Vermut, (Almanca:Wermut yavşan anlamını verir) alkolle takviye edilerek güzel kokulu bitki ve baharatlarla "aromatize" edilmiş bir tür şaraba verilen addır. Şarabın 'alkolle takviyesi'nden kasıt içerisine brandy veya benzeri bir distile (damıtık) alkollü içecek ilave edilmesidir. Popüler aromalı şarap ve fortifiye şarap türü sayılır. Vermutun aromatizasyonu ise genelde tarçın, kakule, pelin otu ve mercanköşk gibi aromatik bitkilerle yapılmakla beraber birçok vermut üreticisi işlemde kullandığı bitkilerin reçetesini ticari bir sır olarak saklamaktadırlar. Aromatizasyon işlemi geçmişte, vermut yapımında kullanılan ucuz ve kalitesiz beyaz şarabın tadını düzeltmek için yapılmıştı. Bugün dahi vermut yapımında özelliği olmayan ucuz beyaz şaraplar kullanılmaktadır. Vermutun ortalama alkol oranı %17-18'dir.
Tarihsel olarak iki ana vermut türü vardır: tatlı ve kuru. Vermut üreticileri, talep ve rekabete yanıt vererek ekstra kuru beyaz, tatlı beyaz (blanc veya bianco), kırmızı, kehribar (ambre veya rosso) ve pembe dahil olmak üzere ek stiller yarattılar.
Pelin otuyla aromatize edilmiş şarabın tarihi Eski Roma'ya kadar dayanmakla beraber, vermut ilk kez 18. yüzyılın ortalarında İtalya'da ticari olarak üretilmiş ve buradan bütün dünyaya yayılmıştır. Bu nedenle vermutun memleketinin İtalya olduğu kabul edilir. Şarabın üretildiği her ülkede vermut da üretilmektedir. Bugün en önemli vermut üreticisi ülkeler İtalya ve Fransa'dır.
Adının kökeni
Vermut adını, bilimsel adı Artemisia absinthium olan pelin otu'ndan alır. Pelin otunun İngilizcedeki adı Wormwood'dur. Almanlar ise bu bitkiyi Wermutkraut veya Wermut olarak adlandırırlar. Antik Çağ'da ilaç olarak kullanılmış olan bu bitki absent adlı sert içkinin de ana maddesiydi. Bitki eski İngilizcede "wermōd" olarak adlandırılıyordu.
Kullanılan aroma verici maddeler
Vermut yapımında beyaz şaraba Brandy dışında ilave edilen aromatik bitki ve baharatlardan bir kısmı şunlardır:
|
Türler
Genel olarak üç tür (veya stil.biçim) vermut bulunmaktadır, bunlar:
- Ekstra sek (Extra dry): (Fransız vermut da denir) Kokteyllerin yapımında kullanılır.
- Beyaz (bianco): (Bianco İtalyancada beyaz) martini gibi kokteyllerin yapımında kullanılır.
- Kırmızı (rosso): (Rosso İtalyancada kırmızı) (İtalyan vermut veya tatlı vermut da denir) Renklendirilmesinde karamel kullanılır. Aperitif (yemek öncesi iştah açıcı) olarak katışıksız içildiği gibi Manhattan gibi kokteyllerin de karışımında kullanılır.
Not: "Martini", içine vermut da katılan bir kokteyl türünün ismi olduğu gibi, ayrıca Martini adında bir İtalyan vermutu markası da vardır.
Vermut markaları
Bazı ünlü vermut markaları şunlardır:
- : 1757'den bu yana üretilen İtalyan vermutu.
- Campari : 1860'tan beri üretilen İtalyan vermutu. 1999'da Cinzano'yu satın aldı.
- : 1867'den beri üretilen İtalyan vermutu.
- Martini : 19. yüzyılın başlarından beri üretilen İtalyan vermutu.
- : 1813'ten beri imal edilen Fransız vermutu.
- : İtalyan vermutu.
- : İtalyan vermutu.
- : Fransız vermutu
- : İngiliz vermutu
- Vermut : Türk vermutu. Türkiye'de daha önce Tekel tarafından uzun yıllar üretilmiş olan Tekel Vermutu, Tekel özelleşip Mey Şirketi tarafından satın alındıktan sonra da Vermut adıyla Bilecik İçki Fabrikası'nda üretilmeye devam edilmektedir.
Tüketilme şekilleri
- Aperitif olarak: Vermut aperitif olarak yani yemeklerden önce iştah açıcı olarak tüketilebilir. Daha çok da tatlı olan İtalyan vermutu veya kırmızı (rosso) vermutlar aperitif olarak alınmaktadırlar.
- Kokteyllerin içinde: Özellikle ekstra sek (extra dry) ve beyaz vermutlar (bianco) kokteyllerde kullanılırlar, ama kırmızı vermutların da kokteyllerde kullanıldığı olur. En ünlü iki vermut kokteyli şunlardır:
- Martini : Beyaz vermutun kullanıldığı en ünlü kokteyl Martini'dir. Kokteylin ana bileşeni ise cin'dir. Kısaca 5,5 cl cin + 1,5 cl sek vermut buzla çalkalanıp yeşil zeytinle servis edilir. (Ayrıca "Martini" adında bir İtalyan vermut markasının bulunduğu da unutulmamalıdır)
- Manhattan : Bu kokteylde ise kırmızı tatlı vermut kullanılır. Ana bileşeni Kanada Viskisidir. Kirazla servis edilir.
- Yemek pişirmede : Daha ziyade kokteyllerin vazgeçilmez malzemelerinden biri olarak kullanılmakla beraber vermut, yemek pişirmede beyaz şarabın yerine de sıklıkla kullanılmaktadır. Şarabın aksine, alkolle takviye edilmiş olduğu için çabucak ekşiyip bozulmaz. Raf ömrünün şaraba oranla çok daha uzun olması nedeniyle şarap alternatifi olarak gurme mutfaklarında sürekli olarak el altında bulundurulmaktadır.
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Vermut Almanca Wermut yavsan anlamini verir alkolle takviye edilerek guzel kokulu bitki ve baharatlarla aromatize edilmis bir tur saraba verilen addir Sarabin alkolle takviyesi nden kasit icerisine brandy veya benzeri bir distile damitik alkollu icecek ilave edilmesidir Populer aromali sarap ve fortifiye sarap turu sayilir Vermutun aromatizasyonu ise genelde tarcin kakule pelin otu ve mercankosk gibi aromatik bitkilerle yapilmakla beraber bircok vermut ureticisi islemde kullandigi bitkilerin recetesini ticari bir sir olarak saklamaktadirlar Aromatizasyon islemi gecmiste vermut yapiminda kullanilan ucuz ve kalitesiz beyaz sarabin tadini duzeltmek icin yapilmisti Bugun dahi vermut yapiminda ozelligi olmayan ucuz beyaz saraplar kullanilmaktadir Vermutun ortalama alkol orani 17 18 dir Bir vermut markasi Tarihsel olarak iki ana vermut turu vardir tatli ve kuru Vermut ureticileri talep ve rekabete yanit vererek ekstra kuru beyaz tatli beyaz blanc veya bianco kirmizi kehribar ambre veya rosso ve pembe dahil olmak uzere ek stiller yarattilar Pelin otuyla aromatize edilmis sarabin tarihi Eski Roma ya kadar dayanmakla beraber vermut ilk kez 18 yuzyilin ortalarinda Italya da ticari olarak uretilmis ve buradan butun dunyaya yayilmistir Bu nedenle vermutun memleketinin Italya oldugu kabul edilir Sarabin uretildigi her ulkede vermut da uretilmektedir Bugun en onemli vermut ureticisi ulkeler Italya ve Fransa dir Adinin kokeniVermut adini bilimsel adi Artemisia absinthium olan pelin otu ndan alir Pelin otunun Ingilizcedeki adi Wormwood dur Almanlar ise bu bitkiyi Wermutkraut veya Wermut olarak adlandirirlar Antik Cag da ilac olarak kullanilmis olan bu bitki absent adli sert ickinin de ana maddesiydi Bitki eski Ingilizcede wermōd olarak adlandiriliyordu Kullanilan aroma verici maddelerVermut yapiminda beyaz saraba Brandy disinda ilave edilen aromatik bitki ve baharatlardan bir kismi sunlardir Pelin otu Tarcin Kakule Mercankosk Sandal agaci kabugu Kinin Kisnis Ardic meyvesi Karanfil Ada cayiTurlerGenel olarak uc tur veya stil bicim vermut bulunmaktadir bunlar Ekstra sek Extra dry Fransiz vermut da denir Kokteyllerin yapiminda kullanilir Beyaz bianco Bianco Italyancada beyaz martini gibi kokteyllerin yapiminda kullanilir Kirmizi rosso Rosso Italyancada kirmizi Italyan vermut veya tatli vermut da denir Renklendirilmesinde karamel kullanilir Aperitif yemek oncesi istah acici olarak katisiksiz icildigi gibi Manhattan gibi kokteyllerin de karisiminda kullanilir Not Martini icine vermut da katilan bir kokteyl turunun ismi oldugu gibi ayrica Martini adinda bir Italyan vermutu markasi da vardir Vermut markalariBazi unlu vermut markalari sunlardir 1757 den bu yana uretilen Italyan vermutu Campari 1860 tan beri uretilen Italyan vermutu 1999 da Cinzano yu satin aldi 1867 den beri uretilen Italyan vermutu Martini 19 yuzyilin baslarindan beri uretilen Italyan vermutu 1813 ten beri imal edilen Fransiz vermutu Italyan vermutu Italyan vermutu Fransiz vermutu Ingiliz vermutu Vermut Turk vermutu Turkiye de daha once Tekel tarafindan uzun yillar uretilmis olan Tekel Vermutu Tekel ozellesip Mey Sirketi tarafindan satin alindiktan sonra da Vermut adiyla Bilecik Icki Fabrikasi nda uretilmeye devam edilmektedir Tuketilme sekilleriAperitif olarak Vermut aperitif olarak yani yemeklerden once istah acici olarak tuketilebilir Daha cok da tatli olan Italyan vermutu veya kirmizi rosso vermutlar aperitif olarak alinmaktadirlar Kokteyllerin icinde Ozellikle ekstra sek extra dry ve beyaz vermutlar bianco kokteyllerde kullanilirlar ama kirmizi vermutlarin da kokteyllerde kullanildigi olur En unlu iki vermut kokteyli sunlardir Martini Beyaz vermutun kullanildigi en unlu kokteyl Martini dir Kokteylin ana bileseni ise cin dir Kisaca 5 5 cl cin 1 5 cl sek vermut buzla calkalanip yesil zeytinle servis edilir Ayrica Martini adinda bir Italyan vermut markasinin bulundugu da unutulmamalidir Manhattan Bu kokteylde ise kirmizi tatli vermut kullanilir Ana bileseni Kanada Viskisidir Kirazla servis edilir Yemek pisirmede Daha ziyade kokteyllerin vazgecilmez malzemelerinden biri olarak kullanilmakla beraber vermut yemek pisirmede beyaz sarabin yerine de siklikla kullanilmaktadir Sarabin aksine alkolle takviye edilmis oldugu icin cabucak eksiyip bozulmaz Raf omrunun saraba oranla cok daha uzun olmasi nedeniyle sarap alternatifi olarak gurme mutfaklarinda surekli olarak el altinda bulundurulmaktadir Kaynakca Arsivlenmis kopya 27 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Agustos 2021 Butun Yonleriyle Icki ve Kokteyl Rehberi Ahmet Sapaz Inkilap Kitabevi s 135