Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Sakkaroz veya diğer adlarıyla sükroz veya çay şekeri, C12H22O11 formülüyle gösterilen ve bir glukoz ve bir fruktoz molekülünün bir araya gelmesiyle meydana gelen disakkarittir. Sakkarozun sistematik adı β-D-fruktofuranozil-(2→1)-α-D-glukopiranosit şeklindedir. İnsan beslenmesinde çok önemli bir yere sahip olan sükroz, sadece bitkiler tarafından üretilir. Sakkarozun dünyadaki toplam yıllık üretim miktarı 150 milyon tonun üzerindedir.
 | |
| Adlandırmalar | |
|---|---|
β-D-fruktofuranozil-(2→1)-α-D-glukopiranosit | |
Diğer adlar Çay şekeri, sükroz, β-(2S,3S,4S,5R)-fruktofuranozil-α-(1R,2R,3S,4S,5R)-glukopiranosit | |
| Tanımlayıcılar | |
| |
3D model (JSmol) |
|
| ChemSpider |
|
| ECHA InfoCard | 100.000.304 |
| EC Numarası |
|
PubChem CID |
|
| RTECS numarası |
|
CompTox Bilgi Panosu (EPA) |
|
| |
| |
| Özellikler | |
| Molekül formülü | C12H22O11 |
| Molekül kütlesi | 342,30 g/mol |
| Görünüm | Beyaz katı |
| Yoğunluk | 1,57 g·cm−3 (30 °C) |
| Erime noktası | 186 °C |
| Çözünürlük (su içinde) | Suda çok iyi çözülür (1970 g·l−1 20 °C) Sıcaklıkta |
| log P | −3,76 |
| Tehlikeler | |
| Güvenlik bilgi formu (SDS) | ICSC 1507 |
| Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa). | |
Elde Edilişi ve Kullanımı
Sakkaroz, tatlandırıcı olarak kullanılan bir gıdadır. Ancak Amerika Birleşik Devletleri gibi ülkelerde yüksek fruktoz ihtiva eden mısır şurupları tatlandırıcı olarak kullanılmaktadır. Yine şeker, amatör bir roket motoru olan rocket candy'nin de üretiminde kullanılmaktadır. Bu ürün bir yakıt olup ateşleyici olarak potasyum nitrat kullanılmaktadır.
Sakkaroz, bitkilerdeki en önemli şekerdir. Bir bitkide en çok soymuk borularında bulunur. Sakkaroz elde edilirken en çok şeker kamışı ve şeker pancarı kullanılır. Ancak sorgum ve şeker akçaağacından da elde edilebilir. Sakkaroz, yemek hazırlamada her yerde bulunan bir üründür. Bunun başlıca nedeni tatlandırıcı olması ve kıvamda etkin olmasıdır. Bisküvilerde, kurabiyelerde, keklerde, turtalarda, şekerde, şerbette ve birçok katkı maddesinde yoğun olarak sakkaroza rastlanır.
Memelilerde sükroz, hazır olarak midede sindirilmeye başlanır. Buradaki asidik ortam sakkarozu monomerlerine ayrıştırır. Bu işlem bir tür tarafından gerçekleştirilir. Ayrışan glukoz ve fruktoz ince bağırsakta çabucak kana karışır. Sindirilmeyen sakkaroz ise bağırsağı geçerek adlı enzim tarafından parçalanır. Bu enzim on iki parmak bağırsağındaki bulunan hücre zarlarında yer alır. Sonunda bu ürünler de kana karışır. Bununla beraber şeker, bazı bakteri ve hayvan türlerinde invertaz adlı enzimle ayrışır.
İnsan beslenmesi
Sakkaroz, kolay sindirilebilen bir besindir. Bu da vücut için kolay bir enerji kaynağı anlamına gelir. Mideden sonra ince bağırsakta kısa sürede kana karışmaya başlar. Ancak dengeli beslenmede sadece saf sükrozdan oluşan bir besin alımı yanlıştır. Aşırı sükroz alımı ayrıca bazı rahatsızlıklara neden olmaktadır. Bunların başında diş çürümesi gibi hastalıklar yer almaktadır. Bir karbonhidrat olarak sakkaroz, her gramında 3.94 kilokalori (17 kilojoule) enerji verir.
Ayrıca sakkaroz içeren besinler obezite ve şeker hastalığına neden olabilmektedir. Günümüzde buna karşılık çoğu içecek fruktozdan yapılmaktadır. Ancak bu da bu riskleri yok etmemektedir.
Kobaylar üzerindeki bir deneyde, sükrozla beslenen kobayların önce kan şekerinin yükseldiği ve trigliseritlerinin artarak insülin direncine neden olduğu gözlemlenmiştir.
Özellikleri
Sakkarozlar diğer şeker türleri gibi Karbonhidrattır ve yapısında iki farklı şeker çeşidi barındırdıklarından dolayı disakarittirler. Her bir molekül bir α-D-Glukoz ve β-D-Fruktoz ‘dan oluşur. Bu iki molekül α,β-1-2- glikozidik bağlarıyla bir birine bağlıdırlar. Bu iki molekülün birleşip Sakkarozu oluşturması sırasında bir molekül su açığa çıkmaktadır.
Kimyasal Özellikleri
Diğer karbonhidratlar gibi, sakkaroz da 2:1 oranında hidrojen ve oksijen oranı vardır. Madde iki monosakkarit olan α-glukoz ve fruktozun glikozit bağıyla bir araya gelmesiyle meydana gelir. Birleşmede glukoz bölümünden 1, fruktoz bölümünden 2 karbon atomu arasında bağ yapar. Sakkaroz, diğer disakkaritlerden farklı olarak her iki monomerinden de azalan son bölümlerinden birleşir. Bu durum diğer birçok disakkaritte bir monomerin çoğalan ucuyla, öbür monomerin azalan ucu arasında bağ yapması şeklindedir. Anomerik hidroksil grupları olmadığından ötürü sakkaroz, indirgeyici olmayan bir şeker türüdür. Yine laboratuvar ortamında asidik hidrolizler sayesinde sakkaroz molekülü bileşenlerine ayrışabilmektedir.
Sakkarozlar indirgenmemiş disakaritlerdir. Bu yüzden Benedikt ve Tollens çözeltileriyle negatif bir sonuç verirler. Bunun yanı sıra osazon vermez ve mutasyona uğramaz. Buda sakkarozun yapısında bulunan ne glikozun ne de fruktozun bir yarı-asetal grubuna sahip olduğunu gösterir. Bundan yola çıkarılarak sakkarozun yapısındaki glikozun C1 ve fruktozun C2 Karbonları arasında bir glikozit bağı bulunur. Bu da iki karbonil grubunun tam asetal olmasını mümkün kılmaktadır.
Bazı enzimlerle yapılan deneylerin yardımıyla Sakkarozun yapısında içerdiği glikozidik bağların stereokimyası açıklanabilir. Örenek olarak, sakkaroz mayadan elde edilen α-glikozidaz enzimiyle parçalnırken β-glikozidaz enzimiyle hidrolize uğramaz. Buda glikozit kısmında bir α-konfigürasyonun olduğunu göstermektedir.
Çay şekerinin sülfürik asit ile tepkimesini gösteren şema:
Tepkime ekzotermik bir reaksiyondur. Bu reaksiyon sonucunda siyah bir madde oluşur. Bu madde bildiğimiz karbondan başkası değildir.
Fiziksel Özellikleri
| Sıcaklık [°C] | g Sakkaroz / g Su |
|---|---|
| 20 | 1,97 |
| 50 | 2,59 |
| 55 | 2,73 |
| 60 | 2,89 |
| 65 | 3,06 |
| 70 | 3,25 |
| 75 | 3,46 |
| 80 | 3,69 |
| 85 | 3,94 |
| 90 | 4,20 |
| 100 | 4,87 |
Saf sakkaroz, parlak, beyaz, kokusuz ve kristalli yapıda olup, ağza alındığında hoş, tatlı bir bilindik çay şekeri tadı verir. Genel olarak sakkaroz, doğal kaynaklardan yalıtılmış bir maddedir. Ancak sakkarozun ilk yapay üretimi 1953 yılında Raymond Lemieux tarafından gerçekleştirildi.
Sakkaroz 185 °C ısıtıldığında erir ve kahve renkli erimiş madde olan Karamel oluşur. Bu durum sakkarozun karbon, karbon dioksit ve su ile karıştırılmasıyla da gerçekleşir. Su, sakkarozu hidrolize uğratır ancak bu işlem aşamalı olup, sulu sakkaroz çözeltisinin uzun yıllar boyunca bekletilmesi gerekmektedir. Üstelik yıllar sonra bile su, sakkarozun çok küçük bir kısmını hidrolize uğratır. Ancak adlı enzim sayesinde bu işlem çok hızlı gerçekleşir. Bunun yanı sıra eğer yakılırsa, şeker kömürü ve bir takım gazlar oluşur. Bu tur fiziksel özelliklerinin yanı sıra suda çok iyi çözülebilen bir maddedir. Diğer birçok madde gibi çözülen sakkaroz miktarı suyun sıcaklığıyla doğru orantılı artmaktadır. Yani suyun sıcaklığı arttıkça çözülen maksimum sakkaroz miktarı da artmaktadır.
Canlı Organizma Üzerindeki Etkileri
19. yüzyılda başlayan endüstri devrimine kadar saf şeker Avrupa'daki halk tarafında çok nadir bir şekilde kullanılmaktaydı. O devirde şeker ancak çeşitli meyvelerin yenilmesiyle vücuda girebiliyordu. İlk olarak 1800'lerde şeker pancarı ekimine başlanmış ve bunun akabinde fabrikalarda rafineli şeker üretimine başlanmıştır. Böylelikle şekerin halk arasında yayılması ve kullanılması kolaylaşmıştır. Şekerin saf olarak elde edilmesi, şeker tüketiminde de artışa sebep olmuştur. Rafine şekerin fazla tüketilmesi, aşırı kiloluk ve bunu takip eden diyabet hastalığının artmasına yol açmıştır.
John Yudkin tarafından yapılan bir çalışma gösteriyor ki, şeker tüketimindeki oran ile kalp krizleri arasında bir bağ bulunmaktadır.
Bunun yanı sıra şeker içeren besinlerin tüketilmesinden sonra yetersiz ya da hiç yapılmayan diş bakımı diş çürümelerinin artmasındaki sebeplerin başında yer almaktadır. Ağızda yaşayan bakteriler tarafından birçok şeker çeşidi dişlere zarar veren asitler haline dönüştürebilmektedirler.
Dünya Sağlık Örgütü günlük besinin içerisinde şekerin oranının %10’u geçmemesini tavsiye etmektedir. Yapılan araştırmalar gelişmiş ülkelerde şeker tüketiminin bu oranın çok üstünde olduğunu göstermektedir.
Kaynakça
- ^ a b c d "GESTIS-Stoffdatenbank". 14 Eylül 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Eylül 2015.
- ^ Hubert Schiweck, Margaret Clarke, Günter Pollach Sugar" in Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry 2007, Wiley-VCH, Weinheim. DOI:10.1002/14356007.a25_345.pub2
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Haziran 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Şubat 2009.
- ^ . 25 Mart 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2009.
- ^ Ten, S. & Maclaren, N. (2004). Insulin resistance syndrome in children 26 Nisan 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. J Clin Endocrinol Metab. 2004 Jun;89(6):2526-39.
- ^ Aguilera, A.A., et al. (2004). Effects of fish oil on hypertension, plasma lipids, and tumor necrosis factor-alpha in rats with sucrose-induced metabolic syndrome. 26 Nisan 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. J Nutr Biochem. 2004 Jun;15(6):350-7.
- ^ Satoshi Fukuchi (2004). "Role of Fatty Acid Composition in the Development of Metabolic Disorders in Sucrose-Induced Obese Rats". Experimental Biology and Medicine. 229 (6). ss. 486-493. (PMID) 15169967. 31 Ocak 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Şubat 2009.
- ^ Lombardo, Y.B., et al. (1996). Long-term administration of a sucrose-rich diet to normal rats: relationship between metabolic and hormonal profiles and morphological changes in the endocrine pancreas 26 Nisan 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Metabolism. 1996 Dec;45(12):1527-32.
- ^ Campbell, Neil A.; Reece, Jane B. Biologie, 8. Auflage. ein Imprint der Pearson Education Deutschland GmbH München 2009, . Seite: 97-99
- ^ T.W Graham Solamons( Yazar), Craig B. Fryhle (Yazar),Güral Okay (Çeviri Editörü), Yılmaz Yıldırır (Çeviri Editörü) Organik Kimya, ( Organik Chemsty), 7. Basımdan Çeviri, Literatür Yayıncılık 2002, . Sayfa 118-119
- ^ Lemieux, RU; Huber, G (1953). "A chemical synthesis of sucrose". J. Amer. Chem. Soc. 75 (16). ss. 4118-4118.
- ^ "Diet, Nutrition and the Prevention of Chronic Diseases (= WHO Technical Report Series. 916) table 6 auf S. 56". 26 Aralık 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Eylül 2015.
- Yudkin, J. (1973). Sugar - Chemical, Biological and Nutritional Aspects of Sucrose. The Butterworth Group. ISBN .
Dış bağlantılar
- 3 boyutlu sükroz animasyonu17 Aralık 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sakkaroz veya diger adlariyla sukroz veya cay sekeri C12H22O11 formuluyle gosterilen ve bir glukoz ve bir fruktoz molekulunun bir araya gelmesiyle meydana gelen disakkarittir Sakkarozun sistematik adi b D fruktofuranozil 2 1 a D glukopiranosit seklindedir Insan beslenmesinde cok onemli bir yere sahip olan sukroz sadece bitkiler tarafindan uretilir Sakkarozun dunyadaki toplam yillik uretim miktari 150 milyon tonun uzerindedir Sakkaroz AdlandirmalarIUPAC adib D fruktofuranozil 2 1 a D glukopiranositDiger adlarCay sekeri sukroz b 2S 3S 4S 5R fruktofuranozil a 1R 2R 3S 4S 5R glukopiranositTanimlayicilarCAS numarasi 57 50 13D model JSmol Etkilesimli goruntuChemSpider 5768ECHA InfoCard 100 000 304EC Numarasi 200 334 9PubChem CID 1115RTECS numarasi WN6500000CompTox Bilgi Panosu EPA DTXSID2021288InChI InChI 1 C12H22O11 c13 1 4 6 16 8 18 9 19 11 21 4 23 12 3 15 10 20 7 17 5 2 14 22 12 h4 11 13 20H 1 3H2 t4 5 6 7 8 9 10 11 12 m1 s1SMILES O1 C H CO C H O C H O C H O C H 1O C 2 O C H C H O C H 2O CO COOzelliklerMolekul formulu C12H22O11Molekul kutlesi 342 30 g molGorunum Beyaz katiYogunluk 1 57 g cm 3 30 C Erime noktasi 186 CCozunurluk su icinde Suda cok iyi cozulur 1970 g l 1 20 C Sicakliktalog P 3 76TehlikelerGuvenlik bilgi formu SDS ICSC 1507Aksi belirtilmedigi surece madde verileri Standart sicaklik ve basinc kosullarinda belirtilir 25 C 77 F 100 kPa Bilgi kutusu kaynaklariElde Edilisi ve KullanimiSeker Kamisi Yapisinda zengin oranda sakkaroz icerir Seker Pancari Turkiye de Seker uretimi Seker Pancarindan yapilir Sakkaroz tatlandirici olarak kullanilan bir gidadir Ancak Amerika Birlesik Devletleri gibi ulkelerde yuksek fruktoz ihtiva eden misir suruplari tatlandirici olarak kullanilmaktadir Yine seker amator bir roket motoru olan rocket candy nin de uretiminde kullanilmaktadir Bu urun bir yakit olup atesleyici olarak potasyum nitrat kullanilmaktadir Sakkaroz bitkilerdeki en onemli sekerdir Bir bitkide en cok soymuk borularinda bulunur Sakkaroz elde edilirken en cok seker kamisi ve seker pancari kullanilir Ancak sorgum ve seker akcaagacindan da elde edilebilir Sakkaroz yemek hazirlamada her yerde bulunan bir urundur Bunun baslica nedeni tatlandirici olmasi ve kivamda etkin olmasidir Biskuvilerde kurabiyelerde keklerde turtalarda sekerde serbette ve bircok katki maddesinde yogun olarak sakkaroza rastlanir Memelilerde sukroz hazir olarak midede sindirilmeye baslanir Buradaki asidik ortam sakkarozu monomerlerine ayristirir Bu islem bir tur tarafindan gerceklestirilir Ayrisan glukoz ve fruktoz ince bagirsakta cabucak kana karisir Sindirilmeyen sakkaroz ise bagirsagi gecerek adli enzim tarafindan parcalanir Bu enzim on iki parmak bagirsagindaki bulunan hucre zarlarinda yer alir Sonunda bu urunler de kana karisir Bununla beraber seker bazi bakteri ve hayvan turlerinde invertaz adli enzimle ayrisir Insan beslenmesi Granullu sukroz Sakkaroz kolay sindirilebilen bir besindir Bu da vucut icin kolay bir enerji kaynagi anlamina gelir Mideden sonra ince bagirsakta kisa surede kana karismaya baslar Ancak dengeli beslenmede sadece saf sukrozdan olusan bir besin alimi yanlistir Asiri sukroz alimi ayrica bazi rahatsizliklara neden olmaktadir Bunlarin basinda dis curumesi gibi hastaliklar yer almaktadir Bir karbonhidrat olarak sakkaroz her graminda 3 94 kilokalori 17 kilojoule enerji verir Ayrica sakkaroz iceren besinler obezite ve seker hastaligina neden olabilmektedir Gunumuzde buna karsilik cogu icecek fruktozdan yapilmaktadir Ancak bu da bu riskleri yok etmemektedir Kobaylar uzerindeki bir deneyde sukrozla beslenen kobaylarin once kan sekerinin yukseldigi ve trigliseritlerinin artarak insulin direncine neden oldugu gozlemlenmistir OzellikleriSakkarozlar diger seker turleri gibi Karbonhidrattir ve yapisinda iki farkli seker cesidi barindirdiklarindan dolayi disakarittirler Her bir molekul bir a D Glukoz ve b D Fruktoz dan olusur Bu iki molekul a b 1 2 glikozidik baglariyla bir birine baglidirlar Bu iki molekulun birlesip Sakkarozu olusturmasi sirasinda bir molekul su aciga cikmaktadir Kimyasal Ozellikleri Diger karbonhidratlar gibi sakkaroz da 2 1 oraninda hidrojen ve oksijen orani vardir Madde iki monosakkarit olan a glukoz ve fruktozun glikozit bagiyla bir araya gelmesiyle meydana gelir Birlesmede glukoz bolumunden 1 fruktoz bolumunden 2 karbon atomu arasinda bag yapar Sakkaroz diger disakkaritlerden farkli olarak her iki monomerinden de azalan son bolumlerinden birlesir Bu durum diger bircok disakkaritte bir monomerin cogalan ucuyla obur monomerin azalan ucu arasinda bag yapmasi seklindedir Anomerik hidroksil gruplari olmadigindan oturu sakkaroz indirgeyici olmayan bir seker turudur Yine laboratuvar ortaminda asidik hidrolizler sayesinde sakkaroz molekulu bilesenlerine ayrisabilmektedir Sakkarozlar indirgenmemis disakaritlerdir Bu yuzden Benedikt ve Tollens cozeltileriyle negatif bir sonuc verirler Bunun yani sira osazon vermez ve mutasyona ugramaz Buda sakkarozun yapisinda bulunan ne glikozun ne de fruktozun bir yari asetal grubuna sahip oldugunu gosterir Bundan yola cikarilarak sakkarozun yapisindaki glikozun C1 ve fruktozun C2 Karbonlari arasinda bir glikozit bagi bulunur Bu da iki karbonil grubunun tam asetal olmasini mumkun kilmaktadir Bazi enzimlerle yapilan deneylerin yardimiyla Sakkarozun yapisinda icerdigi glikozidik baglarin stereokimyasi aciklanabilir Orenek olarak sakkaroz mayadan elde edilen a glikozidaz enzimiyle parcalnirken b glikozidaz enzimiyle hidrolize ugramaz Buda glikozit kisminda bir a konfigurasyonun oldugunu gostermektedir Cay sekerinin sulfurik asit ile tepkimesini gosteren sema C6H12O6 6H2SO4 6C 6H2SO4 H2O displaystyle ce C6H12O6 6H2SO4 lt gt gt 6C 6H2SO4 H2O Tepkime ekzotermik bir reaksiyondur Bu reaksiyon sonucunda siyah bir madde olusur Bu madde bildigimiz karbondan baskasi degildir Fiziksel Ozellikleri Saf Sakkarozun Cozunurlugu Sicaklik C g Sakkaroz g Su20 1 9750 2 5955 2 7360 2 8965 3 0670 3 2575 3 4680 3 6985 3 9490 4 20100 4 87 Saf sakkaroz parlak beyaz kokusuz ve kristalli yapida olup agza alindiginda hos tatli bir bilindik cay sekeri tadi verir Genel olarak sakkaroz dogal kaynaklardan yalitilmis bir maddedir Ancak sakkarozun ilk yapay uretimi 1953 yilinda Raymond Lemieux tarafindan gerceklestirildi Sakkaroz 185 C isitildiginda erir ve kahve renkli erimis madde olan Karamel olusur Bu durum sakkarozun karbon karbon dioksit ve su ile karistirilmasiyla da gerceklesir Su sakkarozu hidrolize ugratir ancak bu islem asamali olup sulu sakkaroz cozeltisinin uzun yillar boyunca bekletilmesi gerekmektedir Ustelik yillar sonra bile su sakkarozun cok kucuk bir kismini hidrolize ugratir Ancak adli enzim sayesinde bu islem cok hizli gerceklesir Bunun yani sira eger yakilirsa seker komuru ve bir takim gazlar olusur Bu tur fiziksel ozelliklerinin yani sira suda cok iyi cozulebilen bir maddedir Diger bircok madde gibi cozulen sakkaroz miktari suyun sicakligiyla dogru orantili artmaktadir Yani suyun sicakligi arttikca cozulen maksimum sakkaroz miktari da artmaktadir Canli Organizma Uzerindeki Etkileri 19 yuzyilda baslayan endustri devrimine kadar saf seker Avrupa daki halk tarafinda cok nadir bir sekilde kullanilmaktaydi O devirde seker ancak cesitli meyvelerin yenilmesiyle vucuda girebiliyordu Ilk olarak 1800 lerde seker pancari ekimine baslanmis ve bunun akabinde fabrikalarda rafineli seker uretimine baslanmistir Boylelikle sekerin halk arasinda yayilmasi ve kullanilmasi kolaylasmistir Sekerin saf olarak elde edilmesi seker tuketiminde de artisa sebep olmustur Rafine sekerin fazla tuketilmesi asiri kiloluk ve bunu takip eden diyabet hastaliginin artmasina yol acmistir John Yudkin tarafindan yapilan bir calisma gosteriyor ki seker tuketimindeki oran ile kalp krizleri arasinda bir bag bulunmaktadir Bunun yani sira seker iceren besinlerin tuketilmesinden sonra yetersiz ya da hic yapilmayan dis bakimi dis curumelerinin artmasindaki sebeplerin basinda yer almaktadir Agizda yasayan bakteriler tarafindan bircok seker cesidi dislere zarar veren asitler haline donusturebilmektedirler Dunya Saglik Orgutu gunluk besinin icerisinde sekerin oraninin 10 u gecmemesini tavsiye etmektedir Yapilan arastirmalar gelismis ulkelerde seker tuketiminin bu oranin cok ustunde oldugunu gostermektedir Karbonhidrat Seker Raymond LemieuxKaynakca a b c d GESTIS Stoffdatenbank 14 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Eylul 2015 Hubert Schiweck Margaret Clarke Gunter Pollach Sugar in Ullmann s Encyclopedia of Industrial Chemistry 2007 Wiley VCH Weinheim DOI 10 1002 14356007 a25 345 pub2 Arsivlenmis kopya 14 Haziran 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Subat 2009 25 Mart 2006 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Subat 2009 Ten S amp Maclaren N 2004 Insulin resistance syndrome in children 26 Nisan 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde J Clin Endocrinol Metab 2004 Jun 89 6 2526 39 Aguilera A A et al 2004 Effects of fish oil on hypertension plasma lipids and tumor necrosis factor alpha in rats with sucrose induced metabolic syndrome 26 Nisan 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde J Nutr Biochem 2004 Jun 15 6 350 7 Satoshi Fukuchi 2004 Role of Fatty Acid Composition in the Development of Metabolic Disorders in Sucrose Induced Obese Rats Experimental Biology and Medicine 229 6 ss 486 493 PMID 15169967 31 Ocak 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Subat 2009 Lombardo Y B et al 1996 Long term administration of a sucrose rich diet to normal rats relationship between metabolic and hormonal profiles and morphological changes in the endocrine pancreas 26 Nisan 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Metabolism 1996 Dec 45 12 1527 32 Campbell Neil A Reece Jane B Biologie 8 Auflage ein Imprint der Pearson Education Deutschland GmbH Munchen 2009 ISBN 978 3 8273 7287 1 Seite 97 99 T W Graham Solamons Yazar Craig B Fryhle Yazar Gural Okay Ceviri Editoru Yilmaz Yildirir Ceviri Editoru Organik Kimya Organik Chemsty 7 Basimdan Ceviri Literatur Yayincilik 2002 ISBN 975 8431 87 0 Sayfa 118 119 Lemieux RU Huber G 1953 A chemical synthesis of sucrose J Amer Chem Soc 75 16 ss 4118 4118 Diet Nutrition and the Prevention of Chronic Diseases WHO Technical Report Series 916 table 6 auf S 56 26 Aralik 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Eylul 2015 Yudkin J 1973 Sugar Chemical Biological and Nutritional Aspects of Sucrose The Butterworth Group ISBN 0 408 70172 2 Dis baglantilar3 boyutlu sukroz animasyonu17 Aralik 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde