Azərbaycanca AzərbaycancaБеларускі БеларускіDansk DanskDeutsch DeutschEspañola EspañolaFrançais FrançaisIndonesia IndonesiaItaliana Italiana日本語 日本語Қазақ ҚазақLietuvos LietuvosNederlands NederlandsPortuguês PortuguêsРусский Русскийසිංහල සිංහලแบบไทย แบบไทยTürkçe TürkçeУкраїнська Українська中國人 中國人United State United StateAfrikaans Afrikaans
Destek
www.wikipedia.tr-tr.nina.az
  • Vikipedi

Nursultan Äbişulı Nazarbayev Kazakça Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев Kazakça telaffuz nʊrsʊl

Nazarbayev

Nazarbayev
www.wikipedia.tr-tr.nina.azhttps://www.wikipedia.tr-tr.nina.az

Nursultan Äbişulı Nazarbayev (Kazakça: Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев Kazakça telaffuz: ; Rusça: Нурсултан Абишевич Назарбаев Rusça telaffuz: ); (6 Temmuz 1940), Kazak siyasetçi ve devlet adamı. Kazakistan Cumhuriyeti'nin ilk Devlet Başkanı. 24 Aralık 1990'da başladığı cumhurbaşkanlığı görevinden 19 Mart 2019'da istifa etti. Günümüzde Türk Devletleri Teşkilatı ömür boyu onursal başkanıdır.

Elbasy (Elbaşı)
Nursultan Nazarbayev
Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев
image
Nazarbayev, 2013
1. Kazakistan Devlet Başkanı
Görev süresi
1 Aralık 1991 - 19 Mart 2019
Yerine geldiği Makam oluşturuldu
Yerine gelen Kasım Cömert Tokayev
Nur Otan Partisi Genel Başkanı
Görev süresi
4 Temmuz 2007 - 28 Ocak 2022
Yerine geldiği
Yerine gelen Kasım Cömert Tokayev
Kazakistan Güvenlik Konseyi Başkanı
Görev süresi
21 Ağustos 1991 - 5 Ocak 2022
Başkan Kasım Cömert Tokayev
Yerine geldiği Makam oluşturuldu
Yerine gelen Kasım Cömert Tokayev
Kazakistan SSC Yüksek Sovyeti Başkanı
Görev süresi
22 Şubat 1990 - 24 Nisan 1990
Başbakan
Yerine geldiği
Yerine gelen
Kazakistan SSC Komünist Partisi Merkez Komitesi Birinci Sekreteri
Görev süresi
22 Haziran 1989 - 14 Aralık 1991
Yerine geldiği
Yerine gelen Makam kaldırıldı
Kazakistan SSC Başbakanı
Görev süresi
22 Mart 1984 - 27 Temmuz 1989
Yerine geldiği
Yerine gelen
Kişisel bilgiler
Doğum Nursultan Äbişulı Nazarbayev
6 Temmuz 1940 (83 yaşında)
Almatı, Kazakistan SSC
Vatandaşlığı Kazakistan
Milliyeti Kazak
Partisi Sovyetler Birliği Komünist Partisi (1962-1991)
Bağımsız (1991-1999)
Nur Otan (1999-günümüz)
Evlilik(ler) Sara Nazarbayeva (e.1962)
Çocuk(lar) Dariga (d. 1963)
Dinara (d. 1967)
Aliya (d. 1980)
Mesleği Mühendis, siyasetçi, yazar
Dini İslam
İmzası image
Resmî site nazarbayev.kz
Askerî hizmeti
Bağlılığı image Sovyetler Birliği
image Kazakistan
Branşı Kazakistan Silahlı Kuvvetleri
Hizmet yılları 1991-2019
Rütbesi image Başkomutan
image
George W. Bush ile birlikte Beyaz Saray'da, Eylül 2006

1989 yılında Kazakistan Komünist Partisi Birinci Sekreteri seçildi ve Sovyetler Birliği'nin dağılması sonrası bağımsızlığını ilan eden Kazakistan'ın ilk Devlet Başkanı oldu. Ayrıca "Elbaşı" (Türkçe: İlbaşı, ülkenin lideri, devletin başındaki kişi) unvanına sahiptir.

Hayatı

Nazarbayev, 6 Temmuz 1940'ta Kazakistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin başkenti Almatı yakınlarındaki kırsal bir kasaba olan Çemolgan'da doğdu. Babası, 1930'larda Josef Stalin'in kollektifleştirme politikası sırasında ailenin tarım arazisine el konana kadar zengin bir aile için çalışan fakir bir işçiydi.

II. Dünya Savaşı sonunda aile Çemolgan'a döndü ve Nazarbayev Rusça öğrenmeye başladı. Okuldaki başarıları nedeniyle Kaskelen'deki yatılı bir okula gönderildi. Okuldan ayrıldıktan sonra Nazarbayev, Temirtau'daki Karağandı Çelik Fabrikası'nda devlet tarafından finanse edilen bir yıllık burs aldı. Yirmi yaşına geldiğinde, yüksek fırında "inanılmaz derecede ağır ve tehlikeli işler" yaparak nispeten iyi bir ücret kazanıyordu.

Nazarbayev Sovyetler Birliği Komünist Partisi'ne 1962'de katıldı ve Genç Komünist Ligi'nin (Komsomol) önde gelen bir üyesi oldu. 1972 yılında Karaganda Metalurji Kombinat Komünist Parti Komitesi sekreterliğine atandı ve dört yıl sonra Karaganda Bölgesel Parti Komitesi İkinci Sekreteri oldu.

Bürokrat olarak Nazarbayev, yasal meseleleri, lojistik sorunları ve endüstriyel anlaşmazlıkları ele alıp bireysel sorunları çözmek için işçilerle görüştü. Daha sonra "sermaye yatırımının merkezi tahsisi ve fonların dağıtımı" altyapısının zayıf olduğu, işçilerin moralsizleştirildiği, çok çalıştıkları ve merkezi olarak belirlenen hedeflerin gerçekçi olmadığı anlamına geldiğini yazdı; demir-çelik tesisinin sorunlarını bir bütün olarak Sovyetler Birliği için bir mikro kozmos olarak gördü.

İktidara yükseliş

image
Almatı Anlaşması'nın imzalanmasında Nazarbayev, Aralık 1991

1984 yılında Nazarbayev, Kazakistan Komünist Partisi Birinci Sekreteri yönetiminde Kazakistan SSC Başbakanı oldu. Ocak 1986'da Kazakistan Komünist Partisi'nin on altıncı oturumunda Nazarbayev, Bilimler Akademisi başkanı 'i bölümünde reform gerçekleştirmediği için eleştirdi. Buna öfkelenen Kunayev Moskova'ya gitti ve Nazarbayev'in görevden alınmasını talep ederken, Nazarbayev'in destekçileri Kunayev'in görevden alınması ve Nazarbayev'i desteklemek için kampanya yürüttüler.

Kunayev 1986 yılında görevden alındı ve yerine, Kazakistan'da çok az yetkisi olan bir Rus, geçti. Nazarbayev 22 Haziran 1989'da parti lideri seçildi ve Kunayev'den sonra bu makama gelen ikinci Kazak oldu. 22 Şubat - 24 Nisan 1990 tarihleri arasında ise Kazakistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Yüksek Sovyeti (devlet başkanı) oldu.[]

24 Nisan 1990'da Nazarbayev, Yüksek Sovyet tarafından Kazakistan'ın ilk cumhurbaşkanı seçildi. Rus Cumhurbaşkanı Boris Yeltsin'i 1991 Sovyetler Birliği darbe girişimine karşı destekledi.SSCB Devlet başkanı Mihail Gorbaçov kendisini Sovyetler Birliği Başkan Yardımcısı görevinde görecek kadar yakındı; ancak Nazarbayev bu teklifi reddetti.

Sovyetler Birliği'nin dağılması sonrasında bağımsızlığını kazanan Kazakistan'da 1 Aralık'ta yapılan ilk cumhurbaşkanlığı seçiminde, tek adaydı ve oyların %95'ini alarak ilk cumhurbaşkanı seçildi. 21 Aralık'ta Kazakistan Bağımsız Devletler Topluluğu üyesi olarak Almatı Protokolünü imzaladı.

Devlet başkanlığı dönemi

Nazarbayev, eski Devlet Savunma Komitelerini Savunma Bakanlığı olarak yeniden adlandırdı ve 7 Mayıs 1992'de Sagadat Nurmagambetov'u Savunma Bakanı olarak atadı. Yüksek Kurul Başkanı, Konuşmacı Serikbolsyn Abdilin önderliğinde, Haziran 1992'de bir anayasa taslağı üzerinde çalışmaya başladı. Anayasa, yürütme gücü üzerinde sınırlı kontrolleri olan güçlü bir yürütme dalı oluşturdu.

Muhalefetteki siyasi partiler Azat, Zheltoqsan ve Cumhuriyetçi Parti, 10-17 Haziran tarihleri arasında Almatı'da bir koalisyon hükûmeti kurulmasını, Başbakan Sergey Tereshchenko ve Yüksek Konsey hükûmetinin istifasını isteyen gösteriler düzenledi. Ülke bağımsızlığını kazanmasından bu yana henüz seçimde bulunmayan Komünist Parti meclis üyelerinden oluşan Kazakistan Parlamentosu, 28 Ocak 1993 tarihinde anayasayı kabul etti.

image
1991'de Nazarbayev

beraber Nazarbayev'in görev süresi 2000 yılına kadar uzatıldı. 1999 yılının Ocak ayında ve Aralık 2005'te tekrar seçildi.Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı son başkanlık seçimini uluslararası demokratik standartların altında kaldığı için eleştirdi.

Nazarbayev, 4 Mayıs 2001'de Marat Tazhin yerine Kazakistan Güvenlik Konseyi Sekreteri Kültür, Enformasyon ve Concord Bakanı olarak görev yapan Altynbek Sarsenbayev'i atadı. Musayev Cumhurbaşkanlığı Güvenlik Hizmetinin başına getirildi.

Nazarbayev yönetimindeki Kazakistan İslam İşbirliği Teşkilatı üyesi olmasında rağmen, İsrail ile iyi ilişkilere sahipti. 1992 yılında diplomatik ilişkiler kuruldu ve Başkan Nazarbayev 1995 ve 2000 yıllarında İsrail'e resmi ziyaretlerde bulundu. 1994'te başkentin Almatı'dan Astana'ya taşınmasını önerdi ve resmi değişim 10 Aralık 1997'de gerçekleşti.

4 Aralık 2005'te yeni Kazakistan başkanlık seçimi yapıldı ve Nazarbayev %91,15'lik bir oranla seçimleri tekrar kazandı. 2009 yılında İngiltere eski Bakanı , Kazakistan'ın Efsanevi Lideri Nazarbayev adlı biyografi kitabını yayınladı. Kitap genel olarak Nursultan Nazarbayev'in gençliğinden itibaren siyaset sahnesinde yaşadıklarını ve modern Kazakistan'ın kurulmasındaki rolünü anlatmaktadır.

Nazarbayev, eğitimin ulusun sosyal gelişimindeki rolünü her zaman vurgulamıştır. Eğitimi uygun hale getirmek için 13 Ocak 2009'da Kazakistan'ın yetenekli gençleri için "Orken" eğitim bursunu tanıttı. Bu karar 23 Eylül 2016 tarihinde değiştirilmiştir.

image
2015'te Nazarbayev

Aralık 2011'de Nazarbayev muhalifleri, BBC tarafından iktidardaki zamanının en büyük muhalefet hareketi olarak tanımlanan Mangistav'da ayaklandı. 16 Aralık 2011'de petrol şehri olan Zhanaozen'deki göstericiler ülkenin Bağımsızlık Günü'nde polisle çatıştı. On beş kişi güvenlik güçleri tarafından vurularak öldürüldü ve yaklaşık 100 kişi yaralandı. Protestolar hızla diğer şehirlere yayıldı, ancak bir süre sonra sona erdi.

Avrasya Vakfı Başkan Yardımcısı Daniel Witt, 11 Haziran 2011'de Nazarbayev'in rolünü ve siyasi reformlarını kabul etti:

"Başkan Nazarbayev Kazakistan'ı zor zamanlar geçirerek refah ve büyüme çağına sürükledi. ABD ve Batı ittifaklarına değer verdiğini ve demokratik yönetişim sağlamaya kendini adadığını gösterdi."

Aralık 2012'de Nazarbayev, Kazakistan 2050 Stratejisi adı verilen ileriye dönük bir ulusal strateji belirledi. 2014 yılında, Kazakistan'ın adının "Kazakistan Eli" ("Kazakların Ülkesi") olarak değiştirilmesi gerektiğini, ülkenin daha iyi ve daha fazla yabancı yatırım çekmesini önerdi. -stan ekinin turistlere ve yatırımcılara itici geldiğini belirtti. Nazarbayev, Moğolistan'ın Kazakistan'dan daha fazla yatırım aldığını, çünkü aynı coğrafyada olmasına ve Kazakistan kadar istikrarlı olmamasına rağmen bir "devlet" ülkesi olmadığına dikkat çekti. Ancak ülkenin adının değiştirilmesini halkın oylamasına sunmayı tercih etti.[]

Ekonomik meseleler

Avrasya Ekonomi Birliği

image
Kazakistan 2050'nin logosu
image
Nazarbayev, Nikol Paşinyan, Anna Hakobyan, Igor Dodon ve Dmitri Medvedev ile Rusya'daki 2018 FIFA Dünya Kupası'nı izliyor

1994 yılında Nazarbayev, Moskova Devlet Üniversitesi'nde bir konuşma sırasında bir "Avrasya Birliği" oluşturma fikrini önerdi. 29 Mayıs 2014'te Rusya, Belarus ve Kazakistan, 170.000.000 kişilik tek bir ekonomik alan yaratan ve Ocak 2015'te yürürlüğe giren bir Avrasya Ekonomik Birliği oluşturmak için bir anlaşma imzaladılar. Nazarbayev, anlaşmanın imzalanmasından kısa bir süre sonra, "Bunu açık bir alan ve Avrupa ve Asya'nın büyüyen ekonomileri arasında yeni bir köprü olarak görüyoruz" dedi. Nazarbayev, Mayıs 2019'da Yüksek Avrasya Ekonomi Konseyi Onursal Başkanı seçildi.

Kazakistan 2050 Stratejisi

Nazarbayev, Kazakistan'ın gelecekteki büyüme beklentilerini sağlamak için uzun vadeli bir strateji olan Kazakistan 2050 Stratejisi'ni tanıttı ve Kazakistan'ı dünyanın en gelişmiş 30 ülkesinden biri olarak konumlandırdı.

Nurly Zhol (Nurlu Yol)

Cumhurbaşkanı Nazarbayev, 2014 yılında Nurly Zhol - Geleceğe Giden Yol olarak adlandırılan milyar dolarlık yerel bir modernizasyon ve reform planını açıkladı.

Dijital Kazakistan

Nazarbayev, dijital ekosistem gelişimi yoluyla Kazakistan'ın ekonomik rekabet gücünü artırmak için bu teknolojik modernleşme girişimini açıkladı.

Çevre sorunları

1998 otobiyografisinde Nazarbayev, “Aral Gölü'nün daralmasının, bugün gezegenimizin karşı karşıya kaldığı en ciddi ekolojik felaketlerden biri olduğunu yazdı. Özbekistan, Türkmenistan, Tacikistan, Kırgızistan ve daha geniş bir alanı Sovyetler Birliği döneminde meydana gelen çevresel zararı tersine çevirmek için daha fazlasını yapmaya çağırdı.

Nükleer silahlara karşı tutumu

Kazakistan, Sovyetler Birliği'nden dünyanın dördüncü büyük nükleer silah stoğunu devraldı. Yeni hükûmetin ilk büyük kararlarından birisi de, Sovyet ordusu tarafından 456 nükleer testin yapıldığı Semey'de bulunan nükleer deneme sahasını kapatılması oldu. Sovyet döneminde, Kazakistan bölgesindeki bilim adamları tarafından, çoğunlukla Semey test sahasında, radyasyon hastalığı ve doğum kusurlarına neden olan 500'den fazla askeri deney yapıldı. "Proje Safir" olarak adlandırılan projede, Kazakistan ve Amerika Birleşik Devletleri, ülkedeki eski Sovyet silahlarını kaldırmak için birlikte çalıştılar ve Amerikalılar ulaşım ve tazminat maliyetlerinde $800.000.000'dan fazla fon sağlamayı kabul etti.

Nazarbayev, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nu 29 Ağustos'u Uluslararası Nükleer Testlere Karşı Günü olarak belirlemeye teşvik etti. Makalesinde yeni bir Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Antlaşması'nı "imzalayan hükümetler açısından net yükümlülükleri garanti edecek ve anlaşmanın şartlarına uymayanlar için gerçek yaptırımlar belirleyecek" önerisinde bulundu.[] Dışişleri bakanı 8 Eylül 2006'da yetki veren bir anlaşma imzaladı.The Washington Times'ta yer alan bir görüşte, Nazarbayev, Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Antlaşması'nın modernize edilmesini ve daha iyi dengelenmesini istedi.

Mart 2016'da Nazarbayev "Manifesto: Dünya. 21. yüzyıl"ı yayınladı. Bu manifestoda Kazakistan Devlet Başkanı, mevcut nükleer silahsız bölgelerin genişletilmesi ve çoğaltılması çağrısında bulundu ve mevcut uluslararası silahsızlanma anlaşmalarının modernize edilmesi gerektiğini vurguladı.

27 Ağustos 2020'de ise Birleşmiş Milletler tarafından "Nükleer Denemeler Yapılmayan bir Dünyanın Savunucusu" statüsüne layık görüldü.

Din

image
Aktöbe merkez camii ziyareti
image
Nazarbayev Vladimir Putin ve Şevket Mirziyoyev ile birlikte

Nazarbayev Astana'da dünya ve geleneksel dinlerden oluşan bir forum düzenleme girişimini ortaya koydu. Daha önce benzer olayların organizatörleri sadece önde gelen dinlerin ve mezheplerin temsilcileriydi. Uluslararası diyalog kurmayı amaçlayan diğer benzer etkinliklerin yanı sıra, Ekim 1986 ve Ocak 2002'de İtalya'nın Assisi kentinde düzenlenen dünya dinleri ve mezheplerinin temsilcilerinin toplantıları da vardı. 2003 yılında toplanan ilk Dünya ve Geleneksel Dinler Kongresi, tüm büyük dinlerin liderlerinin karşılıklı işbirliği beklentileri geliştirmesine olanak sağladı.[]

Nazarbayev başlangıçta Sovyet döneminde din karşıtı görüşleri savundu; Ancak daha sonra Hac görevini yerine getirdi ve camilerin yenilenmesini destekleyerek Müslüman mirasını korunmasına katkıda bulundu.

Nazarbayev önderliğinde, Kazakistan vatandaşları arasında çeşitli etnik gruplardan ve hatta insan kaynaklarını koordine etmek için ülke ile işbirliği bağları geliştiren uluslardan yetenekleri korumak için bazı derecelerde çok kültürlülük yürürlüğe koydu. Kazak liderinin bu prensibi, ona "Bozkırların Singapur'u" adını kazandırdı. Ancak 2012 yılında Nazarbayev, daha sonra parlamento tarafından çıkarılan ve dini uygulamalara sıkı kısıtlamalar getiren reformlar önerdi. Bu reformlar aşırılıkçılıkla mücadele girişimi olarak açıklandı. Yerel düzeyde var olabilmek için, bir grubun 50'den fazla üyesi olmalıdır: bölgesel düzeyde 500'den fazla ve ulusal düzeyde 5.000'den fazla üyesi bulunmalıdır.[] Nazarbayev, Türk mirasına açık bir atıfta bulunarak "Biz Türküz, Arap değiliz!" diyerek Türk geleneklerini İslam üzerinde vurgulamayı seçerek, perdeye karşı eleştirel açıklamalar yaptı.[]

Milliyetçilik

2014 yılında Vladimir Putin'in Kazakistan'ın tarihselliği ile ilgili açıklamalarında, Nazarbayev'in "hiç devleti olmayan bir bölgede bir devlet yarattığını..." sözleri Nazarbayev'den ciddi bir tepki aldı.

İnsan hakları

image
Nazarbayev Dmitri Medvedev, Tarja Halonen ve José Luis Rodríguez Zapatero ile birlikte, 2011
image
Bakü'de gerçekleşen 7. Türk Keneşi zirvesi

1990'larda Kazakistan, çocuk haklarına ve kadınlara karşı her türlü ayrımcılığın ortadan kaldırılmasına ilişkin sözleşmeleri onayladı.

2003 yılında Başkan Nursultan Nazarbayev'in kararnamesi ile Kazakistan Devlet Başkanı'na bağlı İnsan Hakları Komisyonu kuruldu.

2014 yılında Fransa Cumhurbaşkanı François Hollande ile yaptığı görüşmelerin ardından Nazarbayev düzenlediği basın toplantısında Kazakistan'da yaşayan onlarca milletten temsilcinin “aynı haklara sahip olduğunu, dilleri ve kültürlerinin korunduğunu” ve “okulların 18 dilde faaliyet gösterdiğini” söyledi. Kazakistan Devlet Başkanı'na göre, ülkede 40 dini itiraf "tamamen özgürce" faaliyet gösteriyor.

Nazarbayev yönetimindeki Kazakistan'ın insan hakları durumu, bağımsız gözlemciler tarafından eşit olarak yoksul olarak tanımlanmaktadır. İnsan Hakları İzleme Örgütü, "Kazakistan'ın toplanma, konuşma ve din özgürlüğünü büyük ölçüde kısıtladığını söylüyor. 2014 yılında yetkililer, barışçıl ama onaylanmamış protestolardan sonra gazeteleri kapattı, hapse attı veya para cezasına çarptırdı ve dini kontrolleri devlet kontrolleri dışında uyguladıkları için para cezasına çarptırdı veya gözaltına aldı. Muhalefet lideri Vladimir Kozlov da dahil olmak üzere hükûmet eleştirmenleri haksız yargılamalardan sonra tutuklu kaldı. 2014 yılının ortalarında, Kazakistan yeni ceza, ceza infaz, ceza muhakemesi usulleri ve idari kodları ve sendikalarla ilgili temel özgürlükleri kısıtlayan ve uluslararası standartlarla uyumlu olmayan yeni bir yasa kabul etti. Gözaltı yerlerinde işkence yaygın olmaya devam ediyor." şeklinde bir açıklama yaptı.

Dış politika

Nazarbayev'in devlet başkanı olarak ilk kararlarından biri, Semipalatinsk nükleer test sahasını kapatmak ve ardından dünyanın dördüncü en büyük nükleer silah cephaneliğini terk etmekti. Kazakistan, nükleer silahların yayılmasının önlenmesi alanındaki tüm anlaşmalar ve kurumlarda aktif katılımcılardan biri haline geldi.

Nazarbayev başkanlığı sırasında Kazakistan'ın uluslararası ilişkilerinin ana ilkesi, yabancı ortaklarla dostane ilişkiler kurma girişimlerine dayanan çoklu vektör dış politikasıydı. Kazakistan, başkanlık döneminde 130 ülke ile diplomatik ilişkiler kurmuştur. Bölgesel entegrasyon çerçevesinde, Nazarbayev, Avrasya Ekonomik Birliği'nin tamamen ekonomik doğası olan SSCB'nin eski cumhuriyetleri arasındaki ticari ve ekonomik ilişkilerin yeniden canlanmasını sağladı.

2001 yılında Kazakistan Şanghay İşbirliği Örgütü'nün kurucu üyesi oldu. ABD Başkanı Donald Trump, Nazabayev'in liderliğine övgüde bulundu ve Kazakistan'ın Nazarbayev başkanlığı altındaki başarılarını 30 Kasım 2016'daki telefon görüşmeleri sırasında "mucize" olarak nitelendirdi.

Kazakistan, uluslararası kuruluşların faaliyetlerinde aktif rol aldı. 2010'da Kazakistan, AGİT'e, 2011'de İslam İşbirliği Teşkilatı'na başkanlık etti. İlk günlerden itibaren Şanghay İşbirliği Örgütü'nün çalışmalarına aktif olarak katıldı, 2010-2011 yıllarında başkanlığını yaptı. 2016 yılında ülke, 2017-2018 yılları için BM Güvenlik Konseyi'nin daimi olmayan üyeliğine seçildi.

2015 yılında Nursultan Nazarbayev Vakfı, uluslararası bir tartışma platformu olan Astana Club'ı düzenledi. Amerika Birleşik Devletleri, Rusya, Çin, Avrupa, Orta Doğu ve Asya'dan politikacıları, diplomatları ve düşünce kuruluşlarından uzmanları küresel eğilimleri tartışmak ve tüm dünyayı ve Avrasya bölgesini etkileyen sorunlara çözümler bulmak için her yıl bir araya getiriyor.

Nazarbayev, 1987'de Karabağ ihtilafı sırasında barış arabuluculuğu yaptı, 2014 Ukrayna krizinde, Suriye ve diğer uluslararası çatışmalarda Astana’da konuşmalar yaptı.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Kazakistan'a ilk ziyaretini Aralık 2016 ortalarında Nazarbayev ile bir araya geldiğinde gerçekleştirdi. İki ülke araştırma ve geliştirme, havacılık, kamu hizmeti komisyonları ve tarımsal işbirliği konulu anlaşmaların yanı sıra tarımsal konsorsiyum kurulması hakkında bir anlaşma imzaladı.

Astana, 2017 yılında 112 ülkenin katılımıyla alternatif enerji konusuna yönelik EXPO-2017 Dünya Fuarı'na ev sahipliği yaptı. Serginin tamamlanmasının ardından, Astana Uluslararası Finans Merkezi, mekanında açıldı.

Ocak 2019'da Zimbabwe Cumhurbaşkanı Emmerson Mnangagwa, Afrikalı bir liderin ülkeye yaptığı ilk ziyarette Nazarbayev ile görüşmek üzere Nur-Sultan'a bir devlet ziyaretinde bulundu.

image
Türk Dünyası Kültür Mahallesi'nde yer alan, Nursultan Nazarbayev tarafından Recep Tayyip Erdoğan'a hediye edilmiş olan yurt
image
Ankara'da bulunan anıtı

Türk dünyası

1992'den itibaren Türkiye'nin girişimleriyle yapılan Türk Dili Konuşan Ülkeler Zirvesinde ilk kez 2006'da Nazarbayev tarafından Türk devletleri arasında bir işbirliği örgütü kurulması önerildi. Önerisi üzerine Nahçıvan Anlaşmasıyla birlikte 3 Ekim 2009'da Türk Keneşi kuruldu. Günümüzde birçok yayın organında Nazarbayev'in Mustafa Kemal Atatürk'ü kendisine örnek aldığına ve Türk devletlerinin Türk kültürünü yaşatmak adına birlik içinde hareket etmelerine sebep olduğu belirtilmektedir.

İstanbul Topkapı'daki 'nde, Nursultan Nazarbayev tarafından dönemin Türkiye başbakanı Recep Tayyip Erdoğan'a hediye edilmiş bir otağ bulunmaktadır. Ayrıca Kazakistan'ın başkenti Astana'da yaptırılmasını istediği Mustafa Kemal Atatürk anıtına karşılık olarak Ankara'da Nursultan Nazarbayev anıtı bulunmaktadır.

İstifası

19 Mart 2019'da, Nazarbayev, Kazakistan Devlet Başkanlığından istifa ettiğini ve "yeni nesil liderlere" ihtiyaç duyulduğunu açıkladı. İstifa ettiği konuşma kanalı canlı olarak televizyonlarda yayınlandı ve ardından 20 Mart 2019 tarihinden itibaren yetkilerini sona erdiren bir kararname imzaladı. Parlamentonun üst meclisinin başkanı Kasım Cömert Tokayev, başkanlık döneminin sonuna kadar ''devlet başkan vekili'' olarak atandı.

Devlet Başkanı olarak istifa etmesine rağmen, iktidardaki Nur Otan Partisi'nin genel başkanlığı, Anayasa Konseyi üyeliği ve ömür boyu görevini Güvenlik Konseyi başkanı olarak görevine devam etmektedir. Nazarbayev'in çeşitli meslektaşları duyuru saatlerinde tepki gösterdi, Özbekistan devlet başkanı Şevket Mirziyoyev, Nazarbayev ile telefon görüşmesi yaparak ona "büyük politikacı" dedi. Nazarbayev'e mesaj gönderen diğer dünya liderleri arasında Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Belarus Devlet Başkanı Aleksandr Lukaşenko ve Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'da bulunuyordu.

Ondan ziyade, Birinci Devlet Başkanı'nın Fonu çerçevesinde sosyal faaliyetlerde bulunmaya devam etti. 2019 yılında Vakıf, “El Umiti” ve “Kamkorlyk” gençlik destek programlarını başlattı. İlki genç değişim yöneticilerini eğitmeyi hedefliyor. Program kapsamında katılımcılar, dünyanın önde gelen üniversitelerinde ve şirketlerinde eğitim almanın yanı sıra hükûmet, mentorluk yapan yerli ve yabancı uzmanlarla doğrudan etkileşim kurma fırsatı buldular. “Kamkorlyk” programı kapsamında, yılda 5 bine kadar çocuğa ücretsiz kapsamlı rehabilitasyon sağlamak için hastanelerde rehabilitasyon merkezleri ve okullarda kaynaştırma destek odaları açıldı.

Haziran-Temmuz 2020'de Nursultan Nazarbayev koronavirüse yakalandı. Koronavirüs pandemisi sırasında Nursultan Nazarbayev, "Biz Birgemiz!" ulusal eylemini başlattı. (“Birlikteyiz!”), 2,3 milyondan fazla vatandaşa yardım sağlayan: muhtaç ailelere gıda sepetleri, sağlık çalışanlarına gönüllü yardım, düşük gelirli aileler için uzaktan eğitim için çocuklar için bilgisayarlar vb.

28 Nisan 2021'de Nursultan Nazarbayev, 1995'ten beri yönettiği Kazakistan Halk Meclisi Başkanı'nın yetkilerini tüm etno-sosyal grupların genel Kazakistan toplumuna entegrasyonunun sürdürülmesi ihtiyacına işaret ederek Kassym-Jomart Tokayev'e devretti. Nazarbayev, Meclis Onursal Başkanı unvanına layık görüldü.

Nisan 2021'de Nazarbayev'in girişimiyle büyük çaplı bir yardım etkinliği "Elbasy Zhyluy" başlatıldı. Nursultan Nazarbayev Vakfı ve Değdar Yardım Vakfı, kampanya kapsamında çok çocuklu dar gelirli ailelere, özel gereksinimli çocuk yetiştiren ailelere ve Büyük Vatanseverlik Savaşı gazilerinin yaşadığı ailelere yardım sağlıyor. 681 muhtaç aileden her biri yaklaşık 132 kilo ağırlığında mal aldı.

23 Kasım 2021'de «Nur Otan» partisinin genel başkanının yetkilerini Kasım-Jomart Tokayev'e devredeceğini açıkladı, çünkü onun görüşüne göre ülke lideri, partinin başkanı olmalıdır (28 Ocak 2022'ye kadar partinin başkanlığını yaptı).

Başkanlığı sonrası

image
9 Mayıs Zafer Günü günü kutlamaları sırasına Vladimir Putin ile birlikte, 2019

The Economist'e göre istifasına rağmen Nazarbayev, hala ülkenin liderliğinin arkasında. İstifadan bu yana, Güney Kore Devlet Başkanı Moon Jae-in ve Macaristan Başbakanı Viktor Orbán ile Kazakistan'ı ziyaretleri sırasında bir araya geldi. Özellikle, Nazarbayev ile yaptıkları toplantılar, devlet başkanı Kasım Cömert Tokayev ile yaptıkları toplantılardan ayrı olarak düzenlendi. Görevden ayrıldıktan iki gün sonra sivil nüfus tarafından karşılandığı Nevruz kutlamalarına katıldı. İlk cumhurbaşkanı olarak konaklama konusunda, kişisel ofisinin başkanlık sarayından farklı bir yere taşındığı bilinmektedir. Nisan 2019'un sonlarında Nazarbayev'in resmi ve özel ziyaretler için özel bir jet tuttuğu da bildirildi. Görevden ayrıldıktan sonra Pekin ve Moskova'yı ziyaret etti. Mayıs ayı sonunda Mevlüt Çavuşoğlu, Türkiye cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın önerisi üzerine Nazarbayev'in Türk Keneşi onursal Başkanı olduğunu duyurdu.Azerbaycan'ın başkenti Bakü'ye yaptığı ziyarette ev sahibi Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'e babasının eski Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev'in başkentin gelişmesinden "çok memnun olacağını" söyledi.

Ekim 2019'da, Savunma Bakanı, İçişleri Bakanı ve Dışişleri Bakanı hariç, tüm potansiyel bakan adaylarının Kasım Cömert Tokayev tarafından atanmadan önce Nazarbayev'in onayına ihtiyacı olduğu açıklandı.

Başkentin yeniden isimlendirilmesi

İstifasının ardından Kazakistan devlet başkanıı Kasım Cömert Tokayev, başkent Astana'nın adının Nur-Sultan (Kazakça: Нұр-Сұлтан) olarak adlandırılmasını önerdi. Kazakistan parlamentosu resmi olarak başkentin adlandırılmasını oylayarak onayladı.

COVID-19

Nazarbayev, Mart 2020'de "COVID-19 pandemisi ile etkin bir şekilde mücadele ederken ekonomiyi de destekleyen" Biz Birgemiz Fonu'nu oluşturdu. Haziran 2020 itibarıyla fon, fonun üç yardım dalgasının bir parçası olarak 23 şehirde 470.000'den fazla aileye mali yardım sağlamak için 28 milyar tenge (69,3 milyon Amerikan doları) topladı. Haziran ortasında Nazarbayev'e COVID-19 teşhisi konması üzerine, Rusya devlet başkanı Vladimir Putin, Ürdün kralı II. Abdullah,Türkiye cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Cumhuriyet Halk Partisi lideri Kemal Kılıçdaroğlu ve eski Hırvatistan cumhurbaşkanı Stjepan Mesić dahil olmak üzere dünya liderlerinden telefon ve destek telgrafları aldı.

80. yaş günü

Nazarbayev, COVID-19 hastalığını doğum günü olan 9 Temmuz'dan önce yendi. Aynı zamanda 9 Temmuz, Kazakistan'da olarak kutlanmaktadır. Tebrik veren liderler arasında Ermenistan devlet başkanı Armen Sarkisyan, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, eski Tataristan cumhurbaşkanı Mintimer Şeymiyev,Türkiye cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve eski Cumhurbaşkanı Abdullah Gül de vardı. Eski Rusya Federasyonu Dışişleri Bakan Yardımcısı , doğum gününü onurlandıran bir röportajı Nazarbayev'i "siyasi süreçler vizyonu olan birkaç dünya siyasetçisi" olarak nitelendirdi. Ayrıca 'nde askeri üniformalı bir Nazarbayev heykeli de açıldı.

2021 parlamento seçimleri

Nur Otan partisinin Genel başkanı olarak Nazarbayev, 4 Haziran 2020'de 2021 parlamento seçimlerinin hazırlanmasında parti içinde "açık ve siyasi rekabet, siyasi sürece sivil katılımı teşvik etmek ve kapalı ön seçimlerin yapılacağı tarihi belirleyen bir kararnameyi imzaladı. "Kadınları ve ülkenin gençlerini güçlendirin" diyen partinin listesinde kadınların %30'unu ve 35 yaş altı kişilerin %20'sini listeye alması talimatını verdi. Ön seçimler, Nazarbayev'in kendisinin çevrimiçi oy kullandığı 17 Ağustos-3 Ekim 2020 tarihleri arasında yapıldı.

Nur Otan, 25 Kasım 2020 tarihinde düzenlenen 20. Nur Otan Olağanüstü Kongresi'nde parti adaylarının listesini ve delegeler tarafından onaylanan seçim platformlarını açıkladı. Nazarbayev de kongrede konuştu:

"Devlet Başkanı Sayın [Kasım-Jomart Tokayev] tarafından bugün açıklanan parti programı iddialı ve aynı zamanda hesaplı, mali ve insan kaynakları tarafından destekleniyor. Bağımsızlık yıllarım boyunca her zaman net hedefler belirledim ve bu hedeflere ulaşmak için çok çalışmak gerektiğini söyledim. Başkanın önerdiği bu programı destekliyorum ve ortak görevimiz onun etrafında toplanıp birlikte çalışmaktır. Kendinize inanmalı, vatanınızı sevmeli ve ilerleme için mümkün olan her şeyi yapmalısınız."

10 Ocak 2021'de yapılan Mazhilis seçimlerinin ardından, iktidardaki Nur Otan partisi, aksine sekiz sandalye kaybetmesine rağmen 76 sandalyenin rahat çoğunluğunu aldı. Nazarbayev, partinin seçim zaferini kutlayarak, "Kazakistanlılar ülkemizin daha da gelişmesini, refahın yükselmesini partimizle ilişkilendiriyor" dedi.

Yolsuzluk iddiaları

Başkanlığı boyunca kendisine ve çevresine karşı yolsuzluk ve kayırmacılık suçlamaları yöneltildi. Eleştirmenler, ülke hükûmetinin bir klan sistemine benzediğini söylüyor.

New Yorker'a göre, 1999 yılında İsviçreli bankacılık yetkilileri Nazarbayev'e ait bir hesapta 85.000.000 dolar keşfetti; Kazakistan hazinesine yönelik olan para kısmen James Giffen'e bağlı hesaplardan aktarılmıştı. Kazak muhalefet gazetesi Respublika, 2002'de Nazarbayev'in 1990'ların ortalarında İsviçre banka hesaplarında gizlice 1.000.000.000 dolarlık devlet petrol gelirini gizlediğini bildirdiğinde, bir karkas, gazete ofisinin önüne bırakıldı. daha sonra karkas, editör Irina Petrushova'nın evinin önüne, "Son kez olmayacak" yazısıyla bırakıldı. Mayıs 2007'de Kazakistan Parlamentosu, Nazarbayev'in istediği kadar yeniden seçilmesini sağlayacak anayasa değişikliğini onayladı. Bu değişiklik özel olarak ve sadece Nazarbayev için geçerlidir, çünkü ilk devlet başkanının göreve kaç kez aday olabileceği konusunda hiçbir sınırlaması olmayacağını belirtmektedir, ancak sonraki başkanlar beş yıllık bir dönemle sınırlandırılacaktır.

Mayıs 2018'de Kazakistan Parlamentosu, Nazarbayev'in Güvenlik Konseyi Başkanı olmasına izin veren anayasa değişikliğini kabul etti. 28 Haziran'da Anayasa Konseyi tarafından onaylanan bu reformlar, Güvenlik Konseyi'nin yetkilerini genişleterek anayasa organı statüsünü de verdi.

Kişisel hayatı

image
Nursultan Nazarbayev ve eşi Sara Nazarbayeva'nın yer aldığı bir posta pulu

Nazarbayev kendisini Müslüman olarak tanımlamaktadır. 1962 yılından beri Sara Nazarbayeva ile evlidir. Bu evliliklinden Dariga, Dinara ve Aliya adlarında üç kızları vardır. SSCB'de yetişen Nazarbayev, Kazak Türkçesi olduğu kadar akıcı bir şekilde Rusça ve İngilizce'de bilmektedir. Ayrıca Satybaldy (1947-1980) ve Bolat (1953) adında iki erkek kardeşi ve Anip adında bir kız kardeşi vardır. 16 Ağustos 2020'de Nazarbayev'in torunu Aysultan Nazarbayev'in Londra'da kalp durmasından öldüğü bildirildi. Bundan önce Aysultan, sosyal medyada Nazarbayev'in babası olduğu ve hayatının sürekli tehdit edildiğine dair birkaç açıklama yaptı. Ayrıca dedesinin ortaklarını komplo kurmakla suçladı.

Haziran 2020'de kurucu devlet başkanının internet sitesinden Nazarbayev'in COVID-19 testinin pozitif çıktığı ve "Endişeye gerek yok. Nursultan Nazarbayev, uzaktan çalışmaya devam ediyor." açıklaması yapıldı. 3 Temmuz 2020'de ise Nazarbayev iyileşti ve pozitif testten üç hafta sonra ayağa kalktı.Dindar bir Müslüman olan Nazarbayev, maneviyatının, felsefesi aydınlanmış bir İslam'a dayanan bir Kazak şairi olan Abay Kunanbayoğlu'nun sözlerine dayandığını açıkladı. Nazarbayev'e göre, Abay'ın "Bilgelik Sözleri", Sovyetler Birliği'nin çöküşünden sonra modern bir Kazakistan inşa etme girişiminde ona yardımcı oldu.

Ekim 2021'de yapılan bir röportajda Nazarbayev, 2011 yılında omurgasından bir hastalık geçirdiğini, bunun bir konsere katılırken fark edildiğini, bunun sonucunda dikkatlice salondan çıkarıldığını ve sonunda bir omurga ameliyatı geçirdiğini açıkladı.

Ocak 2023'te, Astana'daki Ulusal Bilimsel Kalp Cerrahisi Merkezi'nde hastaneye kaldırıldı. 20 Ocak 2023'te başarılı geçen bir kalp ameliyatı geçirdi.

Nobel Adaylığı

2010'da Dünya Türkleri Asamblesi Genel Başkanı 'ın yaptığı açıklama ile tarafından Nursultan Nazarbayev Nobel Barış Ödülü'ne aday gösterildi.

Ödüller

Kurdele Ödül Ülke Tarih Kaynak
image
 Altın Kartal Nişanı image Kazakistan 2019
image
 Nazarbayev Madalyası
image
image
 Kazakistan Cumhuriyeti'nin Bağımsızlığının 10. Yılı Madalyası
image
 Kazakistan Cumhuriyeti Silahlı Kuvvetleri'nin 10. Yıldönümü
image
 Kazakistan Cumhuriyeti Anayasasının 10. Yıldönümü
image
 Kazakistan Demiryollarının 100. Yıldönümü Anısına
image
 Kazakistan Cumhuriyeti Parlamentosu'nun 10. Yıldönümü
image
 50. Yıldönümü
image
 "1941-1945 Büyük Vatanseverlik Savaşı'nda 60 Yıllık Zafer" Jübile Madalyası
image
image
 Kazakistan Cumhuriyeti'nin Bağımsızlığının 20. Yılı Madalyası
image
 Algys Nişanı
image
 Kızıl Bayrak İşçi Nişanı image Sovyetler Birliği
image
 Onur Rozeti Nişanı
image
 Bakir Toprakların Gelişimi Madalyası
image
image
 Aziz Andrew Nişanı image Rusya
image
 Aleksandr Nevski Nişanı
image
image
image
image
 image Çeçenistan
image
 "Anavatana Haklar İçin" Nişanı image Tataristan
image
 image Afganistan
image
 image Avusturya
image
 Haydar Aliyev Nişanı image Azerbaycan
image
 image Belarus
image
 Leopold Nişanı image Belçika
image
 image Birleşik Arap Emirlikleri
image
 Aziz Michael ve Aziz George Nişanı image Birleşik Krallık
image
 image Çin
image
 image Estonya
image
 image Finlandiya
image
image
 Légion d'honneur (Büyük Haç) image Fransa
image
 image Güney Kore
image
 (Büyük Haç) image Hırvatistan
image
 image İspanya 2017
image
 İtalya Cumhuriyeti Liyakat Nişanı (Yakada Şövalye Büyük Haçı) image İtalya
image
 Krizantem Nişanı image Japonya
image
 image Katar
image
 Altın Manas'ın 1000. Yıldönümü Nişanı image Kırgızistan
image
 Üç Yıldız Nişanı image Letonya
image
 image Litvanya 5 Mayıs 2000
image
 image Lüksemburg
image
 image Macaristan
image
 image Mısır
image
 image Monako
image
 image Özbekistan
image
 image Polonya
image
 image Romanya
image
 image Sırbistan
image
 image Slovakya 2007
image
 image Tacikistan
image
 Türkiye Cumhuriyeti Devlet Nişanı image Türkiye 22 Ekim 2009
image
 image Ukrayna
image
image
 image Yunanistan
image
 Türk Dünyası Ali Nişanı image Türk Devletleri Teşkilatı 15 Ekim 2019

Yazdığı kitaplar

N. Nazarbayev'in dünya ekonomisi, Kazakistan ekonomisi, sosyal, siyasi ve tarih hakkında eserleri bulunmaktadır:

  • «Важнейшее условие интенсификации» (А., 1983), Rusça
  • «Стальной профиль Казахстана» (А., 1984), Rusça
  • «Экономика Казахстана: реальность и перспектива становления» (А., 1988), Rusça
  • «Без правых и левых» (М., 1991), «Стратегия развития Казахстана как суверенного государства» (А., 1992), Rusça
  • «Стратегия ресурсосбережения и переход к рынку» (М., 1992), Rusça
  • «Идейная консолидация общества как условие прогресса Казахстана» (А., 1993), Rusça
  • «Narık jane alevmettik-ekonomikalık damuv» (А., 1994), Kazakça
  • «Ğasırlar toğısında» (А., 1996), Kazakça
  • «Евразийский союз: идеи, практика, перспективы» (М., 1997), Rusça
  • «Tarih tolkınında» (А., 1997), Kazakça
  • «О времени, о судьбах, о себе...» (Лондон, 1997), Rusça
  • «Стратегия трансформации общества и возрождение евразийской цивилизации» (М., 2002), Rusça
  • «Beybitşilik kindigi» (А., 2002), Kazakça
  • «Sındarlı on Ýıl» (А., 2002), Kazakça
  • «Evraziya Ýüreginde» (А., 2005). Kazakça

Kaynakça

  1. ^ "SON DAKİKA: Kazakistan Cumhurbaşkanı Nazarbayev istifa etti". NTV. 19 Mart 2019. 3 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Haziran 2020. 
  2. ^ "Türk Keneşi'nin 10. yılı: Kazanımlar, sorunlar, beklentiler". Anadolu Ajansı. 17 Ekim 2019. 15 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Haziran 2020. 
  3. ^ Nedir? Ne Demek? - İlbaşı 10 Ocak 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde .: "Selçuklular'da köy yöneticisi", Erişim tarihi: 10 Ocak 2022 (Türkçede anlam farklılaşmasıyla il yöneticisi, vali)
  4. ^ "Kazakhstan election avoids question of Nazarbayev successor". The Guardian. 24 Eylül 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Haziran 2020. 
  5. ^ Nursultan Nazarbayev (1998). Nursultan Nazarbayev: My Life, My Times and My Future... Pilkington Press. s. 11. ISBN . Erişim tarihi: 3 Haziran 2020. 
  6. ^ Nursultan Nazarbayev (1998). Nursultan Nazarbayev: My Life, My Times and My Future... Pilkington Press. s. 16. ISBN . Erişim tarihi: 3 Haziran 2020. 
  7. ^ Nursultan Nazarbayev (1998). Nursultan Nazarbayev: My Life, My Times and My Future... Pilkington Press. s. 23. ISBN . Erişim tarihi: 3 Haziran 2020. 
  8. ^ a b c d e f g Nursultan Nazarbayev (1998). Nursultan Nazarbayev: My Life, My Times and My Future... Pilkington Press. ISBN . Erişim tarihi: 3 Haziran 2020. 
  9. ^ "PROFILE - Nursultan Nazarbayev: First president of Kazakhstan". Anadolu Ajansı. 19 Mart 2019. 3 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Haziran 2020. 
  10. ^ a b Sally N. Cummings (2002). Power and change in Central Asia (İngilizce). Psychology Press. ss. 59-61. ISBN . Erişim tarihi: 3 Haziran 2020. 
  11. ^ Jonathan Aitken (2009). Nazarbayev and the Making of Kazakhstan (İngilizce). Bloomsbury Academic. s. 100. ISBN . 3 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Haziran 2020. 
  12. ^ James Minahan (1998). Miniature EmpiresHistorical Dictionary of the Newly Independent States (İngilizce). Routledge. s. 136. ISBN . 3 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Haziran 2020. 
  13. ^ a b Karen Dawisha; Bruce Parrott (1994). Russia and the new states of Eurasia: the politics of upheaval (İngilizce). Cambridge University Press. ss. 317-318. ISBN . Erişim tarihi: 3 Haziran 2020. 
  14. ^ a b "Kazakh President Re-elected; Voting Flawed, Observers Say". The New York Times. 6 Aralık 2005. 18 Aralık 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Haziran 2020. 
  15. ^ Robert D'A. Henderson (21 Temmuz 2003). Brassey's International Intelligence Yearbook 2003 (İngilizce). Potomac Books. s. 272. ISBN . Erişim tarihi: 3 Haziran 2020. 
  16. ^ . Embassy of Kazakhstan in Israel. Haziran 2006. 17 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2020. 
  17. ^ . Akorda. 4 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2020. 
  18. ^ . inform.kz. 11 Ocak 2018. 23 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2020. 
  19. ^ Jonathan Aitken (2009). Nazarbayev and the Making of Kazakhstan (İngilizce). Bloomsbury Academic. ISBN . 3 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Haziran 2020. 
  20. ^ "Kazakh President amends decree on educational grant for talented youngsters". inform.kz. 23 Eylül 2016. 3 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Haziran 2020. 
  21. ^ "The Stable State Of Nursultan Nazarbayev's Kazakhstan". Forbes. 17 Şubat 2017. 7 Kasım 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Haziran 2020. 
  22. ^ "Kazakhstan's Presidential Election Shows Progress". Huffpost. 11 Haziran 2011. 15 Nisan 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Haziran 2020. 
  23. ^ "Kazakhstan 2050 Strategy Leads to Government Restructuring". Carnegie Endowment for International Peace. 21 Şubat 2013. 9 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Haziran 2020. 
  24. ^ "Nazarbayev: Kazakistan'ın adı Kazak Eli olsun". BBC. 7 Şubat 2014. Erişim tarihi: 3 Haziran 2020. 
  25. ^ Mikhail Alexandrov (1999). Uneasy Alliance: Relations Between Russia and Kazakhstan in the Post-Soviet Era, 1992-1997. Greenwood Press. s. 229. ISBN . Erişim tarihi: 3 Haziran 2020. 
  26. ^ a b "Russia, Belarus, Kazakhstan sign 'epoch' Eurasian Economic Union". RT. 29 Mayıs 2014. 3 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Haziran 2020. 
  27. ^ "Nazarbayev named Honorary Chairman of Supreme Eurasian Economic Council". kazinform.com. 29 Mayıs 2019. 29 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Haziran 2020. 
  28. ^ Sieff, Martin. . edge.kz. 22 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2020. 
  29. ^ Kushkumbayev, Sanat (22 Eylül 2015). "Kazakhstan's Nurly Zhol and China's Economic Belt of the Silk Road: Confluence of Goals". The Astana Times. 11 Ekim 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Haziran 2020. 
  30. ^ Shayakhmetova, Zhanna (10 Kasım 2017). . The Astana Times. 31 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2020. 
  31. ^ Vladimir Socor, Richard Weitz, Daniel Witt (22 Nisan 2016). "Kazakhstan and US Renew Nonproliferation Partnership". The Diplomat. 3 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Haziran 2020. 
  32. ^ "CENTRAL ASIA NUCLEAR-WEAPON-FREE-ZONE (CANWFZ)". nti.org. 8 Eylül 2006. 17 Nisan 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Haziran 2020. 
  33. ^ "NAZARBAYEV: Kazakhstan president asks world leaders to advance nuclear security". The Washington Times. 24 Mart 2014. 3 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Haziran 2020. 
  34. ^ Nursultan Nazarbayev (31 Mart 2016). "Manifesto: The World. The 21st century". Akorda. 1 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Haziran 2020. 
  35. ^ "Manifest by Kazakh President Calls for Global Nuclear Disarmament, Steps to End Global Conflicts". The Astana Times. 5 Nisan 2016. 3 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Haziran 2020. 
  36. ^ August 2020, Staff Report in International on 27 (27 Ağustos 2020). . The Astana Times (İngilizce). 30 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2020. 
  37. ^ . www.trtavaz.com.tr. 30 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2020. 
  38. ^ . Sabah. 30 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2020. 
  39. ^ . Congress of World Religions. 7 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2020. 
  40. ^ a b Ideology and National Identity in Post-Communist Foreign Policies By Rick Fawn, p. 147
  41. ^ Pretson, Peter (19 Temmuz 2009). "How Nursultan became the most loved man on Earth". The Guardian. 5 Mart 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Haziran 2020. 
  42. ^ Michel, Casey (3 Eylül 2014). "Putin's Chilling Kazakhstan Comments". The Diplomat. 3 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Haziran 2020. 
  43. ^ Traynor, Ian (1 Eylül 2014). "Kazakhstan is latest Russian neighbour to feel Putin's chilly nationalist rhetoric". The Guardian. 12 Ocak 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Haziran 2020. 
  44. ^ Trilling, David (30 Ağustos 2014). "As Kazakhstan's Leader Asserts Independence, Did Putin Just Say, 'Not So Fast'?". Eurasia.net. 3 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Haziran 2020. 
  45. ^ . CACI Analyst. 17 Eylül 2014. 7 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2020. 
  46. ^ Najibullah, Farangis (3 Eylül 2014). "Putin Downplays Kazakh Independence, Sparks Angry Reaction". rferl.org. 30 Mart 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Haziran 2020. 
  47. ^ "World Report 2015: Kazakhstan". İnsan Hakları İzleme Örgütü. 28 Ekim 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Haziran 2020. 
  48. ^ . time.kz. 1 Temmuz 2020. 24 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2021. 
  49. ^ . kp.ru. 2 Temmuz 2020. 4 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2021. 
  50. ^ . 24.kz. 22 Haziran 2019. 20 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2021. 
  51. ^ "Nazarbayev's trust-based relations with foreign partners help promote Kazakhstan's interests". kazinform.kz. 5 Temmuz 2016. 3 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Haziran 2020. 
  52. ^ Gill (30 November 2001). "Shanghai Five: An Attempt to Counter U.S. Influence in Asia?". Brookings.
  53. ^ "Kazakhstan: Trump talked up leader's 'miracle' in call". The Hill. 1 Aralık 2016. 8 Kasım 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Haziran 2020. 
  54. ^ "Казахстан впервые стал председателем Совбеза ООН". dw.com. 25 Temmuz 2019. 22 Haziran 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Haziran 2021. 
  55. ^ . Forbes. 13 Kasım 2017. 21 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2021. 
  56. ^ . Vlast.kz. 13 Kasım 2018. 15 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2021. 
  57. ^ . 24.kz. 12 Kasım 2019. 20 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2021. 
  58. ^ . Tengrinews.kz. 25 Temmuz 2019. 28 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2021. 
  59. ^ . The Diplomat. 8 Mayıs 2015. 8 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2021. 
  60. ^ . The Hill. 11 Mayıs 2021. 20 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2021. 
  61. ^ . Independent. 14 Mayıs 2021. 14 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2021. 
  62. ^ "PM Netanyahu meets with Kazakhstan President Nursultan Nazarbayev". Israel Ministry of Foreign Affairs. 14 Aralık 2016. 30 Aralık 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Haziran 2020. 
  63. ^ . Vlast.kz. 14 Eylül 2017. 24 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2021. 
  64. ^ "Mnangagwa arrives in Kazakhstan". The Zimbabwe Mail. 19 Ocak 2019. 20 Mart 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Haziran 2020. 
  65. ^ "Nazarbayev, Atatürk'ü Kendisine Örnek Aldı (Özel)". Akşam. 1 Aralık 2012. 3 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Haziran 2020. 
  66. ^ Erol, M. Seyfettin. "Türk Dünyasının Bütünleşmesinde Kazakistan ve "Aksakal Faktörü"". Milli Gazete. 3 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Haziran 2020. 
  67. ^ "Başbakan'ın otağı Topkapı'ya taşındı". Yeni Şafak. 7 Temmuz 2011. 3 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Haziran 2020. 
  68. ^ "Ankara'ya Nazarbayev heykeli yapıldı". Haber 7. 23 Haziran 2010. 3 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Haziran 2020. 
  69. ^ "Kazakistan Cumhurbaşkanı Nazarbayev istifa etti". Anadolu Ajansı. 19 Mart 2019. 3 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Haziran 2020. 
  70. ^ a b Auyezov, Olzhas (19 Mart 2019). "Kazakhstan's leader Nazarbayev resigns after three decades in power". Reuters. 20 Mart 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Haziran 2020. 
  71. ^ . Özbekistan Cumhurbaşkanlığı. 19 Mart 2019. 20 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2020. 
  72. ^ "Erdoğan'dan görevi bırakan Kazak lider Nazarbayev'e telefon". NTV. 21 Mart 2019. 3 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Haziran 2020. 
  73. ^ (Kazakça). Egemen Qazaqstan. 16 Ağustos 2019. 9 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2020. 
  74. ^ . lenta.ru. 18 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2020. 
  75. ^ . Газета.Ru (Rusça). 18 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2020. 
  76. ^ . РИА Новости (Rusça). 18 Haziran 2020. 18 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2020. 
  77. ^ . Informburo.kz. 13 Ağustos 2020. 25 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2020. 
  78. ^ . Tengri News. 28 Nisan 2021. 28 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2020. 
  79. ^ . Lenta.ru. 28 Nisan 2021. 6 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2020. 
  80. ^ . Tengri News. 30 Nisan 2021. 1 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2020. 
  81. ^ (Rusça). Интерфакс. 23 Kasım 2021. 23 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Kasım 2021. 
  82. ^ "The people of Kazakhstan wonder who their next president will be". The Economist. 11 Nisan 2019. 12 Nisan 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Haziran 2020. 
  83. ^ . The Astana Times. 26 Mart 2019. 31 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2020. 
  84. ^ Auyezov, Olzhas (29 Nisan 2019). "Kazakhs, foreign investors puzzled by power-sharing leaders". Reuters. 10 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Haziran 2020. 
  85. ^ "Türkiye'nin önerisiyle Nazarbayev 'Türk Konseyinin Ömür Boyu Onursal Başkanı' oldu". Anadolu Ajansı. 24 Mayıs 2019. 3 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Haziran 2020. 
  86. ^ . 8 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2020. 
  87. ^ "Kazakhstan's Nazarbayev to Confirm Ministers, Governors: Decree". US News. 21 Ekim 2019. 6 Kasım 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Haziran 2020. 
  88. ^ "İşte Kazakistan'ın başkentinin yeni ismi!". Sözcü. 20 Mart 2020. 3 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Haziran 2020. 
  89. ^ a b June 2020, Assel Satubaldina in Nation on 27 (27 Haziran 2020). . The Astana Times (İngilizce). 27 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2020. 
  90. ^ . Official website of the First President of the Republic of Kazakhstan - Elbasy Nursultan Nazarbayev (İngilizce). 5 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2020. 
  91. ^ . CNN Türk. 18 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2020. 
  92. ^ INFORM.KZ (3 Temmuz 2020). "Nursultan Nazarbayev addresses people of Kazakhstan". www.inform.kz (İngilizce). 6 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Ağustos 2020. 
  93. ^ INFORM.KZ (5 Temmuz 2020). "President of Armenia congratulates Nursultan Nazarbayev on his 80th birthday". www.inform.kz (İngilizce). 5 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Ağustos 2020. 
  94. ^ July 2020, Mintimer Shaimiev in Op-Ed on 2 (2 Temmuz 2020). . The Astana Times (İngilizce). 5 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2020. 
  95. ^ AA. "Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'dan Nazarbayev'e doğum günü tebriği". Hürriyet. 9 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Ağustos 2020. 
  96. ^ . Официальный сайт Первого Президента Республики Казахстан - Елбасы Нурсултана Назарбаева (Rusça). 5 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2020. 
  97. ^ Andrei Beloborodov in International on 4 July 2020 (4 Temmuz 2020). . The Astana Times (İngilizce). 5 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2020. 
  98. ^ . Sputnik Кыргызстан (Rusça). 5 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2020. 
  99. ^ . Радио Азаттык (Rusça). 5 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2020. 
  100. ^ # (4 Haziran 2020). . Информационный портал: Toppress.kz (Rusça). 26 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2021. 
  101. ^ INFORM.KZ (2 Ekim 2020). . www.inform.kz (İngilizce). 28 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2021. 
  102. ^ October 2020, Assel Satubaldina in Nation on 8 (8 Ekim 2020). . The Astana Times (İngilizce). 10 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2021. 
  103. ^ . informburo.kz (Rusça). 25 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2021. 
  104. ^ . Interfax.ru (Rusça). 10 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2021. 
  105. ^ Martha Brill Olcott (1 Eylül 2010). Kazakhstan: Unfulfilled Promise. Carnegie Endowment. ss. 27-28. ISBN . 3 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Haziran 2020. 
  106. ^ "The Price of Oil". The New Yorker. 9 Temmuz 2001. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Haziran 2020. 
  107. ^ "Kazakhstan Goes After Opposition Media in New York Federal Court". The Diplomat. 7 Ağustos 2015. 4 Aralık 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Haziran 2020. 
  108. ^ "Kazakhstan lifts term limits on long-ruling leader". Los Angeles Times. 19 Mayıs 2007. 3 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Haziran 2020. 
  109. ^ . The Astana Times. 13 Temmuz 2018. 2 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2020. 
  110. ^ BAYER, Yalçın. Hürriyet. 11 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2021. 
  111. ^ . Kaktus.media. 11 Mayıs 2017. 29 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2020. 
  112. ^ . Рамблер/новости (Rusça). 27 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2021. 
  113. ^ . Радио Азаттык (Rusça). 23 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2021. 
  114. ^ "Семья президента: Нурсултан Назарбаев ". rambler.ru. 28 Ağustos 2018. 3 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Haziran 2020. 
  115. ^ . EADaily (Rusça). 24 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2021. 
  116. ^ a b . akipress.com. 23 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2021. 
  117. ^ "Eski Kazakistan Cumhurbaşkanı Nazarbayev'in Koronavirüs testi pozitif çıktı". T24. 18 Haziran 2020. 22 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Haziran 2020. 
  118. ^ "Kazakistan eski lideri Nazarbayev'de corona çıktı". Sözcü. 18 Haziran 2020. 18 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Haziran 2020. 
  119. ^ "Kazakistan'ın eski Cumhurbaşkanı Nazarbayev'in koronavirüs testi pozitif çıktı". CNN Türk. 18 Haziran 2020. 18 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Haziran 2020. 
  120. ^ July 2020, Assel Satubaldina in Society on 3 (3 Temmuz 2020). . The Astana Times (İngilizce). 5 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2020. 
  121. ^ October 2020, Aidana Yergaliyeva in Nation on 8 (8 Ekim 2020). . The Astana Times (İngilizce). 21 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2021. 
  122. ^ Скибан, Оксана (21 Ekim 2021). "Какая болезнь повлияла на решение Назарбаева уйти в отставку". zakon.kz (Rusça). 3 Şubat 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Şubat 2024. 
  123. ^ "Nursultan Nazarbayev undergoes heart surgery-UPDATED". Apa.az (İngilizce). 3 Şubat 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Şubat 2024. 
  124. ^ . Akorda.kz (Rusça). 23 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2021. 
  125. ^ . www.inform.kz. 29 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2021. 
  126. ^ . web.archive.org. 29 Ekim 2013. 7 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2021. 
  127. ^ . publication.pravo.gov.ru. 17 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2021. 
  128. ^ . Akorda.kz (Rusça). 16 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2021. 
  129. ^ . nomad.su. 11 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2021. 
  130. ^ . ru.president.az (Rusça). 4 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2021. 
  131. ^ . ТАСС. 29 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2021. 
  132. ^ . web.archive.org. 27 Eylül 2020. 27 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2021. 
  133. ^ . www.boe.es. 7 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2021. 
  134. ^ . web.archive.org. 15 Kasım 2009. 15 Kasım 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2021. 
  135. ^ . archive.is. 16 Temmuz 2012. 29 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2021. 
  136. ^ . web.archive.org. 27 Mart 2019. 8 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2021. 
  137. ^ . web.archive.org. 19 Nisan 2014. 19 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2021. 
  138. ^ . www.legimonaco.mc. 29 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2021. 
  139. ^ . Akorda.kz (Rusça). 9 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2021. 
  140. ^ (İngilizce). 29 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2021. 
  141. ^ . web.archive.org. 22 Mart 2014. 8 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2021. 
  142. ^ "Nursultan Nazarbayev awarded Supreme Order of the Turkic World". Assembly of people of Kazakhstan (İngilizce). 1 Ocak 1970. 10 Kasım 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Şubat 2024. 
  143. ^ "Arşivlenmiş kopya". 9 Şubat 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Ocak 2014. 

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Nursultan Nazarbayev ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
  • Kişisel web sitesi 3 Haziran 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde .

wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar

Nursultan Abisuli Nazarbayev Kazakca Nursultan Әbishuly Nazarbaev Kazakca telaffuz nʊrsʊlˈtɑn aebeʃʊˈlɯ nɑzɑrˈbɑ jɪf Rusca Nursultan Abishevich Nazarbaev Rusca telaffuz nur suɫˈtan ɐˈbʲi ʂɨ vʲɪt ɕ ne zɐrˈba jɪf 6 Temmuz 1940 Kazak siyasetci ve devlet adami Kazakistan Cumhuriyeti nin ilk Devlet Baskani 24 Aralik 1990 da basladigi cumhurbaskanligi gorevinden 19 Mart 2019 da istifa etti Gunumuzde Turk Devletleri Teskilati omur boyu onursal baskanidir Elbasy Elbasi Nursultan Nazarbayev Nursultan Әbishuly NazarbaevNazarbayev 20131 Kazakistan Devlet BaskaniGorev suresi 1 Aralik 1991 19 Mart 2019Yerine geldigi Makam olusturulduYerine gelen Kasim Comert TokayevNur Otan Partisi Genel BaskaniGorev suresi 4 Temmuz 2007 28 Ocak 2022Yerine geldigiYerine gelen Kasim Comert TokayevKazakistan Guvenlik Konseyi BaskaniGorev suresi 21 Agustos 1991 5 Ocak 2022Baskan Kasim Comert TokayevYerine geldigi Makam olusturulduYerine gelen Kasim Comert TokayevKazakistan SSC Yuksek Sovyeti BaskaniGorev suresi 22 Subat 1990 24 Nisan 1990BasbakanYerine geldigiYerine gelenKazakistan SSC Komunist Partisi Merkez Komitesi Birinci SekreteriGorev suresi 22 Haziran 1989 14 Aralik 1991Yerine geldigiYerine gelen Makam kaldirildiKazakistan SSC BasbakaniGorev suresi 22 Mart 1984 27 Temmuz 1989Yerine geldigiYerine gelenKisisel bilgilerDogum Nursultan Abisuli Nazarbayev 6 Temmuz 1940 83 yasinda Almati Kazakistan SSCVatandasligi KazakistanMilliyeti KazakPartisi Sovyetler Birligi Komunist Partisi 1962 1991 Bagimsiz 1991 1999 Nur Otan 1999 gunumuz Evlilik ler Sara Nazarbayeva e 1962 Cocuk lar Dariga d 1963 Dinara d 1967 Aliya d 1980 Meslegi Muhendis siyasetci yazarDini IslamImzasiResmi site nazarbayev kzAskeri hizmetiBagliligi Sovyetler Birligi KazakistanBransi Kazakistan Silahli KuvvetleriHizmet yillari 1991 2019Rutbesi BaskomutanGeorge W Bush ile birlikte Beyaz Saray da Eylul 2006 1989 yilinda Kazakistan Komunist Partisi Birinci Sekreteri secildi ve Sovyetler Birligi nin dagilmasi sonrasi bagimsizligini ilan eden Kazakistan in ilk Devlet Baskani oldu Ayrica Elbasi Turkce Ilbasi ulkenin lideri devletin basindaki kisi unvanina sahiptir HayatiNazarbayev 6 Temmuz 1940 ta Kazakistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti nin baskenti Almati yakinlarindaki kirsal bir kasaba olan Cemolgan da dogdu Babasi 1930 larda Josef Stalin in kollektiflestirme politikasi sirasinda ailenin tarim arazisine el konana kadar zengin bir aile icin calisan fakir bir isciydi II Dunya Savasi sonunda aile Cemolgan a dondu ve Nazarbayev Rusca ogrenmeye basladi Okuldaki basarilari nedeniyle Kaskelen deki yatili bir okula gonderildi Okuldan ayrildiktan sonra Nazarbayev Temirtau daki Karagandi Celik Fabrikasi nda devlet tarafindan finanse edilen bir yillik burs aldi Yirmi yasina geldiginde yuksek firinda inanilmaz derecede agir ve tehlikeli isler yaparak nispeten iyi bir ucret kazaniyordu Nazarbayev Sovyetler Birligi Komunist Partisi ne 1962 de katildi ve Genc Komunist Ligi nin Komsomol onde gelen bir uyesi oldu 1972 yilinda Karaganda Metalurji Kombinat Komunist Parti Komitesi sekreterligine atandi ve dort yil sonra Karaganda Bolgesel Parti Komitesi Ikinci Sekreteri oldu Burokrat olarak Nazarbayev yasal meseleleri lojistik sorunlari ve endustriyel anlasmazliklari ele alip bireysel sorunlari cozmek icin iscilerle gorustu Daha sonra sermaye yatiriminin merkezi tahsisi ve fonlarin dagitimi altyapisinin zayif oldugu iscilerin moralsizlestirildigi cok calistiklari ve merkezi olarak belirlenen hedeflerin gercekci olmadigi anlamina geldigini yazdi demir celik tesisinin sorunlarini bir butun olarak Sovyetler Birligi icin bir mikro kozmos olarak gordu Iktidara yukselis Almati Anlasmasi nin imzalanmasinda Nazarbayev Aralik 1991 1984 yilinda Nazarbayev Kazakistan Komunist Partisi Birinci Sekreteri yonetiminde Kazakistan SSC Basbakani oldu Ocak 1986 da Kazakistan Komunist Partisi nin on altinci oturumunda Nazarbayev Bilimler Akademisi baskani i bolumunde reform gerceklestirmedigi icin elestirdi Buna ofkelenen Kunayev Moskova ya gitti ve Nazarbayev in gorevden alinmasini talep ederken Nazarbayev in destekcileri Kunayev in gorevden alinmasi ve Nazarbayev i desteklemek icin kampanya yuruttuler Kunayev 1986 yilinda gorevden alindi ve yerine Kazakistan da cok az yetkisi olan bir Rus gecti Nazarbayev 22 Haziran 1989 da parti lideri secildi ve Kunayev den sonra bu makama gelen ikinci Kazak oldu 22 Subat 24 Nisan 1990 tarihleri arasinda ise Kazakistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Yuksek Sovyeti devlet baskani oldu kaynak belirtilmeli 24 Nisan 1990 da Nazarbayev Yuksek Sovyet tarafindan Kazakistan in ilk cumhurbaskani secildi Rus Cumhurbaskani Boris Yeltsin i 1991 Sovyetler Birligi darbe girisimine karsi destekledi SSCB Devlet baskani Mihail Gorbacov kendisini Sovyetler Birligi Baskan Yardimcisi gorevinde gorecek kadar yakindi ancak Nazarbayev bu teklifi reddetti Sovyetler Birligi nin dagilmasi sonrasinda bagimsizligini kazanan Kazakistan da 1 Aralik ta yapilan ilk cumhurbaskanligi seciminde tek adaydi ve oylarin 95 ini alarak ilk cumhurbaskani secildi 21 Aralik ta Kazakistan Bagimsiz Devletler Toplulugu uyesi olarak Almati Protokolunu imzaladi Devlet baskanligi donemiNazarbayev eski Devlet Savunma Komitelerini Savunma Bakanligi olarak yeniden adlandirdi ve 7 Mayis 1992 de Sagadat Nurmagambetov u Savunma Bakani olarak atadi Yuksek Kurul Baskani Konusmaci Serikbolsyn Abdilin onderliginde Haziran 1992 de bir anayasa taslagi uzerinde calismaya basladi Anayasa yurutme gucu uzerinde sinirli kontrolleri olan guclu bir yurutme dali olusturdu Muhalefetteki siyasi partiler Azat Zheltoqsan ve Cumhuriyetci Parti 10 17 Haziran tarihleri arasinda Almati da bir koalisyon hukumeti kurulmasini Basbakan Sergey Tereshchenko ve Yuksek Konsey hukumetinin istifasini isteyen gosteriler duzenledi Ulke bagimsizligini kazanmasindan bu yana henuz secimde bulunmayan Komunist Parti meclis uyelerinden olusan Kazakistan Parlamentosu 28 Ocak 1993 tarihinde anayasayi kabul etti 1991 de Nazarbayev beraber Nazarbayev in gorev suresi 2000 yilina kadar uzatildi 1999 yilinin Ocak ayinda ve Aralik 2005 te tekrar secildi Avrupa Guvenlik ve Isbirligi Teskilati son baskanlik secimini uluslararasi demokratik standartlarin altinda kaldigi icin elestirdi Nazarbayev 4 Mayis 2001 de Marat Tazhin yerine Kazakistan Guvenlik Konseyi Sekreteri Kultur Enformasyon ve Concord Bakani olarak gorev yapan Altynbek Sarsenbayev i atadi Musayev Cumhurbaskanligi Guvenlik Hizmetinin basina getirildi Nazarbayev yonetimindeki Kazakistan Islam Isbirligi Teskilati uyesi olmasinda ragmen Israil ile iyi iliskilere sahipti 1992 yilinda diplomatik iliskiler kuruldu ve Baskan Nazarbayev 1995 ve 2000 yillarinda Israil e resmi ziyaretlerde bulundu 1994 te baskentin Almati dan Astana ya tasinmasini onerdi ve resmi degisim 10 Aralik 1997 de gerceklesti 4 Aralik 2005 te yeni Kazakistan baskanlik secimi yapildi ve Nazarbayev 91 15 lik bir oranla secimleri tekrar kazandi 2009 yilinda Ingiltere eski Bakani Kazakistan in Efsanevi Lideri Nazarbayev adli biyografi kitabini yayinladi Kitap genel olarak Nursultan Nazarbayev in gencliginden itibaren siyaset sahnesinde yasadiklarini ve modern Kazakistan in kurulmasindaki rolunu anlatmaktadir Nazarbayev egitimin ulusun sosyal gelisimindeki rolunu her zaman vurgulamistir Egitimi uygun hale getirmek icin 13 Ocak 2009 da Kazakistan in yetenekli gencleri icin Orken egitim bursunu tanitti Bu karar 23 Eylul 2016 tarihinde degistirilmistir 2015 te Nazarbayev Aralik 2011 de Nazarbayev muhalifleri BBC tarafindan iktidardaki zamaninin en buyuk muhalefet hareketi olarak tanimlanan Mangistav da ayaklandi 16 Aralik 2011 de petrol sehri olan Zhanaozen deki gostericiler ulkenin Bagimsizlik Gunu nde polisle catisti On bes kisi guvenlik gucleri tarafindan vurularak olduruldu ve yaklasik 100 kisi yaralandi Protestolar hizla diger sehirlere yayildi ancak bir sure sonra sona erdi Avrasya Vakfi Baskan Yardimcisi Daniel Witt 11 Haziran 2011 de Nazarbayev in rolunu ve siyasi reformlarini kabul etti Baskan Nazarbayev Kazakistan i zor zamanlar gecirerek refah ve buyume cagina surukledi ABD ve Bati ittifaklarina deger verdigini ve demokratik yonetisim saglamaya kendini adadigini gosterdi Aralik 2012 de Nazarbayev Kazakistan 2050 Stratejisi adi verilen ileriye donuk bir ulusal strateji belirledi 2014 yilinda Kazakistan in adinin Kazakistan Eli Kazaklarin Ulkesi olarak degistirilmesi gerektigini ulkenin daha iyi ve daha fazla yabanci yatirim cekmesini onerdi stan ekinin turistlere ve yatirimcilara itici geldigini belirtti Nazarbayev Mogolistan in Kazakistan dan daha fazla yatirim aldigini cunku ayni cografyada olmasina ve Kazakistan kadar istikrarli olmamasina ragmen bir devlet ulkesi olmadigina dikkat cekti Ancak ulkenin adinin degistirilmesini halkin oylamasina sunmayi tercih etti kaynak belirtilmeli Ekonomik meseleler Avrasya Ekonomi Birligi Kazakistan 2050 nin logosuNazarbayev Nikol Pasinyan Anna Hakobyan Igor Dodon ve Dmitri Medvedev ile Rusya daki 2018 FIFA Dunya Kupasi ni izliyor 1994 yilinda Nazarbayev Moskova Devlet Universitesi nde bir konusma sirasinda bir Avrasya Birligi olusturma fikrini onerdi 29 Mayis 2014 te Rusya Belarus ve Kazakistan 170 000 000 kisilik tek bir ekonomik alan yaratan ve Ocak 2015 te yururluge giren bir Avrasya Ekonomik Birligi olusturmak icin bir anlasma imzaladilar Nazarbayev anlasmanin imzalanmasindan kisa bir sure sonra Bunu acik bir alan ve Avrupa ve Asya nin buyuyen ekonomileri arasinda yeni bir kopru olarak goruyoruz dedi Nazarbayev Mayis 2019 da Yuksek Avrasya Ekonomi Konseyi Onursal Baskani secildi Kazakistan 2050 Stratejisi Nazarbayev Kazakistan in gelecekteki buyume beklentilerini saglamak icin uzun vadeli bir strateji olan Kazakistan 2050 Stratejisi ni tanitti ve Kazakistan i dunyanin en gelismis 30 ulkesinden biri olarak konumlandirdi Nurly Zhol Nurlu Yol Cumhurbaskani Nazarbayev 2014 yilinda Nurly Zhol Gelecege Giden Yol olarak adlandirilan milyar dolarlik yerel bir modernizasyon ve reform planini acikladi Dijital Kazakistan Nazarbayev dijital ekosistem gelisimi yoluyla Kazakistan in ekonomik rekabet gucunu artirmak icin bu teknolojik modernlesme girisimini acikladi Cevre sorunlari 1998 otobiyografisinde Nazarbayev Aral Golu nun daralmasinin bugun gezegenimizin karsi karsiya kaldigi en ciddi ekolojik felaketlerden biri oldugunu yazdi Ozbekistan Turkmenistan Tacikistan Kirgizistan ve daha genis bir alani Sovyetler Birligi doneminde meydana gelen cevresel zarari tersine cevirmek icin daha fazlasini yapmaya cagirdi Nukleer silahlara karsi tutumu Kazakistan Sovyetler Birligi nden dunyanin dorduncu buyuk nukleer silah stogunu devraldi Yeni hukumetin ilk buyuk kararlarindan birisi de Sovyet ordusu tarafindan 456 nukleer testin yapildigi Semey de bulunan nukleer deneme sahasini kapatilmasi oldu Sovyet doneminde Kazakistan bolgesindeki bilim adamlari tarafindan cogunlukla Semey test sahasinda radyasyon hastaligi ve dogum kusurlarina neden olan 500 den fazla askeri deney yapildi Proje Safir olarak adlandirilan projede Kazakistan ve Amerika Birlesik Devletleri ulkedeki eski Sovyet silahlarini kaldirmak icin birlikte calistilar ve Amerikalilar ulasim ve tazminat maliyetlerinde 800 000 000 dan fazla fon saglamayi kabul etti Nazarbayev Birlesmis Milletler Genel Kurulu nu 29 Agustos u Uluslararasi Nukleer Testlere Karsi Gunu olarak belirlemeye tesvik etti Makalesinde yeni bir Nukleer Silahlarin Yayilmasinin Onlenmesi Antlasmasi ni imzalayan hukumetler acisindan net yukumlulukleri garanti edecek ve anlasmanin sartlarina uymayanlar icin gercek yaptirimlar belirleyecek onerisinde bulundu kaynak belirtilmeli Disisleri bakani 8 Eylul 2006 da yetki veren bir anlasma imzaladi The Washington Times ta yer alan bir goruste Nazarbayev Nukleer Silahlarin Yayilmasinin Onlenmesi Antlasmasi nin modernize edilmesini ve daha iyi dengelenmesini istedi Mart 2016 da Nazarbayev Manifesto Dunya 21 yuzyil i yayinladi Bu manifestoda Kazakistan Devlet Baskani mevcut nukleer silahsiz bolgelerin genisletilmesi ve cogaltilmasi cagrisinda bulundu ve mevcut uluslararasi silahsizlanma anlasmalarinin modernize edilmesi gerektigini vurguladi 27 Agustos 2020 de ise Birlesmis Milletler tarafindan Nukleer Denemeler Yapilmayan bir Dunyanin Savunucusu statusune layik goruldu Din Aktobe merkez camii ziyaretiNazarbayev Vladimir Putin ve Sevket Mirziyoyev ile birlikte Nazarbayev Astana da dunya ve geleneksel dinlerden olusan bir forum duzenleme girisimini ortaya koydu Daha once benzer olaylarin organizatorleri sadece onde gelen dinlerin ve mezheplerin temsilcileriydi Uluslararasi diyalog kurmayi amaclayan diger benzer etkinliklerin yani sira Ekim 1986 ve Ocak 2002 de Italya nin Assisi kentinde duzenlenen dunya dinleri ve mezheplerinin temsilcilerinin toplantilari da vardi 2003 yilinda toplanan ilk Dunya ve Geleneksel Dinler Kongresi tum buyuk dinlerin liderlerinin karsilikli isbirligi beklentileri gelistirmesine olanak sagladi kaynak belirtilmeli Nazarbayev baslangicta Sovyet doneminde din karsiti gorusleri savundu Ancak daha sonra Hac gorevini yerine getirdi ve camilerin yenilenmesini destekleyerek Musluman mirasini korunmasina katkida bulundu Nazarbayev onderliginde Kazakistan vatandaslari arasinda cesitli etnik gruplardan ve hatta insan kaynaklarini koordine etmek icin ulke ile isbirligi baglari gelistiren uluslardan yetenekleri korumak icin bazi derecelerde cok kulturluluk yururluge koydu Kazak liderinin bu prensibi ona Bozkirlarin Singapur u adini kazandirdi Ancak 2012 yilinda Nazarbayev daha sonra parlamento tarafindan cikarilan ve dini uygulamalara siki kisitlamalar getiren reformlar onerdi Bu reformlar asirilikcilikla mucadele girisimi olarak aciklandi Yerel duzeyde var olabilmek icin bir grubun 50 den fazla uyesi olmalidir bolgesel duzeyde 500 den fazla ve ulusal duzeyde 5 000 den fazla uyesi bulunmalidir kaynak belirtilmeli Nazarbayev Turk mirasina acik bir atifta bulunarak Biz Turkuz Arap degiliz diyerek Turk geleneklerini Islam uzerinde vurgulamayi secerek perdeye karsi elestirel aciklamalar yapti kaynak belirtilmeli Milliyetcilik 2014 yilinda Vladimir Putin in Kazakistan in tarihselligi ile ilgili aciklamalarinda Nazarbayev in hic devleti olmayan bir bolgede bir devlet yarattigini sozleri Nazarbayev den ciddi bir tepki aldi Insan haklari Nazarbayev Dmitri Medvedev Tarja Halonen ve Jose Luis Rodriguez Zapatero ile birlikte 2011Baku de gerceklesen 7 Turk Kenesi zirvesi 1990 larda Kazakistan cocuk haklarina ve kadinlara karsi her turlu ayrimciligin ortadan kaldirilmasina iliskin sozlesmeleri onayladi 2003 yilinda Baskan Nursultan Nazarbayev in kararnamesi ile Kazakistan Devlet Baskani na bagli Insan Haklari Komisyonu kuruldu 2014 yilinda Fransa Cumhurbaskani Francois Hollande ile yaptigi gorusmelerin ardindan Nazarbayev duzenledigi basin toplantisinda Kazakistan da yasayan onlarca milletten temsilcinin ayni haklara sahip oldugunu dilleri ve kulturlerinin korundugunu ve okullarin 18 dilde faaliyet gosterdigini soyledi Kazakistan Devlet Baskani na gore ulkede 40 dini itiraf tamamen ozgurce faaliyet gosteriyor Nazarbayev yonetimindeki Kazakistan in insan haklari durumu bagimsiz gozlemciler tarafindan esit olarak yoksul olarak tanimlanmaktadir Insan Haklari Izleme Orgutu Kazakistan in toplanma konusma ve din ozgurlugunu buyuk olcude kisitladigini soyluyor 2014 yilinda yetkililer bariscil ama onaylanmamis protestolardan sonra gazeteleri kapatti hapse atti veya para cezasina carptirdi ve dini kontrolleri devlet kontrolleri disinda uyguladiklari icin para cezasina carptirdi veya gozaltina aldi Muhalefet lideri Vladimir Kozlov da dahil olmak uzere hukumet elestirmenleri haksiz yargilamalardan sonra tutuklu kaldi 2014 yilinin ortalarinda Kazakistan yeni ceza ceza infaz ceza muhakemesi usulleri ve idari kodlari ve sendikalarla ilgili temel ozgurlukleri kisitlayan ve uluslararasi standartlarla uyumlu olmayan yeni bir yasa kabul etti Gozalti yerlerinde iskence yaygin olmaya devam ediyor seklinde bir aciklama yapti Dis politika Nazarbayev in devlet baskani olarak ilk kararlarindan biri Semipalatinsk nukleer test sahasini kapatmak ve ardindan dunyanin dorduncu en buyuk nukleer silah cephaneligini terk etmekti Kazakistan nukleer silahlarin yayilmasinin onlenmesi alanindaki tum anlasmalar ve kurumlarda aktif katilimcilardan biri haline geldi Nazarbayev baskanligi sirasinda Kazakistan in uluslararasi iliskilerinin ana ilkesi yabanci ortaklarla dostane iliskiler kurma girisimlerine dayanan coklu vektor dis politikasiydi Kazakistan baskanlik doneminde 130 ulke ile diplomatik iliskiler kurmustur Bolgesel entegrasyon cercevesinde Nazarbayev Avrasya Ekonomik Birligi nin tamamen ekonomik dogasi olan SSCB nin eski cumhuriyetleri arasindaki ticari ve ekonomik iliskilerin yeniden canlanmasini sagladi 2001 yilinda Kazakistan Sanghay Isbirligi Orgutu nun kurucu uyesi oldu ABD Baskani Donald Trump Nazabayev in liderligine ovgude bulundu ve Kazakistan in Nazarbayev baskanligi altindaki basarilarini 30 Kasim 2016 daki telefon gorusmeleri sirasinda mucize olarak nitelendirdi Kazakistan uluslararasi kuruluslarin faaliyetlerinde aktif rol aldi 2010 da Kazakistan AGIT e 2011 de Islam Isbirligi Teskilati na baskanlik etti Ilk gunlerden itibaren Sanghay Isbirligi Orgutu nun calismalarina aktif olarak katildi 2010 2011 yillarinda baskanligini yapti 2016 yilinda ulke 2017 2018 yillari icin BM Guvenlik Konseyi nin daimi olmayan uyeligine secildi 2015 yilinda Nursultan Nazarbayev Vakfi uluslararasi bir tartisma platformu olan Astana Club i duzenledi Amerika Birlesik Devletleri Rusya Cin Avrupa Orta Dogu ve Asya dan politikacilari diplomatlari ve dusunce kuruluslarindan uzmanlari kuresel egilimleri tartismak ve tum dunyayi ve Avrasya bolgesini etkileyen sorunlara cozumler bulmak icin her yil bir araya getiriyor Nazarbayev 1987 de Karabag ihtilafi sirasinda baris arabuluculugu yapti 2014 Ukrayna krizinde Suriye ve diger uluslararasi catismalarda Astana da konusmalar yapti Israil Basbakani Binyamin Netanyahu Kazakistan a ilk ziyaretini Aralik 2016 ortalarinda Nazarbayev ile bir araya geldiginde gerceklestirdi Iki ulke arastirma ve gelistirme havacilik kamu hizmeti komisyonlari ve tarimsal isbirligi konulu anlasmalarin yani sira tarimsal konsorsiyum kurulmasi hakkinda bir anlasma imzaladi Astana 2017 yilinda 112 ulkenin katilimiyla alternatif enerji konusuna yonelik EXPO 2017 Dunya Fuari na ev sahipligi yapti Serginin tamamlanmasinin ardindan Astana Uluslararasi Finans Merkezi mekaninda acildi Ocak 2019 da Zimbabwe Cumhurbaskani Emmerson Mnangagwa Afrikali bir liderin ulkeye yaptigi ilk ziyarette Nazarbayev ile gorusmek uzere Nur Sultan a bir devlet ziyaretinde bulundu Turk Dunyasi Kultur Mahallesi nde yer alan Nursultan Nazarbayev tarafindan Recep Tayyip Erdogan a hediye edilmis olan yurtAnkara da bulunan anitiTurk dunyasi 1992 den itibaren Turkiye nin girisimleriyle yapilan Turk Dili Konusan Ulkeler Zirvesinde ilk kez 2006 da Nazarbayev tarafindan Turk devletleri arasinda bir isbirligi orgutu kurulmasi onerildi Onerisi uzerine Nahcivan Anlasmasiyla birlikte 3 Ekim 2009 da Turk Kenesi kuruldu Gunumuzde bircok yayin organinda Nazarbayev in Mustafa Kemal Ataturk u kendisine ornek aldigina ve Turk devletlerinin Turk kulturunu yasatmak adina birlik icinde hareket etmelerine sebep oldugu belirtilmektedir Istanbul Topkapi daki nde Nursultan Nazarbayev tarafindan donemin Turkiye basbakani Recep Tayyip Erdogan a hediye edilmis bir otag bulunmaktadir Ayrica Kazakistan in baskenti Astana da yaptirilmasini istedigi Mustafa Kemal Ataturk anitina karsilik olarak Ankara da Nursultan Nazarbayev aniti bulunmaktadir Istifasi 19 Mart 2019 da Nazarbayev Kazakistan Devlet Baskanligindan istifa ettigini ve yeni nesil liderlere ihtiyac duyuldugunu acikladi Istifa ettigi konusma kanali canli olarak televizyonlarda yayinlandi ve ardindan 20 Mart 2019 tarihinden itibaren yetkilerini sona erdiren bir kararname imzaladi Parlamentonun ust meclisinin baskani Kasim Comert Tokayev baskanlik doneminin sonuna kadar devlet baskan vekili olarak atandi Devlet Baskani olarak istifa etmesine ragmen iktidardaki Nur Otan Partisi nin genel baskanligi Anayasa Konseyi uyeligi ve omur boyu gorevini Guvenlik Konseyi baskani olarak gorevine devam etmektedir Nazarbayev in cesitli meslektaslari duyuru saatlerinde tepki gosterdi Ozbekistan devlet baskani Sevket Mirziyoyev Nazarbayev ile telefon gorusmesi yaparak ona buyuk politikaci dedi Nazarbayev e mesaj gonderen diger dunya liderleri arasinda Azerbaycan Cumhurbaskani Ilham Aliyev Belarus Devlet Baskani Aleksandr Lukasenko ve Turkiye Cumhurbaskani Recep Tayyip Erdogan da bulunuyordu Ondan ziyade Birinci Devlet Baskani nin Fonu cercevesinde sosyal faaliyetlerde bulunmaya devam etti 2019 yilinda Vakif El Umiti ve Kamkorlyk genclik destek programlarini baslatti Ilki genc degisim yoneticilerini egitmeyi hedefliyor Program kapsaminda katilimcilar dunyanin onde gelen universitelerinde ve sirketlerinde egitim almanin yani sira hukumet mentorluk yapan yerli ve yabanci uzmanlarla dogrudan etkilesim kurma firsati buldular Kamkorlyk programi kapsaminda yilda 5 bine kadar cocuga ucretsiz kapsamli rehabilitasyon saglamak icin hastanelerde rehabilitasyon merkezleri ve okullarda kaynastirma destek odalari acildi Haziran Temmuz 2020 de Nursultan Nazarbayev koronaviruse yakalandi Koronavirus pandemisi sirasinda Nursultan Nazarbayev Biz Birgemiz ulusal eylemini baslatti Birlikteyiz 2 3 milyondan fazla vatandasa yardim saglayan muhtac ailelere gida sepetleri saglik calisanlarina gonullu yardim dusuk gelirli aileler icin uzaktan egitim icin cocuklar icin bilgisayarlar vb 28 Nisan 2021 de Nursultan Nazarbayev 1995 ten beri yonettigi Kazakistan Halk Meclisi Baskani nin yetkilerini tum etno sosyal gruplarin genel Kazakistan toplumuna entegrasyonunun surdurulmesi ihtiyacina isaret ederek Kassym Jomart Tokayev e devretti Nazarbayev Meclis Onursal Baskani unvanina layik goruldu Nisan 2021 de Nazarbayev in girisimiyle buyuk capli bir yardim etkinligi Elbasy Zhyluy baslatildi Nursultan Nazarbayev Vakfi ve Degdar Yardim Vakfi kampanya kapsaminda cok cocuklu dar gelirli ailelere ozel gereksinimli cocuk yetistiren ailelere ve Buyuk Vatanseverlik Savasi gazilerinin yasadigi ailelere yardim sagliyor 681 muhtac aileden her biri yaklasik 132 kilo agirliginda mal aldi 23 Kasim 2021 de Nur Otan partisinin genel baskaninin yetkilerini Kasim Jomart Tokayev e devredecegini acikladi cunku onun gorusune gore ulke lideri partinin baskani olmalidir 28 Ocak 2022 ye kadar partinin baskanligini yapti Baskanligi sonrasi9 Mayis Zafer Gunu gunu kutlamalari sirasina Vladimir Putin ile birlikte 2019 The Economist e gore istifasina ragmen Nazarbayev hala ulkenin liderliginin arkasinda Istifadan bu yana Guney Kore Devlet Baskani Moon Jae in ve Macaristan Basbakani Viktor Orban ile Kazakistan i ziyaretleri sirasinda bir araya geldi Ozellikle Nazarbayev ile yaptiklari toplantilar devlet baskani Kasim Comert Tokayev ile yaptiklari toplantilardan ayri olarak duzenlendi Gorevden ayrildiktan iki gun sonra sivil nufus tarafindan karsilandigi Nevruz kutlamalarina katildi Ilk cumhurbaskani olarak konaklama konusunda kisisel ofisinin baskanlik sarayindan farkli bir yere tasindigi bilinmektedir Nisan 2019 un sonlarinda Nazarbayev in resmi ve ozel ziyaretler icin ozel bir jet tuttugu da bildirildi Gorevden ayrildiktan sonra Pekin ve Moskova yi ziyaret etti Mayis ayi sonunda Mevlut Cavusoglu Turkiye cumhurbaskani Recep Tayyip Erdogan in onerisi uzerine Nazarbayev in Turk Kenesi onursal Baskani oldugunu duyurdu Azerbaycan in baskenti Baku ye yaptigi ziyarette ev sahibi Cumhurbaskani Ilham Aliyev e babasinin eski Cumhurbaskani Haydar Aliyev in baskentin gelismesinden cok memnun olacagini soyledi Ekim 2019 da Savunma Bakani Icisleri Bakani ve Disisleri Bakani haric tum potansiyel bakan adaylarinin Kasim Comert Tokayev tarafindan atanmadan once Nazarbayev in onayina ihtiyaci oldugu aciklandi Baskentin yeniden isimlendirilmesi Istifasinin ardindan Kazakistan devlet baskanii Kasim Comert Tokayev baskent Astana nin adinin Nur Sultan Kazakca Nur Sultan olarak adlandirilmasini onerdi Kazakistan parlamentosu resmi olarak baskentin adlandirilmasini oylayarak onayladi COVID 19 Nazarbayev Mart 2020 de COVID 19 pandemisi ile etkin bir sekilde mucadele ederken ekonomiyi de destekleyen Biz Birgemiz Fonu nu olusturdu Haziran 2020 itibariyla fon fonun uc yardim dalgasinin bir parcasi olarak 23 sehirde 470 000 den fazla aileye mali yardim saglamak icin 28 milyar tenge 69 3 milyon Amerikan dolari topladi Haziran ortasinda Nazarbayev e COVID 19 teshisi konmasi uzerine Rusya devlet baskani Vladimir Putin Urdun krali II Abdullah Turkiye cumhurbaskani Recep Tayyip Erdogan Cumhuriyet Halk Partisi lideri Kemal Kilicdaroglu ve eski Hirvatistan cumhurbaskani Stjepan Mesic dahil olmak uzere dunya liderlerinden telefon ve destek telgraflari aldi 80 yas gunu Nazarbayev COVID 19 hastaligini dogum gunu olan 9 Temmuz dan once yendi Ayni zamanda 9 Temmuz Kazakistan da olarak kutlanmaktadir Tebrik veren liderler arasinda Ermenistan devlet baskani Armen Sarkisyan Rusya Devlet Baskani Vladimir Putin eski Tataristan cumhurbaskani Mintimer Seymiyev Turkiye cumhurbaskani Recep Tayyip Erdogan ve eski Cumhurbaskani Abdullah Gul de vardi Eski Rusya Federasyonu Disisleri Bakan Yardimcisi dogum gununu onurlandiran bir roportaji Nazarbayev i siyasi surecler vizyonu olan birkac dunya siyasetcisi olarak nitelendirdi Ayrica nde askeri uniformali bir Nazarbayev heykeli de acildi 2021 parlamento secimleri Nur Otan partisinin Genel baskani olarak Nazarbayev 4 Haziran 2020 de 2021 parlamento secimlerinin hazirlanmasinda parti icinde acik ve siyasi rekabet siyasi surece sivil katilimi tesvik etmek ve kapali on secimlerin yapilacagi tarihi belirleyen bir kararnameyi imzaladi Kadinlari ve ulkenin genclerini guclendirin diyen partinin listesinde kadinlarin 30 unu ve 35 yas alti kisilerin 20 sini listeye almasi talimatini verdi On secimler Nazarbayev in kendisinin cevrimici oy kullandigi 17 Agustos 3 Ekim 2020 tarihleri arasinda yapildi Nur Otan 25 Kasim 2020 tarihinde duzenlenen 20 Nur Otan Olaganustu Kongresi nde parti adaylarinin listesini ve delegeler tarafindan onaylanan secim platformlarini acikladi Nazarbayev de kongrede konustu Devlet Baskani Sayin Kasim Jomart Tokayev tarafindan bugun aciklanan parti programi iddiali ve ayni zamanda hesapli mali ve insan kaynaklari tarafindan destekleniyor Bagimsizlik yillarim boyunca her zaman net hedefler belirledim ve bu hedeflere ulasmak icin cok calismak gerektigini soyledim Baskanin onerdigi bu programi destekliyorum ve ortak gorevimiz onun etrafinda toplanip birlikte calismaktir Kendinize inanmali vataninizi sevmeli ve ilerleme icin mumkun olan her seyi yapmalisiniz 10 Ocak 2021 de yapilan Mazhilis secimlerinin ardindan iktidardaki Nur Otan partisi aksine sekiz sandalye kaybetmesine ragmen 76 sandalyenin rahat cogunlugunu aldi Nazarbayev partinin secim zaferini kutlayarak Kazakistanlilar ulkemizin daha da gelismesini refahin yukselmesini partimizle iliskilendiriyor dedi Yolsuzluk iddialari Baskanligi boyunca kendisine ve cevresine karsi yolsuzluk ve kayirmacilik suclamalari yoneltildi Elestirmenler ulke hukumetinin bir klan sistemine benzedigini soyluyor New Yorker a gore 1999 yilinda Isvicreli bankacilik yetkilileri Nazarbayev e ait bir hesapta 85 000 000 dolar kesfetti Kazakistan hazinesine yonelik olan para kismen James Giffen e bagli hesaplardan aktarilmisti Kazak muhalefet gazetesi Respublika 2002 de Nazarbayev in 1990 larin ortalarinda Isvicre banka hesaplarinda gizlice 1 000 000 000 dolarlik devlet petrol gelirini gizledigini bildirdiginde bir karkas gazete ofisinin onune birakildi daha sonra karkas editor Irina Petrushova nin evinin onune Son kez olmayacak yazisiyla birakildi Mayis 2007 de Kazakistan Parlamentosu Nazarbayev in istedigi kadar yeniden secilmesini saglayacak anayasa degisikligini onayladi Bu degisiklik ozel olarak ve sadece Nazarbayev icin gecerlidir cunku ilk devlet baskaninin goreve kac kez aday olabilecegi konusunda hicbir sinirlamasi olmayacagini belirtmektedir ancak sonraki baskanlar bes yillik bir donemle sinirlandirilacaktir Mayis 2018 de Kazakistan Parlamentosu Nazarbayev in Guvenlik Konseyi Baskani olmasina izin veren anayasa degisikligini kabul etti 28 Haziran da Anayasa Konseyi tarafindan onaylanan bu reformlar Guvenlik Konseyi nin yetkilerini genisleterek anayasa organi statusunu de verdi Kisisel hayatiNursultan Nazarbayev ve esi Sara Nazarbayeva nin yer aldigi bir posta pulu Nazarbayev kendisini Musluman olarak tanimlamaktadir 1962 yilindan beri Sara Nazarbayeva ile evlidir Bu evliliklinden Dariga Dinara ve Aliya adlarinda uc kizlari vardir SSCB de yetisen Nazarbayev Kazak Turkcesi oldugu kadar akici bir sekilde Rusca ve Ingilizce de bilmektedir Ayrica Satybaldy 1947 1980 ve Bolat 1953 adinda iki erkek kardesi ve Anip adinda bir kiz kardesi vardir 16 Agustos 2020 de Nazarbayev in torunu Aysultan Nazarbayev in Londra da kalp durmasindan oldugu bildirildi Bundan once Aysultan sosyal medyada Nazarbayev in babasi oldugu ve hayatinin surekli tehdit edildigine dair birkac aciklama yapti Ayrica dedesinin ortaklarini komplo kurmakla sucladi Haziran 2020 de kurucu devlet baskaninin internet sitesinden Nazarbayev in COVID 19 testinin pozitif ciktigi ve Endiseye gerek yok Nursultan Nazarbayev uzaktan calismaya devam ediyor aciklamasi yapildi 3 Temmuz 2020 de ise Nazarbayev iyilesti ve pozitif testten uc hafta sonra ayaga kalkti Dindar bir Musluman olan Nazarbayev maneviyatinin felsefesi aydinlanmis bir Islam a dayanan bir Kazak sairi olan Abay Kunanbayoglu nun sozlerine dayandigini acikladi Nazarbayev e gore Abay in Bilgelik Sozleri Sovyetler Birligi nin cokusunden sonra modern bir Kazakistan insa etme girisiminde ona yardimci oldu Ekim 2021 de yapilan bir roportajda Nazarbayev 2011 yilinda omurgasindan bir hastalik gecirdigini bunun bir konsere katilirken fark edildigini bunun sonucunda dikkatlice salondan cikarildigini ve sonunda bir omurga ameliyati gecirdigini acikladi Ocak 2023 te Astana daki Ulusal Bilimsel Kalp Cerrahisi Merkezi nde hastaneye kaldirildi 20 Ocak 2023 te basarili gecen bir kalp ameliyati gecirdi Nobel Adayligi2010 da Dunya Turkleri Asamblesi Genel Baskani in yaptigi aciklama ile tarafindan Nursultan Nazarbayev Nobel Baris Odulu ne aday gosterildi OdullerKurdele Odul Ulke Tarih KaynakAltin Kartal Nisani Kazakistan 2019Nazarbayev MadalyasiKazakistan Cumhuriyeti nin Bagimsizliginin 10 Yili MadalyasiKazakistan Cumhuriyeti Silahli Kuvvetleri nin 10 YildonumuKazakistan Cumhuriyeti Anayasasinin 10 YildonumuKazakistan Demiryollarinin 100 Yildonumu AnisinaKazakistan Cumhuriyeti Parlamentosu nun 10 Yildonumu50 Yildonumu 1941 1945 Buyuk Vatanseverlik Savasi nda 60 Yillik Zafer Jubile MadalyasiKazakistan Cumhuriyeti nin Bagimsizliginin 20 Yili MadalyasiAlgys NisaniKizil Bayrak Isci Nisani Sovyetler BirligiOnur Rozeti NisaniBakir Topraklarin Gelisimi Madalyasi SSCB Silahli Kuvvetlerinin 70 Yili Jubile MadalyasiAziz Andrew Nisani RusyaAleksandr Nevski Nisani Cecenistan Anavatana Haklar Icin Nisani Tataristan Afganistan AvusturyaHaydar Aliyev Nisani Azerbaycan BelarusLeopold Nisani Belcika Birlesik Arap EmirlikleriAziz Michael ve Aziz George Nisani Birlesik Krallik Cin Estonya FinlandiyaLegion d honneur Buyuk Hac Fransa Guney Kore Buyuk Hac Hirvatistan Ispanya 2017Italya Cumhuriyeti Liyakat Nisani Yakada Sovalye Buyuk Haci ItalyaKrizantem Nisani Japonya KatarAltin Manas in 1000 Yildonumu Nisani KirgizistanUc Yildiz Nisani Letonya Litvanya 5 Mayis 2000 Luksemburg Macaristan Misir Monako Ozbekistan Polonya Romanya Sirbistan Slovakya 2007 TacikistanTurkiye Cumhuriyeti Devlet Nisani Turkiye 22 Ekim 2009 Ukrayna YunanistanTurk Dunyasi Ali Nisani Turk Devletleri Teskilati 15 Ekim 2019Yazdigi kitaplarN Nazarbayev in dunya ekonomisi Kazakistan ekonomisi sosyal siyasi ve tarih hakkinda eserleri bulunmaktadir Vazhnejshee uslovie intensifikacii A 1983 Rusca Stalnoj profil Kazahstana A 1984 Rusca Ekonomika Kazahstana realnost i perspektiva stanovleniya A 1988 Rusca Bez pravyh i levyh M 1991 Strategiya razvitiya Kazahstana kak suverennogo gosudarstva A 1992 Rusca Strategiya resursosberezheniya i perehod k rynku M 1992 Rusca Idejnaya konsolidaciya obshestva kak uslovie progressa Kazahstana A 1993 Rusca Narik jane alevmettik ekonomikalik damuv A 1994 Kazakca Gasirlar togisinda A 1996 Kazakca Evrazijskij soyuz idei praktika perspektivy M 1997 Rusca Tarih tolkininda A 1997 Kazakca O vremeni o sudbah o sebe London 1997 Rusca Strategiya transformacii obshestva i vozrozhdenie evrazijskoj civilizacii M 2002 Rusca Beybitsilik kindigi A 2002 Kazakca Sindarli on Yil A 2002 Kazakca Evraziya Yureginde A 2005 KazakcaKaynakca SON DAKIKA Kazakistan Cumhurbaskani Nazarbayev istifa etti NTV 19 Mart 2019 3 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Haziran 2020 Turk Kenesi nin 10 yili Kazanimlar sorunlar beklentiler Anadolu Ajansi 17 Ekim 2019 15 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Haziran 2020 Nedir Ne Demek Ilbasi 10 Ocak 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde Selcuklular da koy yoneticisi Erisim tarihi 10 Ocak 2022 Turkcede anlam farklilasmasiyla il yoneticisi vali Kazakhstan election avoids question of Nazarbayev successor The Guardian 24 Eylul 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Haziran 2020 Nursultan Nazarbayev 1998 Nursultan Nazarbayev My Life My Times and My Future Pilkington Press s 11 ISBN 1899044191 Erisim tarihi 3 Haziran 2020 Nursultan Nazarbayev 1998 Nursultan Nazarbayev My Life My Times and My Future Pilkington Press s 16 ISBN 1899044191 Erisim tarihi 3 Haziran 2020 Nursultan Nazarbayev 1998 Nursultan Nazarbayev My Life My Times and My Future Pilkington Press s 23 ISBN 1899044191 Erisim tarihi 3 Haziran 2020 a b c d e f g Nursultan Nazarbayev 1998 Nursultan Nazarbayev My Life My Times and My Future Pilkington Press ISBN 1899044191 Erisim tarihi 3 Haziran 2020 PROFILE Nursultan Nazarbayev First president of Kazakhstan Anadolu Ajansi 19 Mart 2019 3 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Haziran 2020 a b Sally N Cummings 2002 Power and change in Central Asia Ingilizce Psychology Press ss 59 61 ISBN 978 0 415 25585 1 Erisim tarihi 3 Haziran 2020 Jonathan Aitken 2009 Nazarbayev and the Making of Kazakhstan Ingilizce Bloomsbury Academic s 100 ISBN 9781441153814 3 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Haziran 2020 James Minahan 1998 Miniature EmpiresHistorical Dictionary of the Newly Independent States Ingilizce Routledge s 136 ISBN 9781135940102 3 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Haziran 2020 a b Karen Dawisha Bruce Parrott 1994 Russia and the new states of Eurasia the politics of upheaval Ingilizce Cambridge University Press ss 317 318 ISBN 978 0 521 45895 5 Erisim tarihi 3 Haziran 2020 a b Kazakh President Re elected Voting Flawed Observers Say The New York Times 6 Aralik 2005 18 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Haziran 2020 Robert D A Henderson 21 Temmuz 2003 Brassey s International Intelligence Yearbook 2003 Ingilizce Potomac Books s 272 ISBN 9781574885507 Erisim tarihi 3 Haziran 2020 Embassy of Kazakhstan in Israel Haziran 2006 17 Mart 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Haziran 2020 Akorda 4 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Haziran 2020 inform kz 11 Ocak 2018 23 Mart 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Haziran 2020 Jonathan Aitken 2009 Nazarbayev and the Making of Kazakhstan Ingilizce Bloomsbury Academic ISBN 9781441153814 3 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Haziran 2020 Kazakh President amends decree on educational grant for talented youngsters inform kz 23 Eylul 2016 3 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Haziran 2020 The Stable State Of Nursultan Nazarbayev s Kazakhstan Forbes 17 Subat 2017 7 Kasim 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Haziran 2020 Kazakhstan s Presidential Election Shows Progress Huffpost 11 Haziran 2011 15 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Haziran 2020 Kazakhstan 2050 Strategy Leads to Government Restructuring Carnegie Endowment for International Peace 21 Subat 2013 9 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Haziran 2020 Nazarbayev Kazakistan in adi Kazak Eli olsun BBC 7 Subat 2014 Erisim tarihi 3 Haziran 2020 Mikhail Alexandrov 1999 Uneasy Alliance Relations Between Russia and Kazakhstan in the Post Soviet Era 1992 1997 Greenwood Press s 229 ISBN 978 0 313 30965 6 Erisim tarihi 3 Haziran 2020 a b Russia Belarus Kazakhstan sign epoch Eurasian Economic Union RT 29 Mayis 2014 3 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Haziran 2020 Nazarbayev named Honorary Chairman of Supreme Eurasian Economic Council kazinform com 29 Mayis 2019 29 Mayis 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Haziran 2020 Sieff Martin edge kz 22 Kasim 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Haziran 2020 Kushkumbayev Sanat 22 Eylul 2015 Kazakhstan s Nurly Zhol and China s Economic Belt of the Silk Road Confluence of Goals The Astana Times 11 Ekim 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Haziran 2020 Shayakhmetova Zhanna 10 Kasim 2017 The Astana Times 31 Ocak 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Haziran 2020 Vladimir Socor Richard Weitz Daniel Witt 22 Nisan 2016 Kazakhstan and US Renew Nonproliferation Partnership The Diplomat 3 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Haziran 2020 CENTRAL ASIA NUCLEAR WEAPON FREE ZONE CANWFZ nti org 8 Eylul 2006 17 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Haziran 2020 NAZARBAYEV Kazakhstan president asks world leaders to advance nuclear security The Washington Times 24 Mart 2014 3 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Haziran 2020 Nursultan Nazarbayev 31 Mart 2016 Manifesto The World The 21st century Akorda 1 Temmuz 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Haziran 2020 Manifest by Kazakh President Calls for Global Nuclear Disarmament Steps to End Global Conflicts The Astana Times 5 Nisan 2016 3 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Haziran 2020 August 2020 Staff Report in International on 27 27 Agustos 2020 The Astana Times Ingilizce 30 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Agustos 2020 www trtavaz com tr 30 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Agustos 2020 Sabah 30 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Agustos 2020 Congress of World Religions 7 Kasim 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Haziran 2020 a b Ideology and National Identity in Post Communist Foreign Policies By Rick Fawn p 147 Pretson Peter 19 Temmuz 2009 How Nursultan became the most loved man on Earth The Guardian 5 Mart 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Haziran 2020 Michel Casey 3 Eylul 2014 Putin s Chilling Kazakhstan Comments The Diplomat 3 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Haziran 2020 Traynor Ian 1 Eylul 2014 Kazakhstan is latest Russian neighbour to feel Putin s chilly nationalist rhetoric The Guardian 12 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Haziran 2020 Trilling David 30 Agustos 2014 As Kazakhstan s Leader Asserts Independence Did Putin Just Say Not So Fast Eurasia net 3 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Haziran 2020 CACI Analyst 17 Eylul 2014 7 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Haziran 2020 Najibullah Farangis 3 Eylul 2014 Putin Downplays Kazakh Independence Sparks Angry Reaction rferl org 30 Mart 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Haziran 2020 World Report 2015 Kazakhstan Insan Haklari Izleme Orgutu 28 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Haziran 2020 time kz 1 Temmuz 2020 24 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Haziran 2021 kp ru 2 Temmuz 2020 4 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Haziran 2021 24 kz 22 Haziran 2019 20 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Haziran 2021 Nazarbayev s trust based relations with foreign partners help promote Kazakhstan s interests kazinform kz 5 Temmuz 2016 3 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Haziran 2020 Gill 30 November 2001 Shanghai Five An Attempt to Counter U S Influence in Asia Brookings Kazakhstan Trump talked up leader s miracle in call The Hill 1 Aralik 2016 8 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Haziran 2020 Kazahstan vpervye stal predsedatelem Sovbeza OON dw com 25 Temmuz 2019 22 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Haziran 2021 Forbes 13 Kasim 2017 21 Kasim 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Haziran 2021 Vlast kz 13 Kasim 2018 15 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Haziran 2021 24 kz 12 Kasim 2019 20 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Haziran 2021 Tengrinews kz 25 Temmuz 2019 28 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Haziran 2021 The Diplomat 8 Mayis 2015 8 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Haziran 2021 The Hill 11 Mayis 2021 20 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Temmuz 2021 Independent 14 Mayis 2021 14 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Temmuz 2021 PM Netanyahu meets with Kazakhstan President Nursultan Nazarbayev Israel Ministry of Foreign Affairs 14 Aralik 2016 30 Aralik 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Haziran 2020 Vlast kz 14 Eylul 2017 24 Aralik 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Haziran 2021 Mnangagwa arrives in Kazakhstan The Zimbabwe Mail 19 Ocak 2019 20 Mart 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Haziran 2020 Nazarbayev Ataturk u Kendisine Ornek Aldi Ozel Aksam 1 Aralik 2012 3 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Haziran 2020 Erol M Seyfettin Turk Dunyasinin Butunlesmesinde Kazakistan ve Aksakal Faktoru Milli Gazete 3 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Haziran 2020 Basbakan in otagi Topkapi ya tasindi Yeni Safak 7 Temmuz 2011 3 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Haziran 2020 Ankara ya Nazarbayev heykeli yapildi Haber 7 23 Haziran 2010 3 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Haziran 2020 Kazakistan Cumhurbaskani Nazarbayev istifa etti Anadolu Ajansi 19 Mart 2019 3 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Haziran 2020 a b Auyezov Olzhas 19 Mart 2019 Kazakhstan s leader Nazarbayev resigns after three decades in power Reuters 20 Mart 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Haziran 2020 Ozbekistan Cumhurbaskanligi 19 Mart 2019 20 Mart 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Haziran 2020 Erdogan dan gorevi birakan Kazak lider Nazarbayev e telefon NTV 21 Mart 2019 3 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Haziran 2020 Kazakca Egemen Qazaqstan 16 Agustos 2019 9 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Haziran 2020 lenta ru 18 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Haziran 2020 Gazeta Ru Rusca 18 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Haziran 2020 RIA Novosti Rusca 18 Haziran 2020 18 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Haziran 2020 Informburo kz 13 Agustos 2020 25 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Haziran 2020 Tengri News 28 Nisan 2021 28 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Haziran 2020 Lenta ru 28 Nisan 2021 6 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Haziran 2020 Tengri News 30 Nisan 2021 1 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Haziran 2020 Rusca Interfaks 23 Kasim 2021 23 Kasim 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Kasim 2021 The people of Kazakhstan wonder who their next president will be The Economist 11 Nisan 2019 12 Nisan 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Haziran 2020 The Astana Times 26 Mart 2019 31 Mart 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Haziran 2020 Auyezov Olzhas 29 Nisan 2019 Kazakhs foreign investors puzzled by power sharing leaders Reuters 10 Mayis 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Haziran 2020 Turkiye nin onerisiyle Nazarbayev Turk Konseyinin Omur Boyu Onursal Baskani oldu Anadolu Ajansi 24 Mayis 2019 3 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Haziran 2020 8 Mart 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Haziran 2020 Kazakhstan s Nazarbayev to Confirm Ministers Governors Decree US News 21 Ekim 2019 6 Kasim 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Haziran 2020 Iste Kazakistan in baskentinin yeni ismi Sozcu 20 Mart 2020 3 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Haziran 2020 a b June 2020 Assel Satubaldina in Nation on 27 27 Haziran 2020 The Astana Times Ingilizce 27 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Agustos 2020 Official website of the First President of the Republic of Kazakhstan Elbasy Nursultan Nazarbayev Ingilizce 5 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Agustos 2020 CNN Turk 18 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Agustos 2020 INFORM KZ 3 Temmuz 2020 Nursultan Nazarbayev addresses people of Kazakhstan www inform kz Ingilizce 6 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Agustos 2020 INFORM KZ 5 Temmuz 2020 President of Armenia congratulates Nursultan Nazarbayev on his 80th birthday www inform kz Ingilizce 5 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Agustos 2020 July 2020 Mintimer Shaimiev in Op Ed on 2 2 Temmuz 2020 The Astana Times Ingilizce 5 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Agustos 2020 AA Cumhurbaskani Recep Tayyip Erdogan dan Nazarbayev e dogum gunu tebrigi Hurriyet 9 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Agustos 2020 Oficialnyj sajt Pervogo Prezidenta Respubliki Kazahstan Elbasy Nursultana Nazarbaeva Rusca 5 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Agustos 2020 Andrei Beloborodov in International on 4 July 2020 4 Temmuz 2020 The Astana Times Ingilizce 5 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Agustos 2020 Sputnik Kyrgyzstan Rusca 5 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Agustos 2020 Radio Azattyk Rusca 5 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Agustos 2020 4 Haziran 2020 Informacionnyj portal Toppress kz Rusca 26 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Temmuz 2021 INFORM KZ 2 Ekim 2020 www inform kz Ingilizce 28 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Temmuz 2021 October 2020 Assel Satubaldina in Nation on 8 8 Ekim 2020 The Astana Times Ingilizce 10 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Temmuz 2021 informburo kz Rusca 25 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Temmuz 2021 Interfax ru Rusca 10 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Temmuz 2021 Martha Brill Olcott 1 Eylul 2010 Kazakhstan Unfulfilled Promise Carnegie Endowment ss 27 28 ISBN 978 0 87003 299 8 3 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Haziran 2020 The Price of Oil The New Yorker 9 Temmuz 2001 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Haziran 2020 Kazakhstan Goes After Opposition Media in New York Federal Court The Diplomat 7 Agustos 2015 4 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Haziran 2020 Kazakhstan lifts term limits on long ruling leader Los Angeles Times 19 Mayis 2007 3 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Haziran 2020 The Astana Times 13 Temmuz 2018 2 Nisan 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Haziran 2020 BAYER Yalcin Hurriyet 11 Mayis 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Temmuz 2021 Kaktus media 11 Mayis 2017 29 Ekim 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Haziran 2020 Rambler novosti Rusca 27 Mart 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Temmuz 2021 Radio Azattyk Rusca 23 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Temmuz 2021 Semya prezidenta Nursultan Nazarbaev rambler ru 28 Agustos 2018 3 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Haziran 2020 EADaily Rusca 24 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Temmuz 2021 a b akipress com 23 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Temmuz 2021 Eski Kazakistan Cumhurbaskani Nazarbayev in Koronavirus testi pozitif cikti T24 18 Haziran 2020 22 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Haziran 2020 Kazakistan eski lideri Nazarbayev de corona cikti Sozcu 18 Haziran 2020 18 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Haziran 2020 Kazakistan in eski Cumhurbaskani Nazarbayev in koronavirus testi pozitif cikti CNN Turk 18 Haziran 2020 18 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Haziran 2020 July 2020 Assel Satubaldina in Society on 3 3 Temmuz 2020 The Astana Times Ingilizce 5 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Agustos 2020 October 2020 Aidana Yergaliyeva in Nation on 8 8 Ekim 2020 The Astana Times Ingilizce 21 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Temmuz 2021 Skiban Oksana 21 Ekim 2021 Kakaya bolezn povliyala na reshenie Nazarbaeva ujti v otstavku zakon kz Rusca 3 Subat 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Subat 2024 Nursultan Nazarbayev undergoes heart surgery UPDATED Apa az Ingilizce 3 Subat 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Subat 2024 Akorda kz Rusca 23 Mart 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Temmuz 2021 www inform kz 29 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Temmuz 2021 web archive org 29 Ekim 2013 7 Mart 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Temmuz 2021 publication pravo gov ru 17 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Temmuz 2021 Akorda kz Rusca 16 Haziran 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Temmuz 2021 nomad su 11 Temmuz 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Temmuz 2021 ru president az Rusca 4 Nisan 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Temmuz 2021 TASS 29 Nisan 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Temmuz 2021 web archive org 27 Eylul 2020 27 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Temmuz 2021 www boe es 7 Kasim 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Temmuz 2021 web archive org 15 Kasim 2009 15 Kasim 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Temmuz 2021 archive is 16 Temmuz 2012 29 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Temmuz 2021 web archive org 27 Mart 2019 8 Mart 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Temmuz 2021 web archive org 19 Nisan 2014 19 Nisan 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Temmuz 2021 www legimonaco mc 29 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Temmuz 2021 Akorda kz Rusca 9 Ekim 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Temmuz 2021 Ingilizce 29 Haziran 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Temmuz 2021 web archive org 22 Mart 2014 8 Mart 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Temmuz 2021 Nursultan Nazarbayev awarded Supreme Order of the Turkic World Assembly of people of Kazakhstan Ingilizce 1 Ocak 1970 10 Kasim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Subat 2024 Arsivlenmis kopya 9 Subat 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Ocak 2014 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Nursultan Nazarbayev ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Kisisel web sitesi 3 Haziran 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde

Yayın tarihi: Haziran 24, 2024, 03:27 am
En çok okunan
  • Kasım 05, 2024

    Boluspor (basketbol takımı)

  • Kasım 04, 2024

    Bolt'un Çiftliği

  • Kasım 04, 2024

    Bologna FC. 1909

  • Kasım 07, 2024

    Bolivya Olimpiyat Komitesi

  • Kasım 05, 2024

    Boksee

Günlük

  • Özgür içerik

  • Elektrik yükü

  • Proton-elektron kütle oranı

  • Elektron

  • Michael C. Williams

  • Wilhelm Röntgen

  • Münih

  • Muhammed Nadir Şah

  • Fenerbahçe SK

  • Kelime-i şehâdet

NiNa.Az - Stüdyo

  • Vikipedi

Bültene üye ol

Mail listemize abone olarak bizden her zaman en son haberleri alacaksınız.
Temasta ol
Bize Ulaşın
DMCA Sitemap Feeds
© 2019 nina.az - Her hakkı saklıdır.
Telif hakkı: Dadaş Mammedov
Üst