Latin alfabesi Üü harfi | |
Ü | ü |
Ü | ü |
Ü, Latin alfabesinde bir harftir. Almanca, Türkçe, Macarca, Azerice, Türkmence, Uygurca, Tatarca, Estonca dillerinde kullanılır. Bu dillerin hepsinde /y/ sesini temsil eder. Ayrıca İspanyolca, Fransızca, Katalanca gibi bazı Lâtin dillerde ise u sesinin ayrıca telaffuz edildiğini göstermek için kullanılır. Ä ve Ö harflerini kullanan Fince ve İsveççe dilleri, Ü harfinin yerine aynı sesi vermek için Y harfini kullanırlar.
U-Umlaut
Bu harfin /y/ sesini temsil etmek için kullanımı, ilk olarak Almancada ortaya çıkmıştır. Orta Yüksek Almanca dilinde, bazı kelimelerde /u/ sesleri, ince ünlü içeren bir ek alınca /y/ sesine evrilmiştir. Bunu temsil etmek için bazı yerlerde 〈ue〉 gösterimi tercih edilirken, bazı yerlerde ise yerden tasarruf etmek için e, u'nun üzerine yazılmıştır. E harfi, o zaman kullanılan el yazısında iki çizgiye benzediği için baskıda iki çizgiye, daha sonra iki noktaya evrilmiştir. Almancada bu harf, teknik sebeplerden ötürü yazılamıyorsa, UE diye de yazılabilmektedir.
Almancanın etkisinde olan bazı diller de aynı sesi göstermek için bu harfi devşirmiştir. Macarcada 〈ü〉 harfi, Almancadaki gibi /y/ sesini göstermektedir. Aynı zamanda, 〈ű〉 harfi ise uzun bir /yː/ sesini temsil etmektedir. Estoncada da Ü harfi /y/ sesini temsil etmektedir. Ancak, Almancadan Ä ve Ö harfini alan İsveççe, Ü harfini ödünç almaktansa Y harfiyle /y/ sesini temsil etmeyi tercih etmiştir. Aynı kullanım, İsveççenin etkisi altında olan Fincede de kullanılmıştır.
1928 Harf İnkılâbı ile Türkçe de bu harfi Almancadan, /y/ sesini temsil etmek için ödünç almıştır. Türkçe Alfabesine dayanılarak oluşturulan Azerice, Tatarca, Türkmence ve Kazakça alfabelerinde de bu harf aynı /y/ sesi için kullanılmıştır. Çin Halk Cumhuriyetinin Uygurca için oluşturduğu Latin alfabede de bu harf aynı şekilde kullanılmıştır.
Çincenin Pinyin latinizasyon sisteminde de bu harf /y/ sesi için kullanılmaktadır. Ancak; J, Q, X ve Y harflerinden sonra sadece /y/ sesi gelebildiğinden Ü harfi kullanılmaz, noktasız U harfi kullanılır. Sadece N ve L harflerinden sonra hem /u/, hem de /y/ sesi gelebildiği için Ü harfi kullanılır. Çoğu Çince klavyede Ü harfi olmadığından yerine V harfinin kullanıldığı da olur.
Ayırıcı Ü
Almancada kullanılan Umlaut'tan tamamen bağımsız bir şekilde, bu harf aynı zamanda bazı Latin Dillerinde u harfinin ayrı telâffuz edildiğini göstermek için de kullanılır. İspanyolcada 〈gue〉 harf dizisi normâlde /ge/ diye telâffuz edilirken 〈güe〉 harf dizisi /gwe/ diye telâffuz edilir. Benzer bir şekilde Katalancada da 〈gue〉 /ge/ diye okunurken, 〈güe〉 ise /gwe/ diye okunur. Katalancada ayrıca 〈güi〉, 〈qüi〉 ve 〈qüe〉 harf dizilerinde de kullanılır. Fransızcada ise bazı özel isimlerde kullanılır.
temel Latin alfabesi | |||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Aa | Bb | Cc | Dd | Ee | Ff | Gg | Hh | Ii | Jj | Kk | Ll | Mm | Nn | Oo | Pp | Rr | Ss | Tt | Uu | Vv | Ww | Xx | Yy | Zz | |
Özel işaret almış U harfi İki nokta işaretini kullanan harfler • paleografi • türetimler • diyakritik • noktalama • rakamlar • |
Yazı sistemi, alfabe veya harf ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Latin alfabesi Uu harfiU uU u U Latin alfabesinde bir harftir Almanca Turkce Macarca Azerice Turkmence Uygurca Tatarca Estonca dillerinde kullanilir Bu dillerin hepsinde y sesini temsil eder Ayrica Ispanyolca Fransizca Katalanca gibi bazi Latin dillerde ise u sesinin ayrica telaffuz edildigini gostermek icin kullanilir A ve O harflerini kullanan Fince ve Isvecce dilleri U harfinin yerine ayni sesi vermek icin Y harfini kullanirlar Almanya da uc sehirde de u harfinin bulundugu bir trafik levhasi U UmlautBu harfin y sesini temsil etmek icin kullanimi ilk olarak Almancada ortaya cikmistir Orta Yuksek Almanca dilinde bazi kelimelerde u sesleri ince unlu iceren bir ek alinca y sesine evrilmistir Bunu temsil etmek icin bazi yerlerde ue gosterimi tercih edilirken bazi yerlerde ise yerden tasarruf etmek icin e u nun uzerine yazilmistir E harfi o zaman kullanilan el yazisinda iki cizgiye benzedigi icin baskida iki cizgiye daha sonra iki noktaya evrilmistir Almancada bu harf teknik sebeplerden oturu yazilamiyorsa UE diye de yazilabilmektedir Almancanin etkisinde olan bazi diller de ayni sesi gostermek icin bu harfi devsirmistir Macarcada u harfi Almancadaki gibi y sesini gostermektedir Ayni zamanda u harfi ise uzun bir yː sesini temsil etmektedir Estoncada da U harfi y sesini temsil etmektedir Ancak Almancadan A ve O harfini alan Isvecce U harfini odunc almaktansa Y harfiyle y sesini temsil etmeyi tercih etmistir Ayni kullanim Isveccenin etkisi altinda olan Fincede de kullanilmistir 1928 Harf Inkilabi ile Turkce de bu harfi Almancadan y sesini temsil etmek icin odunc almistir Turkce Alfabesine dayanilarak olusturulan Azerice Tatarca Turkmence ve Kazakca alfabelerinde de bu harf ayni y sesi icin kullanilmistir Cin Halk Cumhuriyetinin Uygurca icin olusturdugu Latin alfabede de bu harf ayni sekilde kullanilmistir Cincenin Pinyin latinizasyon sisteminde de bu harf y sesi icin kullanilmaktadir Ancak J Q X ve Y harflerinden sonra sadece y sesi gelebildiginden U harfi kullanilmaz noktasiz U harfi kullanilir Sadece N ve L harflerinden sonra hem u hem de y sesi gelebildigi icin U harfi kullanilir Cogu Cince klavyede U harfi olmadigindan yerine V harfinin kullanildigi da olur Ayirici UAlmancada kullanilan Umlaut tan tamamen bagimsiz bir sekilde bu harf ayni zamanda bazi Latin Dillerinde u harfinin ayri telaffuz edildigini gostermek icin de kullanilir Ispanyolcada gue harf dizisi normalde ge diye telaffuz edilirken gue harf dizisi gwe diye telaffuz edilir Benzer bir sekilde Katalancada da gue ge diye okunurken gue ise gwe diye okunur Katalancada ayrica gui qui ve que harf dizilerinde de kullanilir Fransizcada ise bazi ozel isimlerde kullanilir temel Latin alfabesiAa Bb Cc Dd Ee Ff Gg Hh Ii Jj Kk Ll Mm Nn Oo Pp Qq Rr Ss Tt Uu Vv Ww Xx Yy ZzOzel isaret almis U harfi Uu Uu Ŭŭ Uu Ǔǔ Uu Uu Ųu ɄʉIki nokta isaretini kullanan harfler Aa Ee Ii Oo Uu Ÿy paleografi turetimler diyakritik noktalama rakamlar Yazi sistemi alfabe veya harf ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz