Kürboğa (Ebû Saîd Kıvâmüddevle Kürboğa); Büyük Selçuklu Devleti'nin Musul atabeyi ve deneyimli bir kumandandı. Bazı kaynaklarda "Kerboğa", "Kurboğa", "Gürboğa" olarak da anılmaktadır.
Hayatı
Aksungur’un kölelerinden biri olup, onun hizmetinde yer almıştır. Kıpçak kökenlidir. Büyük Selçuklu Sultanı I. Melikşah 1092 yılında Bağdat’ta aniden ölünce karısı Terken Hatun oğlu Mahmud’u sultan yapmak istemişti. Terken Hatun, Halife Muktedî’yi oğlunun sultanlığı için ikna ettikten sonra, o sırada Musul emiri olan Kürboğa’yı da Melikşah’ın diğer oğlu Berkyaruk’u tahtta hak ilan etmemesi için tutuklamakla görevlendirdi.
Kürboğa, Melikşah’ın ölümünden habersiz olan kale muhafızlarını kandırarak İsfahan’a girerek tutukladığı Berkyaruk’u hapse attırdı. Ancak kısa süre sonra Melikşah’ın öldüğünü öğrenen eski vezir Nizâmülmülk’ün adamları ayaklanarak Berkyaruk’u hapisten çıkarttıkları gibi sultan ilan ederek adına hutbe okuttular. Terken Hatun ve Mahmud’un İsfahan’a yaklaşması üzerine Berkyaruk ve destekçileri Rey’e çekildi. 11 Ocak 1093’de Burucerd yakınından yaşanan savaşta, Mahmud’un yanındaki bazı emirlerin taraf değiştirmesi üzerine Berkyaruk’un kesin zaferiyle sonuçlandı. Kürboğa ise taraf değiştirmeyerek geri çekilen Mahmud ve Terken Hatun ile birlikte İsfahan’a geldi. Berkyaruk’un hızlıca İsfahan’a gelerek 17 Ocak’ta şehri kuşatmasıyla başlayan süreç sonunda Berkyaruk sultan kabul edilirken, İsfahan ve Fars eyaletleri Mahmud’un denetimine bırakıldı. Ancak Terken Hatun oğlunun taht iddiasını sürdürmeye devam ederek Berkyaruk’un dayısı Azerbaycan emiri İsmail bin Yakutî’yi kendi saflarına katılmayı ikna etti. Kürboğa’nın da içinde olduğu birçok emir İsmail’e yardımla görevlendirildi. Şubat 1093’de Kerec’de yapılan savaşta Berkyaruk yine galip geldi.
Berkyaruk sultanlığı için Bağdat’a giderek Halife Muktedî’nin onayını aldıktan sonra 3 Şubat 1094’de adına hutbe okutmuştu. Bundan sonraki süreçte Kürboğa’nın Berkyaruk’un safına geçtiği görülmektedir. Berkyaruk, Büyük sultanlık için kardeşi Mahmud’la mücadelede bulunurken aynı zamanda amcası Suriye Meliki Tutuş ile de mücadele etmekteydi. Taht iddiasında bulunan Tutuş, 1093 ilkbaharında Azerbaycan’a yol almıştı. Rey yakınlarına geldiğinde Melikşah’ın küçük yaştaki oğlu Berkyaruk’u karşısında bulmuş, bu sırada Aksungur ve Bozan Bey’in taraf değiştirerek Berkyaruk’un yanına geçmesi üzerine Tutuş savaşa girmeye cesaret edemeyerek geri dönmüştü (Aralık 1093). Kendisine ihanet eden Halep emiri Aksungur ile Urfa emiri Bozan Bey’in geri dönmesi üzerine Tutuş yanında en büyük destekçisi Yağı-Sayan ile birlikte Halep üzerine harekete geçmişti. Berkyaruk’un emri üzerine Kürboğa’da Aksungur’a destek için Halep’e gitmişti. Nisan 1094’de Halep bölgesindeki Seb’in köyü yakınlarındaki çarpışmada yenilen Aksungur esir düştükten sonra idam edilirken, su kanallarını geçemedikleri savaşa katılamayan Kürboğa ve Bozan Bey ise Halep’e çekildiler.
Tutuş ileri harekâtını sürdürüp Halep’i ele geçirdiğinde Bozan Bey’i öldürtürken, Kürboğa’yı öldürülmeyip kardeşi Altuntaş ile birlikte önce Halep’te sonra da Humus'ta hapsettirdi. Tutuş’un Rey Savaşında ölümü üzerine toprakları oğulları Rıdvan ile Dukak arasında bölünmüştü. Berkyaruk’un araya girmesiyle Halep’te hakimiyet kuran Rıdvan tarafından serbest bırakıldı (Ağustos 1095). Serbest kalan Kürboğa, Büyük Selçuklu Devleti’nin hâkimiyetini sağlamak için bölgede yeniden çalışmalara başlamıştır. Bu amaçla Harran’ı ele geçirdikten sonra Nusaybin’i de Ukaylî emiri Ebû Abdullah Muhammed’den alarak Musul önlerine geldi. Yaklaşık dokuz ay süren kuşatmadan sonra Ekim-Kasım 1096 yılında Musul’u Ali’den alınabilmiştir.
Kürboğa serbest kalıp Musul’a ilerlerken, ileride Zengîler Hanedanlığı’nın kurucusu olacak Aksungur’un küçük yaştaki oğlu İmâdüddin Zengî‘yi himayesine alarak Musul’a getirip yetişmesiyle bizzat ilgilendi. İmâdüddin Zengî, Musul’da bulunduğu süre içinde pek çok sefere katılmış ve önemli başarılar elde etmişti.
I. Haçlı seferindeki rolü
Musul’un ele geçirilmesinden sonra kardeşi Altuntaş’ın emrini dinlemeyerek şehrin ileri gelenlerini tutuklatarak mallarına el koymasına çok sinirlenerek şehrin ele geçirilmesinin üçüncü günü onu idam ettirdi. Daha sonra hâkimiyetini genişletmek amacıyla Rahbe’ye ilerleyerek burayı da ele geçirdi. Birinci Haçlı Seferi kapsamında Anadolu içerinde ilerlemiş bulunan Haçlı kuvvetlerinin 20 Ekim’de Demirköprü’ye gelmesi Antakya kuşatmasını fiilen başlatmıştı. Şehrin valisi Yağı-Sayan kuşatmaya karşı önlemlerini alırken, Büyük Selçuklu Sultanı Berkyaruk ve Halife başta olmak üzere civardaki Kürboğa ve diğer melikler, emirler, atabegler ve kabile reislerinden yardım istemişti. Yardıma gelen iki Müslüman ordusu Haçlılar tarafından yenilgiye uğratıldıktan sonra Berkyaruk’un emriyle Kürboğa komutasındaki büyük bir ordu Antakya’ya yardım için görevlendirildi. Tüm bunlar yaşanırken Urfa'nın Ermeni hakimi Toros, Haçlılardan Boemondo'i şehrine davet ederek Selçuklulara karşı onunla işbirliğine girmişti (Şubat 1098). Kürboğa’da doğrudan Antakya’ya gitmeyerek 4 Mayıs’ta Urfa’yı kuşatmaya başladı. Üç hafta süren kuşatmadan sonuç alamayan Kürboğa, 25 Mayıs’ta kuşatmayı kaldırarak Yağı-Sayan’a yardım için Antakya’ya doğru harekete geçti. Merci Dabık’ta; Dımaşk Meliki Dukak, Atabeg Tuğtekin, Humus hakimi Cenahüd Devle, Sincar hakimi Arşlantaş ve Hasankeyf hakimi Sökmen Bey gibi destek kuvvetlerinin katılımıyla Antakya üzerine harekâtına devam etti. Ancak Urfa kuşatmasında kaybettiği vakit nedeniyle 3 Haziran’da şehir iç kalesi hariç büyük oranda Haçlılar’ın eline geçmişti.
Şehrin düştüğünü duyan Kürboğa öncü birliklerini Demirköprü ve Artah taraflarına sevketti. 5 Haziran’da öncülerden şehrin iç kalesinin düşmediğini haber alınca iki günlük harekâttan sonra Antakya önlerine geldi. 10 Haziran’da şehri tamamen kuşattıktan sonra iç kalede savunmada bulunan Yağı-Sayan’ın oğlu Şemsüddevle’nin yerine Ahmed bin Mervan’ı görevlendirdi. Ahmed bin Mervan iç kaleden şehre sızmaya çalışsa da Haçlılar tarafından püskürtülmesi üzerine kuşatmayı sıkılaştırarak onları açlığa mahkûm ederek teslim olmaya çalıştı. Haçlılar açlık nedeniyle zor durumda olmakla birlikte, Kürboğa’nın ordusunda da yaşanan anlaşmazlıklar nedeniyle başta Türkmenler olmak üzere ayrılıklar yaşanmaktaydı. 27 Haziran’da Haçlılar kendilerine dokunulmadan memleketlerine dönmelerine izin verilmesi hâlinde şehri teslim edeceklerini bildirmelerine rağmen Kürboğa onlardan koşulsuz olarak teslim olmalarını isteyince Haçlılar savaşmaya karar verdi. Özellikle Haçlılarla birlikte Antakya'ya gelen Peter Bartholomew adındaki bir rahip Antakya'da İsa'nın çarmıh üzerinde öldürülmesinde kullanılan Kutsal Mızrak'ı keşfettiğini iddia edince birden Haçlıların morali düzeldi. 28 Haziran’da savaş meydanına gelen Haçlılar saldırıya geçtiğinde, Fatimiler’in ilerlediğini duyan Dukak’ın topraklarına dönmesi, Kürboğa’nın davranışlarından rahatsız olan ve birbirlerine de güven duymayan emirlerin isteksizliği nedeniyle savaşamayacağını düşünen Kürboğa ise Halep yönüne kaçmaya başladı. Haçlılar Müslüman ordusunun kaçmasıyla kalan az sayıda mücahidi öldürürken, erzak, hayvan vb. ganimete de el koydu. İç kalede bulunan Ahmed bin Mervan’da teslim olarak Hristiyan olmuştur.
Selçukluların taht kavgasındaki rolü
Antakya’da yaşadığı bu hezimet sonrasında Musul’a dönen Kürboğa’nın nüfuzu ve otoritesi büyük ölçüde kırılmış oldu. Bundan sonra Berkyaruk ile Muhammed Tapar arasındaki Büyük Selçuklu sultanlığı için mücadelesinde rol aldı. Berkyaruk’un yanındayken 1099’da Muhammed Tapar’ın saflarına geçti. 4 Kasım 1099’da Muhammed Tapar adına Bağdat’ta hutbe okunduktan kısa bir süre sonra diğer bazı emirlerle birlikte yeniden Berkyaruk’un saflarına geçti. Onunla birlikte harekete geçerek 15 Mayıs 1100’de Hemedan yakınlarındaki Sefîdrûd’da meydana gelen ve Berkyaruk’un galip geldiği savaşta ordunun sol kanadını yönetti. Daha sonra Berkyaruk’la birlikte Rey şehrine gitti. 1101 yılında İnan adında bir Türkmen beyinin idaresindeki Diyarbakır üzerine hareket etti. Bu sefer için Aksungur’un oğlu İmâdüddin Zengî’yi de yanına alarak Aksungur yandaşlarının da desteğini aldı. Diyarbekir emiri ise Artuk Bey’in oğlu olan Sökmen Bey’den yardım istemişti. Sökmen Bey ise yeğeni Yakuti ile birlikte yardım için Diyarbakır’a gelince şiddetli bir çatışma yaşandı. Kürboğa bu savaştan galip ayrılsa da şehri alamayarak geri çekilmek zorunda kaldı. Aynı yıl Berkyaruk’un emriyle Azerbaycan’da isyan eden Mevdûd bin İsmâil üzerine harekete geçti. Azerbaycan topraklarının büyük bölümünde denetimi sağlayarak Hoy şehrine geldiğinde hastalanarak yatağa düştü. 13 gün kadar yattıktan sonra 31 Ağustos 1102’de hayatını kaybederek burada defnedildi.
Ölümü
Kürboğa, Antakya’nın Haçlılar tarafından ele geçirilmesinde gereksiz yere Urfa’yı kuşatarak vakit kaybetmesi, yanındaki Türkmen beyleri başta olmak üzere çoğu emire kötü davranarak ordusunun güç kaybetmesine ve maneviyatının kırılmasına sebep olması ve özellikle de açlık ve yokluk içindeki Haçlı ordusu karşısında savaşmayarak kaçması sonucu ağır itham edilmektedir. Antakya gibi müstahkem bir kalenin düşmesi Haçlılar’a Suriye egemenliğini sağlarken, Kudüs yolunu da sonuna kadar açmış bulunmaktaydı. 1098’de Antakya’yı ele geçiren Haçlılar burayı bir üs olarak kullanmış ve buradan hareketle kuşattıkları Kudüs’ü 15 Temmuz 1099’da ele geçirmiştir.
Kaynakça
- ^ Yazar, N., "MELİKŞAH’IN ÖLÜMÜNDEN SONRA TERKEN HATUN’UN OĞLU MAHMUD’U SULTAN YAPMA ÇABALARI", Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Cilt:10, Sayı:20, Yıl:2011/2.URL: http://www.ilafdergi.hitit.edu.tr/Makaleler/765503789_20.9.pdf[]. Erişim: 2018-10-11
- ^ (2011). "Ünlü Türk Komutanları Afşin, Atsız, Artuk ve Aksungur,"2. Baskı. Ankara: Türk Tarih Kurumu. ISBN .
- ^ Özaydın, A . (2000). Büyük Selçuklu Emîri Kürboğa. Tarih Dergisi / Turkish Journal of History, 0 (36), 405-422.URL: http://dergipark.gov.tr/download/article-file/101938 15 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Erişim: 2018-10-11
- ^ Tokuş, Ö . (2018). Fethinden Selçuklulara Kadar Nusaybin. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 0 (14), 167-201.URL:http://sosbilder.igdir.edu.tr/Makaleler/2132352221_makale%20%C3%B6.%20toku%C5%9F%20pdf.pdf 16 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Erişim: 2018-10-11
- ^ Tokuş, Ö . (2016). X. VE XI. ASIRDA MUSUL, HALEP VE BUNLARA MÜCÂVİR YERLERDE UKAYLÎ HAKİMİYETİ. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6 (12), 249-278.URL: http://busbed.bingol.edu.tr/download/article-file/325167 22 Temmuz 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Erişim: 2018-10-11
- ^ Sarı, Y . (2017). CEZÎRE BÖLGESİNİN ÖNEMLİ ŞEHİRLERİNDEN URFA VE ÇEVRESİNİN ZENGÎ AİLESİ İÇİNDE EL DEĞİŞİMİ. İslam, San'at, Tarih, Edebiyat ve Musiki dergisi (İSTEM), Sayı.30, Sf. 372.URL: https://dergipark.org.tr/tr/download/issue-full-file/33566. Erişim: 2019-10-11
- ^ Rickard, J. "Antioch, Kerboga's siege of, 5-28 June 1098" (İngilizce). 11 Eylül 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Nisan 2007.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kurboga Ebu Said Kivamuddevle Kurboga Buyuk Selcuklu Devleti nin Musul atabeyi ve deneyimli bir kumandandi Bazi kaynaklarda Kerboga Kurboga Gurboga olarak da anilmaktadir HayatiKurboga 1098 yilinda Antakya yi kusatiyor Aksungur un kolelerinden biri olup onun hizmetinde yer almistir Kipcak kokenlidir Buyuk Selcuklu Sultani I Meliksah 1092 yilinda Bagdat ta aniden olunce karisi Terken Hatun oglu Mahmud u sultan yapmak istemisti Terken Hatun Halife Muktedi yi oglunun sultanligi icin ikna ettikten sonra o sirada Musul emiri olan Kurboga yi da Meliksah in diger oglu Berkyaruk u tahtta hak ilan etmemesi icin tutuklamakla gorevlendirdi Kurboga Meliksah in olumunden habersiz olan kale muhafizlarini kandirarak Isfahan a girerek tutukladigi Berkyaruk u hapse attirdi Ancak kisa sure sonra Meliksah in oldugunu ogrenen eski vezir Nizamulmulk un adamlari ayaklanarak Berkyaruk u hapisten cikarttiklari gibi sultan ilan ederek adina hutbe okuttular Terken Hatun ve Mahmud un Isfahan a yaklasmasi uzerine Berkyaruk ve destekcileri Rey e cekildi 11 Ocak 1093 de Burucerd yakinindan yasanan savasta Mahmud un yanindaki bazi emirlerin taraf degistirmesi uzerine Berkyaruk un kesin zaferiyle sonuclandi Kurboga ise taraf degistirmeyerek geri cekilen Mahmud ve Terken Hatun ile birlikte Isfahan a geldi Berkyaruk un hizlica Isfahan a gelerek 17 Ocak ta sehri kusatmasiyla baslayan surec sonunda Berkyaruk sultan kabul edilirken Isfahan ve Fars eyaletleri Mahmud un denetimine birakildi Ancak Terken Hatun oglunun taht iddiasini surdurmeye devam ederek Berkyaruk un dayisi Azerbaycan emiri Ismail bin Yakuti yi kendi saflarina katilmayi ikna etti Kurboga nin da icinde oldugu bircok emir Ismail e yardimla gorevlendirildi Subat 1093 de Kerec de yapilan savasta Berkyaruk yine galip geldi Berkyaruk sultanligi icin Bagdat a giderek Halife Muktedi nin onayini aldiktan sonra 3 Subat 1094 de adina hutbe okutmustu Bundan sonraki surecte Kurboga nin Berkyaruk un safina gectigi gorulmektedir Berkyaruk Buyuk sultanlik icin kardesi Mahmud la mucadelede bulunurken ayni zamanda amcasi Suriye Meliki Tutus ile de mucadele etmekteydi Taht iddiasinda bulunan Tutus 1093 ilkbaharinda Azerbaycan a yol almisti Rey yakinlarina geldiginde Meliksah in kucuk yastaki oglu Berkyaruk u karsisinda bulmus bu sirada Aksungur ve Bozan Bey in taraf degistirerek Berkyaruk un yanina gecmesi uzerine Tutus savasa girmeye cesaret edemeyerek geri donmustu Aralik 1093 Kendisine ihanet eden Halep emiri Aksungur ile Urfa emiri Bozan Bey in geri donmesi uzerine Tutus yaninda en buyuk destekcisi Yagi Sayan ile birlikte Halep uzerine harekete gecmisti Berkyaruk un emri uzerine Kurboga da Aksungur a destek icin Halep e gitmisti Nisan 1094 de Halep bolgesindeki Seb in koyu yakinlarindaki carpismada yenilen Aksungur esir dustukten sonra idam edilirken su kanallarini gecemedikleri savasa katilamayan Kurboga ve Bozan Bey ise Halep e cekildiler Tutus ileri harekatini surdurup Halep i ele gecirdiginde Bozan Bey i oldurturken Kurboga yi oldurulmeyip kardesi Altuntas ile birlikte once Halep te sonra da Humus ta hapsettirdi Tutus un Rey Savasinda olumu uzerine topraklari ogullari Ridvan ile Dukak arasinda bolunmustu Berkyaruk un araya girmesiyle Halep te hakimiyet kuran Ridvan tarafindan serbest birakildi Agustos 1095 Serbest kalan Kurboga Buyuk Selcuklu Devleti nin hakimiyetini saglamak icin bolgede yeniden calismalara baslamistir Bu amacla Harran i ele gecirdikten sonra Nusaybin i de Ukayli emiri Ebu Abdullah Muhammed den alarak Musul onlerine geldi Yaklasik dokuz ay suren kusatmadan sonra Ekim Kasim 1096 yilinda Musul u Ali den alinabilmistir Kurboga serbest kalip Musul a ilerlerken ileride Zengiler Hanedanligi nin kurucusu olacak Aksungur un kucuk yastaki oglu Imaduddin Zengi yi himayesine alarak Musul a getirip yetismesiyle bizzat ilgilendi Imaduddin Zengi Musul da bulundugu sure icinde pek cok sefere katilmis ve onemli basarilar elde etmisti I Hacli seferindeki rolu Musul un ele gecirilmesinden sonra kardesi Altuntas in emrini dinlemeyerek sehrin ileri gelenlerini tutuklatarak mallarina el koymasina cok sinirlenerek sehrin ele gecirilmesinin ucuncu gunu onu idam ettirdi Daha sonra hakimiyetini genisletmek amaciyla Rahbe ye ilerleyerek burayi da ele gecirdi Birinci Hacli Seferi kapsaminda Anadolu icerinde ilerlemis bulunan Hacli kuvvetlerinin 20 Ekim de Demirkopru ye gelmesi Antakya kusatmasini fiilen baslatmisti Sehrin valisi Yagi Sayan kusatmaya karsi onlemlerini alirken Buyuk Selcuklu Sultani Berkyaruk ve Halife basta olmak uzere civardaki Kurboga ve diger melikler emirler atabegler ve kabile reislerinden yardim istemisti Yardima gelen iki Musluman ordusu Haclilar tarafindan yenilgiye ugratildiktan sonra Berkyaruk un emriyle Kurboga komutasindaki buyuk bir ordu Antakya ya yardim icin gorevlendirildi Tum bunlar yasanirken Urfa nin Ermeni hakimi Toros Haclilardan Boemondo i sehrine davet ederek Selcuklulara karsi onunla isbirligine girmisti Subat 1098 Kurboga da dogrudan Antakya ya gitmeyerek 4 Mayis ta Urfa yi kusatmaya basladi Uc hafta suren kusatmadan sonuc alamayan Kurboga 25 Mayis ta kusatmayi kaldirarak Yagi Sayan a yardim icin Antakya ya dogru harekete gecti Merci Dabik ta Dimask Meliki Dukak Atabeg Tugtekin Humus hakimi Cenahud Devle Sincar hakimi Arslantas ve Hasankeyf hakimi Sokmen Bey gibi destek kuvvetlerinin katilimiyla Antakya uzerine harekatina devam etti Ancak Urfa kusatmasinda kaybettigi vakit nedeniyle 3 Haziran da sehir ic kalesi haric buyuk oranda Haclilar in eline gecmisti Sehrin dustugunu duyan Kurboga oncu birliklerini Demirkopru ve Artah taraflarina sevketti 5 Haziran da onculerden sehrin ic kalesinin dusmedigini haber alinca iki gunluk harekattan sonra Antakya onlerine geldi 10 Haziran da sehri tamamen kusattiktan sonra ic kalede savunmada bulunan Yagi Sayan in oglu Semsuddevle nin yerine Ahmed bin Mervan i gorevlendirdi Ahmed bin Mervan ic kaleden sehre sizmaya calissa da Haclilar tarafindan puskurtulmesi uzerine kusatmayi sikilastirarak onlari acliga mahkum ederek teslim olmaya calisti Haclilar aclik nedeniyle zor durumda olmakla birlikte Kurboga nin ordusunda da yasanan anlasmazliklar nedeniyle basta Turkmenler olmak uzere ayriliklar yasanmaktaydi 27 Haziran da Haclilar kendilerine dokunulmadan memleketlerine donmelerine izin verilmesi halinde sehri teslim edeceklerini bildirmelerine ragmen Kurboga onlardan kosulsuz olarak teslim olmalarini isteyince Haclilar savasmaya karar verdi Ozellikle Haclilarla birlikte Antakya ya gelen Peter Bartholomew adindaki bir rahip Antakya da Isa nin carmih uzerinde oldurulmesinde kullanilan Kutsal Mizrak i kesfettigini iddia edince birden Haclilarin morali duzeldi 28 Haziran da savas meydanina gelen Haclilar saldiriya gectiginde Fatimiler in ilerledigini duyan Dukak in topraklarina donmesi Kurboga nin davranislarindan rahatsiz olan ve birbirlerine de guven duymayan emirlerin isteksizligi nedeniyle savasamayacagini dusunen Kurboga ise Halep yonune kacmaya basladi Haclilar Musluman ordusunun kacmasiyla kalan az sayida mucahidi oldururken erzak hayvan vb ganimete de el koydu Ic kalede bulunan Ahmed bin Mervan da teslim olarak Hristiyan olmustur Selcuklularin taht kavgasindaki rolu Antakya da yasadigi bu hezimet sonrasinda Musul a donen Kurboga nin nufuzu ve otoritesi buyuk olcude kirilmis oldu Bundan sonra Berkyaruk ile Muhammed Tapar arasindaki Buyuk Selcuklu sultanligi icin mucadelesinde rol aldi Berkyaruk un yanindayken 1099 da Muhammed Tapar in saflarina gecti 4 Kasim 1099 da Muhammed Tapar adina Bagdat ta hutbe okunduktan kisa bir sure sonra diger bazi emirlerle birlikte yeniden Berkyaruk un saflarina gecti Onunla birlikte harekete gecerek 15 Mayis 1100 de Hemedan yakinlarindaki Sefidrud da meydana gelen ve Berkyaruk un galip geldigi savasta ordunun sol kanadini yonetti Daha sonra Berkyaruk la birlikte Rey sehrine gitti 1101 yilinda Inan adinda bir Turkmen beyinin idaresindeki Diyarbakir uzerine hareket etti Bu sefer icin Aksungur un oglu Imaduddin Zengi yi de yanina alarak Aksungur yandaslarinin da destegini aldi Diyarbekir emiri ise Artuk Bey in oglu olan Sokmen Bey den yardim istemisti Sokmen Bey ise yegeni Yakuti ile birlikte yardim icin Diyarbakir a gelince siddetli bir catisma yasandi Kurboga bu savastan galip ayrilsa da sehri alamayarak geri cekilmek zorunda kaldi Ayni yil Berkyaruk un emriyle Azerbaycan da isyan eden Mevdud bin Ismail uzerine harekete gecti Azerbaycan topraklarinin buyuk bolumunde denetimi saglayarak Hoy sehrine geldiginde hastalanarak yataga dustu 13 gun kadar yattiktan sonra 31 Agustos 1102 de hayatini kaybederek burada defnedildi OlumuKurboga Antakya nin Haclilar tarafindan ele gecirilmesinde gereksiz yere Urfa yi kusatarak vakit kaybetmesi yanindaki Turkmen beyleri basta olmak uzere cogu emire kotu davranarak ordusunun guc kaybetmesine ve maneviyatinin kirilmasina sebep olmasi ve ozellikle de aclik ve yokluk icindeki Hacli ordusu karsisinda savasmayarak kacmasi sonucu agir itham edilmektedir Antakya gibi mustahkem bir kalenin dusmesi Haclilar a Suriye egemenligini saglarken Kudus yolunu da sonuna kadar acmis bulunmaktaydi 1098 de Antakya yi ele geciren Haclilar burayi bir us olarak kullanmis ve buradan hareketle kusattiklari Kudus u 15 Temmuz 1099 da ele gecirmistir Kaynakca Yazar N MELIKSAH IN OLUMUNDEN SONRA TERKEN HATUN UN OGLU MAHMUD U SULTAN YAPMA CABALARI Hitit Universitesi Ilahiyat Fakultesi Dergisi Cilt 10 Sayi 20 Yil 2011 2 URL http www ilafdergi hitit edu tr Makaleler 765503789 20 9 pdf olu kirik baglanti Erisim 2018 10 11 2011 Unlu Turk Komutanlari Afsin Atsiz Artuk ve Aksungur 2 Baski Ankara Turk Tarih Kurumu ISBN 978 975 16 0248 0 Ozaydin A 2000 Buyuk Selcuklu Emiri Kurboga Tarih Dergisi Turkish Journal of History 0 36 405 422 URL http dergipark gov tr download article file 101938 15 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Erisim 2018 10 11 Tokus O 2018 Fethinden Selcuklulara Kadar Nusaybin Igdir Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu Dergisi 0 14 167 201 URL http sosbilder igdir edu tr Makaleler 2132352221 makale 20 C3 B6 20toku C5 9F 20pdf pdf 16 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Erisim 2018 10 11 Tokus O 2016 X VE XI ASIRDA MUSUL HALEP VE BUNLARA MUCAVIR YERLERDE UKAYLI HAKIMIYETI Igdir Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu Dergisi 6 12 249 278 URL http busbed bingol edu tr download article file 325167 22 Temmuz 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde Erisim 2018 10 11 Sari Y 2017 CEZIRE BOLGESININ ONEMLI SEHIRLERINDEN URFA VE CEVRESININ ZENGI AILESI ICINDE EL DEGISIMI Islam San at Tarih Edebiyat ve Musiki dergisi ISTEM Sayi 30 Sf 372 URL https dergipark org tr tr download issue full file 33566 Erisim 2019 10 11 Rickard J Antioch Kerboga s siege of 5 28 June 1098 Ingilizce 11 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Nisan 2007