Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Anıt ya da Abide (Osmanlıca çoğulu: Abitad), önemli bir olayın veya büyük bir kişinin gelecek kuşaklarca tarih boyunca anılması için yapılan, göze çarpacak büyüklükte, sembol niteliğinde yapı, olarak tanımlanmaktadır.
Anıtlar, genellikle heykel ya da çeşitli biçimlerdeki yapılar olabildiği gibi, ağaç da anıt olarak kabul edilmektedir. Anıtın amacı, bir kişinin, olayın ya da tarihsel bir dönemin anısını canlı tutmaktır. Tarihteki en önemi anıt örnekleri Mısır Piramitleridir. Bir tür anıt mezar olan piramitler, çok eski zamanda yaşamış ve oraya gömülmüş olan firavunların (kralların) anılarını yaşatmak amacıyla yapılmışlardır. Zafer takları da tarihteki önemli anıt örneğidir. Roma'daki büyük zafer takları Romalı generallerin, Paris'teki ünlü Zafer Takı Napolyon ordularının savaşta kazandıkları zaferlerin anısına dikilmiştir. Londra'da Whitehall'daki kenotaf da (boş lahit) en ünlü savaş anıtlarından biridir.
Dünyanın pek çok ülkesinde, meydan ve caddelerde tek bir kişinin anısına dikilmiş anıtlara rastlanır. Ankara ve Türkiye'nin öteki kentlerindeki Atatürk, ABD’nin Washington kentindeki George Washington anıtları, İngiltere’de Londra'daki Trafalgar Meydanı'nda bulunan Nelson Sütunu bu tür anıtlara örnek olarak verilebilir.
Mezarlar ve tapınaklar
Anıt sözcüğü öncelikle geçmiş zamanları anımsatan bir yapıtı akla getirir. Tarih öncesi çağlara ait taş ya da toprak yapılar için de bu sözcüğün kullanıldığı olur. Genel olarak tarih öncesi taş anıtlar, mezar ya da tapınaklardır. Bu tür mezarlardan geriye, içlerine ölülerin koyulduğu taştan oda ya da bölmeler kalmıştır. Bu tür taş anıtlar megalit olarak adlandırılır. Megalit, Yunanca "büyük" anlamına gelen megalo ve "taş" anlamına gelen lithos sözcüklerinin birleştirilmesinden oluşmuştur. Ölülerin gömüldüğü yer alçak ve uzun bir oda ya da galeri biçiminde olduğu için, bazı megalitlere galeri mezar denir. Galeri mezarlar yatay ve dikey biçimde yerleştirilen taş bloklardan oluşur.
Ölülerin gömüldüğü salonun dışarıya bir geçitle bağlandığı mezarlar ise, geçit mezar olarak adlandırılır. Hem geçit mezarlara, hem de galeri mezarlara birden çok kişi gömülürdü. Menhir’ler de bir tür megalit anıtlardır. Menhir sözcüğü, Breton dilinde "taş" anlamına gelen men ve "uzun" anlamına gelen hir'den türetilmiştir. Menhirler, dik olarak yerleştirilmiş büyük taş anıtlardır. Fransa'nın kuzey ve İngiltere'nin güney kesiminde menhirlere çok yaygın olarak rastlanır. Buralardaki menhirler daire, yarım daire ya da elips biçiminde dizilmiş taşlardan oluşur. İngiltere'deki Stonehenge en ünlü menhir örneğidir. Cilalı Taş Devri (Neolitik Çağ) ve Tunç Çağı başlarında (yaklaşık İÖ 2800) pek çok tapınak yapılmıştır. Ne var ki bu taş tapınaklarda hangi tanrılara tapıldığı ve dinsel törenlerin nasıl yapıldığı bilinmemektedir.
Hristiyan dünyasında kilise anıtlarının tarihi 12. yüzyıla kadar gider. Eskiden zengin kişiler taş lahitlerde kilisenin içinde gömülürlerdi. Sonraki dönemde kişilerin adları pirinç levhalara yazılmış ve bu levhalar kilisenin taş duvarına yerleştirilmiştir.
Türklerde anıt
Türk anıtlarının tarihi, İslam öncesi döneme kadar gider ve ilk anıt örneklerine Orta Asya’da rastlanır. Bunlardan günümüze ulaşmış olan en ünlü anıt Orhun Anıtları'dır. Eski Türklerde alp denen savaşçıların ve yiğitlerin mezarının kenarına dikilen ve balbal denen taşlar da birer anıt örneğidir.
Türkler Anadolu'ya yerleştikten sonra kümbet, türbe gibi çeşitli anıtlar yapmışlar ve mezar taşlarında süslemeye özel önem vermişlerdir. Selçuklu mezar taşlarının üzerinde insan, hayvan ve kuş figürleri yer alır. Osmanlı mezar taşları ise bitki ve geometrik figürlerle bezenmiştir. Osmanlı mezar taşlarının biçimleri gömülü olan kişinin toplumsal konumunu da yansıtır. Anadolu’da, kümbet ya da türbe olarak adlandırılan anıt mezarların en ünlüleri arasında Erzurum’da , Kayseri’de Döner Kümbet, Konya’da , Bursa’da Yıldırım Bayezid Türbesi, İstanbul’da Kanuni Sultan Süleyman Türbesi sayılabilir.
Türk Kurtuluş Savaşı'ndan sonra anıt yapımında hızlı bir artış oldu. Hemen bütün kentlerde Atatürk'ü, Kurtuluş Savaşı'nı, halkın savaştaki kahramanlıklarını simgeleyen anıtlar dikildi. Çanakkale Zaferi ve Meçhul Asker Anıtı, Taksim Cumhuriyet Anıtı ile Atatürk'ün gömülü olduğu Anıtkabir, bunların önde gelen örnekleridir.
Ayrıca bakınız
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Anit ya da Abide Osmanlica cogulu Abitad onemli bir olayin veya buyuk bir kisinin gelecek kusaklarca tarih boyunca anilmasi icin yapilan goze carpacak buyuklukte sembol niteliginde yapi olarak tanimlanmaktadir Gize Piramitleri MisirChristo Redentor Rio de JaneiroJuche Kulesi Onde bulunan heykeldeki uc kisi orak cekic ve yazi fircasi tasimaktadir Anitlar genellikle heykel ya da cesitli bicimlerdeki yapilar olabildigi gibi agac da anit olarak kabul edilmektedir Anitin amaci bir kisinin olayin ya da tarihsel bir donemin anisini canli tutmaktir Tarihteki en onemi anit ornekleri Misir Piramitleridir Bir tur anit mezar olan piramitler cok eski zamanda yasamis ve oraya gomulmus olan firavunlarin krallarin anilarini yasatmak amaciyla yapilmislardir Zafer taklari da tarihteki onemli anit ornegidir Roma daki buyuk zafer taklari Romali generallerin Paris teki unlu Zafer Taki Napolyon ordularinin savasta kazandiklari zaferlerin anisina dikilmistir Londra da Whitehall daki kenotaf da bos lahit en unlu savas anitlarindan biridir Dunyanin pek cok ulkesinde meydan ve caddelerde tek bir kisinin anisina dikilmis anitlara rastlanir Ankara ve Turkiye nin oteki kentlerindeki Ataturk ABD nin Washington kentindeki George Washington anitlari Ingiltere de Londra daki Trafalgar Meydani nda bulunan Nelson Sutunu bu tur anitlara ornek olarak verilebilir Mezarlar ve tapinaklarOzgurluk Aniti New York Anit sozcugu oncelikle gecmis zamanlari animsatan bir yapiti akla getirir Tarih oncesi caglara ait tas ya da toprak yapilar icin de bu sozcugun kullanildigi olur Genel olarak tarih oncesi tas anitlar mezar ya da tapinaklardir Bu tur mezarlardan geriye iclerine olulerin koyuldugu tastan oda ya da bolmeler kalmistir Bu tur tas anitlar megalit olarak adlandirilir Megalit Yunanca buyuk anlamina gelen megalo ve tas anlamina gelen lithos sozcuklerinin birlestirilmesinden olusmustur Olulerin gomuldugu yer alcak ve uzun bir oda ya da galeri biciminde oldugu icin bazi megalitlere galeri mezar denir Galeri mezarlar yatay ve dikey bicimde yerlestirilen tas bloklardan olusur Olulerin gomuldugu salonun disariya bir gecitle baglandigi mezarlar ise gecit mezar olarak adlandirilir Hem gecit mezarlara hem de galeri mezarlara birden cok kisi gomulurdu Menhir ler de bir tur megalit anitlardir Menhir sozcugu Breton dilinde tas anlamina gelen men ve uzun anlamina gelen hir den turetilmistir Menhirler dik olarak yerlestirilmis buyuk tas anitlardir Fransa nin kuzey ve Ingiltere nin guney kesiminde menhirlere cok yaygin olarak rastlanir Buralardaki menhirler daire yarim daire ya da elips biciminde dizilmis taslardan olusur Ingiltere deki Stonehenge en unlu menhir ornegidir Cilali Tas Devri Neolitik Cag ve Tunc Cagi baslarinda yaklasik IO 2800 pek cok tapinak yapilmistir Ne var ki bu tas tapinaklarda hangi tanrilara tapildigi ve dinsel torenlerin nasil yapildigi bilinmemektedir Hristiyan dunyasinda kilise anitlarinin tarihi 12 yuzyila kadar gider Eskiden zengin kisiler tas lahitlerde kilisenin icinde gomulurlerdi Sonraki donemde kisilerin adlari pirinc levhalara yazilmis ve bu levhalar kilisenin tas duvarina yerlestirilmistir Turklerde anitAnitkabir AnkaraCanakkale Sehitleri Abidesi Canakkale Turk anitlarinin tarihi Islam oncesi doneme kadar gider ve ilk anit orneklerine Orta Asya da rastlanir Bunlardan gunumuze ulasmis olan en unlu anit Orhun Anitlari dir Eski Turklerde alp denen savascilarin ve yigitlerin mezarinin kenarina dikilen ve balbal denen taslar da birer anit ornegidir Turkler Anadolu ya yerlestikten sonra kumbet turbe gibi cesitli anitlar yapmislar ve mezar taslarinda suslemeye ozel onem vermislerdir Selcuklu mezar taslarinin uzerinde insan hayvan ve kus figurleri yer alir Osmanli mezar taslari ise bitki ve geometrik figurlerle bezenmistir Osmanli mezar taslarinin bicimleri gomulu olan kisinin toplumsal konumunu da yansitir Anadolu da kumbet ya da turbe olarak adlandirilan anit mezarlarin en unluleri arasinda Erzurum da Kayseri de Doner Kumbet Konya da Bursa da Yildirim Bayezid Turbesi Istanbul da Kanuni Sultan Suleyman Turbesi sayilabilir Turk Kurtulus Savasi ndan sonra anit yapiminda hizli bir artis oldu Hemen butun kentlerde Ataturk u Kurtulus Savasi ni halkin savastaki kahramanliklarini simgeleyen anitlar dikildi Canakkale Zaferi ve Mechul Asker Aniti Taksim Cumhuriyet Aniti ile Ataturk un gomulu oldugu Anitkabir bunlarin onde gelen ornekleridir Ayrica bakinizAnit agac