Azerbaycan sanatı, Azerbaycan ve İran Azerbaycanı'nın eski tarihi boyunca gelişmiştir. Azeriler, büyük bir bölümü uygulamalı sanat eserleri olan zengin ve farklı bir kültür ortaya koymuşlardır. Köklerini eski çağlardan alan bu sanat biçimi, mücevher yapımı, metal üzerine kazıma, ahşap, taş ve kemik oymacılığı, halı yapımı, bağlama, desen dokuma ve baskı, örgü ve nakış gibi çok çeşitli el sanatları ile temsil edilmektedir. Azerbaycan milletinin kültür ve hatıralarının temsili olan bu süsleme sanatlarının her biri oldukça popülerdir. Azerbaycan'da sanat ve zanaatın gelişmesiyle ilgili birçok ilginç gerçek, buraları farklı zamanlarda ziyaret eden çok sayıda tüccar, seyyah ve diplomat tarafından nakledilmiştir.
Tarih öncesi sanat
Büyüyü, eski insanların totem kavramlarını, dini geleneklerini ve Paleolitik çağdaki ilkel sanatla ilgili etkileşimlerini yansıtan görüntüler Kobustan kanıtlarında kayalara kaydedilen av sahnelerinde görülmektedir. Erkekler ve kadınlar, balıkçılık sahneleri, kayalarda dans eden insanların görüntüleri, dörtnala at avcıları, oraklı bir orakçının yalnız figürü, "yallı"yı hatırlatan insanların çember dansları, kürekçili tekneler, güneş işaretleri ve çeşitli vahşi hayvanlar tasvir edilmiştir.
Ordubad Rayonu topraklarındaki Gemikaya Petroglifleri, MÖ 4.-1. yüzyıllara tarihlenmektedir. Bazalt kayalarda geyik, keçi, boğa, köpek, yılan, kuş, fantastik varlık ve ayrıca insan, araba ve çeşitli sembollerin resimlerinin yer aldığı yaklaşık 1.500 adet kabartma ve oyulmuş kaya resmi bulunmuştur.
Antik dönem
Arkeolojik kazılarda bulunan Kafkas Albanyası kültürüne ait seramik buluntular çeşitli şekillere, mükemmel formlara ve ince süslemelere sahiptir. Azerbaycan'ın Şehtakhty ve Gizilvang gibi farklı oblastlarında bulunan seramik ürünler için boyalı süs ve anlamsal motif çeşitleri tipiktir.
Şehtakhty köyünde bulunan büyük bir gemi ve Mingeçevir'de bulunan siyah-cilalı zoomorfik kaplar Azerbaycan'ın en ünlü seramik eşyalarıdır. Üzerinde dallı boynuzları olan geyik figürlü eşsiz bir riton kupası en ilginç buluntudur. Dolanlar köyü mezarlarından iki başlı geyik figürü, Çovdar köyünde bronz kuş figürleri, altın süslemeler ve Mingeçevir'de geyik başlı riton bulunmuştur.
Azerbaycan'ın çeşitli rayonlarında, özellikle Nahçıvan ve Kabala'da sütunların temelleri bulunmuştur. Bitki resimlerinin detayları ise Kazah Rayonu'nda bulunan taş temeller üzerine boyanmış ve M.Ö. 4.-3. yüzyıllara aittir. Arkeologlar tarafından keşfedilen Zengilan, Konakkent, Şamahı rayonlarındaki mağara evleri, Kazah Rayonu'ndaki mağara sığınakları, Küçük Kafkasya ve Nahçıvan yaylalarının serf ve Siklopean yapıları da çok ilginçtir.
- Mingeçevir'den geyik başlı riton. MÖ 2. bin.
- Lenkeran'dan altın heykelciği. M.Ö. birinci milenyum.
- yerleşiminden bir gemi. M.Ö. 2. binyılın ortası.
- Altın gelen kemer başlık .
- 7. yüzyılda 'da bulunan kralı 'in heykeli.
- yerleşiminden Kafkas Albanyası bakır levhası.
- yerleşiminden bir gemi.
Orta Çağlar
Eski şehirlerin gelişmesi ve yeni şehirlerin ortaya çıkışı, karavan ticaretinin gelişmesini ve el sanatları üretiminin genişlemesini destekledi. Birçok şehir halı dokuma, sanatsal seramik kavanoz üretimi, altın ve gümüş eşya üretimi ile gelişti.
Kafkas Albanyası'nın varlığı döneminde görsel sanatlarda gravür ve heykel desenleri geniş ölçüde yayıldı.
Mingeçevir Rayonu'nun Sudagilan yerleşiminde bulunan 5-6. yüzyıllara ait bir taş başlık, o dönemin en ünlü buluntularından biriydi. Bartim köyünde bulunan ve 2-4. yüzyıllara tarihlenen bir kupa, Moskova Tarih Müzesi'nde muhafaza edilmektedir.
7. yüzyılda Arapların Kafkasya Albanyası'nı ele geçirmesi, görsel sanatların daha da gelişmesinde büyük önem taşıyordu. Modern Azerbaycan topraklarında Müslüman - İran ve Arap kültürleri yayılmaya başladı. Camiler, türbeler, kaleler ve diğer kült mimari anıtların yapımını, çeşitli desen ve süslemelerle bezemeleri, kaligrafi unsurları (kitabesi), çini ve kabartmaları takip etti. Canlı varlıkların imgelerinin İslam tarafından kısıtlanması, süsleme sanatlarının gelişimini teşvik etti. Selçuklu Atabeg döneminde inşa edilen Nahçıvan'daki Mümine Hatun Türbesi üzerindeki süslemeler ve Pirsaat Nehri kıyısında hanegah o dönemin ilginç anıtlarıdır.
Arap Halifeliğinin zayıflamasından sonra Azerbaycan topraklarında bir dizi küçük devlet ortaya çıktı. Berde, Şamahı, Beylagan, Gence, Nahçıvan ve Şabran gibi şehirlerde yerel sanat okulları açıldı. Nahçıvan, Şirvan - Abşeron ve Tebriz mimarlık okulları bunların en önemlileridir. "Nahçıvan ekolü" anıtları ve yapıları, başlangıçta tek renkli, ancak daha sonra çok renkli olan seramik detaylarıyla öne çıkmaktadır. Süs motifleri genel olarak pişmiş tuğla ve kiremitten oluşuyordu. Mimari elemanlarda nadiren kullanılan plastikli düzgün taş duvarlar "Şirvan-Abşeron mimarlık okuluna" aittir. Bu mimarlık okuluna ait yapılarda taş oyma sanatı desenleri, geometrik ve bitkisel bezemeler önemli yer tutmaktadır.
L.Bretatsinki ve B.Weymarn'a göre Şirvanşahlar Sarayı'ndaki "divanhane"nin sanatsal değeri, kompozisyonun mükemmelliği, mimari formların tektoniği, resim ustalığı ve süs eşyalarının kullanımı ile öne çıkmaktadır.
Bakü Körfezi'nde 13. yüzyılda inşa edilen Şirvanşahlar'ın Sabayil Kalesi adı verilen mimari anıtında insan ve hayvanların (kaplan, deve, at, boğa ve kuş) yazıtları ve resimli taşları bulunmuştur. Derin oyma tarzında yapılmıştır ve friz özelliği taşımaktadır. Bu anıt, yazıtların ve göze çarpan görüntülerin binaların dekoratif tasarımında belirleyici bir faktör olduğu bir heykel sanatı modelidir. Eski Kafkasya Albanyası'nın kültürel gelenekleri, taşların kabartmalarında görülmektedir.
Friz özelliği taşıyan Bayil taşları, o dönemde karada bulunan görkemli mimari kara anıtlarında dekoratif unsurlardan oluşuyordu.
Şabran ve Baylağan'daki arkeolojik kazılarda bulunan seramik eşyalar, Orta Çağ'da görsel sanatların üst düzey gelişiminin de kanıtını sunmaktadır.
15. yüzyıl
Azerbaycan halıları
Azerbaycan halıları, halı dokumacılığının eski bir merkezi olan Azerbaycan'ın bir ürünüdür. Azerbaycan eski zamanlardan beri çok çeşitli zanaatların merkezi olarak bilinmektedir. Azerbaycan topraklarındaki arkeolojik kazılar, iyi gelişmiş tarım, hayvancılık, metal işleme, çanak çömlek ve seramik ve son olarak M.Ö. 2. bin yıl öncesine kadar uzanan halı dokumacılığına tanıklık etmektedir. I. İsmail'in Safevi hanedanını ele geçirmesinden sonra halı dokumacılığının gelişimi hızlandı.
Azerbaycan halıları birkaç büyük grup ve çok sayıda alt grup altında toplanabilir. Azerbaycan halısının gerçek bilimsel araştırması, önde gelen bilim adamı ve sanatçı Latif Karimov'un araştırmalarıyla gerçekleştirilmiştir. Dört büyük halı grubunu Azerbaycan'ın dört coğrafi bölgesi ile ilişkilendiren onun sınıflandırmasıydı. Kuba-Şirvan, Gence-Kazak, Karabağ ve Tebriz.
Karabağ halısı, şu anki Dağlık Karabağ ve bitişiğindeki ova bölgelerini ('Karabağ ovaları') kapsayan Karabağ bölgesinden adını alan ve Azerbaycan'da dokunan beş büyük bölgesel halı grubundan biridir. Karabağ halıları 33 kompozisyona sahiptir. Yerel koyun yününün özellikleri nedeniyle Karabağ halıları kalın tüylü, yüksek ve kabarıktır. Bu halılar canlı ve neşeli renkleriyle dikkat çekmektedir. Madalyonsuz, madalyonlu, namazlık ve konulu olmak üzere dört gruba ayrılırlar. Karabağ'ın dağlık kesiminde halılar Malybeili, Murathanlı, Taşbulak, Cebrail, Goradis ve diğer birçok köyde yapılmıştır.
- "Ulduzlu" halısı, Kazak okulu,
- "Gövhər" halısı, okulu,
- "Shamakhi" halısı, Shirvan okulu, Victoria ve Albert Müzesi
- "Gence" halısı, ,
- "Khila-Afşan" halısı, Bakü okulu,
- "Prabadil" halısı, ,
17. yüzyıldan 18. yüzyıla
Tebriz minyatür resim okulu
Orta Çağ'da Azerbaycan topraklarında İran minyatürü gelişiyordu. İnsanların, hayvanların ve manzaraların minyatür resimlerinin bulunduğu el yazmaları o zamanlar popülerdi. Firdevsî, Nizami, Sadi, Hafız, Cami, Nevai, Amir Khusrau Dehlavi ve diğerlerinin şiirsel eserlerinin kahramanları, İran minyatür sanatçılarının yaratıcılığında önemli bir yer tutmuştur. 15. yüzyılın ortalarında Karakoyunlu ve Akkoyunlu devletlerinin topraklarına yayılan yeni bir minyatür üslubu - "Türkmen üslubu" geliştirildi. Bu tarzın bu tür minyatürleri, Tebriz'de ve modern Azerbaycan topraklarında bulunan diğer şehirlerde yapıldı. Şamahı - Şirvanşahlar Hükûmeti'nin başkenti onlardan biriydi. 14. yüzyılın başlarında Reşîduddîn'in atölyelerinde çalışan sanatçıların oluşturduğu bu eski tarzın izleri, 15. yüzyıl Bakü sanatçısı Abdulbaki Bakuvi'nin oluşturduğu minyatürlerde görülebilir. 1468 tarihli "Doğu Şiiri'nin Antolojisi" veya "Şamahı Antolojisi" için Londra'daki British Museum'da kaydedilen resimler, Şamahı ve Bakü sanatçısı tarafından oluşturulan en iyi minyatürlerdir. Abdulbaki Bakuvi ("Ahır" ve "İki emir") tarafından boyanmış ve İstanbul Topkapı Müzesi'nde saklanan tek figürlü ve iki figürlü portreler Bakü'nün minyatür sanatına aittir. Uzakdoğu resminin etkisi, o dönemin birçok minyatür sanatçısının yaratıcılığında hissedilebilir.
Türkiye - İran savaşları ve hanlıklar arasındaki feodal çekişmeler, 17.-18. yüzyıllarda görsel sanatların gelişimini olumsuz etkiledi. Ancak görsel sanatların renkli başyapıtları yaratılmaya devam edildi ve 1797'de Şiraz'dan Mimar Khadali Zeynalabdin tarafından yaptırılan Şeki Hanları Sarayı bu başyapıtlardan biridir. Abbasgulu, Usta Gambar Karabaği, Aligulu, Gurban Ali, Shukur ve diğerleri gibi ustaların oluşturduğu bu dekoratif tablolar, parlak ve rengârenk renklerle oluşturuldu. Sarayın duvarlarına insan ve hayvan resimleri ile savaş ve av sahneleri resmedildi.
Anıtsal kısıtlamalalar, genel bir düşüş yaşadı. 18. yüzyılda, esas olarak bitki motiflerinden oluşan kompozisyonlardan oluşan duvar resimleri, zengin kasabalıların evlerinde görülürdü. Ulusal sanatlar silahlar ve kavanozlar için süslemeler oluşmasını destekledi. Lahij'de bulunan bakır bir kavanoz ve silah, oldukça sanatsal süslemelere sahiptir.
- - Behram Chubina katleder dan Lion-Ape 'ın el yazması, 1525,
- - Muhammed'in cennete yükselişi, 1539-1543, British Library
- - Hamzanama el yazmasından Elias ve Prens Nur ad-Dahr, 1564-1579, British Museum
- - el yazması kuyusundan çıkar, 1492,
- - Resting Prince, c. 1530,
19. yüzyıldan 20. yüzyılın başlarına
Dekoratif sanat
19. yüzyıldan 20. yüzyılın başlarına kadar, sanatsal eğitimi olmayan birkaç dekoratif sanat sanatçısı ünlüdür. Sanat eğitimi almamış, şair, müzik teorisyeni ve hattat olarak da tanınan Mir Muhsin Nevvab, dönemin en ünlü sanatçıları arasındaydı. Onun oluşturduğu süslemeler sanat alanında önemlidir. Süs duvar resimleri, çiçek ve kuş resimleri, kendi el yazmalarından yapılan resimler ("Bahr-ül Khazan" (Keder denizi), 1864) tipik eserleri arasındadır.
Usta Gambar Garabaghi, ulusal duvar resmi geleneklerini kullandı (1830'lar-1905). Şeki Hanlar Sarayı'nın restorasyonundaki çalışmaları, Şuşa ve diğer şehirlerdeki Mehmandarov ve Rustamov evlerinin iç mekanlarındaki resimleri ile ünlüdür. Yaptığı resimler duvarların düzlüğünü bozmadı, ancak mimari detaylarını vurguladı. Yeni çalışmaları, gerçekçi özelliklerin büyümesiyle öne çıktı.
Şair Hurşidbanu Natevan tarafından yapılan manzaralar, çiçek resimleri ve dekoratif uygulamalı sanat desenleri ile dikkat çekti. Şiirlerini de lirik sanat motifleriyle süsledi.
Avazali Muğanlı ("Kelile ve Dimne", 1809), Mirza Aligulu ("Şehnâme", 1850), Necefgulu Şamahili ("Yusuf ve Züleyha", 1887) ve diğerleri gibi sanatçılar o dönemin Azerbaycan minyatür ressamları arasında ünlüdür.
Şövale boyama
Azerbaycan'ın yeni ilerici görsel sanatları, 19. yüzyılda gelişmede bir gecikmeyle karşılaştı. Gerçekçi şövale resminin gelişimi son derece yavaştı. Azerbaycan görsel sanatlarında şövale resminin doğuşu bu dönemde başlamıştır, ancak Erivan'da yapılan portreler gibi o döneme ait eserler, "orta çağ doğu minyatürünün geleneklerine sıkı sıkıya bağlıydı".
Profesyonel sanat eğitimi almamış ressam Mirza Kadim İrevani, çoğunlukla portre sanatçısı olarak ünlenmiştir. "Dansçı", "Derviş", "Güçlü Adam" ve "Süvari" en sevilen eserleridir. Eserleri Azerbaycan Ulusal Sanat Müzesi'nde bulunmaktadır. Genç bir adam portresi, oturan bir kadın portresi ve diğerleri bu eserler arasındadır. Orta Çağ'ın doğu minyatürünün geleneklerine sıkı sıkıya bağlı eserleri olan İrevani, Azerbaycan'da gerçekçi şövale resminin temellerini attı.
İrevan'daki 'ndaki resimlerin yanı sıra "Feth Ali Şah", "Abbas Mirza", "Mah Talat Hanım" ve "Vajullah Mirza" portreleri Mirza Kadim İrevani'nin ünlü eserleri arasındadır. Bu portrelerin yanı sıra “Bilinmeyen savaşçı”nın bir portresini de yaptı. Saray 1914'te yıkılmış ve sarayın duvarlarındaki dört büyük portre ile Şuşa'daki evlerin duvarlarındaki resimler de silinmiştir.
Mir Muhsun Nevvab'ın 1902'de suluboyayla boyanmış ve şimdi Bakü'deki Azerbaycan Ulusal Sanat Müzesi'nde saklanan "Timur'un portresi" de meşhurdur.
20. yüzyılın başlarında "Molla Nasraddin" dergisinin çıkması ve kitap yayıncılığının gelişmesi ile hicivli grafik türleri ortaya çıktı. O. Schemrling, I. Rotter, A. Azimzade ve K. Musayev gibi derginin sanatçıları bu sanat alanında aktif olarak çalıştı. Azim Azimzade, Azerbaycan'ın hiciv grafiklerinin kurucusudur. Toplumsal eşitsizlik, cehalet, fanatizm ve Çarlığın baskılarıyla alay eden keskin karikatürleri ve groteskleri de ünlüdür. Kadın özgürlüğüne, ateizme ve siyasi motiflere adanmış "Yüz tür" adlı suluboya resim serisi ve Mirza Alekber Sabir'in "Hophopname" koleksiyonundaki çizimler ünlüdür.
Bahruz Kangarlı, Azerbaycan'ın gerçekçi şövale sanatlarının kurucularından biri olan eksik mesleki eğitim alan ilk Azerbaycan sanatçısıdır (1926). Eserleri arasında "Ay Işığında Yılanlı Dağı", "Şafaktan Önce" ve "Bahar" gibi eserler oluşturdu. Ayrıca "Mülteciler" dizisinde talihsiz insanların portrelerini ve "Çöpçatanlık" ve "Düğün" dizisinde günlük yaşam kompozisyonlarını ortaya koydu. Yirmi manzaradan oluşan "Nahçıvan Hatırası" albümü Azerbaycan Ulusal Sanat Müzesi'nde yer almaktadır.
Kangarlı, 1910'da Nahçıvan'da sahnelenen "Ölüler" (C. Memmedkuluzade), "Hacı Gara" (M. F. Ahundov ), "Peri Jaud" (A. Hagverdiyev) kostümlerinin ana hatlarını çizdi.
- "Hayat ağacı", cam üzerine resim. Karabağ.
- Bilinmeyen Azerbaycanlı sanatçı - Darviş Nurali Şah'ın portresi
- Dağlar ile manzara. . 20. yüzyılın başları.
- "Şeyhül İslam'ın Portresi". . 20. yüzyılın başları.
- " Fuzuli'nin Portresi". Azim Azimzade, 1914.
20. yüzyıl
Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti
Azerbaycan'ın ulusal niteliklerinin (milli arması ve ulusal bayrak) oluşturulduğu Azerbaycan Bağımsızlık Müzesi, Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti'nin kurulmasının ardından 1919 yılında Bakü'de kurulmuştur. Müzede tarihi eserlerin korunmasına yönelik toplantılar yapıldı. O zaman dergisi, Azerbaycan'da yağlı boya resim sanatının öncüsü ve dönemin önde gelen filozof, gazeteci ve sanatçısı Ali bey Hüseynzade tarafından yayınlandı. Huseynzade'nin en ünlü eserleri "Bibi-Heybat Camii" ve "Şeyhül İslam'ın Portresi"dir.
Sovyet Azerbaycanı
1920'de Azerbaycan'da Sovyet rejiminin kurulmasından sonra Azerbaycan'da yeni tür sanatlar oluşmaya başladı. Yeni görsel sanat türlerinin yaratıldığı ilk sanat okulu 1920 yılında Bakü'de açıldı.
1930'larda Azim Azimzade, Farhad Khalilov, H. Khaligov, I. Akhundov, A. Hajiyev, M. A. Vlasov, K. Kazimzade, A. Memmedov ve diğerleri gibi sanatçılar grafik alanında çalıştı. Azerbaycanlı ve yabancı yazarların kitaplarına resimler yapıldı. O zamanın gerçek temalarının pankartları da yapıldı.
1928'de Azerbaycan Genç Sanatçılar Birliği'nin ilk resim sergisi açıldı. 1930'larda Azerbaycan Devrimci Görsel Sanatlar Birliği sergisi büyük bir başarıya ulaştı.
1932'de Azerbaycanlı Sanatçılar Komitesi kuruldu. O dönemde S. Şerifzade'nin "Üzüm Hasadı", H. Hagverdiyev'in "Azim Azimzade'nin Portresi" ve Gazanfar Khaligov'un "Nizami Gencevi'nin Portresi" gibi eserler meşhurdu. Mikayil Abdullayev, B. Mirzazade, B. Aliyeva, Settar Behlulzade ve K. Khanlarova'nın eserleri de dikkat çekici idi. Azerbaycanlı sanatçıların ilk kongresi 1940'ta yapıldı.
İkinci Dünya Savaşı sırasında genellikle siyasi afişler ve hiciv karikatürleri yapılmıştır. H. Khaligov, I. Akhundov, A. Hajiyev ve S. Sharifzade gibi tanınmış sanatçılar bu tür politik afişlerin oluşturucularıydı.
Azerbaycan görsel sanatlarında olgunluk aşaması 1950'li yılların ortalarında başlamıştır. Mikayil Abdullayev, Tahir Salahov, Vidadi Narimanbekov, Settar Behlulzade, Togrul Narimanbekov, Keyser Kaşıyeva ve diğerleri 20. yüzyılın ikinci yarısında Sovyet Azerbaycan'ın ünlü sanatçılarıydı. Tahir Salahov, Sosyalist Gerçekçiliğin parlak kesinliklerinden çok işçi yaşamlarının acımasız gerçeklerine daha gerçekçi bir "şiddetli gerçekçilik" versiyonuna öncülük ettiği için dikkat çekmektedir.
B. Aliyev, I. Feyzullayev, A. Mammadov, A. Verdiyev ve diğerleri eserlerinde emek ve sanayi konularını resmetmişlerdir. Ancak Elbey Rzaguliyev, T. Sadighzade, Arif Huseynov, K. Necafzade ve diğerlerinin eserleri, Azerbaycan halkının tarihi geçmişine, gelenek ve göreneklerine, savaşa ve barışa adanmıştır. J. Mirjavadova, N. Rahmanova, K. Ahmadova, G. Yunusova, S. Veysova, A. Ibrahimova, I. Mammadova, S. Mirzazade, F. Hashimova, F. Gulamova, A. Samadova ve diğerleri mitolojik resimler çizdi.
Maral Rahmanzade, profesyonel sanat eğitimi alan ilk Azerbaycanlı kadın sanatçı oldu ve şövale boyama ve kitap resimleme alanında büyük başarılar elde etti.
21'inci yüzyıl
Bağımsız Azerbaycan
21. yüzyılın başlangıcı bir istikrar ve canlanma dönemi olarak düşünülebilir. Teymur Daimi'nin uluslararası serginin kataloğu için 2001'de yazdığı ve 2012'de Strazburg'da İngilizce ve Fransızca olarak yayınlanışı örnek olarak gösterilebilir.
Kültürde bütünleştirici süreçlerin aktivasyonu, Avrupa Konseyi'ne katılmak, Azerbaycan Devlet Sanat Akademisi'ni kurmak, büyük ölçekli etkinlikler düzenlemek, "zamanın kanatları" olarak yeni sanat grupları oluşturmak" (2012 yılında Kasım ayında Yarat çağdaş sanat mekanını oluşturan çekirdek ve ana kadrosunun dağılmasından sonra, hem ulusal hem de uluslararası olarak Azerbaycan sanatı için bir platform oluşturmuştur.).
Kız Kulesi Uluslararası Sanat Festivali, 2000 yılında UNESCO Dünya Mirası Listesi'nde yer alan ve Bakü'nün simgesi sayılan Bakü'nün Eski Şehrindeki Kız Kulesi'nin küresel tanıtımı amacıyla 2010 yılından beri düzenlenmektedir. Azerbaycan, 2012 yılında ülkenin ilk modern sanat festivali olan 012 Bakü Halk Sanat Festivali'ni düzenledi.
2000'li yıllardan itibaren Güzel sanat fotoğrafçılığı Azerbaycan'da popüler hale geldi ve Rena Efendi gibi isimler Londra ve New York'ta sergilere ev sahipliği yaptı.
İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirasının Temsili Listesi'ne 2010 yılında Azerbaycan'da Azerbaycan halı dokuma sanatı eklendi. Azerbaycan halk uygulamalı sanatı, sosyo-ekonomik önemi dikkate alındığında, Azerbaycan halkının halı dokuma geleneklerini korumak, incelemek, tanıtmak ve geliştirmek için hükûmetin özel ilgisine konu olmuştur. Bu kapsamda Aralık 2004'te "Azerbaycan Halı Sanatının Korunması ve Geliştirilmesi Hakkında Kanun" kabul edildi, Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile Mayıs'ta Halı Dokumacı Günü kutlanmaya başlandı. Avusturyalı mimar Franz Janz tarafından haddelenmiş halı şeklinde tasarlanan Azerbaycan Halı Müzesi, 2007-2014 yılları arasında inşa edildi. Ayrıca, Azerbaycan Cumhuriyeti'nde 2018-2022 Halı Sanatının Korunması ve Geliştirilmesi Devlet Programı da Şubat 2018'de Cumhurbaşkanı İlham Aliyev tarafından onaylandı.
Azerbaycan'ın Azerbaycan ve Batı Sanatı müzeleri
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ [UNESCO Dünya Mirası: Gobustan Kaya Sanatı Kültürel Çevresi] (İngilizce). UNESCO World Heritage Center. 11 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ [Gamigaya kaya resimleri] (PDF) (Rusça). IRS Heritage. 8 Mart 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ a b c Бретаницкий, Л. С.; Веймарн, Б. В. "Очерки истории и теории изобразительных искусств" [Güzel sanatların tarihi ve teorisi üstüne yazılar] (PDF). Искусство Азербайджана (Rusça). 15 Şubat 2010 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 4 Ekim 2020.
- ^ [Sanat ansiklopedisi: Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti] (Rusça). Академик. 8 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Искусство Ближнего и Среднего Востока: Искусство АзербайджанаАкадемия" [Yakın ve Orta Doğu Sanatı: Azerbaycan Sanatı]. ВСЕОБЩАЯ ИСТОРИЯ ИСКУССТВ [Genel Sanat Tarihi]. 2. SSCB Sanat Akademisi. 11 Nisan 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ekim 2014.
- ^ . www.kmt.az. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2014.
- ^ G.Fehervari. Art and architecture // Peter Malcolm Holt, Ann K. S. Lambton, Bernard Lewis. The Cambridge history of Islam, vol. 2. Cambridge University Press, 1977. , 9780521291385. Стр. 738 "In miniature painting, Herat remained the centre only for a few years after Shah Ismail's occupation of the city. Artists, like Bihzad and many of his pupils, moved to the new capital, Tabriz. Thus Tabriz became once more a centre of Persian painting. Another new centre emerged in Bukhara, which was very active during the tenth/sixteenth and early eleventh/seventeenth centuries. Illumination of manuscripts of the Shah-namа and Khamsa of Nizami continued. Bihzad's style was followed for quite a long time. Upon the moving of the capital to Isfahan under Shah 'Abbas I, a new school of painters was founded there which excelled not only in miniature painting, but also in the production of bookbindings and in lacquer-works as well."
- ^ "Архитектура и изобразительное искусство" [Mimarlık ve güzel sanatlar] (Rusça). Российские универсальные энциклопедии. Брокгауз-Ефрон и Большая советская энциклопедия объединенный словник. 11 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2020.
- ^ a b c d 8 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ekim 2014.
- ^ a b Всеобщая история искусств [Genel Sanat Tarihi]. 5. Moskova: Искусство. 1964. 8 Ekim 2011 tarihinde kaynağından .
Rusça
- ^ [Azerbaycan Resmi] (Rusça). 26 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2020.
- ^ "Азимзаде Азим Аслан оглы в Большой советской энциклопедии" [Büyük Savyet Ansiklopedisi:Azimzade Azim Aslanoğlu] (Rusça). 26 Ekim 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ekim 2020.
- ^ The Grove Encyclopedia of Islamic Art and Architecture [Grove İslam Sanatı ve Mimarisi Ansiklopedisi] (İngilizce). 2. Oxford University Press. 2009. s. 513. ISBN .
- ^ "Изобразительное искусство в XIX — первой половине XX века". 20 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Mayıs 2022.
- ^ . www.arthistoryarchive.com. 15 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2014.
- ^ . www.azerbaijans.com. 17 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2014.
- ^ a b . www.nytimes.com. 13 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2014.
- ^ "Изобразительное искусство Азербайджана конца II начала III тысячелетия | Сообщество любителей изящных искусств". www.baku.ru. 4 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Ağustos 2019.
- ^ . artdubai.ae. 6 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2014.
- ^ . www.telegraph.co.uk. 10 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2014.
- ^ . www.heydar-aliyev-foundation.org. 7 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2014.
- ^ . www.theartnewspaper.com. 21 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2014.
- ^ a b "UNESCO - Traditional art of Azerbaijani carpet weaving in the Republic of Azerbaijan". ich.unesco.org (İngilizce). 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Eylül 2019.
- ^ . Ministry of Justice of Azerbaijan - Database of Regulatory Legal Acts. 9 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Eylül 2019.
- ^ "Law "On the protection and development of carpet art of Azerbaijan"". Ministry of Justice of Azerbaijan - Database of Regulatory Legal Acts. 9 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Eylül 2019.
- ^ a b . vestnikkavkaza.net (İngilizce). 5 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Eylül 2019.
- ^ . azcarpetmuseum.az. 15 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Eylül 2019.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Azerbaycan sanati Azerbaycan ve Iran Azerbaycani nin eski tarihi boyunca gelismistir Azeriler buyuk bir bolumu uygulamali sanat eserleri olan zengin ve farkli bir kultur ortaya koymuslardir Koklerini eski caglardan alan bu sanat bicimi mucevher yapimi metal uzerine kazima ahsap tas ve kemik oymaciligi hali yapimi baglama desen dokuma ve baski orgu ve nakis gibi cok cesitli el sanatlari ile temsil edilmektedir Azerbaycan milletinin kultur ve hatiralarinin temsili olan bu susleme sanatlarinin her biri oldukca populerdir Azerbaycan da sanat ve zanaatin gelismesiyle ilgili bircok ilginc gercek buralari farkli zamanlarda ziyaret eden cok sayida tuccar seyyah ve diplomat tarafindan nakledilmistir Tarih oncesi sanatKobustan daki kaya resimleri Buyuyu eski insanlarin totem kavramlarini dini geleneklerini ve Paleolitik cagdaki ilkel sanatla ilgili etkilesimlerini yansitan goruntuler Kobustan kanitlarinda kayalara kaydedilen av sahnelerinde gorulmektedir Erkekler ve kadinlar balikcilik sahneleri kayalarda dans eden insanlarin goruntuleri dortnala at avcilari orakli bir orakcinin yalniz figuru yalli yi hatirlatan insanlarin cember danslari kurekcili tekneler gunes isaretleri ve cesitli vahsi hayvanlar tasvir edilmistir Ordubad Rayonu topraklarindaki Gemikaya Petroglifleri MO 4 1 yuzyillara tarihlenmektedir Bazalt kayalarda geyik keci boga kopek yilan kus fantastik varlik ve ayrica insan araba ve cesitli sembollerin resimlerinin yer aldigi yaklasik 1 500 adet kabartma ve oyulmus kaya resmi bulunmustur Antik donemArkeolojik kazilarda bulunan Kafkas Albanyasi kulturune ait seramik buluntular cesitli sekillere mukemmel formlara ve ince suslemelere sahiptir Azerbaycan in Sehtakhty ve Gizilvang gibi farkli oblastlarinda bulunan seramik urunler icin boyali sus ve anlamsal motif cesitleri tipiktir Sehtakhty koyunde bulunan buyuk bir gemi ve Mingecevir de bulunan siyah cilali zoomorfik kaplar Azerbaycan in en unlu seramik esyalaridir Uzerinde dalli boynuzlari olan geyik figurlu essiz bir riton kupasi en ilginc buluntudur Dolanlar koyu mezarlarindan iki basli geyik figuru Covdar koyunde bronz kus figurleri altin suslemeler ve Mingecevir de geyik basli riton bulunmustur Azerbaycan in cesitli rayonlarinda ozellikle Nahcivan ve Kabala da sutunlarin temelleri bulunmustur Bitki resimlerinin detaylari ise Kazah Rayonu nda bulunan tas temeller uzerine boyanmis ve M O 4 3 yuzyillara aittir Arkeologlar tarafindan kesfedilen Zengilan Konakkent Samahi rayonlarindaki magara evleri Kazah Rayonu ndaki magara siginaklari Kucuk Kafkasya ve Nahcivan yaylalarinin serf ve Siklopean yapilari da cok ilginctir Mingecevir den geyik basli riton MO 2 bin Lenkeran dan altin heykelcigi M O birinci milenyum yerlesiminden bir gemi M O 2 binyilin ortasi Altin gelen kemer baslik 7 yuzyilda da bulunan krali in heykeli yerlesiminden Kafkas Albanyasi bakir levhasi yerlesiminden bir gemi Orta CaglarMingecevir Rayonu nun Sudagilan yerlesimindeki bir tapinakta 5 6 yuzyillara ait tas baslik Kafkas Albanyasi yazitli Eski sehirlerin gelismesi ve yeni sehirlerin ortaya cikisi karavan ticaretinin gelismesini ve el sanatlari uretiminin genislemesini destekledi Bircok sehir hali dokuma sanatsal seramik kavanoz uretimi altin ve gumus esya uretimi ile gelisti Kafkas Albanyasi nin varligi doneminde gorsel sanatlarda gravur ve heykel desenleri genis olcude yayildi Mingecevir Rayonu nun Sudagilan yerlesiminde bulunan 5 6 yuzyillara ait bir tas baslik o donemin en unlu buluntularindan biriydi Bartim koyunde bulunan ve 2 4 yuzyillara tarihlenen bir kupa Moskova Tarih Muzesi nde muhafaza edilmektedir Nahcivan daki Mumine Hatun Turbesi uzerindeki susleme 12 yuzyil 7 yuzyilda Araplarin Kafkasya Albanyasi ni ele gecirmesi gorsel sanatlarin daha da gelismesinde buyuk onem tasiyordu Modern Azerbaycan topraklarinda Musluman Iran ve Arap kulturleri yayilmaya basladi Camiler turbeler kaleler ve diger kult mimari anitlarin yapimini cesitli desen ve suslemelerle bezemeleri kaligrafi unsurlari kitabesi cini ve kabartmalari takip etti Canli varliklarin imgelerinin Islam tarafindan kisitlanmasi susleme sanatlarinin gelisimini tesvik etti Selcuklu Atabeg doneminde insa edilen Nahcivan daki Mumine Hatun Turbesi uzerindeki suslemeler ve Pirsaat Nehri kiyisinda hanegah o donemin ilginc anitlaridir Divanhane Bir dekorasyon parcasi Baku de Sirvansahlar Sarayi 15 yuzyil Arap Halifeliginin zayiflamasindan sonra Azerbaycan topraklarinda bir dizi kucuk devlet ortaya cikti Berde Samahi Beylagan Gence Nahcivan ve Sabran gibi sehirlerde yerel sanat okullari acildi Nahcivan Sirvan Abseron ve Tebriz mimarlik okullari bunlarin en onemlileridir Nahcivan ekolu anitlari ve yapilari baslangicta tek renkli ancak daha sonra cok renkli olan seramik detaylariyla one cikmaktadir Sus motifleri genel olarak pismis tugla ve kiremitten olusuyordu Mimari elemanlarda nadiren kullanilan plastikli duzgun tas duvarlar Sirvan Abseron mimarlik okuluna aittir Bu mimarlik okuluna ait yapilarda tas oyma sanati desenleri geometrik ve bitkisel bezemeler onemli yer tutmaktadir L Bretatsinki ve B Weymarn a gore Sirvansahlar Sarayi ndaki divanhane nin sanatsal degeri kompozisyonun mukemmelligi mimari formlarin tektonigi resim ustaligi ve sus esyalarinin kullanimi ile one cikmaktadir Baku Korfezi nde 13 yuzyilda insa edilen Sirvansahlar in Sabayil Kalesi adi verilen mimari anitinda insan ve hayvanlarin kaplan deve at boga ve kus yazitlari ve resimli taslari bulunmustur Derin oyma tarzinda yapilmistir ve friz ozelligi tasimaktadir Bu anit yazitlarin ve goze carpan goruntulerin binalarin dekoratif tasariminda belirleyici bir faktor oldugu bir heykel sanati modelidir Eski Kafkasya Albanyasi nin kulturel gelenekleri taslarin kabartmalarinda gorulmektedir Friz ozelligi tasiyan Bayil taslari o donemde karada bulunan gorkemli mimari kara anitlarinda dekoratif unsurlardan olusuyordu Sabran ve Baylagan daki arkeolojik kazilarda bulunan seramik esyalar Orta Cag da gorsel sanatlarin ust duzey gelisiminin de kanitini sunmaktadir 15 yuzyilAzerbaycan halilari Azerbaycan halilari hali dokumaciliginin eski bir merkezi olan Azerbaycan in bir urunudur Azerbaycan eski zamanlardan beri cok cesitli zanaatlarin merkezi olarak bilinmektedir Azerbaycan topraklarindaki arkeolojik kazilar iyi gelismis tarim hayvancilik metal isleme canak comlek ve seramik ve son olarak M O 2 bin yil oncesine kadar uzanan hali dokumaciligina taniklik etmektedir I Ismail in Safevi hanedanini ele gecirmesinden sonra hali dokumaciliginin gelisimi hizlandi Azerbaycan halilari birkac buyuk grup ve cok sayida alt grup altinda toplanabilir Azerbaycan halisinin gercek bilimsel arastirmasi onde gelen bilim adami ve sanatci Latif Karimov un arastirmalariyla gerceklestirilmistir Dort buyuk hali grubunu Azerbaycan in dort cografi bolgesi ile iliskilendiren onun siniflandirmasiydi Kuba Sirvan Gence Kazak Karabag ve Tebriz Karabag halisi su anki Daglik Karabag ve bitisigindeki ova bolgelerini Karabag ovalari kapsayan Karabag bolgesinden adini alan ve Azerbaycan da dokunan bes buyuk bolgesel hali grubundan biridir Karabag halilari 33 kompozisyona sahiptir Yerel koyun yununun ozellikleri nedeniyle Karabag halilari kalin tuylu yuksek ve kabariktir Bu halilar canli ve neseli renkleriyle dikkat cekmektedir Madalyonsuz madalyonlu namazlik ve konulu olmak uzere dort gruba ayrilirlar Karabag in daglik kesiminde halilar Malybeili Murathanli Tasbulak Cebrail Goradis ve diger bircok koyde yapilmistir Ulduzlu halisi Kazak okulu Govher halisi okulu Shamakhi halisi Shirvan okulu Victoria ve Albert Muzesi Gence halisi Khila Afsan halisi Baku okulu Prabadil halisi 17 yuzyildan 18 yuzyilaAzerbaycan Ulusal Tarih Muzesi nde Safevi donemine ait bir bakir kupTebriz minyatur resim okulu Orta Cag da Azerbaycan topraklarinda Iran minyaturu gelisiyordu Insanlarin hayvanlarin ve manzaralarin minyatur resimlerinin bulundugu el yazmalari o zamanlar populerdi Firdevsi Nizami Sadi Hafiz Cami Nevai Amir Khusrau Dehlavi ve digerlerinin siirsel eserlerinin kahramanlari Iran minyatur sanatcilarinin yaraticiliginda onemli bir yer tutmustur 15 yuzyilin ortalarinda Karakoyunlu ve Akkoyunlu devletlerinin topraklarina yayilan yeni bir minyatur uslubu Turkmen uslubu gelistirildi Bu tarzin bu tur minyaturleri Tebriz de ve modern Azerbaycan topraklarinda bulunan diger sehirlerde yapildi Samahi Sirvansahlar Hukumeti nin baskenti onlardan biriydi 14 yuzyilin baslarinda Residuddin in atolyelerinde calisan sanatcilarin olusturdugu bu eski tarzin izleri 15 yuzyil Baku sanatcisi Abdulbaki Bakuvi nin olusturdugu minyaturlerde gorulebilir 1468 tarihli Dogu Siiri nin Antolojisi veya Samahi Antolojisi icin Londra daki British Museum da kaydedilen resimler Samahi ve Baku sanatcisi tarafindan olusturulan en iyi minyaturlerdir Abdulbaki Bakuvi Ahir ve Iki emir tarafindan boyanmis ve Istanbul Topkapi Muzesi nde saklanan tek figurlu ve iki figurlu portreler Baku nun minyatur sanatina aittir Uzakdogu resminin etkisi o donemin bircok minyatur sanatcisinin yaraticiliginda hissedilebilir Turkiye Iran savaslari ve hanliklar arasindaki feodal cekismeler 17 18 yuzyillarda gorsel sanatlarin gelisimini olumsuz etkiledi Ancak gorsel sanatlarin renkli basyapitlari yaratilmaya devam edildi ve 1797 de Siraz dan Mimar Khadali Zeynalabdin tarafindan yaptirilan Seki Hanlari Sarayi bu basyapitlardan biridir Abbasgulu Usta Gambar Karabagi Aligulu Gurban Ali Shukur ve digerleri gibi ustalarin olusturdugu bu dekoratif tablolar parlak ve rengarenk renklerle olusturuldu Sarayin duvarlarina insan ve hayvan resimleri ile savas ve av sahneleri resmedildi Anitsal kisitlamalalar genel bir dusus yasadi 18 yuzyilda esas olarak bitki motiflerinden olusan kompozisyonlardan olusan duvar resimleri zengin kasabalilarin evlerinde gorulurdu Ulusal sanatlar silahlar ve kavanozlar icin suslemeler olusmasini destekledi Lahij de bulunan bakir bir kavanoz ve silah oldukca sanatsal suslemelere sahiptir Behram Chubina katleder dan Lion Ape in el yazmasi 1525 Muhammed in cennete yukselisi 1539 1543 British Library Hamzanama el yazmasindan Elias ve Prens Nur ad Dahr 1564 1579 British Museum el yazmasi kuyusundan cikar 1492 Resting Prince c 1530 19 yuzyildan 20 yuzyilin baslarinaDekoratif sanat Erivan Kalesi ndeki Sardar in Erivan Sarayi ndaki portreler Mirza Kadim Irevani tarafindan boyanmistir Usta Gambar Karabagi nin hayat agaci 19 yuzyildan 20 yuzyilin baslarina kadar sanatsal egitimi olmayan birkac dekoratif sanat sanatcisi unludur Sanat egitimi almamis sair muzik teorisyeni ve hattat olarak da taninan Mir Muhsin Nevvab donemin en unlu sanatcilari arasindaydi Onun olusturdugu suslemeler sanat alaninda onemlidir Sus duvar resimleri cicek ve kus resimleri kendi el yazmalarindan yapilan resimler Bahr ul Khazan Keder denizi 1864 tipik eserleri arasindadir Usta Gambar Garabaghi ulusal duvar resmi geleneklerini kullandi 1830 lar 1905 Seki Hanlar Sarayi nin restorasyonundaki calismalari Susa ve diger sehirlerdeki Mehmandarov ve Rustamov evlerinin ic mekanlarindaki resimleri ile unludur Yaptigi resimler duvarlarin duzlugunu bozmadi ancak mimari detaylarini vurguladi Yeni calismalari gercekci ozelliklerin buyumesiyle one cikti Sair Hursidbanu Natevan tarafindan yapilan manzaralar cicek resimleri ve dekoratif uygulamali sanat desenleri ile dikkat cekti Siirlerini de lirik sanat motifleriyle susledi Avazali Muganli Kelile ve Dimne 1809 Mirza Aligulu Sehname 1850 Necefgulu Samahili Yusuf ve Zuleyha 1887 ve digerleri gibi sanatcilar o donemin Azerbaycan minyatur ressamlari arasinda unludur Sovale boyama 1920 Azeri kadin 1908 Azerbaycan in yeni ilerici gorsel sanatlari 19 yuzyilda gelismede bir gecikmeyle karsilasti Gercekci sovale resminin gelisimi son derece yavasti Azerbaycan gorsel sanatlarinda sovale resminin dogusu bu donemde baslamistir ancak Erivan da yapilan portreler gibi o doneme ait eserler orta cag dogu minyaturunun geleneklerine siki sikiya bagliydi Profesyonel sanat egitimi almamis ressam Mirza Kadim Irevani cogunlukla portre sanatcisi olarak unlenmistir Dansci Dervis Guclu Adam ve Suvari en sevilen eserleridir Eserleri Azerbaycan Ulusal Sanat Muzesi nde bulunmaktadir Genc bir adam portresi oturan bir kadin portresi ve digerleri bu eserler arasindadir Orta Cag in dogu minyaturunun geleneklerine siki sikiya bagli eserleri olan Irevani Azerbaycan da gercekci sovale resminin temellerini atti Altin Kadin kemeri shabaka teknigi Azerbaycan Ulusal Tarih MuzesiElmas zumrut yakut ile altin bros Azerbaycan Ulusal Tarih Muzesi Irevan daki ndaki resimlerin yani sira Feth Ali Sah Abbas Mirza Mah Talat Hanim ve Vajullah Mirza portreleri Mirza Kadim Irevani nin unlu eserleri arasindadir Bu portrelerin yani sira Bilinmeyen savasci nin bir portresini de yapti Saray 1914 te yikilmis ve sarayin duvarlarindaki dort buyuk portre ile Susa daki evlerin duvarlarindaki resimler de silinmistir Mir Muhsun Nevvab in 1902 de suluboyayla boyanmis ve simdi Baku deki Azerbaycan Ulusal Sanat Muzesi nde saklanan Timur un portresi de meshurdur 20 yuzyilin baslarinda Molla Nasraddin dergisinin cikmasi ve kitap yayinciliginin gelismesi ile hicivli grafik turleri ortaya cikti O Schemrling I Rotter A Azimzade ve K Musayev gibi derginin sanatcilari bu sanat alaninda aktif olarak calisti Azim Azimzade Azerbaycan in hiciv grafiklerinin kurucusudur Toplumsal esitsizlik cehalet fanatizm ve Carligin baskilariyla alay eden keskin karikaturleri ve groteskleri de unludur Kadin ozgurlugune ateizme ve siyasi motiflere adanmis Yuz tur adli suluboya resim serisi ve Mirza Alekber Sabir in Hophopname koleksiyonundaki cizimler unludur Bahruz Kangarli Azerbaycan in gercekci sovale sanatlarinin kurucularindan biri olan eksik mesleki egitim alan ilk Azerbaycan sanatcisidir 1926 Eserleri arasinda Ay Isiginda Yilanli Dagi Safaktan Once ve Bahar gibi eserler olusturdu Ayrica Multeciler dizisinde talihsiz insanlarin portrelerini ve Copcatanlik ve Dugun dizisinde gunluk yasam kompozisyonlarini ortaya koydu Yirmi manzaradan olusan Nahcivan Hatirasi albumu Azerbaycan Ulusal Sanat Muzesi nde yer almaktadir Kangarli 1910 da Nahcivan da sahnelenen Oluler C Memmedkuluzade Haci Gara M F Ahundov Peri Jaud A Hagverdiyev kostumlerinin ana hatlarini cizdi Hayat agaci cam uzerine resim Karabag Bilinmeyen Azerbaycanli sanatci Darvis Nurali Sah in portresi Daglar ile manzara 20 yuzyilin baslari Seyhul Islam in Portresi 20 yuzyilin baslari Fuzuli nin Portresi Azim Azimzade 1914 20 yuzyilAzerbaycan Demokratik Cumhuriyeti Azerbaycan in ulusal niteliklerinin milli armasi ve ulusal bayrak olusturuldugu Azerbaycan Bagimsizlik Muzesi Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti nin kurulmasinin ardindan 1919 yilinda Baku de kurulmustur Muzede tarihi eserlerin korunmasina yonelik toplantilar yapildi O zaman az dergisi Azerbaycan da yagli boya resim sanatinin oncusu ve donemin onde gelen filozof gazeteci ve sanatcisi Ali bey Huseynzade tarafindan yayinlandi Huseynzade nin en unlu eserleri Bibi Heybat Camii ve Seyhul Islam in Portresi dir az Sovyet Azerbaycani 1920 de Azerbaycan da Sovyet rejiminin kurulmasindan sonra Azerbaycan da yeni tur sanatlar olusmaya basladi Yeni gorsel sanat turlerinin yaratildigi ilk sanat okulu 1920 yilinda Baku de acildi Koyde Tatil Azim Azimzade 1930 lar 1930 larda Azim Azimzade Farhad Khalilov H Khaligov I Akhundov A Hajiyev M A Vlasov K Kazimzade A Memmedov ve digerleri gibi sanatcilar grafik alaninda calisti Azerbaycanli ve yabanci yazarlarin kitaplarina resimler yapildi O zamanin gercek temalarinin pankartlari da yapildi 1928 de Azerbaycan Genc Sanatcilar Birligi nin ilk resim sergisi acildi 1930 larda Azerbaycan Devrimci Gorsel Sanatlar Birligi sergisi buyuk bir basariya ulasti 1932 de Azerbaycanli Sanatcilar Komitesi kuruldu O donemde S Serifzade nin Uzum Hasadi H Hagverdiyev in Azim Azimzade nin Portresi ve Gazanfar Khaligov un Nizami Gencevi nin Portresi gibi eserler meshurdu Mikayil Abdullayev B Mirzazade B Aliyeva Settar Behlulzade ve K Khanlarova nin eserleri de dikkat cekici idi Azerbaycanli sanatcilarin ilk kongresi 1940 ta yapildi Ikinci Dunya Savasi sirasinda genellikle siyasi afisler ve hiciv karikaturleri yapilmistir H Khaligov I Akhundov A Hajiyev ve S Sharifzade gibi taninmis sanatcilar bu tur politik afislerin olusturuculariydi Azerbaycan gorsel sanatlarinda olgunluk asamasi 1950 li yillarin ortalarinda baslamistir Mikayil Abdullayev Tahir Salahov Vidadi Narimanbekov Settar Behlulzade Togrul Narimanbekov Keyser Kasiyeva ve digerleri 20 yuzyilin ikinci yarisinda Sovyet Azerbaycan in unlu sanatcilariydi Tahir Salahov Sosyalist Gercekciligin parlak kesinliklerinden cok isci yasamlarinin acimasiz gerceklerine daha gercekci bir siddetli gercekcilik versiyonuna onculuk ettigi icin dikkat cekmektedir B Aliyev I Feyzullayev A Mammadov A Verdiyev ve digerleri eserlerinde emek ve sanayi konularini resmetmislerdir Ancak Elbey Rzaguliyev T Sadighzade Arif Huseynov K Necafzade ve digerlerinin eserleri Azerbaycan halkinin tarihi gecmisine gelenek ve goreneklerine savasa ve barisa adanmistir J Mirjavadova N Rahmanova K Ahmadova G Yunusova S Veysova A Ibrahimova I Mammadova S Mirzazade F Hashimova F Gulamova A Samadova ve digerleri mitolojik resimler cizdi Maral Rahmanzade profesyonel sanat egitimi alan ilk Azerbaycanli kadin sanatci oldu ve sovale boyama ve kitap resimleme alaninda buyuk basarilar elde etti 21 inci yuzyilBagimsiz Azerbaycan Baku Modern Sanat Muzesi 21 yuzyilin baslangici bir istikrar ve canlanma donemi olarak dusunulebilir Teymur Daimi nin uluslararasi serginin katalogu icin 2001 de yazdigi ve 2012 de Strazburg da Ingilizce ve Fransizca olarak yayinlanisi ornek olarak gosterilebilir Kulturde butunlestirici sureclerin aktivasyonu Avrupa Konseyi ne katilmak Azerbaycan Devlet Sanat Akademisi ni kurmak buyuk olcekli etkinlikler duzenlemek zamanin kanatlari olarak yeni sanat gruplari olusturmak 2012 yilinda Kasim ayinda Yarat cagdas sanat mekanini olusturan cekirdek ve ana kadrosunun dagilmasindan sonra hem ulusal hem de uluslararasi olarak Azerbaycan sanati icin bir platform olusturmustur Kiz Kulesi Uluslararasi Sanat Festivali 2000 yilinda UNESCO Dunya Mirasi Listesi nde yer alan ve Baku nun simgesi sayilan Baku nun Eski Sehrindeki Kiz Kulesi nin kuresel tanitimi amaciyla 2010 yilindan beri duzenlenmektedir Azerbaycan 2012 yilinda ulkenin ilk modern sanat festivali olan 012 Baku Halk Sanat Festivali ni duzenledi 2000 li yillardan itibaren Guzel sanat fotografciligi Azerbaycan da populer hale geldi ve Rena Efendi gibi isimler Londra ve New York ta sergilere ev sahipligi yapti Insanligin Somut Olmayan Kulturel Mirasinin Temsili Listesi ne 2010 yilinda Azerbaycan da Azerbaycan hali dokuma sanati eklendi Azerbaycan halk uygulamali sanati sosyo ekonomik onemi dikkate alindiginda Azerbaycan halkinin hali dokuma geleneklerini korumak incelemek tanitmak ve gelistirmek icin hukumetin ozel ilgisine konu olmustur Bu kapsamda Aralik 2004 te Azerbaycan Hali Sanatinin Korunmasi ve Gelistirilmesi Hakkinda Kanun kabul edildi Cumhurbaskanligi Kararnamesi ile Mayis ta Hali Dokumaci Gunu kutlanmaya baslandi Avusturyali mimar Franz Janz tarafindan haddelenmis hali seklinde tasarlanan Azerbaycan Hali Muzesi 2007 2014 yillari arasinda insa edildi Ayrica Azerbaycan Cumhuriyeti nde 2018 2022 Hali Sanatinin Korunmasi ve Gelistirilmesi Devlet Programi da Subat 2018 de Cumhurbaskani Ilham Aliyev tarafindan onaylandi Azerbaycan in Azerbaycan ve Bati Sanati muzeleriAzerbaycan Ulusal Tarih Muzesi Azerbaycan Hali Muzesi Haydar Liyev Merkezi Bahruz Kangarli Evi Muzesi Baku Minyatur Kitaplar Muzesi Baku Modern Sanat Muzesi Gobustan Milli Parki Azerbaycan Ulusal Sanat MuzesiAyrica bakinizAzerbaycanli sanatcilarin listesi Sattar Bahlulzade Iran sanatiKaynakca UNESCO Dunya Mirasi Gobustan Kaya Sanati Kulturel Cevresi Ingilizce UNESCO World Heritage Center 11 Ekim 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Gamigaya kaya resimleri PDF Rusca IRS Heritage 8 Mart 2014 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi a b c Bretanickij L S Vejmarn B V Ocherki istorii i teorii izobrazitelnyh iskusstv Guzel sanatlarin tarihi ve teorisi ustune yazilar PDF Iskusstvo Azerbajdzhana Rusca 15 Subat 2010 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 4 Ekim 2020 Sanat ansiklopedisi Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Rusca Akademik 8 Aralik 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Iskusstvo Blizhnego i Srednego Vostoka Iskusstvo AzerbajdzhanaAkademiya Yakin ve Orta Dogu Sanati Azerbaycan Sanati VSEOBShAYa ISTORIYa ISKUSSTV Genel Sanat Tarihi 2 SSCB Sanat Akademisi 11 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Ekim 2014 www kmt az 3 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Kasim 2014 G Fehervari Art and architecture Peter Malcolm Holt Ann K S Lambton Bernard Lewis The Cambridge history of Islam vol 2 Cambridge University Press 1977 0 521 29138 0 9780521291385 Str 738 In miniature painting Herat remained the centre only for a few years after Shah Ismail s occupation of the city Artists like Bihzad and many of his pupils moved to the new capital Tabriz Thus Tabriz became once more a centre of Persian painting Another new centre emerged in Bukhara which was very active during the tenth sixteenth and early eleventh seventeenth centuries Illumination of manuscripts of the Shah nama and Khamsa of Nizami continued Bihzad s style was followed for quite a long time Upon the moving of the capital to Isfahan under Shah Abbas I a new school of painters was founded there which excelled not only in miniature painting but also in the production of bookbindings and in lacquer works as well Arhitektura i izobrazitelnoe iskusstvo Mimarlik ve guzel sanatlar Rusca Rossijskie universalnye enciklopedii Brokgauz Efron i Bolshaya sovetskaya enciklopediya obedinennyj slovnik 11 Nisan 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Ekim 2020 a b c d 8 Ekim 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Ekim 2014 a b Vseobshaya istoriya iskusstv Genel Sanat Tarihi 5 Moskova Iskusstvo 1964 8 Ekim 2011 tarihinde kaynagindan Rusca Azerbaycan Resmi Rusca 26 Ekim 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Ekim 2020 Azimzade Azim Aslan ogly v Bolshoj sovetskoj enciklopedii Buyuk Savyet Ansiklopedisi Azimzade Azim Aslanoglu Rusca 26 Ekim 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Ekim 2020 The Grove Encyclopedia of Islamic Art and Architecture Grove Islam Sanati ve Mimarisi Ansiklopedisi Ingilizce 2 Oxford University Press 2009 s 513 ISBN 9780195309911 Izobrazitelnoe iskusstvo v XIX pervoj polovine XX veka 20 Temmuz 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Mayis 2022 www arthistoryarchive com 15 Mayis 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Kasim 2014 www azerbaijans com 17 Subat 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Kasim 2014 a b www nytimes com 13 Haziran 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Kasim 2014 Izobrazitelnoe iskusstvo Azerbajdzhana konca II nachala III tysyacheletiya Soobshestvo lyubitelej izyashnyh iskusstv www baku ru 4 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Agustos 2019 artdubai ae 6 Kasim 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Kasim 2014 www telegraph co uk 10 Ocak 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Kasim 2014 www heydar aliyev foundation org 7 Kasim 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Kasim 2014 www theartnewspaper com 21 Subat 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Kasim 2014 a b UNESCO Traditional art of Azerbaijani carpet weaving in the Republic of Azerbaijan ich unesco org Ingilizce 24 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Eylul 2019 Ministry of Justice of Azerbaijan Database of Regulatory Legal Acts 9 Haziran 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Eylul 2019 Law On the protection and development of carpet art of Azerbaijan Ministry of Justice of Azerbaijan Database of Regulatory Legal Acts 9 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Eylul 2019 a b vestnikkavkaza net Ingilizce 5 Mayis 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Eylul 2019 azcarpetmuseum az 15 Ekim 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Eylul 2019