William Murdoch (bazen Murdock olarak yazılır) (21 Ağustos 1754 - 15 Kasım 1839) İskoç kimyager, mucit ve makine mühendisidir.
William Murdoch | |
---|---|
Doğum | 21 Ağustos 1754 , , , İskoçya, Birleşik Krallık |
Ölüm | 15 Kasım 1839 (85 yaşında) , İngiltere, Birleşik Krallık |
Milliyet | İskoç |
Vatandaşlık | İngiliz |
Ödüller | Rumford Madalyası (1808) |
Kariyeri | |
Dalı | Buhar makinesi, |
Çalıştığı kurumlar | |
Murdoch firmasında görev yaptı ve onlar için Cornwall'da on yıl buhar makinesi montajcısı olarak çalıştı. Hayatının çoğunu İngiltere'nin Birmingham kentinde geçirdi.
Murdoch, salınımlı silindirli buhar motorunun mucidiydi ve 1790'ların başında gazlı aydınlatma ve "gazometre" terimi ona atfedilir. Öte yandan Hollandalı-Belçikalı Akademisyen Jean-Pierre Minckelers, 1784'te kömürün gazlaştırılması ve gazın aydınlatılması üzerine zaten yayın yapmıştı ve 1785'ten itibaren Leuven Üniversitesi'ndeki oditoryumunu aydınlatmak için gaz kullanmıştı. de 1789'dan itibaren aile mülkünü aydınlatmak için gaz kullanmıştı.
Murdoch ayrıca güneş ve gezegen dişlisi ve D sürgülü valf dahil olmak üzere buhar makinesinde yenilikler yaptı. Buhar tabancasını ve pnömatik tüplü mesaj sistemini icat etti ve İngiliz Kanalı'nı geçen ilk İngiliz yandan çarklı vapurlarından biri üzerinde çalıştı. Murdoch, 1784'te prototip bir buharlı lokomotif yaptı ve ayrıca kimya alanında da bir dizi keşif yaptı.
Murdoch, 1830'lara kadar 'ın bir çalışanı ve daha sonra ortağı olarak kaldı, ancak bir mucit olarak ünü, Matthew Boulton, James Watt ve kurdukları firmanın şöhreti tarafından gölgelendi.
Erken dönemi
William Murdoch, İskoçya'nın kentindeki Old yakınlarındaki 'de yedi çocuğun üçüncüsü ve bebeklikten sonra hayatta kalan ilk erkek çocuk olarak dünyaya geldi. Eski bir Hanoverli topçu askeri ve bir Millwright ve 'teki 'in mülkündeki Bello Mill'in kiracısı olan John Murdoch'un oğludur. Son derece saygın bir aritmetik ders kitabının yazarı olan William Halbert yönetimindeki Auchinleck okuluna gitmeden önce on yaşına kadar Old Cumnock Kirk Okulu'nda eğitim gördü. Murdoch matematikte başarılıydı, ayrıca babasının çalışmalarına yardım ederek mekanik, pratik deneyler ile metal ve ahşapta çalışma ilkelerini öğrendi. 1763'te babasıyla birlikte bir "tahta at" yaptı. Onun "Tekerlek Üzerindeki Tahta Atı", el kranklarıyla hareket ettirilen bir üç tekerlekli bisikletti. Murdoch'un gençliğinde Nith Nehri üzerindeki köprülerden birinin inşasından sorumlu olduğuna dair bilgiler vardır ki; bu muhtemelen babası William'ın da dahil olacağı, 1774'te Lugar Suyu üzerindeki Craikston Köprüsü'nü inşa etme işinden kaynaklanmaktadır. Ayrıca babasının değirmeninin yakınındaki küçük bir mağarada bakır bir kazanda ısıtılan kömürü kullanarak kömür gazı deneyleri yaptığı söylenir. Ancak, belgelerle kanıtlanamamıştır.
Birmingham
Murdoch, 1777'de henüz 23 yaşındayken, yaklaşık 480 kilometre (300 mi) mesafede bulunan Birmingham'a kadar yürümüş ve buhar makinesi üreticisi olan James Watt'tan iş istemişti. Hem Watt hem de Murdoch, Watt'ın Soho'daki atölyesini birkaç kez ziyaret etmiş olan James Boswell ile olan bağlantıları nedeniyle muhtemelen birbirlerini önceden tanıyorlardı. Watt'ın ortağı Matthew Boulton, Murdoch'un kendi tasarımı olan bir torna tezgahında yaptığı tahta şapkadan o kadar etkilendi ki, onu işe aldı. Murdoch, kariyerine Boulton ve Watt ile Soho Foundry'nin kalıp atölyesinde makine parçalarının dökümü için kalıplar yaparak başladı. 1778'de Watt şunları yazdı:
William Murdoch evde değilse, kalıplardan anladığı için hemen çağrılmalı ve motor atölyemizin fazlasıyla suçlu olduğu hatalardan kaçınmak için özen gösterilmelidir.
İngiltere'ye yerleştiğinde adını "Murdock" olarak İngilizleştirdi. Murdoch, buhar motorlarının montajı ve yerleştirilmesinde çalışmaya devam etti ve sıklıkla bu amaç için Soho'dan ayrıldı. 1779'da Boulton, Watt'a şunları yazıyordu:
Bana sorarsanız William Murdock değerli bir adam ve her türlü nezaketi ve teşviki hak ediyor.
Murdoch, Madeninde bir motor kurarak yaptığı ilk kişisel işinde, egzoz milinin hareketiyle buhar valfinin otomatik olarak çalışmasını sağlamak için dişlileri yeniden düzenleyerek standart Boulton ve Watt motorundaki birçok iyileştirmenin ilkini yapmıştı.
Cornwall
Eylül 1779'da Murdoch, Boulton & Watt motorlarının montajı, bakımı ve onarımından sorumlu kıdemli bir motor montajcısı olarak Cornwall'daki Redruth'a gönderildi. Bu motorlar, Cornish Kalay madenlerinden su pompalamak için kullanılıyordu ve bu nedenle motorların verimliliği ve etkinliği, bir madenden çıkarılabilecek kalay ve para miktarı için önemli bir faktördü. O tarihlerde buhar motorları müşterilere sadece satılmıyordu, aynı zamanda "girişimciler" (hissedarlar) olarak bilinen gruplar veya kişiler için üreticileri tarafından çalıştırılıyor ve bakımları yapılıyordu. Watt'ın açıkladığı gibi, motor üreticilerine tamamlanmış bir motor için değil, o motorun performansı temelinde hesaplanan karmaşık bir formül aracılığıyla ödeme yapılıyordu:
Kârımız, sadece motoru yapmaktan değil, aynı miktarda suyu aynı yüksekliğe çıkaran herhangi bir sıradan motora göre yaptığımız yakıt tasarrufunun belirli bir oranından kaynaklanır.
Bu sayede, Murdoch'un motorlardan en iyi şekilde yararlanma becerisi, Boulton ve Watts'ın kârlarını doğrudan etkiledi. Bunu o kadar başarılı bir şekilde yaptı ki, 1782'de Boulton şunları yazıyordu:
Daha fazla Murdock istiyoruz, çünkü o şimdiye kadar gördüğüm en aktif adam ve en iyi motor montajcısı... Yapılan işe baktığımda beni hayrete düşürüyor ve bu başarı neredeyse gece 3'ten önce yatağa gitmeyen Murdoch'un ruhu ve faaliyetinden kaynaklanıyor.
Buhar motorlarında sık sık meydana gelebilecek sorunlar ve arızalar nedeniyle Murdoch, soeumluluğu altındaki motorların performansını kontrol etmek, iyileştirmek ve onarmak için bölgeyi dolaşmakla fazlasıyla meşguldü.
Endüstriyel casusluk
O tarihlerde Cornwall'da, her biri aynı amaçlara ulaşmak için farklı teknik yöntemlerle birbirleriyle rekabet eden birkaç motor üreticisi daha vardı. Sonuç olarak, genellikle mühendisler arasındaki gündelik konuşmaların ve motor modifikasyonlarının pratik gözlemlerinin raporlanması yoluyla, mekanik yeniliklerin büyük bir kısmı kopyalandı ve patent ihlalleri devam etti. Patentlerinin ihlal edilme riski Watt'ı özellikle zorlayan bir şeydi ve bu nedenle Murdoch'tan, diğer faaliyetlerine ek olarak, Boulton & Watt'ın rakiplerine karşı yasal işlemler için raporlar hazırlaması ve yeminli beyanlar vermesi istendi. Zamanın birbirine sıkı sıkıya bağlı klan yapılı Cornwall'ında bu tarz çalışmalar yapmak risk de oluşturuyordu. Meslektaşlarından birinin Watt'a belirttiği gibi:
Carpenter veya Penandrea'ya karşı Yeminli Beyanname verirse, Redruth onun için güvenli bir yer olmayacak.
Bu erken dönem endüstriyel casusluk doğal olarak sadece tek bir yönde işlemedi ve Murdoch'tan sık sık ya patentlerin ihlal edilip edilmediğini belirlemek ya da bu motorların etkinliğini değerlendirmek için rakiplerin motorlarını denetlemesi de isteniyordu.
Mekanik iyileştirmeler ve buluşlar
Murdoch, Cornwall'da ikamet ederken buhar motorlarıyla ilgili çok çeşitli mekanik problemlerle de uğraşmak zorunda kaldı ve bu, onu Boulton ve Watt tarafından kullanılan temel buhar motoru tasarımlarında pratik iyileştirmeler yapmaya yöneltti. 1782'den itibaren Murdoch'un Watt ile bir dizi icat ve iyileştirme üzerinde tartıştığı ve işbirliği yaptığına dair kanıtlar vardır. Bununla birlikte, muhtemelen, John Griffiths'in iddia ettiği gibi, Watt'ın oğlu James Watt Junior'ın bazı icatların kökenine dair tüm kanıtları ortadan kaldırarak babasının itibarını koruma girişimi nedeniyle, Watt arşivinde Murdoch'tan Watt'a 1780'den 1797'ye kadar olan mektuplarda bir eksiklik vardır. Murdoch'un, Boulton ve Watt'ın diğer çalışanları için olanlarla ortak olan iş sözleşmesinin, icat ettiği her şeyin işverenlerinin fikrî mülkiyeti olacağını belirttiği neredeyse kesindir ve bu buluşlar için patent başvurusunda bulunanlar ve patentlerden yararlananlar da sıklıkla onlardı.
Murdoch'un en önemli icatlarından biri, ona atfedilecek kanıtların var olduğu, buhar gücünün "bir Eksen veya Merkez etrafında sürekli bir Dönme veya Dairesel Hareket üretmek ve böylece Değirmen Çarklarına veya diğer Makinelere Hareket vermek" için kullanılmasına imkan sunan güneş ve gezegen dişlisiydi. Bu dişli, bir buhar motoru tarafından tahrik edilen bir kirişin dikey hareketini, motorun kirişine bağlı bir çubuğun ucuna sabitlenmiş bir dişli çark olan 'gezegen'i kullanarak dairesel harekete dönüştürür. Kirişin hareketi ile bu dişli, 'güneş'in etrafında tur atarak dönerken, tahrik milini döndüren ve ona sabitlenen ikinci bir dönen dişli bulunur. Boulton ve Watt'ın biyografi yazarı Samuel Smiles bunu Murdoch'a atfetmesine ve ayrıca Murdoch'un Ağustos 1781 tarihli elinde güneş ve gezegen sisteminin bir çizimi olmasına rağmen, dönme hareketini elde eden bu sistemin patenti Ekim 1781'de James Watt tarafından kendi adına alınmıştır. Bu icadı William Murdoch'a atfeden diğer kanıtlar, Boulton'ın bir meslektaşına Watt'ın yakında çıkacak olan Ekim patentleriyle ilgili yazdığı bir mektupta da yer alır:
Ekleyecek başka bir dönen çarklı şeması daha var ki, ona uzun zaman önce William Murdock tarafından ilk icat edildiğinde anlatabilirdim ama bunun şu anda çok da önemli olduğunu düşünmüyorum.
Murdoch'un bir başka inovasyonu da 1799'da o sırada kullanılanlardan çok daha basitleştirilmiş ve daha verimli bir buhar çarkı icadıydı. Buhar türbininin öncüsü olan buhar çarkı, çarkın içinden geçen buharın basıncıyla doğrudan dönmesini sağlıyordu. Bu zamana kadar Murdoch'un sözleşmesi yeniden düzenlenmişti ve bu sayede cihazının patentini kendi adına alabildi.
Murdoch ayrıca basınçlı hava ile bir dizi deney yaptı ve bir silindirdeki bir mesajı bir tüp aracılığıyla hedeflenen varış noktasına iletmek için basınçlı hava kullanarak çalışan ilk pnömatik mesaj sistemini geliştirdi. Bu sistem London Pneumatic Despatch Company tarafından geliştirildi ve yaygın olarak kullanılmaya başlandı; Özellikle Harrods adlı Londralı bir giyim mağazası bu sistemi en azından 1960'lara kadar kullandı. Murdoch, ziyaretçilerin geldikleri zaman çaldıkları zilin sesinin evin içinde duyulabilmesi için de basınçlı hava kullanmıştır.
Murdoch'un diğer küçük icatlarından ve deneylerinden bazıları da şunlardı:
- 1784 veya 1785'te Cornwall'da ahşap boruları delmek için geliştirilen bir makine (1810'da bu, taş borular için daha da geliştirildi ve patenti alındı),
- 1803'te Soho'da bir duvarı yıkmak için kullanmaya çalıştığı bir buhar topu,
- aynı yıl 3 cm'lik kurşun mermiler ateş edebilen bir ,
- "bir linyit türü olan Jet görünümünde" bir malzeme üretmek için turba yosununu büyük basınç altında öğütüp sıkıştıran makineler.
Buharla çalışan lokomotif hareketi
William Murdoch'un adının pek bilinmediği önemli bir diğer buluşu da, Britanya'nın 1784'te çalışan ilk buharlı vagon veya yol lokomotifi modelidir. Fransız mühendis Nicolas-Joseph Cugnot, her biri 4-5 ton taşımak üzere tasarlanmış olan iki tam boyutlu çalışan buharlı araç inşa ederek (1769'dan itibaren) böyle bir cihazın faydasını zaten göstermişti. Tek gereken daha etkili bir tasarımın geliştirilmesiydi.
Murdoch'un bu ulaşım yöntemiyle ilgili düşüncelerinden ve planlarından ilk söz ettiği zamanlar; Mart 1784'te Cornwall'daki meslektaşı Thomas Wilson'ın Murdoch'un "bu yeni düşüncesi" hakkında Watt'a yazdığı zamandı:
Yolda buharlı makinelerle araba çekmekten daha az şey değil ... Önerdiği şeyin şimdiye kadar düşündüğünüz her şeyden farklı olduğunu ve cevabından kesinlikle emin olduğunu ve bundan kazanılacak çok para olduğunu söylüyor.
Watt'tan Thomas Wilson'na gelen yanıtlar, böyle bir fikirde gelecek olmadığını düşündüğünü ve Murdoch'un Cornwall'daki hizmetlerini kaybetme korkusuyla onu plandan caydırmaya çalıştığını açıkça ortaya koyuyordu. Boulton'dan gelen daha sonraki bir mektup, Murdoch'un fikirleriyle ilgili daha fazla ayrıntıyı da ortaya çıkarmıştır:
Yoğunlaştırılmış Buharın çoğunu geniş Bakır levhalara vurarak yakalamayı öneriyor ve aşağı damlayan yoğunlaştırılmış kısım yakalanıp Kazana veya başka bir rezervuara geri döndürülebilir. Bu, yağmurda veya soğuk havalarda biraz işe yarayabilir ve Ufuk ile açılarına göre her tepede ve her vadide uygulamak için farklı boyutlarda revolver vana düzenlerine ihtiyaç vardır... Murdoch'un bu işi icra etmekten mahrum kalmaktansa, tüm korkak işlerinden ve çıkarlarından vazgeçmeyi tercih edeceğine gerçekten inanıyorum.
Aynı mektupta Boulton, Watt'ı patent başvurusuna buharla çalışan bir araç için plan eklemeye de gizlice teşvik eder ve Watt da bunu kısa bir süre sonra yapar.
Kendime ayırabildiğim zaman ve mekanda fırsat buldukça; tekerlekli araçların motorlarının bu tür tanımlarını verdim; ancak hâlâ oldukça kusurlular ve yalnızca başkalarını benzer patentlerden uzak tutmaya hizmet edebilirler.
Ancak 1780lerde, Murdoch, buharlı arabasının çalışan bir modelini çoktan yapmıştı (günümüzde Thinktank, Birmingham Bilim Müzesi'nde bulunmaktadır) ve "Model buharlı vagonun 1784'te Redruth'ta Murdoch'un oturma odasının etrafında çalıştığını gören" tanıkların ifadeleri ortaya çıkmıştı. Bu, tamamen kendi gücüyle hareket eden insan yapımı bir makinenin Büyük Britanya'da kaydedilen ilk örneğidir.
Murdoch'un minyatür çalışma modeli, motoru ve kazanı iki büyük arka tekerleğin arasına yerleştirilmiş, altında suyu ısıtmak için bir ispirto ocağı ve önde daha küçük olan ön tekerleği döndüren bir yeke bulunan, yaklaşık 30 cm yüksekliğinde üç tekerlekli bir araçtı. Model lokomotifin mekaniği, kazan emniyet valfi, silindirin kısmen kazana daldırılması ve D-sürgülü valf hatlarında yeni bir valf sistemi kullanılması gibi bir dizi yeniliği de içeriyordu.
Bu model, tasarımı denemeye devam eden Murdoch tarafından yapılan tek model değildi ve Ağustos 1786'da bildiğimiz, farklı boyutta en az bir başka model daha yapmıştı. Öte yandan, Murdoch, Boulton & Watt için devam eden yoğun iş yükü, 1785'te yaptığı evliliği ve aynı yıl eşinin ikizlerinin doğumu nedeniyle 1784'ten 1786'ya kadar fikirleri üzerinde pek çalışmamış gibi görünmektedir. Murdoch, eşinin doğumundan kısa bir süre sonra ve üstelik ikinci bir model inşa edilmiş halde, buharlı lokomotifinin patentini almak için girişimlerde bulunmuştu. Ancak, Londra yolunda Exeter'de Boulton tarafından karşılandı. Boulton, onu patenti kaydetmeden Cornwall'a dönmeye ikna etti. Boulton'un 2 Eylül 1795'te Watt'a yazdığı gibi:
Men almak için Londra'ya gideceğini söyledi ama çok geçmeden Steam Carg'ını göstermek ve bir patent almak için oraya gittiğini öğrendim. Bay W. Wilkn ona Sadler'ın söylediklerini anlatmıştı ve aynı şekilde gazetede Simmington'ın tüm Wms ateşini yeniden alevlendiren ve Buharlı Arabalar yapmak için imalarda bulunan buharlısını da okumuştu. Bununla birlikte, onu ertesi gün itinayla Cornwall'a dönmeye ikna ettim ve buna göre bugün öğlen buraya geldi. Sonra aracını çalıştırarak Rivers'ın büyük odasında bir Daire içinde bir veya iki Mil yaparak ateş Küreği, poker ve maşa taşıdı.
Truro'daki King's Head Oteli'ndeki Rivers Great Room'daki buharlı arabanın bu gösterimi, Britanya'da hareket halindeki buharlı lokomotifin gösterildiği ilk halka açık gösteriydi.
1786'dan sonra Watt'ın veya Boulton'ın yazışmalarında Murdoch'ın Buharlı Arabalar üzerine çalışmasından başka söz edilmese de, işverenlerinin desteği olmadan üzerinde çalışmaya devam ettiğine dair çok sayıda kanıt bulunur ve bazıları tam boyutlu bir versiyonun yapıldığını da iddia etmektedir.
Hem tam boyutlu bir araba hem de modellerinden biri hakkında sık sık anlatılan bir hikâye, Murdoch'un bir gece arabasını dışarıda açık yolda test etmeye karar vermesi üzerinedir. Araç kısa süre sonra hızlanıp onu geride bırakınca peşinden koşmak zorunda kalmıştır. Aracı kovalarken, yükselen dumanı ve kazanın altında yanan ateşiyle arabasını şeytan sanan endişeli yerel bir din adamıyla karşılaştığı söylenir. Bu hikâye doğru olabilir; ancak, tam boyutlu bir buharlı arabadan çok bir modelle ilgili olması daha fazla ihtimal dahilindedir.
Sıklıkla anlatılan ve neredeyse uydurma olduğu kesin olan başka bir hikâye, Murdoch'un "gazla aydınlatılan buharlı bir araçla bir madenden diğer madene" seyahat etmesiyle ilgilidir. O dönemdeki yolların durumu göz önüne alındığında, bu pek inandırıcı gelmemektedir. Bununla birlikte, John Griffiths tarafından Murdoch'un 1790'larda bir ara tam boyutlu bir buharlı araç inşa etmiş olabileceği ve bu hikâyenin kaynağı olabileceği de iddia ediliyor.
Buharlı lokomotifin daha sonra başkaları tarafından geliştirilmesinde önemli olan bir diğer gerçek, 1797 ve 1798'de Richard Trevithick'in William Murdoch'un (1782-1798) yaşadığı evin hemen bitişiğindeki Redruth'ta yaşamaya gelmesiydi. Trevithick, Murdoch'un deneylerini görüp etkilenmiş ve onun bu alandaki çalışmalarından kesinlikle haberdar olmuştur. Ayrıca Murdoch'un oğlu John'un, Trevithick ve Andrew Vivian'ın 1794'te bir model motor görmek için yaptıkları ziyaret hakkında anlattığı bir hikâyesi de vardır:
Tekerlekli araba motorunun modeli 1792 yazında yapıldı ve ardından Redruth sakinlerinin çoğuna gösterildi - yaklaşık iki yıl kadar sonra Trevithick ve A. Vivian babamın Redruth'taki evinine gelmişlerdi. . Babam, o gün ondan güçlü buharla ve vakumsuz çalışan tekerlekli araba motorunun modelini göstermesini istediklerini söyledi. Bu araç onlara hemen çalışır durumda gösterildi.
Her halükarda, Watt'ın güvenmediği yüksek basınçlı buhar kullanma ihtiyacı nedeniyle Murdoch'un çalışmasına karşı çıkmış görünen Boulton ve Watt'ın desteği olmadan Murdoch, icadını ne geliştirebildi ne de tanıtabildi. Bu durum daha sonra ticari olarak geliştirme imkanını kullanabilen Trevithick ve diğerlerine bırakıldı.
Kimya alanındaki keşifleri
Murdoch, mekanik çalışmalarının yanı sıra kimya alanında da deneyler ve bir dizi keşifler yapmıştır. Bunlardan biri, ilk kez 1784'te kaydedilen, sal amonyak veya amonyum klorür ve demir talaşlarından yapılan demir çimentosunun keşfiydi ve görünüşe göre Murdoch, bu ürünü, iki bileşenin alet çantasında kazara karışması sonucu nasıl katı bir kütle oluşturduğunu gözlemlediğinde keşfedilmişti. Bu demir çimentosu, buhar motorlarının eklemlerini sabitlemek ve sertleştirmek için kullanıldı. Böylece sert ve dayanıklı bir conta oluşturulmuştu.
Murdoch'un patentini aldığı bir başka keşif de,
Benzer malzemelerden ve aynı işlemlerle tamamen yeni bakır, vitriol ve farklı türde boya veya boya maddeleri, boyalar ve renklendiriciler ve ayrıca her türlü teknenin ve suya girmesi gereken tüm ahşapların diplerini solucanlardan, yabani otlardan, midyelerden ve genellikle bunlara yapışan veya yapışabilen diğer tüm pisliklerden korumak için bir bileşim yapma tekniği veya yöntemidir.
Bu patent 1791'de dosyalandı ve o sırada geliştirilmemiş olmasına rağmen bu, anilin boyalarının ve kaplamalarının geliştirilmesinde ilk adım olarak kabul edilebilir.
İngiliz isinglass
1795'te Murdoch, Rusya'dan büyük bir masrafla ithal edilmesi gereken bulanıklıkları gidermek için biranın berraklaştırılmasında kullanılan mersin balığından elde edilen bir çökelti olan isinglass'ın yerini alacak bir ürün geliştirdi. Murdoch'un bu ikamesi kurutulmuş Morina'dan yapıldı ve camın maliyeti olan libre başına 25 şilinden çok daha ucuzdu. Bu maliyet tasarrufu o kadar cazipti ki, Londra Bira Üreticileri Komitesi buluşunu kullanma hakkı için 2000 sterlin ödemişti.
Murdoch'un isinglass yerine bulduğu ürün o kadar etkiliydi ki, ünlü kimyager Sir Humphry Davy, İngiliz Gümrük ve Vergi İdareleri tarafından açılan bir davada, "birayı saflaştırmak amacıyla kullanılmasının uygun olup olmadığı" sorusuna yanıt olarak şunu ifade etti: :
Uygun şekilde hazırlanırsa, Isinglass ile aynı madde olduğuna inanıyorum.
Murdoch'un "İngiliz balıklarından yapılmış Isinglass"ının kullanımı yaygınlaşarak devam etti ve İngiliz bira üreticilerinin ithal hammaddelere bağımlılığını azaltmada önemli bir rol oynadı.
Gazlı aydınlatma
Murdoch'un en iyi bilinen bir başka buluşu da, petrol ve donyağıyla üretilen ışığın yerine gazlı aydınlatmanın uygulanmasıdır. 1792'de kömür ve diğer malzemelerin ısıtılmasından elde edilen gazın aydınlatma için kullanılmasıyla ilgili ilk deneylerini yapmaya başlamıştı. Birçok kişi bu deneylerin bir mağarada gerçekleştiğine inanır. Bu süreci pratikte ilk kez ne zaman gösterdiğine dair bazı belirsizlikler vardır; ancak çoğu kaynak bunu 1792 ile 1794 yılları arasında olarak tanımlar. Murdoch'tan yaklaşık on yıl kadar önce, Hollandalı-Belçikalı akademisyen Jean-Pierre Minckelers, gazlı aydınlatmayı pratik ölçekte kullanan ilk kişiydi.
Gazı pratik amaçlarla kullanmak için öncelikle gazın üretimi ve tutulması için bir çalışma yöntemi geliştirmek gerekliydi. Bu sürecin mükemmelleştirildiği tarih konusunda da ciddi şüpheler vardır. Yine de, 1794 yılında Murdoch'un, üç veya dört ayak uzunluğğunda bir demir boru takılı ısıtılmış kömürler içeren küçük bir imbikten kömür gazı ürettiğine ve gazı eski bir silah namlusundan göndermeden ve ışık üretmesi için tutuşturmadan önce boruladığı çok sayıda kayıt mevcuttur.
Murdoch'un Redruth'taki evi, gazla aydınlatılan ilk evdi.
Sonraki birkaç yıl boyunca Murdoch, "farklı maddelerde bulunan gazların miktarı ve kalitesi ile bunların en iyi şekilde taşınması, depolanması, saflaştırılması ve aydınlatılması üzerine bir dizi deney" daha yaptı. William Fairbairn'in anlatımıyla, Murdoch'un ara sıra gazını taşınabilir bir fener olarak kullandığı biliniyor:
"Karanlık bir kış gecesiydi ve oldukça kötü yollardan eve nasıl ulaşılacağı kolay kolay çözülemeyecek bir soruydu. Bununla birlikte Bay Murdoch, kaynakları bol olduğundan gaz fabrikasına gitti ve yanında bulunan bir keseyi doldurdu ve onu bir gayda gibi koltuğunun altına yerleştirerek eski bir tütün piposunun sapından bir gaz akışı başlatarak, Medlock Bank'a güvenle yürümemizi sağladı."
1798 yılında Murdoch, Soho dökümhanesinde çalışmak için Birmingham'a döndü ve bir parçasıyla Soho ana binasının içini aydınlattığı gazla deneylerine devam etti. Bina o tarihlerde kalıcı olmayan bir şekilde, muhtemelen sadece kısmen aydınlatılmıştı. 1802'de, Amiens Barışı'nın halka açık kutlamalarının bir parçası olarak, Soho Foundry'nin dışını aydınlatarak aydınlatmasının halka açık bir gösterisini de yaptı. Gazla aydınlatılan ilk endüstriyel fabrika, fikrin ortaya atılmasından dört yıl sonra, 1805'te Murdoch tarafından tamamen aydınlatılan Manchester'daki Philips ve Lee pamuk fabrikasıydı. Başlangıçta bu fabrika 50 gaz lambası içeriyordu, ancak bu kısa süre sonra bu sayı 904'e çıktı. Bu projenin tamamlanması için geçen süre kısmen Murdoch tarafından büyük bir fabrikanın gazla aydınlatılmasını pratik ve uygun maliyetli hale getirmek için geliştirdiği süreçteki deneyler ve iyileştirmelerden (kokuyu gidermek için gazın kireçle arıtılması ve maksimum miktarda gaz elde etmek için kömürün ısıtılacağı en uygun ısı vb.) kaynaklanıyordu. Bu arada Murdoch, Boulton ve Watt için zamanının çoğunu alan diğer motor işleriyle ilgilenmeye devam ediyordu.
Gazla ilgili öncü çalışmalarına rağmen Murdoch, patent alamadığı için bu buluşundan hiçbir zaman para kazanmadı. Öte yandan bu, kısmen James Watt, Junior'ın keşfin patentlenemeyeceğine dair tavsiyesinin bir sonucu ve kısmen de, erken bir anilin boyası formu için 1791 yılında yaptığı önceki patentinin ticari başarısızlığının bir sonucu olabilir. Boulton & Watt'ın bu alandaki ticari katılımına rağmen, bir patent başvurusunda yaşanan bu başarısızlık, yeni gelişen gaz üretimi ve aydınlatma endüstrisini, eski asistanı Samuel Clegg ve Frederick Albert Winsor gibi diğer ticari çıkarların sömürüsüne açık bıraktı. Bunun nedeni de büyük ölçüde Boulton & Watt'ın 1809'da hakim oldukları fabrika ve fabrika aydınlatma pazarından, sokak ve ev aydınlatma pazarına genişlemek için yeterli çabayı gösterememesiydi. Bu isteksizliğin nedeni tam bilinmemekle birlikte ilgi eksikliği, potansiyel pazarın büyüklüğünü tahmin edememe ve daha küçük, daha az prestijli projelerde yer alma arzusundaki eksikliğine atfedilebilir. Mayıs 1809'da Boulton & Watt, bu alandaki tek gerçek rakipleri olan National Heat and Light Company için bir tüzük verilmesini engellemek için Parlamento'da lobi yapmadaki başarıları nedeniyle herhangi bir gaz pazarında çok az rekabetle karşı karşıya kaldılar. Ancak, tüzüğü 1812'ye kadar bloke etmesine rağmen, Boulton & Watt'ın gaz piyasasını veya teknolojisini geliştirmemesi ve 1814 yılında gaz işini bırakması nedeniyle ellerindeki bu büyük avantaj da israf edildi. Birkaç on yıl sonra Britanya'daki çoğu kasaba gazla aydınlatılmaya başlamış ve çoğu da kendi gaz fabrikalarını kurmuştu.
Gazla aydınlatma ve ısıtmanın faydalarının yanı sıra, kömür gazı üretme süreci, daha sonra başarıyla kullanılan bir dizi başka maddeyi de ortaya çıkardı. Bunlar arasında kola; amonyak; bir dezenfektan ve 1910'da icat edilen ilk sentetik plastik olan bakalitin bileşenlerinden biri olan fenol (karbolik asit); ve bir dizi organik kimyasal içeren kömür katranı. Kömür katranı daha sonra 1856 yılında William Henry Perkin tarafından ilk sentetik boya olan leylak rengini üretmek için kullanıldı ve 1853'te Charles Gerhardt tarafından şimdi aspirin olarak bilinen kimyasal asetilsalisilik asidi içerdiği bulundu.
"Caledonia" çarklı vapuru
Boulton ve Watt, teknelere buhar gücü uygulama girişimlerine az da olsa dahil olmuşlardı ve 1807'de Robert Fulton'a Hudson Nehri üzerinde çalışan ilk buharlı gemi olan North River Steamboat'un motorunu sağladılar (tekne daha sonra Clermont adını aldı). Murdoch, bu motorun tasarlanıp üretilmesinden ve aynı zamanda motorun tasarımı üzerinde de çalışan Fulton ile teknik ayrıntılar ve tasarımlar üzerinde anlaşmaya varılmasından birincil derecede sorumluydu. Boulton ve Watt ayrıca bir dizi başka deniz aracı için de motorlar sağlamıştı. Ancak, 1817'de James Watt Jr. tarafından Caledonia'nın satın alınmasına kadar deniz mühendisliği işine ciddi bir şekilde dahil olmamışlardı. Caledonia'yı yeniden donatma, yeni motorlar ve kazanlar inşa edip kurma ve onu denize elverişli ve yakıt tüketiminde verimli hale getirme görevi zor bir süreçti ve sık sık ateşlenmesine ve romatizma hastası olmasına rağmen Murdoch bu projeyi yönetti. Ağustos ayına gelindiğinde gemi, Londra'daki Surrey Commercial Docks'tan Gravesend'e planlanan rotasında test edilebildi ve ilk başta saatte 8 mil (mph) hız yaptı. Murdoch, deniz denemeleri sırasında, yakıt tüketimi üzerindeki etkisini ve küreklerin derinliğindeki değişikliklerin hızını ve motorlardan birinin mi yoksa her ikisinin mi kullanıldığını ölçmek için Caledonia'da deneyler yaptı. Böylece, hız 12 mil/saat (19 km/sa) kadar yükseldi.
Denemeler yapılırken Caledonia, rakiplerinin Sons of Commerce olduğu ve Londra'dan Gravesend'e giden rota için bir yarışa davet edildi. Aslında Gravesend'e giden iki yarış vardı ve her ikisini de Boulton ve Watt gemisi, ikinci denemede daha büyük bir farkla olmak üzere kazandı. Sonuç, Sons of Commerce'in sahiplerinin yeni bir vapur motoru için Boulton ve Watt'a sipariş vermesi oldu. Hem ticari müşteriler hem de Kraliyet Donanması için buharlı gemi motorları yanı sıra bir dizi başka sipariş de vardı ve Murdoch, denizcilik işinin tüm yönlerinde atıfta bulunulan ve ertelenen bu iş kolunun başıydı. 1813'ten 1825'e kadar, 3.000 beygir gücü (2.200 kW) üzerinde çalışabilen deniz motorları Boulton ve Watt tarafından yapıldı ve yaklaşık 40 ila 60 gemide kullanıldı.
Denemeler tamamlandıktan kısa bir süre sonra Caledonia, Watt Jr. onu Rotterdam'a ve Ren nehrinin yukarısına Koblenz'e götürdüğünde İngiliz Kanalı'ndan da geçti.
Sonraki yıllar
Murdoch, 1808'de Royal Society'ye "Kömürden Gelen Gazın Ekonomik Amaçlara Uygulanmasının Hesabı" adlı bir makale sundu. O yıl, "hem ilk uygulama fikri hem de gazın ekonomik amaçlara ilk gerçek uygulaması" nedeniyle Rumford Altın Madalyası ile ödüllendirildi.
1817'de Murdoch, Birmingham dışında inşa ettiği büyük ve yeni bir eve taşındı. Evinde, gaz aydınlatması, basınçlı hava ile çalışan bir kapı zili ve bir klima sistemi dahil olmak üzere tasarladığı bir dizi merak ve yeniliği bir araya getirdi. Klima sistemi, Joshua Field tarafından "Odalara giren sıcak hava ile odaları ısıtmak için iyi bir sobası ve uygun yerlerden merdivenleri var" şeklinde tanımlandı. 1815'te Royal Pump Rooms, Leamington Spa'da klasik zamanlardan beri ilk yerçekimi beslemeli, borulu sıcak su sistemini tasarladı ve kurdu.
Eylül 1830'da, 76 yaşında sağlığı bozulan Murdoch'un Boulton & Watt ile 1810'da başlayan ortaklığı sona erdi ve bu noktada yılda 1.000 sterlin alıyordu. Bunun nedenleri, hem Boulton ve Watt'ın artan kârsızlığı hem de Murdoch'un artan sağlık sorunları gibi görünüyor. Murdoch 1839'da 85 yaşında öldü. Handsworth'taki St. Mary's Kilisesi'ne gömüldü .
Onurlandırmaları ve ödülleri
1892'de gaz aydınlatmasının yüzüncü yıl dönümü kutlamalarında, Lord Kelvin tarafından Stirling'deki Wallace Anıtı'nda bir Murdoch büstü açıldı ve ayrıca St. Mary's Kilisesi'nde Sir Francis Legatt Chantrey tarafından yapılmış bir büstü bulunur.
Hayatı ve eserlerinin üzerine yazıldığı ile Murdoch, Boulton ve Watt'ı bir arada gösteren ve William Bloye tarafından yapılan bir heykel, adını da taşıyan Murdock Road, Birmingham'da yer alır. Ayrıca, Londra, Rotherhithe'de bir Murdoch Evi de vardır.
Redruth kasabasının Haziran ayında andığı bir Yıllık Murdoch Günü vardır. 2007 etkinliği, "Toprak, Rüzgar, Ateş ve Su" konulu pankartlarla okul çocuklarının bir geçit törenini ve Murdoch'un Buharlı Arabasının tam boyutlu, çalışır röprodüksiyonunun ilk halka açık yolculuğunu içeriyordu.
2019'da İskoç Mühendislik Onur Listesi'ne alındı.
Kaynaklar
- ^ a b Progressive Enlightenment: The Origins of the Gaslight Industry, 1780-1820. MIT Press. 2 Mart 2012. ss. 28-30. ISBN . 13 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ağustos 2023.
- ^ Horst O. Hardenberg, The Middle Ages of the I.C. engine (Warrendale, 1999, 41)
- ^ Carnegie 2001.
- ^ Chaloner, W. H.; Farnie, D. A.; Henderson, W. O., (Ed.) (1990). Industry and Innovation: Selected Essays of W.H. Chaloner. Routledge. ISBN . 8 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ağustos 2023.
- ^ Burton, Anthony (2000). Traction Engines Two Centuries of Steam Power. Silverdale Books. s. 12. ISBN .
- ^ John C. Griffiths'in Oxford Dictionary of National Biography makalesi, 'Murdock, William (1754–1839)',, 21 Mayıs 2007 tarihinde erişildi: Yaklaşık 1792'de, Redruth'ta ikamet ederken Murdock, kömür, odun, turba ve benzerlerinin damıtılmasıyla üretilen gazların aydınlatıcı özellikleri üzerine bir dizi deneye başladı. Başlangıçta, ağzının üzerinde bir yüksük bulunan bir su ısıtıcısında kömürü ısıtmış ve bu şekilde üretilen gazı ateşlemiş gibi görünüyor. Ancak 1794'te arka bahçesindeki çok daha büyük bir imbik, oturma odasını aydınlatmasına izin verdi, Francis Trevithick'in daha sonra yazdığı gibi: "Küçük avludaki imbikten odanın tavanına yakın bir yere, masanın hemen üzerine gaz taşıyan gaz borularını görenler hâlâ yaşıyorlar. Pencere çerçevesine boru için bir delik açılmıştı’ (F. Trevithick, Life of Richard Trevithick, with an account of his inventions, 2 cilt. (1872), sayfa 64).
- ^ Chisholm, Hugh, (Ed.) (1911). "Murdock, William". Encyclopædia Britannica (11. bas.). Cambridge University Press.
- ^ West Briton 21 June 2007 pp. 36–37 (Centre Spread) article by Jonathan Carter: "'Terrific' Murdoch Day battles the elements and wins".
- ^ "Scottish Engineering Hall of Fame". www.engineeringhalloffame.org. 1 Nisan 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ağustos 2023.
Alıntı yapılan eserler
- James Watt. Honolulu, Hawaii: University Press of the Pacific. 2001. ISBN .
Genel kaynaklar
- John Griffiths; Üçüncü Adam, William Murdoch'un Hayatı ve Zamanları 1754–1839 Siyah-beyaz fotoğraf plakaları ve diyagramları, Bibliyografya ve İndeks ile gösterilmiştir; André Deutsch; 1992;
- Janet Thomson; Dünyayı Yakan İskoç, Gazlı Aydınlatmayı Mucit William Murdoch'un Hikayesi ; 2003;
- Alec Murdock, "Light Without a Wick", University Press'te basılmıştır, Robert MacLehose, 1892 (torunun biyografik taslağı)
Dış bağlantılar
- Murdoch Flyer Projesi 17 Mayıs 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Murdoch'un buharla çalışan arabasının bir kopyasını inşa etme projesi
- William Murdoch - Dünyayı Yakan İskoç 9 Haziran 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Dünyayı Yakan İskoç William Murdoch'un hayatı ve icatları üzerine kitap ve DVD
- (Birmingham Stories web sitesinde)
- Murdoch'un "tahta atı" hakkında belgesel kanıt ve tartışma 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Doğum yerinden resimli biyografi: Cumnock 23 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Murdoch Köprüsü, Kilmaurs 16 Mayıs 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
William Murdoch bazen Murdock olarak yazilir 21 Agustos 1754 15 Kasim 1839 Iskoc kimyager mucit ve makine muhendisidir William MurdochDogum21 Agustos 1754 1754 08 21 Iskocya Birlesik KrallikOlum15 Kasim 1839 85 yasinda Ingiltere Birlesik KrallikMilliyetIskocVatandaslikIngilizOdullerRumford Madalyasi 1808 KariyeriDaliBuhar makinesi Calistigi kurumlarBoulton amp Watt Murdoch Boulton amp Watt firmasinda gorev yapti ve onlar icin Cornwall da on yil buhar makinesi montajcisi olarak calisti Hayatinin cogunu Ingiltere nin Birmingham kentinde gecirdi Murdoch salinimli silindirli buhar motorunun mucidiydi ve 1790 larin basinda gazli aydinlatma ve gazometre terimi ona atfedilir Ote yandan Hollandali Belcikali Akademisyen Jean Pierre Minckelers 1784 te komurun gazlastirilmasi ve gazin aydinlatilmasi uzerine zaten yayin yapmisti ve 1785 ten itibaren Leuven Universitesi ndeki oditoryumunu aydinlatmak icin gaz kullanmisti de 1789 dan itibaren aile mulkunu aydinlatmak icin gaz kullanmisti Murdoch ayrica gunes ve gezegen dislisi ve D surgulu valf dahil olmak uzere buhar makinesinde yenilikler yapti Buhar tabancasini ve pnomatik tuplu mesaj sistemini icat etti ve Ingiliz Kanali ni gecen ilk Ingiliz yandan carkli vapurlarindan biri uzerinde calisti Murdoch 1784 te prototip bir buharli lokomotif yapti ve ayrica kimya alaninda da bir dizi kesif yapti Murdoch 1830 lara kadar Boulton amp Watt in bir calisani ve daha sonra ortagi olarak kaldi ancak bir mucit olarak unu Matthew Boulton James Watt ve kurduklari firmanin sohreti tarafindan golgelendi Erken donemiWilliam Murdoch Iskocya nin kentindeki Old yakinlarindaki de yedi cocugun ucuncusu ve bebeklikten sonra hayatta kalan ilk erkek cocuk olarak dunyaya geldi Eski bir Hanoverli topcu askeri ve bir Millwright ve teki in mulkundeki Bello Mill in kiracisi olan John Murdoch un ogludur Son derece saygin bir aritmetik ders kitabinin yazari olan William Halbert yonetimindeki Auchinleck okuluna gitmeden once on yasina kadar Old Cumnock Kirk Okulu nda egitim gordu Murdoch matematikte basariliydi ayrica babasinin calismalarina yardim ederek mekanik pratik deneyler ile metal ve ahsapta calisma ilkelerini ogrendi 1763 te babasiyla birlikte bir tahta at yapti Onun Tekerlek Uzerindeki Tahta Ati el kranklariyla hareket ettirilen bir uc tekerlekli bisikletti Murdoch un gencliginde Nith Nehri uzerindeki koprulerden birinin insasindan sorumlu olduguna dair bilgiler vardir ki bu muhtemelen babasi William in da dahil olacagi 1774 te Lugar Suyu uzerindeki Craikston Koprusu nu insa etme isinden kaynaklanmaktadir Ayrica babasinin degirmeninin yakinindaki kucuk bir magarada bakir bir kazanda isitilan komuru kullanarak komur gazi deneyleri yaptigi soylenir Ancak belgelerle kanitlanamamistir BirminghamMurdoch 1777 de henuz 23 yasindayken yaklasik 480 kilometre 300 mi mesafede bulunan Birmingham a kadar yurumus ve buhar makinesi ureticisi olan James Watt tan is istemisti Hem Watt hem de Murdoch Watt in Soho daki atolyesini birkac kez ziyaret etmis olan James Boswell ile olan baglantilari nedeniyle muhtemelen birbirlerini onceden taniyorlardi Watt in ortagi Matthew Boulton Murdoch un kendi tasarimi olan bir torna tezgahinda yaptigi tahta sapkadan o kadar etkilendi ki onu ise aldi Murdoch kariyerine Boulton ve Watt ile Soho Foundry nin kalip atolyesinde makine parcalarinin dokumu icin kaliplar yaparak basladi 1778 de Watt sunlari yazdi William Murdoch evde degilse kaliplardan anladigi icin hemen cagrilmali ve motor atolyemizin fazlasiyla suclu oldugu hatalardan kacinmak icin ozen gosterilmelidir Ingiltere ye yerlestiginde adini Murdock olarak Ingilizlestirdi Murdoch buhar motorlarinin montaji ve yerlestirilmesinde calismaya devam etti ve siklikla bu amac icin Soho dan ayrildi 1779 da Boulton Watt a sunlari yaziyordu Bana sorarsaniz William Murdock degerli bir adam ve her turlu nezaketi ve tesviki hak ediyor Murdoch Madeninde bir motor kurarak yaptigi ilk kisisel isinde egzoz milinin hareketiyle buhar valfinin otomatik olarak calismasini saglamak icin dislileri yeniden duzenleyerek standart Boulton ve Watt motorundaki bircok iyilestirmenin ilkini yapmisti CornwallEylul 1779 da Murdoch Boulton amp Watt motorlarinin montaji bakimi ve onarimindan sorumlu kidemli bir motor montajcisi olarak Cornwall daki Redruth a gonderildi Bu motorlar Cornish Kalay madenlerinden su pompalamak icin kullaniliyordu ve bu nedenle motorlarin verimliligi ve etkinligi bir madenden cikarilabilecek kalay ve para miktari icin onemli bir faktordu O tarihlerde buhar motorlari musterilere sadece satilmiyordu ayni zamanda girisimciler hissedarlar olarak bilinen gruplar veya kisiler icin ureticileri tarafindan calistiriliyor ve bakimlari yapiliyordu Watt in acikladigi gibi motor ureticilerine tamamlanmis bir motor icin degil o motorun performansi temelinde hesaplanan karmasik bir formul araciligiyla odeme yapiliyordu Karimiz sadece motoru yapmaktan degil ayni miktarda suyu ayni yukseklige cikaran herhangi bir siradan motora gore yaptigimiz yakit tasarrufunun belirli bir oranindan kaynaklanir Bu sayede Murdoch un motorlardan en iyi sekilde yararlanma becerisi Boulton ve Watts in karlarini dogrudan etkiledi Bunu o kadar basarili bir sekilde yapti ki 1782 de Boulton sunlari yaziyordu Daha fazla Murdock istiyoruz cunku o simdiye kadar gordugum en aktif adam ve en iyi motor montajcisi Yapilan ise baktigimda beni hayrete dusuruyor ve bu basari neredeyse gece 3 ten once yataga gitmeyen Murdoch un ruhu ve faaliyetinden kaynaklaniyor Buhar motorlarinda sik sik meydana gelebilecek sorunlar ve arizalar nedeniyle Murdoch soeumlulugu altindaki motorlarin performansini kontrol etmek iyilestirmek ve onarmak icin bolgeyi dolasmakla fazlasiyla mesguldu Endustriyel casusluk O tarihlerde Cornwall da her biri ayni amaclara ulasmak icin farkli teknik yontemlerle birbirleriyle rekabet eden birkac motor ureticisi daha vardi Sonuc olarak genellikle muhendisler arasindaki gundelik konusmalarin ve motor modifikasyonlarinin pratik gozlemlerinin raporlanmasi yoluyla mekanik yeniliklerin buyuk bir kismi kopyalandi ve patent ihlalleri devam etti Patentlerinin ihlal edilme riski Watt i ozellikle zorlayan bir seydi ve bu nedenle Murdoch tan diger faaliyetlerine ek olarak Boulton amp Watt in rakiplerine karsi yasal islemler icin raporlar hazirlamasi ve yeminli beyanlar vermesi istendi Zamanin birbirine siki sikiya bagli klan yapili Cornwall inda bu tarz calismalar yapmak risk de olusturuyordu Meslektaslarindan birinin Watt a belirttigi gibi Carpenter veya Penandrea ya karsi Yeminli Beyanname verirse Redruth onun icin guvenli bir yer olmayacak Bu erken donem endustriyel casusluk dogal olarak sadece tek bir yonde islemedi ve Murdoch tan sik sik ya patentlerin ihlal edilip edilmedigini belirlemek ya da bu motorlarin etkinligini degerlendirmek icin rakiplerin motorlarini denetlemesi de isteniyordu Mekanik iyilestirmeler ve buluslarMurdoch Cornwall da ikamet ederken buhar motorlariyla ilgili cok cesitli mekanik problemlerle de ugrasmak zorunda kaldi ve bu onu Boulton ve Watt tarafindan kullanilan temel buhar motoru tasarimlarinda pratik iyilestirmeler yapmaya yoneltti 1782 den itibaren Murdoch un Watt ile bir dizi icat ve iyilestirme uzerinde tartistigi ve isbirligi yaptigina dair kanitlar vardir Bununla birlikte muhtemelen John Griffiths in iddia ettigi gibi Watt in oglu James Watt Junior in bazi icatlarin kokenine dair tum kanitlari ortadan kaldirarak babasinin itibarini koruma girisimi nedeniyle Watt arsivinde Murdoch tan Watt a 1780 den 1797 ye kadar olan mektuplarda bir eksiklik vardir Murdoch un Boulton ve Watt in diger calisanlari icin olanlarla ortak olan is sozlesmesinin icat ettigi her seyin isverenlerinin fikri mulkiyeti olacagini belirttigi neredeyse kesindir ve bu buluslar icin patent basvurusunda bulunanlar ve patentlerden yararlananlar da siklikla onlardi 1785 in Whitbread MotoruMeccano kullanilarak Sun amp Planet techizatinin animasyonu Dis orani 1 1 oldugunda gezegenin her donusu icin gunes ve volanin iki kez dondugune dikkat edin Murdoch un en onemli icatlarindan biri ona atfedilecek kanitlarin var oldugu buhar gucunun bir Eksen veya Merkez etrafinda surekli bir Donme veya Dairesel Hareket uretmek ve boylece Degirmen Carklarina veya diger Makinelere Hareket vermek icin kullanilmasina imkan sunan gunes ve gezegen dislisiydi Bu disli bir buhar motoru tarafindan tahrik edilen bir kirisin dikey hareketini motorun kirisine bagli bir cubugun ucuna sabitlenmis bir disli cark olan gezegen i kullanarak dairesel harekete donusturur Kirisin hareketi ile bu disli gunes in etrafinda tur atarak donerken tahrik milini donduren ve ona sabitlenen ikinci bir donen disli bulunur Boulton ve Watt in biyografi yazari Samuel Smiles bunu Murdoch a atfetmesine ve ayrica Murdoch un Agustos 1781 tarihli elinde gunes ve gezegen sisteminin bir cizimi olmasina ragmen donme hareketini elde eden bu sistemin patenti Ekim 1781 de James Watt tarafindan kendi adina alinmistir Bu icadi William Murdoch a atfeden diger kanitlar Boulton in bir meslektasina Watt in yakinda cikacak olan Ekim patentleriyle ilgili yazdigi bir mektupta da yer alir Ekleyecek baska bir donen carkli semasi daha var ki ona uzun zaman once William Murdock tarafindan ilk icat edildiginde anlatabilirdim ama bunun su anda cok da onemli oldugunu dusunmuyorum Murdoch un bir baska inovasyonu da 1799 da o sirada kullanilanlardan cok daha basitlestirilmis ve daha verimli bir buhar carki icadiydi Buhar turbininin oncusu olan buhar carki carkin icinden gecen buharin basinciyla dogrudan donmesini sagliyordu Bu zamana kadar Murdoch un sozlesmesi yeniden duzenlenmisti ve bu sayede cihazinin patentini kendi adina alabildi Murdoch ayrica basincli hava ile bir dizi deney yapti ve bir silindirdeki bir mesaji bir tup araciligiyla hedeflenen varis noktasina iletmek icin basincli hava kullanarak calisan ilk pnomatik mesaj sistemini gelistirdi Bu sistem London Pneumatic Despatch Company tarafindan gelistirildi ve yaygin olarak kullanilmaya baslandi Ozellikle Harrods adli Londrali bir giyim magazasi bu sistemi en azindan 1960 lara kadar kullandi Murdoch ziyaretcilerin geldikleri zaman caldiklari zilin sesinin evin icinde duyulabilmesi icin de basincli hava kullanmistir Murdoch un diger kucuk icatlarindan ve deneylerinden bazilari da sunlardi 1784 veya 1785 te Cornwall da ahsap borulari delmek icin gelistirilen bir makine 1810 da bu tas borular icin daha da gelistirildi ve patenti alindi 1803 te Soho da bir duvari yikmak icin kullanmaya calistigi bir buhar topu ayni yil 3 cm lik kursun mermiler ates edebilen bir bir linyit turu olan Jet gorunumunde bir malzeme uretmek icin turba yosununu buyuk basinc altinda ogutup sikistiran makineler Buharla calisan lokomotif hareketiMurdoch un model buharli arabasi William Murdoch un adinin pek bilinmedigi onemli bir diger bulusu da Britanya nin 1784 te calisan ilk buharli vagon veya yol lokomotifi modelidir Fransiz muhendis Nicolas Joseph Cugnot her biri 4 5 ton tasimak uzere tasarlanmis olan iki tam boyutlu calisan buharli arac insa ederek 1769 dan itibaren boyle bir cihazin faydasini zaten gostermisti Tek gereken daha etkili bir tasarimin gelistirilmesiydi Murdoch un bu ulasim yontemiyle ilgili dusuncelerinden ve planlarindan ilk soz ettigi zamanlar Mart 1784 te Cornwall daki meslektasi Thomas Wilson in Murdoch un bu yeni dusuncesi hakkinda Watt a yazdigi zamandi Yolda buharli makinelerle araba cekmekten daha az sey degil Onerdigi seyin simdiye kadar dusundugunuz her seyden farkli oldugunu ve cevabindan kesinlikle emin oldugunu ve bundan kazanilacak cok para oldugunu soyluyor Watt tan Thomas Wilson na gelen yanitlar boyle bir fikirde gelecek olmadigini dusundugunu ve Murdoch un Cornwall daki hizmetlerini kaybetme korkusuyla onu plandan caydirmaya calistigini acikca ortaya koyuyordu Boulton dan gelen daha sonraki bir mektup Murdoch un fikirleriyle ilgili daha fazla ayrintiyi da ortaya cikarmistir Yogunlastirilmis Buharin cogunu genis Bakir levhalara vurarak yakalamayi oneriyor ve asagi damlayan yogunlastirilmis kisim yakalanip Kazana veya baska bir rezervuara geri dondurulebilir Bu yagmurda veya soguk havalarda biraz ise yarayabilir ve Ufuk ile acilarina gore her tepede ve her vadide uygulamak icin farkli boyutlarda revolver vana duzenlerine ihtiyac vardir Murdoch un bu isi icra etmekten mahrum kalmaktansa tum korkak islerinden ve cikarlarindan vazgecmeyi tercih edecegine gercekten inaniyorum Ayni mektupta Boulton Watt i patent basvurusuna buharla calisan bir arac icin plan eklemeye de gizlice tesvik eder ve Watt da bunu kisa bir sure sonra yapar Kendime ayirabildigim zaman ve mekanda firsat buldukca tekerlekli araclarin motorlarinin bu tur tanimlarini verdim ancak hala oldukca kusurlular ve yalnizca baskalarini benzer patentlerden uzak tutmaya hizmet edebilirler Murdoch un buharli lokomotif modeli Ancak 1780lerde Murdoch buharli arabasinin calisan bir modelini coktan yapmisti gunumuzde Thinktank Birmingham Bilim Muzesi nde bulunmaktadir ve Model buharli vagonun 1784 te Redruth ta Murdoch un oturma odasinin etrafinda calistigini goren taniklarin ifadeleri ortaya cikmisti Bu tamamen kendi gucuyle hareket eden insan yapimi bir makinenin Buyuk Britanya da kaydedilen ilk ornegidir Murdoch un minyatur calisma modeli motoru ve kazani iki buyuk arka tekerlegin arasina yerlestirilmis altinda suyu isitmak icin bir ispirto ocagi ve onde daha kucuk olan on tekerlegi donduren bir yeke bulunan yaklasik 30 cm yuksekliginde uc tekerlekli bir aracti Model lokomotifin mekanigi kazan emniyet valfi silindirin kismen kazana daldirilmasi ve D surgulu valf hatlarinda yeni bir valf sistemi kullanilmasi gibi bir dizi yeniligi de iceriyordu Bu model tasarimi denemeye devam eden Murdoch tarafindan yapilan tek model degildi ve Agustos 1786 da bildigimiz farkli boyutta en az bir baska model daha yapmisti Ote yandan Murdoch Boulton amp Watt icin devam eden yogun is yuku 1785 te yaptigi evliligi ve ayni yil esinin ikizlerinin dogumu nedeniyle 1784 ten 1786 ya kadar fikirleri uzerinde pek calismamis gibi gorunmektedir Murdoch esinin dogumundan kisa bir sure sonra ve ustelik ikinci bir model insa edilmis halde buharli lokomotifinin patentini almak icin girisimlerde bulunmustu Ancak Londra yolunda Exeter de Boulton tarafindan karsilandi Boulton onu patenti kaydetmeden Cornwall a donmeye ikna etti Boulton un 2 Eylul 1795 te Watt a yazdigi gibi Men almak icin Londra ya gidecegini soyledi ama cok gecmeden Steam Carg ini gostermek ve bir patent almak icin oraya gittigini ogrendim Bay W Wilkn ona Sadler in soylediklerini anlatmisti ve ayni sekilde gazetede Simmington in tum Wms atesini yeniden alevlendiren ve Buharli Arabalar yapmak icin imalarda bulunan buharlisini da okumustu Bununla birlikte onu ertesi gun itinayla Cornwall a donmeye ikna ettim ve buna gore bugun oglen buraya geldi Sonra aracini calistirarak Rivers in buyuk odasinda bir Daire icinde bir veya iki Mil yaparak ates Kuregi poker ve masa tasidi Truro daki King s Head Oteli ndeki Rivers Great Room daki buharli arabanin bu gosterimi Britanya da hareket halindeki buharli lokomotifin gosterildigi ilk halka acik gosteriydi 1786 dan sonra Watt in veya Boulton in yazismalarinda Murdoch in Buharli Arabalar uzerine calismasindan baska soz edilmese de isverenlerinin destegi olmadan uzerinde calismaya devam ettigine dair cok sayida kanit bulunur ve bazilari tam boyutlu bir versiyonun yapildigini da iddia etmektedir Hem tam boyutlu bir araba hem de modellerinden biri hakkinda sik sik anlatilan bir hikaye Murdoch un bir gece arabasini disarida acik yolda test etmeye karar vermesi uzerinedir Arac kisa sure sonra hizlanip onu geride birakinca pesinden kosmak zorunda kalmistir Araci kovalarken yukselen dumani ve kazanin altinda yanan atesiyle arabasini seytan sanan endiseli yerel bir din adamiyla karsilastigi soylenir Bu hikaye dogru olabilir ancak tam boyutlu bir buharli arabadan cok bir modelle ilgili olmasi daha fazla ihtimal dahilindedir Siklikla anlatilan ve neredeyse uydurma oldugu kesin olan baska bir hikaye Murdoch un gazla aydinlatilan buharli bir aracla bir madenden diger madene seyahat etmesiyle ilgilidir O donemdeki yollarin durumu goz onune alindiginda bu pek inandirici gelmemektedir Bununla birlikte John Griffiths tarafindan Murdoch un 1790 larda bir ara tam boyutlu bir buharli arac insa etmis olabilecegi ve bu hikayenin kaynagi olabilecegi de iddia ediliyor Buharli lokomotifin daha sonra baskalari tarafindan gelistirilmesinde onemli olan bir diger gercek 1797 ve 1798 de Richard Trevithick in William Murdoch un 1782 1798 yasadigi evin hemen bitisigindeki Redruth ta yasamaya gelmesiydi Trevithick Murdoch un deneylerini gorup etkilenmis ve onun bu alandaki calismalarindan kesinlikle haberdar olmustur Ayrica Murdoch un oglu John un Trevithick ve Andrew Vivian in 1794 te bir model motor gormek icin yaptiklari ziyaret hakkinda anlattigi bir hikayesi de vardir Tekerlekli araba motorunun modeli 1792 yazinda yapildi ve ardindan Redruth sakinlerinin coguna gosterildi yaklasik iki yil kadar sonra Trevithick ve A Vivian babamin Redruth taki evinine gelmislerdi Babam o gun ondan guclu buharla ve vakumsuz calisan tekerlekli araba motorunun modelini gostermesini istediklerini soyledi Bu arac onlara hemen calisir durumda gosterildi Her halukarda Watt in guvenmedigi yuksek basincli buhar kullanma ihtiyaci nedeniyle Murdoch un calismasina karsi cikmis gorunen Boulton ve Watt in destegi olmadan Murdoch icadini ne gelistirebildi ne de tanitabildi Bu durum daha sonra ticari olarak gelistirme imkanini kullanabilen Trevithick ve digerlerine birakildi Kimya alanindaki kesifleriMurdoch mekanik calismalarinin yani sira kimya alaninda da deneyler ve bir dizi kesifler yapmistir Bunlardan biri ilk kez 1784 te kaydedilen sal amonyak veya amonyum klorur ve demir talaslarindan yapilan demir cimentosunun kesfiydi ve gorunuse gore Murdoch bu urunu iki bilesenin alet cantasinda kazara karismasi sonucu nasil kati bir kutle olusturdugunu gozlemlediginde kesfedilmisti Bu demir cimentosu buhar motorlarinin eklemlerini sabitlemek ve sertlestirmek icin kullanildi Boylece sert ve dayanikli bir conta olusturulmustu Murdoch un patentini aldigi bir baska kesif de Benzer malzemelerden ve ayni islemlerle tamamen yeni bakir vitriol ve farkli turde boya veya boya maddeleri boyalar ve renklendiriciler ve ayrica her turlu teknenin ve suya girmesi gereken tum ahsaplarin diplerini solucanlardan yabani otlardan midyelerden ve genellikle bunlara yapisan veya yapisabilen diger tum pisliklerden korumak icin bir bilesim yapma teknigi veya yontemidir Bu patent 1791 de dosyalandi ve o sirada gelistirilmemis olmasina ragmen bu anilin boyalarinin ve kaplamalarinin gelistirilmesinde ilk adim olarak kabul edilebilir Ingiliz isinglass 1795 te Murdoch Rusya dan buyuk bir masrafla ithal edilmesi gereken bulanikliklari gidermek icin biranin berraklastirilmasinda kullanilan mersin baligindan elde edilen bir cokelti olan isinglass in yerini alacak bir urun gelistirdi Murdoch un bu ikamesi kurutulmus Morina dan yapildi ve camin maliyeti olan libre basina 25 silinden cok daha ucuzdu Bu maliyet tasarrufu o kadar cazipti ki Londra Bira Ureticileri Komitesi bulusunu kullanma hakki icin 2000 sterlin odemisti Murdoch un isinglass yerine buldugu urun o kadar etkiliydi ki unlu kimyager Sir Humphry Davy Ingiliz Gumruk ve Vergi Idareleri tarafindan acilan bir davada birayi saflastirmak amaciyla kullanilmasinin uygun olup olmadigi sorusuna yanit olarak sunu ifade etti Uygun sekilde hazirlanirsa Isinglass ile ayni madde olduguna inaniyorum Murdoch un Ingiliz baliklarindan yapilmis Isinglass inin kullanimi yayginlasarak devam etti ve Ingiliz bira ureticilerinin ithal hammaddelere bagimliligini azaltmada onemli bir rol oynadi Gazli aydinlatmaMurdoch un en iyi bilinen bir baska bulusu da petrol ve donyagiyla uretilen isigin yerine gazli aydinlatmanin uygulanmasidir 1792 de komur ve diger malzemelerin isitilmasindan elde edilen gazin aydinlatma icin kullanilmasiyla ilgili ilk deneylerini yapmaya baslamisti Bircok kisi bu deneylerin bir magarada gerceklestigine inanir Bu sureci pratikte ilk kez ne zaman gosterdigine dair bazi belirsizlikler vardir ancak cogu kaynak bunu 1792 ile 1794 yillari arasinda olarak tanimlar Murdoch tan yaklasik on yil kadar once Hollandali Belcikali akademisyen Jean Pierre Minckelers gazli aydinlatmayi pratik olcekte kullanan ilk kisiydi Gazi pratik amaclarla kullanmak icin oncelikle gazin uretimi ve tutulmasi icin bir calisma yontemi gelistirmek gerekliydi Bu surecin mukemmellestirildigi tarih konusunda da ciddi supheler vardir Yine de 1794 yilinda Murdoch un uc veya dort ayak uzunluggunda bir demir boru takili isitilmis komurler iceren kucuk bir imbikten komur gazi urettigine ve gazi eski bir silah namlusundan gondermeden ve isik uretmesi icin tutusturmadan once boruladigi cok sayida kayit mevcuttur Murdoch Evi nin duvarindaki plaketRedruth taki Murdoch Evi Murdoch un Redruth taki evi gazla aydinlatilan ilk evdi Sonraki birkac yil boyunca Murdoch farkli maddelerde bulunan gazlarin miktari ve kalitesi ile bunlarin en iyi sekilde tasinmasi depolanmasi saflastirilmasi ve aydinlatilmasi uzerine bir dizi deney daha yapti William Fairbairn in anlatimiyla Murdoch un ara sira gazini tasinabilir bir fener olarak kullandigi biliniyor Karanlik bir kis gecesiydi ve oldukca kotu yollardan eve nasil ulasilacagi kolay kolay cozulemeyecek bir soruydu Bununla birlikte Bay Murdoch kaynaklari bol oldugundan gaz fabrikasina gitti ve yaninda bulunan bir keseyi doldurdu ve onu bir gayda gibi koltugunun altina yerlestirerek eski bir tutun piposunun sapindan bir gaz akisi baslatarak Medlock Bank a guvenle yurumemizi sagladi 1798 yilinda Murdoch Soho dokumhanesinde calismak icin Birmingham a dondu ve bir parcasiyla Soho ana binasinin icini aydinlattigi gazla deneylerine devam etti Bina o tarihlerde kalici olmayan bir sekilde muhtemelen sadece kismen aydinlatilmisti 1802 de Amiens Barisi nin halka acik kutlamalarinin bir parcasi olarak Soho Foundry nin disini aydinlatarak aydinlatmasinin halka acik bir gosterisini de yapti Gazla aydinlatilan ilk endustriyel fabrika fikrin ortaya atilmasindan dort yil sonra 1805 te Murdoch tarafindan tamamen aydinlatilan Manchester daki Philips ve Lee pamuk fabrikasiydi Baslangicta bu fabrika 50 gaz lambasi iceriyordu ancak bu kisa sure sonra bu sayi 904 e cikti Bu projenin tamamlanmasi icin gecen sure kismen Murdoch tarafindan buyuk bir fabrikanin gazla aydinlatilmasini pratik ve uygun maliyetli hale getirmek icin gelistirdigi surecteki deneyler ve iyilestirmelerden kokuyu gidermek icin gazin kirecle aritilmasi ve maksimum miktarda gaz elde etmek icin komurun isitilacagi en uygun isi vb kaynaklaniyordu Bu arada Murdoch Boulton ve Watt icin zamaninin cogunu alan diger motor isleriyle ilgilenmeye devam ediyordu Gazla ilgili oncu calismalarina ragmen Murdoch patent alamadigi icin bu bulusundan hicbir zaman para kazanmadi Ote yandan bu kismen James Watt Junior in kesfin patentlenemeyecegine dair tavsiyesinin bir sonucu ve kismen de erken bir anilin boyasi formu icin 1791 yilinda yaptigi onceki patentinin ticari basarisizliginin bir sonucu olabilir Boulton amp Watt in bu alandaki ticari katilimina ragmen bir patent basvurusunda yasanan bu basarisizlik yeni gelisen gaz uretimi ve aydinlatma endustrisini eski asistani Samuel Clegg ve Frederick Albert Winsor gibi diger ticari cikarlarin somurusune acik birakti Bunun nedeni de buyuk olcude Boulton amp Watt in 1809 da hakim olduklari fabrika ve fabrika aydinlatma pazarindan sokak ve ev aydinlatma pazarina genislemek icin yeterli cabayi gosterememesiydi Bu isteksizligin nedeni tam bilinmemekle birlikte ilgi eksikligi potansiyel pazarin buyuklugunu tahmin edememe ve daha kucuk daha az prestijli projelerde yer alma arzusundaki eksikligine atfedilebilir Mayis 1809 da Boulton amp Watt bu alandaki tek gercek rakipleri olan National Heat and Light Company icin bir tuzuk verilmesini engellemek icin Parlamento da lobi yapmadaki basarilari nedeniyle herhangi bir gaz pazarinda cok az rekabetle karsi karsiya kaldilar Ancak tuzugu 1812 ye kadar bloke etmesine ragmen Boulton amp Watt in gaz piyasasini veya teknolojisini gelistirmemesi ve 1814 yilinda gaz isini birakmasi nedeniyle ellerindeki bu buyuk avantaj da israf edildi Birkac on yil sonra Britanya daki cogu kasaba gazla aydinlatilmaya baslamis ve cogu da kendi gaz fabrikalarini kurmustu Gazla aydinlatma ve isitmanin faydalarinin yani sira komur gazi uretme sureci daha sonra basariyla kullanilan bir dizi baska maddeyi de ortaya cikardi Bunlar arasinda kola amonyak bir dezenfektan ve 1910 da icat edilen ilk sentetik plastik olan bakalitin bilesenlerinden biri olan fenol karbolik asit ve bir dizi organik kimyasal iceren komur katrani Komur katrani daha sonra 1856 yilinda William Henry Perkin tarafindan ilk sentetik boya olan leylak rengini uretmek icin kullanildi ve 1853 te Charles Gerhardt tarafindan simdi aspirin olarak bilinen kimyasal asetilsalisilik asidi icerdigi bulundu Caledonia carkli vapuruCaledonia 1815 te Iskocya da insa edilmis bir carkli vapurdu Boulton ve Watt teknelere buhar gucu uygulama girisimlerine az da olsa dahil olmuslardi ve 1807 de Robert Fulton a Hudson Nehri uzerinde calisan ilk buharli gemi olan North River Steamboat un motorunu sagladilar tekne daha sonra Clermont adini aldi Murdoch bu motorun tasarlanip uretilmesinden ve ayni zamanda motorun tasarimi uzerinde de calisan Fulton ile teknik ayrintilar ve tasarimlar uzerinde anlasmaya varilmasindan birincil derecede sorumluydu Boulton ve Watt ayrica bir dizi baska deniz araci icin de motorlar saglamisti Ancak 1817 de James Watt Jr tarafindan Caledonia nin satin alinmasina kadar deniz muhendisligi isine ciddi bir sekilde dahil olmamislardi Caledonia yi yeniden donatma yeni motorlar ve kazanlar insa edip kurma ve onu denize elverisli ve yakit tuketiminde verimli hale getirme gorevi zor bir surecti ve sik sik ateslenmesine ve romatizma hastasi olmasina ragmen Murdoch bu projeyi yonetti Agustos ayina gelindiginde gemi Londra daki Surrey Commercial Docks tan Gravesend e planlanan rotasinda test edilebildi ve ilk basta saatte 8 mil mph hiz yapti Murdoch deniz denemeleri sirasinda yakit tuketimi uzerindeki etkisini ve kureklerin derinligindeki degisikliklerin hizini ve motorlardan birinin mi yoksa her ikisinin mi kullanildigini olcmek icin Caledonia da deneyler yapti Boylece hiz 12 mil saat 19 km sa kadar yukseldi Denemeler yapilirken Caledonia rakiplerinin Sons of Commerce oldugu ve Londra dan Gravesend e giden rota icin bir yarisa davet edildi Aslinda Gravesend e giden iki yaris vardi ve her ikisini de Boulton ve Watt gemisi ikinci denemede daha buyuk bir farkla olmak uzere kazandi Sonuc Sons of Commerce in sahiplerinin yeni bir vapur motoru icin Boulton ve Watt a siparis vermesi oldu Hem ticari musteriler hem de Kraliyet Donanmasi icin buharli gemi motorlari yani sira bir dizi baska siparis de vardi ve Murdoch denizcilik isinin tum yonlerinde atifta bulunulan ve ertelenen bu is kolunun basiydi 1813 ten 1825 e kadar 3 000 beygir gucu 2 200 kW uzerinde calisabilen deniz motorlari Boulton ve Watt tarafindan yapildi ve yaklasik 40 ila 60 gemide kullanildi Denemeler tamamlandiktan kisa bir sure sonra Caledonia Watt Jr onu Rotterdam a ve Ren nehrinin yukarisina Koblenz e goturdugunde Ingiliz Kanali ndan da gecti Sonraki yillarEG Papworth tarafindan Murdoch un Mermer Bustu Murdoch 1808 de Royal Society ye Komurden Gelen Gazin Ekonomik Amaclara Uygulanmasinin Hesabi adli bir makale sundu O yil hem ilk uygulama fikri hem de gazin ekonomik amaclara ilk gercek uygulamasi nedeniyle Rumford Altin Madalyasi ile odullendirildi 1817 de Murdoch Birmingham disinda insa ettigi buyuk ve yeni bir eve tasindi Evinde gaz aydinlatmasi basincli hava ile calisan bir kapi zili ve bir klima sistemi dahil olmak uzere tasarladigi bir dizi merak ve yeniligi bir araya getirdi Klima sistemi Joshua Field tarafindan Odalara giren sicak hava ile odalari isitmak icin iyi bir sobasi ve uygun yerlerden merdivenleri var seklinde tanimlandi 1815 te Royal Pump Rooms Leamington Spa da klasik zamanlardan beri ilk yercekimi beslemeli borulu sicak su sistemini tasarladi ve kurdu Eylul 1830 da 76 yasinda sagligi bozulan Murdoch un Boulton amp Watt ile 1810 da baslayan ortakligi sona erdi ve bu noktada yilda 1 000 sterlin aliyordu Bunun nedenleri hem Boulton ve Watt in artan karsizligi hem de Murdoch un artan saglik sorunlari gibi gorunuyor Murdoch 1839 da 85 yasinda oldu Handsworth taki St Mary s Kilisesi ne gomuldu Onurlandirmalari ve odulleri1892 de gaz aydinlatmasinin yuzuncu yil donumu kutlamalarinda Lord Kelvin tarafindan Stirling deki Wallace Aniti nda bir Murdoch bustu acildi ve ayrica St Mary s Kilisesi nde Sir Francis Legatt Chantrey tarafindan yapilmis bir bustu bulunur Birmingham da William Bloye tarafindan yapilmis Matthew Boulton James Watt ve William Murdoch heykeli Hayati ve eserlerinin uzerine yazildigi ile Murdoch Boulton ve Watt i bir arada gosteren ve William Bloye tarafindan yapilan bir heykel adini da tasiyan Murdock Road Birmingham da yer alir Ayrica Londra Rotherhithe de bir Murdoch Evi de vardir Redruth kasabasinin Haziran ayinda andigi bir Yillik Murdoch Gunu vardir 2007 etkinligi Toprak Ruzgar Ates ve Su konulu pankartlarla okul cocuklarinin bir gecit torenini ve Murdoch un Buharli Arabasinin tam boyutlu calisir roproduksiyonunun ilk halka acik yolculugunu iceriyordu 2019 da Iskoc Muhendislik Onur Listesi ne alindi Kaynaklar a b Progressive Enlightenment The Origins of the Gaslight Industry 1780 1820 MIT Press 2 Mart 2012 ss 28 30 ISBN 9780262300452 13 Mayis 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Agustos 2023 Horst O Hardenberg The Middle Ages of the I C engine Warrendale 1999 41 Carnegie 2001 Chaloner W H Farnie D A Henderson W O Ed 1990 Industry and Innovation Selected Essays of W H Chaloner Routledge ISBN 0 7146 3335 6 8 Mayis 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Agustos 2023 Burton Anthony 2000 Traction Engines Two Centuries of Steam Power Silverdale Books s 12 ISBN 1856055337 John C Griffiths in Oxford Dictionary of National Biography makalesi Murdock William 1754 1839 21 Mayis 2007 tarihinde erisildi Yaklasik 1792 de Redruth ta ikamet ederken Murdock komur odun turba ve benzerlerinin damitilmasiyla uretilen gazlarin aydinlatici ozellikleri uzerine bir dizi deneye basladi Baslangicta agzinin uzerinde bir yuksuk bulunan bir su isiticisinda komuru isitmis ve bu sekilde uretilen gazi ateslemis gibi gorunuyor Ancak 1794 te arka bahcesindeki cok daha buyuk bir imbik oturma odasini aydinlatmasina izin verdi Francis Trevithick in daha sonra yazdigi gibi Kucuk avludaki imbikten odanin tavanina yakin bir yere masanin hemen uzerine gaz tasiyan gaz borularini gorenler hala yasiyorlar Pencere cercevesine boru icin bir delik acilmisti F Trevithick Life of Richard Trevithick with an account of his inventions 2 cilt 1872 sayfa 64 Chisholm Hugh Ed 1911 Murdock William Encyclopaedia Britannica 11 bas Cambridge University Press West Briton 21 June 2007 pp 36 37 Centre Spread article by Jonathan Carter Terrific Murdoch Day battles the elements and wins Scottish Engineering Hall of Fame www engineeringhalloffame org 1 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Agustos 2023 Alinti yapilan eserler James Watt Honolulu Hawaii University Press of the Pacific 2001 ISBN 0 89875 578 6 Genel kaynaklar John Griffiths Ucuncu Adam William Murdoch un Hayati ve Zamanlari 1754 1839 Siyah beyaz fotograf plakalari ve diyagramlari Bibliyografya ve Indeks ile gosterilmistir Andre Deutsch 1992 0 233 98778 9 Janet Thomson Dunyayi Yakan Iskoc Gazli Aydinlatmayi Mucit William Murdoch un Hikayesi 2003 0 9530013 2 6 Alec Murdock Light Without a Wick University Press te basilmistir Robert MacLehose 1892 torunun biyografik taslagi Dis baglantilarMurdoch Flyer Projesi 17 Mayis 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Murdoch un buharla calisan arabasinin bir kopyasini insa etme projesi William Murdoch Dunyayi Yakan Iskoc 9 Haziran 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde Dunyayi Yakan Iskoc William Murdoch un hayati ve icatlari uzerine kitap ve DVD Birmingham Stories web sitesinde Murdoch un tahta ati hakkinda belgesel kanit ve tartisma 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Dogum yerinden resimli biyografi Cumnock 23 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Murdoch Koprusu Kilmaurs 16 Mayis 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde