Leonardo di ser Piero da Vinci (
Leonardo da Vinci | |
---|---|
Leonardo'nun portresi | |
Genel bilgiler | |
Doğum adı | Leonardo di ser Piero da Vinci |
Doğum | 15 Nisan 1452 Vinci, Floransa günümüz İtalya'sında |
Ölüm | 2 Mayıs 1519 (67 yaşında) Amboise, Indre-et-Loire günümüz Fransa'sında |
Uyruk | İtalyan |
Alanı | Sanat ve bilimin çeşitli dalları |
Katıldığı akımlar | Yüksek Rönesans |
Etkilendikleri | El-Cezeri |
Ünlü yapıtları | Mona Lisa Son Akşam Yemeği Vitruvius Adamı |
İmzası | |
Hayatı
Leonardo, genç bir noter olan Ser Piero da Vinci ve Caterina'nın evlilik dışı çocuğu olarak Vinci kasabası yakınlarındaki Anchiano'da dünyaya geldi. Annesinin kökeni tartışmalıdır, Martin Kemp ve Giuseppe Pallanti'ye göre yerel bir İtalyandır ve İtalya'daki yaşam kayıtları bulunmuştur. Çerkes veya Orta Doğulu bir köle olabileceğini de söylemiştir. Leonardo da Vinci uzmanı Carlo Vecce, da Vinci'nin babası Ser Piero da Vinci tarafından imzalanan ve son yıllarda yeni keşfedilen nüfus belgelerinin annesinin Çerkes bir köle olduğunu gösterdiğini iddia etmiştir. Bir başka Leonardo uzmanı Paolo Galluzzi ise Vecce'nin iddialarının "sağlam" olduğunu, ancak "büyük bir tartışma çıkaracağını" söylemiştir. Konu halen tartışılmaya devam edilmektedir. Avrupa'daki çağdaş adlandırma kurallarının yerleşmesinden önce dünyaya tam adı, "Vincili Üstad Piero'nun oğlu Leonardo" manasına gelen Leonardo di ser Piero da Vinci'dir. Eserlerini "Leonardo" ya da "Io, Leonardo (Ben, Leonardo)" olarak imzalamıştır.
Babası, Leonardo’nun doğduğu yıl, Albiera adındaki ilk eşi ile evlendi. Leonardo’ya bebekliğinde annesi baktı, annesi başka biriyle evlendirilerek komşu kasabaya yerleşince, babasının nadiren uğradığı büyükbabasının evinde yaşamaya başladı; arada sırada Floransa'ya babasının evine giderdi. Babasının ilk eşinden çocuğu olmadığı için aileye kabul edilmişti ama amcası Francesco dışında ailedeki kimseden sevgi görmedi.
14 yaşına kadar Vinci’de yaşayan Leonardo, büyükanne ve büyükbabasının ardı ardına ölmesi üzerine 1466'da babası ile birlikte Floransa'ya gitti.
Verrocchio'nun atölyesi
1460'ların ortalarında Leonardo'nun ailesi, o zamanlar Hristiyan Hümanist düşünce ve kültür merkezi olan Floransa'ya taşındı.
Evlilik dışı çocukların üniversiteye gitmesi yasak olduğundan üniversite öğrenimi görme şansı yoktu. Küçük yaştan itibaren çok güzel çizimler yapan Leonardo’nun resimlerini babası, dönemin ünlü ressam ve heykeltıraşı Andrea del Verrocchio'ya gösterince Leonardo 14 yaş civarında, o zamanının önde gelen Floransalı ressam ve heykeltıraşlarından olan Andrea del Verrocchio'nun atölyesinde garzone (stüdyo çocuğu) oldu. Bu, yaklaşık olarak Verrocchio'nun ustası, büyük heykeltıraş Donatello'nun ölüm zamanıdır. Leonardo 17 yaş civarı çırak oldu ve yedi yıl eğitim aldı. Atölyede çıraklık yapan veya atölyeyle ilişkili diğer ünlü ressamlar arasında Ghirlandaio, Pietro Perugino, Sandro Botticelli ve Lorenzo di Credi bulunmaktaydı.
Leonardo hem teorik eğitim hem de çizim, boyama, heykeltıraşlık ve modelleme sanatsal becerileri yanında çizim, kimya, metalurji, metal işleme, alçı döküm, deri işleme, mekanik ve ahşap işleri de dahil olmak üzere çok çeşitli teknik beceriler de kazandı.
Leonardo'nun anatomi ve insan vücudu üzerine eğitimi de çıraklık döneminde başladı. Öğretmeni Andrea del Verrocchio öğrencilerinin anatomiyi kavramasında ısrarlıydı.
Atölyede sadece resim yapmayı değil lir çalmayı da öğrendi. Gerçekten de iyi çalıyordu.
Birinci Floransa dönemi (1472–y. 1482)
1472 yılına gelindiğinde, 20 yaşındayken Leonardo, sanatçıların ve tıp doktorlarının loncası olan Saint Luke Loncası'nda usta oldu, ancak babası onu kendi atölyesine yerleştirdikten sonra bile Verrocchio'ya olan bağlılığı öyleydi ki onunla işbirliği yapmaya ve yaşamaya devam etti.
Leonardo'nun bilinen en eski tarihli eseri, Arno vadisinin 1473 tarihli kalem ve mürekkeple yapılmış çizimidir. Vasari'ye göre genç Leonardo, Arno nehri'nin Floransa ile Pisa arasında ulaşıma uygun bir kanal yapılmasını öneren ilk kişiydi.
Ocak 1478'de Leonardo, Verrocchio'nun stüdyosundan bağımsızlığının bir işareti olarak, Palazzo Vecchio'daki Saint Bernard Şapeline sunak resmi yapması için bir sipariş aldı.
Anonimo Gaddiano olarak bilinen anonim eski bir biyografi yazarı, 1480'de Leonardo'nun Medici'lerle birlikte yaşadığını ve Medici tarafından örgütlenen Neo-Platoncu akademi sanatçı, şair ve filozoflarının buluştuğu Floransa'daki Piazza San Marco'nun bahçesinde çalıştığını iddia eder. Mart 1481'de Scopeto'daki San Donato rahiplerinden "Magi'lerin Hayranlığı" tablosunu yapması için sipariş aldı. Leonardo, Milan Dükü Ludovico Sforza'ya hizmet etmeye gittiğinden bu ilk siparişlerin hiçbiri tamamlanmadı.
Floransa'yı 1482'de terk ederek 'nın hizmetine girdi. Dükün hizmetine girebilmek için köprüler, silahlar, gemiler, bronz, mermer ve kilden heykeller yapabileceğini anlattığı ancak göndermediği mektubu bütün zamanların en olağanüstü iş başvurusu olarak kabul edilmiştir.
Leonardo, Alberti ile birlikte Medici'lerin evini ziyaret etti ve onlar aracılığıyla eski Hümanist filozoflardan Yeni Platonculuğun savunucusu Marsilio Ficino, Klasik yazılar yorum yazarı Cristoforo Landino ve Yunanca öğretmeni ve Aristoteles çevirmeni John Argyropoulos ile tanıştı. Leonardo'nun çağdaşı, parlak genç şair ve filozof Pico della Mirandola da Platonik Medici Akademisi ile ilişkiliydi.
1482'de Leonardo, Lorenzo de' Medici tarafından 1479 ile 1499 yılları arasında Milano'yu yöneten Ludovico il Moro'ya büyükelçi olarak gönderildi.
- Karanfil Madonna'sı, y. 1472–1478, Alte Pinakothek, Münih
- Arno Vadisi Manzarası (1473)
- Ginevra de' Benci, y. 1474–1480, Ulusal Sanat Galerisi, Washington D.C.
- Benois Madonna, y. 1478–1481, Ermitaj Müzesi, Saint Petersburg
- Bernardo Bandini Baroncelli'nin idam taslağı, 1479
İlk Milano dönemi (y. 1482–1499)
Leonardo 1482'den 1499'a kadar Milano'da çalıştı. Lekesiz Doğum Kardeşliği için Kayalıklar Bakiresi ve Santa Maria delle Grazie manastırı için Son Akşam Yemeği tablolarını yapması için görevlendirildi.
1485 baharında, Leonardo, Sforza adına kral Matyas Corvinus ile tanışmak için Macaristan'a gitti ve onun tarafından bir Madonna resmi yapması için görevlendirildi.
1490'da Francesco di Giorgio Martini ile birlikte Pavia katedralinin şantiyesine danışman olarak çağrıldı ve taslağını bıraktığı Regisole'nin atlı heykeli onu etkiledi.
Leonardo, Sforza'nın özel günler için şamandıraların ve gösterilerin hazırlanması, Milano Katedral’nin kubbe tasarı yarışması için çizimi ve ahşap modeli ve Ludovico'nun selefi Francesco Sforza'ya ait dev Atlı heykel‘inin modeli gibi diğer birçok projede çalıştı. Bu heykel, boyut olarak Rönesans'ın iki büyük atlı heykeli olan Padua'daki Donatello'nun Gattamelata'sını ve Venedik'teki Verrocchio'nun Bartolomeo Colleoni'sini geçti ve Gran Cavallo olarak tanındı. Leonardo atın modelini tamamladı ve dökümü için ayrıntılı planlar yaptı, ancak Kasım 1494'te Ludovico, şehri Fransa Kralı VIII. Charles'a karşı savunmak için top yapması için metali kayınbiraderi Ferrara düküne verdi.
Çağdaş yazışma kayıtlarında, Leonardo ve yardımcılarının y. 1498‘de Milano Dükü tarafından Sforza Kalesi'ndeki Sala delle Asse'yi resmetmek için görevlendirildiği yazar.
Proje, büyük salonun gölgeliği tavanda yapraklar ve düğümlerden oluşan karmaşık labirentli on altı dut ağacının, iç içe geçmiş dallarından oluşturulmuş pergola gibi görünmesini sağlayan bir trompe-l'œil dekorasyon oldu.
Leonardo, 1499’da şehir Fransızlar tarafından alınıncaya kadar 17 yıl boyunca Milano Dükü için çalıştı. Dük için sadece resim ve heykel yapmak, festivaller organize etmekle uğraşmadı aynı zamanda bina, makine ve silah tasarımları da yaptı.
1485 - 1490 yıllarında doğa, mekanik, geometri, uçan makinelerin yanı sıra, kilise, kale ve kanal yapımı gibi mimari yapılar ile ilgilendi, anatomi çalışmaları yaptı, öğrenciler yetiştirdi. İlgi alanı o kadar genişti ki başladığı çoğu işi bitiremiyordu.
1490 - 1495 yıllarında çalışmalarını ve çizimlerini deftere kaydetme alışkanlığı geliştirdi. Bu çizimler ve defter sayfaları, müzeler ve kişisel koleksiyonlarda toplanmıştır. Bu koleksiyonculardan birisi de Leonardo’nun hidrolik alanındaki çalışmalarının el yazmalarını toplayan Bill Gates’tir.
1499’da Milano'yu terk eden ve yeni bir hami aramaya başlayan Leonardo, 16 yıl boyunca İtalya’da seyahat etti. Pek çok kişi için çalıştı, çoğu eserini yarım bıraktı.
İkinci Floransa dönemi (1500–1508)
Ludovico Sforza 1500 yılında Fransa tarafından devrildiğinde Leonardo, asistanı Salaì ve arkadaşı matematikçi Luca Pacioli ile birlikte Milano'dan Venedik'e kaçtı. Leonardo, Venedik'te askeri mimar ve mühendis olarak çalışıyordu ve şehri deniz saldırılarından korumak için yöntemler geliştiriyordu.
1500 yılında Floransa'ya döndüğünde kendisi ve ailesi, Santissima Annunziata manastırındaki Servite rahiplerinin misafirleriydi ve Vasari'ye göre, Leonardo'nun Bakire ve Çocuk, Aziz Anne ve Vaftizci Yahya ile birlikte resmini yaptığı bir atölye verildi. Bu resim öylesine hayranlık uyandıran bir çalışmaydı ki, "genç ve yaşlı, erkekler [ve] kadınlar", "sanki ciddi bir festivale gidiyormuş gibi" onu görmeye akın etti.
1502 yılında Cesena'da, Leonardo, askeri mimar ve mühendis olarak hareket edip patronuyla birlikte İtalya'yı dolaşarak VI. Alexander'ın oğlu Cesare Borgia'nın hizmetine girdi. Leonardo, onun himayesini kazanmak için Cesare Borgia'nın kalesinin haritasını, Imola’nın şehir planını yaptı. Bunu gören Cesare, Leonardo'yu baş askeri mühendis ve mimar olarak işe aldı. Daha sonra aynı yıl, Leonardo, patronu için Toskana'daki Chiana Vadisi'nin başka bir haritasını daha yaptı. Böylece patronu araziyi daha iyi bir şekilde kaplayacak ve daha büyük bir stratejik konuma sahip olacaktı. Bu haritayı, kanalın her mevsimde su ihtiyacını karşılamak için denizden Floransa'ya bir baraj inşa etme projesiyle birlikte yaptı.
Leonardo, Borgia'nın hizmetinden ayrılmış ve 1503'ün başlarında Floransa'ya dönmüş ve burada o yılın 18 Ekim'inde Saint Luke Loncası'na yeniden katılmıştı. Aynı ay Leonardo, alacakaranlık yıllarına kadar üzerinde çalışmaya devam edeceği Mona Lisa modeli olan Lisa del Giocondo'nun portresi üzerinde çalışmaya başlamıştı. Mona Lisa resmini tamamladıktan sonra hiç yanından ayırmamış, tüm seyahatlerinde yanında taşımıştı.
Ocak 1504'te, Michelangelo'nun Davut heykelinin nereye yerleştirilmesi gerektiğini tavsiye etmek üzere oluşturulan bir komiteydi. Daha sonra Floransa'da iki yılını Signoria için Anghiari Savaşı duvar resmini tasarlayıp boyayarak geçirdi, Michelangelo da onun eş parçası Cascina Savaşı 'nı tasarladı.
1506'da Leonardo, şehrin vekili Fransız valisi Charles II d'Amboise tarafından Milano'ya çağrıldı. Orada, Leonardo başka bir öğrenciyi, en sevdiği öğrencisi olduğu düşünülen Lombard bir aristokratın 15 yaşındaki oğlu Kont Francesco Melzi'yi aldı. Melzi, hayatının geri kalanında onun en iyi öğrencisi ve en yakını oldu. 1490’da 10 yaşında iken korumasına aldığı ve Salai adını verdiği genç de 26 yıl boyunca onunla beraber olmuş, ancak öğrencisi olarak bilinen bu genç hiçbir sanatsal ürün üretmemişti.
Floransa Konsili Leonardo'nun Anghiari Savaşı 'nı bitirmesi için bir an önce geri dönmesini diledi, ancak sanatçıyı bazı portreler yapması için görevlendirmeyi düşünen XII. Louis'nin emri üzerine kendisine izin verildi. Leonardo, d'Amboise'nin atlı figürü için bir proje başlatmış olabilir. Bir balmumu modeli günümüze ulaşmıştır ve eğer gerçekse, Leonardo'nun heykelinin günümüze ulaşan tek örneğidir. Aksi takdirde Leonardo bilimsel ilgi alanlarını sürdürmekte özgürdü. Bernardino Luini, Giovanni Antonio Boltraffio ve Marco d'Oggiono da dahil olmak üzere Leonardo'nun en önde gelen öğrencilerinin çoğu ya onu tanıyordu ya da Milano'da onunla birlikte çalışıyordu. 1507'de Leonardo, 1504'te ölen babasının mirasıyla ilgili olarak kardeşleriyle arasındaki anlaşmazlığı çözmek için Floransa’ya döndü. Miras hakkı için kardeşleri ile mücadele etti ancak çabası sonuçsuz kaldı. Ancak çok sevdiği amcası tüm varlığını ona bıraktı.
- Bakire ve Çocuk, Aziz Anne ile, y. 1501–1519, Louvre, Paris
- Leonardo'nun Imola haritası, Cesare Borgia için yapılmıştır, 1502
- Anghiari Muharebesi için çalışma (şimdi kayıptır), y. 1503, Güzel Sanatlar Müzesi, Budapeşte
- La Scapigliata, y. 1506–1508 (bitirilmemiştir), Galleria Nazionale di Parma, Parma
- Leda ve Kuğu için çalışma (şimdi kayıptır), y. 1506–1508, Chatsworth House, İngiltere
1513-1516 arasında Roma’da yaşadı ve Papa için geliştirilen çeşitli projelerde yer aldı. Anatomi ve fizyoloji alanında çalışmaya devam etti ancak Papa, kadavralar üzerinde çalışmasını yasakladı.
1516’da koruyucusu Giuliano de' Medici’nin ölümü üzerine Kral 1. Francis’ten Fransa’nın baş ressam, mühendis ve mimarı olmak üzere davet aldı. Paris’in güneybatısında, Amboise yakınlarındaki Kraliyet Sarayı’nın hemen yanında kendisi için hazırlanan konağa yerleşti. Leonardo'ya büyük hayranlık duyan kral, sık sık ziyarete gelir ve sohbet ederdi.
Sağ koluna felç inen Leonardo da Vinci, resimden çok bilimsel çalışmalara ağırlık verdi. Kendisine dostu Melzi yardımcı olmaktaydı. Salai ise Fransa’ya geldikten sonra onu terk etmişti.
Ölümü
Leonardo 2 Mayıs 1519 tarihinde Amboise’daki evinde 67 yaşında öldü. Kralın kollarında can verdiği rivayet edilir, ancak, 1 Mayıs günü kralın bir başka şehirde olduğu ve bir gün içinde oraya gelemeyeceği bilinmektedir. Vasiyetinde mirasının esas bölümünü Melzi’ye bıraktı. Amboise'daki Saint Florentin Kilisesi’nde toprağa verilmiştir.
Özel hayatı
Fiziksel temastan hoşlanmadığı iddia edilir: “Üreme faaliyeti ve bununla bağlantılı olan her şey o kadar iğrençtir ki insanlar hoş yüzler ve duygusal eğilimler de olmasa kısa sürede yok olacaktır” sözü daha sonra Sigmund Freud tarafından analiz edilmiş ve Freud, Leonardo’nun frijit olduğuna hükmetmiştir.
1476 yılında, sevgilisi Verrocchio ile birlikte yaşarken 17 yaşındaki model Jacopo Saltarelli ile sodomist (eşcinsel) ilişki kurduğu gerekçesiyle adı bilinmeyen bir kişi tarafından suçlanmıştır. İki ay süren soruşturma sonucunda, Leonardo’nun babasının saygın konumuna da bağlı olarak hiç şahit bulunamaması nedeniyle dava düşmüştür. Bu olayın ardından Leonardo ve arkadaşları Floransa’daki “” isimli örgüt tarafından bir süre takip edilmiştir. (Gecenin Bekçileri'nin İtalya’da Rönesans döneminde kurulan ve sodomizmin bastırılmasına yönelik faaliyet gösteren bir örgüt olduğu Podesta’nın yasal kayıtlarında da yer almaktadır)
“Salai” veya “il Salaino” takma adlarıyla da bilinen Giorgio Vasari tarafından “Leonardo’nun büyük keyif aldığı harika kıvırcık saçları olan ışıltılı ve güzel genç” olarak tanımlanmıştır. Il Salaino, 1490 yılında henüz 10 yaşındayken Leonardo’nun evinde hizmetçiliğe başlamıştır. Leonardo ve il Saliano arasındaki ilişki “kolay” olarak değerlendirilmez. 1491 yılında Leonardo il Salaino’yu “hırsız, yalancı, inatçı ve pisboğaz” olarak nitelendirmiş ve onun için “Küçük Şeytan” benzetmesini yapmıştır. Yine de, il Salaino 26 yıl boyunca yoldaşı, hizmetçisi ve asistanı olarak Leonardo’nun hizmetinde kalmıştır. Leonardo, il Salaino'yu "Küçük Şeytan" olarak çağırmaya devam etmiştir. Leonardo’nun sanatçı defterlerinde çıplak olarak çizilen il Salaino yakışıklı ve kıvırcık saçlı bir ergen olarak tasvir edilir. Bazı araştırmacılar, il Salaino'nun Vitruvius Adamı olduğunu ileri sürer.
1506 yılında Leonardo, 15 yaşındaki Kont Francesco Melzi ile tanışmıştır. Melzi, Leonardo’nun kendisine karşı hislerini bir mektubunda “a sviscerato et ardentissimo amore” (çok ihtiraslı ve fazlasıyla yakıcı aşk) olarak nitelendirmiştir. il Salaino bu yıllarda Melzi’nin sürekli olarak Leonardo’nun yanında olmasını kabullenmek zorunda kalmıştır. Melzi, Leonardo’nun önce öğrencisi sonra da hayat arkadaşı olmuştur. Ayrıca, Leonardo Da Vinci'nin; Fransa'nın, kuruluşu çok eskilere dayanan (1099 MS) Sion Tarikatı'na 1510-1519 yılları arasında üstatlık (Başkanlık) yaptığı bilinmektedir.
Leonardo’nun genç erkeklere olan ilgisi 16. yüzyılda da tartışma konusu olmuştur. 1563’te tarafından yazılan “Il Libro dei Sogni”de (Düşler Kitabı) yer alan “l’amore masculino”daki (erkek aşkı) kurmaca bir diyalogda, Leonardo başkahramanlardan biri olarak yer almış ve “Biliniz ki erkekler arasındaki aşk çeşitli arkadaşlık duygularıyla erkekleri bir araya getiren bir erdemdir. Bu durum onları daha erkeksi ve yürekli hâle getirir” sözü Leonardo’nun ağzından verilmiştir.
Leonardo’nun çalışmalarından ve biyografisini yazan erken dönem yazarlardan anlaşıldığı üzere Leonardo dürüst ve ahlaki konularda duyarlı bir kişiydi. Hayata duyduğu saygı onun en azından yaşamının bir evresinde vejetaryen olduğunu göstermektedir.
İlk öğrenim yılları
Leonardo Da Vinci, ilk öğrenim yıllarında aritmetik ve geometride öğretmenlerini sorduğu sorularla şaşırtacak kadar çabuk ilerledi. Keskin zekası ve yetenekleriyle küçük yaşlarda bile dikkat çekiyordu. Müzikle de ilgileniyor ve oldukça iyi bir şekilde lir çalıyordu. Fakat çocukluk yıllarında en gözde uğraşı resimdi. Babası da bunu fark edince, onu Floransa'nın en önemli atölyelerinden birine verdi.
İnsan vücudu ile ilgili araştırmaları
Leonardo'nun insan vücuduna ilgisinin temelini, figür eskizleri için incelemeler oluşturur. İnsanı olabildiğince canlı ve tüm hareketleri gerçeğe en yakın şekilde çizmek için dış gözlemleri yeterli görmemiş, vücudun içini de görmek, kemiklerin, kasların ve eklemlerin birbirleriyle ilişkilerini kavramak istemiştir. Anatomi araştırmaları, giderek daha çok zaman ayırdığı başlı başına bir ilgi alanı haline gelmiştir. İnsan organizmasına, çalışma prensiplerini merak ettiği mükemmel bir makine olarak yaklaşmıştır. O dönemin tıp bilimine temel oluşturan antik çağ hekimi Galen’in metinleri, merakını ancak kısmen giderebilmişti. Aklına gelen her soruyu sormaya başlamıştı.
Leonardo, gördüklerini çizerek açıklığa kavuşturuyordu. Kesitlerle, ayrıntılı görünüşlerle ve farklı açılardan yaptığı çizimlerle anatominin detaylarını ortaya çıkarıyordu. Çizimleri, bazı detaylardaki yanlışlıklara karşın son derece nettir. Anne karnındaki bebek çizimi için bir insan kadavrasına disseksiyon yapmamış, inekleri inceleyip, oradan elde ettiği sonuçları insan anatomisine uyarlamıştı. Papa, Leonardo’nun insan kadavraları üzerinde disseksiyon yapmasını yasakladığında, dolaşım sistemi üzerine yaptığı araştırmayı devam ettirebilmek için sığır kalpleri kullanmıştı.
Resim galerisi
- Mona Lisa da vinci
- Mona Lisa yakından
- Meryem, Çocuk İsa ve Azize Anna, 1502-16 civarı, kavak pano üzerine yağlıboya, Louvre Müzesi, Paris, Fransa, 168,5 x 130 cm
-
-
- Adoration of the Magi(Büyücüye Tapınma)
- The Lady with an Ermine
-
-
- Son Akşam Yemeği'ndeki İsa'nın başı çalışması
-
- Embriyo çalışması
- Kafatası çalışması
- Kadın anatomisi
- Helikopter tasarısı
- Uçan makine tasarısı
- Tank tasarısı
- Tatar yayı tasarısı
Kaynakça
- ^ Kapat[1] ^ a b "Al-jazari." Encyclopædia Britannica Ultimate Reference Suite. Chicago: Encyclopædia Britannica, 2011.
- ^ Kemp, Martin; Pallanti, Giuseppe (2017). Mona Lisa: the people and the painting. First edition. Oxford: Oxford University Press. ISBN .
- ^ Palmer, Allison Lee (2019). Leonardo da Vinci: a reference guide to his life and works. Significant figures in world history. Lanham Boulder New York London: Rowman & Littlefield. s. 78. ISBN .
- ^ Blatt, Katy; Leonardo (2018). Leonardo da Vinci and The virgin of the rocks: one painter, two virgins, twenty-five years. Newcastle upon Tyne, UK: Cambridge Scholars Publishing. ISBN .
- ^ Viyaçeslav Çirikba (2018). Загадка Катерины. Кем была мать Леонардо да Винчи? (Rusça). Sankt-Peterburg: Питер.
- ^ a b . 15 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Leonardo da Vinci'nin annesinin Çerkes bir köle olduğu iddia edildi". euronews. 15 Mart 2023. 5 Aralık 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Aralık 2023.
- ^ "Leonardo scholar claims newly discovered document proves artist's mother was enslaved". The Art Newspaper - International art news and events. 17 Mart 2023. 9 Eylül 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Aralık 2023.
- ^ a b c Rosci 1977, s. 13.
- ^ Wallace 1972, s. 11.
- ^ Hartt 1970, ss. 127–133.
- ^ Bacci, Mina (1978). The Great Artists: Da Vinci. Tanguy, J. tarafından çevrildi. New York: Funk & Wagnalls.
- ^ a b c d e f Bortolon 1967.
- ^ a b c d e Arasse 1998.
- ^ Rosci 1977, s. 27.
- ^ Martindale 1972.
- ^ a b c Ottino della Chiesa 1985, s. 83.
- ^ Wallace 1972, s. 13.
- ^ (2019). "The Mind of Leonardo da Vinci, Part 1". Skeptical Inquirer. Center for Inquiry. 43 (2): 30-31.
- ^ Wallace 1972, s. 15.
- ^ Clark, Kenneth; Kemp, Martin (26 Kasım 2015). Leonardo da Vinci (Newition bas.). United Kingdom: Penguin. s. 45. ISBN .
- ^ Wasserman 1975, ss. 77–78.
- ^ a b Rosci 1977, ss. 9–20.
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi;Rach
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ Williamson 1974.
- ^ Kemp 2011.
- ^ , Michelangelo Buonarroti und Leonardo Da Vinci: Republikanischer Alltag und Künstlerkonkurrenz in Florenz zwischen 1501 und 1505 (Wallstein Verlag, 2007), p. 151.
- ^ Schofield, Richard. "Amadeo, Bramante and Leonardo and the Cupola of Milan Cathedral". Achademia Leonardi Vinci. 7 Nisan 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Ağustos 2022.
- ^ Barbieri, Ezio; Catanese, Filippo (January 2020). "Leonardo a (e i rapporti con) Pavia: una verifica sui documenti". Annuario dell'Archivio di Stato di Milano. 7 Nisan 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Ağustos 2022.
- ^ Carlo Pedretti, Leonardo da Vinci: drawings of horses and other animals (Windsor Castle. Royal Library) 1984.
- ^ Wallace 1972, s. 79.
- ^ Moffitt, John F. (1990). "Leonardo's «Sala delle Asse» and the Primordial Origins of Architecture". Arte Lombarda. Vita e Pensiero – Pubblicazioni dell’Università Cattolica del Sacro Cuore (92/93 (1-2)): 76-90. JSTOR 43132702. 16 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Eylül 2023.
- ^ Rocky, Ruggiero (6 Ekim 2021). "Episode 142 – Leonardo da Vinci's Sala delle Asse". rockyruggiero.com. Making Art and History Come to Life, Rebuilding the Renaissance. 3 Haziran 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Eylül 2023.
- ^ [Follow the restoration]. Castello Sforzesco – Sala delle Asse (İtalyanca). 16 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ekim 2018.
- ^ a b c Ottino della Chiesa 1967, s. 85.
- ^ Owen, Richard (12 Ocak 2005). "Found: the studio where Leonardo met Mona Lisa". The Times. Londra. 3 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Ocak 2010.
- ^ Wallace 1972, s. 124.
- ^ . University of Heidelberg. 5 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2010.
- ^ (15 Ocak 2008). "Télématin". Journal Télévisé. France 2 Télévision.
- ^ Coughlan, Robert (1966). The World of Michelangelo: 1475–1564. et al. Time-Life Books. s. 90.
- ^ Goldscheider, Ludwig (1967). Michelangelo: paintings, sculptures, architecture. Phaidon Press. ISBN .
- ^ Ottino della Chiesa 1967, ss. 106–107.
- ^ a b c Wallace 1972, s. 145.
- ^ "Achademia Leonardi Vinci". Journal of Leonardo Studies & Bibliography of Vinciana. VIII: 243-244. 1990.
- ^ Sigmund Freud, Gesammelte Werke, 1909–1913
- ^ Saslow, Ganymede in the Renaissance: Homosexuality in Art and Society, 1986, sf.197
- ^ "Orneo Sitesi". 5 Nisan 2007 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Kasım 2006.
- ^ Michael Rocke, Forbidden Friendships
- ^ Crompton, sf.269
- ^ E quante volte! Considera che egli era uno bellissimo giovane, e massime ne' 15 anni. Giovanni Paolo Lomazzo, "Il Libro dei Sogni;" (1563) in Scritti sulle arti; Centro DI, Firenze, 1974; cilt 2, dialog 5
- ^ . 27 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2008.
Dış bağlantılar
Leonardo da Vinci hakkında daha fazla bilgi edinin | |
Commons'ta dosyalar | |
Vikisöz'de alıntılar |
- Vebjørn Sand and variations on a theme by Leonardo25 Eylül 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde . National Geographic dergisinde Haliç için Leonardo tarafından Sultan Bayezit Han'a önerilmiş köprünün Bülent Atalay tarafından yazılmış günümüzde gerçekleştiriliş hikâyesi (İngilizce).
- (İngilizce)
- Studio International'da Leonardo dda Vinci[](İngilizce)
- Notebooks of Leonardo Da Vinci25 Eylül 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- Life of Leonaasrdo da Vinci[](İngilizce)
- Leonardo da Vinci sanat galerisi[](İngilizce)
- Sanatçının işleri 9 Ekim 2015 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi
- ^ The humanist influence of Donatello's can be seen in Leonardo's late paintings, particularly .
- ^ The "diverse arts" and technical skills of Medieval and Renaissance workshops are described in detail in the 12th-century text On Divers Arts by and in the early 15th-century text Il Libro Dell'arte O Trattato Della Pittui by Cennino Cennini.
- ^ That Leonardo joined the guild by this time is deduced from the record of payment made to the Compagnia di San Luca in the company's register, Libro Rosso A, 1472–1520, Accademia di Belle Arti.
- ^ On the back he wrote: "I, staying with Anthony, am happy," possibly in reference to his father.
- ^ Leonardo later wrote in the margin of a journal, "The Medici made me and the Medici destroyed me."
- ^ 2005'te 100 yıldır Askeri Coğrafya Dairesi tarafından kullanılan bir binanın bir kısmının restorasyonunda stüdyo yeniden keşfedildi.
- ^ Her iki eser de kayboldu. Michelangelo'nun tablosunun tüm kompozisyonu, Aristotole da Sangallo'nun 1542 tarihli bir kopyasından bilinmektedir. Leonardo'nun tablosu yalnızca hazırlık niteliğindeki eskizlerden ve orta bölümün birkaç kopyasından bilinmektedir; bunlardan en iyi bilineni ve muhtemelen en az doğru olanı Peter Paul Rubens tarafından yapılandır.
- ^ The Adoration of the Magi
- Kemp (2019, s. 27): y. 1481–1482
- Marani (2003, s. 338): 1481
- Syson et al. (2011, s. 56): y. 1480–1482
- Zöllner (2019, s. 222): 1481/1482
- ^ Kayalar Bakiresi (Louvre versiyonu)
- Kemp (2019, s. 41): y. 1483–1493
- Marani (2003, s. 339): between 1483 and 1486
- Syson et al. (2011, s. 164): 1483–y. 1485
- Zöllner (2019, s. 223): 1483–1484/1485
Kaynak hatası: <ref>
"‡" adında grup ana etiketi bulunuyor, ancak <references group="‡"/>
etiketinin karşılığı bulunamadı (Bkz: )
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Leonardo di ser Piero da Vinci 15 Nisan 1452 2 Mayis 1519 Ronesans doneminde yasamis Italyan hezarfen doneminin onemli bir filozofu astronomu mimari muhendisi mucidi matematikcisi anatomisti muzisyeni heykeltirasi botanisti jeologu kartografi yazari ve ressamidir En taninmis yapitlari Vitruvius Adami 1490 1492 Mona Lisa 1503 1507 ve Son Aksam Yemegi dir 1495 1497 Ronesans sanatini doruguna ulastirmis yalniz sanat yapisina degil cesitli alanlardaki arastirmalari ve buluslariyla da taninan dunyanin gelmis gecmis en buyuk sanatcilarindan ve dehalarindan biri kabul edilmektedir Leonardo da VinciLeonardo nun portresiGenel bilgilerDogum adiLeonardo di ser Piero da VinciDogum15 Nisan 1452 1452 04 15 Vinci Floransa gunumuz Italya sindaOlum2 Mayis 1519 67 yasinda Amboise Indre et Loire gunumuz Fransa sindaUyrukItalyanAlaniSanat ve bilimin cesitli dallariKatildigi akimlarYuksek RonesansEtkilendikleriEl CezeriUnlu yapitlariMona Lisa Son Aksam Yemegi Vitruvius AdamiImzasiSignatureHayatiLorenzo di Credi Pietro Perugino nun portresiLeonardo nun olasi dogum yeri ve cocukluk evi Anchiano Vinci Italy Leonardo genc bir noter olan Ser Piero da Vinci ve Caterina nin evlilik disi cocugu olarak Vinci kasabasi yakinlarindaki Anchiano da dunyaya geldi Annesinin kokeni tartismalidir Martin Kemp ve Giuseppe Pallanti ye gore yerel bir Italyandir ve Italya daki yasam kayitlari bulunmustur Cerkes veya Orta Dogulu bir kole olabilecegini de soylemistir Leonardo da Vinci uzmani Carlo Vecce da Vinci nin babasi Ser Piero da Vinci tarafindan imzalanan ve son yillarda yeni kesfedilen nufus belgelerinin annesinin Cerkes bir kole oldugunu gosterdigini iddia etmistir Bir baska Leonardo uzmani Paolo Galluzzi ise Vecce nin iddialarinin saglam oldugunu ancak buyuk bir tartisma cikaracagini soylemistir Konu halen tartisilmaya devam edilmektedir Avrupa daki cagdas adlandirma kurallarinin yerlesmesinden once dunyaya tam adi Vincili Ustad Piero nun oglu Leonardo manasina gelen Leonardo di ser Piero da Vinci dir Eserlerini Leonardo ya da Io Leonardo Ben Leonardo olarak imzalamistir Babasi Leonardo nun dogdugu yil Albiera adindaki ilk esi ile evlendi Leonardo ya bebekliginde annesi bakti annesi baska biriyle evlendirilerek komsu kasabaya yerlesince babasinin nadiren ugradigi buyukbabasinin evinde yasamaya basladi arada sirada Floransa ya babasinin evine giderdi Babasinin ilk esinden cocugu olmadigi icin aileye kabul edilmisti ama amcasi Francesco disinda ailedeki kimseden sevgi gormedi 14 yasina kadar Vinci de yasayan Leonardo buyukanne ve buyukbabasinin ardi ardina olmesi uzerine 1466 da babasi ile birlikte Floransa ya gitti Verrocchio nun atolyesi Isa nin Vaftizi 1472 1475 Verrocchio ve Leonardo Uffizi Galerisi 1460 larin ortalarinda Leonardo nun ailesi o zamanlar Hristiyan Humanist dusunce ve kultur merkezi olan Floransa ya tasindi Evlilik disi cocuklarin universiteye gitmesi yasak oldugundan universite ogrenimi gorme sansi yoktu Kucuk yastan itibaren cok guzel cizimler yapan Leonardo nun resimlerini babasi donemin unlu ressam ve heykeltirasi Andrea del Verrocchio ya gosterince Leonardo 14 yas civarinda o zamaninin onde gelen Floransali ressam ve heykeltiraslarindan olan Andrea del Verrocchio nun atolyesinde garzone studyo cocugu oldu Bu yaklasik olarak Verrocchio nun ustasi buyuk heykeltiras Donatello nun olum zamanidir Leonardo 17 yas civari cirak oldu ve yedi yil egitim aldi Atolyede ciraklik yapan veya atolyeyle iliskili diger unlu ressamlar arasinda Ghirlandaio Pietro Perugino Sandro Botticelli ve Lorenzo di Credi bulunmaktaydi Leonardo hem teorik egitim hem de cizim boyama heykeltiraslik ve modelleme sanatsal becerileri yaninda cizim kimya metalurji metal isleme alci dokum deri isleme mekanik ve ahsap isleri de dahil olmak uzere cok cesitli teknik beceriler de kazandi Leonardo nun anatomi ve insan vucudu uzerine egitimi de ciraklik doneminde basladi Ogretmeni Andrea del Verrocchio ogrencilerinin anatomiyi kavramasinda israrliydi Atolyede sadece resim yapmayi degil lir calmayi da ogrendi Gercekten de iyi caliyordu Birinci Floransa donemi 1472 y 1482 Magi nin hayranligi y 1478 1482 Uffizi Floransa 1472 yilina gelindiginde 20 yasindayken Leonardo sanatcilarin ve tip doktorlarinin loncasi olan Saint Luke Loncasi nda usta oldu ancak babasi onu kendi atolyesine yerlestirdikten sonra bile Verrocchio ya olan bagliligi oyleydi ki onunla isbirligi yapmaya ve yasamaya devam etti Leonardo nun bilinen en eski tarihli eseri Arno vadisinin 1473 tarihli kalem ve murekkeple yapilmis cizimidir Vasari ye gore genc Leonardo Arno nehri nin Floransa ile Pisa arasinda ulasima uygun bir kanal yapilmasini oneren ilk kisiydi Ocak 1478 de Leonardo Verrocchio nun studyosundan bagimsizliginin bir isareti olarak Palazzo Vecchio daki Saint Bernard Sapeline sunak resmi yapmasi icin bir siparis aldi Anonimo Gaddiano olarak bilinen anonim eski bir biyografi yazari 1480 de Leonardo nun Medici lerle birlikte yasadigini ve Medici tarafindan orgutlenen Neo Platoncu akademi sanatci sair ve filozoflarinin bulustugu Floransa daki Piazza San Marco nun bahcesinde calistigini iddia eder Mart 1481 de Scopeto daki San Donato rahiplerinden Magi lerin Hayranligi tablosunu yapmasi icin siparis aldi Leonardo Milan Duku Ludovico Sforza ya hizmet etmeye gittiginden bu ilk siparislerin hicbiri tamamlanmadi Floransa yi 1482 de terk ederek nin hizmetine girdi Dukun hizmetine girebilmek icin kopruler silahlar gemiler bronz mermer ve kilden heykeller yapabilecegini anlattigi ancak gondermedigi mektubu butun zamanlarin en olaganustu is basvurusu olarak kabul edilmistir Leonardo Alberti ile birlikte Medici lerin evini ziyaret etti ve onlar araciligiyla eski Humanist filozoflardan Yeni Platonculugun savunucusu Marsilio Ficino Klasik yazilar yorum yazari Cristoforo Landino ve Yunanca ogretmeni ve Aristoteles cevirmeni John Argyropoulos ile tanisti Leonardo nun cagdasi parlak genc sair ve filozof Pico della Mirandola da Platonik Medici Akademisi ile iliskiliydi 1482 de Leonardo Lorenzo de Medici tarafindan 1479 ile 1499 yillari arasinda Milano yu yoneten Ludovico il Moro ya buyukelci olarak gonderildi Karanfil Madonna si y 1472 1478 Alte Pinakothek Munih Arno Vadisi Manzarasi 1473 Ginevra de Benci y 1474 1480 Ulusal Sanat Galerisi Washington D C Benois Madonna y 1478 1481 Ermitaj Muzesi Saint Petersburg Bernardo Bandini Baroncelli nin idam taslagi 1479Kakimli Bayan tablosu y 1489 1491 Czartoryski muzesi Krakow PolonyaIlk Milano donemi y 1482 1499 Kayalar Bakiresi y 1483 1493 Louvre versiyonu Leonardo 1482 den 1499 a kadar Milano da calisti Lekesiz Dogum Kardesligi icin Kayaliklar Bakiresi ve Santa Maria delle Grazie manastiri icin Son Aksam Yemegi tablolarini yapmasi icin gorevlendirildi 1485 baharinda Leonardo Sforza adina kral Matyas Corvinus ile tanismak icin Macaristan a gitti ve onun tarafindan bir Madonna resmi yapmasi icin gorevlendirildi 1490 da Francesco di Giorgio Martini ile birlikte Pavia katedralinin santiyesine danisman olarak cagrildi ve taslagini biraktigi Regisole nin atli heykeli onu etkiledi Leonardo Sforza nin ozel gunler icin samandiralarin ve gosterilerin hazirlanmasi Milano Katedral nin kubbe tasari yarismasi icin cizimi ve ahsap modeli ve Ludovico nun selefi Francesco Sforza ya ait dev Atli heykel inin modeli gibi diger bircok projede calisti Bu heykel boyut olarak Ronesans in iki buyuk atli heykeli olan Padua daki Donatello nun Gattamelata sini ve Venedik teki Verrocchio nun Bartolomeo Colleoni sini gecti ve Gran Cavallo olarak tanindi Leonardo atin modelini tamamladi ve dokumu icin ayrintili planlar yapti ancak Kasim 1494 te Ludovico sehri Fransa Krali VIII Charles a karsi savunmak icin top yapmasi icin metali kayinbiraderi Ferrara dukune verdi Cagdas yazisma kayitlarinda Leonardo ve yardimcilarinin y 1498 de Milano Duku tarafindan Sforza Kalesi ndeki Sala delle Asse yi resmetmek icin gorevlendirildigi yazar Proje buyuk salonun golgeligi tavanda yapraklar ve dugumlerden olusan karmasik labirentli on alti dut agacinin ic ice gecmis dallarindan olusturulmus pergola gibi gorunmesini saglayan bir trompe l œil dekorasyon oldu Leonardo 1499 da sehir Fransizlar tarafindan alinincaya kadar 17 yil boyunca Milano Duku icin calisti Duk icin sadece resim ve heykel yapmak festivaller organize etmekle ugrasmadi ayni zamanda bina makine ve silah tasarimlari da yapti 1485 1490 yillarinda doga mekanik geometri ucan makinelerin yani sira kilise kale ve kanal yapimi gibi mimari yapilar ile ilgilendi anatomi calismalari yapti ogrenciler yetistirdi Ilgi alani o kadar genisti ki basladigi cogu isi bitiremiyordu 1490 1495 yillarinda calismalarini ve cizimlerini deftere kaydetme aliskanligi gelistirdi Bu cizimler ve defter sayfalari muzeler ve kisisel koleksiyonlarda toplanmistir Bu koleksiyonculardan birisi de Leonardo nun hidrolik alanindaki calismalarinin el yazmalarini toplayan Bill Gates tir 1499 da Milano yu terk eden ve yeni bir hami aramaya baslayan Leonardo 16 yil boyunca Italya da seyahat etti Pek cok kisi icin calisti cogu eserini yarim birakti Ikinci Floransa donemi 1500 1508 Bakire ve Cocuk Aziz Anne ve Vaftizci Yahya ile y 1499 1508 National Gallery Londra Ludovico Sforza 1500 yilinda Fransa tarafindan devrildiginde Leonardo asistani Salai ve arkadasi matematikci Luca Pacioli ile birlikte Milano dan Venedik e kacti Leonardo Venedik te askeri mimar ve muhendis olarak calisiyordu ve sehri deniz saldirilarindan korumak icin yontemler gelistiriyordu 1500 yilinda Floransa ya dondugunde kendisi ve ailesi Santissima Annunziata manastirindaki Servite rahiplerinin misafirleriydi ve Vasari ye gore Leonardo nun Bakire ve Cocuk Aziz Anne ve Vaftizci Yahya ile birlikte resmini yaptigi bir atolye verildi Bu resim oylesine hayranlik uyandiran bir calismaydi ki genc ve yasli erkekler ve kadinlar sanki ciddi bir festivale gidiyormus gibi onu gormeye akin etti 1502 yilinda Cesena da Leonardo askeri mimar ve muhendis olarak hareket edip patronuyla birlikte Italya yi dolasarak VI Alexander in oglu Cesare Borgia nin hizmetine girdi Leonardo onun himayesini kazanmak icin Cesare Borgia nin kalesinin haritasini Imola nin sehir planini yapti Bunu goren Cesare Leonardo yu bas askeri muhendis ve mimar olarak ise aldi Daha sonra ayni yil Leonardo patronu icin Toskana daki Chiana Vadisi nin baska bir haritasini daha yapti Boylece patronu araziyi daha iyi bir sekilde kaplayacak ve daha buyuk bir stratejik konuma sahip olacakti Bu haritayi kanalin her mevsimde su ihtiyacini karsilamak icin denizden Floransa ya bir baraj insa etme projesiyle birlikte yapti Leonardo Borgia nin hizmetinden ayrilmis ve 1503 un baslarinda Floransa ya donmus ve burada o yilin 18 Ekim inde Saint Luke Loncasi na yeniden katilmisti Ayni ay Leonardo alacakaranlik yillarina kadar uzerinde calismaya devam edecegi Mona Lisa modeli olan Lisa del Giocondo nun portresi uzerinde calismaya baslamisti Mona Lisa resmini tamamladiktan sonra hic yanindan ayirmamis tum seyahatlerinde yaninda tasimisti Ocak 1504 te Michelangelo nun Davut heykelinin nereye yerlestirilmesi gerektigini tavsiye etmek uzere olusturulan bir komiteydi Daha sonra Floransa da iki yilini Signoria icin Anghiari Savasi duvar resmini tasarlayip boyayarak gecirdi Michelangelo da onun es parcasi Cascina Savasi ni tasarladi 1506 da Leonardo sehrin vekili Fransiz valisi Charles II d Amboise tarafindan Milano ya cagrildi Orada Leonardo baska bir ogrenciyi en sevdigi ogrencisi oldugu dusunulen Lombard bir aristokratin 15 yasindaki oglu Kont Francesco Melzi yi aldi Melzi hayatinin geri kalaninda onun en iyi ogrencisi ve en yakini oldu 1490 da 10 yasinda iken korumasina aldigi ve Salai adini verdigi genc de 26 yil boyunca onunla beraber olmus ancak ogrencisi olarak bilinen bu genc hicbir sanatsal urun uretmemisti Floransa Konsili Leonardo nun Anghiari Savasi ni bitirmesi icin bir an once geri donmesini diledi ancak sanatciyi bazi portreler yapmasi icin gorevlendirmeyi dusunen XII Louis nin emri uzerine kendisine izin verildi Leonardo d Amboise nin atli figuru icin bir proje baslatmis olabilir Bir balmumu modeli gunumuze ulasmistir ve eger gercekse Leonardo nun heykelinin gunumuze ulasan tek ornegidir Aksi takdirde Leonardo bilimsel ilgi alanlarini surdurmekte ozgurdu Bernardino Luini Giovanni Antonio Boltraffio ve Marco d Oggiono da dahil olmak uzere Leonardo nun en onde gelen ogrencilerinin cogu ya onu taniyordu ya da Milano da onunla birlikte calisiyordu 1507 de Leonardo 1504 te olen babasinin mirasiyla ilgili olarak kardesleriyle arasindaki anlasmazligi cozmek icin Floransa ya dondu Miras hakki icin kardesleri ile mucadele etti ancak cabasi sonucsuz kaldi Ancak cok sevdigi amcasi tum varligini ona birakti Bakire ve Cocuk Aziz Anne ile y 1501 1519 Louvre Paris Leonardo nun Imola haritasi Cesare Borgia icin yapilmistir 1502 Anghiari Muharebesi icin calisma simdi kayiptir y 1503 Guzel Sanatlar Muzesi Budapeste La Scapigliata y 1506 1508 bitirilmemistir Galleria Nazionale di Parma Parma Leda ve Kugu icin calisma simdi kayiptir y 1506 1508 Chatsworth House Ingiltere 1513 1516 arasinda Roma da yasadi ve Papa icin gelistirilen cesitli projelerde yer aldi Anatomi ve fizyoloji alaninda calismaya devam etti ancak Papa kadavralar uzerinde calismasini yasakladi Leonardo da Vinci nin olumu Jean Auguste Dominique Ingres 1818 1516 da koruyucusu Giuliano de Medici nin olumu uzerine Kral 1 Francis ten Fransa nin bas ressam muhendis ve mimari olmak uzere davet aldi Paris in guneybatisinda Amboise yakinlarindaki Kraliyet Sarayi nin hemen yaninda kendisi icin hazirlanan konaga yerlesti Leonardo ya buyuk hayranlik duyan kral sik sik ziyarete gelir ve sohbet ederdi Sag koluna felc inen Leonardo da Vinci resimden cok bilimsel calismalara agirlik verdi Kendisine dostu Melzi yardimci olmaktaydi Salai ise Fransa ya geldikten sonra onu terk etmisti Olumu Leonardo 2 Mayis 1519 tarihinde Amboise daki evinde 67 yasinda oldu Kralin kollarinda can verdigi rivayet edilir ancak 1 Mayis gunu kralin bir baska sehirde oldugu ve bir gun icinde oraya gelemeyecegi bilinmektedir Vasiyetinde mirasinin esas bolumunu Melzi ye birakti Amboise daki Saint Florentin Kilisesi nde topraga verilmistir Ozel hayati Fiziksel temastan hoslanmadigi iddia edilir Ureme faaliyeti ve bununla baglantili olan her sey o kadar igrenctir ki insanlar hos yuzler ve duygusal egilimler de olmasa kisa surede yok olacaktir sozu daha sonra Sigmund Freud tarafindan analiz edilmis ve Freud Leonardo nun frijit olduguna hukmetmistir 1476 yilinda sevgilisi Verrocchio ile birlikte yasarken 17 yasindaki model Jacopo Saltarelli ile sodomist escinsel iliski kurdugu gerekcesiyle adi bilinmeyen bir kisi tarafindan suclanmistir Iki ay suren sorusturma sonucunda Leonardo nun babasinin saygin konumuna da bagli olarak hic sahit bulunamamasi nedeniyle dava dusmustur Bu olayin ardindan Leonardo ve arkadaslari Floransa daki isimli orgut tarafindan bir sure takip edilmistir Gecenin Bekcileri nin Italya da Ronesans doneminde kurulan ve sodomizmin bastirilmasina yonelik faaliyet gosteren bir orgut oldugu Podesta nin yasal kayitlarinda da yer almaktadir Leonardo nun hizmetcisi ve asistani Gian Giacomo Caprotti da Oreno nun anonim bir ressam tarafindan cizilmis portresi 1505 dolaylarinda Salai veya il Salaino takma adlariyla da bilinen Giorgio Vasari tarafindan Leonardo nun buyuk keyif aldigi harika kivircik saclari olan isiltili ve guzel genc olarak tanimlanmistir Il Salaino 1490 yilinda henuz 10 yasindayken Leonardo nun evinde hizmetcilige baslamistir Leonardo ve il Saliano arasindaki iliski kolay olarak degerlendirilmez 1491 yilinda Leonardo il Salaino yu hirsiz yalanci inatci ve pisbogaz olarak nitelendirmis ve onun icin Kucuk Seytan benzetmesini yapmistir Yine de il Salaino 26 yil boyunca yoldasi hizmetcisi ve asistani olarak Leonardo nun hizmetinde kalmistir Leonardo il Salaino yu Kucuk Seytan olarak cagirmaya devam etmistir Leonardo nun sanatci defterlerinde ciplak olarak cizilen il Salaino yakisikli ve kivircik sacli bir ergen olarak tasvir edilir Bazi arastirmacilar il Salaino nun Vitruvius Adami oldugunu ileri surer 1506 yilinda Leonardo 15 yasindaki Kont Francesco Melzi ile tanismistir Melzi Leonardo nun kendisine karsi hislerini bir mektubunda a sviscerato et ardentissimo amore cok ihtirasli ve fazlasiyla yakici ask olarak nitelendirmistir il Salaino bu yillarda Melzi nin surekli olarak Leonardo nun yaninda olmasini kabullenmek zorunda kalmistir Melzi Leonardo nun once ogrencisi sonra da hayat arkadasi olmustur Ayrica Leonardo Da Vinci nin Fransa nin kurulusu cok eskilere dayanan 1099 MS Sion Tarikati na 1510 1519 yillari arasinda ustatlik Baskanlik yaptigi bilinmektedir Leonardo nun genc erkeklere olan ilgisi 16 yuzyilda da tartisma konusu olmustur 1563 te tarafindan yazilan Il Libro dei Sogni de Dusler Kitabi yer alan l amore masculino daki erkek aski kurmaca bir diyalogda Leonardo baskahramanlardan biri olarak yer almis ve Biliniz ki erkekler arasindaki ask cesitli arkadaslik duygulariyla erkekleri bir araya getiren bir erdemdir Bu durum onlari daha erkeksi ve yurekli hale getirir sozu Leonardo nun agzindan verilmistir Leonardo nun calismalarindan ve biyografisini yazan erken donem yazarlardan anlasildigi uzere Leonardo durust ve ahlaki konularda duyarli bir kisiydi Hayata duydugu saygi onun en azindan yasaminin bir evresinde vejetaryen oldugunu gostermektedir Ilk ogrenim yillariLeonardo Da Vinci ilk ogrenim yillarinda aritmetik ve geometride ogretmenlerini sordugu sorularla sasirtacak kadar cabuk ilerledi Keskin zekasi ve yetenekleriyle kucuk yaslarda bile dikkat cekiyordu Muzikle de ilgileniyor ve oldukca iyi bir sekilde lir caliyordu Fakat cocukluk yillarinda en gozde ugrasi resimdi Babasi da bunu fark edince onu Floransa nin en onemli atolyelerinden birine verdi Insan vucudu ile ilgili arastirmalariKoldaki kaslarin hareketini gosteren anatomik calismasi 1510 dolaylarinda Leonardo nun insan vucuduna ilgisinin temelini figur eskizleri icin incelemeler olusturur Insani olabildigince canli ve tum hareketleri gercege en yakin sekilde cizmek icin dis gozlemleri yeterli gormemis vucudun icini de gormek kemiklerin kaslarin ve eklemlerin birbirleriyle iliskilerini kavramak istemistir Anatomi arastirmalari giderek daha cok zaman ayirdigi basli basina bir ilgi alani haline gelmistir Insan organizmasina calisma prensiplerini merak ettigi mukemmel bir makine olarak yaklasmistir O donemin tip bilimine temel olusturan antik cag hekimi Galen in metinleri merakini ancak kismen giderebilmisti Aklina gelen her soruyu sormaya baslamisti Leonardo gorduklerini cizerek acikliga kavusturuyordu Kesitlerle ayrintili gorunuslerle ve farkli acilardan yaptigi cizimlerle anatominin detaylarini ortaya cikariyordu Cizimleri bazi detaylardaki yanlisliklara karsin son derece nettir Anne karnindaki bebek cizimi icin bir insan kadavrasina disseksiyon yapmamis inekleri inceleyip oradan elde ettigi sonuclari insan anatomisine uyarlamisti Papa Leonardo nun insan kadavralari uzerinde disseksiyon yapmasini yasakladiginda dolasim sistemi uzerine yaptigi arastirmayi devam ettirebilmek icin sigir kalpleri kullanmisti Resim galerisiMona Lisa da vinci Mona Lisa yakindan Meryem Cocuk Isa ve Azize Anna 1502 16 civari kavak pano uzerine yagliboya Louvre Muzesi Paris Fransa 168 5 x 130 cm Vaftizci Yahya Besaret Adoration of the Magi Buyucuye Tapinma The Lady with an Ermine Bacchus Son Aksam Yemegi Son Aksam Yemegi ndeki Isa nin basi calismasi Vitruvius Adami Embriyo calismasi Kafatasi calismasi Kadin anatomisi Helikopter tasarisi Ucan makine tasarisi Tank tasarisi Tatar yayi tasarisiKaynakca Kapat 1 a b Al jazari Encyclopaedia Britannica Ultimate Reference Suite Chicago Encyclopaedia Britannica 2011 Kemp Martin Pallanti Giuseppe 2017 Mona Lisa the people and the painting First edition Oxford Oxford University Press ISBN 978 0 19 874990 5 Palmer Allison Lee 2019 Leonardo da Vinci a reference guide to his life and works Significant figures in world history Lanham Boulder New York London Rowman amp Littlefield s 78 ISBN 978 1 5381 1977 8 Blatt Katy Leonardo 2018 Leonardo da Vinci and The virgin of the rocks one painter two virgins twenty five years Newcastle upon Tyne UK Cambridge Scholars Publishing ISBN 978 1 5275 0644 2 Viyaceslav Cirikba 2018 Zagadka Kateriny Kem byla mat Leonardo da Vinchi Rusca Sankt Peterburg Piter a b 15 Mart 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Leonardo da Vinci nin annesinin Cerkes bir kole oldugu iddia edildi euronews 15 Mart 2023 5 Aralik 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Aralik 2023 Leonardo scholar claims newly discovered document proves artist s mother was enslaved The Art Newspaper International art news and events 17 Mart 2023 9 Eylul 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Aralik 2023 a b c Rosci 1977 s 13 Wallace 1972 s 11 Hartt 1970 ss 127 133 Bacci Mina 1978 The Great Artists Da Vinci Tanguy J tarafindan cevrildi New York Funk amp Wagnalls a b c d e f Bortolon 1967 a b c d e Arasse 1998 Rosci 1977 s 27 Martindale 1972 a b c Ottino della Chiesa 1985 s 83 Wallace 1972 s 13 2019 The Mind of Leonardo da Vinci Part 1 Skeptical Inquirer Center for Inquiry 43 2 30 31 Wallace 1972 s 15 Clark Kenneth Kemp Martin 26 Kasim 2015 Leonardo da Vinci Newition bas United Kingdom Penguin s 45 ISBN 978 0 14 198237 3 Wasserman 1975 ss 77 78 a b Rosci 1977 ss 9 20 Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi Rach isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Williamson 1974 Kemp 2011 de Michelangelo Buonarroti und Leonardo Da Vinci Republikanischer Alltag und Kunstlerkonkurrenz in Florenz zwischen 1501 und 1505 Wallstein Verlag 2007 p 151 Schofield Richard Amadeo Bramante and Leonardo and the Cupola of Milan Cathedral Achademia Leonardi Vinci 7 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Agustos 2022 Barbieri Ezio Catanese Filippo January 2020 Leonardo a e i rapporti con Pavia una verifica sui documenti Annuario dell Archivio di Stato di Milano 7 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Agustos 2022 Carlo Pedretti Leonardo da Vinci drawings of horses and other animals Windsor Castle Royal Library 1984 Wallace 1972 s 79 Moffitt John F 1990 Leonardo s Sala delle Asse and the Primordial Origins of Architecture Arte Lombarda Vita e Pensiero Pubblicazioni dell Universita Cattolica del Sacro Cuore 92 93 1 2 76 90 JSTOR 43132702 16 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Eylul 2023 Rocky Ruggiero 6 Ekim 2021 Episode 142 Leonardo da Vinci s Sala delle Asse rockyruggiero com Making Art and History Come to Life Rebuilding the Renaissance 3 Haziran 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Eylul 2023 Follow the restoration Castello Sforzesco Sala delle Asse Italyanca 16 Ekim 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Ekim 2018 a b c Ottino della Chiesa 1967 s 85 Owen Richard 12 Ocak 2005 Found the studio where Leonardo met Mona Lisa The Times Londra 3 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Ocak 2010 Wallace 1972 s 124 University of Heidelberg 5 Kasim 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Temmuz 2010 15 Ocak 2008 Telematin Journal Televise France 2 Television Coughlan Robert 1966 The World of Michelangelo 1475 1564 et al Time Life Books s 90 Goldscheider Ludwig 1967 Michelangelo paintings sculptures architecture Phaidon Press ISBN 978 0 7148 1314 1 Ottino della Chiesa 1967 ss 106 107 a b c Wallace 1972 s 145 Achademia Leonardi Vinci Journal of Leonardo Studies amp Bibliography of Vinciana VIII 243 244 1990 Sigmund Freud Gesammelte Werke 1909 1913 Saslow Ganymede in the Renaissance Homosexuality in Art and Society 1986 sf 197 Orneo Sitesi 5 Nisan 2007 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Kasim 2006 Michael Rocke Forbidden Friendships Crompton sf 269 E quante volte Considera che egli era uno bellissimo giovane e massime ne 15 anni Giovanni Paolo Lomazzo Il Libro dei Sogni 1563 in Scritti sulle arti Centro DI Firenze 1974 cilt 2 dialog 5 27 Subat 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Mart 2008 Dis baglantilarVikipedi nin kardes projelerinden Leonardo da Vinci hakkinda daha fazla bilgi edininCommons ta dosyalarVikisoz de alintilarVebjorn Sand and variations on a theme by Leonardo25 Eylul 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde National Geographic dergisinde Halic icin Leonardo tarafindan Sultan Bayezit Han a onerilmis koprunun Bulent Atalay tarafindan yazilmis gunumuzde gerceklestirilis hikayesi Ingilizce Ingilizce Studio International da Leonardo dda Vinci olu kirik baglanti Ingilizce Notebooks of Leonardo Da Vinci25 Eylul 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Life of Leonaasrdo da Vinci olu kirik baglanti Ingilizce Leonardo da Vinci sanat galerisi olu kirik baglanti Ingilizce Sanatcinin isleri 9 Ekim 2015 tarihinde Archive is sitesinde arsivlendi The humanist influence of Donatello s can be seen in Leonardo s late paintings particularly The diverse arts and technical skills of Medieval and Renaissance workshops are described in detail in the 12th century text On Divers Arts by and in the early 15th century text Il Libro Dell arte O Trattato Della Pittui by Cennino Cennini That Leonardo joined the guild by this time is deduced from the record of payment made to the Compagnia di San Luca in the company s register Libro Rosso A 1472 1520 Accademia di Belle Arti On the back he wrote I staying with Anthony am happy possibly in reference to his father Leonardo later wrote in the margin of a journal The Medici made me and the Medici destroyed me 2005 te 100 yildir Askeri Cografya Dairesi tarafindan kullanilan bir binanin bir kisminin restorasyonunda studyo yeniden kesfedildi Her iki eser de kayboldu Michelangelo nun tablosunun tum kompozisyonu Aristotole da Sangallo nun 1542 tarihli bir kopyasindan bilinmektedir Leonardo nun tablosu yalnizca hazirlik niteligindeki eskizlerden ve orta bolumun birkac kopyasindan bilinmektedir bunlardan en iyi bilineni ve muhtemelen en az dogru olani Peter Paul Rubens tarafindan yapilandir The Adoration of the Magi Kemp 2019 s 27 y 1481 1482 Marani 2003 s 338 1481 Syson et al 2011 s 56 y 1480 1482 Zollner 2019 s 222 1481 1482 Kayalar Bakiresi Louvre versiyonu Kemp 2019 s 41 y 1483 1493 Marani 2003 s 339 between 1483 and 1486 Syson et al 2011 s 164 1483 y 1485 Zollner 2019 s 223 1483 1484 1485 Kaynak hatasi lt ref gt adinda grup ana etiketi bulunuyor ancak lt references group gt etiketinin karsiligi bulunamadi Bkz Kaynak gosterme