Bu madde, uygun değildir.Ağustos 2010) ( |
Yapay uydular, insanoğlunun geliştirip Dünya'nın veya başka gezegenlerin yörüngesine yerleştirdiği uydulardır. Bu uydular genellikle yarı-bağımsız bilgisayar kontrollü sistemlerdir.
1957'de SSCB tarafından fırlatılan ilk yapay uydu olan Sputnik 1'den beri, binlerce yapay uydu Dünya'dan fırlatılmıştır. Bu uyduların her birinin belli bir amacı vardır. Yapay uyduların amaçlarından bazıları şunlardır:
- Haberleşme uyduları: TV, radyo, telefon gibi iletişim araçlarını kullanabilmek için uzaya gönderilmiş uydulardır. Modern haberleşme uyduları çoğunlukla "Molniya yörünge" veya "Alçak Dünya" yörüngelerini kullanırlar.
- Meteoroloji uyduları: Bu uydular dünyadaki meteorolojik olayları gözlemlemek için kullanılırlar.
- : "Katil uydular" olarak da bilinen bu uyduların amaçları düşman uydularını yok etmektir. Düşman uyduları vurmak için kinetik mermiler ya da enerji veya partikül silah sistemleri kullanırlar. Dünya yörüngesinde bu teknik alt sistemlere sahip bilinen bir uydu bulunmamaktadır. Ancak zaman zaman gündeme gelmektedir.
- : Uzaydaki diğer gökcisimlerini gözlemek amacıyla kullanılırlar.
- (Biosatellites): Bilimsel amaçlarla canlı organizmalar taşıyan uydulardır.
- : Çok çeşitli amaçlarla kullanılabilen sıra dışı şekilde ufak cüsseli uydulardır. 500–100 kg arasında olanlara "miniuydu", 100–10 kg arasında olanlara "mikrouydu", 10 kg'dan daha hafif olanlara "nanouydu" denir.
- : Radyo sinyalleri vasıtasıyla dünya üzerindeki mobil cihazların yerlerini GPS sayesinde tespit etmeye yarayan uydulardır. Günümüzde uçaklarda, otomobillerde hatta elde kullanımı oldukça yaygınlaşmış olan sistem. sayesinde dünya üzerindeki konum birkaç metre hassasiyetiyle tespit edilebilir.
- (Reconnaissance satellites): Daha çok askeri gözetleme ve keşif amaçlarıyla kullanılan bu uyduların gerçek kabiliyetleri konusunda detaylı bir bilgi mevcut değildir. Bunun nedeni, bu sistemlere dair bilgilerin "çok gizli" gizlilik derecesinde olmasıdır.
- Yer gözlem uydusu: Bu uydular sivil gözlem amacıyla (çevre faciaları, harita yapımı vs.) kullanılan uydulardır.
Dünya gözlem uyduları, uzaktan algılama olarak adlandırılan Dünya'yı izlemek ve araştırmak için tasarlanmıştır. Çoğu Dünya gözlem uydusu, yüksek veri çözünürlüğü için alçak Dünya yörüngesine yerleştirilir ancak bazıları kesintisiz kapsama alanı için Jeostatik yörünge yerleştirilir. Bazı uydular, tutarlı bir aydınlatmaya sahip olmak ve Dünya'nın tam bir görüntüsünü elde etmek için bir Güneşle eşzamanlı yörüngeye yerleştirilir.
Uyduların işlevlerine bağlı olarak, normal kamera, radar, lidar, fotometre veya atmosferik aletler olabilir. Yer gözlem uydusunun verileri en çok arkeoloji, haritacılık, çevresel izleme, meteoroloji ve keşif uygulamalarında kullanılır. 2021 itibarıyla, 950'den fazla Dünya gözlem uydusu var ve en fazla sayıda uydu Planet Labs tarafından işletilir.
Meteoroloji uyduları, bulutları, şehir ışıklarını, yangınları, çevre kirlilik etkilerini, kutup ışıkları, kum ve toz fırtınaları, kar örtüsü, buz haritalaması, okyanus akıntısılarının sınırları, enerji akışlarını vb. İzler.
Çevresel izleme uyduları Dünya'nın bitki örtüsünü, atmosferik iz gaz içeriğini, deniz durumunu, okyanus rengini ve buz alanlarındaki değişiklikleri tespit edebilir. Zaman içindeki bitki örtüsü değişimlerini izleyerek, mevcut bitki örtüsü durumunu uzun vadeli ortalamasıyla karşılaştırarak kuraklıklar izlenebilir. Antropojenik emisyonlar, troposferdeki NO2 ve SO2 verileri değerlendirilerek izlenebilir.
- : Bu uydular güneş enerjisini dünya üzerindeki alıcılara yönlendirerek, alternatif enerji kaynağı olarak kullanılması planlanan uydulardır.
- Uzay istasyonları: Uzay istasyonları, üzerinde insanların yaşaması için inşa edilmiş yapılardır. Günümüzde bilimsel amaçlarla kullanılan bu yapılar astronotların yıllarca barınmasına imkân verebilmektedir. Bu istasyonlar uzay taşıtı değillerdir ve iniş-kalkış kabiliyetleri yoktur. Bu istasyonlara gidiş geliş diğer uzay taşıtları vasıtasıyla sağlanır.
Yapay uyduları gözlemleme
Bulutsuz bir gecede büyükçe yapay uyduları çıplak gözle görmek mümkündür. Bunları uçaklardan ayırmak çok kolaydır. Uçaklar geceleri yanıp sönen sarı-kırmızı,yeşil anti-çarpışma ve sis lambalarını yakarlar. Yapay uyduların parlaklığı ise yıldız gibidir. Akanyıldızlar gibi kayıp geçmezler, çok yavaş hareket ederler ve gök ufkunda kayboluncaya kadar görünürler. Ufukta dünyanın gölgesine geçtikleri için artık görünmez olurlar. En iyi göründükleri zaman, güneşin batışından az sonraki zamandır.
Bağımsız uydu üretip gönderen ülkeler
Order | Bölge | İlk fırlatılma tarihi | Roket | Uydu |
---|---|---|---|---|
1 | 1957 | Sputnik 1 | ||
2 | 1958 | |||
3 | 1965 | |||
4 | 1970 | |||
5 | 1970 | Dong Fang Hong I | ||
6 | 1971 | |||
7 | 1980 | |||
8 | 1988 | Shavit | ||
— | [1] | 1992 | ||
— | [1] | 1992 | (x3, Russian) | |
9 | 2009 | |||
10 | 2011 | RASAT |
Kendi uydularını üretemeyen veya ürettiğine destek vermeyen ülkeler
Bölge | İlk fırlatılma tarihi | İlk uydu | 2008 yılında yörüngedeki yükleri |
---|---|---|---|
() | 1957 (1992) | Sputnik 1 () | 1398 |
1958 | 1042 | ||
1962 | Alouette 1 | 25 | |
1964 | 14 | ||
1965 | 44 | ||
1967 | 11 | ||
1969 | 27 | ||
1970 | 111 | ||
1970 | Dong Fang Hong I | 64 | |
1971 | 25 | ||
1973 | ? | ||
1974 | 5 | ||
1974 | 9 | ||
1975 | 34 | ||
1976 | 10 | ||
1978 | 5 | ||
1981 | 1 | ||
1985 | 11 | ||
1985 | 7 | ||
1986 | 11 | ||
1988 | 7 | ||
1988 | 15 | ||
1990 | 10 | ||
1990 | 5 | ||
1992 | 10 | ||
1993 | 1 | ||
1993 | 6 | ||
1994 | Turksat 1A | 5 | |
1995 | 6 | ||
1995 | 1 | ||
1996 | 4 | ||
1997 | 3 | ||
1997 | 2 | ||
1998 | 3 | ||
1998 | 1 | ||
1999 | |||
1999 | 3 | ||
1999 | 1 | ||
2000 | 12 | ||
2000 | 3 | ||
2001 | 1 | ||
2002 | 1 | ||
2003 | 2 | ||
2003 | 2 | ||
2005 | 4 | ||
2006 | 1 | ||
2006 | 1 | ||
2007 | 1 | ||
2008 | 1 | ||
2008 | 1 | ||
2013 | 1 |
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "How many Earth observation satellites are orbiting the planet in 2021?". 18 Ağustos 2021. 21 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Mayıs 2022.
- ^ NASA, Drought. 19 Ağustos 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Retrieved on 4 July 2008 Bu madde, bu kaynaktan alınan kamu malı olan bir metni içermektedir.
- ^ "First time in History". The Satellite Encyclopedia. 17 Kasım 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Mart 2008.
- ^ . celestrak.com. 21 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2008.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu madde Vikipedi bicem el kitabina uygun degildir Maddeyi Vikipedi standartlarina uygun bicimde duzenleyerek Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz Gerekli duzenleme yapilmadan bu sablon kaldirilmamalidir Agustos 2010 Yapay uydular insanoglunun gelistirip Dunya nin veya baska gezegenlerin yorungesine yerlestirdigi uydulardir Bu uydular genellikle yari bagimsiz bilgisayar kontrollu sistemlerdir Haberlesme uydusuESTCube 1 1957 de SSCB tarafindan firlatilan ilk yapay uydu olan Sputnik 1 den beri binlerce yapay uydu Dunya dan firlatilmistir Bu uydularin her birinin belli bir amaci vardir Yapay uydularin amaclarindan bazilari sunlardir Haberlesme uydulari TV radyo telefon gibi iletisim araclarini kullanabilmek icin uzaya gonderilmis uydulardir Modern haberlesme uydulari cogunlukla Molniya yorunge veya Alcak Dunya yorungelerini kullanirlar Meteoroloji uydulari Bu uydular dunyadaki meteorolojik olaylari gozlemlemek icin kullanilirlar Katil uydular olarak da bilinen bu uydularin amaclari dusman uydularini yok etmektir Dusman uydulari vurmak icin kinetik mermiler ya da enerji veya partikul silah sistemleri kullanirlar Dunya yorungesinde bu teknik alt sistemlere sahip bilinen bir uydu bulunmamaktadir Ancak zaman zaman gundeme gelmektedir Uzaydaki diger gokcisimlerini gozlemek amaciyla kullanilirlar Biosatellites Bilimsel amaclarla canli organizmalar tasiyan uydulardir Cok cesitli amaclarla kullanilabilen sira disi sekilde ufak cusseli uydulardir 500 100 kg arasinda olanlara miniuydu 100 10 kg arasinda olanlara mikrouydu 10 kg dan daha hafif olanlara nanouydu denir Radyo sinyalleri vasitasiyla dunya uzerindeki mobil cihazlarin yerlerini GPS sayesinde tespit etmeye yarayan uydulardir Gunumuzde ucaklarda otomobillerde hatta elde kullanimi oldukca yayginlasmis olan sistem sayesinde dunya uzerindeki konum birkac metre hassasiyetiyle tespit edilebilir Reconnaissance satellites Daha cok askeri gozetleme ve kesif amaclariyla kullanilan bu uydularin gercek kabiliyetleri konusunda detayli bir bilgi mevcut degildir Bunun nedeni bu sistemlere dair bilgilerin cok gizli gizlilik derecesinde olmasidir Yer gozlem uydusu Bu uydular sivil gozlem amaciyla cevre facialari harita yapimi vs kullanilan uydulardir STS 41 G uzerinde Dunya Radyasyon Butce Uydusu konuslandirilmasi Dunya nin hava durumu ve iklimi hakkinda veri toplar Dunya gozlem uydulari uzaktan algilama olarak adlandirilan Dunya yi izlemek ve arastirmak icin tasarlanmistir Cogu Dunya gozlem uydusu yuksek veri cozunurlugu icin alcak Dunya yorungesine yerlestirilir ancak bazilari kesintisiz kapsama alani icin Jeostatik yorunge yerlestirilir Bazi uydular tutarli bir aydinlatmaya sahip olmak ve Dunya nin tam bir goruntusunu elde etmek icin bir Gunesle eszamanli yorungeye yerlestirilir Uydularin islevlerine bagli olarak normal kamera radar lidar fotometre veya atmosferik aletler olabilir Yer gozlem uydusunun verileri en cok arkeoloji haritacilik cevresel izleme meteoroloji ve kesif uygulamalarinda kullanilir 2021 itibariyla 950 den fazla Dunya gozlem uydusu var ve en fazla sayida uydu Planet Labs tarafindan isletilir Meteoroloji uydulari bulutlari sehir isiklarini yanginlari cevre kirlilik etkilerini kutup isiklari kum ve toz firtinalari kar ortusu buz haritalamasi okyanus akintisilarinin sinirlari enerji akislarini vb Izler Cevresel izleme uydulari Dunya nin bitki ortusunu atmosferik iz gaz icerigini deniz durumunu okyanus rengini ve buz alanlarindaki degisiklikleri tespit edebilir Zaman icindeki bitki ortusu degisimlerini izleyerek mevcut bitki ortusu durumunu uzun vadeli ortalamasiyla karsilastirarak kurakliklar izlenebilir Antropojenik emisyonlar troposferdeki NO2 ve SO2 verileri degerlendirilerek izlenebilir Bu uydular gunes enerjisini dunya uzerindeki alicilara yonlendirerek alternatif enerji kaynagi olarak kullanilmasi planlanan uydulardir Uzay istasyonlari Uzay istasyonlari uzerinde insanlarin yasamasi icin insa edilmis yapilardir Gunumuzde bilimsel amaclarla kullanilan bu yapilar astronotlarin yillarca barinmasina imkan verebilmektedir Bu istasyonlar uzay tasiti degillerdir ve inis kalkis kabiliyetleri yoktur Bu istasyonlara gidis gelis diger uzay tasitlari vasitasiyla saglanir Yapay uydulari gozlemlemeBulutsuz bir gecede buyukce yapay uydulari ciplak gozle gormek mumkundur Bunlari ucaklardan ayirmak cok kolaydir Ucaklar geceleri yanip sonen sari kirmizi yesil anti carpisma ve sis lambalarini yakarlar Yapay uydularin parlakligi ise yildiz gibidir Akanyildizlar gibi kayip gecmezler cok yavas hareket ederler ve gok ufkunda kayboluncaya kadar gorunurler Ufukta dunyanin golgesine gectikleri icin artik gorunmez olurlar En iyi gorundukleri zaman gunesin batisindan az sonraki zamandir Bagimsiz uydu uretip gonderen ulkelerBagimsiz uydu uretip gonderen ulkeler Order Bolge Ilk firlatilma tarihi Roket Uydu1 1957 Sputnik 12 19583 19654 19705 1970 Dong Fang Hong I6 19717 19808 1988 Shavit 1 1992 1 1992 x3 Russian 9 200910 2011 RASATKendi uydularini uretemeyen veya urettigine destek vermeyen ulkelerBaska ulkelere ihtiyac duyan ulkeler Yukaridakilerin disindakiler Nijerya Turkiye Ispanya Yunanistan Bolge Ilk firlatilma tarihi Ilk uydu 2008 yilinda yorungedeki yukleri 1957 1992 Sputnik 1 13981958 10421962 Alouette 1 251964 141965 441967 111969 271970 1111970 Dong Fang Hong I 641971 251973 1974 51974 91975 341976 101978 51981 11985 111985 71986 111988 71988 151990 101990 51992 101993 11993 61994 Turksat 1A 51995 61995 11996 41997 31997 21998 31998 119991999 31999 12000 122000 32001 12002 12003 22003 22005 42006 12006 12007 12008 12008 12013 1Ayrica bakinizDogal uydu Dijital uydu Yapay uydu izlenimiKaynakca How many Earth observation satellites are orbiting the planet in 2021 18 Agustos 2021 21 Temmuz 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Mayis 2022 NASA Drought 19 Agustos 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Retrieved on 4 July 2008 Bu madde bu kaynaktan alinan kamu mali olan bir metni icermektedir First time in History The Satellite Encyclopedia 17 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Mart 2008 celestrak com 21 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Mart 2008