Türkiye Cumhuriyeti cumhurbaşkanı, Türkiye Cumhuriyeti'nin devlet ve hükûmet başkanıdır.Türkiye Büyük Millet Meclisi adına Türk Silahlı Kuvvetlerinin başkomutanlığını, Türkiye Cumhuriyeti'ni ve Türk milletinin birliğini temsil eder. Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın uygulanmasını ve devlet kurumlarının uyum içinde çalışmasını temin eder. Cumhurbaşkanının görev ve yetkileri, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın 104. maddesinde düzenlenmiştir.
Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı | |
---|---|
(Cumhurbaşkanlığı arması) | |
Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı | |
Unvan |
|
Statü | Devlet başkanı Hükûmet başkanı |
Üyelik | Kabine Millî Güvenlik Kurulu |
Resmî ikamet | Çankaya Köşkü (1923-2014) Cumhurbaşkanlığı Sarayı (2014–günümüz) |
Atayan | Doğrudan halk oyu |
Atadığı | |
Görev süresi | 5 yıl (en fazla 2 dönem) |
Önceli | Osmanlı İmparatorluğu Padişahı |
Oluşum | 29 Ekim 1923 | )
Açılışı yapan | Mustafa Kemal Atatürk |
Vekil | Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı (1923-1961, 1982-2018) Cumhuriyet Senatosu Başkanı (1961-1980) Cumhurbaşkanı yardımcısı (2018-günümüz) |
Maaş | 183.000₺ aylık (2024) |
Bağlılık | Türkiye Cumhuriyeti Anayasası |
Websitesi | tccb.gov.tr |
Cumhurbaşkanı, ayrıca Türkiye Büyük Millet Meclisi adına, meclisin manevi varlığının ayrılmaz bir parçası olan başkomutanlığı temsil etmektedir. Türk Silahlı Kuvvetlerinin başkomutanlığı görevi, olası bir savaş hâlinde cumhurbaşkanı adına genelkurmay başkanı tarafından yerine getirilir.
28 Ağustos 2014 tarihinde göreve başlayan Recep Tayyip Erdoğan, Türkiye'nin 12. ve şu anki cumhurbaşkanıdır.
Tarihçe
Cumhurbaşkanlığı makamı, 29 Ekim 1923'te cumhuriyetin ilanıyla kuruldu. Aynı gün yapılan oylamada Mustafa Kemal Atatürk oy birliğiyle ilk cumhurbaşkanı seçildi. Bu tarihten 10 Ağustos 2014 tarihine kadar, Kenan Evren dışındaki tüm cumhurbaşkanları Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından seçildi.
Eski cumhurbaşkanları içerisinden Mustafa Kemal Atatürk, İsmet İnönü ve Celâl Bayar "partili cumhurbaşkanı" olarak görev yapmışlardır. Atatürk ve İnönü hem Cumhuriyet Halk Partisi başkanı hem de cumhurbaşkanı olarak görevi sürdürmüş, Celâl Bayar ise cumhurbaşkanlığı görevi başladığında Demokrat Parti genel başkanlığından istifa etmiş ama cumhurbaşkanlığı sırasında parti üyesi olmayı sürdürmüştür. Tarafsız ve partisiz cumhurbaşkanlığını savunan Türkiye'deki ilk parti, Mustafa Kemal Paşa'nın hem CHP genel başkanı hem de cumhurbaşkanı olmasına karşı çıkan Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası'dır.
1960 darbesi sonrası yapılan 1961 Anayasası ile cumhurbaşkanı olan kişinin, üyesi olduğu parti ile olan ilişiğinin kesilmesine karar verildi ve partisiz cumhurbaşkanlığı dönemi başladı.1980 darbesinin ardından devlet başkanı ve Millî Güvenlik Konseyi başkanı sıfatlarıyla ülkeyi yönetmekte olan Evren, 1982 Anayasası'nın birinci geçici maddesi gereği anayasanın halk oylamasıyla kabul edildiği 7 Kasım 1982 tarihinde Cumhurbaşkanlığına getirildi.
2007 anayasa değişikliği referandumuyla cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesine karar verildi, bu değişikliğin ardından yapılan 10 Ağustos 2014 tarihli ilk seçimlerde Recep Tayyip Erdoğan halk tarafından cumhurbaşkanı seçildi. Devletin başı olan cumhurbaşkanı, 2017 anayasa değişikliği referandumundan sonra 2018 yılından beri aynı zamanda hükûmetin de başıdır.
29 Ekim 2014 itibarıyla cumhurbaşkanının resmî konutu Atatürk Orman Çiftliği'nde bulunan Cumhurbaşkanlığı Sarayı'dır. Daha önce bu amaçla 1923'ten beri Çankaya Köşkü kullanılmaktaydı.
Şartlar
Cumhurbaşkanı olmak için gerekli şartlar, Anayasanın 101. maddesinde düzenlenmiştir. Bu şartlar şunlardır:
- 40 yaşını doldurmuş olmak,
- Yükseköğrenim mezunu olmak,
- Milletvekili seçilebilme yeterliliğine sahip bir Türk vatandaşı olmak.
Bir kişi en az yirmi milletvekili ile oluşan siyasi parti grupları, en son yapılan milletvekili genel seçimlerinde geçerli oylar toplamı tek başına ya da birlikte hesaplandığında yüzde beşi geçen siyasi partiler veya yüz bin seçmen tarafından Cumhurbaşkanlığına aday gösterilebilir.
Cumhurbaşkanının görev süresi 5 yıldır ve bir kişi en fazla iki kez seçilebilir. Cumhurbaşkanının ikinci döneminde meclisin seçimleri yenilemesine karar vermesi halinde cumhurbaşkanı bir defa daha aday olabilir.
Cumhurbaşkanı seçilen milletvekilinin Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeliği sona erer.
Seçim
Cumhurbaşkanı seçimine ilişkin esaslar Anayasa'nın 101. maddesinde ve Cumhurbaşkanı Seçimi Kanunu'nda aşağıda yazıldığı şeklide düzenlenmiştir:
Genel oyla yapılacak seçimde, geçerli oyların salt çoğunluğunu alan aday, cumhurbaşkanı seçilir. İlk oylamada bu çoğunluk sağlanamazsa, bu oylamayı izleyen ikinci pazar günü ikinci oylama yapılır. Bu oylamaya, ilk oylamada en çok oy almış iki aday katılır ve geçerli oyların çoğunluğunu alan aday, cumhurbaşkanı seçilir.
İkinci oylamaya katılmaya hak kazanan adaylardan birinin herhangi bir nedenle seçime katılmaması halinde; ikinci oylama, boşalan adaylığın birinci oylamadaki sıraya göre ikame edilmesi suretiyle yapılır. İkinci oylamaya tek adayın kalması halinde, bu oylama referandum şeklinde yapılır.
Oylamalara tek adayla gidilmesi hâlinde, oylama referandum şeklinde yapılır. Geçerli oyların salt çoğunluğunu alan aday cumhurbaşkanı seçilir. Oylamada, adayın geçerli oyların salt çoğunluğunu alamaması hâlinde seçim yenilenir ve kesin sonuçların ilânından sonra gelen kırkbeşinci günü takip eden ilk Pazar günü sadece cumhurbaşkanı seçimi yapılır.
Cumhurbaşkanlığı makamının herhangi bir nedenle boşalması ve Türkiye Büyük Millet Meclisi genel seçimine bir yıl veya daha az süre kalması hâlinde, cumhurbaşkanı seçimi, makamın boşaldığı günden sonra gelen altmışıncı günü takip eden ilk Pazar günü Türkiye Büyük Millet Meclisi genel seçimiyle birlikte yapılır.
Cumhurbaşkanlığı makamının herhangi bir nedenle boşalması ve Türkiye Büyük Millet Meclisi genel seçimine bir yıldan fazla süre kalması hâlinde, cumhurbaşkanı seçimi, makamın boşaldığı günden sonra gelen kırkbeş gün içindeki son Pazar günü yapılır. Bu şekilde seçilen cumhurbaşkanı Türkiye Büyük Millet Meclisi seçim tarihine kadar görevine devam eder. Kalan süreyi tamamlayan cumhurbaşkanı açısından bu süre dönemden sayılmaz.
Seçimlerin tamamlanamaması halinde, yenisi göreve başlayıncaya kadar mevcut cumhurbaşkanının görevi devam eder.
Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından savaş sebebiyle yeni seçimlerin yapılmasına imkân görülmediğine dair karar verilmesi hâlinde, cumhurbaşkanı seçimi bir yıl geriye bırakılır. Geri bırakma sebebi ortadan kalkmamışsa, erteleme kararındaki usule göre bu işlem tekrarlanabilir.
Ant içmesi
Anayasanın 103. maddesine göre cumhurbaşkanı, görevine başlarken Türkiye Büyük Millet Meclisi önünde aşağıdaki şekilde ant içer:
“ | Cumhurbaşkanı sıfatıyla, devletin varlığı ve bağımsızlığını, vatanın ve milletin bölünmez bütünlüğünü, kayıtsız ve şartsız egemenliğini koruyacağıma; anayasaya, hukukun üstünlüğüne, demokrasiye, Atatürk ilke ve inkılaplarına ve laik cumhuriyet ilkesine bağlı kalacağıma; milletin huzur ve refahı, millî dayanışma ve adalet anlayışı içinde herkesin insan haklarından ve temel hürriyetlerinden yararlanması ülküsünden ayrılmayacağıma; Türkiye Cumhuriyeti'nin şan ve şerefini korumak, yüceltmek ve üzerime aldığım görevi tarafsızlıkla yerine getirmek için bütün gücümle çalışacağıma büyük Türk Milleti ve tarih huzurunda, namusum ve şerefim üzerine and içerim. | „ |
Görev ve yetkiler
Anayasanın 104. maddesine göre, cumhurbaşkanının görev ve yetkileri şunlardır:
- Gerekli gördüğü takdirde, yasama yılının ilk günü Türkiye Büyük Millet Meclisinde açılış konuşmasını yapmak,
- Ülkenin iç ve dış siyaseti hakkında Meclise mesaj vermek,
- Kanunları yayımlamak,
- Kanunları tekrar görüşülmek üzere Türkiye Büyük Millet Meclisine geri göndermek,
- Kanunların, Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğünün tümünün veya belirli hükümlerinin Anayasaya şekil veya esas bakımından aykırı oldukları gerekçesiyle Anayasa Mahkemesinde iptal davası açmak,
- Cumhurbaşkanı yardımcıları ile bakanları atamak ve görevlerine son vermek,
- Üst kademe kamu yöneticilerini atamak, görevlerine son vermek ve bunların atanmalarına ilişkin usul ve esasları Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle düzenlemek,
- Yabancı devletlere Türkiye Cumhuriyeti'nin temsilcilerini göndermek ve Türkiye Cumhuriyetine gönderilecek yabancı devlet temsilcilerini kabul etmek,
- Milletlerarası antlaşmaları onaylamak ve yayımlamak,
- Anayasa değişikliklerine ilişkin kanunları gerekli gördüğü takdirde halkoyuna sunmak,
- Millî güvenlik politikalarını belirlemek ve gerekli tedbirleri almak,
- Türkiye Büyük Millet Meclisi adına Türk Silahlı Kuvvetleri'nin başkomutanlığını temsil etmek ve Türk Silahlı Kuvvetleri'nin kullanılmasına karar vermek,
- Sürekli hastalık, sakatlık ve kocama sebebiyle kişilerin cezalarını hafifletmek veya kaldırmak,
- Anayasanın ikinci kısmının birinci ve ikinci bölümlerinde yer alan temel haklar, kişi hakları ve ödevleriyle dördüncü bölümde yer alan siyasi haklar ve ödevler ve Anayasada münhasıran kanunla düzenlenmesi öngörülen ve kanunda açıkça düzenlenen konular haricinde, kanunlara aykırı olmamak şartıyla yürütme yetkisine ilişkin konularda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarmak,
- Anayasada ve kanunlarda verilen seçme ve atama görevleri ile diğer görevleri yerine getirmek ve yetkileri kullanmak.
Sorumluluk
Cezai sorumluluk
Cumhurbaşkanının cezai sorumluluğu Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın 105. maddesinde düzenlenmiştir. Cumhurbaşkanı hakkında, işlediği iddia edilen suç hakkında soruşturma açılıp açılmaması Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından karara bağlanır. Eğer soruşturma açılması gerekiyorsa bu soruşturma, Yüce Divan sıfatıyla Anayasa Mahkemesince yürütülür. Cumhurbaşkanı cezai sorumluluğu şartları şunlardır:
- Meclis üye tam sayısının salt çoğunluğunca soruşturma açılması
- Meclis üye tam sayısının 3/5'inin gizli oyu
Buradan iki ihtimal vardır. İlki soruşturmanın reddi, diğeri soruşturmanın kabulüdür. Kabul söz konusu olduğunda on beş kişilik soruşturma komisyonu kurulur. Komisyon kurulduğunda rapor oylaması yapılır. Bu aşamadan sonra Meclis'teki siyasi partilerin, güçleri oranında komisyona verecekleri üyelerden oluşan komisyon, soruşturmayı yürütür ve raporunu Genel Kurulda görüşülmek üzere Meclis Başkanlığına sunar. Üye tam sayısının üçte ikisinin oyuyla Cumhurbaşkanının Yüce Divana gönderilmesine karar verilebilir.
Eğer Yüce Divana sevk edilirse cumhurbaşkanı Anayasa Mahkemesi'nde yargılanmak durumundadır. Yargılama sonucunda mahkûmiyet kararı verilirse cumhurbaşkanının bu görevde kalıp kalmayacağı hükmolunan karara göre değişiklik gösterir. Eğer milletvekilliğini engelleyecek bir mahkûmiyet kararı verilirse bu görev son bulur. Ancak seçilme engeli oluşturmayacak bir karar verilmişse cumhurbaşkanlığı devam eder.
Cumhurbaşkanının bir suç işlediği iddiasıyla meclis üye tam sayısının salt çoğunluğunun önergesiyle soruşturma açılması istenebilir ve beşte üçünün oyuyla soruşturma açılabilir. Hakkında soruşturma açılmasına karar verilen cumhurbaşkanı, seçim kararı alamaz. Cumhurbaşkanı soruşturulmaya başladığı andan itibaren Türkiye Büyük Millet Meclisi seçimlerinin yenilenmesini gerçekleştiremez.
Cumhurbaşkanının hukuki sorumluluğuna gelirsek bu da iki şekilde mümkündür. Yüce Divanda seçilmeye engel bir suçtan mahkûm edilen cumhurbaşkanının görevi sona erer. Cumhurbaşkanının görevde bulunduğu sürede işlediği iddia edilen suçlar için görevi bittikten sonra da bu hüküm uygulanır.
Hukuki sorumluluk
Cumhurbaşkanının kişisel eylemlerinden dolayı hukuki sorumluluğu tamdır. Özel hukuk alanında cumhurbaşkanı bir borç altına girmişse herkes gibi ifa etmekle yükümlüdür. Aksi halde birtakım yaptırıma ve tazminata hükmedilir.
Cumhurbaşkanının diğer hukuki sorumluluğu göreviyle ilgili işlemlerinden ötürüdür. Ancak bu sorumluluk İdare Hukukunda görülen "İdarenin kusur sorumluluğu"dur. Böyle bir dava da ancak idari yargıda açılır.
Cumhurbaşkanları
Cumhurbaşkanlığına vekâlet
Anayasanın 106. maddesi ve Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi göre, cumhurbaşkanının hastalık ve yurt dışına çıkma gibi nedenlerle geçici olarak görevinden ayrılması durumlarında, görevine dönmesine kadar; ölüm, çekilme ya da başka bir nedenle Cumhurbaşkanlığı makamının boşalması durumunda da yenisi seçilinceye kadar, en yaşlı cumhurbaşkanı yardımcısı, Cumhurbaşkanlığına vekâlet eder ve yetkilerini kullanır.
2017 anayasa değişikliği öncesinde, Cumhurbaşkanlığına TBMM Başkanı vekâlet etmekteydi.
Cumhurbaşkanlığı teşkilat yapısı
Görev süreleri Cumhurbaşkanı'nın görev süresiyle sınırlı olan kamu yöneticileri
Üç Sayılı Üst Kademe Kamu Yöneticileri ile Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Atama Usûllerine Dair Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 6 Kasım 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde . dördüncü maddesi uyarınca, mevcut Cumhurbaşkanının görev süresi sona erdiğinde birçok kamu kurum ve kuruluşlarında görevli yöneticilerin görevi de sona erer. Ancak bu kişiler, yerlerine atama yapılıncaya kadar görevlerine devam ederler. Görev süreleri sona erenler yeniden atanabilir. Bu kişilerin görev süreleri atandıkları tarihte görevde bulunan Cumhurbaşkanının görev süresini geçemez.
- Millî İstihbarat Teşkilatı Başkanı, başkan yardımcıları, MİT Başkanlığı başkanları
- Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Başkanı, başkan yardımcıları
- Millî Güvenlik Kurulu Genel Sekreteri, genel sekreter yardımcıları
- Diyanet İşleri Başkanı
- Bakan Yardımcıları
- Savunma Sanayii Başkanı, başkan yardımcıları
- Sayıştay Başsavcısı
- TRT Genel Müdürü, Yönetim Kurulu Başkanı ve Üyeleri
- Yükseköğretim Kurulu (YÖK) üyeleri
- Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) Başkanı
- Rektörler
- Valiler
- Büyükelçiler, Daimi Temsilciler/Delegeler
- Türkiye Varlık Fonu Yönetim Kurulu Başkanı, Genel Müdürü ve Yönetim Kurulu Üyeleri
- Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanı
- Gelir İdaresi Başkanı, Başkan Yardımcıları
- Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) Başkanı, başkan yardımcıları, SGK rehberlik ve teftiş başkanı
- Devlet Denetleme Kurulu Başkan ve üyeleri
- Cumhurbaşkanlığı ofis başkanları
- Cumhurbaşkanlığına bağlı kurum ve kurul başkanları, başkan yardımcıları
- Özelleştirme İdaresi Başkanı
- Düzenleyici ve Denetleyici kurumlar başkan ve üyeleri
- Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF) Başkan ve üyeleri
- İç Denetim Koordinasyon Kurulu üyeleri
- Yunus Emre Vakfı Mütevelli Heyet üyeleri
- Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu Başkan ve üyeleri
- Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanı
- Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı (TİKA) Başkanı
- Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Başkanı
- Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanı, başkan yardımcıları, genel müdürleri
- Akaryakıt İkmal ve NATO Pol Tesisleri İşletme Başkanı
- Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Başkanı
- Bakanlıkların teftiş kurulu, rehberlik ve teftiş, rehberlik ve denetim, denetim hizmetleri başkanları ile diğer kurul başkanları
- Dışişleri Bakanlığı Stratejik Araştırmalar Merkezi Başkanı
- Toplu Konut İdaresi (TOKİ) Başkanı
- Çanakkale Savaşları ve Gelibolu Tarihi Alan Başkanı
- Türk Patent ve Marka Kurumu Başkanı
- Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanı
- Türkiye Tıbbi Cihaz ve İlaç Kurumu Başkanı
- Bölge Kalkınma İdaresi Başkanları
- Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu Başkanı
- Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) Başkanı
- Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanı
- Türkiye Su Enstitüsü Başkanı
- Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Araştırmaları Merkezi Başkanı
- Vergi Denetim Kurulu Başkanı
- Türk Akreditasyon Kurumu Genel Sekreteri
- Helal Akreditasyon Kurumu yönetim kurulu başkanı, genel sekreteri
- Özelleştirme İdaresi Başkanı, başkan yardımcıları
- Strateji Geliştirme Başkanları
- İller Bankası Genel Müdürü
- Basın İlan Kurumu Genel Müdürü
- Adli Tıp Kurumu Başkanı
- Avrupa Birliği Eğitim ve Gençlik Merkezi Başkanı
- Türkiye’nin taraf olduğu uluslararası anlaşmalar gereği kurulan üniversitelerin mütevelli heyeti, yönetim ve denetim kurulu başkan ve üyeleri
- Türkiye Uzay Ajansı Başkanı
- Türkiye Adalet Akademisi Başkanı
- Türkiye Bilimler Akademisi Başkanı
- Türkiye Enerji, Nükleer ve Maden Araştırma Kurumu Başkanı, başkan yardımcıları
- Din İşleri Yüksek Kurulu üyeleri
- Diyanet İşleri Başkanlığı başkan yardımcıları, rehberlik ve teftiş başkanı
- Din İşleri Yüksek Kurulu Başkanı
- Mushafları İnceleme ve Kıraat Kurulu Başkanı
Cumhurbaşkanlığı forsu ve arması
Cumhurbaşkanlığı arması ortasında sekiz uzun, sekiz kısa ışını bulunan sarı bir güneş ve onu çevreleyen on altı sarı yıldızdan oluşur. Cumhurbaşkanlığı forsu ise Türk bayrağının sol üst köşesine Cumhurbaşkanlığı armasının işlenmiş hâlidir.
Fors, cumhurbaşkanının ikametgâhında ve ziyareti süresince bulunduğu yerde bayrak direğine çekilir; gece gündüz çekili kalır. Makam odasında çalışma masasının sol gerisine konur. İçinde bulunduğu arabanın sol önünde, tepesinde ay yıldız bulunan kromajlı direğe çekilir. Cumhurbaşkanlığı forsunun nasıl kullanılmaya başlanıldığına ilişkin resmî bir kayıt yoktur. Ancak 1922 tarihli bir fotoğrafta, Atatürk'ün İzmir'e giderken kullandığı otomobiline bugünkü forsa benzer bir flamanın takıldığı görülmektedir. Bu flama şu an Anıtkabir'deki Atatürk ve Kurtuluş Savaşı Müzesi'nde sergilenmektedir.
Fors ve armadaki güneşin sonsuzluğu ve bu özelliği ile Türkiye Cumhuriyeti'ni, on altı yıldızın ise tarihteki bağımsız on altı büyük Türk devletini simgelediği kabul edilir. İlk kez 1969 yılında, Harita Yüzbaşı Akif Özbek'in Türkiye Cumhurbaşkanlığı Forsu ve Taşıdığı Anlam adlı kitabında ortaya atılan bu görüş ilerleyen yıllarda armanın resmî anlamı olarak benimsenmiştir. Başka bir görüşe göreyse on altı yıldızdan dokuzu Orta Asya Türklerinin sancaklarında kullandığı dokuz tuğu, kalan yedi yıldızsa Anadolu Türklerinin sancaklarında kullandıkları 7 tuğu temsil etmektedir.
Armadaki on altı yıldızın simgelediği kabul edilen Türk devletleri şunlardır:
- Büyük Hun İmparatorluğu
- Batı Hun İmparatorluğu
- Avrupa Hun İmparatorluğu
- Ak Hun İmparatorluğu
- Göktürk İmparatorluğu
- Avar İmparatorluğu
- Hazar Kağanlığı
- Uygur Devleti
- Karahanlılar Devleti
- Gazne Devleti
- Büyük Selçuklu İmparatorluğu
- Harezmşahlar Devleti
- Altın Orda Devleti
- Büyük Timur İmparatorluğu
- Babür İmparatorluğu
- Osmanlı İmparatorluğu
Kaynakça
- ^ . T24. 19 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ekim 2023.
- ^ 2017 anayasa değişikliği referandumu ve 2018 cumhurbaşkanlığı seçiminden itibaren
- ^ a b c d e f . 24 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2016.
- ^ "Atatürk Döneminde Kurulan ve TBMM'NDE Temsil Edilen Siyasi Fırkalar ve Siyasi Olaylar" (PDF). nevsehir.edu.tr. 10 Şubat 2023 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 10 Şubat 2023.
- ^ "Türk Siyasal Hayatının Vakitsiz Doğan Çocuğu: Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası". academia.edu. 13 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Mayıs 2023.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Mart 2020.
- ^ 5678 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının Bazı Maddelerinde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun. T.C. Resmî Gazete, 26554, 6 Mayıs 2007
- ^ "Türkiye'nin 12. Cumhurbaşkanı Erdoğan". BBC Türkçe. 11 Ağustos 2014. 24 Ekim 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Eylül 2016.
- ^ "Görev ve Yetkiler". T.C. Cumhurbaşkanlığı. 23 Ocak 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Mart 2020.
- ^ (PDF). 7 Ocak 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2020.
- ^ (PDF). 26 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2020.
- ^ Cumhurbaşkanının Cezai Sorumluluğu. Anayasa Hukuku. Seçkin Yayınları. Eylül 2018. ss. 216-217. ISBN .
- ^ Cumhurbaşkanının Hukuki Sorumluluğu. Anayasa Hukuku. Ekin Yayınları. ss. 210-211. ISBN .
- ^ (PDF). 7 Nisan 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 12 Mart 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Mart 2021.
- ^ Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı. "Arma". 18 Eylül 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Eylül 2016.
- ^ a b Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı. "Fors". 18 Eylül 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Eylül 2016.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Turkiye Cumhuriyeti cumhurbaskani Turkiye Cumhuriyeti nin devlet ve hukumet baskanidir Turkiye Buyuk Millet Meclisi adina Turk Silahli Kuvvetlerinin baskomutanligini Turkiye Cumhuriyeti ni ve Turk milletinin birligini temsil eder Turkiye Cumhuriyeti Anayasasi nin uygulanmasini ve devlet kurumlarinin uyum icinde calismasini temin eder Cumhurbaskaninin gorev ve yetkileri Turkiye Cumhuriyeti Anayasasi nin 104 maddesinde duzenlenmistir Turkiye Cumhuriyeti CumhurbaskaniCumhurbaskanligi armasiCumhurbaskanligi forsuGorevdeki Recep Tayyip Erdogan 28 Agustos 2014 9 yil 288 gun tarihinden beriTurkiye Cumhuriyeti CumhurbaskanligiUnvanCumhurbaskani resmi Sayin gayriresmi Ekselans resmi diplomatik StatuDevlet baskani Hukumet baskaniUyelikKabine Milli Guvenlik KuruluResmi ikametCankaya Kosku 1923 2014 Cumhurbaskanligi Sarayi 2014 gunumuz AtayanDogrudan halk oyuAtadigiCumhurbaskani yardimcisi Bakanlar Genelkurmay baskani Kara deniz ve hava kuvvetleri komutanlari Jandarma genel komutani ve Sahil guvenlik komutani Yargitay cumhuriyet bassavcisi Devlet Denetleme Kurulu baskani Turkiye Cumhuriyet Merkez Bankasi baskani Universite rektorleriGorev suresi5 yil en fazla 2 donem OnceliOsmanli Imparatorlugu PadisahiOlusum29 Ekim 1923 100 yil once 1923 10 29 Acilisi yapanMustafa Kemal AtaturkVekilTurkiye Buyuk Millet Meclisi Baskani 1923 1961 1982 2018 Cumhuriyet Senatosu Baskani 1961 1980 Cumhurbaskani yardimcisi 2018 gunumuz Maas183 000 aylik 2024 BaglilikTurkiye Cumhuriyeti AnayasasiWebsitesitccb gov tr Cumhurbaskani ayrica Turkiye Buyuk Millet Meclisi adina meclisin manevi varliginin ayrilmaz bir parcasi olan baskomutanligi temsil etmektedir Turk Silahli Kuvvetlerinin baskomutanligi gorevi olasi bir savas halinde cumhurbaskani adina genelkurmay baskani tarafindan yerine getirilir 28 Agustos 2014 tarihinde goreve baslayan Recep Tayyip Erdogan Turkiye nin 12 ve su anki cumhurbaskanidir TarihceTurkiye nin ilk cumhurbaskani Mustafa Kemal Ataturk Cumhurbaskanligi makami 29 Ekim 1923 te cumhuriyetin ilaniyla kuruldu Ayni gun yapilan oylamada Mustafa Kemal Ataturk oy birligiyle ilk cumhurbaskani secildi Bu tarihten 10 Agustos 2014 tarihine kadar Kenan Evren disindaki tum cumhurbaskanlari Turkiye Buyuk Millet Meclisi tarafindan secildi Eski cumhurbaskanlari icerisinden Mustafa Kemal Ataturk Ismet Inonu ve Celal Bayar partili cumhurbaskani olarak gorev yapmislardir Ataturk ve Inonu hem Cumhuriyet Halk Partisi baskani hem de cumhurbaskani olarak gorevi surdurmus Celal Bayar ise cumhurbaskanligi gorevi basladiginda Demokrat Parti genel baskanligindan istifa etmis ama cumhurbaskanligi sirasinda parti uyesi olmayi surdurmustur Tarafsiz ve partisiz cumhurbaskanligini savunan Turkiye deki ilk parti Mustafa Kemal Pasa nin hem CHP genel baskani hem de cumhurbaskani olmasina karsi cikan Terakkiperver Cumhuriyet Firkasi dir 1960 darbesi sonrasi yapilan 1961 Anayasasi ile cumhurbaskani olan kisinin uyesi oldugu parti ile olan ilisiginin kesilmesine karar verildi ve partisiz cumhurbaskanligi donemi basladi 1980 darbesinin ardindan devlet baskani ve Milli Guvenlik Konseyi baskani sifatlariyla ulkeyi yonetmekte olan Evren 1982 Anayasasi nin birinci gecici maddesi geregi anayasanin halk oylamasiyla kabul edildigi 7 Kasim 1982 tarihinde Cumhurbaskanligina getirildi 2007 anayasa degisikligi referandumuyla cumhurbaskaninin halk tarafindan secilmesine karar verildi bu degisikligin ardindan yapilan 10 Agustos 2014 tarihli ilk secimlerde Recep Tayyip Erdogan halk tarafindan cumhurbaskani secildi Devletin basi olan cumhurbaskani 2017 anayasa degisikligi referandumundan sonra 2018 yilindan beri ayni zamanda hukumetin de basidir 29 Ekim 2014 itibariyla cumhurbaskaninin resmi konutu Ataturk Orman Ciftligi nde bulunan Cumhurbaskanligi Sarayi dir Daha once bu amacla 1923 ten beri Cankaya Kosku kullanilmaktaydi SartlarCumhurbaskani olmak icin gerekli sartlar Anayasanin 101 maddesinde duzenlenmistir Bu sartlar sunlardir 40 yasini doldurmus olmak Yuksekogrenim mezunu olmak Milletvekili secilebilme yeterliligine sahip bir Turk vatandasi olmak Bir kisi en az yirmi milletvekili ile olusan siyasi parti gruplari en son yapilan milletvekili genel secimlerinde gecerli oylar toplami tek basina ya da birlikte hesaplandiginda yuzde besi gecen siyasi partiler veya yuz bin secmen tarafindan Cumhurbaskanligina aday gosterilebilir Cumhurbaskaninin gorev suresi 5 yildir ve bir kisi en fazla iki kez secilebilir Cumhurbaskaninin ikinci doneminde meclisin secimleri yenilemesine karar vermesi halinde cumhurbaskani bir defa daha aday olabilir Cumhurbaskani secilen milletvekilinin Turkiye Buyuk Millet Meclisi uyeligi sona erer SecimErdogan Cumhurbaskanligi makaminda Cankaya Kosku 2014Cumhurbaskanligi Sarayi Cumhurbaskani secimine iliskin esaslar Anayasa nin 101 maddesinde ve Cumhurbaskani Secimi Kanunu nda asagida yazildigi seklide duzenlenmistir Genel oyla yapilacak secimde gecerli oylarin salt cogunlugunu alan aday cumhurbaskani secilir Ilk oylamada bu cogunluk saglanamazsa bu oylamayi izleyen ikinci pazar gunu ikinci oylama yapilir Bu oylamaya ilk oylamada en cok oy almis iki aday katilir ve gecerli oylarin cogunlugunu alan aday cumhurbaskani secilir Ikinci oylamaya katilmaya hak kazanan adaylardan birinin herhangi bir nedenle secime katilmamasi halinde ikinci oylama bosalan adayligin birinci oylamadaki siraya gore ikame edilmesi suretiyle yapilir Ikinci oylamaya tek adayin kalmasi halinde bu oylama referandum seklinde yapilir Oylamalara tek adayla gidilmesi halinde oylama referandum seklinde yapilir Gecerli oylarin salt cogunlugunu alan aday cumhurbaskani secilir Oylamada adayin gecerli oylarin salt cogunlugunu alamamasi halinde secim yenilenir ve kesin sonuclarin ilanindan sonra gelen kirkbesinci gunu takip eden ilk Pazar gunu sadece cumhurbaskani secimi yapilir Cumhurbaskanligi makaminin herhangi bir nedenle bosalmasi ve Turkiye Buyuk Millet Meclisi genel secimine bir yil veya daha az sure kalmasi halinde cumhurbaskani secimi makamin bosaldigi gunden sonra gelen altmisinci gunu takip eden ilk Pazar gunu Turkiye Buyuk Millet Meclisi genel secimiyle birlikte yapilir Cumhurbaskanligi makaminin herhangi bir nedenle bosalmasi ve Turkiye Buyuk Millet Meclisi genel secimine bir yildan fazla sure kalmasi halinde cumhurbaskani secimi makamin bosaldigi gunden sonra gelen kirkbes gun icindeki son Pazar gunu yapilir Bu sekilde secilen cumhurbaskani Turkiye Buyuk Millet Meclisi secim tarihine kadar gorevine devam eder Kalan sureyi tamamlayan cumhurbaskani acisindan bu sure donemden sayilmaz Secimlerin tamamlanamamasi halinde yenisi goreve baslayincaya kadar mevcut cumhurbaskaninin gorevi devam eder Turkiye Buyuk Millet Meclisi tarafindan savas sebebiyle yeni secimlerin yapilmasina imkan gorulmedigine dair karar verilmesi halinde cumhurbaskani secimi bir yil geriye birakilir Geri birakma sebebi ortadan kalkmamissa erteleme kararindaki usule gore bu islem tekrarlanabilir Ant icmesiAnayasanin 103 maddesine gore cumhurbaskani gorevine baslarken Turkiye Buyuk Millet Meclisi onunde asagidaki sekilde ant icer Cumhurbaskani sifatiyla devletin varligi ve bagimsizligini vatanin ve milletin bolunmez butunlugunu kayitsiz ve sartsiz egemenligini koruyacagima anayasaya hukukun ustunlugune demokrasiye Ataturk ilke ve inkilaplarina ve laik cumhuriyet ilkesine bagli kalacagima milletin huzur ve refahi milli dayanisma ve adalet anlayisi icinde herkesin insan haklarindan ve temel hurriyetlerinden yararlanmasi ulkusunden ayrilmayacagima Turkiye Cumhuriyeti nin san ve serefini korumak yuceltmek ve uzerime aldigim gorevi tarafsizlikla yerine getirmek icin butun gucumle calisacagima buyuk Turk Milleti ve tarih huzurunda namusum ve serefim uzerine and icerim Gorev ve yetkilerAnayasanin 104 maddesine gore cumhurbaskaninin gorev ve yetkileri sunlardir Gerekli gordugu takdirde yasama yilinin ilk gunu Turkiye Buyuk Millet Meclisinde acilis konusmasini yapmak Ulkenin ic ve dis siyaseti hakkinda Meclise mesaj vermek Kanunlari yayimlamak Kanunlari tekrar gorusulmek uzere Turkiye Buyuk Millet Meclisine geri gondermek Kanunlarin Turkiye Buyuk Millet Meclisi Ictuzugunun tumunun veya belirli hukumlerinin Anayasaya sekil veya esas bakimindan aykiri olduklari gerekcesiyle Anayasa Mahkemesinde iptal davasi acmak Cumhurbaskani yardimcilari ile bakanlari atamak ve gorevlerine son vermek Ust kademe kamu yoneticilerini atamak gorevlerine son vermek ve bunlarin atanmalarina iliskin usul ve esaslari Cumhurbaskanligi kararnamesiyle duzenlemek Yabanci devletlere Turkiye Cumhuriyeti nin temsilcilerini gondermek ve Turkiye Cumhuriyetine gonderilecek yabanci devlet temsilcilerini kabul etmek Milletlerarasi antlasmalari onaylamak ve yayimlamak Anayasa degisikliklerine iliskin kanunlari gerekli gordugu takdirde halkoyuna sunmak Milli guvenlik politikalarini belirlemek ve gerekli tedbirleri almak Turkiye Buyuk Millet Meclisi adina Turk Silahli Kuvvetleri nin baskomutanligini temsil etmek ve Turk Silahli Kuvvetleri nin kullanilmasina karar vermek Surekli hastalik sakatlik ve kocama sebebiyle kisilerin cezalarini hafifletmek veya kaldirmak Anayasanin ikinci kisminin birinci ve ikinci bolumlerinde yer alan temel haklar kisi haklari ve odevleriyle dorduncu bolumde yer alan siyasi haklar ve odevler ve Anayasada munhasiran kanunla duzenlenmesi ongorulen ve kanunda acikca duzenlenen konular haricinde kanunlara aykiri olmamak sartiyla yurutme yetkisine iliskin konularda Cumhurbaskanligi kararnamesi cikarmak Anayasada ve kanunlarda verilen secme ve atama gorevleri ile diger gorevleri yerine getirmek ve yetkileri kullanmak SorumlulukCezai sorumluluk Cumhurbaskaninin cezai sorumlulugu Turkiye Cumhuriyeti Anayasasi nin 105 maddesinde duzenlenmistir Cumhurbaskani hakkinda isledigi iddia edilen suc hakkinda sorusturma acilip acilmamasi Turkiye Buyuk Millet Meclisi tarafindan karara baglanir Eger sorusturma acilmasi gerekiyorsa bu sorusturma Yuce Divan sifatiyla Anayasa Mahkemesince yurutulur Cumhurbaskani cezai sorumlulugu sartlari sunlardir Meclis uye tam sayisinin salt cogunlugunca sorusturma acilmasi Meclis uye tam sayisinin 3 5 inin gizli oyu Buradan iki ihtimal vardir Ilki sorusturmanin reddi digeri sorusturmanin kabuludur Kabul soz konusu oldugunda on bes kisilik sorusturma komisyonu kurulur Komisyon kuruldugunda rapor oylamasi yapilir Bu asamadan sonra Meclis teki siyasi partilerin gucleri oraninda komisyona verecekleri uyelerden olusan komisyon sorusturmayi yurutur ve raporunu Genel Kurulda gorusulmek uzere Meclis Baskanligina sunar Uye tam sayisinin ucte ikisinin oyuyla Cumhurbaskaninin Yuce Divana gonderilmesine karar verilebilir Eger Yuce Divana sevk edilirse cumhurbaskani Anayasa Mahkemesi nde yargilanmak durumundadir Yargilama sonucunda mahkumiyet karari verilirse cumhurbaskaninin bu gorevde kalip kalmayacagi hukmolunan karara gore degisiklik gosterir Eger milletvekilligini engelleyecek bir mahkumiyet karari verilirse bu gorev son bulur Ancak secilme engeli olusturmayacak bir karar verilmisse cumhurbaskanligi devam eder Cumhurbaskaninin bir suc isledigi iddiasiyla meclis uye tam sayisinin salt cogunlugunun onergesiyle sorusturma acilmasi istenebilir ve beste ucunun oyuyla sorusturma acilabilir Hakkinda sorusturma acilmasina karar verilen cumhurbaskani secim karari alamaz Cumhurbaskani sorusturulmaya basladigi andan itibaren Turkiye Buyuk Millet Meclisi secimlerinin yenilenmesini gerceklestiremez Cumhurbaskaninin hukuki sorumluluguna gelirsek bu da iki sekilde mumkundur Yuce Divanda secilmeye engel bir suctan mahkum edilen cumhurbaskaninin gorevi sona erer Cumhurbaskaninin gorevde bulundugu surede isledigi iddia edilen suclar icin gorevi bittikten sonra da bu hukum uygulanir Hukuki sorumluluk Cumhurbaskaninin kisisel eylemlerinden dolayi hukuki sorumlulugu tamdir Ozel hukuk alaninda cumhurbaskani bir borc altina girmisse herkes gibi ifa etmekle yukumludur Aksi halde birtakim yaptirima ve tazminata hukmedilir Cumhurbaskaninin diger hukuki sorumlulugu goreviyle ilgili islemlerinden oturudur Ancak bu sorumluluk Idare Hukukunda gorulen Idarenin kusur sorumlulugu dur Boyle bir dava da ancak idari yargida acilir CumhurbaskanlariCumhurbaskanligina vekaletAnayasanin 106 maddesi ve Cumhurbaskanligi Teskilati Hakkinda Cumhurbaskanligi Kararnamesi gore cumhurbaskaninin hastalik ve yurt disina cikma gibi nedenlerle gecici olarak gorevinden ayrilmasi durumlarinda gorevine donmesine kadar olum cekilme ya da baska bir nedenle Cumhurbaskanligi makaminin bosalmasi durumunda da yenisi secilinceye kadar en yasli cumhurbaskani yardimcisi Cumhurbaskanligina vekalet eder ve yetkilerini kullanir 2017 anayasa degisikligi oncesinde Cumhurbaskanligina TBMM Baskani vekalet etmekteydi Cumhurbaskanligi teskilat yapisiBakanliklar Adalet Bakanligi Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanligi Calisma ve Sosyal Guvenlik Bakanligi Cevre Sehircilik ve Iklim Degisikligi Bakanligi Disisleri Bakanligi Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanligi Genclik ve Spor Bakanligi Hazine ve Maliye Bakanligi Icisleri Bakanligi Kultur ve Turizm Bakanligi Milli Egitim Bakanligi Milli Savunma Bakanligi Saglik Bakanligi Sanayi ve Teknoloji Bakanligi Tarim ve Orman Bakanligi Ticaret Bakanligi Ulastirma ve Altyapi Bakanligi Baskanliklar Devlet Arsivleri Baskanligi Devlet Denetleme Kurulu Diyanet Isleri Baskanligi Idari Isler Baskanligi Iletisim Baskanligi Milli Guvenlik Kurulu Genel Sekreterligi Milli Istihbarat Teskilati Baskanligi Milli Saraylar Idaresi Baskanligi Savunma Sanayii Baskanligi Strateji ve Butce Baskanligi Turkiye Varlik Fonu Yazilim ve Donanim Endustrileri Baskanligi Kurullar Yerel Yonetim Politikalari Kurulu Gida Tarim Orman ve Hayvancilik Kurulu Saglik ve Sosyal Politikalar Kurulu Kultur ve Sanat Politikalari Kurulu Hukuk Politikalari Kurulu Guvenlik ve Dis Politikalar Kurulu Ekonomi Politikalari Kurulu Egitim ve Ogretim Politikalari Kurulu Bilim Teknoloji ve Yenilik Politikalari Kurulu Yuksek Istisare Kurulu Ofisler Finans Ofisi Insan Kaynaklari Ofisi Dijital Donusum Ofisi Yatirim Ofisi Gorev sureleri Cumhurbaskani nin gorev suresiyle sinirli olan kamu yoneticileri Uc Sayili Ust Kademe Kamu Yoneticileri ile Kamu Kurum ve Kuruluslarinda Atama Usullerine Dair Cumhurbaskanligi Kararnamesinin 6 Kasim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde dorduncu maddesi uyarinca mevcut Cumhurbaskaninin gorev suresi sona erdiginde bircok kamu kurum ve kuruluslarinda gorevli yoneticilerin gorevi de sona erer Ancak bu kisiler yerlerine atama yapilincaya kadar gorevlerine devam ederler Gorev sureleri sona erenler yeniden atanabilir Bu kisilerin gorev sureleri atandiklari tarihte gorevde bulunan Cumhurbaskaninin gorev suresini gecemez Milli Istihbarat Teskilati Baskani baskan yardimcilari MIT Baskanligi baskanlari Turkiye Cumhuriyet Merkez Bankasi Baskani baskan yardimcilari Milli Guvenlik Kurulu Genel Sekreteri genel sekreter yardimcilari Diyanet Isleri Baskani Bakan Yardimcilari Savunma Sanayii Baskani baskan yardimcilari Sayistay Bassavcisi TRT Genel Muduru Yonetim Kurulu Baskani ve Uyeleri Yuksekogretim Kurulu YOK uyeleri Olcme Secme ve Yerlestirme Merkezi OSYM Baskani Rektorler Valiler Buyukelciler Daimi Temsilciler Delegeler Turkiye Varlik Fonu Yonetim Kurulu Baskani Genel Muduru ve Yonetim Kurulu Uyeleri Afet ve Acil Durum Yonetimi Baskani Gelir Idaresi Baskani Baskan Yardimcilari Sosyal Guvenlik Kurumu SGK Baskani baskan yardimcilari SGK rehberlik ve teftis baskani Devlet Denetleme Kurulu Baskan ve uyeleri Cumhurbaskanligi ofis baskanlari Cumhurbaskanligina bagli kurum ve kurul baskanlari baskan yardimcilari Ozellestirme Idaresi Baskani Duzenleyici ve Denetleyici kurumlar baskan ve uyeleri Tasarruf Mevduati Sigorta Fonu TMSF Baskan ve uyeleri Ic Denetim Koordinasyon Kurulu uyeleri Yunus Emre Vakfi Mutevelli Heyet uyeleri Turkiye Insan Haklari ve Esitlik Kurumu Baskan ve uyeleri Kucuk ve Orta Olcekli Isletmeleri Gelistirme ve Destekleme Idaresi Baskani Turk Isbirligi ve Koordinasyon Ajansi TIKA Baskani Turkiye Istatistik Kurumu TUIK Baskani Yurtdisi Turkler ve Akraba Topluluklar Baskani baskan yardimcilari genel mudurleri Akaryakit Ikmal ve NATO Pol Tesisleri Isletme Baskani Ataturk Kultur Dil ve Tarih Yuksek Kurumu Baskani Bakanliklarin teftis kurulu rehberlik ve teftis rehberlik ve denetim denetim hizmetleri baskanlari ile diger kurul baskanlari Disisleri Bakanligi Stratejik Arastirmalar Merkezi Baskani Toplu Konut Idaresi TOKI Baskani Canakkale Savaslari ve Gelibolu Tarihi Alan Baskani Turk Patent ve Marka Kurumu Baskani Turkiye Yazma Eserler Kurumu Baskani Turkiye Tibbi Cihaz ve Ilac Kurumu Baskani Bolge Kalkinma Idaresi Baskanlari Tarim ve Kirsal Kalkinmayi Destekleme Kurumu Baskani Turkiye Bilimsel ve Teknolojik Arastirma Kurumu TUBITAK Baskani Turkiye Saglik Enstituleri Baskani Turkiye Su Enstitusu Baskani Ulastirma Denizcilik ve Haberlesme Arastirmalari Merkezi Baskani Vergi Denetim Kurulu Baskani Turk Akreditasyon Kurumu Genel Sekreteri Helal Akreditasyon Kurumu yonetim kurulu baskani genel sekreteri Ozellestirme Idaresi Baskani baskan yardimcilari Strateji Gelistirme Baskanlari Iller Bankasi Genel Muduru Basin Ilan Kurumu Genel Muduru Adli Tip Kurumu Baskani Avrupa Birligi Egitim ve Genclik Merkezi Baskani Turkiye nin taraf oldugu uluslararasi anlasmalar geregi kurulan universitelerin mutevelli heyeti yonetim ve denetim kurulu baskan ve uyeleri Turkiye Uzay Ajansi Baskani Turkiye Adalet Akademisi Baskani Turkiye Bilimler Akademisi Baskani Turkiye Enerji Nukleer ve Maden Arastirma Kurumu Baskani baskan yardimcilari Din Isleri Yuksek Kurulu uyeleri Diyanet Isleri Baskanligi baskan yardimcilari rehberlik ve teftis baskani Din Isleri Yuksek Kurulu Baskani Mushaflari Inceleme ve Kiraat Kurulu BaskaniCumhurbaskanligi forsu ve armasiCumhurbaskanligi ForsuCumhurbaskanligi Armasi Cumhurbaskanligi armasi ortasinda sekiz uzun sekiz kisa isini bulunan sari bir gunes ve onu cevreleyen on alti sari yildizdan olusur Cumhurbaskanligi forsu ise Turk bayraginin sol ust kosesine Cumhurbaskanligi armasinin islenmis halidir Fors cumhurbaskaninin ikametgahinda ve ziyareti suresince bulundugu yerde bayrak diregine cekilir gece gunduz cekili kalir Makam odasinda calisma masasinin sol gerisine konur Icinde bulundugu arabanin sol onunde tepesinde ay yildiz bulunan kromajli direge cekilir Cumhurbaskanligi forsunun nasil kullanilmaya baslanildigina iliskin resmi bir kayit yoktur Ancak 1922 tarihli bir fotografta Ataturk un Izmir e giderken kullandigi otomobiline bugunku forsa benzer bir flamanin takildigi gorulmektedir Bu flama su an Anitkabir deki Ataturk ve Kurtulus Savasi Muzesi nde sergilenmektedir Fors ve armadaki gunesin sonsuzlugu ve bu ozelligi ile Turkiye Cumhuriyeti ni on alti yildizin ise tarihteki bagimsiz on alti buyuk Turk devletini simgeledigi kabul edilir Ilk kez 1969 yilinda Harita Yuzbasi Akif Ozbek in Turkiye Cumhurbaskanligi Forsu ve Tasidigi Anlam adli kitabinda ortaya atilan bu gorus ilerleyen yillarda armanin resmi anlami olarak benimsenmistir Baska bir goruse goreyse on alti yildizdan dokuzu Orta Asya Turklerinin sancaklarinda kullandigi dokuz tugu kalan yedi yildizsa Anadolu Turklerinin sancaklarinda kullandiklari 7 tugu temsil etmektedir Armadaki on alti yildizin simgeledigi kabul edilen Turk devletleri sunlardir Buyuk Hun Imparatorlugu Bati Hun Imparatorlugu Avrupa Hun Imparatorlugu Ak Hun Imparatorlugu Gokturk Imparatorlugu Avar Imparatorlugu Hazar Kaganligi Uygur Devleti Karahanlilar Devleti Gazne Devleti Buyuk Selcuklu Imparatorlugu Harezmsahlar Devleti Altin Orda Devleti Buyuk Timur Imparatorlugu Babur Imparatorlugu Osmanli ImparatorluguKaynakca T24 19 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Ekim 2023 2017 anayasa degisikligi referandumu ve 2018 cumhurbaskanligi seciminden itibaren a b c d e f 24 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Eylul 2016 Ataturk Doneminde Kurulan ve TBMM NDE Temsil Edilen Siyasi Firkalar ve Siyasi Olaylar PDF nevsehir edu tr 10 Subat 2023 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 10 Subat 2023 Turk Siyasal Hayatinin Vakitsiz Dogan Cocugu Terakkiperver Cumhuriyet Firkasi academia edu 13 Mayis 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Mayis 2023 Arsivlenmis kopya 4 Temmuz 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Mart 2020 5678 sayili Turkiye Cumhuriyeti Anayasasinin Bazi Maddelerinde Degisiklik Yapilmasi Hakkinda Kanun T C Resmi Gazete 26554 6 Mayis 2007 Turkiye nin 12 Cumhurbaskani Erdogan BBC Turkce 11 Agustos 2014 24 Ekim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Eylul 2016 Gorev ve Yetkiler T C Cumhurbaskanligi 23 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Mart 2020 PDF 7 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 1 Mayis 2020 PDF 26 Agustos 2018 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 1 Mayis 2020 Cumhurbaskaninin Cezai Sorumlulugu Anayasa Hukuku Seckin Yayinlari Eylul 2018 ss 216 217 ISBN 978 975 02 5078 1 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Cumhurbaskaninin Hukuki Sorumlulugu Anayasa Hukuku Ekin Yayinlari ss 210 211 ISBN 978 605 327 709 5 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim PDF 7 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 7 Nisan 2020 Arsivlenmis kopya 12 Mart 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Mart 2021 Turkiye Cumhuriyeti Cumhurbaskanligi Arma 18 Eylul 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Eylul 2016 a b Turkiye Cumhuriyeti Cumhurbaskanligi Fors 18 Eylul 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Eylul 2016