Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddedeki bilgilerin için ek kaynaklar gerekli. (Ekim 2021) () |
Sincap, sincapgiller (Latince: Sciuridae) familyasından uzun kuyruk tüyleri ile dikkat çeken kemirici memelilerin ortak adıdır. Anadolu'nun çeşitli yörelerinde "çekelez" ya da "tiyin" olarak da bilinir.
| Sincap | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Anadolu sincabı (Sciurus anomalus) | |||||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | |||||||||||||
| |||||||||||||
| Alt familyalar ve oymaklar | |||||||||||||
| |||||||||||||
Özellikleri
Vücudunun üst kısmı açık sarıdan kırmızımsı kahverengine ve siyaha kadar değişir. Alt tarafı tamamen beyazdır. Omurgalı hayvanlardandır. Kışın, kıl uçlarında siyah pigment miktarı artar. Bu nedenle kırmızı renkte olanlar, kışın daha koyu görünür. Kuyruktaki tüyler uzundur ve kuyruklarını kıvırıp sırtlarına değdirebilirler. Gözleri iri ve parlaktır. Kulakların ucunda (kışın daha fazla) tüy demeti bulunur. Arka ayakları daha uzun ve daha güçlüdür. Boyları 18-25 cm, kuyrukları 14–20 santimetredir. Ağırlığı 15-51 gramdır. Gebelik süresi 30-40 gün olmakla birlikte yavru sayısı 3 ile 7 arasında değişir. Yaşam süresi yaklaşık 10 yıl olan bu memeliler, çoğunlukla ağaçlarda yaşar ve otoburdur.
Yaşam alanı
Ormanlık ve ağaçlık bölgeler, parklar ve korularda yaşarlar. Kış uykusuna yatmazlar ancak soğuk havalarda birkaç gün süren uyuşukluk dönemleri olur. Çiftleşme dönemi dışında yalnız yaşarlar. Çok iyi tırmanır ve sıçrarlar, hemen hemen bütün zamanlarını ağaçların üzerinde geçirirler. Ağaç gövdesinde baş aşağı ve baş yukarı hızla inip çıkabilirler. Gündüzleri sabah ve ikindi vaktinde daha hareketlidir. 0-3 aylıkken eve alınan sincaplar evcilleştirilebilir. Evcilleştiklerinde oldukça hareketli ev arkadaşları olabilmektedirler.
Yaşadıkları Yerler
Akdeniz adaları ve İzlanda hariç tüm Avrupa’dan, Japonya’ya kadar dağılmıştır. Türkiye’de Marmara bölgesinde İstanbul daki ormanlık alanlarda Balıkesir, Ören‘de, Batı Karadeniz bölgesinde, Trakya'da, Doğu Karadeniz bölgesi'nde Trabzon, Kuzeydoğu Anadolu’da (Kars civarı), Toros Dağları'nda yaşar. Ceviz ve meşe ağaçlarını çoğaltabilmek amacı ile son yıllarda Kayseri civarında dağıtılan sincaplar yaşama alanı bulmakta ve ağaçlandırma ya katkı sağlamaktadır.
Üreme
Çürümekte olan dallardan 30–40 cm çapında, ağaçların tepe kısmında ya da köke yakın büyük dalların ayrıldığı çatallarda ya da ağaçkakanların açtıkları deliklerdeki oyuklarda, küre şeklinde yuva yaparlar. Yuva ağzının altta olması nedeniyle kuş yuvalarından rahatlıkla ayırdedilebilir. Yuvanın içini yosun ve otla döşerler. Bir yerleşim bölgesinde aynı hayvan birden çok yuva yapar ve kullanır. Yılda 1-2 kere, 2-7 yavru doğururlar. (Ancak bir yılda 40 yavru doğuranları da görülmüştür.) Anne yuvadan ayrılırken yuvanın ağzını ve yavrularını otlarla örter. Ortalama ömrü 7 yıldır.
Beslenme
İğne yapraklı ağaçların tohumlarını dişleri ile kozalakları ısırarak serbest bırakırlar. Meşe palamutları, ceviz, badem, fındık, tomurcuklar, mantarlar, taze ağaç kabukları, böcekler, salyangozlar ve kuş yavruları ile beslenirler. Tohumları ve kabuklu yemişleri tek tek toprağa gömerek saklarlar veya kovuklarda depolarlar. porsuk ağacının tohumları insanlar için zehirli olmasına karşın sincaplarca çok sevilir.
Sincaplar sakladıkları tohumların bir kısmını bulamazlar. Toprak altında unutulan bu tohumlar, yeni ağaç fidanlarının yetişebilmesine yardımcı olur.
Diğer
Sincaplar, postları için avlanırlar ve (yasak olmasına karşın) avlanma nedeniyle Türkiye’de sayıları hızla azalmaktadır. Kırmızı listede soyları tehlikede olmayan hayvanların yer aldığı nt statüsündedir. Ancak Türkiye’deki durumları daha hassastır. Gündüz yırtıcıları tarafından da avlanmaları sayılarındaki azalmayı desteklemektedir. Kızıl sincaplar, yayılmacı türlerle rekabet edemeyebilir. Örneğin İngiltere’de yerli tür olmasına karşın sonradan Büyük Britanya adasına getirilen boz sincap tarafından yaşama alanının işgali nedeniyle rekabet edememiş ve sayıları giderek azalmıştır.
Sınıflandırma
Sincapgiller familyası 5 alt familya, 51 cins ve 278 türe ayrılır.
- Familya Sciuridae
- Alt familya
- (dev sincaplar)
- Alt familya
- Alt familya
- Oymak
- Sciurus
- Tamiasciurus (Amerika kızıl sincapları)
- Oymak Pteromyini
- Oymak
- Alt familya Callosciurinae
- Callosciurus (Doğu ağaç sincapları)
- Dremomys
- Exilisciurus
- Funambulus (Asya palmiye sincapları)
- Glyphotes
- Hyosciurus
- Lariscus
- Menetes
- Nannosciurus
- Prosciurillus
- Rubrisciurus
- Sundasciurus
- Tamiops
- Alt familya
- Oymak
- Oymak
- Oymak Marmotini (Marmotlar)
- Oymak
- Alt familya
Kaynakça
- ^ "Sciuridae". paleobiodb.org. 30 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Ekim 2021.
Kitap
- Hayvanlar Ansiklopedisi. Parıltı Yayıncılık. 2013. ss. 168-169. ISBN .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddedeki bilgilerin dogrulanabilmesi icin ek kaynaklar gerekli Lutfen guvenilir kaynaklar ekleyerek maddenin gelistirilmesine yardimci olun Kaynaksiz icerik itiraz konusu olabilir ve kaldirilabilir Kaynak ara Sincap haber gazete kitap akademik JSTOR Ekim 2021 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Sincap sincapgiller Latince Sciuridae familyasindan uzun kuyruk tuyleri ile dikkat ceken kemirici memelilerin ortak adidir Anadolu nun cesitli yorelerinde cekelez ya da tiyin olarak da bilinir Sincap Yasadigi donem araligi 37 8 0 myo Ust Eosen Gunumuz PreYeYeOSDCPTJKPgNAnadolu sincabi Sciurus anomalus Biyolojik siniflandirmaAlem AnimaliaSube ChordataSinif MammaliaTakim RodentiaAlt takim SciuromorphaFamilya Sciuridae 1817Alt familyalar ve oymaklarAlt familya Alt familya Alt familya Oymak Oymak Pteromyini Alt familya Callosciurinae Alt familya Oymak Oymak Oymak MarmotiniOzellikleriVucudunun ust kismi acik saridan kirmizimsi kahverengine ve siyaha kadar degisir Alt tarafi tamamen beyazdir Omurgali hayvanlardandir Kisin kil uclarinda siyah pigment miktari artar Bu nedenle kirmizi renkte olanlar kisin daha koyu gorunur Kuyruktaki tuyler uzundur ve kuyruklarini kivirip sirtlarina degdirebilirler Gozleri iri ve parlaktir Kulaklarin ucunda kisin daha fazla tuy demeti bulunur Arka ayaklari daha uzun ve daha gucludur Boylari 18 25 cm kuyruklari 14 20 santimetredir Agirligi 15 51 gramdir Gebelik suresi 30 40 gun olmakla birlikte yavru sayisi 3 ile 7 arasinda degisir Yasam suresi yaklasik 10 yil olan bu memeliler cogunlukla agaclarda yasar ve otoburdur Yasam alaniOrmanlik ve agaclik bolgeler parklar ve korularda yasarlar Kis uykusuna yatmazlar ancak soguk havalarda birkac gun suren uyusukluk donemleri olur Ciftlesme donemi disinda yalniz yasarlar Cok iyi tirmanir ve sicrarlar hemen hemen butun zamanlarini agaclarin uzerinde gecirirler Agac govdesinde bas asagi ve bas yukari hizla inip cikabilirler Gunduzleri sabah ve ikindi vaktinde daha hareketlidir 0 3 aylikken eve alinan sincaplar evcillestirilebilir Evcillestiklerinde oldukca hareketli ev arkadaslari olabilmektedirler Yasadiklari YerlerAkdeniz adalari ve Izlanda haric tum Avrupa dan Japonya ya kadar dagilmistir Turkiye de Marmara bolgesinde Istanbul daki ormanlik alanlarda Balikesir Oren de Bati Karadeniz bolgesinde Trakya da Dogu Karadeniz bolgesi nde Trabzon Kuzeydogu Anadolu da Kars civari Toros Daglari nda yasar Ceviz ve mese agaclarini cogaltabilmek amaci ile son yillarda Kayseri civarinda dagitilan sincaplar yasama alani bulmakta ve agaclandirma ya katki saglamaktadir UremeCurumekte olan dallardan 30 40 cm capinda agaclarin tepe kisminda ya da koke yakin buyuk dallarin ayrildigi catallarda ya da agackakanlarin actiklari deliklerdeki oyuklarda kure seklinde yuva yaparlar Yuva agzinin altta olmasi nedeniyle kus yuvalarindan rahatlikla ayirdedilebilir Yuvanin icini yosun ve otla doserler Bir yerlesim bolgesinde ayni hayvan birden cok yuva yapar ve kullanir Yilda 1 2 kere 2 7 yavru dogururlar Ancak bir yilda 40 yavru doguranlari da gorulmustur Anne yuvadan ayrilirken yuvanin agzini ve yavrularini otlarla orter Ortalama omru 7 yildir BeslenmeIgne yaprakli agaclarin tohumlarini disleri ile kozalaklari isirarak serbest birakirlar Mese palamutlari ceviz badem findik tomurcuklar mantarlar taze agac kabuklari bocekler salyangozlar ve kus yavrulari ile beslenirler Tohumlari ve kabuklu yemisleri tek tek topraga gomerek saklarlar veya kovuklarda depolarlar porsuk agacinin tohumlari insanlar icin zehirli olmasina karsin sincaplarca cok sevilir Sincaplar sakladiklari tohumlarin bir kismini bulamazlar Toprak altinda unutulan bu tohumlar yeni agac fidanlarinin yetisebilmesine yardimci olur DigerSincaplar postlari icin avlanirlar ve yasak olmasina karsin avlanma nedeniyle Turkiye de sayilari hizla azalmaktadir Kirmizi listede soylari tehlikede olmayan hayvanlarin yer aldigi nt statusundedir Ancak Turkiye deki durumlari daha hassastir Gunduz yirticilari tarafindan da avlanmalari sayilarindaki azalmayi desteklemektedir Kizil sincaplar yayilmaci turlerle rekabet edemeyebilir Ornegin Ingiltere de yerli tur olmasina karsin sonradan Buyuk Britanya adasina getirilen boz sincap tarafindan yasama alaninin isgali nedeniyle rekabet edememis ve sayilari giderek azalmistir SiniflandirmaCallospermophilus lateralis turu bir yer sincabi Boz sincap Sciurus carolinensis Kizil sincap Sciurus vulgaris Sibirya cizgili sincabi Tamias sibiricus Funambulus palmarum Sincapgiller familyasi 5 alt familya 51 cins ve 278 ture ayrilir Familya Sciuridae Alt familya dev sincaplar Alt familya Alt familya Oymak Sciurus Tamiasciurus Amerika kizil sincaplari Oymak Pteromyini Aeromys Biswamoyopterus Eoglaucomys Hylopetes Iomys Petaurillus Petinomys Alt familya Callosciurinae Callosciurus Dogu agac sincaplari Dremomys Exilisciurus Funambulus Asya palmiye sincaplari Glyphotes Hyosciurus Lariscus Menetes Nannosciurus Prosciurillus Rubrisciurus Sundasciurus Tamiops Alt familya Oymak Oymak Oymak Marmotini Marmotlar Cynomys Marmota SpermophilusKaynakca Sciuridae paleobiodb org 30 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Ekim 2021 Kitap Hayvanlar Ansiklopedisi Parilti Yayincilik 2013 ss 168 169 ISBN 978 605 100 090 9