Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Sovyetlerin Macaristan'ı işgali, Macaristan'ın II. Dünya Savaşı'nda mağlup olmasından sonra başlayıp, 45 yıl devam eden bir süreci ifade etmektedir. İşgal, 1991 yılında SSCB'nin dağılmasından kısa bir süre önce sona ermiştir.
II. Dünya Savaşı
Macaristan Krallığı, 'ın bir üyesi ve Nazi Almanyası'nın müttefiki olarak, Temmuz 1941'de Barbarossa Harekâtı'nda yer aldı. Macar kuvvetleri, Wehrmacht ile birlikte omuz omuza çarpışarak, Ukrayna üzerinden, Rusya'nın içlerine, Stalingrad'a kadar ilerlediler. 1943'ten sonra durum tersine dönmeye başladı. Kızıl Ordu, Sovyetler Birliği'nin savaşta kaybettiği toprakları tekrar ele geçirmeye başladı. Almanları ve müttefiklerini yenerek, batıya doğru hızla ilerleyerek, onların sınırlarına dayandı.
Olayların bu şekilde gelişmesi, Eylül 1944'te beraberinde getirdi. Macar ordusu, Miklós Horthy hükûmeti tarafından 14 Ekim 1944 tarihinde SSCB ile imzalanan ateşkes anlaşmasına riayet etmedi. Sovyet ordusu Macarları ve müttefikleri Almanları yenerek, 13 Şubat 1945 tarihinde başkent Budapeşte'yi ele geçirdiler. Sovyet birlikleri, Ferenc Szálasi hükûmeti tarafından imzalanan ikinci ateşkes anlaşmasına da uymayan ve Almanlara sadık kalmayı tercih eden, son Macar ve Alman askeri yok edilene kadar askerî operasyonlarını sürdürdü.
Savaş sonrası Sovyet politikaları
Sovyetler Birliği, savaş sonrasında, ülkede komünist bir yönetimin tesis edilmesini sağlayıp, bundan iyice emin olduktan sonra, yönetimi Macar yetkililere devrettiler.
Kasım 1945'te yapılan seçimleri, oyların %57'sini alarak kazandı. Mátyás Rákosi ve 'nun liderliğindeki ise, halkın ancak %17'sinin desteğini alabildi. Macaristan'daki Sovyet komutan Mareşal Kliment Voroshilov, 'nin hükûmeti kurmasına müsaade etmedi. Bunun yerine Voroshilov, komünistlerin kilit noktalarda olduğu bir koalisyon hükümeti kurdurdu. Daha sonraları Mátyás Rákosi, kullanıp, hükûmetteki ortaklarını nasıl teker teker saf dışı ettiği konusunda açıklamalar yapacaktı. Monarşi, 1 Şubat 1946 tarihinde resmen kaldırıldı ve kuruldu. Komünistlerin tedricen tüm yönetimi devralmaları 18 Ağustos 1949 tarihinde tamamlandığında, ülke artık Macaristan Halk Cumhuriyeti olarak anılmaktaydı.
Sovyet askerlerinin Macaristan'daki varlığı, SSCB ile 1949 yılında imzalanan karşılıklı işbirliği anlaşması ile yasal hale geldi. Böylelikle Sovyetler, ülkede askeri varlıklarını sürdürerek, tüm siyasi kontrolü ellerinde tutmayı garanti altına almışlardı. Macaristan'daki Sovyet askerleri, komuta merkezi Baden'de bulunan adı verilen askeri kuvvetin bir parçasıydı.
1956 Macar Devrimi
1956 Macar Devrimi, Komünist iktidara ve onun Sovyet güdümlü politikalarına karşı, ülke çapında kendiliğinden başlayan bir isyan hareketiydi. İsyancıların, Sovyet kuvvetlerinin ülkeden çekilmesini talep etmeleri üzerine, Sovyet Politbürosu fikir değiştirerek, isyanı bastırmak üzere, 4 Kasım 1956 tarihinde harekete geçti. Moskova'nın önderliğinde, Varşova Paktı üyesi ülkelerin askerlerinden oluşan karma bir ordu, Budapeşte'ye girerek, silahlı direnişi bastırdı.
"Kasırga Operasyonu" adı verilen bu Sovyet müdahalesi, Mareşal Ivan Konev tarafından icra edildi. Sovyetlerin, 23 Ekim tarihinden önce oluşan askerî birlik sayısı, 17 tümene çıkartıldı. Korgeneral 'a bağlı 8. Mekanize Ordu ve daha önce 'nde bulunan, Korgeneral idaresindeki 38. Ordu Macaristan operasyonunda kullanıldı.
4 Kasım tarihinde sabaha karşı 3'te, Sovyet tankları kuzeyden ve güneyden, şehri ikiye bölerek Budapeşte'ye girdiler. Zırhlı birlikler sabah saat 4.25'te Buda'ya girdiler ve Budaõrsi caddesindeki kışlalara ilk ateşi açtılar. Kısa bir süre sonra Sovyet top ve tank atışları Budapeşte'nin her tarafında duyuldu. "Kasırga Operasyonu", Sovyetlerin hava-kara kuvvetlerinin organize şekilde hareketiyle icra edildi. Sabah 8.00'e gelindiğinde radyo istasyonu işgal edilmiş ve direniş neredeyse tamamen kırılmıştı. Bu durumdan siviller de çok etkilendi. Sovyet askerlerinin, sivilleri isyancı kuvvetlerden ayırt etmesi imkânsızdı. Bu sebeple Sovyet tankları caddelerde ayrım gözetmeksizin binaları ateşe tuttular. Direnişin daha kuvvetli olduğu sanayi bölgeleri, Sovyet uçakları ve toplarınca şiddetle bombalandı. Direnişin son kalesi bölgesinden de, 10 Kasım tarihinde ateşkes talebi geldi. 2,500'ün üzerinde Macar ve 722 Sovyet askeri çatışmalar sırasında hayatını kaybetti. Binlerce kişi de yaralandı.
Macar Devrimi'nden sonra
Macar Devrimi'nin Sovyetler tarafından bastırılması, Sovyetlerin Doğu Bloku'ndaki kontrolünü ve etkinliğini arttırdı. Sovyetler, Imre Nagy'i görevden alarak, yerine 'nin lideri János Kádár'ı başbakanlığına getirdiler. Nagy ve beraberindeki birkaç kişi ile birlikte, Yugoslavya'nın Belgrad Büyükelçiliği'ne sığındı. János Kádár tarafından Imre Nagy'e, ülkeden serbestçe çıkabileceği yönünde yazılı garanti verilmiş olmasına rağmen, 22 Kasım 1956 tarihinde, Nagy, Yugoslav Büyüklelçiliği'ni terk ederken, Sovyet birliklerince tutuklanarak, Romanya'nın şehrine götürüldü. Nagy, daha sonra Sovyetler tarafından Macaristan'a iade edildi ve demokratik halk cumhuriyetini yıkmaya çalışmak ve vatana ihanetten yargılanarak suçlu bulundu. Haziran 1958'de asılarak öldürüldü. Fedor Burlatsky isimli bir Kremlin görevlisi, Sovyet Başbakanı Nikita Khrushchev'in, İmre Nagy'i diğer sosyalist ülke liderlerine ders olması için öldürttüğünü iddia etmiştir.
Sovyet askeri varlığının son bulması
1989 Devrimleri'nin akabinde, Sovyet askerleri -- Macaristan'ı terk etmeye başladı. Temmuz 1990 tarihine kadar 15,000 Sovyet askeri, Sovyet Ordusu'nun Macaristan'a yığınak yaptığı 560,000 ton erzağın 60,000 tonluk kısmını beraberlerinde geri götürerek Macaristan'ı terk etti. Sovyet Ordusu'nun inşa ettiği 60 ayrı askeri kampta ve 10 hava üssünde bulunan 5,750 adet bina boşaltıldı. Sovyetler Birliği'nin, Macaristan'da yaptıkları yatırımların karşılığı olarak 50 milyar forint (o zamanın yaklaşık 800 milyon Amerikan doları) talep ettiği bildirilmektedir. Hatta, Sovyetler Birliği'nin Macaristan'daki kuvvetlerinin komutanı Generaloberst , talep ettikleri tazminatın ödenmemesi durumunada, askeri geri çekilmenin durdurulacağı tehdidinde bulundu.
Kalan 40,000 Sovyet askeri Mart 1990'dan sonra geri çekilmeye başladı ve son Sovyet askeri 19 Haziran 1991'de ülkeyi terk etti.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Pious, Richard M. (1998). Governments of the World: A Student Companion. Oxford University Press. s. 290. ISBN . 1 Ocak 2014 tarihinde kaynağından .
In 1989, as Soviet occupation of Hungary came to an end, the communist government collapsed
- ^ a b c Bohlen, Celestine (4 Temmuz 1990). "Evolution in Europe; As Soviets Leave Hungary, Dispute Arises Over the Bill". The New York Times.
- ^ a b c UN General Assembly Special Committee on the Problem of Hungary (1957) Chapter IV. E (Logistical deployment of new Soviet troops), para 181 (p. 56)PDF (1.47 )
- ^ Györkei, Jenõ (1999). Soviet Military Intervention in Hungary, 1956. New York: Central European University Press. s. 350. ISBN .
- ^ Mark Kramer, “The Soviet Union and the 1956 Crises in Hungary and Poland: Reassessments and New Findings”, Journal of Contemporary History, Vol.33, No.2, April 1998, p.210.
- ^ Péter Gosztonyi, "Az 1956-os forradalom számokban", Népszabadság (Budapest), 3 November 1990.
- ^ Richard Solash, "Hungary: U.S. President To Honor 1956 Uprising" 9 Temmuz 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Radio Free Europe, June 20, 2006
- ^ , "What the Hungarians wrought: the meaning of October 1956" 12 Ocak 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., , October 23, 2006
- ^ . 30 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2014.
- ^ . House of Terror Museum. 14 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2011.
Dış bağlantılar
- Hungary15 Aralık 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Encyclopædia Britannica, 2007.
- Secrets of the Soviet airbase[], museum on the Soviet military presence in Hungary
- , 29 October 2006: Budapest is a riot! 6 Mayıs 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., at the embassy of in the Amerika Birleşik Devletleri
- , at
- United States Department of State, , 2007: Background Note: Hungary
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sovyetlerin Macaristan i isgali Macaristan in II Dunya Savasi nda maglup olmasindan sonra baslayip 45 yil devam eden bir sureci ifade etmektedir Isgal 1991 yilinda SSCB nin dagilmasindan kisa bir sure once sona ermistir II Dunya SavasiMacaristan Kralligi in bir uyesi ve Nazi Almanyasi nin muttefiki olarak Temmuz 1941 de Barbarossa Harekati nda yer aldi Macar kuvvetleri Wehrmacht ile birlikte omuz omuza carpisarak Ukrayna uzerinden Rusya nin iclerine Stalingrad a kadar ilerlediler 1943 ten sonra durum tersine donmeye basladi Kizil Ordu Sovyetler Birligi nin savasta kaybettigi topraklari tekrar ele gecirmeye basladi Almanlari ve muttefiklerini yenerek batiya dogru hizla ilerleyerek onlarin sinirlarina dayandi Olaylarin bu sekilde gelismesi Eylul 1944 te beraberinde getirdi Macar ordusu Miklos Horthy hukumeti tarafindan 14 Ekim 1944 tarihinde SSCB ile imzalanan ateskes anlasmasina riayet etmedi Sovyet ordusu Macarlari ve muttefikleri Almanlari yenerek 13 Subat 1945 tarihinde baskent Budapeste yi ele gecirdiler Sovyet birlikleri Ferenc Szalasi hukumeti tarafindan imzalanan ikinci ateskes anlasmasina da uymayan ve Almanlara sadik kalmayi tercih eden son Macar ve Alman askeri yok edilene kadar askeri operasyonlarini surdurdu Savas sonrasi Sovyet politikalariSovyetler Birligi savas sonrasinda ulkede komunist bir yonetimin tesis edilmesini saglayip bundan iyice emin olduktan sonra yonetimi Macar yetkililere devrettiler Kasim 1945 te yapilan secimleri oylarin 57 sini alarak kazandi Matyas Rakosi ve nun liderligindeki ise halkin ancak 17 sinin destegini alabildi Macaristan daki Sovyet komutan Maresal Kliment Voroshilov nin hukumeti kurmasina musaade etmedi Bunun yerine Voroshilov komunistlerin kilit noktalarda oldugu bir koalisyon hukumeti kurdurdu Daha sonralari Matyas Rakosi kullanip hukumetteki ortaklarini nasil teker teker saf disi ettigi konusunda aciklamalar yapacakti Monarsi 1 Subat 1946 tarihinde resmen kaldirildi ve kuruldu Komunistlerin tedricen tum yonetimi devralmalari 18 Agustos 1949 tarihinde tamamlandiginda ulke artik Macaristan Halk Cumhuriyeti olarak anilmaktaydi Sovyet askerlerinin Macaristan daki varligi SSCB ile 1949 yilinda imzalanan karsilikli isbirligi anlasmasi ile yasal hale geldi Boylelikle Sovyetler ulkede askeri varliklarini surdurerek tum siyasi kontrolu ellerinde tutmayi garanti altina almislardi Macaristan daki Sovyet askerleri komuta merkezi Baden de bulunan adi verilen askeri kuvvetin bir parcasiydi 1956 Macar DevrimiDevrim sirasinda uzerine Macaristan bayragi cekilmis Rus tanki 1956 Macar Devrimi Komunist iktidara ve onun Sovyet gudumlu politikalarina karsi ulke capinda kendiliginden baslayan bir isyan hareketiydi Isyancilarin Sovyet kuvvetlerinin ulkeden cekilmesini talep etmeleri uzerine Sovyet Politburosu fikir degistirerek isyani bastirmak uzere 4 Kasim 1956 tarihinde harekete gecti Moskova nin onderliginde Varsova Pakti uyesi ulkelerin askerlerinden olusan karma bir ordu Budapeste ye girerek silahli direnisi bastirdi Kasirga Operasyonu adi verilen bu Sovyet mudahalesi Maresal Ivan Konev tarafindan icra edildi Sovyetlerin 23 Ekim tarihinden once olusan askeri birlik sayisi 17 tumene cikartildi Korgeneral a bagli 8 Mekanize Ordu ve daha once nde bulunan Korgeneral idaresindeki 38 Ordu Macaristan operasyonunda kullanildi 4 Kasim tarihinde sabaha karsi 3 te Sovyet tanklari kuzeyden ve guneyden sehri ikiye bolerek Budapeste ye girdiler Zirhli birlikler sabah saat 4 25 te Buda ya girdiler ve Budaorsi caddesindeki kislalara ilk atesi actilar Kisa bir sure sonra Sovyet top ve tank atislari Budapeste nin her tarafinda duyuldu Kasirga Operasyonu Sovyetlerin hava kara kuvvetlerinin organize sekilde hareketiyle icra edildi Sabah 8 00 e gelindiginde radyo istasyonu isgal edilmis ve direnis neredeyse tamamen kirilmisti Bu durumdan siviller de cok etkilendi Sovyet askerlerinin sivilleri isyanci kuvvetlerden ayirt etmesi imkansizdi Bu sebeple Sovyet tanklari caddelerde ayrim gozetmeksizin binalari atese tuttular Direnisin daha kuvvetli oldugu sanayi bolgeleri Sovyet ucaklari ve toplarinca siddetle bombalandi Direnisin son kalesi bolgesinden de 10 Kasim tarihinde ateskes talebi geldi 2 500 un uzerinde Macar ve 722 Sovyet askeri catismalar sirasinda hayatini kaybetti Binlerce kisi de yaralandi Macar Devrimi nden sonraMacar Devrimi nin Sovyetler tarafindan bastirilmasi Sovyetlerin Dogu Bloku ndaki kontrolunu ve etkinligini arttirdi Sovyetler Imre Nagy i gorevden alarak yerine nin lideri Janos Kadar i basbakanligina getirdiler Nagy ve beraberindeki birkac kisi ile birlikte Yugoslavya nin Belgrad Buyukelciligi ne sigindi Janos Kadar tarafindan Imre Nagy e ulkeden serbestce cikabilecegi yonunde yazili garanti verilmis olmasina ragmen 22 Kasim 1956 tarihinde Nagy Yugoslav Buyuklelciligi ni terk ederken Sovyet birliklerince tutuklanarak Romanya nin sehrine goturuldu Nagy daha sonra Sovyetler tarafindan Macaristan a iade edildi ve demokratik halk cumhuriyetini yikmaya calismak ve vatana ihanetten yargilanarak suclu bulundu Haziran 1958 de asilarak olduruldu Fedor Burlatsky isimli bir Kremlin gorevlisi Sovyet Basbakani Nikita Khrushchev in Imre Nagy i diger sosyalist ulke liderlerine ders olmasi icin oldurttugunu iddia etmistir Sovyet askeri varliginin son bulmasi1989 Devrimleri nin akabinde Sovyet askerleri Macaristan i terk etmeye basladi Temmuz 1990 tarihine kadar 15 000 Sovyet askeri Sovyet Ordusu nun Macaristan a yiginak yaptigi 560 000 ton erzagin 60 000 tonluk kismini beraberlerinde geri goturerek Macaristan i terk etti Sovyet Ordusu nun insa ettigi 60 ayri askeri kampta ve 10 hava ussunde bulunan 5 750 adet bina bosaltildi Sovyetler Birligi nin Macaristan da yaptiklari yatirimlarin karsiligi olarak 50 milyar forint o zamanin yaklasik 800 milyon Amerikan dolari talep ettigi bildirilmektedir Hatta Sovyetler Birligi nin Macaristan daki kuvvetlerinin komutani Generaloberst talep ettikleri tazminatin odenmemesi durumunada askeri geri cekilmenin durdurulacagi tehdidinde bulundu Kalan 40 000 Sovyet askeri Mart 1990 dan sonra geri cekilmeye basladi ve son Sovyet askeri 19 Haziran 1991 de ulkeyi terk etti Ayrica bakinizKaynakca Pious Richard M 1998 Governments of the World A Student Companion Oxford University Press s 290 ISBN 0 19 508486 1 1 Ocak 2014 tarihinde kaynagindan In 1989 as Soviet occupation of Hungary came to an end the communist government collapsed a b c Bohlen Celestine 4 Temmuz 1990 Evolution in Europe As Soviets Leave Hungary Dispute Arises Over the Bill The New York Times a b c UN General Assembly Special Committee on the Problem of Hungary 1957 Chapter IV E Logistical deployment of new Soviet troops para 181 p 56 PDF 1 47 Gyorkei Jeno 1999 Soviet Military Intervention in Hungary 1956 New York Central European University Press s 350 ISBN 963 9116 36 X Mark Kramer The Soviet Union and the 1956 Crises in Hungary and Poland Reassessments and New Findings Journal of Contemporary History Vol 33 No 2 April 1998 p 210 Peter Gosztonyi Az 1956 os forradalom szamokban Nepszabadsag Budapest 3 November 1990 Richard Solash Hungary U S President To Honor 1956 Uprising 9 Temmuz 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Radio Free Europe June 20 2006 What the Hungarians wrought the meaning of October 1956 12 Ocak 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde October 23 2006 30 Eylul 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Temmuz 2014 House of Terror Museum 14 Temmuz 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Haziran 2011 Dis baglantilarHungary15 Aralik 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Encyclopaedia Britannica 2007 Secrets of the Soviet airbase olu kirik baglanti museum on the Soviet military presence in Hungary 29 October 2006 Budapest is a riot 6 Mayis 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde at the embassy of in the Amerika Birlesik Devletleri at United States Department of State 2007 Background Note Hungary