Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Cyrrhuslu Theodoretus (393 – 466 cıvarında) ihtilaflı bir Kilise Babası, episkopos, Antakya Kateşistik Okulu'na ilham veren bir teolog ve İncil yorumcusu. Geç antik dönemin Kayserili Eusebius, Sozomenos, Sokrates Skolastikos ve Evagrius Skolastikos ile birlikte ana kilise tarihçilerindendir. Süryani Kilisesi’nce aziz kabul edilir.
| Cyrrhuslu Theodoretus | |
|---|---|
 | |
| Kilise Babası | |
| Doğum | 393 Antakya - Roma İmparatorluğu |
| Ölüm | 466 Cyrrhus, Suriye - Roma İmparatorluğu |
| Kutsayanlar | Süryaniler |
Hayatı
Antakya’da 393 yılı dolaylarında dindar bir hristiyan aileye doğmuş, erken yaşta ruhbanlara katılmıştır. Apamea yakınındaki girmiş, burada yedi yıl kalmıştır. 423 yılında Antakya yakınındaki ufak bir bölge olan Cyrrhus’un Episkoposu seçilmiştir. 35 yıllık episkoposluğu boyunca şehirin ruhani ve dünyevi refahının artmasında büyük rol sahibi olmuş, hatta şehire temiz su gelmesi için kurulan kanal ve su yollarının yapınında yardımı olmuştur.
Bir episkopos olarak Nestoryanizm tartışmalarına dahil olmuştur. İskenderiyeli Cyril’e karşı Nestorculuğu savunmuştur. Cyril’in öğretisinde Apollinaris sapkınlığının olduğunu düşünmekteydi. 431 yılında İskenderiyeli Cyril’i reddiyeyi kaleme almıştır. İkinci Efes Konsili kararını da Cyril’e karşı hasımlığı nedeniyle reddetmiştir. Nestorculuk kınanması düşürüldüğünde, kararı kabul etmiştir.
444 yılında İmparator II. Theodosius tarafından episkoposluğu düşürülmüştür. Theodoretus Nicerte’deki manastırına geri dönmüştür. Papa I. Leo’ya yazılmış, episkoposluğunun düşürülmesinin reddini isteyen bir mektubu günümüze ulaşmıştır. 450 yılında Marcianus’un imparatorluğa geçmesiyle şansı dönmüştür. 451 yılında Kalkedon Konsili'nde, Kutsal Bakire Meryem’in Tanrı Doğuran’ (Theotokos) olduğunu itiraf ettikten sonra episkoposluğa geri dönmüştür.
Yazıları ve Teolojisi
Yaklaşık 35 eseri olduğu düşünülmektedir. Süryanice konuşuyor olsa da, Grekçe yazmıştır.
Theodoretus’un en göze çarpan eserleri yorumlama türünde olmuştur. Temelde yorumlaması gramatik-tarihi olsa da bir orta yol tercih ederek Mopsuestialı Theodor gibi aşırı literal okumanınEğik metin radikalliğinden kaçınmış ve tercih edilebilir noktalarda alegorik açıklamalara yer vermiştir.
Dogması
Theodoretus’un dogmatik çalışmalarının çoğunluğu kaybolmuştur ancak beşi günümüze ulaşmıştır.
Temel Kristoloji kitabı Dilenci ya da Multiform olmuştur. Üç diyalog ile Theodoretus monofizitçileri, doktrinlerini çeşitli heretik kaynakların kırıntıları ile oluşturan dilencilere ve kendisini de doğru yolun savunucusu olarak tasvir etmiştir. Eserin günümüze ulaşma sebeplerinden birisinin, ’nın (antolojiler ve Kilise Babaları'na ait atıflar) metinin içine yayılmış ve geniş yer tutuyor olmasıdır. Bu florilegia, Theodoretus’un aldığı kayda değer eğitimini de göstermektedir; 88 eserden alınmış 238 metin, Antakyalı İgnatius, İrenaeus, Romalı Hipolit gibi İznik öncesi dönem yazarlarından alınmış aynı zamanda Athanasius gibi Kapadokyalı Kilise Babaları'na ait teolojik yazıları içermektedir. Bu florilegia ile yeni bir doktrinel gelişme başlamıştır, ‘Babalar’ Hristiyan teolojisinde yeni bir otorite olmuştur.
İki eseri, Kutsal ve Hayat veren Üçlü-Birlik Üzerine ve Efendimizin Enkarnasyonu Üzerine, hasımı İskenderiyeli Cyril’in atıfları sayesinde günümüze ulaşmıştır.
Pek çok kayıp eseri vardır. Theodoretus Arius’a ve ’a karşı yazdığı iki eserinden ve karşı yazdığı üç incelemeden bahseder. Bunların yanı sıra Apollinariyancılara karşı yazdığı iki eseri ve Opus adversus Marcionem, korunamamıştır.
Savunucu ve Tarihi
Savunucu eserlerinden biri olan ve günümüze ulaşmamış Ad quaestiones magorum (429-436) adlı eserinde Theodoretus, Mısır’ın putlarına karşı alternatifler olarak Eski Antlaşma’daki kurban sunularını aklamış ve bunlara tapan Magi’lerin hikayelerini ifşa etmiştir.
Tanrı’nın İnayeti üzerine, savunucu söylevlerden oluşmaktadır; dünyevi düzenden ilahi inayeti kanıtlayan bölümler (i-iv), ahlaki ve sosyal düzenden kanıtlayan bölümler (vi-x). Muhtemelen Antakyalı kültürlü Greklerden oluşan cemaat için 431 ve 435 yılları arasında yazılmışlardı. Çoğu vaaz gibi kutsal yazılar üzerine konuşmalardan ziyade temellendirilmiş argümanlar, derslerden oluşmaktaydılar.
Yunan Hastalıklarının Tedavisi, altbaşlığı Müjdenin Hakikatinin Yunan Felsefesi ile kanıtlanması, on iki kitaptan oluşan ve hristiyanlığın doğruluğunu yunan felsefesi ile kanıtlamayı hedefleyen ve pagan fikir ve pratiklerinden ayrıştırmayı hedefleyen bir eserdi. Bu bakımda yazılmış son savunucu eserlerden birisidir, çünkü o çağda hristiyanlık baskın hale geldiğinden bu tarz savunma eserleri de zamanla kaybolmaya başlamıştır.
Theodoretus’un Kilise Tarihi, Ariusçuluk ortaya çıkış ile başlar ve Theodoretus’un 429 yılındaki vefatı ile biter, tarzı Sokrates Skolastikos ve Sozomenos’unkinden oldukça farklıdır. Başka türlü kaybolacak pek çok kaynağı, özellikle de Aryan ihtilafını içerir; ancak kitap oldukça yanlıdır ve heretikler çoğunlukla karartılmış ve ‘Aryan vebası’ olarak tanımlanmıştır. Anlatım dili diğer tarihçilere nazaran oldukça kısadır, Theodoretus sıklıkla belgeleri birbirine ufak yorumlar ile bağlar.
Dini Tarih, onu yaşayan toplam otuz keşişin biyografilerini içerir, onları birer model olarak betimler. Bu belge erken dönem münzevi hayatının güçlüklerini anlama konusunda önemli bir kaynak olmuştur. Ayrıca keşiş otoritesine dair dikkat çekici bir model sunmaktadır, Athanasius’un Anthony’nin hayatına bir tezat oluşturarak.
adında yüksek mevkili bir memurun isteği üzerine Theodoretus sapkınlıkların bir derlemesini yapmıştır (Haereticarum fabularum compendium). Kitapta sapkın inançlar (bölüm i-iv) ve ilahi dogmaların derlemesi (bölüm v) bulunmaktadır. Origenes’in De principiis’i ve Şamlı Yuhanna’nın teolojik eserleri dışında, Yunan Kilise Babaları'nın teolojisini sistematik olarak anlatan tek kitaptır.
Teodoretus’un bazı eserleri 553 yılında yapılan İkinci Konstantinopolis Konsili'nde yargılanmıştır. Ancak Üçüncü Konstantinopolis Konsili’nde (680-681) episkoposun itibarı yeniden iade edilmiştir.
Kaynakça
- ^ a b New Catholic encyclopedia. P. Canivet. 2nd ed (İngilizce). Catholic University of America. Detroit: Thomson/Gale. 2003. s. 878 Cilt 13. ISBN . OCLC 50723247. 18 Şubat 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Temmuz 2022.
- ^ a b Encyclopedia of early Christianity. Gerard H. Ettlinger. Second edition (İngilizce). Everett Ferguson, Michael P. McHugh, Frederick W. Norris. New York. 1999. s. 1117. ISBN . OCLC 890137175. 25 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Temmuz 2022.
- ^ Quasten, Johannes (1983). Patrology (İngilizce). Westminster, Md.: Christian Classics, Inc. s. 537. ISBN . OCLC 10738889.
- ^ Hıristiyanlık Tarihi. David F. Wright. Yeni Yaşam Yayınları. 1977. s. 185 .
- ^ Patrology Vol III. s. 539.
- ^ Patrology Vol III. s. 547.
- ^ Patrology, Vol III. s. 546.
- ^ Patrology Vol III. s. 549.
- ^ a b Patrology Vol III. s. 545.
- ^ Patrology Vol III. s. 543.
- ^ a b c Patrology Vol III. s. 551.
- ^ Patrology Vol III. s. 538.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Cyrrhuslu Theodoretus 393 466 civarinda ihtilafli bir Kilise Babasi episkopos Antakya Katesistik Okulu na ilham veren bir teolog ve Incil yorumcusu Gec antik donemin Kayserili Eusebius Sozomenos Sokrates Skolastikos ve Evagrius Skolastikos ile birlikte ana kilise tarihcilerindendir Suryani Kilisesi nce aziz kabul edilir Cyrrhuslu TheodoretusKilise BabasiDogum393 Antakya Roma ImparatorluguOlum466 Cyrrhus Suriye Roma ImparatorluguKutsayanlarSuryanilerHayatiAntakya da 393 yili dolaylarinda dindar bir hristiyan aileye dogmus erken yasta ruhbanlara katilmistir Apamea yakinindaki girmis burada yedi yil kalmistir 423 yilinda Antakya yakinindaki ufak bir bolge olan Cyrrhus un Episkoposu secilmistir 35 yillik episkoposlugu boyunca sehirin ruhani ve dunyevi refahinin artmasinda buyuk rol sahibi olmus hatta sehire temiz su gelmesi icin kurulan kanal ve su yollarinin yapininda yardimi olmustur Bir episkopos olarak Nestoryanizm tartismalarina dahil olmustur Iskenderiyeli Cyril e karsi Nestorculugu savunmustur Cyril in ogretisinde Apollinaris sapkinliginin oldugunu dusunmekteydi 431 yilinda Iskenderiyeli Cyril i reddiyeyi kaleme almistir Ikinci Efes Konsili kararini da Cyril e karsi hasimligi nedeniyle reddetmistir Nestorculuk kinanmasi dusuruldugunde karari kabul etmistir 444 yilinda Imparator II Theodosius tarafindan episkoposlugu dusurulmustur Theodoretus Nicerte deki manastirina geri donmustur Papa I Leo ya yazilmis episkoposlugunun dusurulmesinin reddini isteyen bir mektubu gunumuze ulasmistir 450 yilinda Marcianus un imparatorluga gecmesiyle sansi donmustur 451 yilinda Kalkedon Konsili nde Kutsal Bakire Meryem in Tanri Doguran Theotokos oldugunu itiraf ettikten sonra episkoposluga geri donmustur Yazilari ve TeolojisiYaklasik 35 eseri oldugu dusunulmektedir Suryanice konusuyor olsa da Grekce yazmistir Theodoretus un en goze carpan eserleri yorumlama turunde olmustur Temelde yorumlamasi gramatik tarihi olsa da bir orta yol tercih ederek Mopsuestiali Theodor gibi asiri literal okumaninEgik metin radikalliginden kacinmis ve tercih edilebilir noktalarda alegorik aciklamalara yer vermistir DogmasiTheodoretus un dogmatik calismalarinin cogunlugu kaybolmustur ancak besi gunumuze ulasmistir Temel Kristoloji kitabi Dilenci ya da Multiform olmustur Uc diyalog ile Theodoretus monofizitcileri doktrinlerini cesitli heretik kaynaklarin kirintilari ile olusturan dilencilere ve kendisini de dogru yolun savunucusu olarak tasvir etmistir Eserin gunumuze ulasma sebeplerinden birisinin nin antolojiler ve Kilise Babalari na ait atiflar metinin icine yayilmis ve genis yer tutuyor olmasidir Bu florilegia Theodoretus un aldigi kayda deger egitimini de gostermektedir 88 eserden alinmis 238 metin Antakyali Ignatius Irenaeus Romali Hipolit gibi Iznik oncesi donem yazarlarindan alinmis ayni zamanda Athanasius gibi Kapadokyali Kilise Babalari na ait teolojik yazilari icermektedir Bu florilegia ile yeni bir doktrinel gelisme baslamistir Babalar Hristiyan teolojisinde yeni bir otorite olmustur Iki eseri Kutsal ve Hayat veren Uclu Birlik Uzerine ve Efendimizin Enkarnasyonu Uzerine hasimi Iskenderiyeli Cyril in atiflari sayesinde gunumuze ulasmistir Pek cok kayip eseri vardir Theodoretus Arius a ve a karsi yazdigi iki eserinden ve karsi yazdigi uc incelemeden bahseder Bunlarin yani sira Apollinariyancilara karsi yazdigi iki eseri ve Opus adversus Marcionem korunamamistir Savunucu ve TarihiSavunucu eserlerinden biri olan ve gunumuze ulasmamis Ad quaestiones magorum 429 436 adli eserinde Theodoretus Misir in putlarina karsi alternatifler olarak Eski Antlasma daki kurban sunularini aklamis ve bunlara tapan Magi lerin hikayelerini ifsa etmistir Tanri nin Inayeti uzerine savunucu soylevlerden olusmaktadir dunyevi duzenden ilahi inayeti kanitlayan bolumler i iv ahlaki ve sosyal duzenden kanitlayan bolumler vi x Muhtemelen Antakyali kulturlu Greklerden olusan cemaat icin 431 ve 435 yillari arasinda yazilmislardi Cogu vaaz gibi kutsal yazilar uzerine konusmalardan ziyade temellendirilmis argumanlar derslerden olusmaktaydilar Yunan Hastaliklarinin Tedavisi altbasligi Mujdenin Hakikatinin Yunan Felsefesi ile kanitlanmasi on iki kitaptan olusan ve hristiyanligin dogrulugunu yunan felsefesi ile kanitlamayi hedefleyen ve pagan fikir ve pratiklerinden ayristirmayi hedefleyen bir eserdi Bu bakimda yazilmis son savunucu eserlerden birisidir cunku o cagda hristiyanlik baskin hale geldiginden bu tarz savunma eserleri de zamanla kaybolmaya baslamistir Theodoretus un Kilise Tarihi Ariusculuk ortaya cikis ile baslar ve Theodoretus un 429 yilindaki vefati ile biter tarzi Sokrates Skolastikos ve Sozomenos unkinden oldukca farklidir Baska turlu kaybolacak pek cok kaynagi ozellikle de Aryan ihtilafini icerir ancak kitap oldukca yanlidir ve heretikler cogunlukla karartilmis ve Aryan vebasi olarak tanimlanmistir Anlatim dili diger tarihcilere nazaran oldukca kisadir Theodoretus siklikla belgeleri birbirine ufak yorumlar ile baglar Dini Tarih onu yasayan toplam otuz kesisin biyografilerini icerir onlari birer model olarak betimler Bu belge erken donem munzevi hayatinin gucluklerini anlama konusunda onemli bir kaynak olmustur Ayrica kesis otoritesine dair dikkat cekici bir model sunmaktadir Athanasius un Anthony nin hayatina bir tezat olusturarak adinda yuksek mevkili bir memurun istegi uzerine Theodoretus sapkinliklarin bir derlemesini yapmistir Haereticarum fabularum compendium Kitapta sapkin inanclar bolum i iv ve ilahi dogmalarin derlemesi bolum v bulunmaktadir Origenes in De principiis i ve Samli Yuhanna nin teolojik eserleri disinda Yunan Kilise Babalari nin teolojisini sistematik olarak anlatan tek kitaptir Teodoretus un bazi eserleri 553 yilinda yapilan Ikinci Konstantinopolis Konsili nde yargilanmistir Ancak Ucuncu Konstantinopolis Konsili nde 680 681 episkoposun itibari yeniden iade edilmistir Kaynakca a b New Catholic encyclopedia P Canivet 2nd ed Ingilizce Catholic University of America Detroit Thomson Gale 2003 s 878 Cilt 13 ISBN 0 7876 4004 2 OCLC 50723247 18 Subat 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Temmuz 2022 a b Encyclopedia of early Christianity Gerard H Ettlinger Second edition Ingilizce Everett Ferguson Michael P McHugh Frederick W Norris New York 1999 s 1117 ISBN 978 1 136 61158 2 OCLC 890137175 25 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Temmuz 2022 Quasten Johannes 1983 Patrology Ingilizce Westminster Md Christian Classics Inc s 537 ISBN 0 87061 084 8 OCLC 10738889 Hiristiyanlik Tarihi David F Wright Yeni Yasam Yayinlari 1977 s 185 ISBN 975 8318 86 1 Patrology Vol III s 539 Patrology Vol III s 547 Patrology Vol III s 546 Patrology Vol III s 549 a b Patrology Vol III s 545 Patrology Vol III s 543 a b c Patrology Vol III s 551 Patrology Vol III s 538