Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ak pelikan, beyaz pelikan ya da ak kutan (Pelecanus onocrotalus), pelikangiller (Pelecanidae) familyasından çok büyük bir su kuşu türüdür.Avrupa'nın güneydoğusundan Asya'ya yayılan bölgede ve Afrika'da bataklıklarda ve sığ göllerde yaşar.
| Ak pelikan | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||||||||||
| Korunma durumu | |||||||||||||||
 Asgari endişe altında (IUCN 2.3) | |||||||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| İkili adlandırma | |||||||||||||||
| Pelecanus onocrotalus Linnaeus, 1758 | |||||||||||||||
 | |||||||||||||||
| Dağılımı | |||||||||||||||
Fiziksel özellikleri
Ak pelikan çok büyük bir kuştur ve pelikanlar arasında yalnızca tepeli pelikan ak pelikandan ortalama olarak daha büyüktür. Kanat genişliği 226 ila 360 cm. arasındadır ve maksimum kanat genişliği yaşayan uçan hayvanlar arasında sonra ikinci en büyük kaydedilmiş kanat genişliğidir. Ak pelikanın toplam boyu 140 ile 180 cm. arasında değişir ve çok büyük gagasının uzunluğu 28,9 ila 47,1 cm. arasındadır. Erişkin erkek kuşlar 9 ila 15 kg. ağırlığındadır ancak Palearktikte bulunan büyük ırklar genellikle 11 kg. ağırlığındadır ve nadiren 13 kg.'ı geçerler. Erişkin dişi kuşlar 5,4 ila 9 kg. arasında daha az ağır ve büyüktürler. Standart ölçüler arasında kanat kiriş ölçüsü 60 ila 73 cm., kuyruk 16 ila 21 cm., tarsus ise 13 ila 14,9 cm. arasındadır. Farklı bölgelerdeki pelikanlar üzerinde yapılan ölçümler 'te yaşayan pelikanların Asya ve Afrika'da yaşayanlardan daha büyük olduklarını göstermektedir.
Erişkin olmayan ak pelikanların tüyleri gri renklidir ve uçuş tüyleri de koyu renklidir. Havada süzülerek uçarken zarif bir görüntü sergileyen pelikanın boynu aşağı doğru bükülerek başı gövdesine yakın ve aynı hizada durur. Üreme mevsiminde erkeğin başındaki deri pembemsi tonda iken dişinin başındaki deri turuncumsu tonda olur. Tepeli pelikandan saf beyaz tüyleri, göz çevresindeki tüysüz pembe derisi ve pembemsi ayakları ile ayırt edilir. Erkekler dişilerden daha büyüktür ve uzun gagaları aşağıya doğru kavisli olarak büyür. Dişilerin gagaları ise daha kısa ve düzdür. Asya'da yaşayan Pelecanus philippensis ak pelikandan biraz daha küçüktür ve tüyleri kahverengimsi gri iken gagası daha soluk ve mat renklidir. Benzer şekilde küçük pelikan da daha küçük boyutludur, tüyleri kahverengimsi-gridir, gagası açık pembe ile gri renktedir ve sırtında soluk pembe renkli tüyler bulunur.
Ak pelikan su yaşamına çok iyi uyum sağlamıştır.Kısa ve kuvvetli bacakları ile tamamen perdeli ayakları su içinde kolay ilerlemesine ve su yüzünde havalanmasına yardımcı olur. Su yüzünden garip şekilde havalanmasına karşın bir kere uçmaya başladıktan sonra uzun kanatlı pelikanlar kuvvetli uçucudurlar ve genellikle V şeklinde gruplar hâlinde uçarlar.
Dağılımı ve yaşam alanı
Ak pelikanlar genellikle ılık tatlı su havzalarında bulunan kuşlardır. Akdeniz'in doğusundan Vietnam'a kadar Avrasya'ya dağılmış hâlde üreme kolonileri mevcuttur. Avrasya'da tatlı ya da acı su havzalarında, göl kıyıları ve akarsu deltalarında, lagünlerde, bataklıklarda genellikle yuva yapma amaçlı olarak yoğun sazlıkların yanında yaşarlar. Ayrıca Afrika'da Sahra Çölü'nün güneyinde yıl boyu göç etmeyen popülasyonları vardır. Afrika'da genellikle tatlı su gölleri ile sodalı göllerin kıyısında bulunduğu gibi deniz kıyısı ile haliçlerde de yaşarlar. Üreme dönemi sırasında göçmen popülasyonlar Doğu Avrupa'dan Kazakistan'a kadar olan bölgede bulunurlar. Avrasya ak pelikan popülasyonunun %50'sinden fazlası Romanya'da Tuna Deltası'nda ürerler. Ayrıca Bulgaristan'da Burgaz yakınıdaki göllerde ve 'nde de çok sayıda bulunurlar. Pelikanlar Tuna'ya mart sonu ve nisan başı gibi gelir üreme döneminden sonra da eylül ile kasım sonu arasında ayrılırlar. Avrupa pelikanlarının kışlakları tam olarak bilinemese de genellikle Afrika'nın kuzeydoğusundan Irak ile Hindistan'ın kuzeyine kadar olan kuşak içinde kışlarlar. Pakistan'da çok sayıda Asya popülasyonu kışlar. Genel olarak ovalarda bulunan bu kuşlara Doğu Afrika ve Nepal'da 1.372 m. rakıma kadar olan yerlerde de rastlanır.
Beslenme
Ak pelikanlar asıl olarak balık ile beslenir. Pelikanlar sabah erken tündeikleri yuvalarından beslenmek için ayrılırlar ve Çad ile Kamerun'da gözlemlendiği gibi 100 km.'ye kadar avlanmak için uçarlar. Günlük besin ihtiyaçları 0,9 ila 1,4 kg arasında balıktır. Buna göre yaklaşık 75.000 kuştan oluşan ve Tanzanya'da 'nde bulunan en büyük ak pelikan kolonisinin yıllık balık tüketimi 28.000 tona yaklaşır. Avlanan balıklar genellikle 500 ila 600 g. ağırlığında oldukça büyük balıklardır.Avrupa'da , Çin'de kefal, Hindistan'da da Aphanius dispar türü sazan balığını tercih ederler.Afrika'da ise Haplochromis ve Tilapia cinsi yaygın bulunan çiklitleri tercih ettikleri görülür. Pelikanın büyük boğaz kesesi yalnızca kepçe görevi görür. Pelikan gagasını suyun altına soktuğunda boğaz kesesi açılarak büyük bir kepçe gibi su ve balığı içine alır. Kuş kafasını sudan çıkarınca küçülen kese suyu dışarı atarken balığı içeride hapseder. 6 ila 8 arası ak pelikan su üzerinde at nalı şeklinde bir düzen oluşturarak birlikte avlanırlar. Gagalarını aynı anda suya batırarak boğaz keseleri ile oluşturdukları çember içinde kalan tüm balıkları avlarlar. Özellikle sığ sularda çoğunlukla grup hâlinde avlanır ve beslenirler ancak yalnız başına avlanan pelikanlara da rastlanır.
Pelikanlar yalnızca balıklarla beslenmezler ve aslında fırsatçıdırlar. Bazı durumlarda, özellikle Güney Afrika kıyılarında gözlemlendiği gibi diğer kuşların yavrularını da yedikleri görülür. Güney Afrika'da üreme döneminde pelikanların Morus capensis türü sümsük kuşlarının yaklaşık 2 kg ağırlığındaki yavrularını yedikleri görülmüştür. Benzer şekilde Namibya'da karabatak yumurta ve yavrularını kendi yavrularına yedirdikleri gözlemlenmiştir. Yerel pelikan popülasyonu yerel karabatak popülasyonuna öyle bağlıdır ki bölgedeki karabatak popülasyonu azaldığında pelikan popülasyonunun da azaldığı görülmüştür. Ak pelikanlar ayrıca kabuklular, iribaşlar ve hatta kaplumbağalarla da beslenirler. İnsanların bıraktıklarını kolaylıkla kabul ederler ve besinlerinde sıra dışı kalemlere de rastlanmıştır. Kıtlık zamanlarında pelikanların martıları ve ördek yavrularını da yedikleri görülmüştür. Martıları yemeden önce suyun altında tutarak boğar ve öyle yerler. Pelikanlar ayrıca diğer kuşların avlarını da çalabilirler.
Üreme
Ilıman bölgelerde nisan ile mayıs ayında başlayan üreme mevsimi Afrika'da tüm yılı kapsar ve Hindistan'da ise şubat ile nisan arasında başlar. Çok sayıda pelikan koloniler hâlinde bir arada ürerler. Dişi kuş ortalama iki olmak üzere bir ila dört adet arasında yumurta yumurtlar. Yuva yerleri değişkenlik gösterir. Bazı popülasyonlar ağaçlarda çalı çırpıdan ibaret yuvalar yaparken, Afrika'da üreyenlerin tamamı dahil çoğunluğu yerde otlar, çlırpılar ve tüylerde oluşan yuvalarda ürerler. Yavruların bekımını erkek ve dişi birlikte yapar. Kuluçka süresi 29 ila 36 gün arasındadır. Yumurtadan tüysüz çıkan yavrular kısa sürede kara-kahverengi hav tüyler çıkarırlar. Koloni yumurtalar çatladıktan 20 ila 25 sonra gruplar hâlinde toplanır. Yavrular 65 ila 75 günlükken palazlanırlar. Yavruların yaklaşık 565'i erişkinliğe erişir ve cinsel olgunluğa erişme yaşı 3 ila 4 yıldır.
Tehditler
Pelikanlar özellikle büyük boyutları sayesinde yırtıcı kuşlardan korunurlar ancak simpatrik türü kartallar özellikle yumurtaları, yumurtadan yeni çıkmış ya da palazlanmış yavruları avlayabilir. Ara sıra çakallardan aslanlara etçil memeliler de pelikanlara ve yavrularına saldırabilir. Büyük bir memeli yırtıcının ya da insanların koloniye yaklaşması hâlinde pelikanlar kendilerini koruma amaçlı olarak yuvalarını terk ederler. Ayrıca timsahlar ve özellikle de Afrika'da Nil timsahı yüzen pelikanları öldürüp yemektedir.
Korunma durumu
Günümüzde bazı bölgelerde balıkların aşırı avlanması nedeniyle ak pelikanlar besin bulabilmek için uzun mesafeler katetmek zorunda kalmaktadır. Ak pelikanlar çeşitli şekillerde insanlar tarafından istismar edilmektedir. Boğaz keseleri tütün kesesi yapmak için kullanılır. Derileri yüzülerek tabaklanır. Guanosundan gübre olarak yararlanılır. Yavru pelikanların yağları Çin ve Hindistan'da geleneksel tıp uygulamalarında kullanılır. Etiyopya'da etleri için avlanırlar. İnsanlar tarafından verilen rahatsızlıklar, avlanma ve üreme alanlarının kaybı ak pelikanların popülasyonunun azalmasına neden olan faktörler arasındadır. Popülasyonşarın özellikle Palearktik'te azaldığı gözlemlenmiştir.
Afrika-Avrasya Göçmen Sukuşları Korunması Sözleşmesi'nde yer alan kuş türlerinden biri de ak pelikandır. Dünya Doğa ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN) tarafından asgari endişe altındaki türler arasında listelenmiştir. Genel olarak bakıldığında ak pelikan, pelikanlar arasında en yaygın olarak dağılmış türdür. Bazı bölgelerde büyük koloniler bulunsa da popülasyon büyüklüğü açısında kahverengi pelikan ve muhtemelen Avustralya pelikanının ardından gelir. Avrupa'da 7.345 ile 10.000 üreyen çift olduğu tahmin edilmektedir ve bunların 4.000 çifti Rusya'da yuvalanmaktadır. Göç döneminde İsrail'de 75.000 den fazla ak pelikan gözlemlenmiştir ve Pakistan'da kışları 45.000 kadar kuşun kışladığı tahmin edilmektedir. Afrika kıtasındaki tüm kolonilerde 75.000 çift kuşun bulunduğu tahmin edilmektedir.
İnsanlarla ilişkileri
Ak pelikan Romanya'nın ulusal kuşudur. Sıklıkla hayvanat bahçelerinde ya da yarı açık kolonilerde esaret altında tutulurlar. Londra'da St.James Parkında bulunan koloni 1664 yılında Rusya elçisi tarafından II. Charles'a hediye edilmiş olan çiftten türemiştir. Bu hediye elçilerin kuş hediye etmesi geleneğini de başlatmıştır.
Notlar
- ^ Çakmak, Merete (2005). Anadolu Kuş Adları Sözlüğü:İngilizce-Türkçe-Latince. İstanbul: Kitap Yayınevi. s. 77. .
- ^ Ali, Sálim (1997). Daniel, J. C. (Ed.). The Book of Indian Birds (12th Rev bas.). Bombay, Hindistan: Bombay Natural History Society. ASIN 0195637313. ISBN .
- ^ Wood, Gerald (1983). The Guinness Book of Animal Facts and Feats. ISBN .
- ^ Harrison, Peter, Seabirds: An Identification Guide. Houghton Mifflin Harcourt (1991),
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u del Hoyo, J; Elliot, A; Sargatal, J (1992). Handbook of the Birds of the World. 1. Barselona: Lynx Edicions. ISBN .
- ^ Birds of East Africa by John Fanshawe & Terry Stevenson. Elsevier Science (2001),
- ^ CRC Handbook of Avian Body Masses by John B. Dunning Jr. (Editor). CRC Press (1992), .
- ^ Mclachlan, G. R.; Liversidge, R. (1978). "42 White Pelican". Roberts Birds of South Africa. Illustrated by Lighton, N. C. K.; Newman, K.; Adams, J.; Gronvöld, H (4.4yayıncı=The Trustees of the John Voelcker Bird Book Fund bas.). ss. 23-24.
- ^ a b Crawford RJM (2005) Great White Pelican. pp. 614–615 in Hockey PAR, Dean WRJ, Ryan PG (eds.) 2005 Roberts – Birds of Southern Africa, 7th ed. The Trustees of the John Voelcker Bird Book Fund, Cape Town.
- ^ Life, BBC TV series
- ^ Ryan, P. (Şubat-Mart 2007). (PDF). African Birds & Birding: 30-35. 30 Ekim 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2014.
- ^ Nancy McLean THE GREAT WHITE PELICAN (Peleconus onothotations)[]. northwestwildlife.com
- ^ Crocodiles and Alligators. Charles A. Ross and Stephen Garnett (Eds.). Checkmark Books (1989),
- ^ . List of national birds and flowers or plants of European countries. Eupedia. 6 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2014.
- ^ . 9 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2014.
Dış bağlantılar
- BirdLife Species Factsheet4 Ocak 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Great White Pelican videos, photos & sounds21 Ağustos 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde . on the Internet Bird Collection
- (Great) White Pelican – Species text in The Atlas of Southern African Birds16 Temmuz 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ak pelikan beyaz pelikan ya da ak kutan Pelecanus onocrotalus pelikangiller Pelecanidae familyasindan cok buyuk bir su kusu turudur Avrupa nin guneydogusundan Asya ya yayilan bolgede ve Afrika da batakliklarda ve sig gollerde yasar Ak pelikanKorunma durumuAsgari endise altinda IUCN 2 3 Biyolojik siniflandirmaAlem AnimaliaSube ChordataSinif AvesTakim PelecaniformesFamilya PelecanidaeCins PelecanusTur P onocrotalusIkili adlandirmaPelecanus onocrotalusLinnaeus 1758DagilimiFiziksel ozellikleriAk pelikan cok buyuk bir kustur ve pelikanlar arasinda yalnizca tepeli pelikan ak pelikandan ortalama olarak daha buyuktur Kanat genisligi 226 ila 360 cm arasindadir ve maksimum kanat genisligi yasayan ucan hayvanlar arasinda sonra ikinci en buyuk kaydedilmis kanat genisligidir Ak pelikanin toplam boyu 140 ile 180 cm arasinda degisir ve cok buyuk gagasinin uzunlugu 28 9 ila 47 1 cm arasindadir Eriskin erkek kuslar 9 ila 15 kg agirligindadir ancak Palearktikte bulunan buyuk irklar genellikle 11 kg agirligindadir ve nadiren 13 kg i gecerler Eriskin disi kuslar 5 4 ila 9 kg arasinda daha az agir ve buyukturler Standart olculer arasinda kanat kiris olcusu 60 ila 73 cm kuyruk 16 ila 21 cm tarsus ise 13 ila 14 9 cm arasindadir Farkli bolgelerdeki pelikanlar uzerinde yapilan olcumler te yasayan pelikanlarin Asya ve Afrika da yasayanlardan daha buyuk olduklarini gostermektedir Italya da Pombia Safari Parkinda ak pelikan Eriskin olmayan ak pelikanlarin tuyleri gri renklidir ve ucus tuyleri de koyu renklidir Havada suzulerek ucarken zarif bir goruntu sergileyen pelikanin boynu asagi dogru bukulerek basi govdesine yakin ve ayni hizada durur Ureme mevsiminde erkegin basindaki deri pembemsi tonda iken disinin basindaki deri turuncumsu tonda olur Tepeli pelikandan saf beyaz tuyleri goz cevresindeki tuysuz pembe derisi ve pembemsi ayaklari ile ayirt edilir Erkekler disilerden daha buyuktur ve uzun gagalari asagiya dogru kavisli olarak buyur Disilerin gagalari ise daha kisa ve duzdur Asya da yasayan Pelecanus philippensis ak pelikandan biraz daha kucuktur ve tuyleri kahverengimsi gri iken gagasi daha soluk ve mat renklidir Benzer sekilde kucuk pelikan da daha kucuk boyutludur tuyleri kahverengimsi gridir gagasi acik pembe ile gri renktedir ve sirtinda soluk pembe renkli tuyler bulunur Ak pelikan su yasamina cok iyi uyum saglamistir Kisa ve kuvvetli bacaklari ile tamamen perdeli ayaklari su icinde kolay ilerlemesine ve su yuzunde havalanmasina yardimci olur Su yuzunden garip sekilde havalanmasina karsin bir kere ucmaya basladiktan sonra uzun kanatli pelikanlar kuvvetli ucucudurlar ve genellikle V seklinde gruplar halinde ucarlar Dagilimi ve yasam alaniNamibya da ureme doneminde ak pelikan cifti Pelecanus onocrotalus Ak pelikanlar genellikle ilik tatli su havzalarinda bulunan kuslardir Akdeniz in dogusundan Vietnam a kadar Avrasya ya dagilmis halde ureme kolonileri mevcuttur Avrasya da tatli ya da aci su havzalarinda gol kiyilari ve akarsu deltalarinda lagunlerde batakliklarda genellikle yuva yapma amacli olarak yogun sazliklarin yaninda yasarlar Ayrica Afrika da Sahra Colu nun guneyinde yil boyu goc etmeyen populasyonlari vardir Afrika da genellikle tatli su golleri ile sodali gollerin kiyisinda bulundugu gibi deniz kiyisi ile haliclerde de yasarlar Ureme donemi sirasinda gocmen populasyonlar Dogu Avrupa dan Kazakistan a kadar olan bolgede bulunurlar Avrasya ak pelikan populasyonunun 50 sinden fazlasi Romanya da Tuna Deltasi nda urerler Ayrica Bulgaristan da Burgaz yakinidaki gollerde ve nde de cok sayida bulunurlar Pelikanlar Tuna ya mart sonu ve nisan basi gibi gelir ureme doneminden sonra da eylul ile kasim sonu arasinda ayrilirlar Avrupa pelikanlarinin kislaklari tam olarak bilinemese de genellikle Afrika nin kuzeydogusundan Irak ile Hindistan in kuzeyine kadar olan kusak icinde kislarlar Pakistan da cok sayida Asya populasyonu kislar Genel olarak ovalarda bulunan bu kuslara Dogu Afrika ve Nepal da 1 372 m rakima kadar olan yerlerde de rastlanir BeslenmeKibris ta kiyida ak pelikan Ak pelikanlar asil olarak balik ile beslenir Pelikanlar sabah erken tundeikleri yuvalarindan beslenmek icin ayrilirlar ve Cad ile Kamerun da gozlemlendigi gibi 100 km ye kadar avlanmak icin ucarlar Gunluk besin ihtiyaclari 0 9 ila 1 4 kg arasinda baliktir Buna gore yaklasik 75 000 kustan olusan ve Tanzanya da nde bulunan en buyuk ak pelikan kolonisinin yillik balik tuketimi 28 000 tona yaklasir Avlanan baliklar genellikle 500 ila 600 g agirliginda oldukca buyuk baliklardir Avrupa da Cin de kefal Hindistan da da Aphanius dispar turu sazan baligini tercih ederler Afrika da ise Haplochromis ve Tilapia cinsi yaygin bulunan ciklitleri tercih ettikleri gorulur Pelikanin buyuk bogaz kesesi yalnizca kepce gorevi gorur Pelikan gagasini suyun altina soktugunda bogaz kesesi acilarak buyuk bir kepce gibi su ve baligi icine alir Kus kafasini sudan cikarinca kuculen kese suyu disari atarken baligi iceride hapseder 6 ila 8 arasi ak pelikan su uzerinde at nali seklinde bir duzen olusturarak birlikte avlanirlar Gagalarini ayni anda suya batirarak bogaz keseleri ile olusturduklari cember icinde kalan tum baliklari avlarlar Ozellikle sig sularda cogunlukla grup halinde avlanir ve beslenirler ancak yalniz basina avlanan pelikanlara da rastlanir Pelikanlar yalnizca baliklarla beslenmezler ve aslinda firsatcidirlar Bazi durumlarda ozellikle Guney Afrika kiyilarinda gozlemlendigi gibi diger kuslarin yavrularini da yedikleri gorulur Guney Afrika da ureme doneminde pelikanlarin Morus capensis turu sumsuk kuslarinin yaklasik 2 kg agirligindaki yavrularini yedikleri gorulmustur Benzer sekilde Namibya da karabatak yumurta ve yavrularini kendi yavrularina yedirdikleri gozlemlenmistir Yerel pelikan populasyonu yerel karabatak populasyonuna oyle baglidir ki bolgedeki karabatak populasyonu azaldiginda pelikan populasyonunun da azaldigi gorulmustur Ak pelikanlar ayrica kabuklular iribaslar ve hatta kaplumbagalarla da beslenirler Insanlarin biraktiklarini kolaylikla kabul ederler ve besinlerinde sira disi kalemlere de rastlanmistir Kitlik zamanlarinda pelikanlarin martilari ve ordek yavrularini da yedikleri gorulmustur Martilari yemeden once suyun altinda tutarak bogar ve oyle yerler Pelikanlar ayrica diger kuslarin avlarini da calabilirler Ureme source source source source source source source source Hayvanat bahcesinde tuylerini temizleyen ak pelikan Iliman bolgelerde nisan ile mayis ayinda baslayan ureme mevsimi Afrika da tum yili kapsar ve Hindistan da ise subat ile nisan arasinda baslar Cok sayida pelikan koloniler halinde bir arada urerler Disi kus ortalama iki olmak uzere bir ila dort adet arasinda yumurta yumurtlar Yuva yerleri degiskenlik gosterir Bazi populasyonlar agaclarda cali cirpidan ibaret yuvalar yaparken Afrika da ureyenlerin tamami dahil cogunlugu yerde otlar clirpilar ve tuylerde olusan yuvalarda urerler Yavrularin bekimini erkek ve disi birlikte yapar Kulucka suresi 29 ila 36 gun arasindadir Yumurtadan tuysuz cikan yavrular kisa surede kara kahverengi hav tuyler cikarirlar Koloni yumurtalar catladiktan 20 ila 25 sonra gruplar halinde toplanir Yavrular 65 ila 75 gunlukken palazlanirlar Yavrularin yaklasik 565 i eriskinlige erisir ve cinsel olgunluga erisme yasi 3 ila 4 yildir TehditlerPelikanlar ozellikle buyuk boyutlari sayesinde yirtici kuslardan korunurlar ancak simpatrik turu kartallar ozellikle yumurtalari yumurtadan yeni cikmis ya da palazlanmis yavrulari avlayabilir Ara sira cakallardan aslanlara etcil memeliler de pelikanlara ve yavrularina saldirabilir Buyuk bir memeli yirticinin ya da insanlarin koloniye yaklasmasi halinde pelikanlar kendilerini koruma amacli olarak yuvalarini terk ederler Ayrica timsahlar ve ozellikle de Afrika da Nil timsahi yuzen pelikanlari oldurup yemektedir Korunma durumuAk pelikanlar ucarken Gunumuzde bazi bolgelerde baliklarin asiri avlanmasi nedeniyle ak pelikanlar besin bulabilmek icin uzun mesafeler katetmek zorunda kalmaktadir Ak pelikanlar cesitli sekillerde insanlar tarafindan istismar edilmektedir Bogaz keseleri tutun kesesi yapmak icin kullanilir Derileri yuzulerek tabaklanir Guanosundan gubre olarak yararlanilir Yavru pelikanlarin yaglari Cin ve Hindistan da geleneksel tip uygulamalarinda kullanilir Etiyopya da etleri icin avlanirlar Insanlar tarafindan verilen rahatsizliklar avlanma ve ureme alanlarinin kaybi ak pelikanlarin populasyonunun azalmasina neden olan faktorler arasindadir Populasyonsarin ozellikle Palearktik te azaldigi gozlemlenmistir Afrika Avrasya Gocmen Sukuslari Korunmasi Sozlesmesi nde yer alan kus turlerinden biri de ak pelikandir Dunya Doga ve Dogal Kaynaklari Koruma Birligi IUCN tarafindan asgari endise altindaki turler arasinda listelenmistir Genel olarak bakildiginda ak pelikan pelikanlar arasinda en yaygin olarak dagilmis turdur Bazi bolgelerde buyuk koloniler bulunsa da populasyon buyuklugu acisinda kahverengi pelikan ve muhtemelen Avustralya pelikaninin ardindan gelir Avrupa da 7 345 ile 10 000 ureyen cift oldugu tahmin edilmektedir ve bunlarin 4 000 cifti Rusya da yuvalanmaktadir Goc doneminde Israil de 75 000 den fazla ak pelikan gozlemlenmistir ve Pakistan da kislari 45 000 kadar kusun kisladigi tahmin edilmektedir Afrika kitasindaki tum kolonilerde 75 000 cift kusun bulundugu tahmin edilmektedir Insanlarla iliskileri1964 yilina ait SSCB pulunda ak pelikan Ak pelikan Romanya nin ulusal kusudur Siklikla hayvanat bahcelerinde ya da yari acik kolonilerde esaret altinda tutulurlar Londra da St James Parkinda bulunan koloni 1664 yilinda Rusya elcisi tarafindan II Charles a hediye edilmis olan ciftten turemistir Bu hediye elcilerin kus hediye etmesi gelenegini de baslatmistir Notlar Cakmak Merete 2005 Anadolu Kus Adlari Sozlugu Ingilizce Turkce Latince Istanbul Kitap Yayinevi s 77 ISBN 975 6051 03 5 Ali Salim 1997 Daniel J C Ed The Book of Indian Birds 12th Rev bas Bombay Hindistan Bombay Natural History Society ASIN 0195637313 ISBN 978 0 19 563731 1 KB1 bakim ISBN kullanan ASIN Wood Gerald 1983 The Guinness Book of Animal Facts and Feats ISBN 978 0 85112 235 9 Harrison Peter Seabirds An Identification Guide Houghton Mifflin Harcourt 1991 ISBN 978 0 395 60291 1 a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u del Hoyo J Elliot A Sargatal J 1992 Handbook of the Birds of the World 1 Barselona Lynx Edicions ISBN 84 87334 10 5 Birds of East Africa by John Fanshawe amp Terry Stevenson Elsevier Science 2001 ISBN 978 0 85661 079 0 CRC Handbook of Avian Body Masses by John B Dunning Jr Editor CRC Press 1992 ISBN 978 0 8493 4258 5 Mclachlan G R Liversidge R 1978 42 White Pelican Roberts Birds of South Africa Illustrated by Lighton N C K Newman K Adams J Gronvold H 4 4yayinci The Trustees of the John Voelcker Bird Book Fund bas ss 23 24 a b Crawford RJM 2005 Great White Pelican pp 614 615 in Hockey PAR Dean WRJ Ryan PG eds 2005 Roberts Birds of Southern Africa 7th ed The Trustees of the John Voelcker Bird Book Fund Cape Town Life BBC TV series Ryan P Subat Mart 2007 PDF African Birds amp Birding 30 35 30 Ekim 2012 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 15 Temmuz 2014 Nancy McLean THE GREAT WHITE PELICAN Peleconus onothotations olu kirik baglanti northwestwildlife com Crocodiles and Alligators Charles A Ross and Stephen Garnett Eds Checkmark Books 1989 ISBN 978 0 8160 2174 1 List of national birds and flowers or plants of European countries Eupedia 6 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Temmuz 2014 9 Kasim 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Temmuz 2014 Dis baglantilarBirdLife Species Factsheet4 Ocak 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Great White Pelican videos photos amp sounds21 Agustos 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde on the Internet Bird Collection Great White Pelican Species text in The Atlas of Southern African Birds16 Temmuz 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde