Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Konformist, 1970 İtalya-Fransa-Batı Almanya ortak yapımı politik dramatik filmdir. İtalyanca özgün adı Il conformista olan filmin ilk gösterimi Berlin Film Festivali'nde yapıldı. Aynı yıl Türkiye'de de gösterilmesi planlanan film, gösterime girmeden hemen önce sansüre takıldı. "Konformist", Nisan 1989'da 8. Uluslararası İstanbul Film Festivali kapsamında gösterildi.
| Il conformista | |
 "Konformist" (Il conformista) filminin İtalyanca özgün sinema afişi | |
| Yönetmen | Bernardo Bertolucci |
|---|---|
| Yapımcı | Giovanni Bertolucci Maurizio Lodi-Fe |
| Senarist | Bernardo Bertolucci |
| Hikâye (eser) | Alberto Moravia'nın 1951 tarihli "Il conformista" (Düzen Adamı) adlı romanından |
| Oyuncular | Jean-Louis Trintignant Stefania Sandrelli Dominique Sanda |
| Müzik | |
| Görüntü yönetmeni | |
| Sanat yönetmeni | Ferdinando Scarfiotti |
| Kurgu | |
| Stüdyo | Mars Film (Roma) Marianne Productions Maran Film |
| Dağıtıcı | Paramount Pictures |
| Cinsi | Sinema filmi |
| Türü | Politik dram, psikolojik dram, Neo-noir |
| Renk | Renkli (Technicolor) |
| Yapım yılı | 1970 |
| Çıkış tarih(ler)i | Haziran 1970, Berlin Film Festivali 22 Ekim 1970, İtalya ve ABD Nisan 1989, 8. Uluslararası İstanbul Film Festivali |
| Süre | 107 dakika (kesilmiş hali) 111 dakika (Yönetmenin kurgusu, 1995 restorasyonu) |
| Ülke |  İtalya Fransa Batı Almanya ortak yapımı |
| Dil | İtalyanca, yer yer Fransızca ve çok az Latince |
| Bütçe | 750.000 $ |
| Diğer adları | Konformist (Türkiye) The Conformist (ABD/İngilizce uluslararası adı) Le conformiste (Fransa) Der große Irrtum (Batı Almanya) Der Konformist (Batı Almanya) El conformista (İspanya) |
İtalyan sinemacı Bernardo Bertolucci'nin yönettiği filmin senaryosunu da yine Bertolucci, vatandaşı Alberto Moravia'nın 1951 tarihli "" (Türkiye'de 1971'de Düzen Adamı adıyla yayımlandı) adlı romanından uyarlayarak yazmıştır. Filmin, politik öyküsünün de önüne geçen çarpıcı renkli görüntülerini Bertolucci'nin gedikli görüntü yönetmeni çekmiştir. "Konformist", Bertolucci'nin Storaro'yla birlikte çalıştığı ilk filmdir. Storaro ileriki yıllarda Bertolucci'nin yarım düzine filmini daha görüntüleyecektir.
Çekimleri Paris ve Roma'da yapılan filmin başlıca rollerinde Fransız oyuncular Jean-Louis Trintignant, Dominique Sanda ve ile İtalyan oyuncular Stefania Sandrelli ve oynamışlardır. Dominique Sanda da Bertolucci'nin gedikli oyuncularındandır. Filmin müziklerini Fransız film müziği bestecisi yapmıştır.
1930'lu ve 1940'lı yıllarda Mussolini döneminde ve biraz sonrasında geçen film, genç bir adamın kişiliğinde İtalyan burjuvazisinin faşizme gönüllü kucak açışını ele alır, faşist ideolojinin sosyo-psikolojik kökenlerini irdeler. Toplumsal histeriye uyarak yeni düzene hiç sorgulamadan boyun eğip uyum sağlayan bu zayıf iradeli 'konformist' genç (Trintignant), bir yandan geçmişiyle hesaplaşırken diğer yandan da yabancı bir ülkede devleti adına tetikçiliğe soyunacaktır. "Konformist", kısa cümlelerle tanımlamak gerekirse, faşist dönemde bir genç adam için yazılmış 'yükselmenin el kitabı' veya faşist işbirlikçiler aleyhine bir iddianamedir.
1970'te ilk gösteriminin yapıldığı Berlin Film Festivali'nde Altın Ayı ödülüne aday gösterilen filme burada "Interfilm Ödülü" ve "Gazeteciler Özel Ödülü" verildi. Daha sonra En İyi Uyarlama Senaryo Akademi Ödülü'ne aday gösterildi. David di Donatello Ödülleri'nden "En İyi Film David Ödülü"nü aldı.
Konusu
"Konformist" filminde anlatılanlar 1938 yılında başlar, 1943 yılında sona erer. Söz konusu dönem Mussolini (Il Duce)'nin faşist hükûmetinin iktidarda olduğu baskıcı bir dönemdir. Olayların Roma ve Paris'te geçtiği filmde doğrusal bir anlatım yoktur. Bir dizi geriye dönüşle filmde zamansal sıçramalar yapılır ve sık sık başkahramanın önceki yaşamından kesitler aktarılır. Bu kesitlerden en önemlisi de 13 yaşındaki çocukluğunu ilgilendiren 1917 yılıdır.
Film açıldığında yıl 1938'dir, Romalı bir kentsoylu olan Marcello Clerici'ye (Jean-Louis Trintignant), işbirliği içinde olduğu faşist gizli polis teşkilâtı tarafından, üniversiteden eski hocası olan muhalif Profesör Luca Quadri'yi (Enzo Tarascio) sürgünde bulunduğu Paris'te bularak öldürme görevi verilir. Sürekli rejim aleyhinde konuşan Profesörün ortadan kaldırılması diğerleri için de bir ibret oluşturacaktır. Marcello ve yardımcısı teşkilattan Manganiello (Gastone Moschin) birlikte Profesörün ve karısı Anna'nın (Dominique Sanda) peşine düşerler.
Bu arada ekrana gelen geriye dönüşlerle, Marcello'nun en yakın arkadaşı olan kör radyo yayıncısı Italo Mantelari'ye (José Quaglio) anlattığı evlilik planları, gizli teşkilâta kapağı atma çabaları, bakımsızlıktan harabeye dönmeye başlamış aileye ait ihtişamlı villada oturan morfin bağımlısı annesine yaptığı ziyaretler, annesini istismar eden Japon şoförü teşkilâttan Manganiello'ya bertaraf ettirmesi, bir akıl hastanesinde yatan babasını ziyareti vb. anlatılır. Bu anılar arasında en çarpıcısı 13 yaşındayken zengin ailesinin özel şoförü Lino (Pierre Clémenti) tarafından cinsel tacize uğraması ve bu eylem sırasında eline geçirdiği tabancayla Lino'yu vurmasıdır. Onun öldüğünü sanarak yıllarca vicdan azabı çekmiş olan Marcello, sonraki yıllarda günah çıkardığı bir rahibe bu olayı anlattığında rahibin cinayeti fazla önemsemeyip ona yaşadığı eşcinsel ilişkinin ayrıntılarını anlattırmaya çalışmasına çok içerler ve öfkelenir. Başka bir geriye dönüş ise evliliğiyle ilgilidir. Giulia (Stefania Sandrelli) adlı 'sığ' bir "küçük burjuva" kızıyla evlenerek eşcinselliğini bastırma yoluna gitmiştir.
Yeni evli çift görünüşte balayını geçirmek için trenle Paris'e giderek bir otele yerleşirler. Evli bir çift olarak daha güven verici bir profil çizdikleri için eski hocasına yanaşması daha kolay olacaktır. Profesörün evine gittiklerinde Marcello kendilerini kapıda karşılayan hocanın genç ve güzel eşi Anna'ya (Dominique Sanda) hemen vurulur, ancak bir biseksüel olan Anna'nın gözü Marcello'nun eşi Giulia'dan başka kimseyi görmez, güvenmediği Clerici'ye ise düşmanca davranır, ama yine de onunla sevişir. Aslında Marcello'nun gerçek niyetini anlamıştır. Bir yemek sırasında Profesör de onun bir faşist olduğunu baştan beri bildiğini itiraf ettikten sonra yine de onlara karşı dostça davranınca, Marcello hocasını kendi elleri ile öldüremeyeceğini anlar ve suikast görevini onlardan daha önce Paris'e gelmiş olan Manganiello'ya devreder.
Profesör ve eşi otomobilleriyle orman içindeki sayfiye evlerine giderlerken tenha yolda önlerini kesen Manganiello'nun kiralık katilleri hem Profesörü hem de eşini vahşice katlederler. Takip eden arabada Manganiello ve Marcello vardır. Can havliyle katillerinden kaçan Anna kurtulmak için arkadaki arabaya doğru hamle edip camı yumruklamaya başlar, ama Marcello ona camı bile açmaz, öldürülmesine kayıtsız kalır.
1943 yılına gelinmiştir. Filmin son dakikalarında Marcello'nun evindeki radyodan faşist diktatör Mussolini'nin iktidardan düştüğü anons edilir. Faşizm sona ermiş, yasaklar kalkmıştır, anti-faşist gruplar sokaklarda gösteriler yapmaktadır. Eskiye oranla daha mütevazı bir yaşantı süren Marcello'nun bir de çocuğu vardır artık. Eski arkadaşı Italo'yla birlikte gece vakti sokakta dolaşırlarken, bir mezbelelikte iki adam arasındaki konuşmaya kulak misafiri olurlar. Marcello, karşısındakine üstü kapalı eşcinsel ilişki teklifinde bulunan adamın sesini tanımıştır, bu yıllar önce öldürdüğünü sandığı kendi tacizcisi Lino'dur. Çılgına dönen Marcello önce onu hırpalar, sonra da onun eşcinsel bir faşist olduğunu ve profesörü onun öldürdüğünü kalabalığa haykırır. Lino kaçar. Arkadaşı Italo'yu da aynı şekilde kalabalığa ihbar ettikten sonra yapayalnız kalan Marcello'nun filmin son sahnesinde, Lino'nun az önce ayartmaya çalıştığı geyle yatmaya hazırlandığını görürüz.
Tarzı ve temalar
Çoklarına göre Bertolucci'nin başyapıtı sayılan "Konformist", yönetmenin film serüveninin başlangıcındaki ilk birkaç filmden biri olmasına rağmen tüm Bertolucci temalarını kusursuza yakın bir şekilde bir arada seyirciye sunan bir film olmuştur. Bu filmi tamamladığında Bertolucci 29 yaşında çok genç bir sinemacıydı ve henüz dünya çapında ses getirecek filmlerini yapmamıştı. Sinemaya 1961 yılında Pier Paolo Pasolini'ye asistanlık yaparak başlayan Bertolucci, bu filmiyle birlikte olgunluk çağına ancak adım attığını söylemiştir. "Konformist", Bertolucci'yi uluslararası alana taşıyan ilk film olmuştur.
Bertolucci, filmin başkahramanı Marcello Clerici (Jean-Louis Trintignant) üzerinden İtalya'da Mussolini döneminin bir panoramasını gözler önüne serer, karmaşık bir kişiliğe sahip faşizm yanlısı genç bir adamın psikolojik analizini yapar. Doğrusal bir anlatıma sahip olmayan filmde sık sık geriye dönüşlerle zaman içinde ileri geri sıçramalar yapılır. Kültürlü, eğitimli ve aydın bir kentsoylunun neden faşizmi seçtiği sorusuna cevap aranır. Clerici çocukluğunda şoförlerinin cinsel tacizine uğramış ve onu vurmak zorunda kalmıştır. Şoförün öldüğünü sanarak ömrü boyunca suçluluk hissetmiştir. Çocukluğunda uğradığı bu eşcinsel taciz onun bütün geylere düşmanlık hisleri beslemesine neden olmuştur. Tam da o sırada bütün çizgi dışı gruplarla birlikte geylere de savaş açmış olan faşistler seçimle iktidara gelince kendini bu gruba yakın hissederek mutlaka onlar için çalışmayı kafasına koymuştur. Bu yakınlaşmada, eski yıllarda kendisini küçük görenlerle hesaplaşma fırsatının ortaya çıkması da önemli bir rol oynamıştır. Bu, görünüşte Marcello Clerici'nin yükselişidir, ancak baskı dönemlerinde yükselmenin bir bedeli olacaktır. Ondan, Fransa'ya iltica etmiş olan rejim karşıtı eski öğretmeni ve akıl hocası Profesör Quadri'ye yanaşarak onu öldürmesi istenecektir. Korkak bir insan olmasına rağmen Marcello bunu reddedemez, zira artık bir emir kulu, düzenin bir kuklası olmuştur.
İnişli çıkışlı bir kişilik yapısına sahip olan Marcello gizli bir geydir. Sürekli olarak bastırdığı geyliğini maskelemek için güçlünün yanında yer alma içgüdüsüyle faşizme yönelmiş ve partiye katılmıştır. Filmde insan ruhunun derinliklerinde yer etmiş travmaların dürtüsüyle insanların nasıl toplumsal ve politik tercihlere zorlandığının bir öyküsü anlatılır. Clerici'nin nasıl konformist olduğunun altı çizilir. Bertolucci onun psikolojisini anlatırken açık veya dolaylı pek çok simgesel gönderme ve imge kullanır. Bu nedenle film faşizmi kültürel, tarihi ve ideolojik açılardan değil de sadece psikolojik yönüyle yorumladığı için eleştirilmişti.
Filmin görsel açıdan da bir şaheser olarak değerlendirilmesini sağlayan stilize sahneleri, canlı renkli görüntüleri, ışık gölge kullanımı, alışılmadık objektif açıları ve akıcı kamera hareketleri Bertolucci'nin gedikli görüntü yönetmeni 'ya aittir. "Konformist", Bertolucci'nin Storaro'yla birlikte çalıştığı ilk filmdir. Storaro ileriki yıllarda Bertolucci'nin altı filmini daha görüntüleyecektir. 'Görüntünün şairi' olarak da nitelendirilen Storaro'nun çarpıcı görüntü yönetimi o kadar ön plandadır ki, filmin politik öyküsünün de önüne geçtiği söylenir. Filmin uyandırdığı güzellik duygusu o derece fazlaydı ki, Bertolucci'nin faşizmi anlayıp irdelemekten çok ona hayran olduğu duygusunu uyandırdığı bile söylenmişti.Anti-kahramanları olan kasvetli, çürümüş ve itici bir dünyayı resmettiği için bir tür Neo-noir film olarak da nitelendirilebilen "Konformist"in bu atmosferini sağlamada yapım tasarımcısı Ferdinando Scarfiotti'nin de büyük rolü vardır.
Sinematik tarzının dışavurumculuk ve 'faşist' film estetiğinin bir sentezi olduğu da söylenen film, 1920'lerin ve 1930'ların klasik Alman filmleriyle, özellikle de Leni Riefenstahl'ın Triumph des Willens (İradenin Zaferi) ile Fritz Lang'ın Metropolis'i ile kıyaslanmıştır. Bernardo Bertolucci, sonraki filmlerinde de görsel ihtişama verdiği önemle tanınmaya devam etti.
Yapım
Filmin çekimleri Paris ve Roma'da yapılmıştır. Stüdyo dışı çekim yerleri Paris'te artık bir sanat müzesi olarak kullanılan tarihi tren garı ve otel binası , Paris ve Roma'nın sokakları, Roma'daki ve Kolezyum'dur. Toplam bütçesi sadece 750.000 ABD doları olan film, az bir ödenekle de bir başyapıt ortaya çıkartılabileceğinin en somut kanıtlarından biridir.
Film 1970'te ABD'de dört dakikası kesilerek gösterilmişti. Kesilen sahne bir grup körün birlikte dans ettikleri bir sahneydi. Uzun yıllar filmin eksiksiz ve orijinal bir versiyonuna video formatında çok seyrek rastlanıyordu. Bunlar da genelde İngilizce dublajlı ve yine kesilmiş versiyonlar oluyordu. Nihayet 1995 yılında Paramount bu kesilmiş dört dakikalık sekansı yeniden ekleyerek filmin VHS formatındaki bir videosunu piyasaya sürdü. Bu versiyonda filme kapsamlı bir restorasyon da yapılmıştı. Bu film için renkler ve diğer görsellik ögeleri çok önemli olduğu için restorasyona filmin görüntü yönetmeni Vittorio Storaro da nezaret etmişti. Film 2006'da DVD, 2012'de de Blu-ray formatında piyasaya verildi.
Uyarlandığı roman
Film, İtalyan yazar Alberto Moravia'nın 1951 tarihinde yayımlanan aynı adlı (Il conformista) romanından uyarlanmıştır. Bu roman Türkiye'de 1971 yılında Firuzan Tekil'in Türkçe çevirisiyle "Fer Yayınları"ndan adıyla çıktı.
Yazılarında "Alberto Moravia" takma adını kullanan gazeteci yazar "Alberto Pincherle", eserlerinde daha çok modern cinsellik, sosyal yabancılaşma ve varoluşçuluk gibi temaları işlemiştir. En çok da burjuvazinin ikiyüzlülüğüne vurgu yapmıştır. 1943 yılında Mussolini tarafından 'kışkırtıcı' olarak damgalanmış ve kovuşturmaya uğrayacağını anlayınca da eşiyle birlikte dağlara kaçarak uzun süre saklanmak zorunda kalmıştı. Savaştan sonra da bu tür baskılar devam etmiş, 1951 yılında Katolik Kilisesi, müstehcen tasvirleri yüzünden yalnız "Düzen Adamı"nı değil Moravia'nın bütün eserlerini yasaklanmış kitaplar listesine almıştı. Sonraki yıllarda da eserlerindeki açık saçık cinsel anlatımlar ve rejime muhalif tutumu nedeniyle sık sık kovuşturmaya uğramıştır. Moravia İtalyan Komünist Partisi'nin desteği ile bağımsız olarak parlamentoya da girmişti.
1941 doğumlu olan yönetmen Bernardo Bertolucci ise aslında Mussolini faşizmini yaşamamış olmakla birlikte içinde yetiştiği çevre itibarıyla o dönemi çok iyi tanıyordu. Babası şair Attilio Bertolucci'nin de arkadaşı olan Alberto Moravia'nın romanındaki Marcello karakterini en az romandaki kadar derinlikli olarak filmine aktarabilmişti. Filmin DVD'sindeki ekstralarda yer alan röportajında Bertolucci filminde, romanın sonunu tamamen değiştirmiş olduğunu da belirtmiştir.
Filmin adı
Filme (ve uyarlandığı romana) adını veren ve aynı zamanda filmin baş kahramanı Marcello Clerici (Jean-Louis Trintignant)'yi tanımlayan, Fransızca conformiste'ten köken almış "Konformist" sözcüğü "sorgulamadan itaat eden", 'boyun eğen", "intibak eden", "uyum sağlamış" anlamlarına gelir. Bu sözcük sıklıkla ve hatalı olarak comfort (rahatlık) sözcüğünden köken almış olduğu zannedilerek "konforu seven", "rahatına düşkün" anlamlarına gelen bir sıfatmış gibi değerlendirilmekte ve gündelik hayatta bu yanlış biçimiyle kullanılmaktadır.
Oysa "konformist" sıfatı sistemin (özellikle de baskıcı rejimlerin) standartlarına uymayı hemen kabul eden, tüm töre ve kurallarına sorgulamadan ve koşulsuz itaat eden, sistemle mutabakat halinde olan, düzene uygun hareket eden kişiler için kullanılan bir sıfattır. Konformistler içinde bulundukları sistemi çok fazla beğenmeseler bile, küçük çıkarları ve rahatları uğruna idellerini satmaya hazırdırlar. Kısaca hep kazanandan yana olan konformistler sistemin adamıdırlar. Sistem için canla başla çalışmasalar bile durumu kabullenmişlerdir ve en azından yansız gibi davranarak kendi halinde geçinip giderler. "konformist" sözcüğünün zıt anlamlısı "non-konformist"tir.
Oyuncular
| Oyuncu | Rolü |
|---|---|
| Jean-Louis Trintignant | Marcello Clerici |
| Stefania Sandrelli | Giulia (Clerici) |
| Manganiello | |
| Dominique Sanda | Anna Quadri |
| Şoför Lino | |
| Profesör Luca Quadri | |
| Fosco Giachetti | Albay |
| José Quaglio | Italo Mantelari |
| Yvonne Sanson | Giulia'nın annesi |
| Milly | Marcello'nun annesi |
| Giuseppe Addobbati | Marcello'nun babası |
| Christian Aligny | Raoul |
| Carlo Gaddi | Kiralık katil |
| Umberto Silvestri | Kiralık katil |
| Furio Pellerani | Kiralık katil |
Ödülleri
Kazandıkları
- Berlin Film Festivali (1970): "Interfilm Ödülü" ve "Özel Ödül", Bernardo Bertolucci.
- BFI (İngiliz Film Enstitüsü) 1970: "Sutherland Trophy", Bernardo Bertolucci.
- David di Donatello Ödülleri (1971): "En İyi Film", Maurizio Lodi-Fe.
- (Ulusal Eleştirmenler Kurulu, ABD) 1972: "En İyi Yabancı Film".
- ABD, (1972): "En İyi Görüntü yönetmeni" ve "En İyi Yönetmen" ödülleri, Vittorio Storaro ve Bernardo Bertolucci.
- Satellite Ödülleri (2006): "En İyi Klasik DVD" ödülü.
Adaylıkları
- Berlin Film Festivali: En İyi Film Altın Ayı ödülü. (1970'te zaten bu ödülü kazanan film olmadı)
- Akademi Ödülleri (Oscar, 1972): En İyi Uyarlama Senaryo Akademi Ödülü, Bernardo Bertolucci
- Altın Küre Ödülleri (1972): En İyi Yabancı Dilde Film Altın Küre Ödülü İtalya
Dış bağlantılar
- IMDb'de Konformist
- Filmin çeşitli afişleri 18 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Kaynakça
- ^ Milliyet Sanat, Dergisi (1 Şubat 1974). "Türkiye'de Sansür Edilen Filmler". Milliyet Sanat Dergisi. Cilt Sayı 65. ss. Sayfa 10.
- ^ a b c (2003). Ölmeden Önce Görmeniz Gereken 1001 Film. Caretta Yayınları. ss. sayfa 511.
- ^ Teksoy, Rekin (2005). Rekin Teksoy'un Sinema Tarihi. Oğlak Yayıncılık. ss. sayfa 690.
- ^ a b Dorsay, Atilla (1996). . Remzi Kitabevi. ss. sayfa 275.
- ^ a b "Il conformista (1970)/Awards" (İngilizce). IMDb. 16 Mart 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Mart 2012.
- ^ "The Conformist (1970)/Review" (İngilizce). allrovi.com. Erişim tarihi: 18 Mart 2012.[]
- ^ Jessi Klein. (İngilizce). vassar.edu. 9 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2012.
- ^ "Il conformista (1970) / Filming locations" (İngilizce). IMDb. 3 Ocak 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Mart 2012.
- ^ metalluk. (İngilizce). epinions.com. 10 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2012.
- ^ "Alberto Moravia/Biyografisi". maxihayat.net. Erişim tarihi: 18 Mart 2012.[]
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Konformist 1970 Italya Fransa Bati Almanya ortak yapimi politik dramatik filmdir Italyanca ozgun adi Il conformista olan filmin ilk gosterimi Berlin Film Festivali nde yapildi Ayni yil Turkiye de de gosterilmesi planlanan film gosterime girmeden hemen once sansure takildi Konformist Nisan 1989 da 8 Uluslararasi Istanbul Film Festivali kapsaminda gosterildi KonformistIl conformista Konformist Il conformista filminin Italyanca ozgun sinema afisiYonetmenBernardo BertolucciYapimciGiovanni Bertolucci Maurizio Lodi FeSenaristBernardo BertolucciHikaye eser Alberto Moravia nin 1951 tarihli Il conformista Duzen Adami adli romanindanOyuncularJean Louis Trintignant Stefania Sandrelli Dominique SandaMuzikGoruntu yonetmeniSanat yonetmeniFerdinando ScarfiottiKurguStudyoMars Film Roma Marianne Productions Maran FilmDagiticiParamount PicturesCinsiSinema filmiTuruPolitik dram psikolojik dram Neo noirRenkRenkli Technicolor Yapim yili1970Cikis tarih ler iHaziran 1970 Berlin Film Festivali 22 Ekim 1970 Italya ve ABD Nisan 1989 8 Uluslararasi Istanbul Film FestivaliSure107 dakika kesilmis hali 111 dakika Yonetmenin kurgusu 1995 restorasyonu UlkeItalya Fransa Bati Almanya ortak yapimiDilItalyanca yer yer Fransizca ve cok az LatinceButce750 000 Diger adlariKonformist Turkiye The Conformist ABD Ingilizce uluslararasi adi Le conformiste Fransa Der grosse Irrtum Bati Almanya Der Konformist Bati Almanya El conformista Ispanya Italyan sinemaci Bernardo Bertolucci nin yonettigi filmin senaryosunu da yine Bertolucci vatandasi Alberto Moravia nin 1951 tarihli Turkiye de 1971 de Duzen Adami adiyla yayimlandi adli romanindan uyarlayarak yazmistir Filmin politik oykusunun de onune gecen carpici renkli goruntulerini Bertolucci nin gedikli goruntu yonetmeni cekmistir Konformist Bertolucci nin Storaro yla birlikte calistigi ilk filmdir Storaro ileriki yillarda Bertolucci nin yarim duzine filmini daha goruntuleyecektir Cekimleri Paris ve Roma da yapilan filmin baslica rollerinde Fransiz oyuncular Jean Louis Trintignant Dominique Sanda ve ile Italyan oyuncular Stefania Sandrelli ve oynamislardir Dominique Sanda da Bertolucci nin gedikli oyuncularindandir Filmin muziklerini Fransiz film muzigi bestecisi yapmistir 1930 lu ve 1940 li yillarda Mussolini doneminde ve biraz sonrasinda gecen film genc bir adamin kisiliginde Italyan burjuvazisinin fasizme gonullu kucak acisini ele alir fasist ideolojinin sosyo psikolojik kokenlerini irdeler Toplumsal histeriye uyarak yeni duzene hic sorgulamadan boyun egip uyum saglayan bu zayif iradeli konformist genc Trintignant bir yandan gecmisiyle hesaplasirken diger yandan da yabanci bir ulkede devleti adina tetikcilige soyunacaktir Konformist kisa cumlelerle tanimlamak gerekirse fasist donemde bir genc adam icin yazilmis yukselmenin el kitabi veya fasist isbirlikciler aleyhine bir iddianamedir 1970 te ilk gosteriminin yapildigi Berlin Film Festivali nde Altin Ayi odulune aday gosterilen filme burada Interfilm Odulu ve Gazeteciler Ozel Odulu verildi Daha sonra En Iyi Uyarlama Senaryo Akademi Odulu ne aday gosterildi David di Donatello Odulleri nden En Iyi Film David Odulu nu aldi Konusu Konformist filminde anlatilanlar 1938 yilinda baslar 1943 yilinda sona erer Soz konusu donem Mussolini Il Duce nin fasist hukumetinin iktidarda oldugu baskici bir donemdir Olaylarin Roma ve Paris te gectigi filmde dogrusal bir anlatim yoktur Bir dizi geriye donusle filmde zamansal sicramalar yapilir ve sik sik baskahramanin onceki yasamindan kesitler aktarilir Bu kesitlerden en onemlisi de 13 yasindaki cocuklugunu ilgilendiren 1917 yilidir Film acildiginda yil 1938 dir Romali bir kentsoylu olan Marcello Clerici ye Jean Louis Trintignant isbirligi icinde oldugu fasist gizli polis teskilati tarafindan universiteden eski hocasi olan muhalif Profesor Luca Quadri yi Enzo Tarascio surgunde bulundugu Paris te bularak oldurme gorevi verilir Surekli rejim aleyhinde konusan Profesorun ortadan kaldirilmasi digerleri icin de bir ibret olusturacaktir Marcello ve yardimcisi teskilattan Manganiello Gastone Moschin birlikte Profesorun ve karisi Anna nin Dominique Sanda pesine duserler Bu arada ekrana gelen geriye donuslerle Marcello nun en yakin arkadasi olan kor radyo yayincisi Italo Mantelari ye Jose Quaglio anlattigi evlilik planlari gizli teskilata kapagi atma cabalari bakimsizliktan harabeye donmeye baslamis aileye ait ihtisamli villada oturan morfin bagimlisi annesine yaptigi ziyaretler annesini istismar eden Japon soforu teskilattan Manganiello ya bertaraf ettirmesi bir akil hastanesinde yatan babasini ziyareti vb anlatilir Bu anilar arasinda en carpicisi 13 yasindayken zengin ailesinin ozel soforu Lino Pierre Clementi tarafindan cinsel tacize ugramasi ve bu eylem sirasinda eline gecirdigi tabancayla Lino yu vurmasidir Onun oldugunu sanarak yillarca vicdan azabi cekmis olan Marcello sonraki yillarda gunah cikardigi bir rahibe bu olayi anlattiginda rahibin cinayeti fazla onemsemeyip ona yasadigi escinsel iliskinin ayrintilarini anlattirmaya calismasina cok icerler ve ofkelenir Baska bir geriye donus ise evliligiyle ilgilidir Giulia Stefania Sandrelli adli sig bir kucuk burjuva kiziyla evlenerek escinselligini bastirma yoluna gitmistir Yeni evli cift gorunuste balayini gecirmek icin trenle Paris e giderek bir otele yerlesirler Evli bir cift olarak daha guven verici bir profil cizdikleri icin eski hocasina yanasmasi daha kolay olacaktir Profesorun evine gittiklerinde Marcello kendilerini kapida karsilayan hocanin genc ve guzel esi Anna ya Dominique Sanda hemen vurulur ancak bir biseksuel olan Anna nin gozu Marcello nun esi Giulia dan baska kimseyi gormez guvenmedigi Clerici ye ise dusmanca davranir ama yine de onunla sevisir Aslinda Marcello nun gercek niyetini anlamistir Bir yemek sirasinda Profesor de onun bir fasist oldugunu bastan beri bildigini itiraf ettikten sonra yine de onlara karsi dostca davraninca Marcello hocasini kendi elleri ile olduremeyecegini anlar ve suikast gorevini onlardan daha once Paris e gelmis olan Manganiello ya devreder Profesor ve esi otomobilleriyle orman icindeki sayfiye evlerine giderlerken tenha yolda onlerini kesen Manganiello nun kiralik katilleri hem Profesoru hem de esini vahsice katlederler Takip eden arabada Manganiello ve Marcello vardir Can havliyle katillerinden kacan Anna kurtulmak icin arkadaki arabaya dogru hamle edip cami yumruklamaya baslar ama Marcello ona cami bile acmaz oldurulmesine kayitsiz kalir 1943 yilina gelinmistir Filmin son dakikalarinda Marcello nun evindeki radyodan fasist diktator Mussolini nin iktidardan dustugu anons edilir Fasizm sona ermis yasaklar kalkmistir anti fasist gruplar sokaklarda gosteriler yapmaktadir Eskiye oranla daha mutevazi bir yasanti suren Marcello nun bir de cocugu vardir artik Eski arkadasi Italo yla birlikte gece vakti sokakta dolasirlarken bir mezbelelikte iki adam arasindaki konusmaya kulak misafiri olurlar Marcello karsisindakine ustu kapali escinsel iliski teklifinde bulunan adamin sesini tanimistir bu yillar once oldurdugunu sandigi kendi tacizcisi Lino dur Cilgina donen Marcello once onu hirpalar sonra da onun escinsel bir fasist oldugunu ve profesoru onun oldurdugunu kalabaliga haykirir Lino kacar Arkadasi Italo yu da ayni sekilde kalabaliga ihbar ettikten sonra yapayalniz kalan Marcello nun filmin son sahnesinde Lino nun az once ayartmaya calistigi geyle yatmaya hazirlandigini goruruz Tarzi ve temalarCoklarina gore Bertolucci nin basyapiti sayilan Konformist yonetmenin film seruveninin baslangicindaki ilk birkac filmden biri olmasina ragmen tum Bertolucci temalarini kusursuza yakin bir sekilde bir arada seyirciye sunan bir film olmustur Bu filmi tamamladiginda Bertolucci 29 yasinda cok genc bir sinemaciydi ve henuz dunya capinda ses getirecek filmlerini yapmamisti Sinemaya 1961 yilinda Pier Paolo Pasolini ye asistanlik yaparak baslayan Bertolucci bu filmiyle birlikte olgunluk cagina ancak adim attigini soylemistir Konformist Bertolucci yi uluslararasi alana tasiyan ilk film olmustur Bertolucci filmin baskahramani Marcello Clerici Jean Louis Trintignant uzerinden Italya da Mussolini doneminin bir panoramasini gozler onune serer karmasik bir kisilige sahip fasizm yanlisi genc bir adamin psikolojik analizini yapar Dogrusal bir anlatima sahip olmayan filmde sik sik geriye donuslerle zaman icinde ileri geri sicramalar yapilir Kulturlu egitimli ve aydin bir kentsoylunun neden fasizmi sectigi sorusuna cevap aranir Clerici cocuklugunda soforlerinin cinsel tacizine ugramis ve onu vurmak zorunda kalmistir Soforun oldugunu sanarak omru boyunca sucluluk hissetmistir Cocuklugunda ugradigi bu escinsel taciz onun butun geylere dusmanlik hisleri beslemesine neden olmustur Tam da o sirada butun cizgi disi gruplarla birlikte geylere de savas acmis olan fasistler secimle iktidara gelince kendini bu gruba yakin hissederek mutlaka onlar icin calismayi kafasina koymustur Bu yakinlasmada eski yillarda kendisini kucuk gorenlerle hesaplasma firsatinin ortaya cikmasi da onemli bir rol oynamistir Bu gorunuste Marcello Clerici nin yukselisidir ancak baski donemlerinde yukselmenin bir bedeli olacaktir Ondan Fransa ya iltica etmis olan rejim karsiti eski ogretmeni ve akil hocasi Profesor Quadri ye yanasarak onu oldurmesi istenecektir Korkak bir insan olmasina ragmen Marcello bunu reddedemez zira artik bir emir kulu duzenin bir kuklasi olmustur Inisli cikisli bir kisilik yapisina sahip olan Marcello gizli bir geydir Surekli olarak bastirdigi geyligini maskelemek icin guclunun yaninda yer alma icgudusuyle fasizme yonelmis ve partiye katilmistir Filmde insan ruhunun derinliklerinde yer etmis travmalarin durtusuyle insanlarin nasil toplumsal ve politik tercihlere zorlandiginin bir oykusu anlatilir Clerici nin nasil konformist oldugunun alti cizilir Bertolucci onun psikolojisini anlatirken acik veya dolayli pek cok simgesel gonderme ve imge kullanir Bu nedenle film fasizmi kulturel tarihi ve ideolojik acilardan degil de sadece psikolojik yonuyle yorumladigi icin elestirilmisti Filmin gorsel acidan da bir saheser olarak degerlendirilmesini saglayan stilize sahneleri canli renkli goruntuleri isik golge kullanimi alisilmadik objektif acilari ve akici kamera hareketleri Bertolucci nin gedikli goruntu yonetmeni ya aittir Konformist Bertolucci nin Storaro yla birlikte calistigi ilk filmdir Storaro ileriki yillarda Bertolucci nin alti filmini daha goruntuleyecektir Goruntunun sairi olarak da nitelendirilen Storaro nun carpici goruntu yonetimi o kadar on plandadir ki filmin politik oykusunun de onune gectigi soylenir Filmin uyandirdigi guzellik duygusu o derece fazlaydi ki Bertolucci nin fasizmi anlayip irdelemekten cok ona hayran oldugu duygusunu uyandirdigi bile soylenmisti Anti kahramanlari olan kasvetli curumus ve itici bir dunyayi resmettigi icin bir tur Neo noir film olarak da nitelendirilebilen Konformist in bu atmosferini saglamada yapim tasarimcisi Ferdinando Scarfiotti nin de buyuk rolu vardir Sinematik tarzinin disavurumculuk ve fasist film estetiginin bir sentezi oldugu da soylenen film 1920 lerin ve 1930 larin klasik Alman filmleriyle ozellikle de Leni Riefenstahl in Triumph des Willens Iradenin Zaferi ile Fritz Lang in Metropolis i ile kiyaslanmistir Bernardo Bertolucci sonraki filmlerinde de gorsel ihtisama verdigi onemle taninmaya devam etti YapimFilmin cekimleri Paris ve Roma da yapilmistir Studyo disi cekim yerleri Paris te artik bir sanat muzesi olarak kullanilan tarihi tren gari ve otel binasi Paris ve Roma nin sokaklari Roma daki ve Kolezyum dur Toplam butcesi sadece 750 000 ABD dolari olan film az bir odenekle de bir basyapit ortaya cikartilabileceginin en somut kanitlarindan biridir Film 1970 te ABD de dort dakikasi kesilerek gosterilmisti Kesilen sahne bir grup korun birlikte dans ettikleri bir sahneydi Uzun yillar filmin eksiksiz ve orijinal bir versiyonuna video formatinda cok seyrek rastlaniyordu Bunlar da genelde Ingilizce dublajli ve yine kesilmis versiyonlar oluyordu Nihayet 1995 yilinda Paramount bu kesilmis dort dakikalik sekansi yeniden ekleyerek filmin VHS formatindaki bir videosunu piyasaya surdu Bu versiyonda filme kapsamli bir restorasyon da yapilmisti Bu film icin renkler ve diger gorsellik ogeleri cok onemli oldugu icin restorasyona filmin goruntu yonetmeni Vittorio Storaro da nezaret etmisti Film 2006 da DVD 2012 de de Blu ray formatinda piyasaya verildi Uyarlandigi romanFilm Italyan yazar Alberto Moravia nin 1951 tarihinde yayimlanan ayni adli Il conformista romanindan uyarlanmistir Bu roman Turkiye de 1971 yilinda Firuzan Tekil in Turkce cevirisiyle Fer Yayinlari ndan adiyla cikti Yazilarinda Alberto Moravia takma adini kullanan gazeteci yazar Alberto Pincherle eserlerinde daha cok modern cinsellik sosyal yabancilasma ve varolusculuk gibi temalari islemistir En cok da burjuvazinin ikiyuzlulugune vurgu yapmistir 1943 yilinda Mussolini tarafindan kiskirtici olarak damgalanmis ve kovusturmaya ugrayacagini anlayinca da esiyle birlikte daglara kacarak uzun sure saklanmak zorunda kalmisti Savastan sonra da bu tur baskilar devam etmis 1951 yilinda Katolik Kilisesi mustehcen tasvirleri yuzunden yalniz Duzen Adami ni degil Moravia nin butun eserlerini yasaklanmis kitaplar listesine almisti Sonraki yillarda da eserlerindeki acik sacik cinsel anlatimlar ve rejime muhalif tutumu nedeniyle sik sik kovusturmaya ugramistir Moravia Italyan Komunist Partisi nin destegi ile bagimsiz olarak parlamentoya da girmisti 1941 dogumlu olan yonetmen Bernardo Bertolucci ise aslinda Mussolini fasizmini yasamamis olmakla birlikte icinde yetistigi cevre itibariyla o donemi cok iyi taniyordu Babasi sair Attilio Bertolucci nin de arkadasi olan Alberto Moravia nin romanindaki Marcello karakterini en az romandaki kadar derinlikli olarak filmine aktarabilmisti Filmin DVD sindeki ekstralarda yer alan roportajinda Bertolucci filminde romanin sonunu tamamen degistirmis oldugunu da belirtmistir Filmin adiFilme ve uyarlandigi romana adini veren ve ayni zamanda filmin bas kahramani Marcello Clerici Jean Louis Trintignant yi tanimlayan Fransizca conformiste ten koken almis Konformist sozcugu sorgulamadan itaat eden boyun egen intibak eden uyum saglamis anlamlarina gelir Bu sozcuk siklikla ve hatali olarak comfort rahatlik sozcugunden koken almis oldugu zannedilerek konforu seven rahatina duskun anlamlarina gelen bir sifatmis gibi degerlendirilmekte ve gundelik hayatta bu yanlis bicimiyle kullanilmaktadir Oysa konformist sifati sistemin ozellikle de baskici rejimlerin standartlarina uymayi hemen kabul eden tum tore ve kurallarina sorgulamadan ve kosulsuz itaat eden sistemle mutabakat halinde olan duzene uygun hareket eden kisiler icin kullanilan bir sifattir Konformistler icinde bulunduklari sistemi cok fazla begenmeseler bile kucuk cikarlari ve rahatlari ugruna idellerini satmaya hazirdirlar Kisaca hep kazanandan yana olan konformistler sistemin adamidirlar Sistem icin canla basla calismasalar bile durumu kabullenmislerdir ve en azindan yansiz gibi davranarak kendi halinde gecinip giderler konformist sozcugunun zit anlamlisi non konformist tir OyuncularAnna Dominique Sanda ve Giulia Stefania Sandrelli nin Paris te kadin kadina yaptiklari kiskirtici tangodan bir an Yil 1938 1943 yilinda gecen final sahnesinde Marcello nun eski tacizcisi Lino ya rastladigi Kolezyum un galerilerinden biri Oyuncu RoluJean Louis Trintignant Marcello ClericiStefania Sandrelli Giulia Clerici ManganielloDominique Sanda Anna QuadriSofor LinoProfesor Luca QuadriFosco Giachetti AlbayJose Quaglio Italo MantelariYvonne Sanson Giulia nin annesiMilly Marcello nun annesiGiuseppe Addobbati Marcello nun babasiChristian Aligny RaoulCarlo Gaddi Kiralik katilUmberto Silvestri Kiralik katilFurio Pellerani Kiralik katilOdulleriKazandiklari Berlin Film Festivali 1970 Interfilm Odulu ve Ozel Odul Bernardo Bertolucci BFI Ingiliz Film Enstitusu 1970 Sutherland Trophy Bernardo Bertolucci David di Donatello Odulleri 1971 En Iyi Film Maurizio Lodi Fe Ulusal Elestirmenler Kurulu ABD 1972 En Iyi Yabanci Film ABD 1972 En Iyi Goruntu yonetmeni ve En Iyi Yonetmen odulleri Vittorio Storaro ve Bernardo Bertolucci Satellite Odulleri 2006 En Iyi Klasik DVD odulu Adayliklari Berlin Film Festivali En Iyi Film Altin Ayi odulu 1970 te zaten bu odulu kazanan film olmadi Akademi Odulleri Oscar 1972 En Iyi Uyarlama Senaryo Akademi Odulu Bernardo Bertolucci Altin Kure Odulleri 1972 En Iyi Yabanci Dilde Film Altin Kure Odulu ItalyaDis baglantilarIMDb de Konformist Filmin cesitli afisleri 18 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kaynakca Milliyet Sanat Dergisi 1 Subat 1974 Turkiye de Sansur Edilen Filmler Milliyet Sanat Dergisi Cilt Sayi 65 ss Sayfa 10 a b c 2003 Olmeden Once Gormeniz Gereken 1001 Film Caretta Yayinlari ss sayfa 511 Teksoy Rekin 2005 Rekin Teksoy un Sinema Tarihi Oglak Yayincilik ss sayfa 690 a b Dorsay Atilla 1996 Remzi Kitabevi ss sayfa 275 a b Il conformista 1970 Awards Ingilizce IMDb 16 Mart 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Mart 2012 The Conformist 1970 Review Ingilizce allrovi com Erisim tarihi 18 Mart 2012 olu kirik baglanti Jessi Klein Ingilizce vassar edu 9 Mart 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Mart 2012 Il conformista 1970 Filming locations Ingilizce IMDb 3 Ocak 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Mart 2012 metalluk Ingilizce epinions com 10 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Mart 2012 Alberto Moravia Biyografisi maxihayat net Erisim tarihi 18 Mart 2012 olu kirik baglanti