Rumeli ye gecemedi Hunyadi Yanos ise bir yil once kazandigi iki zaferin verdigi ozguvenle savasi tamamen Turk topraklarina tasima fikrini harekete gecirdi Macaristan in Kis Seferi 1443 1444 Kral Ladislas Papalik ve Venedik in destegiyle Macar ordusu 1396 yilinda hezimetle sonuclanan Nigbolu Muharebesi seferden 47 yil sonra Osmanli topraklarina yonelik tam tesekkullu bir saldiri harekati basladi Kralligin Papalik tesvikiyle gelen parali askerlerin de katilimiyla yaklasik 15 000 kisiye ulasan ordusu 22 Temmuz 1443 te Buda dan harekete gecti Hunyadi Yanos un komutasindaki yaklasik 15 000 asker Sirp Prensi Brankovic e bagli 8 000 suvari ve 2 000 Eflakli suvarinin Belgrad da bu orduya katilmasiyla 40 000 i askin askerden olusan buyuk bir Macar Hacli ordusu Osmanli baskenti Edirne yi hedefleyerek Ekim ayinda Sirp Prensin kilavuzlugunda Tuna yi gecti Osmanli birliklerinin bir bolumunun Anadolu da bir bolumunun Mora da olmasi bir bolumunun de kis mevsimi nedeniyle sancaklarina dagilmasi nedeniyle Rumeli de mevcut olan bosluktan yararlanan Macar Hacli ordusu Rumeli Beylerbeyi Kasim Pasa nin kucuk capli birligini puskurttukten sonra Nis i ele gecirdi Kasim Pasa Turahan Bey ve Ishak Bey in oncu birlikleriyle yapilan catismalari kazandiktan sonra 3 Kasim da Nis Muharebesi nde bu komutanlarin birlesik ordularini maglup etti Bu muharebede Macarlarin basariyla uyguladiklari taktikleri one cikti Sirp Prensi Brankovic in seferin sonlandirilmasi fikrine karsin Kral Ladislas ve Hunyadi Yanos un seferin surdurulmesi fikriyle 9 Kasim da ileri harekatina devam eden Macar Hacli ordusu Pirot a girdi ardindan da 1 Aralik ta onceden tahliye edilmis olan Sofya yi isgal etti II Murad ise ordusuyla gecidini takviye ederek Macar Hacli ordusunu karsilamak icin hazirlandi Soguk gecen kisin etkisiyle erimeye baslayan Macar Hacli ordusu 10 Aralik ta gecitlere dayanarak kamp kurdu 12 Aralik ta Kasim Pasa nin taarruzuyla sarsilan Macar Hacli ordusu 13 15 Aralik taki karsi taarruzlarinda agir kayiplara ugradi ve 16 Aralik tan itibaren agirliklarini birakarak cekilmeye basladi 20 Aralik ta Sofya yi geride birakan ordu takip eden Turahan Bey komutasindaki Turk birliklerini 2 Ocak 1444 te nde yenilgiye ugratti Mutareke ve Baris muzakereleriII Murad Karaman sorununa son vermek uzere Anadolu ya donmek icin Macar Kralligi na baris teklif etti Teklifi reddeden Macar Hacli ordusu 25 Ocak ta Belgrad a ve 2 Subat ta Buda ya muzaffer bir sekilde girdi Muhtelif muharebelerde ele gecirilen Osmanli sancaklarinin ihtisami Izladi Derbendi Muharebesi nde ugranan yenilgiyi gizledi Bununla birlikte Macar Hacli ordusunun sefer mevsimi olmayan bir donemdeki kararli taarruzu Osmanli Devleti ni sarsmisti Macarlar Rumeli ordusu toparlanamadan saldirmanin avantajlarini gormuslerdi Buna karsilik seferin nihai hedefi olan Edirne ele gecirilemedigi gibi bir donanmanin yoklugu Canakkale Bogazi nin abluka altina alinamamasina ve II Murad komutasindaki birliklerin Anadolu dan Rumeli ye gecisinin engellenememesine neden olmustu Macarlar Venediklilerin donanma hazirlama konusundaki isteksizliklerine tepki gostermisler II Murad in Rumeli ye gecerek Edirne yi kurtarmasi ve Izladi Derbendi nde Macarlara agir kayiplar verdirmesinin sorumlulugunu Venediklilerin tutumuna baglamislardi Seferin Macarlar acisindan en somut kazanimi Osmanli egemenligine girmis Sirp topraklarinin geri alinmasi ve Prens Brankovic in tahtina iade edilmesi oldu Sirbistan Prensligi nin yeniden kurulmasiyla eszamanli olarak Macar Hacli ordusundan firar eden Iskender Bey de Kroya ve Debre yi ele gecirerek Arnavutluk un bagimsizligini ilan etti Bu sekilde Sirbistan ve Eflak tan sonra Arnavutluk taki Turk egemenligi de sarsildi 1444 yilinin ilk aylarinda da Venedik Papaligin girisimiyle bu defa bir donanma hazirlamaya Macarlar da bu donanma esliginde yeni bir taarruz planlamaya basladilar 1444 yilinda Karamanli Ibrahim Bey Anadolu da yeniden taarruza gecti Iki uzak cephede savas tehlikesi Arnavutluk ve Mora daki kirilgan durum ve Venedik donanmasinin olasi bir ablukasi sonucunda Rumeli ye asker gecirememe tehlikesi karsisinda II Murad Macaristan a kalici bir baris icin yeniden yaklasti Muzakerelere araciligi Sirp Prensi Brankovic yapti Macaristan daki konumunu guclendirerek savasa devam etmek isteyen Kral Ladislas a Tatar saldirilari ve buyuk bir deprem sonucu sarsilan Polonyalilar muhalefet etti Buna karsilik Papalik Burgundiya Venedik Osmanli ya bagli Dubrovnik ve Osmanli haracguzari Bizans Macaristan Kralligi nin Osmanlilara karsi yuruttugu savasi surdurmesini arzu ediyordu Edirne Segedin Antlasmasi 1444 6 Mart 1444 te ilk muzakereler basladi Ardindan 24 Nisan 1444 te Kral Ladislas II Murad a muzakereleri kabul ettigini belirten bir mektupla birlikte elcisi Stojka Gisdanic i Edirne ye gonderdi Esirlerin teatisinde varilan uzlasinin ardindan toprak meseleleri muzakere edildi Osmanlilar Macarlarin 1443 1444 seferinde kaybettikleri Guvercinlik Golubac ve Semendire nin iadesini temine calistilar Ancak Karaman Beyi Ibrahim in Anadolu daki saldirilari nedeniyle apar topar 12 Haziran da mevcut kosullarda barisa razi oldular 10 yil sureli Antlasma ya gore Sirbistan Despotlugu Osmanli Devleti ne bagli bir devlet olarak yeniden kurulurken Eflak in yukumlulukleri de harac vermekle sinirlandirildi Osmanli elci heyetinin Segedin e varisinin ardindan 15 Agustos 1444 ta Hunyadi Yanos Kral Ladislas ve Prens Brankovic adina da yemin ederek Antlasmayi onayladi Sonrasindaki surecAntlasma nin onaylanmasinin ardindan 22 Agustos 1444 ta Brankovic Sirp Despotlugunun basina gecti Buna karsilik Macaristan Kralligi Papalik temsilcisi Cesarini nin kiskirtmalariyla Antlasmayi feshetme fikrine yoneldi Bati sinirlarinda baris ve istikrari saglayan Osmanli Devleti Karamanlilar uzerine sefer actilar ve Ibrahim Bey le imzalanan Yenisehir Sevgendnamesi ile Anadolu daki tehlikeyi de bertaraf ettiler Her iki cephede de onceden fethettigi topraklari eski sahiplerine iade etme pahasina da olsa sukuneti sagladigina kani olan II Murad 1444 Agustos unda oglu II Mehmed lehine tahttan feragat etti Bu gelismeler olurken Polonya Macar Krali Ladislas Edirne Segedin Antlasmasi ni tanimadigini ilan ederek yeminini bozdu Kral Ladislas komutasindaki Macar Hacli ordusu 1444 sonbaharinda bu defa Tuna boyunca Osmanli topraklarini istila etti ancak nihayetinde Varna Muharebesi nde Turk ordusu tarafinda buyuk bir hezimete ugratildi Boylelikle Edirne Segedin Antlasmasi son derece kisa omurlu oldu ve 1449 a kadar surecek yeni bir Osmanli Macar Savasi basladi Ayrica bakinizII Murad 1426 1428 Osmanli Macar Savasi 1444 1449 Osmanli Macar Savasi Varna MuharebesiKaynakca PDF 10 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 4 Nisan 2020 a b The Holy Wars of King Wladislas and Sultan Murad The Ottoman Christian Conflict from 1438 1444 John Jefferson Brill 2012 s 163 164 8 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Nisan 2020 6 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Temmuz 2020