Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) veya eski adıyla Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi (Türk Konseyi), Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Türkiye'nin üye; Macaristan, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ve Türkmenistan'ın gözlemci statüsünde yer aldığı Türk devletlerinden oluşan bir uluslararası kuruluştur. Genel amacı, Türk dilleri konuşan devletler arasında kapsamlı iş birliğini teşvik etmek olan bir hükûmetlerarası kuruluştur.
Arma | |||||||
Üye ülkeler Gözlemci ülkeler | |||||||
Siyasi merkezler | |||||||
Resmî dil(ler) | |||||||
Demonim | Türk halkları | ||||||
Tür | Uluslararası kuruluş | ||||||
Üyelik | 5 üye ülke | ||||||
Liderler | |||||||
| |||||||
Tarihçe | |||||||
| |||||||
Yüzölçümü | |||||||
• Toplam | 4.242.362 km2 | ||||||
Nüfus | |||||||
• 2022 tahminî | 156.616.392 | ||||||
GSYİH (SAGP) | 2021 tahminî | ||||||
• Toplam | 4.180.861 trilyon $ | ||||||
GSYİH (nominal) | 2021 tahminî | ||||||
• Toplam | 1.331.714 trilyon $ | ||||||
• Kişi başına | 7.772 $ | ||||||
Resmî site turkicstates.org | |||||||
|
Türk Devletleri Teşkilatının temeli, 1992 yılında Türkiye'nin başkenti Ankara’da ilki düzenlenen Türk Dili Konuşan Ülkeler Zirvesi ile atılmıştır. 2006 yılında ise dönemin Kazakistan cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev tarafından teşkilat hâline getirilmesi önerilmiş olup 3 Ekim 2009 tarihinde Nahçıvan'da imzalanan Nahçıvan Anlaşması ile konsey olarak yapılandırılmıştır. 12 Kasım 2021 tarihinde düzenlenen 8. Türk Devletleri Teşkilatı İstanbul Zirvesi sırasında Türk Devletleri Teşkilatı olarak yeniden yapılandırılmıştır.
Teşkilatın Genel Sekreterliği İstanbul'dadır. Kasım 2021 tarihinde gerçekleşen İstanbul zirvesine ilk kez gözlemci ülke statüsünde katılan Türkmenistan'ın, 11 Kasım 2022'de gerçekleştirilen 9. Türk Devletleri Teşkilatı Semerkant Zirvesi'nde tam üye olacağı duyurulmuş,Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ise teşkilata gözlemci üye olarak katılmıştır.
Tarihçe
Örgüt; Türk Konseyi adıyla, 1992-2010 yılları arasında yapılan Türk Dili Konuşan Ülkeler Zirvesi sonrasında, Türk dilleri konuşan ülkeler arasındaki bağın güçlendirilmesi amacıyla 3 Ekim 2009 tarihinde Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan ve Türkiye arasında imzalanan Nahçıvan Anlaşması ile kurulmuştur. Konseyin kurucu Genel Sekreteri Halil Akıncı'ya göre "Türk Konseyi, Türk devletlerinin tarihteki ilk gönüllü ittifakı olmuştur."
30 Nisan 2018'de Özbekistan'ın Türk Dili Konuşan Ülkeler İş Birliği Konseyine katılacağı ve örgütün yaklaşan Bişkek Zirvesi'ne katılacağı açıklandı ve 14 Eylül 2019'da tam üye oldu.
Macaristan ise 2018'in sonlarından bu yana gözlemci üye statüsündedir. Ancak gelecekte tam üyelik başvurusunda bulunabileceği açıklanmıştır.
12 Kasım 2021 tarihinde İstanbul'daki Demokrasi ve Özgürlükler Adası'nda düzenlenen , örgütün adı Türk Devletleri Teşkilatı olarak değiştirilmiş ve Türkmenistan gözlemci ülke olarak teşkilata dâhil olmuştur.
Teşkilatın Genel Sekreterliği, İstanbul'da; ilişkili kurumları olan diğer Türk dünyası iş birliği kurumları olan Uluslararası Türk Kültürü Teşkilatı, Ankara'da; Türk Devletleri Parlamenter Asamblesi ve , Azerbaycan'ın başkenti Bakü'de; Türk Akademisi ise Kazakistan'ın başkenti Astana'da bulunmaktadır.
Genel Sekreterlik
Türk Devletleri Teşkilatının genel sekreterliği İstanbul'un Beşiktaş ilçesinde yer almaktaydı. 12 Kasım 2021 tarihinde, Fatih ilçesinde yer alan Türk Devletleri Teşkilatına tahsis edilmiş, düzenlenen bayrak çekme töreniyle hizmete açılmıştır.
- Üye devletlerin bayrakları ve devlet başkanları
- Yapının genel görünümü
- Yapının önden görünümü
Bayrak
Türk Devletleri Teşkilatı bayrağı, Türk Devletleri Teşkilatı tarafından kullanılan bayraktır. 22 Ağustos 2012'de Bişkek'te düzenlenen Türk Keneşi 2. Zirvesi'nde tanıtılmıştır. 12 Ekim 2012'de ise İstanbul'da, üye ülkelerin bayrakları ile beraber Kazakistan Kurucu devlet başkanı Nursultan Nazarbayev ve 11. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül tarafından göndere çekilmiştir.
Tasarımı
Bayrağın tasarımı üye ülkelerin bayraklarında bulunan unsurların bir araya getirilmesi ile oluşmuştur. Azerbaycan bayrağı'nın yıldızı, Kazakistan bayrağı'nın rengi, Kırgızistan bayrağı'nın güneşi (1992 versiyonu) ve Türk bayrağı'nın hilâli kullanılmıştır.
Galeri
- Abdullah Gül ve Nursultan Nazarbayev tarafından gerçekleştirilen bayrak çekme töreni, İstanbul 2012.
- Bayrak çekme törenine katılan politikacılar
- Üye devletlerin bayraklarıyla beraber Türk Devletleri Teşkilatı bayrağı
Misyon ve hedefler
Nominal olarak Nahçıvan Anlaşması'nın ön sözü, üye devletlerin Birleşmiş Milletler Antlaşması'nda yer alan amaç ve ilkelere bağlı kalma iradesini teyit etmekte ve Türk Devletleri Teşkilatının ana hedefini, bölgede ve dünyada barış ve istikrara ortak katkılarda bulunmanın yanı sıra Türk dilleri konuşan devletler arasındaki kapsamlı iş birliğini daha da derinleştirmek olarak tanımlamaktadır. Üye devletler, demokratik değerlere, insan haklarına, hukukun üstünlüğüne ve iyi yönetişim ilkelerine bağlılıklarını sözde teyit etmişlerdir.
Nahçıvan Anlaşması, teşkilatın temel amaç ve görevlerini şu şekilde ortaya koymaktadır:
- Taraflar arasında karşılıklı güven ve dostluğun güçlendirilmesi;
- Dış politika konularında ortak tavırlar geliştirmek;
- Uluslararası terörizm, ayrılıkçılık, aşırıcılık ve sınır ötesi suçlarla mücadele için eylemleri koordine etmek;
- Tüm ortak çıkar alanlarında etkili bölgesel ve ikili iş birliğini teşvik etmek;
- Ticaret ve yatırım için uygun koşullar yaratmak;
- Kapsamlı ve dengeli ekonomik büyümeyi, sosyal ve kültürel kalkınmayı hedeflemek;
- Bilim, teknoloji, eğitim, sağlık, kültür, spor ve turizm alanlarında etkileşimi genişletmek;
- Kitle iletişim araçlarının ve diğer iletişim araçlarının etkileşimini teşvik etmek;
- Üye devletler arasında iş birliği ve entegrasyonu güçlendirmek;
- İlgili yasal bilgilerin alışverişini teşvik etmek ve yasal iş birliğini geliştirmektir.
Yapı ve işleyiş
Türk Devletleri Teşkilatının ana organları şunlardır:
- Devlet Başkanları Konseyi
- Dışişleri Bakanları Konseyi
- Kıdemli Memurlar Komitesi
- Aksakallar Konseyi
- Genel Sekreterlik, İstanbul
Türk Devletleri Teşkilatının ana karar alma ve yönetim organı, üye ülkelerin görevdeki cumhurbaşkanlarından oluşan Devlet Başkanları Konseyidir. Başkanlık yıllık olarak değişir. Türk Devletleri Teşkilatının tüm faaliyetleri, Nahçıvan Anlaşması'na uygun olarak İstanbul'da bulunan Genel Sekreterlik tarafından koordine edilmekte ve izlenmektedir. Cumhurbaşkanları daha önceden belirlenmiş bir Türk şehrinde yılda bir kez toplanır. Üst düzey yetkililer, aksakallar, diğer bakanlar ve hükûmet yetkilileri düzenli olarak bir araya gelmektedir.
Devlet Başkanları Konseyi
Devlet Başkanları Konseyi (DBK), tarafların devlet başkanlarının aşağıda belirtilen çerçevelerde bir araya geldikleri düzenli toplantılarla faaliyetlerini sürdürür;
- Güncel uluslararası sorunların çözümüne ilişkin olarak taraflar arasındaki etkileşimin değerlendirilmesi,
- Türk Devletleri Teşkilatı kapsamında öncelikli iş birliği alanlarının belirlenmesi,
- Türk Devletleri Teşkilatının faaliyetlerinin değerlendirilmesi.
- Bir sonraki DBK toplantısının yeri, kural olarak tarafların İngilizce adlarının alfabetik sırasına göre belirlenir. Olağanüstü DBK toplantısının yeri taraflar arasında sağlanacak mutabakat uyarınca tespit edilir.
Aksakallar Konseyi
Türk halklarının en köklü töresi “ata”ya ve “akil” kişiye müracaat ve istişare müessesesinin Teşkilat kapsamında tesis edilmiş karşılığı olan Aksakallar Konseyi, Türk Devletleri Teşkilatının daimî istişare organıdır. İstanbul’da düzenlenen 8. Zirve sırasında Aksakallar Konseyi’ni daha etkin hâle getirmek ve her biri engin tecrübeye sahip aksakallardan müteşekkil Konseyden daha fazla istifade edebilmek amacıyla devlet başkanları tarafından Aksakallar Konseyinin yönetmeliği yenilenmiş ve Konseyin başkanlığına Türkiye aksakalı Binali Yıldırım atanmıştır.
Bağlı kurum ve kuruluşlar
Türk Devletleri Teşkilatı, aşağıdakiler gibi diğer tüm iş birliği mekanizmaları için bir şemsiye teşkilat işlevi görür:
- Uluslararası Türk Kültürü Teşkilatı (TÜRKSOY), Ankara
- Türk Devletleri Parlamenter Asamblesi (TÜRKPA), Bakü
- Türk Akademisi, Astana
- Türk Kültür ve Mirası Vakfı, Bakü
- Ortak Türk Ticaret ve Sanayi Odası, İstanbul
- Türk İş Konseyi
- Göçebe Uygarlık Merkezi, Bişkek
- Türk Yatırım Fonu, İstanbul
- Türk Devletleri Coğrafya Teşkilatı
Uluslararası iş birlikleri
Türk Devletleri Teşkilatı, Ekonomik İşbirliği Teşkilatı'nda gözlemcidir. Teşkilat ayrıca Birleşmiş Milletler ve İslam İşbirliği Teşkilatı'nda gözlemci statüsü için başvuruda bulunmuştur. Ayrıca Türk Devletleri Teşkilatı, Avrupa Güvenlik ve İş Birliği Teşkilatı ve Asya'da İş Birliği ve Güven Artırıcı Önlemler Konferansı ile yakın iş birliği ilişkilerini sürdürmektedir.
Nahçıvan Antlaşması
Tür | Kuruluş anlaşması |
---|---|
İmzalanma | 3 Ekim 2009 |
Yer | Nahçıvan, Azerbaycan |
Nahçıvan Anlaşması, 3 Ekim 2009 tarihinde 9. Türk Dili Konuşan Ülkeler Devlet Başkanları Zirvesi'nde katılımcı devletler olan Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan ve Türkiye tarafından imzalanan ve Türk Keneşi'nin kurulmasına önayak olan anlaşmadır. Anlaşmanın temel amacı katılımcı devletler arasındaki işbirliğinin kurumsallaştırılmasıdır. Bu anlaşma ile Türk Konseyi adında bir uluslararası örgütün kurulmasına karar verilmiştir.Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in ev sahipliği yaptığı zirveye Türkiye Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev, Kırgızistan Cumhurbaşkanı Kurmanbek Bakiyev ve Türkmenistan Devlet Başkanı Yardımcısı Hıdır Saparliyev katılmıştır.
Projeler
Kuruluş anlaşması, Türk devletleri arasında kapsamlı işbirliğini örgütün temel amacı ve varlık nedeni olarak belirlediğinden teşkilat çeşitli projeler üzerinde çalışmaktadır. Projeler; ekonomi, kültür, eğitim, ulaşım, gümrük ve diaspora olmak üzere altı işbirliği süreci altında gruplandırılmıştır. Projelere örnek olarak kurulması ve ortak bir tarih ders kitabının yazılması gösterilebilir. Türk Devletleri Teşkilatı, üye devletlerin az gelişmiş bölgelerinde ekonomik kalkınmayı artırmanın yolları üzerinde de çalışmaktadır. Genel Sekreterlik, ilgili alanlarda işbirliğini teşvik etmenin yolları üzerinde çalışmak üzere ekonomi bakanlarını, eğitim bakanlarını, ulaştırma bakanlarını, gümrük idareleri başkanlarını ve farklı bakanlıklardan ve kurumlardan diğer üst düzey yetkilileri bir araya getirir. Projeler ve iş birliği konuları bakanların ve idare başkanlarının önüne çıkarılmadan önce çalışma grupları tarafından detaylandırılır. Yakın zamanda başlatılan bir proje, tüm dünyadaki Türk halkları diasporaları arasında daha yakın iş birliği için bir mekanizmanın kurulmasıdır.
Ortak yatırım fonu
Kırgızistan Dışişleri Bakanı ; Kasım 2020'de, Türkiye Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile yaptığı görüşmede, Türk Devletleri Teşkilatı üyelerinin ekonomik ilişkilerini güçlendirmeleri, ortak bir yatırım fonu kurmaları ve merkezini Kırgızistan'a kurmaları gerektiğine dikkat çekti. Genel Sekreter Bağdad Amreyev, dönemin Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan'ı ziyaret ederek Ortak Yatırım Fonu'nun kurulması hakkında görüştü. Eylül 2021'de, ekonomiden sorumlu Türk bakanlarının toplantısında taraflar, bir Türk Ortak Yatırım Fonu fizibilite çalışması ve fonun kurulması için anlaşma hakkında müzakerelerde bulundu.
Ortak fon, Türk Yatırım Fonu adıyla 16 Mart 2023'te kurulmuştur.Türk Devletleri Teşkilatı'nın ekonomik kuruluşudur; Türk devletleri teşkilatının 5 üyesi tarafından kurulmuş olup İstanbul'dan yönetilecektir.
Sermayesinin 500 milyon dolar olması beklenmektedir ve 10.000 hisseye bölünen fonda üye devletlerin eşit hisse hakkı vardır.
Orhun Değişim Programı
üyeleri arasında imzalanan protokoller kapsamında 6 ülkeden 30'dan fazla üniversitenin katıldığı öğrenci değişim programıdır.
Ortak Alfabe Komisyonu
Eylül 2022'de Türk Dil Bayramı'nın 90. yıl dönümü sebebiyle Türk Devletleri Teşkilatı, Türk dünyasının ortak alfabesi için teşkilat bünyesinde "Ortak Alfabe Komisyonu" kurulmasına karar verdi. Türk devletlerinden katılan çeşitli bilim insanları, kendi ülkelerinde kullanılan alfabeler ve tarihi süreçler hakkında bilgi vererek, ortak alfabeye geçiş süreçlerinin hızlandırılması ve uygulamanın yaygınlaştırılması gerektiği vurguladı. İlk toplantı, Kazakistan'ın başkenti Astana'da 28-29 Mayıs 2023 tarihlerinde yapıldı.
Basitleştirilmiş Gümrük Hattı
11 Kasım 2022 tarihinde Özbekistan'ın başkenti Semerkant'ta, Türk Devletleri Teşkilatı'na üye ülkeler arasında “Basitleştirilmiş Gümrük Koridoru Tesisi Hakkında Anlaşma” imzalandı. Anlaşmayı yürürlüğe koyan ilk üye ülke Azerbaycan oldu, Mayıs 2023'te Azerbaycan cumhurbaşkanı İlham Aliyev basitleştirilmiş gümrük koridorunu oluşturan bir yasayı imzaladı.
Zirveler
Sovyetler Birliği'nin dağılmasının ardından bağımsızlığını yeni kazanan Türk devletleri olan Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Türkmenistan ve Özbekistan ile Türkiye, ilki 1992 yılında Ankara'da olmak üzere Türk Dili Konuşan Ülke Başkanları Zirveleri düzenlemiştir. Türk Konseyinin kurulmasıyla onuncu zirvede üst düzey toplantıların adının Türk Konseyi Zirveleri olarak değiştirilmesine karar verildi.
Türk Konseyi Zirvesi, devlet başkanlarının geçmiş dönemin sonuçlarını değerlendirdiği ve gelecek yıl için hedefler belirlediği yılın en önemli zirvesidir. Birinci Zirve, 20-21 Ekim 2011 tarihlerinde Kazakistan'ın Almatı şehrinde ekonomik iş birliği teması önceliğiyle düzenlendi. İkinci zirve, 22-23 Ağustos 2012 tarihlerinde Kırgızistan'ın başkenti Bişkek'te eğitim, bilim ve kültürel iş birliği temasıyla düzenlendi. Üçüncü Zirve, 15-16 Ağustos 2013 tarihlerinde Azerbaycan'ın Kebele şehrinde ulaşım ve bağlantı temasıyla düzenlendi.
15 Ekim 2019 tarihinde Azerbaycan'ın başkenti Bakü'de, üye devletlerin cumhurbaşkanları İlham Aliyev, Sooronbay Ceenbekov, Recep Tayyip Erdoğan, Şevket Mirziyoyev ile Türkmenistan Bakanlar Kurulu Başkan Yardımcısı 'un konuk, Macaristan Başbakanı Viktor Orbán'ın gözlemci olarak katılımıyla Yedinci Türk Keneşi Zirvesi düzenlenmiştir. Katılımcılar, Özbekistan'ın teşkilata tam üye olarak katılmasının yanı sıra Türk Konseyinin kuruluşuna ilişkin Nahçıvan Anlaşması'nın 10. yıl dönümünü kutladılar. Zirvede Türkiye'nin önerisiyle Türk Devletleri Teşkilatı Onursal Başkanı unvanı Kazakistan'ın eski Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev'e verildi. Zirvenin sonunda, devlet başkanları Bakü Deklarasyonu'nu imzaladılar.
Olağanüstü zirveler
Türk Devletleri Teşkilatı'nın COVID-19 pandemisiyle mücadeleye odaklanan Olağanüstü Zirvesi, 10 Nisan 2020 tarihinde dönem başkanı İlham Aliyev'in girişimiyle videokonferans yöntemiyle gerçekleştirilmiştir. Dünya Sağlık Örgütü Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus ve üye ülke devlet başkanlarının katılımıyla "COVID-19 salgınıyla mücadelede iş birliği ve dayanışma" başlıklı konferans düzenlendi. Katılımcılar, korona virüsü salgınıyla mücadele etmek, sağlık alanında çok taraflı işbirliğini geliştirmek ve COVID-19 salgınının neden olduğu ortak zorlukların üstesinden gelmek için ulusal düzeyde alınan önlemleri tartıştı.
11 Ocak 2022 tarihinde, Kazakistan'da başlayan protestolar nedeniyle üye ülkelerin dışişleri bakanları, dönem başkanı Türkiye cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın başkanlığında toplanmıştır.
16 Mart 2023 tarihinde 2023 Kahramanmaraş depremleri sebebiyle "Afet-Acil Durum Yönetimi ve İnsani Yardım" temasıyla Türkiye'nin başkenti Ankara'da olağanüstü toplandı. Toplantıda "Türk Devletleri Teşkilatı Sivil Koruma Mekanizmasının Kurulmasına İlişkin Anlaşma" imzalandı.
Üyeler
Mevcut
Ülke | Katılım | Nüfus (2021) | Yüz ölçümü (km2) | Nom. GSYİH (2023) | SAGP GSYİH (2023) | Kişi başına nom. GSYİH (2023) | Kişi başına SAGP GSYİH (2023) |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Azerbaycan | Kurucu | 10.312.992 | 86.600 | 70.030 milyar $ | 193.478 milyar $ | 6,757 $ | 18,669 $ |
Kazakistan | 19.196.465 | 2.724.900 | 390.695 milyar $ | 652.597 milyar $ | 12,307 $ | 32,688 $ | |
Kırgızistan | 6.527.743 | 199.900 | 12.039 milyar $ | 43.318 milyar $ | 1,737 $ | 6,250 $ | |
Türkiye | 84.775.404 | 783.562 | 1,154.000 milyar $ | 3,752.551 milyar $ | 11,902 $ | 41,412 $ | |
Özbekistan | 2019 | 34.081.449 | 447.400 | 92.332 milyar $ | $371.346 milyar $ | 2,563 $ | 10,308 $ |
Türk Devletleri Teşkilatı | 156.112.604 | 4.242.362 | 1,449.399 milyar $ | 4,833.290 milyar $ | 9,360 $ | 31,200 $ |
Gözlemciler
Ülke | Katılım | Nüfus (2021) | Yüz ölçümü (km2) | Nom. GSYİH (2023) | Kişi başına nom. GSYİH (2023) |
---|---|---|---|---|---|
Macaristan | 2018 | 9.709.786 | 93.030 | 188.505 milyar $ | 19,386 $ |
Kuzey Kıbrıs | 2022 | 382.836 | 3.355 | 4,234 milyar $ | 14.942 $ |
Türkmenistan | 2021 | 6.341.855 | 491.210 | 82.649 milyar $ | 13,065 $ |
Ekonomik İşbirliği Teşkilatı | 2023 |
Gelecekteki olası üyeler ve gözlemciler
2020 yılında Kırım Tatar asıllı Ukrayna Dışişleri Bakan yardımcısı Emine Ceppar, Ukrayna'nın gözlemci olmak istediğini açıklamıştı.
Eski başvuranlar
3 Mayıs 2021'de Afganistan İslam Cumhuriyeti resmî olarak gözlemci statüsü için başvurmuştu. Ancak başvurunun Taliban'ın Afganistan İslam Cumhuriyeti'ni Afganistan İslam Emirliği'ne çevirmesinden hemen önce olması sebebiyle başvuru durumu şu an belirsizdir.
Etkinlikler
# | Tarih | Yer | Notlar | Katılımcılar | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Türk Dili Konuşan Ülkeler Zirveleri | ||||||||||||
I | 30 Ekim 1992 | Türkiye | Ankara | İlk Türk Dili Konuşan Devletler Zirvesi | C | C | C | C | C | C | ||
— | 12 Temmuz 1993 | Kazakistan | Almatı | TÜRKSOY'un kuruluşu için Almatı Anlaşması | D | D | D | D | D | D | ||
II | 18 Ekim 1994 | Türkiye | İstanbul | İkinci Türk Dili Konuşan Devletler Zirvesi | C | C | C | C | C | C | ||
III | 28 Ağustos 1995 | Kırgızistan | Bişkek | Üçüncü Türk Dili Konuşan Devletler Zirvesi | C | C | C | C | C | C | ||
IV | 21 Ekim 1996 | Özbekistan | Taşkent | Dördüncü Türk Dili Konuşan Devletler Zirvesi | C | C | C | C | C | C | ||
V | 9 Temmuz 1998 | Kazakistan | Astana | Beşinci Türk Dili Konuşan Devletler Zirvesi | C | C | C | C | C | C | ||
VI | 8 Nisan 2000 | Azerbaycan | Bakü | Altıncı Türk Dili Konuşan Devletler Zirvesi | C | C | C | C | C | C | ||
VII | 26 Nisan 2001 | Türkiye | İstanbul | Yedinci Türk Dili Konuşan Devletler Zirvesi | C | C | C | C | C | D | ||
VIII | 17 Kasım 2006 | Türkiye | Antalya | Sekizinci Türk Dili Konuşan Devletler Zirvesi | C | C | C | C | D | |||
— | 21 Kasım 2008 | Türkiye | İstanbul | TÜRKPA'nın kuruluşu için İstanbul Anlaşması | D | D | D | D | ||||
IX | 3 Ekim 2009 | Azerbaycan | Nahçıvan | Dokuzuncu Türk Dili Konuşan Ülkeler Zirvesi, Türk Konseyi'nin kurulmasına ilişkin Nahçıvan Anlaşması | C | C | C | C | D | |||
X | 15 Eylül 2010 | Türkiye | İstanbul | Onuncu Türk Dili Konuşan Ülkeler Zirvesi (Türk Dili Konuşan Ülkelerin Kurumsal Olmayan Zirvelerinin sonu) | C | C | C | C | C | |||
Türk Konseyi Zirveleri | ||||||||||||
I | 21 Ekim 2011 | Kazakistan | Almatı | Birinci Türk Konseyi Zirvesi, ekonomik ve ticaret alanında iş birliği | C | C | C | D | ||||
II | 23 Ağustos 2012 | Kırgızistan | Bişkek | Eğitim, bilim ve kültür alanında iş birliği | C | C | C | C | ||||
III | 16 Ağustos 2013 | Azerbaycan | Kebele | Ulaşımda iş birliği | C | C | C | C | ||||
IV | 5 Haziran 2014 | Türkiye | Bodrum | Turizmde iş birliği | C | C | C | C | C | |||
— | 24 Aralık 2014 | Ukrayna | Kiev | İlk Türk Konseyi Bölgesel Diaspora Merkezinin açılışı | D | D | D | D | ||||
V | 11 Eylül 2015 | Kazakistan | Astana | Medya ve bilişimde iş birliği | C | C | C | D | D | |||
VI | 2 Eylül 2018 | Kırgızistan | Çolpon-Ata | Gençlik ve ulusal sporlar | C | C | C | C | C | C | ||
VII | 15 Ekim 2019 | Azerbaycan | Bakü | Küçük ve orta büyüklükteki işletmelerin desteklenmesi | C | C | C | C | D | C | C | |
— | 10 Nisan 2020 | Telekonferans | COVID-19 pandemisi | C | C | C | C | C | C | C | ||
— | 31 Mart 2021 | Telekonferans | Türkistan'ın manevi başkent ilan edilmesi, Türk Konseyi'nin örgüt seviyesine yükseltilmesi | C | C | C | C | C | C | C | ||
VIII | 12 Kasım 2021 | Türkiye | İstanbul | Dijital çağda yeşil teknolojiler ve akıllı şehirler, Türk Konseyi'nin adının Türk Devletleri Teşkilatı olarak değiştirilmesi. | C | C | C | C | C | C | C | |
— | 11 Ocak 2022 | Telekonferans | 2022 Kazakistan protestoları | D | D | D | D | D | D | D | ||
Türk Devletleri Teşkilatı Zirveleri | ||||||||||||
IX | 11 Kasım 2022 | Özbekistan | Semerkant | Birinci Türk Devletleri Teşkilatı Zirvesi | C | C | C | C | D | C | C | |
— | 16 Mart 2023 | Türkiye | Ankara | 2023 Kahramanmaraş depremleri | C | C | C | C | D | C | C | C |
— | 8 Mayıs 2023 | Özbekistan | Taşkent | Coğrafya Birlikleri Başkanları I. Toplantısı | D | D | D | D | D | D | ||
X | 3 Kasım 2023 | Kazakistan | Astana | Onuncu Türk Devletleri Teşkilatı Zirvesi | C | C | C | C | D | C | C | |
— | Nisan-Mayıs 2024 | Azerbaycan | Şuşa | Gayriresmî zirve | ||||||||
XI | 2024 | Kırgızistan | TBA | On birinci Türk Devletleri Teşkilatı Zirvesi |
Genel sekreterler listesi
Sıra | Ad | Ülkesi | Görev başlangıcı | Görev sonu |
---|---|---|---|---|
1 | Halil Akıncı | Türkiye | 15 Eylül 2010 | 16 Eylül 2014 |
2 | Ramil Hasan | Azerbaycan | 16 Eylül 2014 | 3 Eylül 2018 |
3 | Bağdad Amreyev | Kazakistan | 3 Eylül 2018 | 14 Kasım 2022 |
4 | Kubanıçbek Ömüraliyev | Kırgızistan | 14 Kasım 2022 | Görevde |
Dönem başkanları listesi
Nahçıvan Anlaşması'nın 8. maddesine göre olağan zirveye ev sahipliği yapan devlet bir sonraki toplantıya kadar başkanlığı üstlenecek.
Sıra | Ad | Ülkesi | Görev başlangıcı | Görev sonu |
---|---|---|---|---|
1 | Nursultan Nazarbayev | Kazakistan | 21 Ekim 2011 | 23 Ağustos 2012 |
2 | Almazbek Atambayev | Kırgızistan | 23 Ağustos 2012 | 16 Ağustos 2013 |
3 | İlham Aliyev | Azerbaycan | 16 Ağustos 2013 | 5 Haziran 2014 |
4 | Abdullah Gül | Türkiye | 5 Haziran 2014 | 28 Ağustos 2014 |
5 | Recep Tayyip Erdoğan | 28 Ağustos 2014 | 11 Eylül 2015 | |
ikinci kez | Nursultan Nazarbayev | Kazakistan | 11 Eylül 2015 | 3 Eylül 2018 |
6 | Sooronbay Ceenbekov | Kırgızistan | 3 Eylül 2018 | 15 Ekim 2019 |
ikinci kez | İlham Aliyev | Azerbaycan | 15 Ekim 2019 | 12 Kasım 2021 |
ikinci kez | Recep Tayyip Erdoğan | Türkiye | 12 Kasım 2021 | 11 Kasım 2022 |
7 | Şevket Mirziyoyev | Özbekistan | 11 Kasım 2022 | 3 Kasım 2023 |
8 | Kasım Cömert Tokayev | Kazakistan | 3 Kasım 2023 | Görevde |
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ (PDF). www.turkkon.org. 21 Haziran 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ . 50. Saniyeden sonra. Türk Devletleri Teşkilatı. 8 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b c "Dışişleri Bakanı Sayın Ahmet Davutoğlu'nun Türk Konseyi Dışişleri Bakanları Konseyi'nde Yaptıkları Konuşma, 22 Ağustos 2012, Bişkek". mfa.gov.tr. 22 Ağustos 2012. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Eylül 2012.
- ^ a b "Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi'nin Kurulmasına Dair Nahçıvan Anlaşması" (PDF). Türk Devletleri Teşkilatı. 2009. 21 Haziran 2019 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 4 Ekim 2022.
- ^ a b Cumhurbaşkanı Erdoğan: Konseyimizin adı artık Türk Devletleri Teşkilatı'dır 12 Kasım 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., TRT Haber
- ^ "Turkic Council reforms into Organization of Turkic States". TRTWorld. 12 Kasım 2021. 4 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ekim 2022.
- ^ "Turkic grouping to change its name to Organization of Turkic States: Turkish FM". Hürriyet Daily News. 12 Kasım 2021. 4 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ekim 2022.
- ^ "Turkic Council's name changed to Organization of Turkic States". Anadolu Agency. 13 Kasım 2021. 4 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ekim 2022.
- ^ ""We are changing the name of the Turkic Council to the Organization of Turkic States"". Directorate of Communications. 12 Kasım 2021. 4 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ekim 2022.
- ^ "Bakan Çavuşoğlu: Ekonominin güç merkezi Asya olmaya başladı". www.hurriyet.com.tr. 30 Eylül 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Eylül 2022.
- ^ (PDF). Turkkon.org. 6 Ocak 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2014.
- ^ . NTV. 11 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2022.
- ^ . Hürriyet. 1 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2021.
- ^ ERCİLASUN, Ahmet B. (24 Ekim 2021). . Yeni Çağ Gazetesi. 23 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2022.
- ^ Akıncı, Halil (1 Kasım 2021). "Türk Dünyasının Jeopolitiği ve Türk Dış Politikasındaki Yeri". Kriter Dergi. 4 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ekim 2022.
- ^ "Uzbekistan decides to join 'Turkic alliance' during Erdogan's visit". hurriyetdailynews.com. 30 Nisan 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Nisan 2018.
- ^ "Uzbekistan decides to join 'Turkic alliance' during Erdogan's visit". hurriyetdailynews.com. 30 Nisan 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Nisan 2018.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 24 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Eylül 2019.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 12 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Haziran 2020.
- ^ . Hungarian Free Press (İngilizce). 25 Kasım 2018. 16 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2019.
- ^ . www.aa.com.tr. 12 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2021.
- ^ . 24 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2019.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 28 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Ağustos 2019.
- ^ . 24 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2019.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Eylül 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Ağustos 2019.
- ^ "Organization Chart Principal organs of Organization of Turkic States". Turkkon. 4 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ekim 2022.
- ^ (PDF). 21 Haziran 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ "Binali Yıldırım Türkiye'nin Aksakalı olarak atandı". Aydınlık. 11 Aralık 2021. 4 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ekim 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 23 Eylül 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Ocak 2023.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 5 Ocak 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Ocak 2023.
- ^ http://www.zaman.com.tr/haber.do?haberno=898907[]
- ^ . Turkic Council. 9 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2020.
- ^ "Kyrgz and Turkish Ministers of Foreign Affairs meeting". Youtube - Turkic Council channel. 20 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Turkic Council official account's tweet". Twitter. 15 Eylül 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ekim 2022.
- ^ "Turkic Council Ministers in charge of economy got together". TRT Avaz. 4 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ekim 2022.
- ^ "Türk Yatırım Fonu Anlaşması TBMM'de kabul edildi". TRT Haber. 1 Kasım 2023. 7 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Mayıs 2024.
- ^ Kirenci, Ayse Isin. "Erdogan's dream of a Turkic fund is now a reality. Here's how it works". Turkic Investment Fund: Empowering Turkic States and Fostering Economic Independence. 7 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Mayıs 2024.
- ^ Gazetesi, Dünya (11 Kasım 2023). "'Türk Yatırım Fonu' resmen kuruldu". 7 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Mayıs 2024.
- ^ Sozcu.com.tr (13 Aralık 2023). "Türk Yatırım Fonu resmen kuruldu - Sözcü Gazetesi". Sözcü. 7 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Mayıs 2024.
- ^ Özdener, Eda (20 Ekim 2022). "Türk devletleri dilde birlik için "Ortak Alfabe Komisyonu" kurdu". www.aa.com.tr. Anadolu Ajansı. 5 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Temmuz 2023.
- ^ "Kazakistan'da, Türk Dünyası Ortak Alfabe Komisyonu'nun ilk toplantısı düzenlendi - Avrasya'dan - Haber". TRT Avaz. 5 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Temmuz 2023.
- ^ "Между тюркскими государствами будет создан упрощенный таможенный коридор". Vesti.az (Rusça). 28 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Temmuz 2023.
- ^ "Azerbaijan approves agreement on creation of simplified customs corridor between participants of Organization of Turkic States". Azernews.Az (İngilizce). 2 Mayıs 2023. 7 Haziran 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Temmuz 2023.
- ^ "Third Summit of the Turkic Council Press Release". Turkkon.org. 4 Aralık 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Mart 2014.
- ^ "Türkiye'nin önerisiyle Nazarbayev 'Türk Konseyinin Ömür Boyu Onursal Başkanı' oldu". Anadolu Ajansı. 3 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ekim 2022.
- ^ "Seventh Summit of Turkic Council held in Baku". Parliamentary Assembly of Turkic Speaking Countries. 17 Ekim 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Ekim 2019.
- ^ "Baku hosted 7th Summit of Cooperation Council of Turkic-Speaking States VIDEO". azertag.az (İngilizce). 17 Ekim 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Ekim 2019.
- ^ "Extraordinary Summit of Turkic Council held through videoconferencing on the initiative of President Ilham Aliyev". Official website of President of Azerbaijan (İngilizce). 12 Nisan 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Nisan 2020.
- ^ "Erdoğan'dan Türk Konseyi'ne koronavirüs mesajı: Bu süreçten güçlenerek çıkacağız". 8 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Haziran 2020.
- ^ a b Türkiye, Sputnik (8 Ocak 2022). . Sputnik Türkiye. 7 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b . Türk Devletleri Teşkilatı. 8 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2022.
- ^ Şafak, Yeni. . Yeni Şafak. 16 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mart 2023.
- ^ a b "2019 Birleşmiş Milletler Nüfus Tahmini". population.un.org. Birleşmiş Milletler, Nüfus bölümü. Erişim tarihi: 9 Kasım 2020.
- ^ a b "Birleşmiş Milletler Nüfus Tahmini – 2021 Güncellemesi" (xslx). population.un.org (Veri tabanı). Birleşmiş Milletler, Nüfus bölümü. Erişim tarihi: 9 Kasım 2021.
- ^ a b c d e f "Report for Selected Countries and Subjects". IMF (İngilizce). 3 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Temmuz 2023.
- ^ Zafer Fatih Beyaz, Meiramgul Kussainova. "Türk Devletleri Teşkilatı Devlet Başkanları Konseyi 10. Zirvesi başladı". 7 Kasım 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Mart 2024.
- ^ "Dışişleri Bakan Yardımcısı açıkladı". Habertürk. 22 Ağustos 2020. 16 Eylül 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Temmuz 2023.
- ^ @hmohib (4 Mayıs 2021). "Yesterday, Afghanistan proudly applied for observer status in the Cooperation Council of Turkic Speaking States (CCTS)..." (X gönderisi) – X vasıtasıyla.;
- ^ "Secretary General of the Turkic Council received Afghan Ambassador". Turkic Council. 5 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Ocak 2022.
- ^ "From Rep. of Turkey Ministry of Foreign Affairs". Republic of Turkey Ministry of Foreign Affairs. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Ağustos 2017.
- ^ . Republic of Turkey Ministry of Foreign Affairs. 11 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2017.
- ^ "From Rep. of Turkey Ministry of Foreign Affairs". Republic of Turkey Ministry of Foreign Affairs. 4 Haziran 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Ağustos 2017.
- ^ . Turkkon.org. 26 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2017.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Eylül 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Haziran 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 12 Aralık 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Haziran 2020.
- ^ "Presidents of the Turkic Council will hold an Extraordinary Video Summit on 10 April 2020 on Corona Virus | News". Türk Keneşi. 12 Nisan 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Nisan 2020.
- ^ . Sözcü. 31 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2021.
- ^ . Turkic Council. 31 Mart 2020. 31 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "The 8th Turkic Council Summit will take place on November 12, 2021 in Istanbul". TWESCO. 27 Temmuz 2021. 27 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Temmuz 2021.
- ^ Məmmədov, Sadiq (2 Ağustos 2022). "Samarkand to host summit of Organization of Turkic States". News.az (İngilizce). 3 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ağustos 2022.
- ^ . UzReport.news (Rusça). 15 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2021.
- ^ "Organization of Turkic States discloses date and venue of next summit". Trend.Az (İngilizce). 9 Şubat 2022. 13 Şubat 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Şubat 2022.
- ^ . Türk Devletleri Teşkilatı. 2023. 9 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Haziran 2023.
- ^ Ankara Declaration Of The Extraordinary Summit Of The Organization Of Turkic States (PDF) (İngilizce). Türk Devletleri Teşkilatı. s. 3. 16 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 5 Temmuz 2023.
- ^ a b "Astana Declaration of the 10th Summit of the Organization of Turkic States" (PDF). 3 Kasım 2023 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 3 Kasım 2023.
- ^ (PDF). 21 Haziran 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2022.
- ^ a b "21. asır Türk dünyasının asrı olmalı". www.aa.com.tr. 19 Mart 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Mart 2022.
- ^ . Türk Keneşi. 13 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2021.
The Presidents wished success to the Kyrgyz President for the assumption of the Chairmanship of the Turkic Council.
- ^ . Türk Keneşi. 7 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2021.
During the Baku Summit held in October 2019, the Republic of Azerbaijan took over the Chairmanship from the Kyrgyz Republic until the next Summit to be held in the second half of 2020 in Turkey.
- ^ a b "Eighth Summit of the Organization of Turkic States was held in Istanbul | News". Türk Keneşi. 21 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Kasım 2021.
At the Summit, the Chairmanship of the Organization was handed over from Azerbaijan to Turkey...
- ^ "Kazakistan Cumhurbaşkanı Tokayev: Türk devletlerinin tehditlere karşı birleşmesi çok önemli". www.aa.com.tr. 3 Kasım 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Kasım 2023.
Dış bağlantılar
- Resmî site 5 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Facebook'ta Türk Devletleri Teşkilatı
- X'te Türk Devletleri Teşkilatı
- Instagram'da Türk Devletleri Teşkilatı
- YouTube'da Türk Devletleri Teşkilatı
- LinkedIn'de Türk Devletleri Teşkilatı
- Flickr'da Türk Konseyi
- Telegram'da Türk Devletleri Teşkilatı 16 Haziran 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Turk Devletleri Teskilati TDT veya eski adiyla Turk Dili Konusan Ulkeler Isbirligi Konseyi Turk Konseyi Azerbaycan Kazakistan Kirgizistan Ozbekistan Turkiye nin uye Macaristan Kuzey Kibris Turk Cumhuriyeti ve Turkmenistan in gozlemci statusunde yer aldigi Turk devletlerinden olusan bir uluslararasi kurulustur Genel amaci Turk dilleri konusan devletler arasinda kapsamli is birligini tesvik etmek olan bir hukumetlerarasi kurulustur Turk Devletleri Teskilati Azerice Turk Dovletleri TeskilatiKazakca Turki memleketterinin uiymyKirgizca Tүrk mamleketter uyumuMacarca Turk Allamok SzervezeteTurkmence Turki dowletlerin guramasyOzbekce Turkiy davlatlar tashkilotiBayrak ArmaSlogan Biz birlikte daha gucluyuz Biz birlikde daha gucluyuk Azerice Biz birge myqtymyz Kazakca Biz birge dagy kүchtүүbүz Kirgizca Erosebbek vagyunk egyutt Macarca Biz bilelikde has guycli Turkmence Biz birgalikda kuchliroqmiz Ozbekce Uye ulkeler Gozlemci ulkelerSiyasi merkezlerBaku AzerbaycanaBudapeste MacaristanbIstanbul TurkiyecHive OzbekistandKiev UkraynaeAstana KazakistanfTurkistan KazakistangSemerkant OzbekistanhResmi dil ler Azerice Kazakca Kirgizca Ozbekce TurkceDemonimTurk halklariTurUluslararasi kurulusUyelik5 uye ulke Azerbaycan Kazakistan Kirgizistan Turkiye Ozbekistan 4 gozlemci Macaristan Kuzey Kibris TurkmenistanEkonomik Isbirligi TeskilatiLiderler Genel sekreterKubanicbek Omuraliyev Donem baskaniKasim Comert Tokayev Onursal baskanNursultan NazarbayevTarihce Nahcivan Anlasmasi3 Ekim 2009 Mevcut halin kabulu12 Kasim 2021Yuzolcumu Toplam4 242 362 km2Nufus 2022 tahmini156 616 392GSYIH SAGP 2021 tahmini Toplam4 180 861 trilyon GSYIH nominal 2021 tahmini Toplam1 331 714 trilyon Kisi basina7 772 Resmi site turkicstates orga Parlamenter Asamblesi b Avrupa Ofisi c Genel Sekreterlik d Kultur baskenti e Bolgesel Diaspora Merkezi f Turk Akademisi g Manevi baskent h Medeniyet baskenti Turk Devletleri Teskilatinin temeli 1992 yilinda Turkiye nin baskenti Ankara da ilki duzenlenen Turk Dili Konusan Ulkeler Zirvesi ile atilmistir 2006 yilinda ise donemin Kazakistan cumhurbaskani Nursultan Nazarbayev tarafindan teskilat haline getirilmesi onerilmis olup 3 Ekim 2009 tarihinde Nahcivan da imzalanan Nahcivan Anlasmasi ile konsey olarak yapilandirilmistir 12 Kasim 2021 tarihinde duzenlenen 8 Turk Devletleri Teskilati Istanbul Zirvesi sirasinda Turk Devletleri Teskilati olarak yeniden yapilandirilmistir Teskilatin Genel Sekreterligi Istanbul dadir Kasim 2021 tarihinde gerceklesen Istanbul zirvesine ilk kez gozlemci ulke statusunde katilan Turkmenistan in 11 Kasim 2022 de gerceklestirilen 9 Turk Devletleri Teskilati Semerkant Zirvesi nde tam uye olacagi duyurulmus Kuzey Kibris Turk Cumhuriyeti ise teskilata gozlemci uye olarak katilmistir TarihceOrgut Turk Konseyi adiyla 1992 2010 yillari arasinda yapilan Turk Dili Konusan Ulkeler Zirvesi sonrasinda Turk dilleri konusan ulkeler arasindaki bagin guclendirilmesi amaciyla 3 Ekim 2009 tarihinde Azerbaycan Kazakistan Kirgizistan ve Turkiye arasinda imzalanan Nahcivan Anlasmasi ile kurulmustur Konseyin kurucu Genel Sekreteri Halil Akinci ya gore Turk Konseyi Turk devletlerinin tarihteki ilk gonullu ittifaki olmustur 30 Nisan 2018 de Ozbekistan in Turk Dili Konusan Ulkeler Is Birligi Konseyine katilacagi ve orgutun yaklasan Biskek Zirvesi ne katilacagi aciklandi ve 14 Eylul 2019 da tam uye oldu Macaristan ise 2018 in sonlarindan bu yana gozlemci uye statusundedir Ancak gelecekte tam uyelik basvurusunda bulunabilecegi aciklanmistir 12 Kasim 2021 tarihinde Istanbul daki Demokrasi ve Ozgurlukler Adasi nda duzenlenen orgutun adi Turk Devletleri Teskilati olarak degistirilmis ve Turkmenistan gozlemci ulke olarak teskilata dahil olmustur Teskilatin Genel Sekreterligi Istanbul da iliskili kurumlari olan diger Turk dunyasi is birligi kurumlari olan Uluslararasi Turk Kulturu Teskilati Ankara da Turk Devletleri Parlamenter Asamblesi ve Azerbaycan in baskenti Baku de Turk Akademisi ise Kazakistan in baskenti Astana da bulunmaktadir Genel Sekreterlik Turk Devletleri Teskilatinin genel sekreterligi Istanbul un Besiktas ilcesinde yer almaktaydi 12 Kasim 2021 tarihinde Fatih ilcesinde yer alan Turk Devletleri Teskilatina tahsis edilmis duzenlenen bayrak cekme toreniyle hizmete acilmistir Uye devletlerin bayraklari ve devlet baskanlari Yapinin genel gorunumu Yapinin onden gorunumuBayrak Turk Devletleri Teskilati bayragi Turk Devletleri Teskilati bayragi Turk Devletleri Teskilati tarafindan kullanilan bayraktir 22 Agustos 2012 de Biskek te duzenlenen Turk Kenesi 2 Zirvesi nde tanitilmistir 12 Ekim 2012 de ise Istanbul da uye ulkelerin bayraklari ile beraber Kazakistan Kurucu devlet baskani Nursultan Nazarbayev ve 11 Cumhurbaskani Abdullah Gul tarafindan gondere cekilmistir Tasarimi Bayragin tasarimi uye ulkelerin bayraklarinda bulunan unsurlarin bir araya getirilmesi ile olusmustur Azerbaycan bayragi nin yildizi Kazakistan bayragi nin rengi Kirgizistan bayragi nin gunesi 1992 versiyonu ve Turk bayragi nin hilali kullanilmistir Galeri Abdullah Gul ve Nursultan Nazarbayev tarafindan gerceklestirilen bayrak cekme toreni Istanbul 2012 Bayrak cekme torenine katilan politikacilar Uye devletlerin bayraklariyla beraber Turk Devletleri Teskilati bayragiMisyon ve hedeflerNominal olarak Nahcivan Anlasmasi nin on sozu uye devletlerin Birlesmis Milletler Antlasmasi nda yer alan amac ve ilkelere bagli kalma iradesini teyit etmekte ve Turk Devletleri Teskilatinin ana hedefini bolgede ve dunyada baris ve istikrara ortak katkilarda bulunmanin yani sira Turk dilleri konusan devletler arasindaki kapsamli is birligini daha da derinlestirmek olarak tanimlamaktadir Uye devletler demokratik degerlere insan haklarina hukukun ustunlugune ve iyi yonetisim ilkelerine bagliliklarini sozde teyit etmislerdir Nahcivan Anlasmasi teskilatin temel amac ve gorevlerini su sekilde ortaya koymaktadir Taraflar arasinda karsilikli guven ve dostlugun guclendirilmesi Dis politika konularinda ortak tavirlar gelistirmek Uluslararasi terorizm ayrilikcilik asiricilik ve sinir otesi suclarla mucadele icin eylemleri koordine etmek Tum ortak cikar alanlarinda etkili bolgesel ve ikili is birligini tesvik etmek Ticaret ve yatirim icin uygun kosullar yaratmak Kapsamli ve dengeli ekonomik buyumeyi sosyal ve kulturel kalkinmayi hedeflemek Bilim teknoloji egitim saglik kultur spor ve turizm alanlarinda etkilesimi genisletmek Kitle iletisim araclarinin ve diger iletisim araclarinin etkilesimini tesvik etmek Uye devletler arasinda is birligi ve entegrasyonu guclendirmek Ilgili yasal bilgilerin alisverisini tesvik etmek ve yasal is birligini gelistirmektir Yapi ve isleyisTurk Devletleri Teskilatinin ana organlari sunlardir Devlet Baskanlari Konseyi Disisleri Bakanlari Konseyi Kidemli Memurlar Komitesi Aksakallar Konseyi Genel Sekreterlik Istanbul Turk Devletleri Teskilatinin ana karar alma ve yonetim organi uye ulkelerin gorevdeki cumhurbaskanlarindan olusan Devlet Baskanlari Konseyidir Baskanlik yillik olarak degisir Turk Devletleri Teskilatinin tum faaliyetleri Nahcivan Anlasmasi na uygun olarak Istanbul da bulunan Genel Sekreterlik tarafindan koordine edilmekte ve izlenmektedir Cumhurbaskanlari daha onceden belirlenmis bir Turk sehrinde yilda bir kez toplanir Ust duzey yetkililer aksakallar diger bakanlar ve hukumet yetkilileri duzenli olarak bir araya gelmektedir Devlet Baskanlari Konseyi Devlet Baskanlari Konseyi DBK taraflarin devlet baskanlarinin asagida belirtilen cercevelerde bir araya geldikleri duzenli toplantilarla faaliyetlerini surdurur Guncel uluslararasi sorunlarin cozumune iliskin olarak taraflar arasindaki etkilesimin degerlendirilmesi Turk Devletleri Teskilati kapsaminda oncelikli is birligi alanlarinin belirlenmesi Turk Devletleri Teskilatinin faaliyetlerinin degerlendirilmesi Bir sonraki DBK toplantisinin yeri kural olarak taraflarin Ingilizce adlarinin alfabetik sirasina gore belirlenir Olaganustu DBK toplantisinin yeri taraflar arasinda saglanacak mutabakat uyarinca tespit edilir Aksakallar Konseyi Aksakallar Konseyi Heyeti Turkiye cumhurbaskani Recep Tayyip Erdogan ile birlikte Turk halklarinin en koklu toresi ata ya ve akil kisiye muracaat ve istisare muessesesinin Teskilat kapsaminda tesis edilmis karsiligi olan Aksakallar Konseyi Turk Devletleri Teskilatinin daimi istisare organidir Istanbul da duzenlenen 8 Zirve sirasinda Aksakallar Konseyi ni daha etkin hale getirmek ve her biri engin tecrubeye sahip aksakallardan mutesekkil Konseyden daha fazla istifade edebilmek amaciyla devlet baskanlari tarafindan Aksakallar Konseyinin yonetmeligi yenilenmis ve Konseyin baskanligina Turkiye aksakali Binali Yildirim atanmistir Bagli kurum ve kuruluslar Ankara daki TURKSOY genel merkezi Turk Devletleri Teskilati asagidakiler gibi diger tum is birligi mekanizmalari icin bir semsiye teskilat islevi gorur Uluslararasi Turk Kulturu Teskilati TURKSOY Ankara Turk Devletleri Parlamenter Asamblesi TURKPA Baku Turk Akademisi Astana Turk Kultur ve Mirasi Vakfi Baku Ortak Turk Ticaret ve Sanayi Odasi Istanbul Turk Is Konseyi Gocebe Uygarlik Merkezi Biskek Turk Yatirim Fonu Istanbul Turk Devletleri Cografya TeskilatiUluslararasi is birlikleri Turk Devletleri Teskilati Ekonomik Isbirligi Teskilati nda gozlemcidir Teskilat ayrica Birlesmis Milletler ve Islam Isbirligi Teskilati nda gozlemci statusu icin basvuruda bulunmustur Ayrica Turk Devletleri Teskilati Avrupa Guvenlik ve Is Birligi Teskilati ve Asya da Is Birligi ve Guven Artirici Onlemler Konferansi ile yakin is birligi iliskilerini surdurmektedir Nahcivan AntlasmasiNahcivan AnlasmasiTurKurulus anlasmasiImzalanma3 Ekim 2009YerNahcivan Azerbaycan Nahcivan Anlasmasi 3 Ekim 2009 tarihinde 9 Turk Dili Konusan Ulkeler Devlet Baskanlari Zirvesi nde katilimci devletler olan Azerbaycan Kazakistan Kirgizistan ve Turkiye tarafindan imzalanan ve Turk Kenesi nin kurulmasina onayak olan anlasmadir Anlasmanin temel amaci katilimci devletler arasindaki isbirliginin kurumsallastirilmasidir Bu anlasma ile Turk Konseyi adinda bir uluslararasi orgutun kurulmasina karar verilmistir Azerbaycan Cumhurbaskani Ilham Aliyev in ev sahipligi yaptigi zirveye Turkiye Cumhurbaskani Abdullah Gul Kazakistan Cumhurbaskani Nursultan Nazarbayev Kirgizistan Cumhurbaskani Kurmanbek Bakiyev ve Turkmenistan Devlet Baskani Yardimcisi Hidir Saparliyev katilmistir ProjelerKurulus anlasmasi Turk devletleri arasinda kapsamli isbirligini orgutun temel amaci ve varlik nedeni olarak belirlediginden teskilat cesitli projeler uzerinde calismaktadir Projeler ekonomi kultur egitim ulasim gumruk ve diaspora olmak uzere alti isbirligi sureci altinda gruplandirilmistir Projelere ornek olarak kurulmasi ve ortak bir tarih ders kitabinin yazilmasi gosterilebilir Turk Devletleri Teskilati uye devletlerin az gelismis bolgelerinde ekonomik kalkinmayi artirmanin yollari uzerinde de calismaktadir Genel Sekreterlik ilgili alanlarda isbirligini tesvik etmenin yollari uzerinde calismak uzere ekonomi bakanlarini egitim bakanlarini ulastirma bakanlarini gumruk idareleri baskanlarini ve farkli bakanliklardan ve kurumlardan diger ust duzey yetkilileri bir araya getirir Projeler ve is birligi konulari bakanlarin ve idare baskanlarinin onune cikarilmadan once calisma gruplari tarafindan detaylandirilir Yakin zamanda baslatilan bir proje tum dunyadaki Turk halklari diasporalari arasinda daha yakin is birligi icin bir mekanizmanin kurulmasidir Ortak yatirim fonu Kirgizistan Disisleri Bakani Kasim 2020 de Turkiye Disisleri Bakani Mevlut Cavusoglu ile yaptigi gorusmede Turk Devletleri Teskilati uyelerinin ekonomik iliskilerini guclendirmeleri ortak bir yatirim fonu kurmalari ve merkezini Kirgizistan a kurmalari gerektigine dikkat cekti Genel Sekreter Bagdad Amreyev donemin Hazine ve Maliye Bakani Lutfi Elvan i ziyaret ederek Ortak Yatirim Fonu nun kurulmasi hakkinda gorustu Eylul 2021 de ekonomiden sorumlu Turk bakanlarinin toplantisinda taraflar bir Turk Ortak Yatirim Fonu fizibilite calismasi ve fonun kurulmasi icin anlasma hakkinda muzakerelerde bulundu Ortak fon Turk Yatirim Fonu adiyla 16 Mart 2023 te kurulmustur Turk Devletleri Teskilati nin ekonomik kurulusudur Turk devletleri teskilatinin 5 uyesi tarafindan kurulmus olup Istanbul dan yonetilecektir Sermayesinin 500 milyon dolar olmasi beklenmektedir ve 10 000 hisseye bolunen fonda uye devletlerin esit hisse hakki vardir Orhun Degisim Programi uyeleri arasinda imzalanan protokoller kapsaminda 6 ulkeden 30 dan fazla universitenin katildigi ogrenci degisim programidir Ortak Alfabe Komisyonu Eylul 2022 de Turk Dil Bayrami nin 90 yil donumu sebebiyle Turk Devletleri Teskilati Turk dunyasinin ortak alfabesi icin teskilat bunyesinde Ortak Alfabe Komisyonu kurulmasina karar verdi Turk devletlerinden katilan cesitli bilim insanlari kendi ulkelerinde kullanilan alfabeler ve tarihi surecler hakkinda bilgi vererek ortak alfabeye gecis sureclerinin hizlandirilmasi ve uygulamanin yayginlastirilmasi gerektigi vurguladi Ilk toplanti Kazakistan in baskenti Astana da 28 29 Mayis 2023 tarihlerinde yapildi Basitlestirilmis Gumruk Hatti 11 Kasim 2022 tarihinde Ozbekistan in baskenti Semerkant ta Turk Devletleri Teskilati na uye ulkeler arasinda Basitlestirilmis Gumruk Koridoru Tesisi Hakkinda Anlasma imzalandi Anlasmayi yururluge koyan ilk uye ulke Azerbaycan oldu Mayis 2023 te Azerbaycan cumhurbaskani Ilham Aliyev basitlestirilmis gumruk koridorunu olusturan bir yasayi imzaladi ZirvelerSemerkant ta duzenlenen 9 Turk Devletleri Teskilati Semerkant Zirvesi Sovyetler Birligi nin dagilmasinin ardindan bagimsizligini yeni kazanan Turk devletleri olan Azerbaycan Kazakistan Kirgizistan Turkmenistan ve Ozbekistan ile Turkiye ilki 1992 yilinda Ankara da olmak uzere Turk Dili Konusan Ulke Baskanlari Zirveleri duzenlemistir Turk Konseyinin kurulmasiyla onuncu zirvede ust duzey toplantilarin adinin Turk Konseyi Zirveleri olarak degistirilmesine karar verildi Turk Konseyi Zirvesi devlet baskanlarinin gecmis donemin sonuclarini degerlendirdigi ve gelecek yil icin hedefler belirledigi yilin en onemli zirvesidir Birinci Zirve 20 21 Ekim 2011 tarihlerinde Kazakistan in Almati sehrinde ekonomik is birligi temasi onceligiyle duzenlendi Ikinci zirve 22 23 Agustos 2012 tarihlerinde Kirgizistan in baskenti Biskek te egitim bilim ve kulturel is birligi temasiyla duzenlendi Ucuncu Zirve 15 16 Agustos 2013 tarihlerinde Azerbaycan in Kebele sehrinde ulasim ve baglanti temasiyla duzenlendi 15 Ekim 2019 tarihinde Azerbaycan in baskenti Baku de uye devletlerin cumhurbaskanlari Ilham Aliyev Sooronbay Ceenbekov Recep Tayyip Erdogan Sevket Mirziyoyev ile Turkmenistan Bakanlar Kurulu Baskan Yardimcisi un konuk Macaristan Basbakani Viktor Orban in gozlemci olarak katilimiyla Yedinci Turk Kenesi Zirvesi duzenlenmistir Katilimcilar Ozbekistan in teskilata tam uye olarak katilmasinin yani sira Turk Konseyinin kurulusuna iliskin Nahcivan Anlasmasi nin 10 yil donumunu kutladilar Zirvede Turkiye nin onerisiyle Turk Devletleri Teskilati Onursal Baskani unvani Kazakistan in eski Cumhurbaskani Nursultan Nazarbayev e verildi Zirvenin sonunda devlet baskanlari Baku Deklarasyonu nu imzaladilar Olaganustu zirveler 16 Mart 2023 tarihinde Ankara da duzenlenen olaganustu zirve Turk Devletleri Teskilati nin COVID 19 pandemisiyle mucadeleye odaklanan Olaganustu Zirvesi 10 Nisan 2020 tarihinde donem baskani Ilham Aliyev in girisimiyle videokonferans yontemiyle gerceklestirilmistir Dunya Saglik Orgutu Genel Direktoru Tedros Adhanom Ghebreyesus ve uye ulke devlet baskanlarinin katilimiyla COVID 19 salginiyla mucadelede is birligi ve dayanisma baslikli konferans duzenlendi Katilimcilar korona virusu salginiyla mucadele etmek saglik alaninda cok tarafli isbirligini gelistirmek ve COVID 19 salgininin neden oldugu ortak zorluklarin ustesinden gelmek icin ulusal duzeyde alinan onlemleri tartisti 11 Ocak 2022 tarihinde Kazakistan da baslayan protestolar nedeniyle uye ulkelerin disisleri bakanlari donem baskani Turkiye cumhurbaskani Recep Tayyip Erdogan in baskanliginda toplanmistir 16 Mart 2023 tarihinde 2023 Kahramanmaras depremleri sebebiyle Afet Acil Durum Yonetimi ve Insani Yardim temasiyla Turkiye nin baskenti Ankara da olaganustu toplandi Toplantida Turk Devletleri Teskilati Sivil Koruma Mekanizmasinin Kurulmasina Iliskin Anlasma imzalandi UyelerMevcut Ulke Katilim Nufus 2021 Yuz olcumu km2 Nom GSYIH 2023 SAGP GSYIH 2023 Kisi basina nom GSYIH 2023 Kisi basina SAGP GSYIH 2023 Azerbaycan Kurucu 10 312 992 86 600 70 030 milyar 193 478 milyar 6 757 18 669 Kazakistan 19 196 465 2 724 900 390 695 milyar 652 597 milyar 12 307 32 688 Kirgizistan 6 527 743 199 900 12 039 milyar 43 318 milyar 1 737 6 250 Turkiye 84 775 404 783 562 1 154 000 milyar 3 752 551 milyar 11 902 41 412 Ozbekistan 2019 34 081 449 447 400 92 332 milyar 371 346 milyar 2 563 10 308 Turk Devletleri Teskilati 156 112 604 4 242 362 1 449 399 milyar 4 833 290 milyar 9 360 31 200 Gozlemciler Ulke Katilim Nufus 2021 Yuz olcumu km2 Nom GSYIH 2023 Kisi basina nom GSYIH 2023 Macaristan 2018 9 709 786 93 030 188 505 milyar 19 386 Kuzey Kibris 2022 382 836 3 355 4 234 milyar 14 942 Turkmenistan 2021 6 341 855 491 210 82 649 milyar 13 065 Ekonomik Isbirligi Teskilati 2023Gelecekteki olasi uyeler ve gozlemciler 2020 yilinda Kirim Tatar asilli Ukrayna Disisleri Bakan yardimcisi Emine Ceppar Ukrayna nin gozlemci olmak istedigini aciklamisti Eski basvuranlar 3 Mayis 2021 de Afganistan Islam Cumhuriyeti resmi olarak gozlemci statusu icin basvurmustu Ancak basvurunun Taliban in Afganistan Islam Cumhuriyeti ni Afganistan Islam Emirligi ne cevirmesinden hemen once olmasi sebebiyle basvuru durumu su an belirsizdir Etkinlikler Tarih Yer Notlar KatilimcilarTurk Dili Konusan Ulkeler ZirveleriI 30 Ekim 1992 Turkiye Ankara Ilk Turk Dili Konusan Devletler Zirvesi C C C C C C 12 Temmuz 1993 Kazakistan Almati TURKSOY un kurulusu icin Almati Anlasmasi D D D D D DII 18 Ekim 1994 Turkiye Istanbul Ikinci Turk Dili Konusan Devletler Zirvesi C C C C C CIII 28 Agustos 1995 Kirgizistan Biskek Ucuncu Turk Dili Konusan Devletler Zirvesi C C C C C CIV 21 Ekim 1996 Ozbekistan Taskent Dorduncu Turk Dili Konusan Devletler Zirvesi C C C C C CV 9 Temmuz 1998 Kazakistan Astana Besinci Turk Dili Konusan Devletler Zirvesi C C C C C CVI 8 Nisan 2000 Azerbaycan Baku Altinci Turk Dili Konusan Devletler Zirvesi C C C C C CVII 26 Nisan 2001 Turkiye Istanbul Yedinci Turk Dili Konusan Devletler Zirvesi C C C C C DVIII 17 Kasim 2006 Turkiye Antalya Sekizinci Turk Dili Konusan Devletler Zirvesi C C C C D 21 Kasim 2008 Turkiye Istanbul TURKPA nin kurulusu icin Istanbul Anlasmasi D D D DIX 3 Ekim 2009 Azerbaycan Nahcivan Dokuzuncu Turk Dili Konusan Ulkeler Zirvesi Turk Konseyi nin kurulmasina iliskin Nahcivan Anlasmasi C C C C DX 15 Eylul 2010 Turkiye Istanbul Onuncu Turk Dili Konusan Ulkeler Zirvesi Turk Dili Konusan Ulkelerin Kurumsal Olmayan Zirvelerinin sonu C C C C CTurk Konseyi ZirveleriI 21 Ekim 2011 Kazakistan Almati Birinci Turk Konseyi Zirvesi ekonomik ve ticaret alaninda is birligi C C C DII 23 Agustos 2012 Kirgizistan Biskek Egitim bilim ve kultur alaninda is birligi C C C CIII 16 Agustos 2013 Azerbaycan Kebele Ulasimda is birligi C C C CIV 5 Haziran 2014 Turkiye Bodrum Turizmde is birligi C C C C C 24 Aralik 2014 Ukrayna Kiev Ilk Turk Konseyi Bolgesel Diaspora Merkezinin acilisi D D D DV 11 Eylul 2015 Kazakistan Astana Medya ve bilisimde is birligi C C C D DVI 2 Eylul 2018 Kirgizistan Colpon Ata Genclik ve ulusal sporlar C C C C C CVII 15 Ekim 2019 Azerbaycan Baku Kucuk ve orta buyuklukteki isletmelerin desteklenmesi C C C C D C C 10 Nisan 2020 Telekonferans COVID 19 pandemisi C C C C C C C 31 Mart 2021 Telekonferans Turkistan in manevi baskent ilan edilmesi Turk Konseyi nin orgut seviyesine yukseltilmesi C C C C C C CVIII 12 Kasim 2021 Turkiye Istanbul Dijital cagda yesil teknolojiler ve akilli sehirler Turk Konseyi nin adinin Turk Devletleri Teskilati olarak degistirilmesi C C C C C C C 11 Ocak 2022 Telekonferans 2022 Kazakistan protestolari D D D D D D DTurk Devletleri Teskilati ZirveleriIX 11 Kasim 2022 Ozbekistan Semerkant Birinci Turk Devletleri Teskilati Zirvesi C C C C D C C 16 Mart 2023 Turkiye Ankara 2023 Kahramanmaras depremleri C C C C D C C C 8 Mayis 2023 Ozbekistan Taskent Cografya Birlikleri Baskanlari I Toplantisi D D D D D DX 3 Kasim 2023 Kazakistan Astana Onuncu Turk Devletleri Teskilati Zirvesi C C C C D C C Nisan Mayis 2024 Azerbaycan Susa Gayriresmi zirveXI 2024 Kirgizistan TBA On birinci Turk Devletleri Teskilati ZirvesiC Cumhurbaskani veya hukumet baskani duzeyinde katilim D Devlet gorevlisi duzeyinde katilim Katilim yokGenel sekreterler listesiSira Ad Ulkesi Gorev baslangici Gorev sonu1 Halil Akinci Turkiye 15 Eylul 2010 16 Eylul 20142 Ramil Hasan Azerbaycan 16 Eylul 2014 3 Eylul 20183 Bagdad Amreyev Kazakistan 3 Eylul 2018 14 Kasim 20224 Kubanicbek Omuraliyev Kirgizistan 14 Kasim 2022 GorevdeDonem baskanlari listesiNahcivan Anlasmasi nin 8 maddesine gore olagan zirveye ev sahipligi yapan devlet bir sonraki toplantiya kadar baskanligi ustlenecek Sira Ad Ulkesi Gorev baslangici Gorev sonu1 Nursultan Nazarbayev Kazakistan 21 Ekim 2011 23 Agustos 20122 Almazbek Atambayev Kirgizistan 23 Agustos 2012 16 Agustos 20133 Ilham Aliyev Azerbaycan 16 Agustos 2013 5 Haziran 20144 Abdullah Gul Turkiye 5 Haziran 2014 28 Agustos 20145 Recep Tayyip Erdogan 28 Agustos 2014 11 Eylul 2015ikinci kez Nursultan Nazarbayev Kazakistan 11 Eylul 2015 3 Eylul 20186 Sooronbay Ceenbekov Kirgizistan 3 Eylul 2018 15 Ekim 2019ikinci kez Ilham Aliyev Azerbaycan 15 Ekim 2019 12 Kasim 2021ikinci kez Recep Tayyip Erdogan Turkiye 12 Kasim 2021 11 Kasim 20227 Sevket Mirziyoyev Ozbekistan 11 Kasim 2022 3 Kasim 20238 Kasim Comert Tokayev Kazakistan 3 Kasim 2023 GorevdeAyrica bakinizDunya Gocebe Oyunlari Turk devletleri listesi Turk Devlet ve Topluluklari Dostluk Kardeslik ve Isbirligi Kurultayi Uluslararasi Turk Kulturu TeskilatiKaynakca PDF www turkkon org 21 Haziran 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi 50 Saniyeden sonra Turk Devletleri Teskilati 8 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi a b c Disisleri Bakani Sayin Ahmet Davutoglu nun Turk Konseyi Disisleri Bakanlari Konseyi nde Yaptiklari Konusma 22 Agustos 2012 Biskek mfa gov tr 22 Agustos 2012 5 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Eylul 2012 a b Turk Dili Konusan Ulkeler Isbirligi Konseyi nin Kurulmasina Dair Nahcivan Anlasmasi PDF Turk Devletleri Teskilati 2009 21 Haziran 2019 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 4 Ekim 2022 a b Cumhurbaskani Erdogan Konseyimizin adi artik Turk Devletleri Teskilati dir 12 Kasim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde TRT Haber Turkic Council reforms into Organization of Turkic States TRTWorld 12 Kasim 2021 4 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Ekim 2022 Turkic grouping to change its name to Organization of Turkic States Turkish FM Hurriyet Daily News 12 Kasim 2021 4 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Ekim 2022 Turkic Council s name changed to Organization of Turkic States Anadolu Agency 13 Kasim 2021 4 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Ekim 2022 We are changing the name of the Turkic Council to the Organization of Turkic States Directorate of Communications 12 Kasim 2021 4 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Ekim 2022 Bakan Cavusoglu Ekonominin guc merkezi Asya olmaya basladi www hurriyet com tr 30 Eylul 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Eylul 2022 PDF Turkkon org 6 Ocak 2012 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 5 Mart 2014 NTV 11 Kasim 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Kasim 2022 Hurriyet 1 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Mart 2021 ERCILASUN Ahmet B 24 Ekim 2021 Yeni Cag Gazetesi 23 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Ekim 2022 Akinci Halil 1 Kasim 2021 Turk Dunyasinin Jeopolitigi ve Turk Dis Politikasindaki Yeri Kriter Dergi 4 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Ekim 2022 Uzbekistan decides to join Turkic alliance during Erdogan s visit hurriyetdailynews com 30 Nisan 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Nisan 2018 Uzbekistan decides to join Turkic alliance during Erdogan s visit hurriyetdailynews com 30 Nisan 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Nisan 2018 Arsivlenmis kopya 24 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Eylul 2019 Arsivlenmis kopya 12 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Haziran 2020 Hungarian Free Press Ingilizce 25 Kasim 2018 16 Nisan 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Haziran 2019 www aa com tr 12 Kasim 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Kasim 2021 24 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Agustos 2019 Arsivlenmis kopya 28 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Agustos 2019 24 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Agustos 2019 Arsivlenmis kopya 3 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Agustos 2019 Organization Chart Principal organs of Organization of Turkic States Turkkon 4 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Ekim 2022 PDF 21 Haziran 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Binali Yildirim Turkiye nin Aksakali olarak atandi Aydinlik 11 Aralik 2021 4 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Ekim 2022 Arsivlenmis kopya 23 Eylul 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Ocak 2023 Arsivlenmis kopya 5 Ocak 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Ocak 2023 http www zaman com tr haber do haberno 898907 olu kirik baglanti Turkic Council 9 Mart 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Mayis 2020 Kyrgz and Turkish Ministers of Foreign Affairs meeting Youtube Turkic Council channel 20 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Turkic Council official account s tweet Twitter 15 Eylul 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Ekim 2022 Turkic Council Ministers in charge of economy got together TRT Avaz 4 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Ekim 2022 Turk Yatirim Fonu Anlasmasi TBMM de kabul edildi TRT Haber 1 Kasim 2023 7 Mayis 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Mayis 2024 Kirenci Ayse Isin Erdogan s dream of a Turkic fund is now a reality Here s how it works Turkic Investment Fund Empowering Turkic States and Fostering Economic Independence 7 Mayis 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Mayis 2024 Gazetesi Dunya 11 Kasim 2023 Turk Yatirim Fonu resmen kuruldu 7 Mayis 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Mayis 2024 Sozcu com tr 13 Aralik 2023 Turk Yatirim Fonu resmen kuruldu Sozcu Gazetesi Sozcu 7 Mayis 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Mayis 2024 Ozdener Eda 20 Ekim 2022 Turk devletleri dilde birlik icin Ortak Alfabe Komisyonu kurdu www aa com tr Anadolu Ajansi 5 Temmuz 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Temmuz 2023 Kazakistan da Turk Dunyasi Ortak Alfabe Komisyonu nun ilk toplantisi duzenlendi Avrasya dan Haber TRT Avaz 5 Temmuz 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Temmuz 2023 Mezhdu tyurkskimi gosudarstvami budet sozdan uproshennyj tamozhennyj koridor Vesti az Rusca 28 Mayis 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Temmuz 2023 Azerbaijan approves agreement on creation of simplified customs corridor between participants of Organization of Turkic States Azernews Az Ingilizce 2 Mayis 2023 7 Haziran 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Temmuz 2023 Third Summit of the Turkic Council Press Release Turkkon org 4 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Mart 2014 Turkiye nin onerisiyle Nazarbayev Turk Konseyinin Omur Boyu Onursal Baskani oldu Anadolu Ajansi 3 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Ekim 2022 Seventh Summit of Turkic Council held in Baku Parliamentary Assembly of Turkic Speaking Countries 17 Ekim 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Ekim 2019 Baku hosted 7th Summit of Cooperation Council of Turkic Speaking States VIDEO azertag az Ingilizce 17 Ekim 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Ekim 2019 Extraordinary Summit of Turkic Council held through videoconferencing on the initiative of President Ilham Aliyev Official website of President of Azerbaijan Ingilizce 12 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Nisan 2020 Erdogan dan Turk Konseyi ne koronavirus mesaji Bu surecten guclenerek cikacagiz 8 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Haziran 2020 a b Turkiye Sputnik 8 Ocak 2022 Sputnik Turkiye 7 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi a b Turk Devletleri Teskilati 8 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Ocak 2022 Safak Yeni Yeni Safak 16 Mart 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Mart 2023 a b 2019 Birlesmis Milletler Nufus Tahmini population un org Birlesmis Milletler Nufus bolumu Erisim tarihi 9 Kasim 2020 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link a b Birlesmis Milletler Nufus Tahmini 2021 Guncellemesi xslx population un org Veri tabani Birlesmis Milletler Nufus bolumu Erisim tarihi 9 Kasim 2021 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link a b c d e f Report for Selected Countries and Subjects IMF Ingilizce 3 Agustos 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Temmuz 2023 Zafer Fatih Beyaz Meiramgul Kussainova Turk Devletleri Teskilati Devlet Baskanlari Konseyi 10 Zirvesi basladi 7 Kasim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Mart 2024 Disisleri Bakan Yardimcisi acikladi Haberturk 22 Agustos 2020 16 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Temmuz 2023 hmohib 4 Mayis 2021 Yesterday Afghanistan proudly applied for observer status in the Cooperation Council of Turkic Speaking States CCTS X gonderisi X vasitasiyla Secretary General of the Turkic Council received Afghan Ambassador Turkic Council 5 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Ocak 2022 From Rep of Turkey Ministry of Foreign Affairs Republic of Turkey Ministry of Foreign Affairs 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Agustos 2017 Republic of Turkey Ministry of Foreign Affairs 11 Kasim 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Agustos 2017 From Rep of Turkey Ministry of Foreign Affairs Republic of Turkey Ministry of Foreign Affairs 4 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Agustos 2017 Turkkon org 26 Aralik 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Agustos 2017 Arsivlenmis kopya 3 Eylul 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Haziran 2020 Arsivlenmis kopya 12 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Haziran 2020 Presidents of the Turkic Council will hold an Extraordinary Video Summit on 10 April 2020 on Corona Virus News Turk Kenesi 12 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Nisan 2020 Sozcu 31 Mart 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Nisan 2021 Turkic Council 31 Mart 2020 31 Mart 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi The 8th Turkic Council Summit will take place on November 12 2021 in Istanbul TWESCO 27 Temmuz 2021 27 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Temmuz 2021 Memmedov Sadiq 2 Agustos 2022 Samarkand to host summit of Organization of Turkic States News az Ingilizce 3 Agustos 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Agustos 2022 UzReport news Rusca 15 Kasim 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Kasim 2021 Organization of Turkic States discloses date and venue of next summit Trend Az Ingilizce 9 Subat 2022 13 Subat 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Subat 2022 Turk Devletleri Teskilati 2023 9 Mayis 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Haziran 2023 Ankara Declaration Of The Extraordinary Summit Of The Organization Of Turkic States PDF Ingilizce Turk Devletleri Teskilati s 3 16 Mayis 2023 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 5 Temmuz 2023 a b Astana Declaration of the 10th Summit of the Organization of Turkic States PDF 3 Kasim 2023 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 3 Kasim 2023 PDF 21 Haziran 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 19 Mart 2022 a b 21 asir Turk dunyasinin asri olmali www aa com tr 19 Mart 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Mart 2022 Turk Kenesi 13 Kasim 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Kasim 2021 The Presidents wished success to the Kyrgyz President for the assumption of the Chairmanship of the Turkic Council Turk Kenesi 7 Mart 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Kasim 2021 During the Baku Summit held in October 2019 the Republic of Azerbaijan took over the Chairmanship from the Kyrgyz Republic until the next Summit to be held in the second half of 2020 in Turkey a b Eighth Summit of the Organization of Turkic States was held in Istanbul News Turk Kenesi 21 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Kasim 2021 At the Summit the Chairmanship of the Organization was handed over from Azerbaijan to Turkey Kazakistan Cumhurbaskani Tokayev Turk devletlerinin tehditlere karsi birlesmesi cok onemli www aa com tr 3 Kasim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Kasim 2023 Dis baglantilarResmi site 5 Eylul 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Facebook ta Turk Devletleri Teskilati X te Turk Devletleri Teskilati Instagram da Turk Devletleri Teskilati YouTube da Turk Devletleri Teskilati LinkedIn de Turk Devletleri Teskilati Flickr da Turk Konseyi Telegram da Turk Devletleri Teskilati 16 Haziran 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde