Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Yön, Ankara'da 20 Aralık 1961'de yayına başlayan ve 27 Mayıs Darbesi sonrası sol muhalif hareketin sözcülüğünü yapan eski haftalık dergi. İmtiyaz sahibi ve yazı işleri müdürü Doğan Avcıoğlu'ydu (1926-1983); Kurucuları arasında Mümtaz Soysal, Cemal Reşit Eyüboğlu vardı. Dergi, 24 sayfa büyük boy halinde 222 sayı çıktı, 30 Haziran 1967'de son sayısı yayımlandı. Yön’ün ilk sayısı 20.000 nüsha basıldı ve tamamı ilk gün satıldı. İkinci sayısı 50.000 nüsha basıldı. Kapanmadan önceki tirajının 15.000 olduğu tahmin ediliyor.
 | |
| Editör | Doğan Avcıoğlu Çizerler: |
|---|---|
| Kategoriler | Dergi |
| Sıklık | Haftalık |
| İlk sayı | 20 Aralık 1961 |
| Son sayı | 30 Haziran 1967 |
| Ülke | Türkiye |
| Dil | Türkçe |
Yön Manifestosu
Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi C.3, s. 27
Yön dergisinin ilk sayısında 531 kişinin imzası bulunan ünlü "Aydınların Ortak Bildirisi" yayımlandı. Bildirideki imza sayısı sonradan 1042'ye yükseldi. "Yön manifestosu" olarak da bilinen batılılaşmak, kalkınmak ve aydınlanmak taleplerini içeren bildiriye imza atanlar arasında Doğan Avcıoğlu (Derginin imtiyaz sahibi ve sorumlu yazı işleri müdürü), İlhan Selçuk, İlhami Soysal, Mümtaz Soysal, Niyazi Berkes, Şevket Süreyya Aydemir, Sadun Aren, İdris Küçükömer, Fethi Naci, Çetin Altan, Selahattin Hilav, Sami Şekeroğlu, Mete Akyol, Korkut Boratav, Altan Öymen gibi isimler vardı.Kadro Dergisi ve Kadrocular'ın devamı niteliğindeydiler.
Derginin yazar kadrosunda eski TKP'liler, sosyal demokratlar, TİP yöneticileri, Kemalistler gibi farklı siyasi kesimlerden Türkiye'nin "ilerici aydınları" oldu. Yön Dergisi bu durumu şöyle dile getirmiştir:
Belirtmek istediğimiz bir başka nokta da, Yön'de yayımlanan bütün yazıların Yön'ün görüşü sayılmaması gereğidir. Yön, statükoya karşı çıkan bütün ilerici aydınların serbestçe yazabilecekleri bir yayın organıdır. Yön'ü ancak imzasız, başyazılar ve kurucularının yazıları bağlar.
İçeriği
İlk sayısındaki bildiriyle siyasal ve entelektüel hayatta etkili bir yer edinen Yön dergisi, Kemalizmin "Halkçılık" ve "Devletçilik" ilkeleri doğrultusunda kapitalist olmayan bir kalkınmayı öne çıkaran bir kalkınma felsefesinin oluşturulması için radikal soldan devletçi aydınlara kadar geniş tabanlı bir uzlaşma zemini arayan bir kurucu fikir platformuydu. Dergi, demokrasi anlayışını, "Halkın dışında kurtarıcılar beklemenin yanlış ve zararlı bir tutum olduğuna inanıyoruz" diye açıklıyordu. Haftalık olarak yayınlanan ve her sayısında özel bir konuya ve bu konuyla ilgili pek çok yoruma yer veren Yön dergisi gündemi tayin ediyordu. Dergide ekonomi, toplum, politika, çalışma yaşamı, kültür ve sanat konulu eleştirel değerlendirmeler yapılıyordu. Doğan Avcıoğlu 194 yazı, İlhan Selçuk 129 yazı ve Fethi Naci 78 yazı ile derginin en üretken yazarlarıydılar.
Yön dergisi, daha iyi sosyal ve ekonomik şartların yerleşmesi için yön belirleyici bazı kavramların öncüsü olarak Türkiye’nin siyasi tarihinde ayrıcalıklı bir yere sahipti. Yön’ün 20 Kasım 1964 tarihli 86. sayısında, ilk kez bir Türk aydınının, Gazeteci-Yazar İlhami Sosyal'ın Moskova’da Nazım Hikmet‘in mezarının başında fotoğrafı yayımlanır, fotoğrafa eşlik eden “Bir Türk şairinin ölümü” başlıklı yazısı, tıpkı Doğan Avcıoğlu'nun birinci sayıya yazdığı başyazıyı "Türkiye'nin kurtuluşu sosyalizmle olur" sözüyle bitirmesi gibi bir dönüm noktasıydı Yön dergisi kuruluş amacına uygun bir şekilde tabuları yıkıyordu.
İçeriği ve etkisi nedeniyle dergi siyasal baskılara uğradı ve hakkında çok sayıda dava açıldı. Yayın hayatına başladıktan bir yıl sonra sağcı gençlerin dergiye yönelik protestosu arttı. 6 Ocak 1963'te Taksim Anıtı önünde sağcı gençler dergi aleyhine gösteri yaptılar. 8 Haziran 1963'te Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı Yön dergisini kapattı.
1964'te yeniden çıkmaya başlayan dergi, yayımına son verdiği 30 Haziran 1967'ye kadar 222 sayı çıktı. Son sayısında haftalık yayına son verildiği ve bundan böyle günlük yayınlanacağı ilan edildi, ancak tekrar yayınlanmadı. Kapanış nedeni okur sayısının azalmasına ve sol hareketin bölünmesine bağlandı.
Etkileri
Yön dergisi, özellikle askeri-bürokratik elit ve üniversite gençliğiyle entelektüel kesim üzerinde etkili olmuştur. Gençler dergiyi otobüslerde taşır, halka açık yerlerde okumayı tercih eder ya da konuşmalarında dergideki yazılara atıfta bulunurlardı. İçeriği ve tayin ettiği "yön" ile Yön dergisi, sola bir ses ve bir ortam vermek suretiyle Türkiye’nin daha açık bir topluma dönüşmesine giden yolda katkıda bulundu.Kadro dergisi deneyi gibi Yön dergisi de içinden "" olarak adlandırılan aydın hareketini doğurdu. Yön Hareketi, Sola ve sol partilere, CHP ve TİP'e yakındı. Hareket bürokrat aydınların, asker ve sivil karışımından oluşuyordu.
İlhan Selçuk kapandığı gün dergiyi "yeni kavramları topluma sokmuş ve fazlasıyla eskimiş tabuların itibarını yok eden geçmişe ait bir yaratık" olarak tarif etmiştir.
Doğan Avcıoğlu, Yön'den sonra 21 Ekim 1969'da Devrim dergisini çıkardı.
Dış bağlantılar
- Yön Dergisi Online Arşivi 1 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Yön Dergisi Bütün Sayıları 20 Eylül 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Türkiye Sosyal Tarih Araştırma Vakfı tarafından yayınlandı.
- Yön bildirisi ve imzalayanların listesi 13 Ocak 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- "Amerikan Millî Arşiv Belgelerine Göre Altmışlı Yıllarda Türk Basını" 24 Mayıs 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Kaynakça
- Özel
- ^ "Ölümünün 4. yıl dönümünde sevgi ve saygıyla anıyoruz..." Karikatürcüler Derneği. 14 Aralık 2022. 14 Ocak 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Ocak 2024.
- ^ "KARİKATÜR-Turhan Selçuk'un 1962'de Yön Dergisinden Yayımlanmış Karikatürü". www.modamuzayede.com. 14 Ocak 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Ocak 2024.
- ^ NARA, RG 59 General Records of the Department of State-General Foreign Policy Files 1967-1969 Box 394, 12 Temmuz 1967 tarih PPB 9 POL 12 TUR sayılı belge Amerikan Büyükelçiliğinin 12 Temmuz 1967 tarihli raporunu içermektedir. Rapor, Rıfat N. Bali'nin "Tarih ve Toplum" dergisinde çıkan makalesinde yayınlanmıştır. Makale için bakınız: "Amerikan Millî Arşiv Belgelerine Göre Altmışlı Yıllarda Türk Basını" 24 Mayıs 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ a b c
- ^ Atılgan, Gökhan (2008). Yön - Devrim Hareketi; Kemalizm İle Marksizm Arasında Geleneksel Aydınlar. Yordam Kitap. s. 252.
- ^ "Yön Dergisi" (PDF), 78. Sayı. 25 Eylül 1964. s. 2. 10 Eylül 2022 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 9 Kasım 2023.
- ^ a b Durukan, M. Yaşar (5 Temmuz 2004). "1960'lara dergiler 'Yön' verdi". Aksiyon. 13 Ocak 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Ocak 2014.
- ^ a b Çiçek, Hikmet. "Yön Dergisi 50 Yaşında". Aydınlık. 13 Ocak 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Ocak 2014.
- ^
- ^
- ^ "Bir derginin hikayesi". Yön. 30 Haziran 1967. ss. 8-9.
- ^ Örmeci, Ozan. . 16 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2014.
- ^ NARA, RG 59 General Records of the Department of State-General Foreign Policy Files 1967-1969 Box 394, 12 Temmuz 1967 tarih PPB 9 POL 12 TUR sayılı belge Amerikan Büyükelçiliğinin 12 Temmuz 1967 tarihli raporunu içermektedir. Rapor, Rıfat N. Bali'nin "Tarih ve Toplum" dergisinde çıkan makalesinde yayınlanmıştır. Makale için bakınız:"Amerikan Millî Arşiv Belgelerine Göre Altmışlı Yıllarda Türk Basını" 24 Mayıs 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Selçuk, İlhan (1 Temmuz 1967). "YÖN için". Cumhuriyet.
- Genel
- Bedirhan Toprak, (Ed.) (Ocak 2003). "Yön'ün ilk sayısı çıktı". Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi 1923-2000. 3 (4. bas.). Yapı Kredi Yayınları. s. 27. ISBN .
- Bali, Rıfat N. (Aralık 2003). "Amerikan Millî Arşiv Belgelerine Göre Altmışlı Yıllarda Türk Basını". Tarih ve Toplum, 240.
- NARA, RG 59 General Records of the Department of State-General Foreign Policy Files 1967-1969 Box 394, 12 Temmuz 1967 tarih PPB 9 POL 12 TUR sayılı belge: Amerikan Büyükelçiliğinin 12 Temmuz 1967 tarihli raporu.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yon Ankara da 20 Aralik 1961 de yayina baslayan ve 27 Mayis Darbesi sonrasi sol muhalif hareketin sozculugunu yapan eski haftalik dergi Imtiyaz sahibi ve yazi isleri muduru Dogan Avcioglu ydu 1926 1983 Kuruculari arasinda Mumtaz Soysal Cemal Resit Eyuboglu vardi Dergi 24 sayfa buyuk boy halinde 222 sayi cikti 30 Haziran 1967 de son sayisi yayimlandi Yon un ilk sayisi 20 000 nusha basildi ve tamami ilk gun satildi Ikinci sayisi 50 000 nusha basildi Kapanmadan onceki tirajinin 15 000 oldugu tahmin ediliyor Yon DergisiEditorDogan Avcioglu Cizerler Tonguc Yasar Turhan SelcukKategorilerDergiSiklikHaftalikIlk sayi20 Aralik 1961Son sayi30 Haziran 1967UlkeTurkiyeDilTurkceYon ManifestosuManifesto da yer alan goruslerden bazilari Agirlik merkezi ozel tesebbus olan bir iktisadi sistemin bugunku yapisiyla Turkiye yi hizla ve sosyal adalet icinde cagdas uygarlik seviyesine eristirebilecegini sanmiyoruz Iktisat ilminin ve tarihin isiginda inaniyoruz ki ozel tesebbuse dayali kalkinma yavastir istiraplidir israflidir ve sosyal adaletle bagdasmasi az gelismis bir memlekette imkansizdir Boyle bir kalkinma siyasi gucun genis olcude iktisadi guce tabi kilinmasi yuzunden demokratik de degildir Cumhuriyet Donemi Turkiye Ansiklopedisi C 3 s 27 Yon dergisinin ilk sayisinda 531 kisinin imzasi bulunan unlu Aydinlarin Ortak Bildirisi yayimlandi Bildirideki imza sayisi sonradan 1042 ye yukseldi Yon manifestosu olarak da bilinen batililasmak kalkinmak ve aydinlanmak taleplerini iceren bildiriye imza atanlar arasinda Dogan Avcioglu Derginin imtiyaz sahibi ve sorumlu yazi isleri muduru Ilhan Selcuk Ilhami Soysal Mumtaz Soysal Niyazi Berkes Sevket Sureyya Aydemir Sadun Aren Idris Kucukomer Fethi Naci Cetin Altan Selahattin Hilav Sami Sekeroglu Mete Akyol Korkut Boratav Altan Oymen gibi isimler vardi Kadro Dergisi ve Kadrocular in devami niteligindeydiler Derginin yazar kadrosunda eski TKP liler sosyal demokratlar TIP yoneticileri Kemalistler gibi farkli siyasi kesimlerden Turkiye nin ilerici aydinlari oldu Yon Dergisi bu durumu soyle dile getirmistir Belirtmek istedigimiz bir baska nokta da Yon de yayimlanan butun yazilarin Yon un gorusu sayilmamasi geregidir Yon statukoya karsi cikan butun ilerici aydinlarin serbestce yazabilecekleri bir yayin organidir Yon u ancak imzasiz basyazilar ve kurucularinin yazilari baglar IcerigiIlk sayisindaki bildiriyle siyasal ve entelektuel hayatta etkili bir yer edinen Yon dergisi Kemalizmin Halkcilik ve Devletcilik ilkeleri dogrultusunda kapitalist olmayan bir kalkinmayi one cikaran bir kalkinma felsefesinin olusturulmasi icin radikal soldan devletci aydinlara kadar genis tabanli bir uzlasma zemini arayan bir kurucu fikir platformuydu Dergi demokrasi anlayisini Halkin disinda kurtaricilar beklemenin yanlis ve zararli bir tutum olduguna inaniyoruz diye acikliyordu Haftalik olarak yayinlanan ve her sayisinda ozel bir konuya ve bu konuyla ilgili pek cok yoruma yer veren Yon dergisi gundemi tayin ediyordu Dergide ekonomi toplum politika calisma yasami kultur ve sanat konulu elestirel degerlendirmeler yapiliyordu Dogan Avcioglu 194 yazi Ilhan Selcuk 129 yazi ve Fethi Naci 78 yazi ile derginin en uretken yazarlariydilar Yon dergisi daha iyi sosyal ve ekonomik sartlarin yerlesmesi icin yon belirleyici bazi kavramlarin oncusu olarak Turkiye nin siyasi tarihinde ayricalikli bir yere sahipti Yon un 20 Kasim 1964 tarihli 86 sayisinda ilk kez bir Turk aydininin Gazeteci Yazar Ilhami Sosyal in Moskova da Nazim Hikmet in mezarinin basinda fotografi yayimlanir fotografa eslik eden Bir Turk sairinin olumu baslikli yazisi tipki Dogan Avcioglu nun birinci sayiya yazdigi basyaziyi Turkiye nin kurtulusu sosyalizmle olur sozuyle bitirmesi gibi bir donum noktasiydi Yon dergisi kurulus amacina uygun bir sekilde tabulari yikiyordu Icerigi ve etkisi nedeniyle dergi siyasal baskilara ugradi ve hakkinda cok sayida dava acildi Yayin hayatina basladiktan bir yil sonra sagci genclerin dergiye yonelik protestosu artti 6 Ocak 1963 te Taksim Aniti onunde sagci gencler dergi aleyhine gosteri yaptilar 8 Haziran 1963 te Ankara Sikiyonetim Komutanligi Yon dergisini kapatti 1964 te yeniden cikmaya baslayan dergi yayimina son verdigi 30 Haziran 1967 ye kadar 222 sayi cikti Son sayisinda haftalik yayina son verildigi ve bundan boyle gunluk yayinlanacagi ilan edildi ancak tekrar yayinlanmadi Kapanis nedeni okur sayisinin azalmasina ve sol hareketin bolunmesine baglandi EtkileriYon dergisi ozellikle askeri burokratik elit ve universite gencligiyle entelektuel kesim uzerinde etkili olmustur Gencler dergiyi otobuslerde tasir halka acik yerlerde okumayi tercih eder ya da konusmalarinda dergideki yazilara atifta bulunurlardi Icerigi ve tayin ettigi yon ile Yon dergisi sola bir ses ve bir ortam vermek suretiyle Turkiye nin daha acik bir topluma donusmesine giden yolda katkida bulundu Kadro dergisi deneyi gibi Yon dergisi de icinden olarak adlandirilan aydin hareketini dogurdu Yon Hareketi Sola ve sol partilere CHP ve TIP e yakindi Hareket burokrat aydinlarin asker ve sivil karisimindan olusuyordu Ilhan Selcuk kapandigi gun dergiyi yeni kavramlari topluma sokmus ve fazlasiyla eskimis tabularin itibarini yok eden gecmise ait bir yaratik olarak tarif etmistir Dogan Avcioglu Yon den sonra 21 Ekim 1969 da Devrim dergisini cikardi Dis baglantilarYon Dergisi Online Arsivi 1 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Yon Dergisi Butun Sayilari 20 Eylul 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde Turkiye Sosyal Tarih Arastirma Vakfi tarafindan yayinlandi Yon bildirisi ve imzalayanlarin listesi 13 Ocak 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Amerikan Milli Arsiv Belgelerine Gore Altmisli Yillarda Turk Basini 24 Mayis 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde KaynakcaOzel Olumunun 4 yil donumunde sevgi ve saygiyla aniyoruz Karikaturculer Dernegi 14 Aralik 2022 14 Ocak 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Ocak 2024 KARIKATUR Turhan Selcuk un 1962 de Yon Dergisinden Yayimlanmis Karikaturu www modamuzayede com 14 Ocak 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Ocak 2024 NARA RG 59 General Records of the Department of State General Foreign Policy Files 1967 1969 Box 394 12 Temmuz 1967 tarih PPB 9 POL 12 TUR sayili belge Amerikan Buyukelciliginin 12 Temmuz 1967 tarihli raporunu icermektedir Rapor Rifat N Bali nin Tarih ve Toplum dergisinde cikan makalesinde yayinlanmistir Makale icin bakiniz Amerikan Milli Arsiv Belgelerine Gore Altmisli Yillarda Turk Basini 24 Mayis 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde a b c Atilgan Gokhan 2008 Yon Devrim Hareketi Kemalizm Ile Marksizm Arasinda Geleneksel Aydinlar Yordam Kitap s 252 Yon Dergisi PDF 78 Sayi 25 Eylul 1964 s 2 10 Eylul 2022 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 9 Kasim 2023 a b Durukan M Yasar 5 Temmuz 2004 1960 lara dergiler Yon verdi Aksiyon 13 Ocak 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Ocak 2014 a b Cicek Hikmet Yon Dergisi 50 Yasinda Aydinlik 13 Ocak 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Ocak 2014 Bir derginin hikayesi Yon 30 Haziran 1967 ss 8 9 Ormeci Ozan 16 Ocak 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Ocak 2014 NARA RG 59 General Records of the Department of State General Foreign Policy Files 1967 1969 Box 394 12 Temmuz 1967 tarih PPB 9 POL 12 TUR sayili belge Amerikan Buyukelciliginin 12 Temmuz 1967 tarihli raporunu icermektedir Rapor Rifat N Bali nin Tarih ve Toplum dergisinde cikan makalesinde yayinlanmistir Makale icin bakiniz Amerikan Milli Arsiv Belgelerine Gore Altmisli Yillarda Turk Basini 24 Mayis 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Selcuk Ilhan 1 Temmuz 1967 YON icin Cumhuriyet GenelBedirhan Toprak Ed Ocak 2003 Yon un ilk sayisi cikti Cumhuriyet Donemi Turkiye Ansiklopedisi 1923 2000 3 4 bas Yapi Kredi Yayinlari s 27 ISBN 975 08 04 11 2 Bali Rifat N Aralik 2003 Amerikan Milli Arsiv Belgelerine Gore Altmisli Yillarda Turk Basini Tarih ve Toplum 240 NARA RG 59 General Records of the Department of State General Foreign Policy Files 1967 1969 Box 394 12 Temmuz 1967 tarih PPB 9 POL 12 TUR sayili belge Amerikan Buyukelciliginin 12 Temmuz 1967 tarihli raporu