Yirmili veya 20 tabanlı sayı sistemi yirmiye dayalı bir sayı sistemidir (ondalık rakam sisteminin on sayısına dayanması gibi). Vigesimal Latince vicesimus sıfatından türetilmiştir.
Rakamlar
Yirmili rakam sisteminde, yirmi ayrı rakam (veya rakam sembolleri) kullanılır, bu, gündelik hayatta sıklıkla kullandığımız ondalık sistemden on daha fazla sayı anlamına gelir. Ekstra gerekli sembolleri bulmanın modern yöntemlerinden biri, onu A20harfi (20, taban 20anlamına gelir) olarak, on dokuzu J20 olarak yazmak ve alfabenin karşılık gelen harfleri arasındaki sayıları bu sisteme göre yazmaktır. Bu, "A – F" harfleriyle 9'un üzerinde on altılık sayılar yazmanın yaygın bilgisayar bilimi uygulamasına benzemektedir. Daha az yaygın olan bir başka yöntem de "I" harfini atlar", I20 ifadesinin on sekiz ile bir arasında karışıklığa neden olmasını önlemek için on sekiz J20 olarak, on dokuz K20 olarak ifade edilir. Yirmi sayısı 1020 olarak yazılır.
Dönüştürme tablosu
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | 10 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
2 | 4 | 6 | 8 | A | C | E | G | I | 10 | 12 | 14 | 16 | 18 | 1A | 1C | 1E | 1G | 1I | 20 |
3 | 6 | 9 | C | F | I | 11 | 14 | 17 | 1A | 1D | 1G | 1J | 22 | 25 | 28 | 2B | 2E | 2H | 30 |
4 | 8 | C | G | 10 | 14 | 18 | 1C | 1G | 20 | 24 | 28 | 2C | 2G | 30 | 34 | 38 | 3C | 3G | 40 |
5 | A | F | 10 | 15 | 1A | 1F | 20 | 25 | 2A | 2F | 30 | 35 | 3A | 3F | 40 | 45 | 4A | 4F | 50 |
6 | C | I | 14 | 1A | 1G | 22 | 28 | 2E | 30 | 36 | 3C | 3I | 44 | 4A | 4G | 52 | 58 | 5E | 60 |
7 | E | 11 | 18 | 1F | 22 | 29 | 2G | 33 | 3A | 3H | 44 | 4B | 4I | 55 | 5C | 5J | 66 | 6D | 70 |
8 | G | 14 | 1C | 20 | 28 | 2G | 34 | 3C | 40 | 48 | 4G | 54 | 5C | 60 | 68 | 6G | 74 | 7C | 80 |
9 | I | 17 | 1G | 25 | 2E | 33 | 3C | 41 | 4A | 4J | 58 | 5H | 66 | 6F | 74 | 7D | 82 | 8B | 90 |
A | 10 | 1A | 20 | 2A | 30 | 3A | 40 | 4A | 50 | 5A | 60 | 6A | 70 | 7A | 80 | 8A | 90 | 9A | A0 |
B | 12 | 1D | 24 | 2F | 36 | 3H | 48 | 4J | 5A | 61 | 6C | 73 | 7E | 85 | 8G | 97 | 9I | A9 | B0 |
C | 14 | 1G | 28 | 30 | 3C | 44 | 4G | 58 | 60 | 6C | 74 | 7G | 88 | 90 | 9C | A4 | AG | B8 | C0 |
D | 16 | 1J | 2C | 35 | 3I | 4B | 54 | 5H | 6A | 73 | 7G | 89 | 92 | 9F | A8 | B1 | BE | C7 | D0 |
E | 18 | 22 | 2G | 3A | 44 | 4I | 5C | 66 | 70 | 7E | 88 | 92 | 9G | AA | B4 | BI | CC | D6 | E0 |
F | 1A | 25 | 30 | 3F | 4A | 55 | 60 | 6F | 7A | 85 | 90 | 9F | AA | B5 | C0 | CF | DA | E5 | F0 |
G | 1C | 28 | 34 | 40 | 4G | 5C | 68 | 74 | 80 | 8G | 9C | A8 | B4 | C0 | CG | DC | E8 | F4 | G0 |
H | 1E | 2B | 38 | 45 | 52 | 5J | 6G | 7D | 8A | 97 | A4 | B1 | BI | CF | DC | E9 | F6 | G3 | H0 |
I | 1G | 2E | 3C | 4A | 58 | 66 | 74 | 82 | 90 | 9I | AG | BE | CC | DA | E8 | F6 | G4 | H2 | I0 |
J | 1I | 2H | 3G | 4F | 5E | 6D | 7C | 8B | 9A | A9 | B8 | C7 | D6 | E5 | F4 | G3 | H2 | I1 | J0 |
10 | 20 | 30 | 40 | 50 | 60 | 70 | 80 | 90 | A0 | B0 | C0 | D0 | E0 | F0 | G0 | H0 | I0 | J0 | 100 |
Ondalık | Yirmilik | |
---|---|---|
0 | 0 | |
1 | 1 | |
2 | 2 | |
3 | 3 | |
4 | 4 | |
5 | 5 | |
6 | 6 | |
7 | 7 | |
8 | 8 | |
9 | 9 | |
10 | A | |
11 | B | |
12 | C | |
13 | D | |
14 | E | |
15 | F | |
16 | G | |
17 | H | |
18 | I | J |
19 | J | K |
Bu gösterime göre:
- 2020 ondalık gösterimde kırk anlamına gelmektedir= (2 × 201) + (0 × 200)
- D020 ondalık gösterimde 160 anlamına gelmektedir= (13 × 201) + (0 × 200)
- 10020 ondalık gösterimde 400 anlamına gelmektedir= (1 × 202) + (0 × 201) + (0 × 200).
Bu maddenin takip eden bölümlerinde, aksi belirtilmedikçe sayılar ondalık gösterimle ifade edilmiştir. Açık bir ifadeyle, 10, on, 20, yirmi anlamına gelecektir. Yirmili gösterimdeki sayılar, I'nın onsekiz ve J'nin on dokuz anlamına geldiği kuralı kullanmaktadır.
Kesirler
20, ikiye ve beşe bölünebildiğinden ve üç ile yedinin çarpımı olan 21'e bitişik olduğundan, böylece ilk dört asal sayıyı kapsadığından, pek çok yirmili kesir, sonlanan veya yinelenen basit temsillere sahiptir (üçte biri ondalıktan daha karmaşık olsa da, bir yerine iki rakamın tekrarlanması). Ondalık olarak üçe iki kez bölmek (dokuza bölmek) yalnızca bir basamaklı devirler verir (Örneğin 19 = 0,1111 ....), çünkü 9, 10'dan küçük bir sayıdır. Bununla birlikte, 21, 3 ile bölünebilen 20'ye bitişik sayı, 9 ile bölünemez. Yirmili sistemdeki dokuzda altı basamaklı devirler vardır. 20, 10 (iki ve beş) ile aynı asal çarpanlara sahip olduğundan, bir kesir, ancak ve ancak yirmili olarak sona ererse ondalık olarak sona erecektir.
Ondalıkta Tabanın asal çarpanları: 2, 5 Tabanın bir altındaki sayının asal çarpanları: 3 Tabanın bir üstündeki asal çarpanları: 11 | Yirmilikte Tabanın asal çarpanları: 2, 5 Tabanın bir altındaki sayının asal çarpanları: J Tabanın bir üstündeki asal çarpanları: 3, 7 | ||||
Çarpım | Paydanın asal çarpanları | Konumsal temsil | Konumsal temsil | Paydanın asal çarpanları | Çarpım |
12 | 2 | 0.5 | 0.A | 2 | 12 |
13 | 3 | 0.3333... = 0.3 | 0.6D6D... = 0.6D | 3 | 13 |
14 | 2 | 0.25 | 0.5 | 2 | 14 |
15 | 5 | 0.2 | 0.4 | 5 | 15 |
16 | 2, 3 | 0.16 | 0.36D | 2, 3 | 16 |
17 | 7 | 0.142857 | 0.2H | 7 | 17 |
18 | 2 | 0.125 | 0.2A | 2 | 18 |
19 | 3 | 0.1 | 0.248HFB | 3 | 19 |
110 | 2, 5 | 0.1 | 0.2 | 2, 5 | 1A |
111 | 11 | 0.09 | 0.1G759 | B | 1B |
112 | 2, 3 | 0.083 | 0.1D6 | 2, 3 | 1C |
113 | 13 | 0.076923 | 0.1AF7DGI94C63 | D | 1D |
114 | 2, 7 | 0.0714285 | 0.18B | 2, 7 | 1E |
115 | 3, 5 | 0.06 | 0.16D | 3, 5 | 1F |
116 | 2 | 0.0625 | 0.15 | 2 | 1G |
117 | 17 | 0.0588235294117647 | 0.13ABF5HCIG984E27 | H | 1H |
118 | 2, 3 | 0.05 | 0.1248HFB | 2, 3 | 1I |
119 | 19 | 0.052631578947368421 | 0.1 | J | 1J |
120 | 2, 5 | 0.05 | 0.1 | 2, 5 | 110 |
Döngüsel sayılar
Yirminin asal çarpanlara ayrılmış hali 22×5'tir, bu yüzden mükemmel bir kuvvet değildir. Bununla birlikte, karesiz bölüm 5, 1 ile uyumludur (mod 4). Dolayısıyla, Artin'in basit kökler hakkındaki varsayımına göre, yirmili sonsuz sayıda döngüsel asal sayıya sahiptir, ancak döngüsel olan asalların çarpımı mutlaka ~%37.395 değildir. Belirli bir baz kümesindeki çeşitli kesirlerin tekrar eden devirlerinin uzunluklarını hesaplayan bir UnrealScript programı, ilk 15.456 asalın ~%39.344'ünün yirmili sistemde döngüsel olduğunu ortaya çıkardı.
Gerçek sayılar
Cebirsel irrasyonel sayı | Ondalık olarak | Yirmili olarak |
---|---|---|
√2 (bir birim karenin köşegeninin uzunluğu) | 1.41421356237309. . . | 1.85DE37JGF09H6. . . |
√3 (bir birim küpün köşegeninin uzunluğu) | 1.73205080756887. . . | 1. ECG82BDDF5617. . . |
(1 köşegeninin uzunluğu × 2 dikdörtgen) | 2.2360679774997. . . | 2.4E8AHAB3JHGIB. . . |
φ (phi, altın oran =1+√52 | 1.6180339887498. . . | 1. C7458F5BJII95. . . |
Transandantal irrasyonel sayı | Ondalık olarak | Yirmili olarak |
π (pi, çevrenin çapa oranı) | 3.14159265358979. . . | 3.2GCEG9GBHJ9D2. . . |
e (doğal logaritmanın tabanı) | 2.7182818284590452. . . | 2. E7651H08B0C95. . . |
γ (harmonik seriler ile doğal logaritma arasındaki sınırlayıcı fark) | 0,5772156649015328606. . . | 0. BAHEA2B19BDIBI. . . |
Kullanım
Pek çok Avrupa dilinde, 20, en azından belirli sayıların isimlerinin dil yapısına göre bir temel olarak kullanılır (20, 400, 8000 vb.güçlere dayanan kapsamlı bir tutarlı yirmili sistem olsa da., genellikle kullanılmaz).
- Coğrafi alanları kodlamak için kullanılan Açık Konum Kodu, koordinatların temel 20 kodlamasını kullanır.
Afrika
Yirmili sistemler Afrika'da, örneğin Yoruba'da yaygındır.
Ogún, 20, temel sayısal blok. Ogójì, 40, (Ogún-meji) = 20 çarpı 2 (èjì). Ogota, 60, (Ogún-mẹ̀ta) = 20 çarpı 3 (ẹ̀ta). Ogorin, 80, (Ogún-mẹ̀rin) = 20, 4 (ẹ̀rin) ile çarpılır. Ogorun, 100, (Ogún-màrún) = 20, 5 (àrún) ile çarpılır.
16 (Ẹẹ́rìndílógún) = 20'den 4 az.
17 (Etadinlogun) = 20'den 3 az.
18 (Eejidinlogun) = 20'den 2 az.
19 (Okandinlogun) = 20'den 1 az.
21 (Okanlelogun) = 20'den 1 fazla.
22 (Eejilelogun) = 20'den 2 fazla.
23 (Etalelogun) = 20'den 3 fazla.
24 (Erinlelogun) = 20'den 4 fazla.
25 (Aarunlelogun) = 20'den 5 fazla.
Amerika
- Yirmi, Maya ve Aztek sayı sistemlerinde bir temeldi. Mayalar yirminin kuvvetleri için şu isimleri kullandı: kal (20), bak (202 = 400), pic (203 = 8,000), calab (204 = 160.000), kinchil (205 = 3.200.000) ve alau (206 = 64.000.000). Ayrıca bkz. Maya rakamları ve Maya takvimi, Maya dilleri, Yukatek Mayacası. Aztekler bu sayılaı cempoalli (1 × 20), centzontli (1 × 400), cenxiquipilli (1 × 8.000), cempoalxiquipilli (1 × 20 × 8.000 = 160.000), centzonxiquipilli (1 × 400 × 8.000 = 3.200.000) ve cempoaltzonxiquipilli (1 × 20 × 400 × 8.000 = 64.000.000) olarak adlandırdı. ce(n/m) ön eki "bir" anlamına gelir ("yüz" ve "bin" gibi) ve gücün diğer katlarının adlarını almak için karşılık gelen sayı ile değiştirilirdi. Örneğin, ome (2) × poalli (20) = ompoalli (40), ome (2) × tzontli (400) = ontzontli (800). poalli (ve xiquipilli) kelimesindeki -li eki ve tzontli kelimesindeki -tli eki sadece kelimenin sonuna eklenen gramer isim sonekleridir; böylece poalli, tzontli ve xiquipilli poaltzonxiquipilli ile birlikte bileşik (* poallitzontlixiquipilli) bir kelime üretilirdi. (Ayrıca bkz Nahuatl dili.)
- Tlingit insanları 20 sayı tabanını kullandı.
- Kaktovik Inupiaq rakamları 20 tabanlı bir sistem kullanır. 1994'te Alaska, Kaktovik'ten öğrenciler, 1994 yılında Kaktovik Inupiaq rakamlarını buldular. Rakamlar geliştirilmeden önce Inuit isimleri gözden düşüyordu.
Inuit rakamları 𝋀 𝋁 𝋂 𝋃 𝋄 𝋅 𝋆 𝋇 𝋈 𝋉 𝋊 𝋋 𝋌 𝋍 𝋎 𝋏 𝋐 𝋑 𝋒 𝋓 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19
Asya
- Bhutan'ın ulusal dili olan Dzongkha, 20, 400, 8.000 ve 160.000'in kuvvetleri için rakamlarla tam bir yirmilik sisteme sahiptir.
- Kuzeydoğu Hindistan'daki Meghalaya eyaletinin Güney Garo Tepeleri'nde ve Bangladeş'e komşu bölgelerde konuşulan bir dil olan Atong, günümüzde arkaik olarak kabul edilen tam bir yirmilik sisteme sahiptir.
- Hindistan'da kullanılan bir Munda dili olan Santalicede, "elli" bār isī gäl, yani, "iki tane yirmi ve bir tane on" olarak ifade edilir. Aynı şekilde, Hindistan'da konuşulan başka bir Munda dili olan Didei'de, karmaşık sayılar 19'a kadar ondalık ve 399'a ondalık-yirmiliktir.
- Burushaski sayı sistemi 20 tabanlıdır . Örneğin, 20 sunak, 40 alto-sunak (2 kere 20), 60 iski-sunak (3 kere 20) vs.
- Doğu Asya'da, Ainu dili ayrıca 20 sayısını temel alan bir sayma sistemi kullanır. "hotnep "20,"wanpe etu hotnep ”(İki tu hotnep ve bir on daha) 30 ,“tu hotnep ”(İki yirmilik) 40," ashikne hotnep ”(Beş yirmilik) 100'dür. Çıkarma da yoğun bir şekilde kullanılır, örneğin " shinepesanpe ”(Ona kadar bir tane daha) 9'dur.
- Çukçi dili yirmilik sayı sistemine sahiptir.
Okyanusya
Yeni Zelanda'nın Maori dilinde, bir savaş partisine atıfta bulunan Te Hokowhitu a Tu (kelimenin tam anlamıyla "Tu'nun yedi 20'si") ve büyük bir savaşçıya atıfta bulunan Tama-hokotahi teriminde görülebilen ("20 savaşçıya denk bir adam")20 tabanlı sistemin kullanımının bazı kanıtları vardır.
Avrupa
- Yirmi (vingt), Belçika, İsviçre, Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Ruanda, Aosta Vadisi ve Manş Adaları dışında 70'ten 99'a kadar olan Fransız sayılarının adlarında temel sayı olarak kullanılır. Örneğin, quatre-vingts yani Fransızca "80" anlamındaki kelime, "dört-yirmili" anlamına gelir; Soixante-dix, yani "70" sayısı kelimenin tam anlamıyla "altmış-on" olarak ifade edilir; soixante-quinze ("75") kelimenin tam anlamıyla "altmış-on beş"tir; quatre-vingt-sept ("87") kelimenin tam anlamıyla "dört-yirmili-yedi"dir; quatre-vingt-dix ("90") kelimenin tam anlamıyla "dört-yirmili-on" dur; quatre-vingt-seize ("96") kelimenin tam anlamıyla "dört-yirmili-on altı"dır. Ancak, Belçika, İsviçre, Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Ruanda, Aosta Vadisi ve Kanal Adaları'nda kullanılan Fransızcada 70 ve 90 sayıları genellikle septante ve nonante adlarına sahiptir. Bu nedenle, 1996 yılı Paris Fransızcasında "mille neuf cent quatre-vingt-seize", ancak Belçika Fransızcasında "mille neuf cent nonante-six" olarak görülür. İsviçre'de "80" quatre-vingts (Cenevre, Neuchâtel, Jura) veya huitante (Vaud, Valais, Fribourg) olarak ifade edilebilir.
- Yirmi (tyve), 50'den 99'a kadar olan Danca sayı adlandırmalarında temel sayı olarak kullanılır. Örneğin tres (tresindstyve'nin kısaltılmışı) 3 çarpı 20, yani 60 anlamına gelir. Bununla birlikte, Danimarka rakamları, etimolojik olarak son derece küçük bir şekilde oluşturulmuş olan onlardan bazılarının isimleri olduğu için belirsiz değildir. Örneğin, Fransızca quatre-vingt-seize sayısının aksine, birimler, ondalık sistemin tanımlayıcı bir özelliği olan, her on arasında yalnızca sıfırdan dokuza kadar gider. Ayrıntılar için Danimarka rakamlarına bakın.
- Yirmi (ugent), Breton dilinde 40'tan 49'a ve 60'tan 99'a kadar olan sayıların temel sayısı olarak kullanılır. Örneğin, daou-ugent 2 çarpı 20, yani 40 ve triwec'h ha pevar-ugent (kelimenin tam anlamıyla "üç-altı ve dört-yirmi") 3×6 + 4×20, yani 98 anlamında kullanılır. Ancak, 30 tregont olarak ifade edilir, * dek ha ugent ("on ve yirmi") olarak ifade edilmez, 50 hanter-kant ("yarım yüz") olarak ifade edilir.
- Yirmi (ugain), Galce dilinde 50'ye kadar (hanner cant) ve 60'tan 100'e (cant) kadar bir temel sayı olarak kullanılır, ancak 20. yüzyılın ikinci yarısında bir ondalık sayma sistemi tercih edilmeye başlandı. Bununla birlikte, yirmilik sistem yalnızca sıra sayıları için kullanılır. Deugain 2 çarpı 20 yani 40, trigain 3 kere 20 yani 60, vb. anlamına gelir. Dau ar bymtheg ar ddeugain 57 (iki yirminin üzerine on beş üzerine iki) anlamına gelir. papur chweugain 1970 yılında on şilin (=120 peni) banknotu için takma kullanılıyordu.
- Yirmi (fichead) geleneksel olarak deich ar fhichead ile birlikte temel sayı olarak kullanılır, deich ar fhichead veya fichead 's a deich 30 (yirminin üzerinde on veya yirmi ve on), dà fhichead 40 (iki yirmili), dà fhichead 's a deich 50 (iki yirmi on) / leth-cheud 50 (yarım yüz), trì fichead 60 (üç yirmili), naoidh fichead 180 (dokuz yirmili) gibi kullanılır. Günümüzde okullarda ondalık sistem öğretilmektedir, ancak yirmili sistem birçok kişi tarafından, özellikle daha eski konuşmacılar tarafından hala kullanılmaktadır.
- Yirmi (njëzet), Arnavutçada temel sayı olarak kullanılır. 40 için kelime kullanılan dyzet iki çarpı 20 anlamına gelir. İtalya'daki Arbıreşler, 60 için 'trizetë' kullanabilir. Eskiden 'katërzetë' 80 için de kullanılıyordu. Bugün Yunanistan'daki Çam Arnavutları tüm zet sayılarını kullanmaktadır. Temelde 20, 1 zet, 40, 2 zet, 60, 3 zet ve 80, 4 zet anlamına gelmektedir. Arnavutça, Balkanlar'da kuvvetli sayı sisteminin unsurlarını ondalık sistemle yan yana tutan tek dildir. Arnavutçadaki iki sistemin varlığı, Balkanlar'daki Hint-Avrupa öncesi halkların Paleo-Balkan Hint-Avrupa kabilelerinin oluşumuna ve dillerine katkılarını yansıtmaktadır.
- Yirmi (otsi), Gürcü dilinde 30 ile 99 arasındaki sayılar için bir temel sayı olarak kullanılır. Örneğin, 31 (otsdatertmeti) kelimenin tam anlamıyla yirmi ve on bir anlamına gelir. 67 (samotsdashvidi) "üç yirmi ve yedi" olarak söylenir.
- Yirmi (tqa) Nahçede temel sayı olarak kullanılır.
- Yirmi (hogei) 100'e kadar olan sayılar için Bask dilinde bir temel sayı olarak kullanılır (ehun). 40 (berrogei), 60 (hirurogei) ve 80 (laurogei) sırasıyla "iki yirmilik", "üç yirmilik" ve "dört yirmilik" anlamına gelir. Örneğin, 75 sayısı hirurogeita hamabost olarak adlandırılır, kelime anlamıyla "üç yirmilik ve on beş". Bask milliyetçisi Sabino Arana, konuşulan dile uyması için kuvvetli bir rakam sistemi önerdi ve alternatif olarak, konuşma dilinde onu ondalık hale getirmek için bir reform önerdi, ancak her ikisi de çoğunlukla unutuldu.
- Yirmi (dwisti veya dwujsti), İtalya'nın Resia Vadisi'ndeki Sloven dilinin Resian lehçesinde temel sayı olarak kullanılır. 60, trïkrat dwisti (3 × 20), 70 ise trïkrat dwisti nu dësat (3 × 20 + 10), 80 štirikrat dwisti (4 × 20) ve 90 štirikrat dwisti nu dësat (4 × 20) + 10).
- Eski İngiliz para sisteminde (1971 öncesi), pound başına 20 şilin (her biri 12 peni değerinde) kullanılmaktaydı. 1971'de uygulamaya konulan ondalık sisteme göre (1 pound, eski sistemde 240 peni yerine 100 yeni peni'ye eşittir), hala dolaşımda olan şilin sikkeler 5 peni üzerinden yeniden değerlendi (daha fazla basılmadı ve şilin, 1990'da demonetize edildi).
- Emperyal ağırlık sisteminde bir tonda yirmi yüz ağırlık vardır.
- İngilizcede, yirmilik sayma Bağımsızlık Bildirgesi'nin imzalanmasına atıfta bulunarak seksen yedi (87) yıl önce anlamına gelen Gettysburg Konuşması'nın ünlü açılışında kullanılmıştır "Dört yirmi ve yedi yıl önce ... " (). Kutsal Kitabın Onaylı Versiyonunda yirmilik ifadesi 130'dan fazla kez kullanılır, ancak yalnızca birden büyük bir sayı ile ön ek aldığında tek bir "yirmilik" her zaman yirmi olarak ifade edilir. Yirmilik teriminin yirminin katlarını belirtmek için kullanılması modern İngilizcede artık kullanılmaz hale geldi.
- Diğer dillerde eski İngilizce yirmiliğine benzer terimler vardır, örneğin Danca ve Norveççe snes.
- Brython Kelt dillerinin izlerinin kaldığı bazı bölgelerde, çok küçük olan koyun sayım sistemleri günümüze kadar hatırlatılmaktadır.
Yazılım uygulamaları
Açık Konum Kodu, coğrafi kodları için temel 20'nin kelime açısından güvenli bir sürümünü kullanır. Bu alfabedeki karakterler, yanlışlıkla sözcük oluşturmayı önlemek için seçildi. Geliştiriciler, kelime oluşturma olasılığı için 30 farklı dilde olası tüm 20 harf kümesini puanladı ve mümkün olduğunca az tanınabilir kelimeden oluşan bir set seçti. Alfabe ayrıca görsel olarak benzer rakamlardan kaçınarak yazım hatalarını azaltmayı amaçlamaktadır ve büyük / küçük harfe duyarlıdır.
20 tabanlı sayı | 0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Sayı kodu | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | C | F | G | H | J | M | P | Q | R | V | W | X |
Mezoamerikan dillerinde örnekler
Yucatec Maya ve Nahuatl'da yirminin güçleri
Yucatec Maya ve Nahuatl'da yirmi güç | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Numara | Türkçe | Maya | Nahuatl (modern yazım) | Klasik Nahuatl | Nahuatl kökü | Aztek piktogram | |||
1 | Bir | Hun | Se | Ce | Ce | ||||
20 | Yirmi | K'áal | Sempouali | Cempohualli (Cempoalli) | Pohualli | ||||
400 | Dört yüz | Bak | Sentsontli | Centzontli | Tzontli | ||||
8.000 | Sekiz bin | Resim | Senxikipili | Cenxiquipilli | Xiquipilli | ||||
160.000 | Yüz altmış bin | Calab | Sempoualxikipili | Cempohualxiquipilli | Pohualxiquipilli | ||||
3.200.000 | Üç milyon iki yüz bin | Kinchil | Sentsonxikipili | Centzonxiquipilli | Tzonxiquipilli | ||||
64.000.000 | Altmış dört milyon | Alau | Sempoualtzonxikipili | Cempohualtzonxiquipilli | Pohualtzonxiquipilli |
Yirmi birim olarak sayma
Bu tablo, Maya rakamlarını ve Yukatek Mayacası, Nahuatl'daki modern yazım ve Klasik Nahuatl'daki sayı adlarını göstermektedir.
Birden ona kadar (1 – 10) | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 (bir) | 2 (iki) | 3 (üç) | 4 (dört) | 5 (beş) | 6 (altı) | 7 (yedi) | 8 (sekiz) | 9 (dokuz) | 10 (on) |
Hun | Ka'ah | Óox | Kan | Ho' | Wak | Uk | Waxak | Bolon | Lahun |
Se | Ome | Yeyi | Naui | Makuili | Chikuasen | Chikome | Chikueyi | Chiknaui | Majtlaktli |
Ce | Ome | Yei | Nahui | Macuilli | Chicuace | Chicome | Chicuei | Chicnahui | Matlactli |
On birden yirmiye kadar (11 – 20) | |||||||||
11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 |
Buluk | Lahka'a | Óox lahun | Kan lahun | Ho' lahun | Wak lahun | Uk lahun | Waxak lahun | Bolon lahun | Hun k'áal |
Majtlaktli onse | Majtlaktli omome | Majtlaktli omeyi | Majtlaktli onnaui | Kaxtoli | Kaxtoli onse | Kaxtoli omome | Kaxtoli omeyi | Kaxtoli onnaui | Sempouali |
Matlactli huan ce | Matlactli huan ome | Matlactli huan yei | Matlactli huan nahui | Caxtolli | Caxtolli huan ce | Caxtolli huan ome | Caxtolli huan yei | Caxtolli huan nahui | Cempohualli |
Yirmiden otuza kadar (21 – 30) | |||||||||
21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 |
Hump'éel katak hun k'áal | Ka'ah katak hun k'áal | Óox katak hun k'áal | Kan katak hun k'áal | Ho' katak hun k'áal | Wak katak hun k'áal | Uk katak hun k'áal | Waxak katak hun k'áal | Bolon katak hun k'áal | Lahun katak hun k'áal |
Sempouali onse | Sempouali omome | Sempouali omeyi | Sempouali onnaui | Sempouali ommakuili | Sempouali onchikuasen | Sempouali onchikome | Sempouali onchikueyi | Sempouali onchiknaui | Sempouali ommajtlaktli |
Cempohualli huan ce | Cempohualli huan ome | Cempohualli huan yei | Cempohualli huan nahui | Cempohualli huan macuilli | Cempohualli huan chicuace | Cempohualli huan chicome | Cempohualli huan chicuei | Cempohualli huan chicnahui | Cempohualli huan matlactli |
Otuzdan kırka kadar (31 – 40) | |||||||||
31 | 32 | 33 | 34 | 35 | 36 | 37 | 38 | 39 | 40 |
Buluk katak hun k'áal | Lahka'a katak hun k'áal | Óox lahun katak hun k'áal | Kan lahun katak hun k'áal | Ho' lahun katak hun k'áal | Wak lahun katak hun k'áal | Uk lahun katak hun k'áal | Waxak lahun katak hun k'áal | Bolon lahun katak hun k'áal | Ka' k'áal |
Sempouali ommajtlaktli onse | Sempouali ommajtlaktli omome | Sempouali ommajtlaktli omeyi | Sempouali ommajtlaktli onnaui | Sempouali onkaxtoli | Sempouali onkaxtoli onse | Sempouali onkaxtoli omome | Sempouali onkaxtoli omeyi | Sempouali onkaxtoli onnaui | Ompouali |
Cempohualli huan matlactli huan ce | Cempohualli huan matlactli huan ome | Cempohualli huan matlactli huan yei | Cempohualli huan matlactli huan nahui | Cempohualli huan caxtolli | Cempohualli huan caxtolli huan ce | Cempohualli huan caxtolli huan ome | Cempohualli huan caxtolli huan yei | Cempohualli huan caxtolli huan nahui | Ompohualli |
Yirmiden iki yüze kadar (20 – 200) | |||||||||
20 | 40 | 60 | 80 | 100 | 120 | 140 | 160 | 180 | 200 |
Hun k'áal | Ka' k'áal | Óox k'áal | Kan k'áal | Ho' k'áal | Wak k'áal | Uk k'áal | Waxak k'áal | Bolon k'áal | Lahun k'áal |
Sempouali | Ompouali | Yepouali | Naupouali | Makuilpouali | Chikuasempouali | Chikompouali | Chikuepouali | Chiknaupouali | Majtlakpouali |
Cempohualli | Ompohualli | Yeipohualli | Nauhpohualli | Macuilpohualli | Chicuacepohualli | Chicomepohualli | Chicueipohualli | Chicnahuipohualli | Matlacpohualli |
İki yüz yirmiden dört yüze kadar (220 – 400) | |||||||||
220 | 240 | 260 | 280 | 300 | 320 | 340 | 360 | 380 | 400 |
Buluk k'áal | Lahka'a k'áal | Óox lahun k'áal | Kan lahun k'áal | Ho' lahun k'áal | Wak lahun k'áal | Uk lahun k'áal | Waxak lahun k'áal | Bolon lahun k'áal | Hun bak |
Majtlaktli onse pouali | Majtlaktli omome pouali | Majtlaktli omeyi pouali | Majtlaktli onnaui pouali | Kaxtolpouali | Kaxtolli onse pouali | Kaxtolli omome pouali | Kaxtolli omeyi pouali | Kaxtolli onnaui pouali | Sentsontli |
Matlactli huan ce pohualli | Matlactli huan ome pohualli | Matlactli huan yei pohualli | Matlactli huan nahui pohualli | Caxtolpohualli | Caxtolli huan ce pohualli | Caxtolli huan ome pohualli | Caxtolli huan yei pohualli | Caxtolli huan nahui pohualli | Centzontli |
Konuyla ilgili yayınlar
- Karl Menninger : Sayı sözcükleri ve sayı sembolleri: sayıların kültürel tarihi ; Paul Broneer tarafından gözden geçirilmiş Almanca baskısından çevrilmiştir. Cambridge, Mass .: MIT Press, 1969 (ciltsiz de mevcuttur: New York: Dover, 1992)
- Levi Leonard Conant: Sayı Kavramı: Kökeni ve Gelişimi ; New York, New York: Macmillan & Co, 1931. Gutenberg Projesi E-Kitabı 1 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Kaynakça
- ^ . GitHub (İngilizce). 30 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2018.
- ^ Bartley (January–February 1997). "Making the Old Way Count" (PDF). Sharing Our Pathways. 2 (1): 12-13. 25 Haziran 2013 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 27 Şubat 2017.
- ^ van Breugel, Seino. A grammar of Atong. Leiden, Boston: Brill. Chapter 11
- ^ Gvozdanović, Jadranka. Numeral Types and Changes Worldwide (1999), p.223.
- ^ Chatterjee, Suhas. 1963. On Didei nouns, pronouns, numerals, and demonstratives. Chicago: mimeo., 1963. (cf. Munda Bibliography 22 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . at the University of Hawaii Department of Linguistics)
- ^ Comrie, Bernard. "Typology of numeral systems 10 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .." Numeral types and changes worldwide. Trends in Linguistics. Studies and monographs 118 (2011).
- ^ The origin of the Albanians: linguistically investigated. Tiran: Academy of Sciences of Albania. 2006. s. 43. ISBN . 20 Kasım 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Aralık 2020.
- ^ Artículos publicados en la 1.ª época de "Euzkadi" : revista de Ciencias, Bellas Artes y Letras de Bilbao por Arana-Goiri´taŕ Sabin: 1901, Artículos publicados en la 1 época de "Euskadi" : revista de Ciencias, Bellas Artes y Letras de Bilbao por Arana-Goiri´ttarr Sabin : 1901, , 1908, Bilbao, Eléxpuru Hermanos. 102–112 3 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Artículos ..., Sabino Arana, 112–118 3 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Efemérides Vascas y Reforma d ela Numeración Euzkérica, , Biblioteca de la Gran Enciclopedia Vasca, Bilbao, 1969. Extracted from the magazine , 1880 and 1881.
- ^ Fran Ramovš, Karakteristika slovenskega narečja v Reziji in: Časopis za slovenski jezik, književnost in zgodovino, no 4, 1928, pages: 107-121
- ^ "Pavle Merku, Ljudje ob teru VI, page: 451". 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Aralık 2020.
- ^ . github.com. Google. 30 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2020.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yirmili veya 20 tabanli sayi sistemi yirmiye dayali bir sayi sistemidir ondalik rakam sisteminin on sayisina dayanmasi gibi Vigesimal Latince vicesimus sifatindan turetilmistir Maya rakamlari 20 tabanli bir sistemdir RakamlarYirmili rakam sisteminde yirmi ayri rakam veya rakam sembolleri kullanilir bu gundelik hayatta siklikla kullandigimiz ondalik sistemden on daha fazla sayi anlamina gelir Ekstra gerekli sembolleri bulmanin modern yontemlerinden biri onu A20harfi 20 taban 20anlamina gelir olarak on dokuzu J20 olarak yazmak ve alfabenin karsilik gelen harfleri arasindaki sayilari bu sisteme gore yazmaktir Bu A F harfleriyle 9 un uzerinde on altilik sayilar yazmanin yaygin bilgisayar bilimi uygulamasina benzemektedir Daha az yaygin olan bir baska yontem de I harfini atlar I20 ifadesinin on sekiz ile bir arasinda karisikliga neden olmasini onlemek icin on sekiz J20 olarak on dokuz K20 olarak ifade edilir Yirmi sayisi 1020 olarak yazilir Donusturme tablosu Yirmili carpim tablosu 1 2 3 4 5 6 7 8 9 A B C D E F G H I J 102 4 6 8 A C E G I 10 12 14 16 18 1A 1C 1E 1G 1I 203 6 9 C F I 11 14 17 1A 1D 1G 1J 22 25 28 2B 2E 2H 304 8 C G 10 14 18 1C 1G 20 24 28 2C 2G 30 34 38 3C 3G 405 A F 10 15 1A 1F 20 25 2A 2F 30 35 3A 3F 40 45 4A 4F 506 C I 14 1A 1G 22 28 2E 30 36 3C 3I 44 4A 4G 52 58 5E 607 E 11 18 1F 22 29 2G 33 3A 3H 44 4B 4I 55 5C 5J 66 6D 708 G 14 1C 20 28 2G 34 3C 40 48 4G 54 5C 60 68 6G 74 7C 809 I 17 1G 25 2E 33 3C 41 4A 4J 58 5H 66 6F 74 7D 82 8B 90A 10 1A 20 2A 30 3A 40 4A 50 5A 60 6A 70 7A 80 8A 90 9A A0B 12 1D 24 2F 36 3H 48 4J 5A 61 6C 73 7E 85 8G 97 9I A9 B0C 14 1G 28 30 3C 44 4G 58 60 6C 74 7G 88 90 9C A4 AG B8 C0D 16 1J 2C 35 3I 4B 54 5H 6A 73 7G 89 92 9F A8 B1 BE C7 D0E 18 22 2G 3A 44 4I 5C 66 70 7E 88 92 9G AA B4 BI CC D6 E0F 1A 25 30 3F 4A 55 60 6F 7A 85 90 9F AA B5 C0 CF DA E5 F0G 1C 28 34 40 4G 5C 68 74 80 8G 9C A8 B4 C0 CG DC E8 F4 G0H 1E 2B 38 45 52 5J 6G 7D 8A 97 A4 B1 BI CF DC E9 F6 G3 H0I 1G 2E 3C 4A 58 66 74 82 90 9I AG BE CC DA E8 F6 G4 H2 I0J 1I 2H 3G 4F 5E 6D 7C 8B 9A A9 B8 C7 D6 E5 F4 G3 H2 I1 J010 20 30 40 50 60 70 80 90 A0 B0 C0 D0 E0 F0 G0 H0 I0 J0 100Ondalik Yirmilik0 01 12 23 34 45 56 67 78 89 910 A11 B12 C13 D14 E15 F16 G17 H18 I J19 J K Bu gosterime gore 2020 ondalik gosterimde kirk anlamina gelmektedir 2 201 0 200 D020 ondalik gosterimde 160 anlamina gelmektedir 13 201 0 200 10020 ondalik gosterimde 400 anlamina gelmektedir 1 202 0 201 0 200 Bu maddenin takip eden bolumlerinde aksi belirtilmedikce sayilar ondalik gosterimle ifade edilmistir Acik bir ifadeyle 10 on 20 yirmi anlamina gelecektir Yirmili gosterimdeki sayilar I nin onsekiz ve J nin on dokuz anlamina geldigi kurali kullanmaktadir Kesirler20 ikiye ve bese bolunebildiginden ve uc ile yedinin carpimi olan 21 e bitisik oldugundan boylece ilk dort asal sayiyi kapsadigindan pek cok yirmili kesir sonlanan veya yinelenen basit temsillere sahiptir ucte biri ondaliktan daha karmasik olsa da bir yerine iki rakamin tekrarlanmasi Ondalik olarak uce iki kez bolmek dokuza bolmek yalnizca bir basamakli devirler verir Ornegin 1 9 0 1111 cunku 9 10 dan kucuk bir sayidir Bununla birlikte 21 3 ile bolunebilen 20 ye bitisik sayi 9 ile bolunemez Yirmili sistemdeki dokuzda alti basamakli devirler vardir 20 10 iki ve bes ile ayni asal carpanlara sahip oldugundan bir kesir ancak ve ancak yirmili olarak sona ererse ondalik olarak sona erecektir Ondalikta Tabanin asal carpanlari 2 5 Tabanin bir altindaki sayinin asal carpanlari 3 Tabanin bir ustundeki asal carpanlari 11 Yirmilikte Tabanin asal carpanlari 2 5 Tabanin bir altindaki sayinin asal carpanlari J Tabanin bir ustundeki asal carpanlari 3 7Carpim Paydanin asal carpanlari Konumsal temsil Konumsal temsil Paydanin asal carpanlari Carpim1 2 2 0 5 0 A 2 1 21 3 3 0 3333 0 3 0 6D6D 0 6D 3 1 31 4 2 0 25 0 5 2 1 41 5 5 0 2 0 4 5 1 51 6 2 3 0 16 0 36D 2 3 1 61 7 7 0 142857 0 2H 7 1 71 8 2 0 125 0 2A 2 1 81 9 3 0 1 0 248HFB 3 1 91 10 2 5 0 1 0 2 2 5 1 A1 11 11 0 09 0 1G759 B 1 B1 12 2 3 0 083 0 1D6 2 3 1 C1 13 13 0 076923 0 1AF7DGI94C63 D 1 D1 14 2 7 0 0714285 0 18B 2 7 1 E1 15 3 5 0 06 0 16D 3 5 1 F1 16 2 0 0625 0 15 2 1 G1 17 17 0 0588235294117647 0 13ABF5HCIG984E27 H 1 H1 18 2 3 0 05 0 1248HFB 2 3 1 I1 19 19 0 052631578947368421 0 1 J 1 J1 20 2 5 0 05 0 1 2 5 1 10Dongusel sayilarYirminin asal carpanlara ayrilmis hali 22 5 tir bu yuzden mukemmel bir kuvvet degildir Bununla birlikte karesiz bolum 5 1 ile uyumludur mod 4 Dolayisiyla Artin in basit kokler hakkindaki varsayimina gore yirmili sonsuz sayida dongusel asal sayiya sahiptir ancak dongusel olan asallarin carpimi mutlaka 37 395 degildir Belirli bir baz kumesindeki cesitli kesirlerin tekrar eden devirlerinin uzunluklarini hesaplayan bir UnrealScript programi ilk 15 456 asalin 39 344 unun yirmili sistemde dongusel oldugunu ortaya cikardi Gercek sayilarCebirsel irrasyonel sayi Ondalik olarak Yirmili olarak 2 bir birim karenin kosegeninin uzunlugu 1 41421356237309 1 85DE37JGF09H6 3 bir birim kupun kosegeninin uzunlugu 1 73205080756887 1 ECG82BDDF5617 1 kosegeninin uzunlugu 2 dikdortgen 2 2360679774997 2 4E8AHAB3JHGIB f phi altin oran 1 5 2 1 6180339887498 1 C7458F5BJII95 Transandantal irrasyonel sayi Ondalik olarak Yirmili olarakp pi cevrenin capa orani 3 14159265358979 3 2GCEG9GBHJ9D2 e dogal logaritmanin tabani 2 7182818284590452 2 E7651H08B0C95 g harmonik seriler ile dogal logaritma arasindaki sinirlayici fark 0 5772156649015328606 0 BAHEA2B19BDIBI KullanimPek cok Avrupa dilinde 20 en azindan belirli sayilarin isimlerinin dil yapisina gore bir temel olarak kullanilir 20 400 8000 vb guclere dayanan kapsamli bir tutarli yirmili sistem olsa da genellikle kullanilmaz Cografi alanlari kodlamak icin kullanilan Acik Konum Kodu koordinatlarin temel 20 kodlamasini kullanir Afrika Yirmili sistemler Afrika da ornegin Yoruba da yaygindir Ogun 20 temel sayisal blok Ogoji 40 Ogun meji 20 carpi 2 eji Ogota 60 Ogun mẹ ta 20 carpi 3 ẹ ta Ogorin 80 Ogun mẹ rin 20 4 ẹ rin ile carpilir Ogorun 100 Ogun marun 20 5 arun ile carpilir 16 Ẹẹ rindilogun 20 den 4 az 17 Etadinlogun 20 den 3 az 18 Eejidinlogun 20 den 2 az 19 Okandinlogun 20 den 1 az 21 Okanlelogun 20 den 1 fazla 22 Eejilelogun 20 den 2 fazla 23 Etalelogun 20 den 3 fazla 24 Erinlelogun 20 den 4 fazla 25 Aarunlelogun 20 den 5 fazla Amerika Yirmi Maya ve Aztek sayi sistemlerinde bir temeldi Mayalar yirminin kuvvetleri icin su isimleri kullandi kal 20 bak 202 400 pic 203 8 000 calab 204 160 000 kinchil 205 3 200 000 ve alau 206 64 000 000 Ayrica bkz Maya rakamlari ve Maya takvimi Maya dilleri Yukatek Mayacasi Aztekler bu sayilai cempoalli 1 20 centzontli 1 400 cenxiquipilli 1 8 000 cempoalxiquipilli 1 20 8 000 160 000 centzonxiquipilli 1 400 8 000 3 200 000 ve cempoaltzonxiquipilli 1 20 400 8 000 64 000 000 olarak adlandirdi ce n m on eki bir anlamina gelir yuz ve bin gibi ve gucun diger katlarinin adlarini almak icin karsilik gelen sayi ile degistirilirdi Ornegin ome 2 poalli 20 ompoalli 40 ome 2 tzontli 400 ontzontli 800 poalli ve xiquipilli kelimesindeki li eki ve tzontli kelimesindeki tli eki sadece kelimenin sonuna eklenen gramer isim sonekleridir boylece poalli tzontli ve xiquipilli poaltzonxiquipilli ile birlikte bilesik poallitzontlixiquipilli bir kelime uretilirdi Ayrica bkz Nahuatl dili Tlingit insanlari 20 sayi tabanini kullandi Kaktovik Inupiaq rakamlari 20 tabanli bir sistem kullanir 1994 te Alaska Kaktovik ten ogrenciler 1994 yilinda Kaktovik Inupiaq rakamlarini buldular Rakamlar gelistirilmeden once Inuit isimleri gozden dusuyordu Inuit rakamlari 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19Asya Bhutan in ulusal dili olan Dzongkha 20 400 8 000 ve 160 000 in kuvvetleri icin rakamlarla tam bir yirmilik sisteme sahiptir Kuzeydogu Hindistan daki Meghalaya eyaletinin Guney Garo Tepeleri nde ve Banglades e komsu bolgelerde konusulan bir dil olan Atong gunumuzde arkaik olarak kabul edilen tam bir yirmilik sisteme sahiptir Hindistan da kullanilan bir Munda dili olan Santalicede elli bar isi gal yani iki tane yirmi ve bir tane on olarak ifade edilir Ayni sekilde Hindistan da konusulan baska bir Munda dili olan Didei de karmasik sayilar 19 a kadar ondalik ve 399 a ondalik yirmiliktir Burushaski sayi sistemi 20 tabanlidir Ornegin 20 sunak 40 alto sunak 2 kere 20 60 iski sunak 3 kere 20 vs Dogu Asya da Ainu dili ayrica 20 sayisini temel alan bir sayma sistemi kullanir hotnep 20 wanpe etu hotnep Iki tu hotnep ve bir on daha 30 tu hotnep Iki yirmilik 40 ashikne hotnep Bes yirmilik 100 dur Cikarma da yogun bir sekilde kullanilir ornegin shinepesanpe Ona kadar bir tane daha 9 dur Cukci dili yirmilik sayi sistemine sahiptir Okyanusya Yeni Zelanda nin Maori dilinde bir savas partisine atifta bulunan Te Hokowhitu a Tu kelimenin tam anlamiyla Tu nun yedi 20 si ve buyuk bir savasciya atifta bulunan Tama hokotahi teriminde gorulebilen 20 savasciya denk bir adam 20 tabanli sistemin kullaniminin bazi kanitlari vardir Avrupa Yirmi vingt Belcika Isvicre Demokratik Kongo Cumhuriyeti Ruanda Aosta Vadisi ve Mans Adalari disinda 70 ten 99 a kadar olan Fransiz sayilarinin adlarinda temel sayi olarak kullanilir Ornegin quatre vingts yani Fransizca 80 anlamindaki kelime dort yirmili anlamina gelir Soixante dix yani 70 sayisi kelimenin tam anlamiyla altmis on olarak ifade edilir soixante quinze 75 kelimenin tam anlamiyla altmis on bes tir quatre vingt sept 87 kelimenin tam anlamiyla dort yirmili yedi dir quatre vingt dix 90 kelimenin tam anlamiyla dort yirmili on dur quatre vingt seize 96 kelimenin tam anlamiyla dort yirmili on alti dir Ancak Belcika Isvicre Demokratik Kongo Cumhuriyeti Ruanda Aosta Vadisi ve Kanal Adalari nda kullanilan Fransizcada 70 ve 90 sayilari genellikle septante ve nonante adlarina sahiptir Bu nedenle 1996 yili Paris Fransizcasinda mille neuf cent quatre vingt seize ancak Belcika Fransizcasinda mille neuf cent nonante six olarak gorulur Isvicre de 80 quatre vingts Cenevre Neuchatel Jura veya huitante Vaud Valais Fribourg olarak ifade edilebilir Yirmi tyve 50 den 99 a kadar olan Danca sayi adlandirmalarinda temel sayi olarak kullanilir Ornegin tres tresindstyve nin kisaltilmisi 3 carpi 20 yani 60 anlamina gelir Bununla birlikte Danimarka rakamlari etimolojik olarak son derece kucuk bir sekilde olusturulmus olan onlardan bazilarinin isimleri oldugu icin belirsiz degildir Ornegin Fransizca quatre vingt seize sayisinin aksine birimler ondalik sistemin tanimlayici bir ozelligi olan her on arasinda yalnizca sifirdan dokuza kadar gider Ayrintilar icin Danimarka rakamlarina bakin Yirmi ugent Breton dilinde 40 tan 49 a ve 60 tan 99 a kadar olan sayilarin temel sayisi olarak kullanilir Ornegin daou ugent 2 carpi 20 yani 40 ve triwec h ha pevar ugent kelimenin tam anlamiyla uc alti ve dort yirmi 3 6 4 20 yani 98 anlaminda kullanilir Ancak 30 tregont olarak ifade edilir dek ha ugent on ve yirmi olarak ifade edilmez 50 hanter kant yarim yuz olarak ifade edilir Yirmi ugain Galce dilinde 50 ye kadar hanner cant ve 60 tan 100 e cant kadar bir temel sayi olarak kullanilir ancak 20 yuzyilin ikinci yarisinda bir ondalik sayma sistemi tercih edilmeye baslandi Bununla birlikte yirmilik sistem yalnizca sira sayilari icin kullanilir Deugain 2 carpi 20 yani 40 trigain 3 kere 20 yani 60 vb anlamina gelir Dau ar bymtheg ar ddeugain 57 iki yirminin uzerine on bes uzerine iki anlamina gelir papur chweugain 1970 yilinda on silin 120 peni banknotu icin takma kullaniliyordu Yirmi fichead geleneksel olarak deich ar fhichead ile birlikte temel sayi olarak kullanilir deich ar fhichead veya fichead s a deich 30 yirminin uzerinde on veya yirmi ve on da fhichead 40 iki yirmili da fhichead s a deich 50 iki yirmi on leth cheud 50 yarim yuz tri fichead 60 uc yirmili naoidh fichead 180 dokuz yirmili gibi kullanilir Gunumuzde okullarda ondalik sistem ogretilmektedir ancak yirmili sistem bircok kisi tarafindan ozellikle daha eski konusmacilar tarafindan hala kullanilmaktadir Yirmi njezet Arnavutcada temel sayi olarak kullanilir 40 icin kelime kullanilan dyzet iki carpi 20 anlamina gelir Italya daki Arbiresler 60 icin trizete kullanabilir Eskiden katerzete 80 icin de kullaniliyordu Bugun Yunanistan daki Cam Arnavutlari tum zet sayilarini kullanmaktadir Temelde 20 1 zet 40 2 zet 60 3 zet ve 80 4 zet anlamina gelmektedir Arnavutca Balkanlar da kuvvetli sayi sisteminin unsurlarini ondalik sistemle yan yana tutan tek dildir Arnavutcadaki iki sistemin varligi Balkanlar daki Hint Avrupa oncesi halklarin Paleo Balkan Hint Avrupa kabilelerinin olusumuna ve dillerine katkilarini yansitmaktadir Yirmi otsi Gurcu dilinde 30 ile 99 arasindaki sayilar icin bir temel sayi olarak kullanilir Ornegin 31 otsdatertmeti kelimenin tam anlamiyla yirmi ve on bir anlamina gelir 67 samotsdashvidi uc yirmi ve yedi olarak soylenir Yirmi tqa Nahcede temel sayi olarak kullanilir Yirmi hogei 100 e kadar olan sayilar icin Bask dilinde bir temel sayi olarak kullanilir ehun 40 berrogei 60 hirurogei ve 80 laurogei sirasiyla iki yirmilik uc yirmilik ve dort yirmilik anlamina gelir Ornegin 75 sayisi hirurogeita hamabost olarak adlandirilir kelime anlamiyla uc yirmilik ve on bes Bask milliyetcisi Sabino Arana konusulan dile uymasi icin kuvvetli bir rakam sistemi onerdi ve alternatif olarak konusma dilinde onu ondalik hale getirmek icin bir reform onerdi ancak her ikisi de cogunlukla unutuldu Yirmi dwisti veya dwujsti Italya nin Resia Vadisi ndeki Sloven dilinin Resian lehcesinde temel sayi olarak kullanilir 60 trikrat dwisti 3 20 70 ise trikrat dwisti nu desat 3 20 10 80 stirikrat dwisti 4 20 ve 90 stirikrat dwisti nu desat 4 20 10 Eski Ingiliz para sisteminde 1971 oncesi pound basina 20 silin her biri 12 peni degerinde kullanilmaktaydi 1971 de uygulamaya konulan ondalik sisteme gore 1 pound eski sistemde 240 peni yerine 100 yeni peni ye esittir hala dolasimda olan silin sikkeler 5 peni uzerinden yeniden degerlendi daha fazla basilmadi ve silin 1990 da demonetize edildi Emperyal agirlik sisteminde bir tonda yirmi yuz agirlik vardir Ingilizcede yirmilik sayma Bagimsizlik Bildirgesi nin imzalanmasina atifta bulunarak seksen yedi 87 yil once anlamina gelen Gettysburg Konusmasi nin unlu acilisinda kullanilmistir Dort yirmi ve yedi yil once 1863 87 1776 displaystyle 1863 87 1776 Kutsal Kitabin Onayli Versiyonunda yirmilik ifadesi 130 dan fazla kez kullanilir ancak yalnizca birden buyuk bir sayi ile on ek aldiginda tek bir yirmilik her zaman yirmi olarak ifade edilir Yirmilik teriminin yirminin katlarini belirtmek icin kullanilmasi modern Ingilizcede artik kullanilmaz hale geldi Diger dillerde eski Ingilizce yirmiligine benzer terimler vardir ornegin Danca ve Norvecce snes Brython Kelt dillerinin izlerinin kaldigi bazi bolgelerde cok kucuk olan koyun sayim sistemleri gunumuze kadar hatirlatilmaktadir Yazilim uygulamalari Acik Konum Kodu cografi kodlari icin temel 20 nin kelime acisindan guvenli bir surumunu kullanir Bu alfabedeki karakterler yanlislikla sozcuk olusturmayi onlemek icin secildi Gelistiriciler kelime olusturma olasiligi icin 30 farkli dilde olasi tum 20 harf kumesini puanladi ve mumkun oldugunca az taninabilir kelimeden olusan bir set secti Alfabe ayrica gorsel olarak benzer rakamlardan kacinarak yazim hatalarini azaltmayi amaclamaktadir ve buyuk kucuk harfe duyarlidir Kelime guvenli Base 20 20 tabanli sayi 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19Sayi kodu 2 3 4 5 6 7 8 9 C F G H J M P Q R V W XMezoamerikan dillerinde orneklerYucatec Maya ve Nahuatl da yirminin gucleri Yucatec Maya ve Nahuatl da yirmi gucNumara Turkce Maya Nahuatl modern yazim Klasik Nahuatl Nahuatl koku Aztek piktogram1 Bir Hun Se Ce Ce20 Yirmi K aal Sempouali Cempohualli Cempoalli Pohualli400 Dort yuz Bak Sentsontli Centzontli Tzontli8 000 Sekiz bin Resim Senxikipili Cenxiquipilli Xiquipilli160 000 Yuz altmis bin Calab Sempoualxikipili Cempohualxiquipilli Pohualxiquipilli3 200 000 Uc milyon iki yuz bin Kinchil Sentsonxikipili Centzonxiquipilli Tzonxiquipilli64 000 000 Altmis dort milyon Alau Sempoualtzonxikipili Cempohualtzonxiquipilli PohualtzonxiquipilliYirmi birim olarak sayma Bu tablo Maya rakamlarini ve Yukatek Mayacasi Nahuatl daki modern yazim ve Klasik Nahuatl daki sayi adlarini gostermektedir Birden ona kadar 1 10 1 bir 2 iki 3 uc 4 dort 5 bes 6 alti 7 yedi 8 sekiz 9 dokuz 10 on Hun Ka ah oox Kan Ho Wak Uk Waxak Bolon LahunSe Ome Yeyi Naui Makuili Chikuasen Chikome Chikueyi Chiknaui MajtlaktliCe Ome Yei Nahui Macuilli Chicuace Chicome Chicuei Chicnahui MatlactliOn birden yirmiye kadar 11 20 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20Buluk Lahka a oox lahun Kan lahun Ho lahun Wak lahun Uk lahun Waxak lahun Bolon lahun Hun k aalMajtlaktli onse Majtlaktli omome Majtlaktli omeyi Majtlaktli onnaui Kaxtoli Kaxtoli onse Kaxtoli omome Kaxtoli omeyi Kaxtoli onnaui SempoualiMatlactli huan ce Matlactli huan ome Matlactli huan yei Matlactli huan nahui Caxtolli Caxtolli huan ce Caxtolli huan ome Caxtolli huan yei Caxtolli huan nahui CempohualliYirmiden otuza kadar 21 30 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30Hump eel katak hun k aal Ka ah katak hun k aal oox katak hun k aal Kan katak hun k aal Ho katak hun k aal Wak katak hun k aal Uk katak hun k aal Waxak katak hun k aal Bolon katak hun k aal Lahun katak hun k aalSempouali onse Sempouali omome Sempouali omeyi Sempouali onnaui Sempouali ommakuili Sempouali onchikuasen Sempouali onchikome Sempouali onchikueyi Sempouali onchiknaui Sempouali ommajtlaktliCempohualli huan ce Cempohualli huan ome Cempohualli huan yei Cempohualli huan nahui Cempohualli huan macuilli Cempohualli huan chicuace Cempohualli huan chicome Cempohualli huan chicuei Cempohualli huan chicnahui Cempohualli huan matlactliOtuzdan kirka kadar 31 40 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40Buluk katak hun k aal Lahka a katak hun k aal oox lahun katak hun k aal Kan lahun katak hun k aal Ho lahun katak hun k aal Wak lahun katak hun k aal Uk lahun katak hun k aal Waxak lahun katak hun k aal Bolon lahun katak hun k aal Ka k aalSempouali ommajtlaktli onse Sempouali ommajtlaktli omome Sempouali ommajtlaktli omeyi Sempouali ommajtlaktli onnaui Sempouali onkaxtoli Sempouali onkaxtoli onse Sempouali onkaxtoli omome Sempouali onkaxtoli omeyi Sempouali onkaxtoli onnaui OmpoualiCempohualli huan matlactli huan ce Cempohualli huan matlactli huan ome Cempohualli huan matlactli huan yei Cempohualli huan matlactli huan nahui Cempohualli huan caxtolli Cempohualli huan caxtolli huan ce Cempohualli huan caxtolli huan ome Cempohualli huan caxtolli huan yei Cempohualli huan caxtolli huan nahui OmpohualliYirmiden iki yuze kadar 20 200 20 40 60 80 100 120 140 160 180 200Hun k aal Ka k aal oox k aal Kan k aal Ho k aal Wak k aal Uk k aal Waxak k aal Bolon k aal Lahun k aalSempouali Ompouali Yepouali Naupouali Makuilpouali Chikuasempouali Chikompouali Chikuepouali Chiknaupouali MajtlakpoualiCempohualli Ompohualli Yeipohualli Nauhpohualli Macuilpohualli Chicuacepohualli Chicomepohualli Chicueipohualli Chicnahuipohualli MatlacpohualliIki yuz yirmiden dort yuze kadar 220 400 220 240 260 280 300 320 340 360 380 400Buluk k aal Lahka a k aal oox lahun k aal Kan lahun k aal Ho lahun k aal Wak lahun k aal Uk lahun k aal Waxak lahun k aal Bolon lahun k aal Hun bakMajtlaktli onse pouali Majtlaktli omome pouali Majtlaktli omeyi pouali Majtlaktli onnaui pouali Kaxtolpouali Kaxtolli onse pouali Kaxtolli omome pouali Kaxtolli omeyi pouali Kaxtolli onnaui pouali SentsontliMatlactli huan ce pohualli Matlactli huan ome pohualli Matlactli huan yei pohualli Matlactli huan nahui pohualli Caxtolpohualli Caxtolli huan ce pohualli Caxtolli huan ome pohualli Caxtolli huan yei pohualli Caxtolli huan nahui pohualli CentzontliKonuyla ilgili yayinlarKarl Menninger Sayi sozcukleri ve sayi sembolleri sayilarin kulturel tarihi Paul Broneer tarafindan gozden gecirilmis Almanca baskisindan cevrilmistir Cambridge Mass MIT Press 1969 ciltsiz de mevcuttur New York Dover 19920 486 27096 3 Levi Leonard Conant Sayi Kavrami Kokeni ve Gelisimi New York New York Macmillan amp Co 1931 Gutenberg Projesi E Kitabi 1 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kaynakca GitHub Ingilizce 30 Ocak 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Kasim 2018 Bartley January February 1997 Making the Old Way Count PDF Sharing Our Pathways 2 1 12 13 25 Haziran 2013 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 27 Subat 2017 van Breugel Seino A grammar of Atong Leiden Boston Brill Chapter 11 Gvozdanovic Jadranka Numeral Types and Changes Worldwide 1999 p 223 Chatterjee Suhas 1963 On Didei nouns pronouns numerals and demonstratives Chicago mimeo 1963 cf Munda Bibliography 22 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde at the University of Hawaii Department of Linguistics Comrie Bernard Typology of numeral systems 10 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Numeral types and changes worldwide Trends in Linguistics Studies and monographs 118 2011 The origin of the Albanians linguistically investigated Tiran Academy of Sciences of Albania 2006 s 43 ISBN 978 99943 817 1 5 20 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Aralik 2020 Articulos publicados en la 1 ª epoca de Euzkadi revista de Ciencias Bellas Artes y Letras de Bilbao por Arana Goiri taŕ Sabin 1901 Articulos publicados en la 1 epoca de Euskadi revista de Ciencias Bellas Artes y Letras de Bilbao por Arana Goiri ttarr Sabin 1901 1908 Bilbao Elexpuru Hermanos 102 112 3 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Articulos Sabino Arana 112 118 3 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Efemerides Vascas y Reforma d ela Numeracion Euzkerica Biblioteca de la Gran Enciclopedia Vasca Bilbao 1969 Extracted from the magazine 1880 and 1881 Fran Ramovs Karakteristika slovenskega narecja v Reziji in Casopis za slovenski jezik knjizevnost in zgodovino no 4 1928 pages 107 121 Pavle Merku Ljudje ob teru VI page 451 22 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Aralik 2020 github com Google 30 Ocak 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Agustos 2020