Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddede birçok sorun bulunmaktadır. Lütfen sayfayı geliştirin veya bu sorunlar konusunda bir yorum yapın. |
Bu madde veya sayfa İngilizce dilinden dilinden kötü bir biçimde tercüme edilmiştir. Sayfa makine çevirisi veya dilde yetkinliği bulunmayan bir çevirmen tarafından oluşturulmuş olabilir. (Ekim 2023) |
Radomir Putnik GOLH, KCMG (Sırpça : Радомир Путник ; telaffuz edilir [rǎdɔmiːr pûːtniːk] ; 24 Ocak 1847 - 17 Mayıs 1917) ilk Sırp Mareşali ve Balkan Savaşları'nda ve Birinci Dünya Savaşı'nda Sırp ordusunun Genelkurmay Başkanıydı. 1876'dan 1917'ye kadar Sırbistan'ın katıldığı her savaşta görev yaptı.
Biyografi
Putnik ailesi aslen Kosovalıydı ancak 1690'daki Büyük Sırp Göçü sırasında bölgeden Habsburg monarşisine kaçtı. Aile, sürgünden 1690'ların ortalarında Osmanlı yönetiminden bağımsız ilk modern Sırp yönetimi olan Sırbistan Prensliği'ne dönmeye karar verdi. 19. yüzyıl. Putnik'in babası Dimitrije Kragujevac'ta öğretmendi ve Radomir temel eğitimini orada tamamladı. Belgrad'daki Topçu Okulu'na (sonunda Harp Akademisi'nin öncüsü ) gitti ve 1863'te sınıfında sekizinci olarak mezun oldu. 1879'da, daha sonra Askeri İşler Bakanı olacak olan Radivoje Bojović'in kız kardeşi ve Albay Todor Bojević ve Jelena Tadić'in kızı olan Ljubica Bojović ile evlendi. Birlikte yedi çocuğu (üç kızı ve dört oğlu) oldu. Çağdaşları Putnik'i münzevi, içe dönük bir adam ve çok sigara içen biri olarak tanımlıyor; ancak mesleki konularda da kararlıydı. Sırbistan'ın 1876-1877 yılları arasında Osmanlılara karşı verdiği savaşlarda kendini savaş alanında kanıtladı. İkinci Sırp-Osmanlı Savaşı'nın (1877 ) kapanış aşamalarında komutasındaki bir askerî güç Kosova'da Gnjilane ve Gračanica'yı Osmanlıların elinden aldı. Binbaşı Putnik komutasındaki Sırp birlikleri, Rusya ile Osmanlılar arasındaki genel ateşkesin bir şartını yerine getirmek için Merdare'ye geri çekilmek zorunda kaldı. Putnik, kendini beğenmiş ve talepkar, güçlü savunmaya yatkın bir subay olarak biliniyordu.
Putnik, Harp Akademisi'nde profesör oldu ve 1886'dan 1895'e kadar bu görevi sürdürdü. 1889'da Genelkurmay Başkan Yardımcısı olarak atandı. Ancak kısa süre sonra, kralın himayesindeki bir kişinin sınavı geçmesine izin vermediği için Kral I. Milan ile anlaşmazlığa düştü. Kral Milan Obrenović ve halefi Kral I. Alexander ile siyasi entrika ve gizli çatışmalar, kariyerinin bu bölümünde ilerlemesine engel olacaktı. 1895'te Nikola Pašić'in Radikal partisine sempati duyduğu şüphesiyle kral tarafından emekli olmaya zorlandı.
Putnik, 1903'te Alexander I Obrenović'e karşı yapılan darbenin ardından rehabilite edildi. Sırbistan'ın yeni kralı Peter I Karadjordjević'in yönetiminde general rütbesine terfi ettirildi ve Genelkurmay Başkanı olarak atandı . Daha sonra eski subayları emekliye ayırıp yeni subayları atayarak ve eski savaş planlarını güncelleyerek Sırp ordusunu yeniden organize etmeye başladı. Putnik üç kez Sırbistan Ordu Bakanı oldu: 1904, 1906–1908 ve 1912. Putnik, General 'i yardımcısı olarak atadı. Ara sıra kişilik çatışmalarına rağmen, iki adam birbirlerine derin saygı duyuyordu. Putnik, Mareşal'in en yüksek rütbesine atanan ilk subaydı. 1912'de Osmanlılara karşı Birinci Balkan Savaşı'nda (Kumanovo Muharebesi, Ekim 1912, Manastır Muharebesi, Kasım 1912) ve Bulgaristan'a karşı İkinci Balkan Savaşı'nda (Bregalnica Muharebesi 1913) Sırp Ordusunu muhteşem zaferlere taşıdı. Bulgar saldırısını bekleyen Mareşal Putnik, birliklerini Bregalnica (Bregalnitza) nehri yakınındaki en önemli stratejik noktalara konuşlandırmıştı; bu, ani, habersiz Bulgar saldırısının ardından hızlı bir zafer için gerekliydi.
Birinci Dünya Savaşı
Avusturya-Macaristan ülkesine savaş ilan ettiğinde Budapeşte'de yakalanan Mareşal Putnik'e, Avusturya-Macaristan imparatoru Franz Josef'in cesur ve muhtemelen kendi kendini mağlup eden bir jestiyle Sırbistan'a güvenli bir şekilde geri dönmesine izin verildi. Zorlu bir yolculuğun ardından Putnik Sırbistan'a döndü ve Sırbistan Kralı I. Peter'a yaşı ve sağlık sorunları nedeniyle istifasını sundu. Kral, Mareşal Putnik'in sadece stratejik anlamda da olsa ordunun komutasını devralması konusunda ısrar ederken, Stepa Stepanović, ve gibi daha genç generallerin operasyonel görevleri devralması nedeniyle Putnik zamanının çoğunu iyi ısıtılmış bir odada geçirmek zorunda kaldı. Ancak sağlık durumunun bozulması, birliği başarıyla düzenlemesine engel olmadı. Sırbistan, Ağustos ve Eylül 1914'te Avusturya-Macaristan Ordusu'nun saldırılarını (Cer ve Kolubara savaşları) mağlup ederek Aralık 1914'e kadar onu Sırbistan'dan sürdü.
1915'in başlarında Prens Alexander, ordunun doğrudan komutasını Putnik'ten devralmak konusunda ısrar etti. Putnik, bunun anayasaya aykırı olduğunu ve bir hükümdarın böyle bir sorumluluğu üstlenemeyeceğini ileri sürerek bu isteğe uymayı reddetti.
Sırp cephesi, Alman Mareşal August von Mackensen liderliğindeki ortak Avusturya-Macaristan, Alman ve Bulgar kuvvetlerinin 300.000'den fazla askerle Sırbistan'a karşı büyük bir saldırı başlattığı 1915 sonbaharına kadar nispeten sessiz kaldı. Ortak saldırı öncesinde Putnik, Sırp hükûmetini, Bulgaristan'ın askerlerini doğu Sırbistan sınırlarında yoğunlaştırdığı ve Sırbistan'ın iki cephede savaşmaktan kaçınması için tek şansının Bulgaristan'a yönelik önleyici bir saldırı olduğu konusunda uyardı. Onun talebi, hâlâ Bulgaristan'ı Üçlü İttifak'a katılmaktan alıkoymayı ümit eden Müttefiklerin istekleri nedeniyle reddedildi. Kahramanca direnişe rağmen Sırp birlikleri Kosova'ya doğru çekilmek zorunda kaldı. 31 Ekim'de Putnik, dost topraklara kaçmaya çalışan bitkin ordusunu bir arada tutmaya çalışarak Kragujevac'a genel bir geri çekilme emri verdi. Putnik'in askerlerinin çoğu, kırsal yaşamlarına devam etmek için ara sıra emekli olan ordudan kaçan çiftçilerdi. Putnik'in hızla azalan kuvvetleri, Kasım 1915'in ilk haftasında Arnavutluk'a doğru çekilmeye devam etti; bu süreç, Almanların, Bulgarların ve Avusturya-Macaristanlıların Sırp birliklerini Arnavutluk'un dağlık bölgeleri boyunca takip etme konusunda isteksiz olmalarının da yardımıyla kolaylaştırıldı. Almanlar, Sırbistan'a karşı savaşın kazanıldığını ve ülkenin çoğunun Merkezi Güçlerin kontrolü altında olduğunu düşünüyordu. Rusya İmparatorluğu'nu Doğu'daki ana tehdit olarak gören Mackensen, kuvvetlerini Rusya cephesine geri kaydırmak konusunda istekliydi. Bulgarlar Makedonya ve güneydoğu Sırbistan'daki toprak kazanımlarından memnunken, Avusturya-Macarlar da Bulgarların Büyük Bulgaristan kurmak için harekete geçmediği fikrinden aynı derecede memnundu.
Son çatışma, 19-24 Kasım 1915 tarihleri arasında Kosova'da, 'nda meydana geldi. Yiyecek ve mühimmat son derece kıt iken, Sırplar yeni bir tifüs salgınına maruz kaldılar. Kaçınılmaz yenilgiyle karşı karşıya kalan Putnik, 25 Kasım'da son ve en acı verici emrini verdi: Karadağ üzerinden güneye ve batıya ve Arnavutluk'a doğru tam bir geri çekilme. Amacı, ordunun çekirdeğini güvenli İyonya adalarına taşıyacak müttefik gemilerine ulaşmaktı . Kaçan askerlerin ve sivillerin çoğu kıyıya çekilme sırasında öldü; açlık, hastalık, düşman güçlerinin ve Arnavut kabile çetelerinin saldırıları nedeniyle kayıplar yaşandı. Geri çekilme koşulları felaketti ve söylenene göre çoğu asker olan 250.000 Sırptan yaklaşık 155.000'i sonunda Adriyatik Denizi kıyılarına ulaşmış ve orduyu çeşitli Yunan adalarına (birçoğu da Korfu'ya) taşıyan Müttefik nakliye gemilerine binmişti Nisan 1916'da Selanik cephesinde konuşlandırılmadan önce Putnik, Arnavutluk'un karlı dağlarında geri çekilirken akciğer iltihaplanması nedeniyle kötüleşen Putnik'i tahtırevanda taşımak zorunda kaldı. Putnik, müttefik kuvvetler tarafından İşkodra'da karşılandı ve ordunun çekirdeğiyle birlikte önce Brindisi'ye, ardından da Korfu'ya nakledildi.
Görevden Alınması ve Ölümü
Sırp Hükûmeti ile Başkomutanlık arasında yaşanan karşılıklı suçlama atmosferinde, Mareşal Putnik de dahil olmak üzere, Ocak 1916'da Genelkurmay'ın tamamı görevden alındı. İşten çıkarıldığını, kendisine Genelkurmay Başkanı'nın ek ücreti olmadan maaşını veren bir kasiyerden öğrendiği için çok üzülmüştü. Fransız yetkililerin onu büyük bir onurla karşıladığı ve kendisine bir villa verdiği Nice'e gitti . Putnik akciğer amfizemi nedeniyle 17 Mayıs 1917'de öldü. Kasım 1926'da Sırbistan'a nakledildi ve Belgrad'ın Yeni Mezarlığı'ndaki bir şapele onurla gömüldü. Mezarda "Vatan Radomir Putnik'e Minnettar " kitabesi bulunmaktadır.
Kanada'nın Alberta kentindeki , 1918'de müttefik davasına yaptığı olağanüstü hizmetlerden dolayı onun adını almıştır. Ayrıca en önde gelen 100 Sırp arasında yer almaktadır.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddede bircok sorun bulunmaktadir Lutfen sayfayi gelistirin veya bu sorunlar konusunda tartisma sayfasinda bir yorum yapin Bu madde veya sayfa Ingilizce dilinden dilinden kotu bir bicimde tercume edilmistir Sayfa makine cevirisi veya dilde yetkinligi bulunmayan bir cevirmen tarafindan olusturulmus olabilir Lutfen ceviriyi gelistirmek icin yardim edin Ekim 2023 Radomir Putnik GOLH KCMG Sirpca Radomir Putnik telaffuz edilir rǎdɔmiːr puːtniːk 24 Ocak 1847 17 Mayis 1917 ilk Sirp Maresali ve Balkan Savaslari nda ve Birinci Dunya Savasi nda Sirp ordusunun Genelkurmay Baskaniydi 1876 dan 1917 ye kadar Sirbistan in katildigi her savasta gorev yapti BiyografiPutnik ailesi aslen Kosovaliydi ancak 1690 daki Buyuk Sirp Gocu sirasinda bolgeden Habsburg monarsisine kacti Aile surgunden 1690 larin ortalarinda Osmanli yonetiminden bagimsiz ilk modern Sirp yonetimi olan Sirbistan Prensligi ne donmeye karar verdi 19 yuzyil Putnik in babasi Dimitrije Kragujevac ta ogretmendi ve Radomir temel egitimini orada tamamladi Belgrad daki Topcu Okulu na sonunda Harp Akademisi nin oncusu gitti ve 1863 te sinifinda sekizinci olarak mezun oldu 1879 da daha sonra Askeri Isler Bakani olacak olan Radivoje Bojovic in kiz kardesi ve Albay Todor Bojevic ve Jelena Tadic in kizi olan Ljubica Bojovic ile evlendi Birlikte yedi cocugu uc kizi ve dort oglu oldu Cagdaslari Putnik i munzevi ice donuk bir adam ve cok sigara icen biri olarak tanimliyor ancak mesleki konularda da kararliydi Sirbistan in 1876 1877 yillari arasinda Osmanlilara karsi verdigi savaslarda kendini savas alaninda kanitladi Ikinci Sirp Osmanli Savasi nin 1877 kapanis asamalarinda komutasindaki bir askeri guc Kosova da Gnjilane ve Gracanica yi Osmanlilarin elinden aldi Binbasi Putnik komutasindaki Sirp birlikleri Rusya ile Osmanlilar arasindaki genel ateskesin bir sartini yerine getirmek icin Merdare ye geri cekilmek zorunda kaldi Putnik kendini begenmis ve talepkar guclu savunmaya yatkin bir subay olarak biliniyordu Putnik Harp Akademisi nde profesor oldu ve 1886 dan 1895 e kadar bu gorevi surdurdu 1889 da Genelkurmay Baskan Yardimcisi olarak atandi Ancak kisa sure sonra kralin himayesindeki bir kisinin sinavi gecmesine izin vermedigi icin Kral I Milan ile anlasmazliga dustu Kral Milan Obrenovic ve halefi Kral I Alexander ile siyasi entrika ve gizli catismalar kariyerinin bu bolumunde ilerlemesine engel olacakti 1895 te Nikola Pasic in Radikal partisine sempati duydugu suphesiyle kral tarafindan emekli olmaya zorlandi Putnik 1903 te Alexander I Obrenovic e karsi yapilan darbenin ardindan rehabilite edildi Sirbistan in yeni krali Peter I Karadjordjevic in yonetiminde general rutbesine terfi ettirildi ve Genelkurmay Baskani olarak atandi Daha sonra eski subaylari emekliye ayirip yeni subaylari atayarak ve eski savas planlarini guncelleyerek Sirp ordusunu yeniden organize etmeye basladi Putnik uc kez Sirbistan Ordu Bakani oldu 1904 1906 1908 ve 1912 Putnik General i yardimcisi olarak atadi Ara sira kisilik catismalarina ragmen iki adam birbirlerine derin saygi duyuyordu Putnik Maresal in en yuksek rutbesine atanan ilk subaydi 1912 de Osmanlilara karsi Birinci Balkan Savasi nda Kumanovo Muharebesi Ekim 1912 Manastir Muharebesi Kasim 1912 ve Bulgaristan a karsi Ikinci Balkan Savasi nda Bregalnica Muharebesi 1913 Sirp Ordusunu muhtesem zaferlere tasidi Bulgar saldirisini bekleyen Maresal Putnik birliklerini Bregalnica Bregalnitza nehri yakinindaki en onemli stratejik noktalara konuslandirmisti bu ani habersiz Bulgar saldirisinin ardindan hizli bir zafer icin gerekliydi Birinci Dunya SavasiAvusturya Macaristan ulkesine savas ilan ettiginde Budapeste de yakalanan Maresal Putnik e Avusturya Macaristan imparatoru Franz Josef in cesur ve muhtemelen kendi kendini maglup eden bir jestiyle Sirbistan a guvenli bir sekilde geri donmesine izin verildi Zorlu bir yolculugun ardindan Putnik Sirbistan a dondu ve Sirbistan Krali I Peter a yasi ve saglik sorunlari nedeniyle istifasini sundu Kral Maresal Putnik in sadece stratejik anlamda da olsa ordunun komutasini devralmasi konusunda israr ederken Stepa Stepanovic ve gibi daha genc generallerin operasyonel gorevleri devralmasi nedeniyle Putnik zamaninin cogunu iyi isitilmis bir odada gecirmek zorunda kaldi Ancak saglik durumunun bozulmasi birligi basariyla duzenlemesine engel olmadi Sirbistan Agustos ve Eylul 1914 te Avusturya Macaristan Ordusu nun saldirilarini Cer ve Kolubara savaslari maglup ederek Aralik 1914 e kadar onu Sirbistan dan surdu 1915 in baslarinda Prens Alexander ordunun dogrudan komutasini Putnik ten devralmak konusunda israr etti Putnik bunun anayasaya aykiri oldugunu ve bir hukumdarin boyle bir sorumlulugu ustlenemeyecegini ileri surerek bu istege uymayi reddetti Sirp cephesi Alman Maresal August von Mackensen liderligindeki ortak Avusturya Macaristan Alman ve Bulgar kuvvetlerinin 300 000 den fazla askerle Sirbistan a karsi buyuk bir saldiri baslattigi 1915 sonbaharina kadar nispeten sessiz kaldi Ortak saldiri oncesinde Putnik Sirp hukumetini Bulgaristan in askerlerini dogu Sirbistan sinirlarinda yogunlastirdigi ve Sirbistan in iki cephede savasmaktan kacinmasi icin tek sansinin Bulgaristan a yonelik onleyici bir saldiri oldugu konusunda uyardi Onun talebi hala Bulgaristan i Uclu Ittifak a katilmaktan alikoymayi umit eden Muttefiklerin istekleri nedeniyle reddedildi Kahramanca direnise ragmen Sirp birlikleri Kosova ya dogru cekilmek zorunda kaldi 31 Ekim de Putnik dost topraklara kacmaya calisan bitkin ordusunu bir arada tutmaya calisarak Kragujevac a genel bir geri cekilme emri verdi Putnik in askerlerinin cogu kirsal yasamlarina devam etmek icin ara sira emekli olan ordudan kacan ciftcilerdi Putnik in hizla azalan kuvvetleri Kasim 1915 in ilk haftasinda Arnavutluk a dogru cekilmeye devam etti bu surec Almanlarin Bulgarlarin ve Avusturya Macaristanlilarin Sirp birliklerini Arnavutluk un daglik bolgeleri boyunca takip etme konusunda isteksiz olmalarinin da yardimiyla kolaylastirildi Almanlar Sirbistan a karsi savasin kazanildigini ve ulkenin cogunun Merkezi Guclerin kontrolu altinda oldugunu dusunuyordu Rusya Imparatorlugu nu Dogu daki ana tehdit olarak goren Mackensen kuvvetlerini Rusya cephesine geri kaydirmak konusunda istekliydi Bulgarlar Makedonya ve guneydogu Sirbistan daki toprak kazanimlarindan memnunken Avusturya Macarlar da Bulgarlarin Buyuk Bulgaristan kurmak icin harekete gecmedigi fikrinden ayni derecede memnundu Son catisma 19 24 Kasim 1915 tarihleri arasinda Kosova da nda meydana geldi Yiyecek ve muhimmat son derece kit iken Sirplar yeni bir tifus salginina maruz kaldilar Kacinilmaz yenilgiyle karsi karsiya kalan Putnik 25 Kasim da son ve en aci verici emrini verdi Karadag uzerinden guneye ve batiya ve Arnavutluk a dogru tam bir geri cekilme Amaci ordunun cekirdegini guvenli Iyonya adalarina tasiyacak muttefik gemilerine ulasmakti Kacan askerlerin ve sivillerin cogu kiyiya cekilme sirasinda oldu aclik hastalik dusman guclerinin ve Arnavut kabile cetelerinin saldirilari nedeniyle kayiplar yasandi Geri cekilme kosullari felaketti ve soylenene gore cogu asker olan 250 000 Sirptan yaklasik 155 000 i sonunda Adriyatik Denizi kiyilarina ulasmis ve orduyu cesitli Yunan adalarina bircogu da Korfu ya tasiyan Muttefik nakliye gemilerine binmisti Nisan 1916 da Selanik cephesinde konuslandirilmadan once Putnik Arnavutluk un karli daglarinda geri cekilirken akciger iltihaplanmasi nedeniyle kotulesen Putnik i tahtirevanda tasimak zorunda kaldi Putnik muttefik kuvvetler tarafindan Iskodra da karsilandi ve ordunun cekirdegiyle birlikte once Brindisi ye ardindan da Korfu ya nakledildi Gorevden Alinmasi ve OlumuSirp Hukumeti ile Baskomutanlik arasinda yasanan karsilikli suclama atmosferinde Maresal Putnik de dahil olmak uzere Ocak 1916 da Genelkurmay in tamami gorevden alindi Isten cikarildigini kendisine Genelkurmay Baskani nin ek ucreti olmadan maasini veren bir kasiyerden ogrendigi icin cok uzulmustu Fransiz yetkililerin onu buyuk bir onurla karsiladigi ve kendisine bir villa verdigi Nice e gitti Putnik akciger amfizemi nedeniyle 17 Mayis 1917 de oldu Kasim 1926 da Sirbistan a nakledildi ve Belgrad in Yeni Mezarligi ndaki bir sapele onurla gomuldu Mezarda Vatan Radomir Putnik e Minnettar kitabesi bulunmaktadir Kanada nin Alberta kentindeki 1918 de muttefik davasina yaptigi olaganustu hizmetlerden dolayi onun adini almistir Ayrica en onde gelen 100 Sirp arasinda yer almaktadir